Europa zónder samenwerking?

I: ⁼

=

:-:.

Jaargang 17- nr. 5-4 aprill984 Verschijnt 15 x per jaar

Democraten '66: Bezuidenhoutseweg 195, 2594 AJ Den Haag: Telefoon: 070- 858303

7

Doeke Eisma, lijsttrekker Europese Verkiezingen

Europa zónder samenwerking?

De kritiek op de Europese economische, politieke, mone- taire, sociale en milieusamenwerking liegt er niet om.

De Engelsen worden afgeschilderd als ordinaire geld- zoekers, de Fransen als arrogante egocentrische Europe- anen, de Nederlanders als netto-ontvangers van een half miljard en daarom pro-Europa, de Duitsers als de uitein- delijke financiers en ga zo maar door. Maar hoe zou Europa er uit hebben gezien als er géén samenwerking en géén gemeenschappelijke politiek was geweest? Als de verdragen van Parijs en Rome niet waren gesloten en er géén Kolen- en Staalgemeenschap, géén Hoge Autori- teit, géén Raadgevende Assemblee, géén EEG en géén Euratom waren gesticht? Als we géén Europese Commis- sie en géén Europese Raad van Ministers hadden inge- steld? Als eens niet al die inspanningen van al die mensen in al die jaren waren verricht om te komen tot een douane-unie, een gemeenschappelijke handelspoli-

En de gezamenlijke Europese landen waren niet de grootste handelspartner geweest van de Derde Wereld, wat de E.G. nu wél is.

Sommige mensen halen daar hun schouders over op, maar wij moeten ons goed realiseren- ondanks alle gebreken die de Gemeenschap vertoont- dat de samen- werking tussen de Europese landen nooit zo goed zou zijn geweest als die nu in de E.G. is. Ook op al die

punten waarover nu binnen de E.G. verschil van mening bestaat, zou het overleg tussen de afzonderlijke staten veel moeilijker, veel moordender en nog veel tijdroven- der zijn geweest. In plaats van met één E.G.-verdrag zouden we te maken hebben met een stroom van bilate- rale overeenkomsten.

Europa, Europa op

pagina L 4,5, 6 en 8 tiek, een Europees monetair systeem, de regionale en sociale fondsen en tenslotte in 1979 rechtstreekse ver- kiezingen van een Europees Parlement?

Het is natuurlijk teleurstellend dat de jongste top geen overeenkomst heeft bereikt over de Ierse melkproduktie en over de hoogte van de Britse bijdrage. Wij steunen van harte president Mitterrand in zijn voortdurend zoeken naar een oplossing, maar vooral ook in zijn voornemen om in het vervolg beslissingen te nemen bij meerderheid van stemmen- waar zulks in het verdrag is voorzien- en niet altijd bij volstrekte unanimiteit. Dat zou ons liever zijn dan een Europa van twee snelheden, waarmee bedoeld wordt dat sommige landen de gestelde doelen wat trager bereiken dan andere, hoewel dat op zich weer te verkiezen is boven een uittreden uit de Gemeenschap van één of meer landen.

Campagne

Euroverkiezingen 2en8 Sommigen beweren dat de 270 miljoen Europeanen dan misschien weer in een oorlog zouden zijn gewikkeld.

En verder:

Arbeid op pagina 3 en in de bij- lage

Ruimtelijke ordening nieuwe Stijl

Ik vind en de teerling Actualiteit en hulpmiddelen

Zeker is wel dat bijvoorbeeld een landbouwbeleid zoals we dat nu kennen niet tot stand was gekomen. Ook de invoerrechten aan de grenzen zouden niet zijn afge- schaft. We hadden geen samenwerkingsprojekten voor uitwisseling van wetenschappelijke onderzoekers gekend. En er was zeker geen 3,57 miljard gulden

6 beschikbaar geweest om de computerindustrie in Europa

7 veilig te stellen. De verouderde staalindustrie zou niet gevrijwaard zijn van protectionisme en concurrentiever-

S valsing.Regelingen op milieugebied over grensover- schrijdende lucht-, water- en bodemverontreiniging had- den niet bestaan, evenmin als een richtlijn voor gelijke arbeid en gelijke behandeling van mannen en vrouwen.

De tweede verkiezing van het Europees Parlement moet voor D'66 een succes worden. Hoe de toekomstige fractie er ook uit zal zien, zij zal handhaving van het bereikte krachtig ondersteunen, maar vooral vechten voor meer Europees beleid, waar het op nationaal vlak niet meer kan.

(. 'I~·-f4f2

!

I

L . __ ^j

De uitgave van de Democraat ge- schiedt onder verantwoordelijkheid van een door het Hoofdbestuur be- noemde redactieraad.

Samenstelling: Ellen Beek, Kees van den Brink, Ewout Cassee, Jan Goeij- enbier, Roe! Heskamp, Marie-Louise Tiesinga, Ed Veenstra, Stijn Ver- beeck, Martin Voorn, Mieke van Wa- genberg.

Kernred actie: Kees van den Brink, Jan Goeijenbier, Roe! Heskamp, Stijn Verbeeck.

Eindredacteur: Roe! Heskamp.

Correspondentie, kopij e.d. richten aan het redactiesecretariaat:

Bezuidenhoutseweg 195, 2594 AJ Den Haag.

De Democraat

De Democraat wordt gratis toegezon- den aan de leden van D'66. Niet-le- den kunnen zich abonneren voor

f 35,- per jaar. Losse nummers zijn à 2,50 per stuk verkrijgbaar bij het se- cretariaat.

De Democraat verschijnt IS maal per jaar. Het volgende nummer (6-84) ver- schijnt op 25 aprill984. De sluitings- datum voor ALLE kopij voor dit num- mer is dinsdag 10 april. 12.00 uur.

Nummer 7 verschijnt op 16 mei 1984.

Dit is een speciaal Europa-nummer geschikt voor propaganda-doelein- den. In dit nummer worden géén me- dedelingen of brieven van leden op- genomen.

Nummer 8 verschijnt op 6 juni 1984.

Kopij datum: dinsdag 22 mei. 12.00 uur.

Advertentietarieven:

lil pagina: f 2000,- 1/2 pagina: f 1200,- 1/4 pagina: f 750,- 118 pagina: f 450,- 1116 pagina: f 275,- Oplage: 11.500 ex.

Druk: Brouwer Offset BV/Utrecht

Vormgeving: Hans Hohmann

Partijsecretariaat Bureau SWB D'66 Bureau PSVI D'66 Bezuidenhoutseweg 195 2594 AJ Den Haag Telefoon: 070-858303 giro 1477777

Partijvoorlichting: 070-858303/832468 Fractievoor lichting: 070-61491 L tst 3271

.. De Groene Lijn": 070-850788

2

AGENDA

Spreekbeurten

APRIL

Arnhem Mediabeleid Aad Nuis

5/4 20.00 5/4 10.00 5/4 14.00 12/4 20.00 17/4 19.45 18/4 20.00

Arnhem, Provinciehuis Den Haag, Huygens Lyceum 's-Gravenzande, Gemeentehuis Zeist, Bergwegkerk

D' 66 en vrouwen in Europa Functioneren van E. G.

