a en b) Als zaalkoelers met water of een ander niet-vorstbestendig koelmiddel werken, dan vrije koeling in een gescheiden vorstbestendig circuit opnemen en

(1)

Regeling van de Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu, van ...,

nr. IENM/BSK-, tot wijziging van bijlage 10 van de Activiteitenregeling milieubeheer (invoering tweede lichting en correctie eerste lichting erkende maatregellijsten energiebesparing) – versie internetconsultatie 17 november 2016

De Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu,

Gelet op artikel 1.7, eerste lid, onderdeel a, van het Activiteitenbesluit milieubeheer;

BESLUIT:

ARTIKEL I

Bijlage 10 bij de Activiteitenregeling milieubeheer wordt als volgt gewijzigd:

A

Het opschrift komt te luiden:

Bijlage 10. Erkende maatregellijsten energiebesparing

B

De paragraaf Overzicht erkende maatregelen energiebesparing per bedrijfstak wordt als volgt gewijzigd:

1. De eerste alinea wordt als volgt gewijzigd:

a. In de tweede zin wordt “welke lijst met erkende maatregelen toepasbaar is” vervangen door:

welke erkende maatregelen toepasbaar zijn.

b. In de derde zin wordt na “onduidelijk” ingevoegd: is.

2. De tweede alinea wordt als volgt gewijzigd:

a. In de tweede zin wordt “een zevental” vervangen door: twaalf.

b. De numerieke opsomming komt te luiden:

1. metalelektro en mkb-metaal;

2. autoschadeherstelbedrijven;

3. gezondheidszorg- en welzijnszorginstellingen;

4. kantoren;

5. onderwijsinstellingen;

6. commerciële datacenters;

7. rubber- en kunststofindustrie;

8. levensmiddelenindustrie;

9. agrarische sector;

10. mobiliteitsbranche;

11. sport en recreatie;

12. hotels en restaurants.

(2)

3. De derde alinea wordt als volgt gewijzigd:

a. In de tweede zin wordt “zijn geen geschikte (bestaande) activiteiten in het Activiteitenbesluit genoemd” vervangen door: is geen koppeling met activiteiten in het Activiteitenbesluit mogelijk.

b. de opsomming in de laatste zin komt te luiden:

- gebouwschil (zoals spouwmuurisolatie);

- ruimteventilatie;

- ruimteverwarming;

- ruimte- en buitenverlichting;

- warm tapwatervoorziening, niet zijnde stookinstallatie;

- persluchtinstallatie;

- stoominstallatie, niet zijnde stookinstallatie - liftinstallatie;

- roltrapsysteem;

- informatie- en communicatietechnologie;

- serverruimten;

- zwembadbassin;

- faciliteiten;

- processen (zoals gieten of harden).

C

In de paragraaf Maatregelen per bedrijfstak wordt in de laatste zin “een handreiking” vervangen door: de Handreiking erkende maatregelen (www.infomil.nl/energie).

D

De paragraaf 1. Metalelektro en mkb-metaal wordt als volgt gewijzigd:

1. De aanhef komt te luiden:

Bedrijven waar metalen in primaire vorm en/of metaalproducten inclusief machines en apparaten (ook elektrische en elektronische) worden vervaardigd. Denk aan giet-, wals-, smelt- of smeedprocessen, evenals (spaanloze, verspanende en thermische) mechanische bewerking en/of eindbewerking van metalen.

Oppervlaktebehandeling (via procesbaden, stralen of coaten) en het verbinden van metalen of legeringen (zoals lassen en solderen) zijn ook kenmerkend. Het gaat ook bedrijven waar reparatie en installatie van machines en apparaten plaatsvindt. Ter indicatie een aantal SBI-codes dat voor de indeling van deze bedrijven veelal worden gebruikt: 24, 25, 26, 27, 28, 29, 30, 32 en 33.

In deze bedrijfstak zijn erkende maatregelen aangemerkt voor de in tabel 1 genoemde activiteiten en typen maatregelen.

2. Het onderdeel maatregelen wordt als volgt gewijzigd:

a. Tabel 5.1 komt te luiden:

Tabel 1. Erkende maatregelen voor energiebesparing in de metalelektro en mkb-metaal

Type maatregel Nummers

Gebouwschil 1

Ruimteverwarming 5 - 8

Ruimte- en buitenverlichting 10 - 17

Faciliteiten 18

Persluchtinstallatie 20 - 22

Processen 19

Liftinstallatie 33

(3)

Serverruimten 34 - 40

Informatie- en communicatietechnologie 41, 42

Activiteit

In werking hebben van een stookinstallatie (emissies naar de lucht) 2- 4, 9

In werking hebben van een koelinstallatie 23

Reinigen, lijmen of coaten van metalen 24, 25, 32

Aanbrengen anorganische deklagen op metalen 26 - 29 Beitsen of etsen van metalen

Elektrolytisch of stroomloos aanbrengen van metaallagen op metalen Aanbrengen van conversielagen op metalen

Thermisch aanbrengen van metaallagen op metalen

Drogen van metalen 30, 31

b. In de tabellen met Nummer maatregel 20, Nummer maatregel 21 en Nummer maatregel 22 wordt in de eerste rij “Faciliteiten” vervangen door: Persluchtinstallatie.

c. In de tabel met Nummer maatregel 24 komt de rij beginnend met “Uitgangssituatie op basis van een referentietechniek” te luiden:

Uitgangssituatie op basis van een referentietechniek

Bewegingsmelder of loadcell ontbreekt.

d. Na de tabel met Nummer maatregel 32 worden tien tabellen toegevoegd, zoals opgenomen in Bijlage 1 bij deze regeling.

E

De paragraaf Autoschadeherstelbedrijven wordt als volgt gewijzigd:

1. Het opschrift en de aanhef komen te luiden:

2. Autoschadeherstelbedrijven

Bedrijven waar overwegend onderdelen van motorvoertuigen (inclusief carrosserieherstel), motorfietsen, caravans/campers en aanhangwagens worden hersteld. Denk aan (spaanloze, verspanende en thermische) mechanische bewerking en/of eindbewerking van metalen. Oppervlaktebehandeling via coatprocessen en het verbinden van metalen of legeringen (zoals lassen en solderen) zijn ook kenmerkend. Ter indicatie hierbij een aantal SBI-codes dat voor de indeling van deze bedrijven veelal wordt gebruikt: 45204, 45112, 45191, 45192, 45203, 45205.

