Rondom verkiezingsuitslag en kabinetsformatie

(1)

complimenifes

over onze Polemiek met

"DE NIEUWE KOERS"

INDISCHE RIJSTTAFEL

L][DO

AMSTERDAM RESTAURANT CAFÉ, BAR

•

Zie pagina 5

MAANDORGAAN

VAN DE JONGEREN ORGANISATIE VRIJHEID EN DEMOCRATIE

Rondom verkiezingsuitslag en kabinetsformatie

Op het ogenblik dat ons maandblad uitkomt, zijn de Tweede Kamerverkiezingen al weer ruim vier weken achter de rug. Gedurende deze tijd zijn er in de dagbladpers reeds zovele com- mentaren op de verkiezingsuitslag gegeven, dat het in zekere zin mosterd na de maaltijd zou zijn, opnieuw op deze plaats in een uitvoerige analyse te treden met betrekking tot hetgeen de jongste stembusstrijd heeft opgeleverd.

Wij weten nu allen zo langzamerhand wel wie tot de verliezers en wie tot de winnaars behoren en we kennen tevens nauwkeurig de omvang van deze winst en dit verlies. '

Dit neemt evenwel niet weg, dat wij zeker - en met vreugde - mogen stilstaan bij de winst, die de liberale partij mocht boeken, een winst die resulteerde in de uitbreiding van het aantal Ka- merzetels, een winst waarover ongetwijfeld nog wel het een en ander te zeggen valt.

Immers, onmiddellijk na de bevrijding leek het in ons land een zekere mode om het liberalisme te geringschatten en op een minder prettige manier te bejegenen. Het liberalisme in Nederland had in veler ogen afgedaan. Het zou, zowel in politiek als in economisch opzicht, een stelsel zijn, dat uit de tijd was en niet meer in staat zich een plaats te veroveren in veler hoofden en harten van ons Nederlandse volk.

Ononderbroken groei

Welnu, het kan goed zijn in het kort na te gaan, hoe het met dat liberalisme sedert de dag der bevrijding is gegaan.

In 1946 bezette deze politieke groep in de Tweede Kamer 4 zetels. De verkiezingen van dat jaar brachten haar een flinke overwinning en zij zag haar zeteltal stijgen van 4 op 6. De Tweede Ka- merverkiezingen van 1948 deed het zeteltal stijgen van 6 op 8 en de laatst gehouden Tweede Kamerverkiezing getuigde eveneens van een voortgaande groei, waardoor haar zeteltal van 8 op 9 kwam.

Dit zijn de feiten. Het betekent, dat de zo zeer gehoonde liberale gedachte in ons land in een steeds toenemende mate vat op ons volk krijgt.

Het betekent, dat op dit ogenblik bijna een tiende deel van het kiesgerechtigde Nederlandse volk de liberale beginselen deelt en deze beginselen ziet als de enige weg om, zowel op mate- rieel als geestelijk terrein, een betere toekomst i:lP te bouwen.

M.a.w. sedert de bevrijding heeft het aantal kie-

APOLLO PAVILJOEN

APPOLLOLAAN 2 - AMSTERDAM - TELEF. 92i!O

•

Restaurant: iets aparts ,.Franse Zaal" voor partijen uniek Terras: een dorado aan het water

zers, dat zich voor de liberale beginselen heeft uitgesproken, zich meer dan verdubbeld.

Het is voor ons jongeren van belang van deze feiten goed kennis te nemen en deze vooral niet te vergeten.

Deze ontwikkeling moge ons sterken in de over- tuiging, dat de beginselen van Vrijheid en Demo- cratie, die eveneens in cnze vanen staan vermeld, geen theoretische en dode beginselen zijn, doch dat zij worden gedragen door ongeveer een tiende deel van onze nationale volksgemeen- schap.

Nogmaals, het is nuttig en nodig, dat wij ons dit alles goed realiseren, temeer nu het er naar uit- ziet - althans tot op het moment, waarop wij dit schrijven - dat me'n in ons land bezig is de stem van dat tiende deel van onze bevolking te negeren en volkomen uit te schakelen.

De gesloten deur

wij komen hiermede tot een punt, dat het gehele Nederlandse volk, van jong tot oud, de laatste weken intens bezighoudt, n.L de kabinetsformatie.

Op het moment dat wij deze regels schrijven, is de kabinetsformateur, dr. Drees, er na vele voorbereidende besprekingen niet in geslaagd een vierpartijenkabinet tot stand te brengen, omdat tenslotte de Anti-Revolutionnairen hun medewerking aan een dergelijk kabinet niet konden geven.

Op datzelfde moment komt ons juist ter ore, dat dr Drees zijn formatieopdracht heeft terugge- geven. Waarschijnlijk zal er nu een nieuwe for- mateur worden aangewezen. Of deze eveneens de V.V.D. zal passeren ligt thans nog in de schoot der toekomst verborgen! Dit neemt echter niet weg dat dr Drees het niet de moeite waard achtte mr. Oud te raadplegen, hetgeen in onze parle- mentaire geschiedenis toch als een hoogst merk- waardig feit zal blijven geboekstaafd.

Waarom hield men deze partij, ondanks het feit dat zij tot de vijf grootste politieke partijen in ons land behoort en ondanks het feit, dat zij op de P.v.d.A. na, de enige grote partij was die met een zetelwinst uit de bus kwam, buiten deze be-¹ sprekingen?

Het antwoord op deze vraag heeft men uit den treure in de dagbladpers kunnen aantreffen: n.L op grond van een communiqué, dat het Hoofd- bestuur van de V.V.D. op 28 Juni j.L heeft uit- gegeven. De inhoud van dit communiqué, aldus is het oordeel van een groot deel van de pers, was zodanig, dat de V.V.D. zich zelf reeds bij voorbaat op een zijspoor zou hebben geplaatst en zichzelf dus zou hebben uitgesloten bij de besprekingen met betrekking tot de kabinetsformatie .