Europese verkiezingen Vrouw in Europa

Doeke Eisma Pauline v. Tets Jopie Boogerd Jopie Boogerd Max Timmerman Den Haag, Latijns Amerika Centrum

MEI

El Salvador-Gezondheidszorg armsten 10/5 13.45 Amersfoort

8/5 Velzen

4/5 14.00 Tilburg

9/5 19.45 Assen, Bellevue 10/5 20.00 Den Bosch

Tweeverdieners Staalindustrie Europa Europees Parlement Toelichting EP-progr. D'66 Europese verkiezingen

Louise Groenman Doeke Eisma Doeke Eisma Doeke Eisma Doeke Eisma Doeke Eisma Doeke Eisma Maarten Engwirda Doeke Eisma Doeke Eisma ll/5 ll-17.00 Maastricht, Stadsschouwburg

14/5 14.00 Nieuw Vennep

15/5 20.00 Haarlem, Alb. Cuyp Taveerne 15/5 20.00 Nijmegen

EP tegenover gemeenten Onbekend

Werkgelegenheid in Europa Europese Fondsen

17/5 20.00 Katwijk

17/5 20.00 Eindhoven, Trafalgar Pub

Europese Verkiezingen

Europa Nico Wegter

Pauline v. Tets Pauline v. Tets Erwin Nypels Saskia v. d. Loo Jan van Loon Pauline v. Tets Doeke Eisma Doeke Eisma 18/5 10.00 Eindhoven

19/5 10-16.00 Utrecht 19/5 14.00 Tilburg 22/5 20.00 Delft 23/5 20.00 Zaanstad 24/5 20.00 Den Helder

26/5 14.00 Hilversum, Hof van Holland 29/5 20.00 Soest

JUNI

Europa

Gelijke soc. zekerheid m/v Toekomst liberalisme jeugd Emancipatie enE. P.

Europa Europa

EP en rechten v. alleenst.

Verschillen EP-Progr. partijen

4/6 19.45 A'dam Oudemanhuispoort Milieu en EP

7/6 20.00 Papendrecht Wat biedt EP de jeugd

6/6 20.00 Utrecht. Hotel Smits Verschillende onderwerpen

Doeke Eisma Doeke Eisma Doeke Eisma In de volgende Democraat wordt deze agenda verder aangevuld.

Campagne Europese Verkiezingen

Tijdens het congres van 13/14 april vindt de officiële campag- nestart plaats, maar wat u onge- twijfeld niet is ontgaan: het cam- pagneteam draait al op volle toe- ren! Vooral na de zeer goed be- zochte motiveringsbijeenkom- sten- voor u èn voor ons bedoeld -zijn een groot aantal spreek- beurten en werkbezoeken gere- geld. De tweede campagnebrief is de deur uit, waarin we u van zoveel mogelijk informatie heb- ben voorzien; in de afdelingen komen al flink wat campagne- teams van de grond.

14 APRIL CAMPAGNESTART In Amersfoort ontmoet u onze D'66-kandidaten, vertegenwoor- digers uit de lid-staten van de Europese Gemeenschap en men- sen die op enigerlei wijze .,Euro- pa" promoten. U maakt kennis met het Landelijk campagne- team èn met de ideeën die we voor deze dag en de komende campagne hebben uitgebroed.

Een bijzondere activiteit is de .,Blik op Europa"-wagen. Deze , , tientonner" zal de laatste drie weken van de campagne door

Nederland reizen. De wagen is duidelijk herkenbaar. Via kijkga- ten in de achterzijde kunt u .,D'66 en Europa" uitgebeeld zien. De wagen is heel geschikt voor markten en andere pubheksrijke plaatsen. De afdeling Zandvoort bijvoorbeeld heeft de tweede pinksterdag gereserveerd, Hei- loo en Limmen hebben al voor- keursdagen geprikt.

Hebt u belangstelling voor de .,Blik op Europa" of zijn er activi- teiten waar deze bij kan aanslui- tend? Meldt u zich bij het cam- pagneteam. Wij proberen dan een route te maken, maar daar hebben we een chauffeur voor nodig. (ZIE ADVERTENTIE) Tenslotte: er ligt véél materiaal bij uw regio-coördinator. Hij/zij geeft en verkoopt het u graag:

ten gunste van D'66 èn een weer opgeruimde garage!

V oorproeven kunt u- wederom - op 14 april in de Flint in Amers- foort.

Voor al uw (aan)vragen, opmer- kingen, ideeën en hulp, tel.: 070- 858303 of 332468 .

Namens het campagnebestuur, Anja Lieshout

Vrachtwagenchauffeurs gevraagd

In de periode van 18 mei t/m 12 juni heeft D'66 de beschikking over een , , tien tonner". V oor die 26 dagen hebben wij maar 3 dagen een chauffeur. Kunt u een truck besturen en hebt u één of meer dagen voor de partij beschikbaar, bel ons op.

Voorwaarden:

* Geldig rijbewijs CE

* Chauffeursdiploma (niet nodig als u geboren bent vóór janu- ari 1955).

Elke dag is er één! Bel het campagneteam: 070-858303 od 832468.

MEDEDELlEEN

ALV 38 13-14 april te Amersfoort

Het komende congres zal weer worden gehouden in de Flint in Amersfoort.

Het congres zal worden gehou- den op vrijdagavond en zater- dagmorgen. Zaterdagmiddag is gereserveerd voor de campagne- start van de Europese ver- kiezingen.

De Flint is uitstekend bereikbaar met het openbaar vervoer. Vanaf het station een .,stief" kwartier- tje stappen of bus 6.

De Flint heeft geen contract met de NS zodat wij u geen reduc- tiebonnen kunnen aanbieden.

Parkeren bij de Flint is nog steeds problematisch. In de om- geving is de politie steeds actief en kunt u niet op enige clementie rekenen. Sinds kort staan er par- keerautomaten op de parkeerter- reinen rond de Flint.

Wie f 2,50 betaalt en het desbe- treffende bonnetjes achter zijn voorruit plaatst, kan bij onze .. in- fo-balie" een extra-kaart krijgen voor de rest van de dag.

Voor kinderen zal er zaterdag- ochtend oppas zijn. U dient zelf voor speelgoed, tekenspullen, drinken e.d. te zorgen.

Wilt u stemrecht hebben, vergeet dan niet uw lidmaatschapskaart.

Iedereen die voor l april betaalt ontvangt deze tijdig franco thuis.

