O21.000150
CONCEPT*
Voortgangsrapportage
Cultuur Historisch Centrum
versiebeheer
Documentnummer : 20200617 voortgangsrapportage de Tiid
Datum : Januari 2021
Versie : 0.2
Projectmanager : Sietse la Roi
Opsteller(s) : Sietse la Roi, Marijke Sinnema, Yvonne Boonstra
Foto’s : Tonnie Siemonsma
Inhoudsopgave
1. Inleiding ... 4
2. Wat vooraf ging ... 5
3. Archeologisch Onderzoek ... 6
3.1 Eerste resultaten opgraving ... 6
3.2 Beeldige topvondsten ... 6
3.2 Bewustwording en publieksbereik ... 7
4. Voortgang Bouwwerkzaamheden ... 8
4.1 Start bouw ... 8
4.2 Geld ... 8
4.3 Tijd ... 9
4.4 Onzekerheden ... 9
4.5 Communicatie... 9
4.6 Overig ... 9
4.6 Inrichting ... 10
5. Voortgang herstelwerkzaamheden schade bonte knaagkever ... 11
5.1 Vooraf ... 11
5.2 Schadeherstel ... 11
5.3 Aanbesteding ... 11
5.3 Vergunningverlening ... 12
5.4 Geld ... 12
5.5 Tijd ... 12
5.6 Onzekerheden ... 12
5.7 Communicatie... 13
1. Inleiding
De gemeenteraad heeft, naar aanleiding van de vorige voortgangsrapportage, gevraagd om een
volgende rapportage in begin 2021. Met deze voortgangsrapportage geven we invulling aan dat verzoek.
Elk project, ook ‘de Tiid’ wordt beheerst aan de hand van een aantal onderdelen, ook wel afgekort als GROKIT:
Geld: blijven we binnen het beschikbare budget?
Risico’s: welke onzekerheden zijn er, zijn er maatregelen nodig en zo ja welke?
Organisatie: hoe ziet het project eruit?
Kwaliteit: wordt voldaan aan de kwaliteitseisen?
Informatie: hoe leggen we de informatie vast?
Tijd: wordt de planning gehaald?
Elk project kent idealiter een projectplan waarin het project beschreven wordt, welke doelen en resultaten behaald moeten worden. Voor ‘de Tiid’ is een dergelijk projectplan vastgesteld.
Deze rapportage heeft tot doel de gemeenteraad te informeren over de stand van zaken met
bettrekking tot dit project en de voortgang van het projectplan. We doen dat door een onderverdeling te maken in:
1. Wat vooraf ging
2. Archeologisch onderzoek;
3. Voortgang bouwwerkzaamheden;
4. Het herstel van de schade die door de bonte knaagkever is aangericht;
2. Wat vooraf ging
Begin 2012 is gestart met het zoeken naar een nieuwe functie/bestemming voor het stadhuis in Bolsward. Een haalbaarheidsstudie naar een nieuwe locatie voor de bibliotheek in Bolsward wees uit dat het stadhuis een goede locatie zou kunnen zijn. Eind 2012 werd dat definitief. Daarna zijn de gesprekken zijn gestart met het Titus Brandsmamuseum, het Gysbert Japicxhûs, en de Stichting Bolswards Historie in de hoedanigheid als beheerder van de Oudheidkamer. Deze organisaties wilden meer samenwerken en bij de nieuwe invulling betrokken worden.
Op 6 maart 2014 is door de gemeenteraad op basis van een projectbeschrijving en een eerste
voorlopige ontwerp een krediet beschikbaar gesteld in het kader van de samenwerkingsagenda met de provincie van € 3.689.000. De provincie zegde toen een bijdrage toe van € 1,5 miljoen.
In de loop van 2015 kwam het besef dat de opgave zich niet beperkte tot een nieuwe invulling van het huidige complex, maar een impuls moest geven aan de stedelijke kwaliteit. Er speelde daarnaast dat het goed outilleren van de gemeentelijke archieven een prominentere plek moest krijgen binnen de totale huisvestingsopgave. Een scopewijziging van de eerdere opdracht was het gevolg met als doel dat door een combinatie van functies de fascinerende geschiedenis van dit gebied gezamenlijk uitgedragen kon worden.