Deze interpretatie is voor een groot deel van pns volk zulk een gemeengoed geworden en wordt zo slaafs en critiekloos aanvaard, dat wij het raad- zaam achten de inhoud van het bewuste com- muniqué hier volledig af te drukken, opdat de lezer in staat zal zijn zelfstandig te oordelen.

Het communiqué luidt woordelijk als volgt:

"Het hoogtepunt van de agenda werd gevormd door een discussie over de uitslag van de verkiezingen voor de Tweede Kamer, welke de positie van de V.V.D. versterkt heeft.

Bij de besprekingen kwam als mening naar vo- ren, dat deelneming aan een regering, zoals in de afgelopen vier jaren, weinig voldoening heeft ge- schonken omdat te weinig met de inzichten van de V.V.D. rekening werd gehouden, zodat voor het deelnemen aan een regering op deze basis weinig gevoeld werd.

Het vormen van een kabinet op een zo breed mogelijke basis leek het Hoofdbestuur na deze verkiezingen moeilijker dan ooit, omdat de uitslag van de verkiezingen de tegenstellingen eer verscherpt dan verzwakt heeft.

Het verlies van de K.V.P. en de A.R. (alsmede het achteruitgaan van de C.H.U.) aan de P.v.d.A.

kwam het Hoofdbestuur van de V.V.D. niet vreemd voor, omdat de samenwerking van de Katholieke Arbeiders Beweging en het Christe- lijk Nationaal Vakverbond met het Nederlands Verbond van Vakverenigingen in de Raad van Vakcentralen het verschil tussen socialistische en christelijke politiek blijkbaar voor velen ver- vaagd heeft.

Het zal dan ook bij de loop van de kabinetscrisis de vraag zijn, of er een regering gevormd kan worden, die niet onder even grote druk van de Raad van Vakcentralen staat als tot dusverre het geval was.

Aan de Kamerfracties, in het bijzonder aan de Tweede Kamerfractie van de V.V.D. werd uit de aard der zaak overgelaten te beslissen, in hoeverre zij haar steun zou kunnen verlenen, indien deze gevraagd werd, met betrekking tot een program en de samenstelling van een kabinet".

Le~en een moeiliJk vak Nu zij toegegeven, dat lezen een moeilijk vak is. Maar met de beste wil van de wereld kunnen wij uit dit communiqué niet lezen, wat een groot deel van de pers er uit distelleert. Allereerst wordt in het communiqué geconstateerd, dat

"deelneming aan een regering, zoals in de afgelopen vier jaren, weinig voldoening heeft ge- schonken, omdat te weinig met de inzichten van de V.V.D. rekening werd gehouden, zodat voor het deelnemen aan een regering op deze basis weinig werd gevoeld".

Kennelijk kunnen wij deze passage geheel uit- schakelen, omdat dr Drees bezig was een regering te vormen, die geheel anders is opgezet dan de vorige, omdat toch de bedoeling scheen te zijn, de A.R. mede te laten deelnemen. Overigens houdt een weinig enthousiaste reactie op een pas afgetreden regering geenszins in, dat deze eveneens van toepassing zou zijn op een nieuw te vormen regering, waarvan men het programma nog niet kent. Immers, het is toch niet aanne- melijk, dat dr Drees met een gelijk programma zou rondlopen als dat door de vorige regering werd voorgestaan.

(Zie vervolg pag. 3)

(2)

Een les 1n ^• sociaal-democratische tactiek

Socia Lisficus aan het woord

Jongelui, het is voor mij een groot voorrecht om tot jullie alge- mene politieke vorming een bijdrage te mogen leveren aan "De Driemas- ter" over: "Hoe krijgt men als sociaal-democratisch of democratisch socialistisch tacticus vat op de Ne- derlandse bevolking?" Uit onze grote stembusoverwinning hebben jullie wel begrepen, dat hiervoor een bepaalde tactiek is vereist.

Nu dan, wat heeft zoveel kunnen bijdragen tot onze electorale overwinning? Wel, in de eerste plaats natuurlijk de propaganda en daarbij hebben we een niet te onderschatten voordeel: we beschikken immers over een radio-omroep, ook wel V.A.R.A. geheten. Hierdoor hebben wij gedurende vele· jaren ons kunnen voorbereiden op de verkiezingen door het uitzenden van speciale ru- brieken, partij-vergaderingen, hoor- spelen met een bepaalde strekking, bonte avonden met "geestige" toe- spelingen, verder door het vermel- den in V.A.R.A.-varia van de verschillende avonden, welke door de Partij overal in het land worden be- legd.

Jullie zult misschien direct tegen- werpen, dat het niet democratisch is om zo alleen voor de radio te mogen spreken, terwijl de anderen zijn uitgesloten, maar zo ondemocratisch zijn we nu ook weer niet.

In ons boek "De weg naar Vrijheid"

hebben we toch uiteengezet, dat de

"radio een zegen kan zijn voor de mensheid, mits ze op de juiste wijze wordt gebruikt".

Dat die anderen die radio nou niet op de juiste wijze gebruiken, daar kunnen wij niets aan doen. Maar bovendien hebben we ook nog gezegd, dat "er voor alle opkomende stromingen in ons volk gelegenheid moet zijn zich voor de microfoon te uiten". Dat wij dus voor de radio staan, is juist, want wij zijn in op- komst, maar b.v. de liberalen behoren er niet voor, want zij zijn immers maar overblijfselen van de 19e eeuw.