In noodgevallen is betalen op het congres ook nog mogelijk.

Gezocht:

typische D'66 ideeën

Gebeurt er in provinciale staten of gemeenteraden nooit iets bij- zonders? Je zou het haast denken als je merkt hoeveel moeite het de makers van de D'66 radio-uit- zendingen kost om regionale items te brengen. Wij willen de luisteraars laten horen dat poli- tiek niet iets is, wat zich alleen in Den Haag afspeelt. Dat er uitste- kende D'66ers met goede ideeën in provinciale staten en gemeen- teraden zitten. Hebt u typische D'66 oplossingen voor proble- men, die ook in andere Staten of gemeenteraden kunnen spelen, meldt het ons dan. Roe! Hes- kamp (070-858303), Jan Goeijen- bier (070-614911) of Martien van Dedem (01626-2720).

Martien van Dedem-van der Does.

2e publiciteitscoördinator.

Denkt u aan de Premier in pyama op ll april om 19.10 op Neder- land II!!!

UITSTAD EN lAND

Regio-nieuws uit Noord-Brabant Op de algemene ledenvergade- ring van de regio Noord-Brabant, gehouden op 25 februari 1984, zijn twee nieuwe vertegenwoor- digers voor het hoofdbestuur ge- kozen.

Tot lid van het HB werd gekozen:

Roland de Bruyn p/a Jacob Catssingel 78 4819 HC Breda

tel.: 078-141098 (werk) 076-139680 (thuis)

Tot plaatsvervangend lid werd gekozen:

PeterSmulders Staringstraat 282 5343 GM Oss tel.: 04120-25614

Beiden hebben, na onderling overleg, Brabant in tweeën ver- deeld wat betreft de contacten met afdelingen en sub-regio's . Roland zal West en Midden Bra- bant tot zijn .,gebied" rekenen, terwijl dat voor Peter Noord-oost en Zuid-oost zal zijn.

DEIVIDlAI\T

"Adelt Arbeid?", daarover praten wij binnen de partij. Het gaat daarbij over de funktie van arbeid in onze samenleving, zowel arbeid waarmee een inkomen wordt verdiend, als alle arbeid, waarvoor geen geldelijke vergoeding ,.;ordt gegeven, bijv.

huishoudelijke arbeid.

Twee sleutelwoorden komen we in dit verband telkens weer tegen: her- verdeling en flexibiliteit. Bij herver- deling hebben wij het over herverde- ling van betaalde èn onbetaalde ar- beid over al diegenen, die hieraan mee willen doen. Bij flexibiliteit heb- ben wij het enerzijds over de flexibili- teit van de arbeid. Arbeid moet zich meerrichten naar de behoefte aan arbeid, zowel in de tijd gezien als naar soorten van arbeid. Anderzijds betekent flexibiliteit ook, dat de indi- viduele keus niet langer geregeerd moet worden door het strakke keurs- lijf van de georganiseerde maat- schappij. Die maatschappij en vooral het onderdeel dat voor zijn funktione- ren afhankelijk is van betaalde ar- beid, moet zich aanpassen aan de behoefte aan arbeid bij het individu.

Waar wordt hier het compromis ge- vonden?

Dat dit niet eenvoudig is mag blijken uit de nieuwe discussie over werken op de "vrije zaterdag". Bedrijfseco- nomisch gezien kan uitbreiding van produktie doorgaans goedkoper ge- realiseerd worden met uitbreiding van de produktietijd van de aanwezi- ge machines dan met inzet van extra machines buiten de bestaande pro- duktietijd. Produktietijdverlenging vraagt van de individuele werkne- mer een flexibele houding ten aan- zien van zijn arbeidstijden. Dit wordt algemeen erkend. Dat daarbij de za- terdag betrokken wordt (ten gunste van andere vrije dagen in de week) roept ·veel verzet op, met name om speciale redenen.

Toch moet juist verregaande herver- deling met verregaande flexibiliteit nagestreefd worden en dat niet al- leen om bedrijfseconomische re- denen.

De concentratie van arbeid op 5 ach- tereenvolgende dagen van 8 uur heeft geleid tot overvolle treinen, we- gen, winkels, pretparken gedurende enkele uren per dag of enige uren per week. Voor de rest van de tijd kan het aanbod aan reizigers, auto's, klan- ten, recreanten met een aanzienlijk geringere capaciteit worden ver- werkt.

Herverdeling van werk samen met flexibiliteit moet in de tijd tot een herverdeling van het gebruik van al- le tot onze beschikking staande mid- delen leiden, zoals een gespreide be- zetting van het wegennet, de treinen, het recreatie wezen, de winkels, het gemeentehuis. Alleen zo kan bereikt Worden, dat wij een beperkter beslag hoeven te leggen op de weinige ruimte, die wij hier in Nederland nog hebben.

Met dit perspectief voor ogen kan ge- zegd, dat de flexibiliteit, die een ieder zich zou wensen, toch onderge- schikt is aan de voor onze samenle- ving gewenste flexibiliteit.

Mieke van Wagenberg

3

Werkloosheid als uitdaging

Maak ruimte voor "uitkeringswerkers"

door R. C. Kwant

Iedereen weet dat de gigantische werk- loosheid een groot probleem is, zowel voor de werklozen als voor de samenle- ving. Voor de werklozen: zij staan aan de kant en krijgen geen kans om mee te doen, en dus om volwaardig mee te tel- len. Voor de samenleving: deze onder- houdt velen die geen bijdrage leveren, terwijl er toch werk aan de winkel is.

Waar komt deze vreemde toestand van- daan? Er blijkt geen geld te zijn om de werkloze mensen volgens de gangbare spelregels aan het werk te zetten.

In mijn boek .. Werkloosheid als uitda- ging" heb ik mij beperkt tot de korte- termijn-optiek. Niet omdat ik de lange termijn onbelangrijk vind. Maar de pro- blemen van vandaag kunnen niet wach- ten op oplossingen die (misschien) in het verre verschiet liggen.

Welnu, ik denk niet dat in de nabije toekomst de meeste werklozen volgens de gangbare spelregels aan het werk kunnen worden gezet. Toch moet er iets gebeuren. Het is ontoelaatbaar dat hon- derdduizenden op deze manier gefrus- treerd worden. Zij zijn geen kneusjes, maar langdurige werkloosheid dreigt wel te verkneuzen. Arbeidscapaciteit gaat verloren als zij lange tijd niet ge- bruikt wordt.

Wat kan er op korte termijn gedaan wor- den? Ik onderken maar twee mogelijkhe- den: ofwel de gangbare spelregels ver- anderen, ofwel gelegenheid geven tot arbeid buiten de gangbare spelregels om.