Voor de mobiliteitsbranche (waarvoor veelal de SBI codes 45.11, 45.19, 45.20.2, 45.3, 45.4 en 77 worden gebruikt) geldt een eigen erkende maatregellijst. Wanneer binnen de mobiliteitsbranche sprake is van een herstelwerkplaats, dan geldt daarvoor echter de lijst voor de autoschadeherstelsector.

2. Tabel 5.2 wordt als volgt gewijzigd:

a. De titel komt te luiden:

Tabel 2. Erkende maatregelen voor energiebesparing bij de autoschadeherstelbedrijven

b. In de rij beginnende met “Ruimte- en buitenverlichting” wordt “10-17 vervangen door: 10-18.

c. Na de rij beginnende met “Ruimte- en buitenverlichting” wordt een rij ingevoegd, luidende:

(4)

d. De rij beginnend met “Faciliteiten” komt te luiden:

Faciliteiten 19, 23

3. In de tabel met Nummer maatregel 10 komt de rij beginnend met “Omschrijving maatregel” te luiden:

Omschrijving maatregel Kantoor: onnodig branden van binnenverlichting in pauzes en buiten bedrijfstijd voorkomen.

4. In de tabellen met Nummer maatregel 20, Nummer maatregel 21 en Nummer maatregel 22 wordt in de eerste rij “Faciliteiten” vervangen door: Persluchtinstallatie.

F

Paragraaf Gezondheidszorg- en welzijnszorginstellingen wordt als volgt gewijzigd:

3. Gezondheidszorg- en welzijnszorginstellingen

Instellingen waar medische en tandheelkundige behandeling, verzorging, verpleging en/of genezende behandelingen worden verricht. De inrichting heeft overwegend een gezondheidszorgfunctie zoals

aangehaald in het Bouwbesluit 2012. Denk aan een ziekenhuis, psychiatrische inrichting, medisch centrum, polikliniek, praktijkruimtes voor een huisarts en/of een fysiotherapeut of een tandartspraktijk. Ook

gebouwen met een woon- en verblijffunctie waar intramurale zorg wordt geboden vallen hieronder. Ter indicatie de SBI-code die voor de indeling van instellingen veelal wordt gebruikt: 86.

2. Tabel 5.3 komt te luiden:

Tabel 3. Erkende maatregelen voor energiebesparing bij de gezondheidszorg- en welzijnszorginstellingen

Type maatregelen nummers

Gebouwschil 1, 35 - 37

Ruimteventilatie 2 - 5, 39 - 41

Ruimteverwarming 8, 38

Stoominstallatie, niet zijnde stookinstallatie 23, 25

Liftinstallatie 46

Roltrapsysteem 47

Zwembassin 42 - 45

Activiteit

In werking hebben van een stookinstallatie (emissies naar de

lucht) 6, 7, 9, 16, 22, 24, 26 - 29

In werking hebben van een koelinstallatie 31 - 34

Bereiden van voedingsmiddelen 30

3. In de tabel na de tabel met Nummer maatregel 2 komt de tweede rij te luiden:

(5)

Nummer maatregel 3

4. In de tabellen met Nummer maatregel 12 en Nummer maatregel 13 komt de eerste rij te luiden:

Type maatregel Ruimte- en buitenverlichting

5. In de tabel met Nummer maatregel 12 komt de rij beginnende met “Toepasbaar op een zelfstandig of natuurlijk moment?” te luiden:

Toepasbaar op een zelfstandig

of natuurlijk moment? a) Zelfstandig moment: Nee.

Natuurlijk moment:

Ja.

b) Zelfstandig moment: Ja.

Natuurlijk moment:

Ja.

c) Zelfstandig moment: Ja, indien elektriciteitsverbruik minder is dan 50.000 kWh per jaar.

Natuurlijk moment:

Ja.

6. In de tabel met Nummer maatregel 13 komt de rij beginnende met “Toepasbaar op een zelfstandig of natuurlijk moment?” te luiden:

Toepasbaar op een zelfstandig of natuurlijk moment?

a en b) Zelfstandig moment: Ja, indien minimaal 50 armaturen aanwezig zijn.

Natuurlijk moment: Ja.

c) Zelfstandig moment: Ja, indien minimaal 5

armaturen aanwezig zijn.

7. Na de tabel met Nummer maatregel 16 worden 40 tabellen toegevoegd, zoals opgenomen in bijlage 2 van deze regeling.

G

De paragraaf Kantoren wordt als volgt gewijzigd:

4. Kantoren

Diensten waar administratieve werkzaamheden worden uitgevoerd. De inrichting heeft overwegend een kantoorfunctie zoals aangehaald in het Bouwbesluit 2012. Denk aan het openbaar bestuur,

overheidsdiensten, verplichte sociale verzekeringen en zakelijke en financiële dienstverlening. Ter indicatie de SBI-codes die voor de indeling van deze diensten veelal worden gebruikt zijn SBI-code 64 t/m 74 en 84.

2. Tabel 5.4 komt als volgt te luiden:

Tabel 4. Erkende maatregelen voor energiebesparing in kantoren

Gebouwschil 1

Ruimteventilatie 2 - 4

Ruimteverwarming 7

Liftinstallatie 21, 22

Roltrapsysteem 23

(6)

Faciliteiten 36 Activiteit

In werking hebben van een stookinstallatie (emissies naar de lucht)

5, 6, 8, 15 In werking hebben van een koelinstallatie 17 - 20, 33 -

35, 37, 38

3. In de tabel met Nummer maatregel 12 wordt in de eerste rij “Buitenverlichting” vervangen door:

Ruimte- en buitenverlichting.