De naleving van deze democratische principes maakt het ons mogelijk om door de radio de politieke zaken van "socialistisch commentaar" te voorzien, door de "rode bril" te be- kijken en in de "groene Kalebas" te gooien en daarbij dingen te zeggen, waarop de anderen geen commentaar kunnen leveren dan via de pers.

En zeg nou zelf, jongelui, wie van onze socialistische aanhangers leest nu b.v. dergelijke reactionaire bla- den als de N.R.C., het Algemeen Handelsblad of "Vrijheid en Demo- cratie"?

Daarom kunnen wij rustig zeggen, dat jullie liberale jongelui behoren tot die "reactionairen", die het kapi- talisme (goed met minachting uit- spreken) verdedigen en de klok willen terugzetten, en massa's sociale verworvenheden willen te niet doen.

Kijk eens, jullie tegenspraak bereikt immers de massa toch niet (van jullie vergaderingen nemen we zelfs geen verslag op in onze pers) en bovendien niet wij, maar ook Katholieke politici hebben nu al zo vaak dat

zelfde gezegd, dat de grote massa, als ze jullie toch al eens hoort, jullie toch niet meer gelooft. Voelt U de fijne nuance?

Het moppige is hierbij nog wel, dat de liberale radioluisteraars door hun radiobelasting, een steentje mogen bijdragen aan de politieke uitzi:mdin- gen hunner tegenstanders, waarbij dergelijke stunts als het radio- praatje van p.g. Burger in de pauze van een interland voetbalwedstrijd, toen 75°/o der Nederlandse luiste- raars eerder een muzikaal commentaar in de stijl van Jan de Cler ver- wachtte.

Maclrtsconeentraties Och ja we weten wel, dat "de grote bedrijven op het gebied van pers, radio en film behalve economische machtsconcentraties ook politieke machtsconcentraties vormen" (zie ons boek bldz. 309), maar we zitten met het probleem der contróle: "wie controleert en naar welke democratische maatstaven? Tussen macht en vrijheid is het moeilijk een juist evenwicht te vinden". En nu dit evenwicht niet is te vinden, moeten jullie liberalen deze ongebonden vrijheid van ons toch eigenlijk toe- juichen.

En dan, jongelui, men kan natuurlijk geen propaganda voeren zonder

principes en zonder een man, die het hem doet. Nu hadden we geen principes, alleen maar een program en een door ons gewenste opbouwplan van de maatschappij. Voor die principes hebben we maar "leentje buur"

gespeeld bij jullie liberalen; dit kan en is zelfs verantwoord, want p.g.

Den Uyll heeft verklaard, dat de socialisten de erfgenamen en de voortzetters zijn van de beste liberale tradities. En jullie zullen in Hoofdstuk I van "De weg naar Vrij- heid" vele bekende klanken vinden, al hebben we wat "aangekleed", omdat zelfs de vrijheid moet worden gepland.

Natuurlijk hebben we ook de man, die het hem doet, ja, jullie zien het goed, Vadertje Drees. Neen, dit is geen plagiaat - Vadertje Czaar en Vadertje StaJin hebben hier niets mede te maken. Hij heeft dit praedi- caat gekregen, omdat hij, als Mi- nister voor Sociale Zaken, zo goed heeft gezorgd voor de ouden van dagen.

Natuurlijk hebben andere partijen hieraan mede gewerkt, maar daar praten we niet over, want we hebben natuurlijk gezorgd, dat die anderen er voor hun fatsoen niet onder uit konden komen. Nou zult U wel zeggen, dat die Noodvoorziening on-

Over de betekenis van

geld

waardevast

Sluitende Staatsbegroting een van de voornaamste voorwaarden

Het geld is de drager van poten- tiëele koopkracht, d.w.z. dat iemand, die veel geld tot zijn onmiddellijke beschikking heeft, dat kan aanwenden om, op een tijdstip dat hij zelf bepaalt, goederen te kopen of dien- sten te laten verlenen.

Wanneer iemand veel geld heeft, noemt men hem koopkrachtig. Het is vanzelfsprekend, dat iemand, die goed in de contanten zit, de koopkracht waarover hij beschikt zal aanwenden om zoveel mogelijk be- hoeften te bevredigen.

Wanneer in een land nu teveel geld in omloop is, ontstaat er een teveel aan binnenlandse koopkracht. De hoeveelheid geld, welke bij het publiek in omloop is, is dan te groot in verhouding tot de hoeveelheid goederen, welke ter beschikking staan.

De mensen zullen, om een goed te krijgen tegen elkaar gaan opbieden met als resultaat, dat de prijzen stijgen. Het gevolg is, dat de binnenlandse koopkracht ook te grote zuigkracht gaat uitoefenen op de goederenstroom; dit leidt weer tot versterkte drang tot invoer en tot belemmering van de uitvoer.

De Nederlandse artikelen zullen voor het buitenland te duur worden. Daar komt bovendien nog bij, dat bij stij- gende prijzen ook de lonen weer omhoog zullen gaan en de dure

werkkracht zal ook weer een oor- zaak zijn voor hogere prijzen van het gerede product. Het zal onze lezers wel duidelijk zijn, dat uitbreiding van de geldhoeveelheid, niet gepaard gaande met een evenredige vergroting van de goederen- voorraad op den duur funest moet worden voor een normale ontwikke- lingsgang van het economisch leven.

Wanneer de prijzen plotseling aan- zienlijk stijgen of dalen, dan is er iets mis met het geld. Goed geld moet "waardevast" zijn ter handha- ving van de goede trouw in het ere- ctietwezen en ter voorkoming van verrijking van de ene partij ten kos- te van de wederpartij. De zorg voor goed geld moet liggen bij de Staat, die haar geheel of gedeeltelijk over- draagt aan de Circulatiebank.