De gangbare spelregels veranderen? Dit wordt soms voorgesteld, bijvoorbeeld door hen die het werkloosheidsprobleem door arbeidstijdverkorting willen oplos- sen: verdeel de beschikbare .. arbeids- koek" beter over de gegadigden. De ver- korting moet dan echter wel erg dras- tisch zijn, volgens mij minstens 15 uur per week.

En aangezien niet te voorzien valt dat in de nabije toekomst de , , totale loonsom"

die ter beschikking staat. erg veel groter zal worden, zullen de werkers ertoe be- reid moeten zijn een inkomensverminde- ring te aanvaarden die evenredig is aan de arbeidstijdverkorting.

"baankoek

Niet alleen de .. baankoek" zal evenredig verdeeld moeten worden, maar ook de .. geldkoek". Welnu, ik voorzie geen massale bereidheid om dit te aanvaar- den. En bovendien zou de koopkracht dan op een gevaarlijke manier worden aangetast. Een directielid van DAF stel- de kortgeleden voor om aan jonge men- sen tot 20 jaar maar halve banen te ge- ven en dus ook halve inkomens. Aan jonge mensen kan men zoiets misschien opleggen. Maar aan volwassenen?

Daarom heb ik in mijn boek gedacht aan een oplossing buiten de gangbare spel- regels om. Hier moet ik meteen aan toe- voegen dat mijn .. oplossing" maar ge- deeltelijk is en bovendien dat er best wel wat twijfelachtige kanten aan verbon- den zijn. Ik denk namelijk aan de opna- me van .. uitkeringswerkers" binnen het kader van ons arbeidsbestel.

Dit zou inhouden dat de uitkering waar- op werklozen recht hebben wordt omge- vormd- als zij dat althans willen- tot loon voor werk dat zij binnen het ar- beidsbestel verrichten. Zij krijgen, op

basis van hun uitkering, gelegenheid tot bij hen passend werk binnen het ar- beidsbestel. Die werklozen krijgen dan een funktie die echter niet volgens de gewone spelregels betaald wordt.

Voor de rest moet die funktie vol waardig zijn. De uitkeringswerkers staan niet perse onder betaalde werkers. Zij wor- den ook .,bevoegd" geacht en kunnen ook gezagsdrager zijn. En promotie ma- ken bij gebleken bekwaamheid. Binnen het werk tellen zij dus volwaardig mee en dragen zij de verantwoordelijkheid die past bij hun werk. Maar zij doen dit op basis van hun uitkering.

.,schnabbel"

Om iets van de financiële onaantrekke- lijkheid van deze toestand weg te nemen zouden zij in aanmerking moeten komen

voor een onkostenvergoeding op zo gun- stig mogelijke voorwaarden- als 'teven kan- voor een aanvullende

, , schnabbel".

Omdat wij blij moeten zijn om hun diensten moeten we ten aanzien van zo'n schnabbel niet wantrouwend staan, maar juist erg positief. In deze ongebrui- kelijke situatie mag gerust gezocht wor- den naar ongebruikelijke wegen om geld vrij te maken voor zo'n schnabbel.

Het werk moet gebeuren op vrijwillige basis. Dus geen verplichte (herstel)werk- verschaffing zoals na de Tweede We- reldoorlog. Willen mensen niet? Dan komt hun uitkering niet in gevaar. Zul- len veel mensen uitkeringswerker wor- den? Ik hoop het wel. Het is immers triest dat menselijke capaciteiten ver- schrompelen.

Of het lukt zal vooral afhangen van de status die aan uitkeringswerkers ten deel valt. Zouden zij aanhangsels wor- den, belast met onaangename klussen waar iedereen vies van is, dan komen er geen uitkeringswerkers. Krijgen zij ech- ter kansen en genieten ze aanzien, dan komen de uitkeringswerkers er ongetwij- feld, vooral als een (kleine) bijverdienste in het vooruitzicht is.

Natuurlijk bestaat er een wat zure en moeilijk verteerbare toestand: mensen die hetzelfde werk doen en financieel

niet over gelijke rechten beschikken.

Binnen het arbeidsbestel zou een , ,Fremdkörper" ingang vinden. Daarbin- nen worden mensen aktief die enerzijds ten volle meetellen en in het werk mee mogen praten, maar die anderzijds niet op de gewone voorwaarden worden toe- gelaten.

gevolgen

Ik kan in de verste verte niet voorzien wat de gevolgen zullen zijn van dit feno- meen in ons arbeidsbestel. Maar ik ver- moed dat die gevolgen aanzienlijk zul- len zijn. En ook denk ik dat zij weldadig zijn.

Onze aandacht is nu heel erg geconcen- treerd op de opbrengst van onze arbeid, op de rechten die ons ten deel vallen.

Ons arbeidsethos hangt meer samen met .. rechtgehechtheid" dan met ..plichtgehechtheid", en is daarom niet zo vreselijk ethisch. De aanwezigheid van een nieuw soort werkers zal ons van dit alles meer bewust maken.

De aanwezigheid van collega's die een toontje lager zingen zal ons bewust ma- ken van de noten die wij op onze zang hebben. Bij het praten over deze dingen krijg ik nogal eens te horen: , , Wij zijn niet gek". De aanwezigheid van mensen die wel op die manier .. gek" zijn, maakt ons wellicht bewust van de twijfelach- tigheid van onze wijsheid.

Ik vind het van groot belang dat wij proberen deze weg te begaan en dat de overheid, in plaats van barrières op te richten, een positieve houding aan- neemt, zonder stiekem te denken aan neo-werkverschaffing.

De optiek van de lange termijn blijft hier buiten beschouwing. Ik hield mij bezig met een urgent probleem dat zich hier en nu voordoet. De aanpak hiervan mag niet opgehangen worden aan de verwer- kelijking van plannen die pas in een betrekkelijk verre toekomst plaatsvindt.

De werklozen van nu kunnen niet wach- ten op de vervulling van Rudings dromen.

R. C. Kwant is emeritus hoogleraar filosofie aan de Rijksuniversiteit in Utrecht. Zijn boek" Werkloosheid als uitdaging" is kort- geleden verschenen bij uitgeverij De Hor- stink in Amersfoort.

DEIVlDlAU

4

EUROPA

Europese partijvonning

door Jan Lucas van Hoorn, sekr. buitenland.

In het zicht van de komende Europese verkiezingen gonst het binnen de be- staande fracties in het Europees Parle- ment weer van de geruchten over moge- lijke partnerruil en coalitievorming. Vijf jaar ervaring in de bestaande fracties heeft veel frustraties opgeleverd voor Europarlementariërs. Vooral in de socia- listische en liberale fractie was de poli- tieke eenheid vaak ver te zoeken.