4. Na de tabel met Nummer maatregel 15 worden 23 tabellen toegevoegd, zoals opgenomen in bijlage 3 bij deze regeling.

H

De paragraaf Onderwijs wordt als volgt gewijzigd:

5. Onderwijsinstellingen

Instellingen waar onderwijs, opleidingen en cursussen worden aangeboden met of zonder praktijkonderwijs.

De inrichting heeft overwegend een onderwijsfunctie zoals aangehaald in het Bouwbesluit 2012. Denk aan basis-, voortgezet- en hoger onderwijs en universiteiten. Ter indicatie de SBI-code die voor de indeling van instellingen veelal wordt gebruikt: 85. Ook peuterspeelzalen en kinderopvang (SBI-code 88.91) vallen onder de reikwijdte van deze lijst.

Tabel 5. Erkende maatregelen voor energiebesparing voor de onderwijsinstellingen

Gebouwschil 1

Ruimteventilatie 2 - 4

Ruimteverwarming 7

Liftinstallatie 34, 35

Informatie- en communicatietechnologie 43, 44 Activiteit

In werking hebben van een stookinstallatie (emissies naar de

lucht) 5, 6, 8, 15, 21,

23, 25 - 28 In werking hebben van een koelinstallatie 30 - 33

3. In de tabel met Nummer maatregel 11 komt de rij beginnende met “Uitgangssituatie op basis van een referentietechniek” te luiden:

Uitgangssituatie op basis

van een referentietechniek a) Halogeenlamp is

aanwezig. b en c) Gloeilamp is aanwezig.

4. In de tabel met Nummer maatregel 12 wordt in de eerste rij “Buitenverlichting” vervangen door:

Ruimte- en buitenverlichting.

(7)

5. Na de tabel met Nummer maatregel 15 worden 29 tabellen toegevoegd, zoals opgenomen in bijlage 4 van deze regeling.

I

De paragraaf Commerciële datacenters wordt als volgt gewijzigd:

6. Commerciële datacenters

Bedrijven met activiteiten voor transport, bewerking en opslag van data door het extern beschikbaar stellen van serverruimten en ICT-apparatuur. Ter indicatie de SBI-codes die voor de indeling van deze bedrijven veelal worden gebruikt: 61, 62, 63.

In deze bedrijfstak zijn erkende maatregelen aangemerkt voor de in tabel 6 genoemde activiteiten en typen maatregelen. Dit zijn erkende maatregelen die betrekking hebben op het energieverbruik van het proces (servers en koeling/ventilatie daarvan). Ook voor het kantoor, wanneer deze samen met het datacenter één inrichting vormt, is een aantal maatregelen opgenomen. Ten opzichte van de besparingen die in de

datacenter zelf kunnen worden gerealiseerd, gaat het om kleine besparingen.

Tabel 6. Erkende maatregelen voor energiebesparing voor commerciële datacenters

Type maatregelen nummers

Gebouwschil 7

Ruimteverwarming 10

Faciliteiten 4

Informatie- en communicatietechnologie 16

Activiteit

In werking hebben van een stookinstallatie 8, 9, 11 In werking hebben van een koelinstallatie 1 - 3, 5, 6

3. Na tabel met Nummer maatregel 6 worden tien tabellen toegevoegd, zoals opgenomen in bijlage 5 van deze regeling.

J

De paragraaf Rubber- en kunststofindustrie wordt als volgt gewijzigd:

7. Rubber- en kunststofindustrie

Bedrijven waar overwegend producten van kunststof- en/of rubber worden verwerkt en/of vervaardigd. Het gaat om het bewerken en/of verwerken van polyesterhars, thermoplasten, schuimen/expanderen van kunststof en/of rubberverwerking inclusief de recycling van rubber en kunststof. Activiteiten met betrekking tot het mengen, malen, blazen, kalanderen, extruderen en vulkaniseren zijn ook kenmerkend. Ter indicatie de SBI-code die voor de indeling van deze bedrijven veelal wordt gebruikt: 22.

(8)

Tabel 7. Erkende maatregelen voor energiebesparing in de rubber- en kunststofindustrie

Type maatregelen Nummers

Gebouwschil 1

Ruimteventilatie 2

Ruimteverwarming 6, 7, 26

Ruimte- en buitenverlichting 9 – 18

Faciliteiten 19, 20, 21, 30, 36

Persluchtinstallatie 22 – 25

Informatie- en communicatietechnologie 43

Activiteiten

In werking hebben van een stookinstallatie (emissies naar de lucht) 3 - 5, 8, 19, 26, 29, 31 - 34

In werking hebben van een koelinstallatie 37, 38

Verwerken van rubber of thermoplastisch kunststof 35, 39, 40 Wegen of mengen van rubbercompounds of verwerken van rubber 41, 42

3. De tabel met Nummer maatregel 9 komt te luiden:

Type maatregel Ruimte- en buitenverlichting

Omschrijving maatregel Kantoor: geïnstalleerd vermogen binnenverlichting beperken.

Mogelijke technieken ten opzichte

van uitgangssituatie a) Langwerpige

fluorescentielamp (TL5) en adapter toepassen in bestaande armatuur.

b) Armaturen met langwerpige

fluorescentielampen (TL5) toepassen.

c) Armaturen met led-lampen toepassen.

Uitgangssituatie op basis van een

referentietechniek Conventionele armaturen met langwerpige fluorescentielampen (TL) zijn aanwezig.

Technische randvoorwaarden N.v.t.

Economische randvoorwaarden a) N.v.t. b) Aantal branduren is minimaal 2.500 uur per jaar.

c) Aantal branduren is minimaal 2.500 uur per jaar.

Geïnstalleerd vermogen van verlichting neemt door toepassen van led-lampen minimaal 50% af bij voldoende lichtopbrengst.

Toepasbaar op een zelfstandig of

natuurlijk moment? a) Zelfstandig moment:

Ja.

b en c) Zelfstandig moment: Nee.

Alternatieve erkende maatregelen N.v.t.

Bijzondere omstandigheden In gebouwen met minimaal energielabel C dan wel in nieuwbouw met een bouwjaar van 2003 of daarna en die derhalve aan de EPC-eisen van 2003 voldoen, wordt geacht deze maatregel reeds te zijn genomen.