Wanneer het geld enkel en alleen dienst zou doen als ruilmiddel bij contante betaling, dan zou de eis van waardevastheid niet eens zó dwin- gend zijn. Bij de ~eusachtige ontwikkeling van het credietwezen is dat evenwel anders geworden, want als een prestatie geleverd wordt met betaling over drie maanden, dan moeten beide partijen weten waar ze aan toe zijn als het crediet wordt afgelost.

Prof. H. Bordewijk heeît zich eens over deze materie aldus uitgelaten:

"DAM COn Schildersbedrijf

"Men zoekt naar een rots van waarde te midden van de nu eens kalme, dan weer woelige, maar altijd in be- roering zijnde wateren der waarde- verschijnselen".

De zorg voor goed geld betekent, dat men de koopkracht van de bestaande geldeenheid moet handha- ven als fundament, niet alleen van de economische orde, maar ook van de rechtsorde.

SCHOTERBOSSTRAA T 18-20 - TELEF. 43024-48926

ROTTERDAM-C.

Wanneer te veel geld in omloop

rechtvaardig was t.a.v. die ouden van dagen, waaronder vele arbeiders, die hun hele leven hadden gespaard om het op hun oude dag wat gemakke- lijker te hebben, maar die nu geheel of gedeeltelijk uitgesloten zijn om de gunsten van Vadertje Drees deel- achtig te worden, maar wat willen jullie, de allermeesten zijn be7.itloos' en juist die zijn zo dankbaar ^l'l1dat is voor de partij van propagandisti- sche grote waarde.

Nou ja. Mevrouw Fort-anier-d<· Wit heeft wel op de onrechtva;u·dige' kant van de zaak gewezen. Maar haar pleidooi kwam ons niet van pas. Stel je voor, dat de liberalen socialer zouden zijn dan de socialisten. Neen. jongelui, daar passen we voor.

Het komt evengoed wel in orde. In ons boek staat het al, dat die aftrek niet meer moet worden toegepast.

Het nieuwe Kabinet Drees - gesteld tenminste de formatie gelukt - zal wel met een nieuw definitief ontwerp komen en dan kunnen we ons bij de volgende verkiezingen weer op de borst slaan en zeggen, dat hebben we weer eens fijn voor elkaar gebracht. En dan geven we in

"Het Vrije Volk" weer van die ont- roerende reportages van die dank- bare oudjes.

Nu, jongelui, de volgende keer iets over de Kabinetsformatie.

SOCIA LISTJCUS.

wordt gebracht, spreekt men van geldcreatie: het in omloop brengen dus van geld, dat niet gedekt is door een evenredige tegenwaarde van goederen en de mogelijkheid van dienstverlening.

Lang niet altijd wordt voldoende aandacht besteed aan de zorg voor goed geld. Wanneer de Staatsinkom- sten kleiner zijn dan de uitgaven van de Staat, als de begroting dus niet in evenwicht is, dan moet de Overheid het ontbrekende zien te lenen.

Maar het komt wel eens voor, dat tevergeefs wordt aangeklopt bij de eigen burgers en dat men ook in het buitenland geen geld kan lenen. Dan neemt een regering dikwijls haar toevlucht tot de circulatiebank. De Staat gaat dan de bankbiljetten lenen, die de bank in voorraad heeft en gaat daarmede zijn ambtenaren betalen.

Het geld komt dus in handen van het publiek en veroorzaakt een teveel aan binnenlandse koopkracht.

Weer ontstaat het gevaar voor in- flatie d.w.z., dat de verhouding tussen de goederen, die in het land be- schikbaar zijn en het geld, dat in omloop is, verbroken wordt. Eén van de voornaamste voorwaarden voor waardevast geld is dus een sluitende Staatsbegroting.

J.W.H.

BJe BJriemaster

Maandorgaan van de Jongeren , Organisatie Vrijheid en Democra-

tie (J.O.V.D.)

Hoofdredacteur. G. Stempher.

Leden van de redactie:

Ammy de Muynck, Ferry A. Hoogendijk

Ger van Schagen (secretaris) Adres Administratie:

Prinsengracht nr. 1077, Amster- dam, Telefoon 35343

Abonnementsprijs minifnum f 2. _ per iaar. (Voor leden gratis).

Abonnements- en advertentie- gelden uitsluitend aan G. Stempher Amsterdam, Postgiro 244397 of op bankrekening, Hollandsche Bank-

Unie, Herengracht 434--438.

(3)

Verheffend geschrijf

0 ^p ³⁰ Juni j.l. wist "Het Vrije Volk", met de volledige tekst van het communiqué van het H.B. der V.V.D.

op dezelfde pagina, te vertellen, dat dr. W. Drees na lezing van dit com- muniqué, geen lust meer had mr. P.

Oud te ontvangen en zijn mening te vernemen over de samenstelling van de nieuwe regering. En, ging dit blad verder: "Dit zal wel een geduchte streep halen door de rekening, welke de V.V.D. met het oog op de komen- de Kabinetsformatie ongetwijfeld reeds had opgemaakt. In politieke kringen neemt men aan, dat de nog steeds bestaande ambitie van de heer Oud voor een ministerzetel op die rekening hoog genoteerd stond".

Nadat het Algemeen Handelsblad

~ "Het Vrije Volk" op zijn vingers had getikt en dit blad opmerkzaam had gemaakt op het feit, dat het com- muniqué nu niet bepaald een sollici- tatie naar een ministerzetel is, trekt H.V.V. op 5 Juli zijn eerste verkla- ring in, met de mededeling, dat het Algemeen Handelsblad dan misschien wel gelijk heeft, maar "dat de heer Oud, wel begrijpende, dat de witte broek hem ook deze keer voor- bij zou zweven, heeft willen voorkomen, dat wederom één liberaal - en dan nog wel een man als Stikker - in het Kabinet zou worden opgenomen".