Op het najaarscongres van 1978 besloten wij vooralsnog een onafhankelijke posi- tie in het Europees Parlement in te ne- men en ons niet bij een van de be- staande fracties aan te sluiten. Na vijf jaar ervaring kunnen wij constateren dat dit een juiste beslissing is geweest. On- ze drie vertegenwoordigers Aar de Goe- de, Suzanne Dekker en Doeke Eisma hebben als nietingeschrevenen vaak vernieuwende D'66-ideeën naar voren kunnen brengen, die vooral op milieu- en humanistisch gebied incidenteel wer- den ondersteund door andere fracties.

De ervaring heeft echter ook geleerd dat het deel uitmaken van een fractie- nog afgezien van de technische en financiële faciliteiten- een grotere mogelijkheid zou bieden onze ideeën overgenomen te zien door het Europees Parlement.

De enige politieke stroming die nog geen fractievorming in het Europees Par- lement kent is de zgn. vierde stroming;

de radicale, sociaal-democratische ofte- wellinks-liberale partijen. Het Hoofdbe- stuur en de Euro-fractie hebben de afge- lopen jaren dan ook geprobeerd door zo intensief mogelijke contacten hierin ver- andering te brengen.

In december werd hiertoe een eerste concrete stap gezet in Chartres. Op uit- nodiging van de Mouvement des Radi-

caux de Gauche waren daar bijeen het Radikale Venstre (Denemarken), Kodeso (sociaal-democratische partij van Griekenland), de Engelse Liberals en wij. Doel was het vergelijken en uitwis- selen van ideeën over de respectieve partijprogramma's voor de Europese ver- kiezingen.

Ofschoon door nationale stokpaardjes er wel verschillen bestaan, bleken de ideeën over de sociaal-economische pa- ragraaf, de emancipatie en het milieu grotendeels gelijkluidend. De M.R.G., Radikale Venstre en wij besloten dan ook in principe een technische lijstver- binding aan te gaan i.v.m. de Europese verkiezingen en na de verkiezingen een eigen , , radicaal-sociaal-democratische"

fractie in het Europees Parlement te vor- men, waarbij de hoop werd uitgespro- ken dat de Engelse Liberals hiervan ook deel zouden gaan uitmaken.

Intussen hebben ook de radicale en re- publikeinse partijen van Italië interesse getoond in deze nieuwe ontwikkeling en ziet het ernaar uit, dat afhankelijk van het resultaat van de Europese verkiezin- gen in de respectieve Lidstaten, komen- de zomer een nieuwe fractie met D'66 zitting zal nemen in het Europees Parle- ment.

Secretaris buitenland op het MRG-congres over het Europees Programma, Parijs, 3 maart 1984. V.l.n.r. Jan Lucas van Hoorn, secr. buitenland, Brice Lalonde (Ecologistes), François Luchairne (voorzitter

Senaatsiractie MRG), Olivier Stirn (lijsttrekker MRG) en Jean Paul Baylet (voorzitter MRG).

Een huisvrouw/man in 1995

door Pauline van Tets

Laurentine kwam haar werkkamer bin- nen en zag een boodschap van David Steel op het telescherm: Shirley Willi- ams wilde haar nieuwe flex time pro- gramma als Commissaris voor sociale zaken voorbespreken, met een aantal re- gionale vertegenwoordigers van de So- cio-liberale fraktie. Ze toetste Davids naam in op haar TRS-90 en de oproepko- de die op het scherm verscheen. Met de boodschap, dat ze dinsdag om 12 uur thuis paraat zou zijn.

Ze checkte vervolgens via de komputer de konsumptievoorraden. Het scherm signaleerde dat de diepvriesgroentes op waren. Het was haar thuisdag vandaag.

Ze dacht even na: zou ze zelf naar de markt gaan voor verse groente, of ge- makzuchtig wat laten komen via de su- permarktlijn, dan hoefde ze het huis niet meer uit.

Thuiswinkelen maar, dan kon ze nog wat zaken afdoen voor de kinderen thuis kwamen.

Ze dacht aan haar zoon en dochter.

Grappig, dat Saskia hetzelfde exakte, analytisch vermogen had als zij en dat Paul meer geneigd was tot een vrij-asso- ciatieve manier van denken, net als zijn vader. Ze schrok: was ze haar kinderen toch weer rolpatronen aan 't opleggen?

Jammer dat ze geen abonnement op de biodatabank had genomen, dan had ze

nu wat ervaringsgegevens van andere ouders kunnen opvragen.

Laurentine dacht terug aan de 6 jaar die ze nu in het Europees Parlement zat, als lid van de Socioliberale fraktie, afge- vaardigd door de regio Benelux.

Er was wel heel veel veranderd, de laat- ste jaren, vooral als ze nog verder terug- ging, naar 1984 toen ze na de verkiezin- gen medewerkster was geworden van Doeke Eisma. Zware jaren waren dat ge- weest, voor wat toen nog D'66 heette, vooral in het Europees Parlement.

De moeizame fraktievorming, toen de Engelse Socioliberalen weer niet in het Parlement hadden kunnen komen, het

leren aanvaarden van de zo verschillen- de partijkulturen van de Franse, Itali- aanse, Deense en Griekse fraktiegeno- ten en bovenal de taaie weerstand van het regionale nationalisme.

Gelukkig was er veel verbeterd, sinds de Commissie door het Parlement werd be- noemd. Een Commissielid dat advies vroeg aan parlementsleden, zou toen on- denkbaar zijn geweest.

Bij de volgende verkiezingen, in 1989, hadden de zaken er al veel rooskleuriger voorgestaan. Geen distriktenstelsel meer in Engeland en een spektakulaire groei van de socioliberale stroming in alle EG landen, vooral dankzij de vrou- welijke kiezers.

Het nauwlettend toezien van de Socioli- beralen-die geen last hadden van de christelijke tendens naar het gezin, noch van het patriarchale karakter dat nog veel socialistische groepen kenmerkte- op de uitvoering van de 3 richtlijnen

"gelijke behandeling" had de Sociolibe- ralen bij de vrouwelijke kiezers veel po- pulariteit bezorgd.

Door diezelfde foktoren hadden ze zich al vroeg sterk gemaakt voor algemene arbeidstijdverkorting en herverdeling

g> van betaald en onbetaald werk over

-~ mannen en vrouwen. Het was een hard

~ gevecht geweest, om de 32-urige werk-

8 week in 1990 ingevoerd te krijgen en de

~

Vervolg op pagina 5

Science lietion

Het was stil in huis. Kitty zat in haar terminal hoek, druk met haar weke- lijkse huiswerkmiddag voor de soft- ware gigant Infomy. Pieter had een ouderwetse baan die een dag in de maand zijn aanwezigheid buitens- huis vereiste. Kitty riep hem even op:

ja hoor, hij was al weer op weg naar haar toe in zijn radargestuurde zelf- verplaatseren keek naar De Wre- kers. De kinderen zaten boven in hun kamers vol apparatuur, waar ze elk apart hun schooltijd hadden doorge- bracht. Kitty herinnerde zich huive- rend hel ongezonde klaslokaaltje van haar eigen eerste schooljaren. Dat was voorgoed voorbij. Nu waren haar kinderen al zo groot dat ze zich ge- neerden in één kamer met hun ou- ders. Twee mensen in dezelfde ruim- te, dat was wel erg intiem.