4. De tabel met Nummer maatregel 11 komt te luiden:

Type maatregel Ruimte- en buitenverlichting

(9)

Omschrijving maatregel < vervallen >

Mogelijke technieken ten opzichte van uitgangssituatie

< vervallen >

referentietechniek < vervallen >

Technische randvoorwaarden < vervallen >

Economische randvoorwaarden < vervallen >

natuurlijk moment? < vervallen >

Alternatieve erkende maatregelen < vervallen >

Bijzondere omstandigheden < vervallen >

5. In de tabel met Nummer maatregel 12 komt de rij beginnende met “Mogelijke technieken ten opzichte van uitgangssituatie” te luiden:

van uitgangssituatie a) Daglichtafhankelijke regeling voor

dimmen van verlichting toepassen. b) Daglichtafhankelijke schakeling voor het uitschakelen van verlichting toepassen.

6. In de tabellen met Nummer maatregel 15 en Nummer maatregel 17 wordt in de eerste rij

“Buitenverlichting” vervangen door: Ruimte- en buitenverlichting.

7. In de tabellen met Nummer maatregel 22, Nummer maatregel 23, Nummer maatregel 24 en Nummer maatregel 25 wordt in de eerste rij “Faciliteiten” vervangen door: Persluchtinstallatie.

8. In de tabellen met Nummer maatregel 28 en Nummer maatregel 30 wordt in de eerste rij

“Faciliteiten” vervangen door: Stoominstallatie, niet zijnde stookinstallatie.

9. Na tabel met Nummer maatregel 42 wordt een tabel toegevoegd, luidende:

Type maatregel Informatie- en communicatietechnologie

Omschrijving maatregel Energiezuinige ICT op de werkplek toepassen.

van uitgangssituatie a) Desktop die voldoet aan Energy Star specificatie toepassen.

b) Laptop die voldoet aan Energy Star specificatie toepassen.

c) Beeldscherm die voldoet aan Energy Star specificatie toepassen.

Uitgangssituatie op basis van een referentietechniek

a) Desktop zonder Energy Star specificatie.

b) Laptop zonder Energy Star specificatie.

c) Beeldscherm zonder Energy Star specificatie.

Economische randvoorwaarden N.v.t.

Toepasbaar op een zelfstandig of natuurlijk moment?

Zelfstandig moment: Nee.

Alternatieve erkende maatregelen. N.v.t.

Bijzondere omstandigheden N.v.t.

H

Aan het slot worden vijf paragrafen toegevoegd, zoals opgenomen in bijlage 6 bij deze regeling.

ARTIKEL II

Deze regeling treedt inwerking met ingang van 1 juli 2017.

Deze regeling zal met de toelichting in de Staatscourant worden geplaatst.

(10)

DE STAATSSECRETARIS VAN INFRASTRUCTUUR EN MILIEU,

S.A.M. Dijksma

(11)

Bijlage 1 behorende bij de Regeling van de Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu, van ..., nr. IENM/BSK-, tot wijziging van bijlage 10 van de Activiteitenregeling

milieubeheer (invoering tweede lichting en correctie eerste lichting erkende maatregellijsten energiebesparing)

Type maatregel Liftinstallatie

Omschrijving maatregel Energieverbruik voor verlichting en ventilatie voorkomen indien lift niet in gebruik is.

Mogelijke technieken ten

opzichte van uitgangssituatie a) Stand-by schakeling op

liftbesturing toepassen. b) Aanwezigheidsdetectie van personen toepassen.

Verlichting en ventilatie cabine zijn continue in gebruik.

Economische randvoorwaarden N.v.t.

moment of natuurlijk moment? a) Zelfstandig moment: Ja.

Natuurlijk moment: Ja. b) Zelfstandig moment: Nee.

Alternatieve erkende

maatregelen N.v.t.

Type maatregel Serverruimten

Omschrijving maatregel Inzet van fysieke servers in serverruimte beperken.

Mogelijke technieken ten opzichte van uitgangssituatie

Meerdere gevirtualiseerde servers werken op een minder aantal fysieke servers.

Uitgangssituatie op basis van

een referentietechniek Geen gevirtualiseerde omgeving aanwezig.

Economische randvoorwaarden Het gaat om serverruimten met een opgesteld vermogen van minimaal 5 kW.

Alternatieve erkende maatregelen.

N.v.t.

Omschrijving maatregel Vrije koeling in serverruimte toepassen om bedrijfstijd van koelmachine te beperken.

opzichte van uitgangssituatie a) Direct vrije luchtkoeling inclusief

compartimenteren en back-up door koelmachine toepassen.

b) Verdampings- koeler(s), adiabatische of hybride koeler(s) via

(vorstbestendige) bypass toepassen.

c) Verdampings-koeler(s), adiabatische of hybride koeler(s) via

(vorstbestendige) bypass toepassen inclusief compartimenteren en plaatsen van zaalkoelers die werken op hogere temperaturen.

een referentietechniek a) Airconditioning of DX- (directe expansie) koeling met

seizoensgemiddeld

b en c) Compressiekoelmachine verzorgt de volledige koeling.

b) De koelmachine en de zaalkoelers zijn geschikt om

c) Compressiekoelmachine met seizoensgemiddelde COP van maximaal 2,5 is

(12)

e COP van maximaal 2,5 is aanwezig.

Temperatuur in koelsysteem en buitenklimaat maken minimaal 95% vrije koeling mogelijk.

met hogere temperaturen te werken.

Compressiekoelmac hine met

seizoensgemiddelde COP van maximaal 4 is aanwezig.

aanwezig.

Technische randvoorwaarden Bouwkundig moet het mogelijk zijn, bijvoorbeeld het dak moet het gewicht van het systeem voor vrije koeling kunnen dragen, en er moet ruimte zijn voor luchtkanalen en overige installaties.

Economische randvoorwaarden

Het gaat om serverruimten met een opgesteld vermogen van minimaal 5 kW

of natuurlijk moment? a en b) Zelfstandig moment: Ja.

Natuurlijk moment: Ja. c) Zelfstandig moment:

Nee.

maatregelen. N.v.t.