"Zij sluit", gaat dit blad verder, - als deze veronderstelling juist is - aan bij de beruchte motie-Oud, die tegen Stikker was gericht en het Kabinet ten val bracht".

Wel, wel, "Het Vrije Volk" heeft last van Oud-zeer. Het staat er duidelijk:

-;:,:~~D=-1 _en

M. J. KUIJER

Ro~er-dam_, _ 16 J-uli 195: -Provenie:_:.ingel - 6 ^B- i ) -~~--~~

Stikker is nog acceptabel, ook al is hij liberaal, maar Oud brrr. Men laat zich wel in de kaart kijken. Overi- gens hebben we nog nooit geweten, dat de motie-Oud tegen Stikker was gericht; deze motie was tegen het gehele kabinet gericht, maar ja, het blijft de socialisten blijkbaar nog dwars zitten, dat een minderheid een Kabinet ten val kan krijgen· en dat nog met een motie, ingediend door een liberaal.

Om het geheugen van H.V.V. nog verder op te frissen, herinneren we dit blad eraan, dat Minister Stikker reeds eerder te kennen heeft gegeven niet terug te willen keren in het kabinet. Mr. Oud heeft hier heus niets mede te maken.

"Vrije" bedrijfsorganisaties

0 p 9 Juli hield de R.K. Schippers- bond " St. Nicolaas" in 's-Hertogen- bosch een vergadering, waarin o.a.

Rijnvaartzaken werden besproken.

Bondsvoorzitter, de heer S. Nefkens, bepleitte een vrije bedrijfsorganisa- tie voor de Rijnvaart, waarvan het bestuur in handen moet worden ge- legd van de erkende (door wie er- kend? - Schr.) organisaties van par- ticuliere scheepseigenaren; ongeor- ganiseerden worden geweerd. Om de kosten van dit bedrijfslichaam te dekken wordt een percentage aan bevrachtingsprovisie geheven, waarbij onderscheid zal worden gemaakt tussen georganiseerde en niet-georganiseerde bedrijfsgenoten.

Schitterend uitgewerkt niet waar?

Stelt U zich eens voor, dat op politiek terrein aan de regering alleen kunnen deelnemen de "erkende"

organisaties voor de politiek, dan is het uit met ministers als Mr Spitzen of Wemroers en andere exponenten van de Ie tot de IOe macht. Ligt in het feit dat voortaan de politiek ge- organiseerden minder belasting be- hoeven te betalen dan de ongeorga- niseerden, niet een proefschrift voor een aankomend meester in de rech- ten verscholen onder de titel: "De- mocratie en belastingrecht?".

Vreemde houding

(Ingezonden)

Geachte Redactie,

Enige tijd geleden vernam ik, dat de Nederlandse groep van de liberale Internationale (niet te verwarren met de V.V.D. - Red.) de vereren- de opdracht had gekregen om van 4 tot 8 Augustus a.s. te Amsterdam het jaarlijks Congres van deze In- ternationale te organiseren. Tot mijn niet geringe verbazing hoorde ik dezer dagen, dat dit congres vermoe- delijk niet zal kunnen doorgaan we- gens een taalkwestie. Van Neder- landse zijde schijnt men er overwe- gende bezwaren tegen te hebben, dat naast het Engels en het Frans ook het Duits als congresvoertaal zal worden gebezigd.

Het is wel begrijpelijk, dat er ten aanzien van het Duits nog altijd res"

sentimenten leven, maar het is even begrijpelijk, dat men niet door kan blijven gaan met in het internationaal milieu het Duits te weren, een taal, welke door een zeer groot ge- deelte der Europese liberalen beter wordt verstaan en gesproken dan Frans en Engels. In Stuttgart werd het Duits wel toegelaten, of was dit alleen een soort van beleefdheid tegenover de gastheer? Op dit congres was trouwens maar één Neder- landse vertegenwoordiger, die niet het hele congres heeft medegemaakt.

Deze taalkwestie en de schaarse ver- tegenwoordiging op het vorige congres moeten worden betreurd, omdat juist de Nederlanders, en dus ook de Nederlandse liberalen, een historische taak hebben, n.l. de rol van bemiddelaar tussen de continen- tale volkeren (Duits- en Fransspre- kend) en de maritieme volkeren (Engels sprekend), ons opgelegd door onze internationale handel, geldwe- zen en scheepvaart.

Ik hoop, en vele jonge liberalen, met wie ik er over heb gesproken, met mij, dat onze oudere politieke ge-

MAAK VAN SLA DE LEKKERNIJ, DIE SLA KAN ZIJN ! OP SLA HOORT SALATA!

Bererd met zuiv~re Duyvis' Slaolie, frisse rozijnwijn- azijn, verse eieren en milde

loofsgenoten alsnog deze slipper ongedaan zullen maken. Het zal in overeenstemming zijn met ons devies: verantwoordelijkheid.

17 Mei 1952.

Hoogachtend, THEO HOOIJER.

Zwitserse jeugd nodigt uit

Het kartel der Zwitserse Jeugdver- enigingen nodigt 2000 jongeren van verschillende landen uit gedurende de twee zomermaanden.

"Zwitserland aan Europa tonen, en Europa aan de Zwitsers bekend maken" is het thema van deze groot- scheepse uitnodigingspartij. De gas- ten zullen in verschillende delen van het land ondergebracht worden en dat volgens de bestaande mogelijk- heden: familie, jeugdtehuizen, kam- pen enz. Voor inlichtingen wende men zich tot de nationale secretaris:

M. Erismann, Zurich - Postfach 22.

(Vermlg van pag. 1)

Het lijkt ons dus absurd op grond van deze passage de V.V.D. bij voorbaat uit te sluiten van een politiek gesprek.

wordt gezegd: "dat aan de Kamerfracties, in het bijzonder aan de Tweede Kamerfractie van de V.V.D. uiteraard werd overgelaten te beslissen, in hoeverre zij haar steun zou kunnen verlenen, indien deze gevraagd werd met betrekking tot een program en de samenstelling van een kabinet".