Haar oudste zoon zat te vergaderen.

Op het rijtje beeldschermen in zijn kamer waren de gezichten versche- nen van zijn medebestuursleden van de Jonge Democraten. Maarten Eng- wirda III had het woord.

De moeilijkheid is dat al onze doel- stellingen bereikt zijn, sprak hij. We hebben een direct gekozen computer als regeringsleider. Elke dinsdag- middag van twee tot vijf zijn er volks- stemmingen, en de oudelui klagen steen en been als de partij weer eens te laat is met het spieklijstje waarop ze kunnen zien welke moties en amendementen ze moeten steunen.

De eendaagse werkweek voor ieder- een is allang gerealiseerd. Rusland en Amerika hebben elkaars kernwa- penarsenalen in verzekerde bewa- ring. We kunnen toch niet blijven aankomen met de uitgraving van de Markerwaard?

Nee, zei de Kleinzoon van Kohn- stamm, die al een tijd broeierig zat te kijken. Het moet heel anders. We moeten de ketenen der techniek ver- breken. Weg met de informatiemaat- schappij! Ik wil jullie ontmoeten in levenden lijve, zonder dat daar met- een iets smerigs van gedacht wordt!

Niet meer mee doen met de uitzen- dingen voor politieke partijen, maar de mensen uitdagen met honderden tegelijk in één zaal te gaan zitten, zonder enige technische ondersteu- ning, in Biddinghuizen bijvoorbeeld, en dan

Je bent .g.ek, riepen ze. Reactionair!

Barbaar! De ziektekiemen! Ik zie de media al! Wil je die drie zetels ook nog kwijt soms! Maar de Kleinzoon Van Kohnstamm keek naar Hansje, in Wier ogen het licht van haar oudoom Was gaan gloeien. Een krankzinnig avontuur, zei ze zacht. Een krankzin- nig avontuur.

AadNuis

s

EUROPA

Energie in Europa

door J. L. A. Boogerd-Quaak

D'66 heeft een taak op energiegebied in Europa.

Met enig respekt voor de hoeveelheid heb ik± 30 cm zittingsdocumenten en voorstellen van de Europese Commissie uit de periode mei 1983 tot heden inzake voorstellen voor Europese energie-on- derzoekprogramma's doorgenomen. Het totaal-programma ten laste van het E.E.G.-budget voor de periode 1984-1987 bedraagt conform het voorstel van de Commissie aan de Raad een bedrag van 700 miljoen Ecu. De verdeling van zulke middelen verdient het. demokratisch ge- kontroleerd te worden. De manier waar- op binnen het Europees Parlement met de voorstellen is omgesprongen geeft een ander beeld van dat Parlement. dan de publieke diskussie ons over de rol van dat Parlement wil voorspiegelen. De behandeling in de Parlementaire com- missie's en de verslagen daarvan getui- gen van gedegen werk ook al moet ge- konstateerd worden dat de politieke in- valshoek vaak een andere is dan de onze.

Om een beeld te geven van de besteding van het budgèNril_i.k_zonder te détaillis- tisch te zijn u de volgende indicaties geven.

Kernenergie sleept het leeuwedeel met ruim de helft van het budget in de wacht.

Het kernenergieprogramma richt zich in sterke mate op onderzoek inzake ont- manteling van nucleaire installaties, de ontwikkeling van kernsplijtingsenergie en een programma op het gebied van de reaktor-veiligheid.

Daarnaast gaat meer dan 100 miljoen Ecu naar onderzoek inzake kernfusie en op voornoemde vormen van energieop- wekking van toepassing zijnde indus- triële technologie.

Voor niet nucleaire energievormen is slechts 39 miljoen Ecu beschikbaar en voor milieu/energie-onderzoek in totaal ca. 100 miljoen Ecu.

Het is betreurenswaardig, dat een zo on- evenwichtige verdeling van het onder- zoeksbudget nog steeds plaats vindt. Al moet gekonstateerd worden dat beleids- wijzigingen in de richting van onderzoek naar duurzame energiebronnen mede onder druk van het E.P. tot stand komen.

Los van het onderzoeksbeleid moet ge- konstateerd worden dat de nationale overheden nog steeds een zeer grote vin- ger in de energiepap hebben als het gaat om het ontwikkelen van een eigen

Vervolg van pagina 4

strijd voor de 25-urige week werd inzet voor de verkiezingen dit jaar. Niet alleen de konservatieven hadden steeds dwars gelegen, ook de socialistische- en kom- m unistische frakties hadden een zwab- berend standpunt gehad. Maar de voor- uitstrevende vrouwelijke en mannelijke kiezers hadden wel geweten op wie ze moesten stemmen.

Een derde punt dat de Socioliberalen veel goodwill had bezorgd was, dat ze altijd vooruitgedacht hadden, over de technologie. Dat nu allerlei elektronika de mensen in staat stelde om in kleine groepjes van alles te ondernemen, stu- dies, films, onderzoek. kunst. en talloze kleinschalige burootjes en onderne- minkjes had doen opbloeien, was niet in de laatste plaats te danken aan de voor- uitziende blik van de Socioliberalen, die al vroeg benadrukt hadden, dat versnel- de informatie gebruikt kan worden voor decentralisatie en demokratisering, i.p.v. voor korporatisme en centralisme.

energiebeleid. De overschotten in de landbouw vallen bijna in het niet bij de overschotten die er op het gebied van de elektriciteitsopwekking zijn en worden gecreëerd. Alleen dat wordt geruisloos verhaald op de gebruiker of de diverse staten springen bij.

Een land dat naar de maatstaven van D'66 een onjuist energiebeleid voert is Frankrijk.

Energiebeleid Frankrijk

Het energiebeleid in Frankrijk is sterk gericht op het gebruik van kernenergie.

De planning ziet er als volgt uit:

Aandelen diverse brandstoffen in elek- triciteitsopwekking in 1982 en 1990

1982 1990

olie/gas 13

0

kolen 22 12

kern- water- energie kracht

38 27

70 18

Uit diverse informatiebronnen valt de konklusie te trekken dat reeds nu een fiks overschot aan elektriciteit in Frank- rijk aanwezig is.

Het zou in het kader van dit artikel te ver gaan om op alle oorzaken en achtergron- den diep in te gaan. Verwacht moet ech-

ter worden dat onder druk van de Franse atoomlobby hoofdzakelijk gevormd door de Franse kernenergie-industrie Frama- tome het Franse kernenergieprogramma dat 36 bestaande centrales bevat en ca.