Omschrijving maatregel Energiezuinige koelmachine voor koeling serverruimte toepassen.

opzichte van uitgangssituatie Compressiekoelmachine met seizoensgemiddelde COP van minimaal 5,5 toepassen.

een referentietechniek Compressiekoelmachine met seizoensgemiddelde COP van maximaal 3 is aanwezig.

Economische

randvoorwaarden Het gaat om serverruimten met een opgesteld vermogen van minimaal 5 kW.

of natuurlijk moment? Zelfstandig moment: Nee.

Omschrijving maatregel Met hogere koeltemperatuur in serverruimte werken.

opzichte van uitgangssituatie Volledig gescheiden koude- en warme gangen (compartimenteren) en blindplaten op ongebruikte posities in racks toepassen.

Warme en koude gangen en blindplaten zijn afwezig.

Technische randvoorwaarden Er moet ruimte zijn om racks met servers zodanig op te stellen dat warme en koude gangen zijn te realiseren.

ICT-apparatuur in racks moet aan één zijde van apparatuur lucht aanzuigen.

of natuurlijk moment? Zelfstandig moment: Ja.

Alternatieve erkende N.v.t.

(13)

maatregelen.

Omschrijving maatregel Toerental van ventilatoren in zaalkoelers (CRAH’s) in serverruimte beperken.

a) Toerenregeling (sensoren en actuatoren) toepassen op bestaande ventilatoren.

b) In nieuwe zaalkoelers (CRAH’s) ventilatoren met toerenregeling toepassen.

Toerentalgeregelde ventilatoren zijn afwezig.

of natuurlijk moment? a) Zelfstandig moment: Ja.

Natuurlijk moment: Ja. b) Zelfstandig moment: Nee.

Omschrijving maatregel Inzet van servers in serverruimte afstemmen op de vraag Mogelijke technieken ten

opzichte van uitgangssituatie

Powermanagement op servers toepassen.

De CPU (central processing unit) draait continue op volledige snelheid.

Alternatieve erkende maatregelen.

N.v.t.

Omschrijving maatregel Energiezuinige uninterrupted power system (UPS) in serverruimte toepassen.

Efficiënt UPS-systeem (met dubbele conversie is 96% of hoger) toepassen.

Inefficiënte UPS (dubbele conversie efficiëntie in deellast is maximaal 92%) is aanwezig.

Omschrijving maatregel Pas energiezuinig printen en/of kopiëren op de werkplek toe.

opzichte van uitgangssituatie Centraal printen en kopiëren.

(14)

Minimaal 10 lokale printers en/of kopieermachines zijn aanwezig.

Omschrijving maatregel Energiezuinige ICT op de werkplek toepassen.

a) Desktop die voldoet aan Energy Star specificatie toepassen.

b) Laptop die voldoet aan Energy Star specificatie toepassen.

c) Beeldscherm die voldoet aan Energy Star specificatie toepassen.

a) Desktop zonder Energy Star specificatie.

b) Laptop zonder Energy Star specificatie.

c) Beeldscherm zonder Energy Star specificatie.

Economische

randvoorwaarden N.v.t.

(15)

Bijlage 2 behorende bij de regeling van de Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu van …, nr. IenM/BSK-2016/, tot wijziging van bijlage 10 van de Activiteitenregeling milieubeheer (invoering tweede lichting erkende maatregellijsten energiebesparing) Type maatregel Persluchtinstallatie

Omschrijving maatregel Nullasturen persluchtcompressor beperken.

opzichte van uitgangssituatie Persluchtcompressor met frequentie- of toerenregeling toepassen.

een referentietechniek Compressor heeft vollast/nullast- of vollast/nullast/uitschakeling.

Technische randvoorwaarden Bij meerdere compressoren uitvoeren bij leidende compressor en rest op basis van aan/uitschakeling.

Economische randvoorwaarden Aantal nullasturen is minimaal 1.100 uur per jaar (ter indicatie: 4 uur per werkdag).

Type maatregel Persluchtinstallatie

Omschrijving maatregel Energiezuinig perslucht maken door koude lucht te gebruiken.

a) Koude buitenlucht gebruiken. b) Binnenlucht uit onverwarmde ruimte gebruiken.

een referentietechniek Compressor zuigt door zichzelf opgewarmde warme lucht of warme proceslucht aan.

Technische randvoorwaarden a) Opening in gevel is mogelijk binnen een afstand van 3 meter.

b) N.v.t.

Economische randvoorwaarden Vermogen compressor (in kW) vermenigvuldigd met aantal equivalenten van vollasturen (in uur per jaar) is minimaal 50.000 (kWh per jaar).

Zelfstandig moment: Ja.

Omschrijving maatregel Warmte van persluchtcompressoren nuttig gebruiken.

opzichte van uitgangssituatie Warmte gebruiken voor ruimteverwarming.

een referentietechniek Warmte van compressor wordt naar buiten afgevoerd.

Economische randvoorwaarden Aantal equivalenten van vollasturen is minimaal 1.400 uur per stookseizoen (ter indicatie: 10 uur per werkdag in stookseizoen) indien het jaarlijks aardgasverbruik minder is dan 170.000 m3, anders is het aantal equivalenten van vollasturen minimaal 2.200 uur per stookseizoen.

Afstand tot te verwarmen ruimte is minder dan 3 meter.

Alternatieve erkende maatregelen

[17] Nullasturen persluchtcompressor beperken.

(16)

Omschrijving maatregel Onnodig aanstaan persluchtsysteem voorkomen.

opzichte van uitgangssituatie a) Bij drukvat groepsafsluiter en

schakelklok toepassen. b) Schakelklok met overwerktimer toepassen.

Schroef- of zuigercompressor kan alleen handmatig worden uitgeschakeld.

Economische randvoorwaarden a) Vermogen van compressor (in kW) vermenigvuldigd met aantal equivalenten van vollasturen per jaar (in uur per jaar) is minimaal 15.000 (kWh per jaar).

b) Vermogen van compressor (in kW) vermenigvuldigd met aantal equivalenten van vollasturen per jaar (in uur per jaar) is minimaal 9.500 (kWh per jaar).