Wat thans gebeurt of is gebeurd, betekent het moedwillig doof zijn voor de stem der liberale gedachte als het er om gaat het hoogste bestuur van ons land samen te stellen. Dit is even weinig verheffend als opbouwend.

Nemen wij de volgende passage onder de loupe in zake de vorming van een kabinet op een zo breed mogelijke basis. Welnu, wij kunnen. uit deze passage niets anders lezen dan dat het Hoofdbestuur van de V.V.D. hier de zaken som- ber inziet, hetgeen geenszins wil zeggen, dat men bij voorbaat reeds een afwijzende houding aan- nam.

Is het in de politiek niet een verdienste, dat men zich zelf behoedt voor te lichtvaardig optimisme?

Is het soms verboden, dat men uitdrukking geeft aan zijn bezorgdheid met betrekking tot een bepaalde ontwikkeling en moet hieruit dan meteen worden geconcludeerd, dat men dus niet wenst mee te onderzoeken hoe men gezamenlijk uit de impasse kan geraken? ·

M.a.w. ook deze passage gaf geen enkele aanleiding om de V.V.D. op goede gronden aan het politieke gesprek te onttrekken.

Rest dan nog de passage inzake de vakcentralen.

Hier staat zeer duidelijk, "dat het de vraag zal zijn of er een regering gevormd kan worden, die niet onder even grote druk van de Raad van Vakcentralen staat als tot dusverre het geval was".

Let wel, het gaat hier niet om het constateren van een feit, doch om het stellen van een vraag.

Een vraag, die blijkbaar bij de voorbereidende besprekingen inzake de kabinetsformatie niet mocht worden gesteld, een vraag ook, die de kabinetsformateur bij die besprekingen niet wenste te horen en ook niet wenste te beantwoorden.

Het laatste deel van het communiqué laat tenslotte niets aan duidelijkheid te wensen over, als

Het liberalisme op mars

Duidelijker kan men het toch waarlijk niet stellen en als er één sterke passage in het bewuste communiqué is, dan is het toch zeker wel de laatste, waaruit ondubbelzinnig blijkt, dat de deur, die toegang geeft voor oriënterende besprekingen, positief niet werd dichtgeworpen, gelijk men van vele zijden ten onrechte sugge- reert.

Wij zijn nogal uitvoerig op een en ander inge- gaan, omdat wij de indruk hebben, dat men van vele zijden fabeltjes vertelt, die volkomen in strijd met de waarheid zijn.

Men moet dan ook wel tot de conclusie komen, dat het communiqué van het Hoofdbestuur van de V.V.D. is geworden tot een document, dat als een weinig waardig wapen werd gebruikt; door alle stromingen in ons land, wie de gestadige groei en de winst van de liberalen bij de jongste Kamerverkiezingen een doorn in het oog is.

Dit alles neemt niet weg, dat de ontwikkeling voor de toekomst interessant belooft te worden en ons aller aandacht verdient, waarbij wij mogen constateren, en met trots mogen constateren, dat het niet eenvoudig zal zijn bijna een tiende deel van ons volk op een dergelijke stiefmoeder- lijke wijze te behandelen als nu is geschied.

De jongste politieke ontwikkeling moge voor ons een aanleiding vormen ons bewust te zijn van de kracht der liberale gedachte, waarbij wij wel mogen bedenken, dat het meestal niet de slecht- ste beginselen en ideeën zijn, die in haar ontwik- kelingsgang een grote tegenwerking en weer- stand ondervinden.

De liberale gedachte in ons land is op mars. Zij neemt van jaar tot jaar in kracht toe. De tegen- stand zal haar harden en sterken.

Wij jongeren mogen er trots op zijn, in deze strijd, die gedragen wordt door honderdduizen- den in den lande, een werkzaam aandeel te hebben gehad en in de toekomst in versterkte mate te hebben.

G.St.

Fa. Gebr. W. & A. v. ECK

Jan de Baenstraat 23, DEN HAAG, Tel. 333964

GROND~, SLOOP~, HEIWERKEN en DRAINERINGEN LEVERING van ZAND, GRINT, GRINTZAND, etc., etc.

EXPEDITIE

Speciaal ingericht voor de aanleg van sportterreinen

(4)

• •

Liberale JOngeren 1n internationaal verband

Streven

De Tweede Wereldoorlog was nog maar nauwelijks beëindigd, toen in November 1945 in het zwaargeteis- terde Londen jonge mensen uit vele landen en van een grote politieke verscheidenheid, tezamen kwamen.

Zij waren bijeen gekomen, niet alleen om elkaar te vertellen hoe erg en hoe verschrikkelijk zij de oorlog hadden gevonden, maar speciaal om vast te stellen dat een herhaling van zulk een groot sociaal conflict tot elke prijs moest worden voorkomen.

Elk der deelnemers aan dit Londen- se jongeren-congres kwam met plan- nen van vernieuwing, zoals die waren gevormd en gerijpt gedurende vijf jaren bezetting en strijd.

Iedereen, bijna elk mens, streefde in die na-oorlogse dagen naar vernieuwing en naar nieuwe vormen van organisatie. Dat ook de jonge mensen, de nieuwe generatie, in deze drang naar vernieuwing en verande- ring haar oordeel had, was in eerste instantie een verheugend teken.