25 nieuw te bouwen centrales op het programma heeft. slechts summier zal worden gekort.

Voeg daarbij nog de Franse plannen in- zake waterkrachtcentrales en kolencen- trales dan zal het duidelijk worden dat Frankrijk enorme overschotten aan het creëren is.

De Franse regering en de energiemaat- schappij E.D.F. speelt daarop in met het voeren van een kampagne voor

meer stroomverbruik

vervroegd stilleggen van oud ver- mogen

export van energie naar het buiten- land, zoals de recent met ons land afgesloten kontrakten.

Een belangrijk element bij kernenergie is dat deze goedkoper wordt naarmate de centrales een hogere bedrijfstijd heb- ben. Indien Frankrijk een te ambitieus programma heeft zal ze vanwege de kostprijs genoodzaakt zijn de overtollige energie elders af te zetten.

Het behoeft dan ook geen verwondering te wekken dat Frankrijk niet alleen met Neder land elektrici te i tskontrakten tracht af te sluiten doch dit ook doet met

HB·RESOLUTIE

In herinnering roepende de HE-resolutie inzake de Europese partijvorming aan- genomen op de najaars AL V van 1978, waarin toetreding door D'66 tot de be- staande frakties in het Europees Parle- ment werd afgewezen,

overwegende

dat de onafhankelijke positie die D'66 in het Europees Parlement heeft ingeno- men haar in staat heeft gesteld een ei- gen geluid in het Europees Parlement te laten horen,

overwegende

dat dit enige geluid vaak vernieuwende ideeën heeft opgeleverd die bij verschil- lende gelegenheden door andere frak- ties werden gesteund,

overwegende

dat de huidige fraktie meent dat haar ideeën nog beter tot hun recht zouden kunnen komen, indien zij verzekerd zou- den zijn van samenwerking met een groep van gelijk gezinde partijen, overwegende

het intensieve contact dat de afgelopen tijd heeft plaats gehad met gelijk gezin- de partijen in de Europese Gemeen- schap zoals de Mouvement de Radicaux de Gauche in Frankrijk. Kodeso in Griekenland en het Radikale Venstre in Denemarken,

overwegende

dat deze partijen met D'66 in principe zijn overeengekomen om te bezien of na de komende Europese verkiezingen kan worden gekomen tot een nieuwe fraktie in het Europees Parlement van gelijk- gezinde partijen,

overwegende

dat ook contacten zijn gelegd met de Social Demoeratic Party in het Verenigd Koninkrijk.

van mening

dat de opgedane ervaring van de D'66- fraktie in het Europees Parlement geen aanleiding geeft op de AL V-resolutie van 1978 terug te komen,

besluit

dat D'66 direct na de Europese verkiezin- gen alles in het werk zal stellen om een fraktie te vormen met gelijkgezinde par- tijen in het Europees Parlement.

en verzoekt

het HB tot de Europese verkiezingen voort te gaan met zijn voorbereidend werk om tot een nieuwe Europese fraktie in het Europees Parlement te komen.

Deze resolutie is eerder gepubliceerd in het Congresboek-A. Amendementen kunnen worden ingediend t/m woensdag 11 april20.00 uur.

Duitsland, Zwitserland, Spanje, Italië en Engeland.

Vrijwel alle door mij geraadpleegde bronnen geven aan dat de Franse ener- giemaatschappij E.D.F. forse verliezen lijdt. In 1981 t/m 1983 zouden die door de Franse regering zijn bijgepast. Onze doelstelling over vrijhandel ten spijt ben ik van mening, dat concurrentieverval- sende en milieu-argumenten een rol dienen te spelen bij de beoordeling van import/export van atoomstroom.

Op grond van het D'66 verkiezingspro- gramma dient de rol van kernenergie te worden teruggedrongen door:

-een veel minder op kernenergie gericht onderzoeksbeleid.

Het niet toeroepen van een halt aan de

Vervolg op pagina 6

Jaaroverzicht hoofdbestuur

Het jaaroverzicht '83 van het HB maakt deel uit van het Congres- boek-A, dat tijdens het komende congres op de Info- balie ligt. Aan wie, onverhoopt, niet de kans heeft naar het congres te komen, wordt dit graag op aanvraag toe- gestuurd.

.. Ruimdenkend. breedspittend"

Onder dit motto verschijnt vijf keer per jaar DEMO: hetlandelijk nieuws- en opinieblad van de Jonge Democra- ten. Informatief en leesbaar. Neem een abonnement voor 15 piek tot april 1985. Maak uw 15 gulden (meer mag ook, dat komt de JD kas ten goede) over op girorekening 701386t.n.v.

Penningmeester Jonge Democraten, Amsterdam en vermeld daarbij: . ,DE- MO". En DEMO glijdt bij u in de bus.

JD Stickers

Vers van de pers komen de JD-stic- kers. Door hun onovertroffen kleef- kracht een politiek blijvertje. Het for- maat is 7 x 10 cm. zwart-wit opdruk JD vignet. De prijs f 0.25 per stuk plus f 2.80 verzendkosten per 100 exem- plaren.

Bestellen door overmaking van f 27,80 op girorek. 701386 t.n.v. Pen- ningm. JD. A' dam o.v.v ... stickers".

6

Vervolg van pagina 5

Franse expansiedrift zal deze doelstel- lingen frustreren.

Evenals bij het landbouwbeleid spelen ook valuta-schommelingen een rol bij de hoogte van de te exporteren stroom. De afgelopen jaren is de Franse franc diver- se málen gedevalueerd en daardoor minder waard geworden dan de Neder- landse gulden. Ook dergelijke schom- melingen hebben hun effekten op de hoogte van de exportprijzen en daarmee zal dan ook beleidsmatig rekening dienen te worden gehouden.

In kringen van de Europese Commissie is men geen voorstander van een ener- giebeleid à la het landbouwbeleid. Ver- wacht moet worden dat de nationale overheden ook niet staan te trappelen voor een dergelijk beleid. Toch zal een Europees energiebeleid op gang ge- bracht dienen te worden, om iets van onze nati8nale doelstellingen waar te kunnen maken. Dit beleid dient de vol- gende aspekten te bevatten:

energiebesparing in alle sektoren be- vorderen

innovatie en onderzoek richten op duurzame energiebronnen

goede afspraken garanderen over prijsstelling

kolengebruik stimuleren onder voor- waarde dat de nadelige effekten voor het milieu overwonnen worden de rol van kernenergie terugdringen.

EUROPA

Niet nucleair onderzoek

Het in relatie met D'66 Europees ver- kiezingsprogramma meest interessante commissievoorstel is het voorstel voor onderzoek op het gebied van niet nucle- aire energie. Voor uitvoering van dit pro- gramma is 418 miljoen Ecu noodzakelijk, waarvan 39 miljoen door de E.E.G. wordt opgebracht en het overige via de lidsta- ten of via extra middelen gefinancierd dient te worden. Dit programma bevat onderzoek inzake zonne-energie, bio- massa-energie, windenergie, geother- mische energie en energiebesparing alsmede onderzoek naar gebruik van vaste brandstoffen.

