Regiobeeld Midden IJssel

(1)

Regiobeeld

Midden IJssel

De zorgkosten stijgen en er is krapte op de arbeidsmarkt, oftewel: de zorg in Nederland, en dus ook in de regio Midden IJssel, staat voor een grote uitdaging. Want hoe houden we de zorg in de toekomst toegankelijk, betaalbaar en van goede kwaliteit? Om antwoord te kunnen geven op deze vraag is dit regiobeeld opgesteld.

Het regiobeeld Midden IJssel geeft de belangrijkste regionale ontwikkelingen over gezondheid en zorg weer.

Het regiobeeld is gebaseerd op beschikbare openbare bronnen en is gericht op het inzichtelijk maken van knelpunten in de huidige en toekomstige zorgvraag.

(2)

Deventer

Leefbaarheid SES

Bevolkingsontwikkeling

99.957 2019

102.100 2030 Ruim

voldoende

NL gem.

Voorst

Leefbaarheid SES

Bevolkingsontwikkeling

24.417 2019

24.800 2030 Zeer goed

NL gem.

Raalte

Leefbaarheid SES

Zeer goed

NL gem.

Olst-Wijhe

Bevolkingsontwikkeling Bevolkingsontwikkeling

Leefbaarheid SES

37.511 2019

18.071 2019

37.600 2030

17.300 2030 Zeer goed

NL gem.

Algemeen

De regio Midden IJssel bestaat uit vier gemeenten: Deventer, Voorst, Raalte en Olst-Wijhe. De gemeentelijke kenmerken laten een verschil zien tussen Deventer als stedelijke gemeente en de drie dorpsgemeenten Voorst, Raalte en Olst-Wijhe.

Deventer scoort lager op veiligheid, waardoor de totale leefbaarheid uitkomt op ‘ruim voldoende’. De dorpsgemeenten scoren zeer goed op leefbaarheid, al is het voorzieningenniveau een aandachtspunt. In Deventer zit er veel spreiding tussen de verschillende wijken binnen de gemeente. In de dorpsgemeenten is de sociaal economische status (SES) over het algemeen hoger en is de spreiding minder groot. Vergrijzing speelt in alle vier de gemeenten, al is dit effect het sterkst in de dorpsgemeenten.

Zeer sterk stedelijk Sterk stedelijk Stedelijk Matig stedelijk Niet stedelijk

De zorguitgaven verdubbelen tot 174 miljard

euro in 2040.

De zorguitgaven stijgen door technologie, welvaartstoename,

vergrijzing en bevolkingsgroei.

Nu werkt één op de zeven mensen in de zorg. Als we zorg niet anders orga- niseren is dat in 2040 één op de vier.

1975 200

100 0 2015 2040

Zorguitgaven Voorspelling

174

Demografische ontwikkeling zoals bevolkingsgroei en vergrijzing Overige factoren zoals welvaartsgroei en technologie

2/3 1/3

Oorzaken van stijgende zorgkosten

Kenmerken gemeenten Midden IJssel

Landelijke ontwikkelingen

2019

2040

2%

Demografische druk

20% 40% 60% 80% 100%

0%

2019

2030

0-24 25-64 65+

Demografische druk

20% 40% 60% 80% 100%

0%

2019

2030

Demografische druk Demografische druk

20% 40% 60% 80% 100% 20% 40% 60% 80% 100%

0% 0%

2019 2019

2030 2030

0-24 25-64 65+

ouderen

5,6%

0-24 25-64 65+ 0-24 25-64 65+

4%

ouderen

5,9%

ouderen

5,1%

2% 1%

ouderen

8,1%

Hoog

Laag

Bereik wijken

Hoog

Laag

Bereik wijken

Hoog

Laag

Bereik wijken

Hoog

Laag

Bereik wijken

(3)

Gezondheidsontwikkelingen

In alle vier de gemeenten is sprake van vergrijzing. In Deventer groeit in absolute zin het aantal ouderen het hardst.