Dat heeft in april 2016 geresulteerd in een ambitiedocument. Een Historisch Centrum, een huis van verhalen, waar verleden, heden en toekomst met elkaar worden verbonden. Op basis daarvan is het huidige ontwerp vormgegeven. Op 20 juli 2017 is door de gemeenteraad een aanvullend krediet beschikbaar gesteld tot een totaal krediet van € 8.507.000. De provincie zegde inmiddels € 3 miljoen toe.
Begin 2016 is het aanbestedingstraject doorlopen voor de selectie van een architect. Dat is Adema Architecten uit Dokkum geworden, die daarmee verantwoordelijk werd voor het ontwerp en het toezicht op de realisatie van dat ontwerp.
Op 20 juli 2017 is door de gemeenteraad de bestemmingsplanprocedure gestart, door vaststelling van het startdocument. Daarbij is gebruik gemaakt van de coördinatieregeling (één procedure voor het bestemmingsplan en de omgevingsvergunning). Dat heeft geresulteerd in een gewijzigd
bestemmingsplan, vastgesteld door de gemeenteraad op 4 oktober 2018. De omgevingsvergunning is door het college verleend op 5 oktober 2018.
Een groot gedeelte van het nieuwe complex zal geëxploiteerd worden door de Stichting HCW. Voor die exploitatie heeft de gemeenteraad op 5 oktober 2017 besloten een structurele exploitatiebijdrage beschikbaar te stellen van € 205.000. Met het vervallen van een aantal separate exploitatiesubsidies voor betrokken partijen wordt de structurele exploitatiebijdrage € 270.000 per jaar.
Op 14 juni 2017 stonden we stil bij het 400 jaar bestaan van het stadhuis Bolsward. De vier Bolswarder Stichtingen maakten die dag bekend € 1.250.000 aan de nieuwe bestemming van het stadhuis bij te willen dragen. Ook de Rabobank Zuidwest-Friesland heeft een bijdrage van € 100.000 toegezegd.
Op 9 mei 2019 heeft de gemeenteraad opnieuw een aanvullend krediet beschikbaar gesteld voor de realisatie van het Historisch Centrum ‘de Tiid’, tot een totaal bedrag van € 12,9 miljoen. Dat betrof een uitgewerkt planvoorstel, het verwerken van duurzaamheidmaatregelen en een forse prijsindexatie.
3. Archeologisch Onderzoek
Voorafgaand aan de start van de werkzaamheden is
archeologisch onderzoek gedaan. Dat heeft plaatsgevonden in de periode november 2018-februari 2019.
3.1 Eerste resultaten opgraving
De opgraving heeft zoals verwacht een schat aan gegevens opgeleverd. Op basis van het vondstmateriaal zijn de eerste terplagen niet voor het midden van de negende eeuw
opgeworpen. Al snel reikte de terp boven 1 m + NAP en werd in snel tempo opgehoogd tot minstens 2.4 m + NAP. Behalve in de hoogte werd er ook in de breedte uitgebreid. Dit ging ten koste van een laagte, waar vermoedelijk de natuurlijke voorloper lag van de gracht langs de Wipstraat en de Grote en
Kleine Dijlakker. Hier lag een kleine haven of aanlegplaats, compleet met steiger en straat.
Vermoedelijk vanwege de bouw van het stadhuis of een voorganger daarvan werd de gracht deels verlegd naar de huidige gracht aan de Wipstraat. Brandlagen en verkoolde paalresten wijzen erop dat ergens aan het einde van de middeleeuwen in de overgang naar de nieuwe tijd een grote brand heeft gewoed in dit deel van de stad. Uiteindelijk werd er een gereformeerde kerk gebouwd, die van 1889 tot 1928 in gebruik was, waarna deze is gesloopt en er een tuin en parkeerterrein voor in de plaats kwamen. De fundamenten van de kerk bevonden zich direct onder de parkeerplaats. De verdere uitwerking van de opgraving zal licht geven op de ontwikkeling van Bolsward als stad op drie terpen in relatie tot de Marneslenk die langs Bolsward liep. Hierover bestaan nu vooral nog veel aannames.
3.2 Beeldige topvondsten
In een beerput uit circa 1600 werden drie beelden aangetroffen, waarvan twee van hout en één van pijpklei. Laatstgenoemde stelt het kindje Jezus voor, dat schrijlings gezeten, twee rijksappels in de hand houdt. Het dateert rond 1500 en werd gebruikt voor privédevotie, oftewel als religieus beeldje voor thuis. Het best bewaarde houten beeld stelt de heilige Hiëronymus voor met leeuw en dateert vermoedelijk in de eerste helft van de 16e eeuw. Het zijn erg bijzondere vondsten, vooralsnog is er namelijk erg weinig bekend over de laat-middeleeuwse beeldhouwkunst in Friesland. De houten beelden zijn inmiddels geconserveerd en klaar om straks tentoongesteld te kunnen worden in De Tiid.