Latere jaren hebben (helaas) ge- leerd, dat veel bij het oude is geble- ven, dat een spontane aaneensluiting van alle jongeren onmogelijk was gebleken en dat veelal werd terug- gegrepen naar tradities en oude vormen zoals die vóór 1939 hadden be- staan.

gericht op een Verenigd Europa

d. zij dient de collectivisatie van het economische leven te bestrijden en de aandacht te vestigen op de gevaren die deze collectivisatie inhoudt voor de burgerlijke vrij- heden en de vrijheid van arbeid;

e. zij dient op te komen voor de sociale vooruitgang;

f. zij moet verdraagzaam zijn in religieus en philosophisch opzicht;

g. zij dient niet-marxistisch te zijn.

(Dit laatste punt is o.i. een grote overbodigheid; aan de andere kant valt aan deze voorwaarde wel het gemakkelijkst te voldoen!)

Na de Cambridge-bijeenkomst kwam de Federatie nog twee maal in congres bijeen; in 1949 te Stockholm en in 1951 in Kopenhagen. Tot op heden is de federatie er niet in geslaagd landen buiten Europa als lid aan te trekken. Wel zijn er contacten ge- legd met enkele Zuid-Amerikaanse republieken, maar of hiervan enig resultaat is te verwachten, wagen wij te betwijfelen. Beter zou het zijn, indien Canada, Australië en Nieuw- Zeeland tot lidmaatschap konden worden bewogen en ook Turkije, waar de liberale partij momenteel de sterkste is. Mochten deze landen toetreden, dan zou het woord "we- reldfederatie" geen fictie meer zijn!

federatie wel het uiteindelijke doel is, maar op geen enkele manier van- daag in de practijk te brengen valt.

Dit feit mag echter nooit verhinde- ren onze krachten volledig in te zeten voor een unificatie op Euro- pees niveau".

De Belgen zijn al eveneens aan een lijvig Tapport bezig, waaraan zelfs professoren van enige universitei- ten hun medewerking verlenen.

Het rapport, dat zal uitgroeien tot een dik boekwerk, was nog niet vol- tooid en het congres sprak de hoop uit, dat het mogelijk zal zijn dit documentatie-werk over de liberale sociale politiek spoedig op de boe- kenmar kt te brengen.

In het te Kopenhagen nieuw geko- zen bestuur is Nederland herkozen.

Een Zwitser treedt op als voorzitter, met vice-voorzitters in Zweden en Italië. Samen met België, werd Ne- derland aangewezen voor het secre- tariaat van de Federatie. Ook de verzorging van het Bulletin der Federatie werd aan Nederland opge- dragen.

Het volgende congres zal reeds in

Een bezoek

· 1952 plaats vinden, en wel in Titisee in West-Duitsland.

Toen in Juni '51 in Straatsburg een grote Europese jeugd-conft-rentie werd gehouden met het doel om na te gaan wat de jongeren van ~dlerlei

richting en gezindte voor een Ver- enigd Europa konden doen, waren er in de nationale delegati('s ook liberalen opgenomen. Samen l"·bben deze een fractie gevormd, om éll111 het socialistische overwicht enigszins net hoofd te kunnen bieden. Alw•·'-'r op Belgisch initiatief werd b('sloten, aan deze fractie een hechter(' basis te geven door het oprichten v;tn e0n Europese liberale jongeren-prgani- satie, die uitsluitend en alleen :1ctief zal zijn op het terrein van het Euro- pese federalisme. Spoedig w<'rd de W.F.L.R.Y. in het overleg betrokken en het resultaat was, dat op 21i en :~·(

Januari j.l. in Brussel het oprichtings-cangres plaats vond v;m de

"Jeunesses Européennes Lib(•rales".

Geeft deze organisatie aan de liberale jongeren de kans en de gcll'gen- heid officieel in allerlei overl0g te worden betrokken (wat voorheen, zonder erkende organisatie. altijd strubbelingen gaf!), het bett·kende tevens weer een kleine voortgang op de weg naar dat uiteindelijlu· doel, waarnaar wij allen streven ^l'llver- langen: een Verenigd Europa op een liberale basis.

G. VAN SCHAGE~if.

aan Capri

De vertegenwoordigers van de Belgi- sche organisatie van liberale jongeren namen, toen bleek dat de tijd voor een- alle jongeren omvattend - overkoepelend lichaam nog niet rijp was, het initiatief voor de her- nieuwde oprichting van een internationale organisatie der liberale jeugd. Ook verscheidene andere internationale bewegingen hebben aan dit Londense congres hun ontstaan of weder-oprichting in niet geringe mate te danken.

Hoewel het aantal aangesloten landen dus nog niet zo groot is, wordt door de wereld-federatie toch veel en goed werk verzet. Soms gebeurt dit in overleg met de Liberale Inter- nationale (Liberale Wereld Unie).

Naar de bijeenkomsten van de Libe- rale Internationale mag de wereld- federatie n.l. een afgevaardigde zenden, terwijl ook op de jaarlijkse congressen van de Liberale Interna- tionale de jongeren steeds vertegen- woordigd zijn, en veelal deel uitma- ken van de nationale delegaties.

Tijdens het congres te Stockholm werden een drietal commissies inge- steld, ter bestudering van enkele urgente problemen. Italië zou zich bezig houden met de "Civil Liber- ties", Engeland zou een studie maken over 't wereld-federalisme en België vormde een studiegroep voor het uitwerken van een liberale sociale politiek.

Parel der schepping weldra naast de deur

De Belgen vonden bij afgevaardig- den van acht andere landen een wel- willend gehoor, en er werd toen besloten in 1947 in Cambridge het officiële oprichtings-cangres te doen plaatsvinden. Daar, in Cambridge, werd zomer 1947 door afgevaardig- den van 20 landen de "World Fede- ration of Liberal and Radical Youth"

gegrondvest, en sindsdien zijn de statuten dezer organisatie door vijf- tien landen geratificeerd.