Relatief is de groei sterker in de drie dorpsgemeenten. Vooral het aandeel 80-plussers groeit sterk. Er is sprake van dubbele vergrijzing. Toekomstprognoses laten zien dat een sterke toename verwacht wordt van een aantal leeftijds- en leefstijlgerelateerde aandoeningen. De sterkste stijgers zijn artrose en dementie. Opvallend is dat in de top tien ook twee psychische aandoeningen voorkomen. Aangezien dementie intensieve zorg vraagt en de duurste aandoening is bij 65-plussers, vormt dit een grote uitdaging voor de zorg. Ook is er een sterke groei van het aantal mensen met meer dan één chronische aandoening. Sociale uitdagingen, zoals eenzaamheid en de druk op mantelzorg, nemen toe. Ook het aantal inwoners met overgewicht in de regio Midden IJssel blijft stijgen. Tot slot laten landelijke cijfers zien dat er een groot verschil is in levensverwachting tussen mensen met een

hoog en laag inkomen.

Absolute en relatieve ontwikkeling ouderen

Trend prevalentie aandoeningen tussen 2015 - 2030

NL gem.: de gemiddelde 65-plussers groei in Nederland • Spreiding: minimale en maximale toename in prevalentie in de vier gemeenten Positie: plek van de aandoening in de top tien meest dure aandoeningen bij 65-plussers. Dit is niet bij alle genoemde aandoeningen van toepassing (n.v.t.)

29%

In 2030 heeft 29% van de inwoners twee of meer chronische aandoeningen. Dit is een toename van ruim 4% ten opzichte van 2015.

60,4%

Overgewicht stijgt met 8-11% tussen 2015 en 2030. In 2030 heeft rond de

60,4% van de mensen overgewicht (BMI > 25). Dat is boven het Nederlands gemiddelde van 58,8%.

38,3%

0,85%

In 2019 is 37,6% van de volwassenen in de regio eenzaam. In 2030 stijgt

dit naar 38,3%.

Van de Nederlanders heeft 0,85% een licht verstandelijke beperking (IQ < 70).

Dit is psychisch een kwetsbare groep.

Deventer V,R,O NL

2015 24,6% 27,9% 25,5%

2030 28,9% 32,0% 29,1%

Het landelijke verschil in levensverwachting tussen mensen met een hoog en laag inkomen is 7 jaar. Daarnaast leven mensen met een hoog inkomen 18 jaar langer in goede ervaren gezondheid.

7 jaar

2019

2030

Het mantelzorgpotentieel daalt.

In 2019 is er per 85-plusser 8,9 personen in de leeftijd 50-65. In 2030 is

dit gedaald naar 5,8.

Overgewicht Mantelzorgers

Chronische aandoeningen

Gezondheidsverschillen Licht verstandelijk beperkt Eenzaamheid Deventer

5000 10000 15000 20000 25000

0 2019

2030

49%

22%

65-79 80+

aantal inwoners

Raalte

2000 4000 6000 8000 10000

0 2019

2030

65-79 80+

aantal inwoners

V,R,O: Voorst - Raalte - Olst-Wijhe

Olst-Wijhe

1000 2000 3000 4000 5000

0 2019

2030

65-79 80+

aantal inwoners

Voorst

2000 4000 6000 8000

0 2019

(4)

Ambulanceritten

Acute zorg

Bezoeken SEH

Zorgvraag en -aanbod

Welvaartstoename, bevolkingsgroei en vergrijzing leiden tot een groei in zorgvraag. Deze trend is binnen meerdere domeinen terug te zien. Zo stijgt het aantal Wmo-aanvragen in de regio, stijgt het aantal bezoeken aan de spoedeisende hulp en huisarts en wordt er meer beroep gedaan op het ziekenhuis. Daartegenover staat krapte op de arbeidsmarkt. In de regio Midden IJssel vallen vooral de tekorten in de verpleging en verzorging (V&V), wijkverpleging, POH en doktersassistenten op. De aanrijtijden van ambulances en de bereikbaarheid van acute zorg valt binnen de hele regio ruim binnen de norm.