De beelden waren bij aantreffen in zeer slechte staat, het hout was zeer sponzig door hun tijdelijke verblijf in de beerput, dus het was maar de vraag of ze geconserveerd zouden kunnen worden.
Gelukkig is dit dus voor beide beelden gelukt.
3.2 Bewustwording en publieksbereik
De pers is gedurende de hele opgraving intensief betrokken en was door de boeiende vondsten ook zeer geïnteresseerd. We hebben er bewust voor gekozen om gedoseerd informatie vrij te geven om de aandacht vast te houden. Zo zijn de beelden eerst bekend gemaakt aan het publiek tijdens het Platform Bolsward op 6 februari 2019 voordat de pers de informatie kreeg, hetgeen zeer werd gewaardeerd. Er is een Open Dag gehouden, die ondanks het slechte weer zeer goed is bezocht. Er werd een rondleiding langs de opgraving gegeven en binnen werden vondsten tentoongesteld en toegelicht. Daarnaast werden actief plaatselijke basisscholen uitgenodigd om de opgraving te bezoeken. Er zijn diverse klassen van een aantal scholen langs geweest, die een gecombineerde rondleiding hebben gehad. Aangezien het stadhuis zelf leeg stond op dat moment hebben we die ook betrokken bij het verhaal over de geschiedenis van Bolsward.
Alle vondsten worden goed geconserveerd. Inmiddels zijn de twee houten beelden geconserveerd, topstukken van de opgraving en zeer zeker expositie waardig voor in De Tiid. Het was nog zeer de vraag namelijk of dit zou lukken gezien de deplorabele staat van de objecten. Het archeologisch onderzoek is formeel afgesloten op 4 januari 2021. Er werd namelijk nog een extra laagje grond afgegraven in het waaggebouw. Een amateur-archeoloog heeft beoordeeld of er nog
behoudenswaardige archeologische sporen werden aangesneden, maar dit was niet het geval.
Gedurende een periode van maximaal 2 jaar worden de vondsten en sporen verder uitgewerkt. Er wordt hierover een verslag geschreven, waarin dus komt te staan wat er precies is gevonden en wat dit bijdraagt aan ons beeld van de ontstaansgeschiedenis van de stad Bolsward in het bijzonder. Naast dit onderzoeksrapport komt er een publieksfolder. Op die manier dragen de vondsten en sporen bij aan de verhalen die we in de Tiid gaan vertellen en laten zien.
4. Voortgang Bouwwerkzaamheden
4.1 Start bouw
In het voorjaar van 2019 is er een Europese aanbestedingsprocedure doorlopen voor de selectie van de aannemer. De opdracht is vervolgens gegund aan bouwbedrijf Friso te Sneek, die een partnerschap is
aangegaan met Jurriëns Noord te Groningen. De
aannemingsovereenkomst is getekend op 22 mei 2019.
Op 9 september 2019 is het officiële startsein voor de bouw gegeven.
Vertegenwoordigers van provincie, gemeente en de gezamenlijke Bolswarder Stichtingen, onthulden de drie bouwdoeken.
Gedurende de diverse fasen van de bouw zijn diverse onderaannemers en leveranciers betrokken. Om te laten zien hoeveel lokale en regionale werkgelegenheid dit creëert volgt hieronder een overzicht naar herkomst van de betreffende ondernemingen.
Uit Súdwest-Fryslân Uit de rest van Fryslân Uit de rest van Nederland Uit Duitsland
14 33 40 1
We kunnen hieruit de conclusie trekken dat, ondanks dat dit project Europees is aanbesteed, ruim de helft van de partijen die betrokken is bij de realisatie van de Tiid uit de regio komt. En daar zijn we trots op.
4.2 Geld
De uitgaven blijven binnen het projectbudget. Bij de aanbesteding is de aannemer uitgedaagd om met optimalisatievoorstellen te komen, van gelijkwaardige kwaliteit als was voorgeschreven in het bestek.