N.v.t.

Activiteit In werking hebben van een stookinstallatie (emissies naar de lucht)

Omschrijving maatregel Stoom als medium voor ruimteverwarming vervangen.

opzichte van uitgangssituatie a) Hoog- rendementsketel HR107 met radiatoren en/of indirecte luchtverhitters toepassen

b) Warmte- pomp met radiatoren en/of indirecte luchtverhitters toepassen

c) Direct gasgestookte Hoogrendemen ts- (HR-) luchtverhitter toepassen

d) Hoog-

rendementsketel HR107 met luchtbehandelings kast toepassen

 Stoomketel met stoomluchtverhitters zijn aanwezig, of stoomketel met stoom/waterwarmtewisselaar en radiatoren zijn aanwezig.

Technische randvoorwaarden a)

Rookgasafvoer is mogelijk.

b) N.v.t. c en d) Rookgasafvoer is mogelijk.

Economische randvoorwaarden Benodigde vermogen voor ruimteverwarming (in kW) vermenigvuldigd met bedrijfstijd (in uur per jaar) is minimaal 200.000 (kW_thermischh per jaar).

a) Aansluitpunt voor gas is aanwezig binnen een afstand van 50 meter van te

b)

Aansluitpunt van voldoende vermogen voor

elektriciteit is

c en d) Aansluitpunt voor gas is aanwezig binnen 50 meter van te verwarmen ruimte.

Omschrijving maatregel Persluchtgebruik bij blazen verminderen.

HR-blaaspistool of blaasmondje met nozzle met laag verbruik toepassen.

een referentietechniek Blaaspistool ouder dan 10 jaar of blaasmondje zonder nozzle is aanwezig.

Bedrijfstijd blaaspistool of blaasmondje is minimaal 250 uur per jaar.

(17)

verwarmen

ruimte. aanwezig

binnen een afstand van 50 meter van te verwarmen ruimte.

Natuurlijk moment: Ja, indien stoomketel óf

stoomruimteverwarmingsinstallatie wordt vervangen.

Type maatregelen Stoominstallatie, niet zijnde stookinstallatie

Omschrijving maatregel Warmteverlies stoominstallatie beperken.

Isolatie aanbrengen om stoom- en condensaatleidingen en - appendages.

Isolatie om leidingen en/of appendages ontbreekt of is beschadigd.

Technische randvoorwaarden Bij stoomgebruikers zijn machinedelen soms bewust ongeïsoleerd om juiste stoomcondities in het productieproces te kunnen garanderen.

Isoleer deze machines niet indien leverancier een goede werking van het proces niet meer garandeert.

Economische randvoorwaarden Bedrijfstijd van stoominstallatie is minimaal 500 uur per jaar.

Activiteit In werking hebben van een stookinstallatie (emissies naar de lucht)

Omschrijving maatregel Warmte uit spuiwater stoomketel nuttig gebruiken.

a) Ontspanningsvat toepassen waarin spuiwater in druk wordt verlaagd.

b) Warmtewisselaar toepassen.

 Warmteterugwinsysteem ontbreekt voor spuiwater.

Economische randvoorwaarden Vermogen stoominstallatie (in MW) vermenigvuldigd met bedrijfstijd (in uur per jaar) is minimaal 4.500 (MW_thermischh per jaar).

Minimaal 50% van voedingwater bestaat uit vers suppletiewater.

a) Stoomvrager is aanwezig die met discontinue aanbod van ontspanningsstoom kan worden gevoed (veelal de ontgasser).

b) Warmtevrager is aanwezig die met discontinue aanbod van warmte uit spuiwater kan worden gevoed (veelal suppletiewater).

[25] Condensaat of condensaatwarmte nuttig gebruiken.

Type maatregel Stoominstallatie, niet zijnde stookinstallatie

Omschrijving maatregel Condensaat of condensaatwarmte nuttig gebruiken.

Mogelijke technieken ten a) Ontspanningsvat b) Retourleiding naar c) Warmtewisselaar

(18)

opzichte van uitgangssituatie toepassen waarin condensaat in druk wordt verlaagd (naar atmosferische druk).

ontgasser van

stoomketel toepassen voor condensaat .

toepassen.

een referentietechniek  Warmteterugwinsysteem ontbreekt voor condensaat.

Technische randvoorwaarden a en b) Condensaat mag niet verontreinigd zijn.

c) N.v.t.

Economische randvoorwaarden Bedrijfstijd stoominstallatie is minimaal 500 uur per jaar.

Natuurlijk moment: Ja, indien of stoomgebruiker (waarbij het condensaat verloren gaat) wordt gemodificeerd, of stoom- en condensaatleidingnet voor meer dan 50% wordt gewijzigd.

[26] Warmte uit rookgassen stoomketel nuttig gebruiken.

[27] Energiezuinig stoom maken door voorwarmen van verbrandingslucht voor ventilatorbrander.

Activiteiten In werking hebben van een stookinstallatie (emissies naar de lucht)

Omschrijving maatregel Warmte uit rookgassen stoomketel nuttig gebruiken.

opzichte van uitgangssituatie a) Economizer toepassen

(bijvoorbeeld voor voorwarmen van voedingswater).

b) Rookgascondensor toepassen

(bijvoorbeeld voor voorverwarmen van suppletiewater).

c) Luvo

(luchtvoorverwarmer) toepassen.

een referentietechniek Warmteterugwinsysteem ontbreekt voor rookgassen.

Technische randvoorwaarden Er is rondom stoomketel en in rookgaskanaal minimaal 2 meter vrije ruimte om een warmteterugwinsysteem in te bouwen.

Economische randvoorwaarden Bedrijfstijd stoominstallatie is minimaal 500 uur per jaar.

Jaarlijks aardgasverbruik is minder dan 170.000 m3.

N.v.t.

Activiteiten In werking hebben van een stookinstallatie (emissies naar de lucht)

Omschrijving maatregel Energiezuinig stoom maken door voorwarmen van verbrandingslucht voor ventilatorbrander.

opzichte van uitgangssituatie Verticale luchtkoker vanaf plafond ketelhuis tot nabij luchtaanzuigopening van brander toepassen.

een referentietechniek Brander zuigt koudere lucht aan uit directe omgeving op een hoogte van minder dan 1 meter vanaf vloer.