Vraag

Aanbod

15000

10000

5000

0

2015 2016 2017 2018

Aantal aanvragen Wmo

75+

0-74

De verwachte stijging van het aantal eerstelijnscontacten in de regio Midden

IJssel tussen 2015 en 2030 is

12%

^.

Eerstelijnscontacten

Index(2015=100) regio

Midden IJssel Nederland 120

110

100

2015 2019 2025 2030

De voorspelde groei in het aantal diagnose behandelcombinaties (DBC’s) bij ziekenhuizen in de regio Midden IJssel

tussen 2015 en 2030 is

11%

^.

DBC’s ziekenhuizen

Index(2015=100)

120

110

100

2015 2019 2025 2030

In de regio Midden IJssel is het aantal Wlz-indicaties in de gz tussen 2015 en 2019 met

14%

gestegen. De ggz-indicaties zijn met

25%

gedaald en de V&V-indicaties

5%

toegenomen.

Wlz-indicaties

Percentage

40%

20%

0%

-20%

-40%

-60%

Gz Ggz V&V

Het aantal Wmo-aanvragen in de regio Midden IJssel is tussen 2015 en 2019 met ongeveer

50%

gestegen. Bijna de helft van

de aanvragen is van 75-plussers.

Wmo-aanvragen

Er zijn landelijke tekorten aan ggz- professionals. Deze tekorten zijn buiten de randstad groter dan binnen

de randstad.

Ggz

Percentage

Buiten de randstad Randstad 0

-5%

-10%

-15%

-20%

-25%

Ggz-

Psycholoog Psychiater Verpleeg- kundige

Capaciteit huisartsen Vraag huisartsenzorg

In de regio Midden IJssel is de prognose dat de capaciteit aan huisartsen meestijgt met de groeiende vraag naar huisartsenzorg. Er ontstaan wel tekorten aan

doktersassistenten, POH en POH-Ggz.

Huisartsenzorg

Geindexeerde zorgvraag en aanbod. Index 2018=100)

Landelijk en in de regio Midden IJssel is een tekort aan verpleegkundig personeel. De prognose is dat de huidige tekorten met ongeveer

50%

^toenemen.

V&V en thuiszorg

2019

-200 -100 0 100 2022

Verpleegkundige niveau 6 Verpleegkundige niveau 4 Verzorgende

Helpende Zorghulp Verwachte tekorten (fte) regio Midden IJssel V&V en thuiszorg

Binnen de regio Midden IJssel kunnen ambulances binnen

12

minuten ter plaatse zijn. De norm is 15 minuten.

In de regio Midden IJssel zijn de spoedeisende hulp en acute verloskunde binnen

30

minuten bereikbaar. De norm is 45 minuten.

De verwachting is dat het aantal SEH-bezoeken in de regio Midden IJssel met

11%

stijgt tussen 2015 en 2030.

Spoedeisend:

levensbedreigend

Spoedeisend: niet levensbedreigend

Planbare ambulanceritten

Lichamelijk letsel/

vergiftiging

Hart- en vaatziekten

Ziekten adem- halingswegen Ziekten maag- en darmstelsel

Overig

regio Midden IJssel Nederland

Verwacht % openstaande vacatures ggz in 2022

48%

26%

Landelijk % ambulance-

ritten

44%

34%

10%

6% 6%

Landelijk % oorzaken SEH

bezoek

2018 2030

110 115 120 125 130 135 140 145

105 100

(5)

Dit regiobeeld is een samenvatting van de rapportage Regiobeeld Midden IJssel. Deze rapportage is opgesteld door Bureau HHM, in opdracht van zorgverzekeraar Eno.

Bij de samenstelling van het regiobeeld is uitsluitend gebruikgemaakt van openbare bronnen (peildatum december 2019), deze staan vermeld als link bij de

verschillende tabellen en figuren. Er is voornamelijk data op gemeentelijk niveau gebruikt. Indien niet beschikbaar, zijn regionale of landelijke gegevens aangewend. Dit regiobeeld dient als een leidraad in de gesprekken tussen zorgpartijen en gemeenten in de regio. Vervolgens wordt samen een gezamenlijke regio-opgave opgesteld.