Belangrijkste optimalisaties (minderwerk) zijn bijvoorbeeld:
de glaskap betrekken van een andere leverancier;
een andere fabricaat van de betonkolommen;
het toepassen van alternatieve maar gelijkwaardige armaturen;
een meevaller in het herstel van de gevel;
wijziging in akoestisch plafond.
Belangrijkste aanvullende werkzaamheden (meerwerk) zijn bijvoorbeeld:
nieuwe dakgoten (‘voorsorteren’ op toekomstig onderhoud);
egaliseren vloer bij bibliotheek gedeelte;
extra restauratie natuursteen in de gevel van bouwdeel C;
Roll-in stairs vanwege de bereikbaarheid van het MIVA-toilet vanaf het horecadeel;
wijziging in het palenplan;
plaatsen van een damwand ter voorkoming van beschadigingen aan de tuinmuur van het belendende perceel;
gewijzigd geluidsscherm ter isolatie van de installaties op het dak;
Meerkosten archeologisch onderzoek;
Het aanbrengen van een tochtportaal in de Vierschaar voor een beter binnenklimaat en ter bescherming van het schilderij ‘Salomonsoordeel’.
Voor mee- en tegenvallers is er ook in dit project een post ‘Onvoorzien’. Bovengenoemde onderwerpen komen ten laste van deze post. Die post heeft nog ruimte om ook andere afwijkingen in het project op te vangen.
In de aannemingsovereenkomst is bepaald dat 2% van de aanneemsom besteed moet worden aan ‘social return’. Daarnaast stelt de provincie in de subsidiebeschikking de voorwaarde dat het project moet worden uitgevoerd als scholings- of werkgelegenheidstraject door een erkend leerwerkbedrijf in de restauratiebouw. De aannemer geeft daar op de volgende manier invulling aan:
3 BBL leerlingen; waarvan 1 in de installatie, 1 leerling Schilder, en 1 leerling transport en logistiek.
2 > 2 jaar WWB ; waarvan 1 verkeersregelaar/ portier en 1 assistent E&W monteur
2 < 2 jaar WWB ; waarvan 1 bouwopruimer/ assistent timmerkracht, 1 dakbedekker
1 WIA ; werkzaam in aluminium kozijnen/ glas
1 Wajong ; werkzaam in aluminium kozijnen/ glas
2 MBO Stages ; 1 stage bij de aluminium kozijnen en 1 stage bouw niveau 4
2 HBO Stages ; beide stages zijn kaderfuncties in de bouw.
Er zijn ook ander soortige SROI/MVO activiteiten ingezet waaronder de schoonmaakkosten van Empatec. Er is door Friso deelgenomen aan een werkfestival. Er zijn in het gebouw diverse
rondleidingen verzorgd en er is in het gebouw een film opgenomen wat is uitgegeven door “Bouwen aan de bouw” om mensen te enthousiasmeren voor een baan in de bouw.
4.3 Tijd
Bijna het gehele complex, met uitzondering van gebouwdeel A, zijnde de Waag (horeca), de Raadszaal en de Vierschaar (tentoonstellingsruimte) en de toren, is op 19 oktober 2020 opgeleverd.
De werkzaamheden aan gebouwdeel A (het monumentale deel uit 1600) kunnen pas na terugplaatsing van de torendelen afgerond worden. Dat deel wordt vlak voor de bouwvakantie 2021 opgeleverd. Dat is later dan we eerder aangegeven hebben en daarover bent u, tussentijds, via ‘actieve info’ vlak voor de kerstdagen geïnformeerd.
De openbare bibliotheek en het gemeenteloket zullen per 1 maart 2021 toegankelijk zijn voor publiek, uiteraard voor zover de landelijke Coronamaatregelen dit toestaan. Het gemeentearchief volgt
omstreeks 15 maart. Het totale complex zal naar verwachting in augustus toegankelijk zijn. De officiële opening zal in de maand september zijn.
4.4 Onzekerheden
Voor het totale project zien wij de volgende risico’s:
Voortduring van het Covid-19 virus en de daarmee gepaard gaande beperkende maatregelen. Voor het in gebruik nemen van het gebouw zullen de door het kabinet opgelegde beperkingen van invloed zijn. Dat heeft direct gevolgen voor de exploitatie van het gebouw. Vanwege de onzekerheid over hoe lang deze situatie duurt is onduidelijk wat de impact zal zijn.