Technische randvoorwaarden

Brander moet geschikt zijn voor hogere verbrandingsluchttemperatuur en geringe toename van luchtweerstand.

Economische randvoorwaarden

Bedrijfstijd stoominstallatie is minimaal 500 uur per jaar.

Temperatuur nabij plafond is minimaal 10°C hoger dan temperatuur nabij brander.

maatregelen [26]: Warmte uit rookgassen stoomketel nuttig gebruiken.

Activiteit In werking hebben van een stookinstallatie (emissies naar de lucht)

(19)

Omschrijving maatregel Luchtovermaat stoomketel beperken.

a) Automatische regeling luchtovermaat op basis van temperatuurcorrectie toepassen.

b) Automatische regeling luchtovermaat op basis van zuurstofcorrectie toepassen.

Automatische regeling luchtovermaat ontbreekt.

a) Gasgestookte stoomketel is aanwezig.

b) Stoomketel is aanwezig die wordt bijgestookt met biogas of een andere brandstof (niet zijnde aardgas).

Economische randvoorwaarden Vermogen stoominstallatie (in MW) vermenigvuldigd met bedrijfstijd (in uur per jaar) is minimaal 1.500 (MW_thermischh per jaar).

a)

Verbrandingsluchttemperatuur varieert met meer dan 35°C.

b) N.v.t.

of natuurlijk moment? Zelfstandig moment: Ja, indien bedrijfstijd stoominstallatie meer is dan 2.000 uur per jaar.

Activiteit In werking hebben van een stookinstallatie (emissies naar de lucht)

Omschrijving maatregel Energiezuinige aardgasgestookte ventilatorbrander toepassen bij stoominstallatie.

Brander met modulerende regeling op basis van druksensor toepassen.

Brander met hoog/laagregeling is aanwezig.

Economische randvoorwaarden Vermogen brander is meer dan 250 kW.

Bedrijfstijd stoominstallatie is minimaal 500 uur per jaar.

Activiteit Bereiden van voedingsmiddelen

Omschrijving maatregel Het debiet van afzuigsystemen in grootkeukens beperken.

opzichte van uitgangssituatie Rook- of dampdetectieapparatuur in combinatie met meet- en regelapparatuur van de afzuiginstallatie.

een referentietechniek Meet- en regelapparatuur van de afzuiginstallatie ontbreekt.

Technische randvoorwaarden Motoren zijn geschikt om frequentie te schakelen.

Activiteit In werking hebben van een koelinstallatie

Omschrijving maatregel Onnodig branden van verlichting in koel- en vriescel voorkomen.

(20)

opzichte van uitgangssituatie Deurschakeling of bewegingsmelder toepassen.

een referentietechniek Deurschakeling en bewegingsmelder ontbreken.

Economische randvoorwaarden Geïnstalleerd vermogen verlichting in koel- en vriescel is minimaal 250 Watt.

natuurlijk moment? Zelfstandig moment: Ja.

Omschrijving maatregel Beperken van isolatie van verdamper door ijsvorming.

Automatische ventilatieontdooiing middels

heetgasregeling toepassen.

Automatische ventilatie-ontdooiing middels elektrisch

verwarmingselement toepassen.

een referentietechniek Regeling voor ventilatieontdooiing en/of ontdooibeëindigingsthermostaat ontbreekt.

N.v.t.

Omschrijving maatregel Energiezuinige lampen in koelcel toepassen.

a) Armatuur met langwerpige hoogfrequent fluorescentie lamp (TL5)

toepassen.

b) Armatuur met LED lamp toepassen.

een referentietechniek Conventionele armaturen met langwerpige fluorescentielampen (TL8) zijn aanwezig.

N.v.t.

Omschrijving maatregel Binnentreden van warme en/of vochtige lucht in koelcel beperken.

Deurschakeling celprogramma toepassen die de koeling onderbreekt.

een referentietechniek Deurschakeling ontbreekt.

Technische randvoorwaarden Sensoren zijn aanwezig om koeling te onderbreken.

(21)

Type maatregel Gebouwschil

Omschrijving maatregel Zwembad: verlies warmte via gebouwschil beperken Mogelijke technieken ten

opzichte van uitgangssituatie Toepassen van spouwmuurisolatie.

een referentietechniek Niet-geïsoleerde (spouw)muur is aanwezig.

Technische randvoorwaarden Damp uit spouwmuur moet goed kunnen ontsnappen via buitenste muur. Dampremmende stenen, waterdichte verf, of glazuur op buitenmuur kunnen een probleem vormen.

Omschrijving maatregel Zwembad: verlies warmte via dak beperken.

Oud dak vervangen en isoleren met een Rc-waarde van tenminste 3,5 [m²K/W].

een referentietechniek Niet (voldoende) geïsoleerd dak.

N.v.t.

Omschrijving maatregel zwembad: verlies warmte via beglazing beperken Mogelijke technieken ten

a)HR++-glas in geïsoleerd kozijn toepassen.

b)HR++-glas in geïsoleerd kozijn toepassen.

c) HR+++ -glas in geïsoleerd kozijn toepassen.

a) Enkel glas in kozijn. b) Dubbel glas in kozijn.

c) Enkel glas in metalen kozijn.

(22)

Type maatregel Ruimteverwarming

Omschrijving maatregel Zwembad: Energiezuinige warmteopwekking toepassen.

HR-ketel toepassen Uitgangssituatie op basis van

een referentietechniek Conventionele CV-ketel of VR CV-ketel is aanwezig.

Type maatregel Ruimteventilatie

Omschrijving maatregel Zwembad: verlies warmte via ventilatielucht beperken Mogelijke technieken ten

opzichte van uitgangssituatie a) Enkele

kruisstroomwisselaar met hoger rendement toepassen.

b) Dubbele

kruisstroomwisselaar met hoger rendement toepassen.

c) Dubbele

kruisstroomwisselaar modulaire separate opzet conform het DWARS-systeem, met hoger rendement toepassen.