Biomassa

Persoonlijk ben ik erg geïnteresseerd in de tot nog toe weinig in Europa ontwik- kelde rol van energie uit biomassa. Vol- gens recente ramingen van de Europese Commissie is de hoeveelheid energie, die uit biomassa kan worden gewonnen uit restanten van land- en bosbouw ca.

50 miljoen ton energie per jaar. De Euro- pese Commissie konstateert, dat de pro- duktie van biomassa-energie belangrijk kan worden ten behoeve van het milieu en landbouwbeleid, in het kader van de verwijdering van residuen en in het ka- der van de strategie voor een betere be- nutting van de beschikbare grond.

S\NB

Voorts zou het, aangezien de produktie van biomassa-energie ook in sterke ma- te kan bijdragen tot de oplossing van de energievoorziening in sommige ontwik- kelingslanden, van belang zijn dat de vereiste technologieën snel beschikbaar komen.

Gelet op de visie van D'66 inzake ontwik- kelingshulp, milieu en gelet op de rela- tie met het landbouwbeleid waar D'66 al jarenlang beperking van de produktie voorstaat, is juist de ontwikkeling van energie uit biomassa evenals zonne- energie een zaak die stimulering vanuit onze partij verdient. Het zou dan ook doodjammer zijn als op dit programma het snoeimes van de Europese ministers zou worden losgelaten.

Tenslotte op onze kongressen maken wij ons vaak erg druk over het energie/mi- lieubeleid. Als we echter onze stem niet meer kunnen laten horen in Straatsburg dan missen we een belangrijke schakel met fikse effekten op ons nationaal be- leid.

Daarom stemmen op 14 juni a.s.

Ten behoeve van dit stuk heb ik geput uit de documenten van de Europese Commissie, het eindrapport van de B.M.D., diverse kamerstukken alsmede een artikel van de Groninger onderzoe- ker Damveld en de Nieuwsbrief energie en samenleving.

Minder details, meer invloed

Nieuwe nota met voorstellen voor een nieuwe stijl van ruinltelijke ordening

Deze nota van de werkgroep Ruimtelijke Ordening is gelanceerd vlak voor de be- handeling van de wetswijziging ruimte- lijke ordening in de Tweede Kamer. De werkgroep schrijft in het antwoord:

"Ruimtelijke Ordeningis-zeker in ons land- een uiterst belangrijke aktiviteit.

Een aktiviteit echter die in de huidige tijd steeds vaker gekenschetst wordt als te veelomvattend, te regulerend, met re- sultaten die nogal eens onbruikbaar zijn.

Dat is niet steeds terecht, maar wel be- grijpelijk, vinden de auteurs van deze nota, die een gemeenschappelijk projekt is van de werkgroep ruimtelijke orde- ning, van het Wetenschappelijke Bureau D'66.

In de nota worden voorstellen gedaan om ruimtelijke ordening doelmatiger te maken. Het is een instrumentariumnota;

welke inhoud D'66 aan het ruimtelijk be- leid wil geven, is hierin niet aan de orde. De nota beweegt zich binnen de grenzen van de nu bestaande, danwel reeds ter diskussie gestelde wettelijke mogelijkheden.

Cruciaal voor de ruimtelijke ordening in de jaren tachtig is de vraag hoe met teruglopende overheidsbudgetten toch een kwaliteitsniveau van voldoende hoogte kan worden gewaarborgd. In de- ze nota voor de ruimtelijke ordening wordt een mogelijk antwoord op deze vraag gezocht door nauwgezet te letten op de mate van detaillering van regelge- ving vanuit de gedachtegang: regelge- ving vanuit de gedachtengang: regelge- dan vanuit besluitvormingsoverwegin- gen in een bepaalde situatie strikt nood- zakelijk is."

Op gemeentelijk niveau geeft dit bij- voorbeeld de volgende aanbevelingen:

"Op dit moment schort er nogal wat aan

de ruimtelijke ordeningspionnen op het gemeentelijk niveau. Net als overigens streekplannen kennen bestemmings- plannen een (té) lange tijd van voorbe- reiding, zijn ze veelal te gedetailleerd en werken ze soms verstarrend. Daardoor zijn ze voor de uitvoering van het beleid vaak niet doelmatig. Nodig is een flexi- beler, en meer op de feitelijke proble- men toegespitst instrumentarium.

Naast flexibiliteit is er nog een aantal voorwaarden waaraan het gemeentelijk instrumentarium voor de ruimtelijke or- dening moet voldoen.

Er moet niet meer mee geregeld worden dan strikt noodzakelijk is. De bestuur- ders moeten zich niet vastgeklonken voelen, terwijl de inwoners wel moeten weten waar ze aan toe zijn. De rechtsze- kerheid moet gewaarborgd zijn en tot slot moet de beslissingsbevoegdheid op een zo laag mogelijk niveau liggen.

Het structuurplan moet uitgroeien tot hét ruimtelijk ordeningspion voor de gehele gemeente.

Dit plan krijgt het karakter van een glo- baal hoofdlijnen- en afsprakenplan.

Het structuurplan kent dan vervolgens een scala van uitwerkingsinstrumenten:

beheersverordening, zoneringsverorde- ning, bestemmingsplan en dergelijke.

Gedifferentieerde toepassing per gebied is mogelijk.

In verschillende situaties kunnen ver- schillende instrumenten benut worden.

Bij naar aard en zwaarte verschillende problemen passen immers naar aard en zwaarte verschillende instrumenten.

Voor "stabilisatiegebieden" zal veelal volstaan kunnen worden met verorde- ningen, terwijl in uitbreidingsgebieden bestemmingsplannen wenselijk kunnen zijn. De inzet van het uitwerkingsinstru- mentarium geschiedt binnen de marges, aangegeven in het structuurplan."

De nota kan worden besteld door over- boeking van f 14,50 (voor D'66leden

f 8,25) op giro 33.222.13 t.n.v. SWB D'66 in Den Haag, onder vermelding van VHO 17.

Vrijwilligers gevraagd

De SWB heeft dringend behoefte aan mensen die enige tijd administratief werk willen doen, of die iets willen organiseren. Wie zou daarvoor voe- len? Neem contact op met Erik van der Hoeven, tel. 070-858303.

Redacieur gezocht

De werkgroep Verre Oosten beschikt over materiaal dat handelt over Chi- na/Taiwan. De werkgroep zoekt iemand die bereid is. al dan niet on- der levering van eigen inbreng, dit materiaal samen te stellen tot een consistent verslag.