Verkoop huidige gemeenteloket. De opbrengst van de verkoop van het huidige gemeenteloket (Kerkstraat 1) is als dekkingsmiddel voor de investering opgenomen. Dit pand is nog niet verkocht, maar de voorbereidende werkzaamheden zijn gestart. Onzeker is of het pand verkocht wordt en of de geraamde opbrengst het bedrag oplevert, dat is begroot. Deze onzekerheid was al eerder bekend.
4.5 Communicatie
Als communicatiemiddel gebruiken we de Nieuwsflits die periodiek verschijnt. Daarnaast zijn inmiddels verschillende filmpjes gemaakt om de voortgang te laten zien. Op 19 maart 2020 hebben we kort – en vanwege het Coronavirus op beperkte schaal - stilgestaan bij het bereiken van het hoogste punt van de nieuwbouw.
Op zaterdag 5 september 2020 heeft een delegatie van de gemeenteraad een rondleiding gehad in het
4.6 Inrichting
Inmiddels zijn de verschillende onderdelen van de inrichting met in achtneming van ons Inkoopbeleid, ingekocht en wordt het complex ingericht. De afspraak is gemaakt dat de bibliotheek zorgdraagt voor de eigen inrichting.
Inmiddels is de archiefruimte ingericht en is begonnen met het verhuizen van de archieven vanuit Dokkum en Kampen naar Bolsward. Verhuizing van de archieven vanuit IJlst zal later plaatsvinden, vanwege het feit dat het voormalige gemeentekantoor IJlst de Corona-testlocatie is.
De manier waarop we de verhalen over de geschiedenis van Bolsward, onze gemeente en de regio willen vertellen is bekend. De laatste hand wordt gelegd aan het ontwerp van de tentoonstellingen die daarbij horen. De Stichting HCW is gestart met de fondsenwerving en de eerste reacties op de
ingediende aanvragen zijn hoopgevend. Positief is dat ook landelijke cultuurfondsen willen bijdragen aan dit project in Bolsward, een positief signaal over de waarde die hieraan gehecht wordt.
5. Voortgang herstelwerkzaamheden schade bonte knaagkever
5.1 Vooraf
Tijdens de werkzaamheden aan Cultuur Historisch centrum de Tiid ontstond er onzekerheid over de veiligheid en stabiliteit van de constructie van de toren en de toren zelf. Eind september vorig jaar is dan ook besloten om drie delen van de toren van het stadhuis in Bolsward te verwijderen.
Uit onderzoek bleek dat de veiligheid van de constructie niet langer gewaarborgd kon worden. De toren en de constructie waren instabiel door toedoen van de bonte knaagkever. Vervolgens is de schade geïnventariseerd en is een rapportage opgesteld, waarin ook verantwoording wordt afgelegd van de wijze van onderzoek en de maatregelen bij de vormgeving van het ontwerp van CHC de Tiid.
Het college heeft opdracht gegeven tot het herstellen van de schade die door de bonte knaagkever aan het complex is veroorzaakt, de restauratie, vooraf gegaan aan een restauratieplan en terugplaatsing van de torendelen.
5.2 Schadeherstel
Samenvattend is er schade in de toren, de torenconstructie en gebouwdeel A (raadszaal, Vierschaar, burgemeesterskamer en Waaggedeelte). De gemeente (als opdrachtgever), vergezeld van externe adviseurs (abcnova, Adema Architecten, ABT Wassenaar) en vertegenwoordigers van de Teams
Cultureel Erfgoed en Ruimtelijk Beheer en Vastgoed hebben een herstelplan opgesteld. Daarnaast was aannemingsbedrijf Friso in het bouwteam vertegenwoordigd, vanwege hun betrokkenheid bij het project ‘de Tiid’ en hun deskundigheid op het gebied van monumenten.
Er zijn uiteindelijk 3 scenario’s naast elkaar gelegd. Met instemming van de wettelijke adviseurs, is er voor gekozen om een nieuwe stalen constructie toe te voegen die voor het belangrijkste deel de draagfunctie van de toren opneemt. De oorspronkelijke houten constructie blijft intact en wordt waar nodig verstevigd.
5.3 Aanbesteding
Bij de keuze voor de aannemer hebben wij overeenkomstig de Aanbestedingswet en ons Inkoop en aanbestedingsbeleid gehandeld. Doel van wetgeving en beleid is een zorgvuldige procedure om – in dit geval - een partij te selecteren die kwalitatief in staat is om het werk uit te voeren, volgens een
Daarbij speelt dat de noodzaak van aanvullende werken door van buiten komende omstandigheden moet zijn ontstaan, waarbij geldt dat die noodzaak niet bekend was ten tijde van de aanbesteding. Dat is hier het geval.