Deze stukken geven ook aan, aan welke voorwaarden de nationale liberale organisaties moeten voldoen, om als leden tot de federatie te worden toegelaten. Enkele van deze voorwaarden zijn:

a. de nationale organisatie moet democratisch zijn in politiek opzicht;

b. zij moet erkennen dat het heden onmogelijk is een liberalisme voor te staan, dat gebaseerd is op het principe van het "laisser faire - laisser passer";

c. zij moet geporteerd zijn voor een economische orde, die gebaseerd is op een vrije markt economie, maar tegelijkertijd aan de werk- nemers een deelneming aan de resultaten van ondernemingen verzekeren;

Toen in Januari 1950 het bestuur van de W.F.L.R.Y. in het Centraal- hotel te Amsterdam bijeen kwam, werd Nederland (de J.O.V.D.) Rls lid toegelaten en kreeg de J.O.V.D.

in dit bestuur een zetel toegewezen.

Het congres van deze zomer in Ko- penhagen leerde dat de ingestelde commissies ernst met hun werk hadden gemaakt. De Engelsen hadden over het wereld-federalisme een dusdanig lijvig rapport opgesteld, dat alleen een kort uittreksel in be- spreking kon worden genomen. Daar echter het Europese federalismè momenteel veel urgenter is, werd aan het door Nederland ingediende rapport over Europese integratie meer aandacht besteed. De eerste zin van de terzake opgestelde resolutie spreekt dan ook uit "dat wereld-

VOOR ALLE AUTOSCHADE

Plaatwerkerij KORTEWEG

HERSTELLEN- LASSEN- VERBOUWEN

TELEFOON 45036 BLEISWIJKSTRAAT 35-37 ROTTERDAM

Er bevinden zich op onze wereld enkele eilandjes, die als parels van de schepping liggen te glinsteren temidden van diepblauwe zeeën en die bezongen zijn in ontelbare verzen en gedichten. Bali .... , Ambon .... , Hawai .... , Capri. .. .

Vanuit Napels is het anderhalf uur varen naar Capri, een tochtje waarbij je nog een goede kans maakt om zeeziek te worden. Er hingen tenminste heel wat passagiers over de railing.

Het is ook maar een betrekkelijk klein bootje, dat de tocht maakt en er kan in de Golf van Napels nog een flinke deining staan.

Ook op Capri is het klimaat heerlijk, al kan het er ook wel regenen. Maar meestal duurt zo'n regenbui niet erg lang en dan breekt de heerlijk- warme zon weer gauw door de wol-

ken heen. ·

Op Capri kan men genieten van de zon en de zee, men kan wandelingen maken door de schilderachtige straatjes en laantjes en meestal af en toe even hijgend blijven stilstaan, want het gaat voortdurend op en af.

Er liggen twee stadjes op het eiland:

Capri en Anacapri. En dan zijn er nog een paar dorpjes. Natuurlijk kan men Capri niet verlaten zonder dat men zich met een roei- of motor- bootje naar de fameuze blauwe grot heeft laten roeien.

De blauwe grot is een bezoek alles- zins waard. Zij is 60 meter lang en het water is er 20 meter diep. Als je naar binnen vaart door de kleine opening (op de grond van het bootje zitten en bukken!) dan ziet alles zwart als je in de grot kijkt, maar kijk je even later om, dan zie je het water prachtig blauw. Het is 120 jaar geleden dat de grot ontdekt werd en honderdduizend mensen zijn er sedertdien in geweest.

Capri is 10,3 km2 groot en telt 8800 inwoners. Er is geen water op het eiland. Elke dag moet drinkwater worden aangevoerd uit Napels, wat met tankschepen gebeurt. Dat water

kost 800 lire per 1000 liter. De bevolking drinkt bronwater, of liever ....

Capri-wijn. Dat is veel gezonder zeggen ze en gelijk hebben Z!'.

Er zijn heel wat mooie villa's op Capri en er wonen heel wat b<'kende mensen. Daar is bv. de Am<'rikaan Williams van de scheerzeep l~n daar is de Engelse filmster Gracy Fields, die in de Britse pers zoveel op- schudding verwekte door haar hu- welijk op Capri met een Italiaans radio-monteur, die haar radio kwam repareren. . . . Ook de vrouw van Mussolini zou er wonen.

Uit alle delen van de wereld komen de mensen naar Capri, vooral ook veel Amerikanen. Het is dan ook maar 16 uur vliegen van New- York naar Napels. En nu met de goedkope toeristen-klasse zullen er nog heel wat méér Yanks naar Napels vliegen.

Over die toeristenklasse had ik in Rome een interessant interview met Albert Piesman Junior, zoon van de president-directeur van de K.L.M.

Hij is hoofd van het K.L.M.-bcdrijf in Italië. Hij zei me, dat het voor het slagen van de toeristenklasse volgens zijn mening nodig is, dat er in Euro- pa veel meer hotels komen. Vooral goedkope hotels! Er zijn op het

· ogenblik veel te weinig hotels in Europa om de stroom van toeristen onder te brengen, zeker als de goedkope toeristenklasse volop werkt.

De heer Piesman vertelde mij ook, dat de K.L.M. dit jaar nog niet op Napels gaat vliegen, zoals oorspron- kelijk het plan was. In plaats daar- van is er nu nog een extra dienst op Rome gekomen.

Maar volgend jaar zal waarschijnlijk ook Napels in het K.L.M.-net worden opgenomen. En als het vliegen nu maar goedkoper wordt, dan liggen ook voor ons Nederlan- ders Napels, Pompeï en Capri om zo te zeggen "naast de deur" ....

HUGO HOOFTMAN.