De aannemer heeft schriftelijke aangegeven dat zij de uitgangspunten van de inschrijfbegroting voor het project ‘de Tiid’ hanteert voor de aanvullende opdracht, zijnde het herstel van de schade van de bonte knaagkever. De begroting is door een onafhankelijke partij beoordeeld en die heeft bevestigd dat de inschrijving van de huidige aannemer waar mogelijk aansluit bij de inschrijfbegroting en dat er een marktconforme prijs is voor deze specialistische restauratiewerkzaamheden. De kosten worden op basis van werkelijke besteding van uren en materiaal afgerekend.
5.3 Vergunningverlening
Voor de herstelwerkzaamheden is op 16 juli 2020 een vergunning verleend en deze is inmiddels onherroepelijk.
5.4 Geld
De gemeenteraad heeft op 23 april 2020 besloten het voor het schadeherstel benodigde krediet van
€ 3.282.500 beschikbaar te stellen.
Zoals gebruikelijk zijn er naast de aanneemsom in de projectbegroting bedragen opgenomen voor o.a.
externe advisering (onderzoek, constructieberekeningen), toezicht, kosten voor de ambtelijke organisatie, leges, terugplaatsen van de toren, aanvullende werkzaamheden aan het carillon etc..
Zoals gebruikelijk is er ook een post ‘onvoorzien’, opgenomen om eventuele tegenvallers binnen het projectbudget op te kunnen lossen.
Inmiddels is bekend dat het herstel aan de balklagen in de verschillende ruimten (Vierschaar, burgemeesterskamer, raadszaal) meevalt. Die werkzaamheden zijn nagenoeg gereed. Daar is een financiële meevaller. De engineering en de uitvoering van de nieuwe stalen draagconstructie is erg complex en kost meer tijd. Omdat er ook meer schade aan de toren zelf geconstateerd is, kosten ook die herstelwerkzaamheden meer tijd. Er is ook voor gekozen om werkzaamheden die nog niet strikt noodzakelijk zijn nu ook mee te nemen, omdat we nu overal goed bij kunnen. Het gaat dan o.a. om het vervangen van
loodwerk aan de lantaarn en onderhoud aan het carillon.
Dat alles zorgt voor meerkosten. Samenvattend kunnen deze financiële afwijkingen opgevangen worden binnen het totale projectbudget dat uw raad beschikbaar heeft gesteld.
5.5 Tijd
De werkzaamheden aan de balken in het bestaande complex zijn afgerond. De betreffende ruimten worden nu nader afgewerkt.
Parallel aan de werkzaamheden aan het bestaande complex worden de drie torendelen die zijn opgeslagen in Sneek gerestaureerd. Terugplaatsing van de torendelen is voorzien medio juni 2021.
Inmiddels zijn de werkzaamheden voor de herinrichting van de binnenstad gestart. Dat betekent dat de herinrichting gereed is als de torendelen nog teruggeplaatst moeten worden. We hebben besloten om de herinrichting niet op te schorten, omdat dit niet in het belang is van de bewoners en ondernemers in de binnenstad. Tijdens het terugplaatsen van de torendelen zullen we het nieuwe straatwerk zo optimaal mogelijk beschermen.
Op basis van de huidige planning is de verwachting dat vlak voor de bouwvakantie 2021 (juli) het totale complex bouwkundig kan worden opgeleverd.
5.6 Onzekerheden
Op dit moment zijn er geen risico’s of onzekerheden in het project die vragen om beheersmaatregelen.
5.7 Communicatie
De Nieuwsflits die gebruikt wordt voor het project ‘de Tiid’ wordt ook gebruikt om te communiceren over de voortgang van de werkzaamheden.
Op Open Monumentendag (12 september 2020) is, met in achtneming van de geldende
Coronavoorschriften een rondleiding verzorgd in de toren en is in de Broerekerk inzicht gegeven in de restauratie van de toren. In de toren zijn ca. 1.000 mensen geweest en in de Broerekerk ca. 2.000. Op zowel het bieden van de gelegenheid om kennis te nemen van de werkzaamheden als het geven van de uitleg daarover is erg positief gereageerd.