Luchtbehandeling met twincoilsysteem als warmteterugwinning is aanwezig.

Technische randvoorwaarden c) Gezamenlijke opstellingsruimte van meerdere luchtbehandelingskasten in een technische ruimte.

Toepasbaar op een zelfstandig of natuurlijk moment? a)

b) en c)

Zelfstandig moment: Ja, indien het jaarlijks aardgasverbruik minder is dan 170.000 m³.

Type maatregel Ruimteventilatie

Omschrijving maatregel Zwembad: verlies warmte via ventilatielucht beperken Mogelijke technieken ten

a) Recirculeren van

ventilatiedebiet op basis van vocht en temperatuur met

recirculatieklepsturing.

b) Recirculeren van

ventilatiedebiet op basis van vocht en temperatuur als

zwembadafdekking aanwezig is.

a) 100% ventilatie met twincoil als warmteterugwinning.

(zonder zwembadafdekking)

b) 100% ventilatie met twincoil als warmteterugwinning.

(zwembadafdekking is aanwezig) Technische randvoorwaarden Kan uitsluitend bij 100% goed gecoate chloorbestendige toe- en

afvoerkanalen en onderdelen.

Zelfstandig moment: Ja, indien jaarlijks aardgas verbruik minder is dan 170.000 m³.

(23)

Type maatregel Ruimteventilatie Nummer maatregel 41

Omschrijving maatregel Zwembad: verlies warmte via ventilatielucht beperken Mogelijke technieken

ten opzichte van uitgangssituatie

a) Luchtdebiet verlagen op basis van vocht en temperatuur met

toerenregeling.

b) Luchtdebiet verlagen op basis van vocht en temperatuur met toeren gestuurde frequentieregelaars met difuusinblaas.

c) Luchtdebiet verlagen op basis van het drogen van buitenlucht met toerenregeling debietregeling met toerengestuurde frequentieregelaars.

d) Latente energie onttrekken uit de afblaaslucht middels een warmtepomp in combinatie met warmteterugwinning en temperatuur en vochtregeling, debietregeling met toerengestuurde frequentieregelaars.

Uitgangssituatie op basis van een referentietechniek

100% ventilatie met twincoil als warmte terugwinning.

Technische

randvoorwaarden a) Motoren zijn geschikt voor toerenregeling.

b) Motoren zijn geschikt voor toerenregeling en extra regeling luchtdichte constructie.

c en d) Kasten moeten passen in de technische ruimte.

Economische

Toepasbaar op een zelfstandig of natuurlijk moment?

a en b)

Zelfstandig moment: Ja, indien jaarlijks aardgas verbruik minder is dan 170.000 m³.

Natuurlijk moment: ja

c)

Zelfstandig moment: Nee Natuurlijk moment: Ja

d)

Natuurlijk moment: Ja

Bijzondere

omstandigheden N.v.t.

Type maatregel Zwembassin

Omschrijving maatregel Zwembad: energieverbruik pompen beperken Mogelijke technieken ten

a) Toerengeregelde

badwatercirculatie pompen met toerenverlaging tijdens

sluitingstijden toepassen door onder andere optimalisatie van het werkpunt van de pomp door middel van een

frequentieregelaar met klok.

b) Toerengeregelde

badwatercirculatie toepassen, optimalisatie van het werkpunt van de pomp door middel van een frequentieregelaar.

Conventionele circulatiepomp is aanwezig.

Technische randvoorwaarden a) Circulatiepomp is geschikt voor sturing met

frequentieregelaar en 100%

overstroomgoot.

b) Circulatiepomp is geschikt voor sturing met frequentieregelaar.

Natuurlijk moment: ja.

(24)

Omschrijving maatregel Zwembad: verlies warmte zwembadwater via leidingen beperken Mogelijke technieken ten

opzichte van uitgangssituatie (Aanvoer)leidingen zwembadwater voorzien van isolatie.

een referentietechniek (Aanvoer)leidingen zijn niet geïsoleerd.

Technische randvoorwaarden (Aanvoer)leidingen zijn eenvoudig bereikbaar.

Economische

Omschrijving maatregel Zwembad: verlies warmte via spoelwater beperken Mogelijke technieken ten

opzichte van uitgangssituatie Warmteterugwinning uit spoelwater (thermisch) spoelbufferkelder toepassen.

Is geen warmteterugwinning aanwezig.

Technische randvoorwaarden Spoelwaterbufferkelder van tenminste 55 m³ is aanwezig.

Economische

N.v.t.

Type maatregel Zwembassin Nummer maatregel 43

Omschrijving maatregel Zwembad: verlies warmte via wanden bassin beperken.

Bassinwanden voorzien van isolatie.

een referentietechniek Bassinwanden zijn niet geïsoleerd.

Technische randvoorwaarden Bassinwanden zijn eenvoudig bereikbaar. Installaties in de aanliggende ruimten zijn geïsoleerd.

Economische

(25)

Type maatregel Liftinstallatie

Omschrijving maatregel Energieverbruik voor verlichting en ventilatie voorkomen indien lift niet in gebruik.

a) Stand-by schakeling op liftbesturing toepassen.

b) Aanwezigheidsdetectie van personen toepassen.

een referentietechniek Verlichting en ventilatie cabine zijn continue in gebruik.

Technische randvoorwaarden N.v.t.

Economische

Toepasbaar op een zelfstandig moment of natuurlijk

moment?

a) Zelfstandig moment: Ja.

b) Zelfstandig moment: Nee.

N.v.t.

Type maatregel Roltrapsysteem

Omschrijving maatregel Energiezuinige roltrapbesturing toepassen.

a) Aanbodafhankelijke regeling met twee snelheden toepassen.

b) Aanbodafhankelijke intermitterende besturing toepassen.

een referentietechniek Roltrap is zonder aanbodafhankelijke regeling uitgevoerd en draait continue tijdens gebruikstijden.

Economische

Toepasbaar op een zelfstandig moment of natuurlijk

moment?

N.v.t.

Type maatregel Serverruimten Nummer maatregel 48

Omschrijving maatregel Inzet van fysieke servers in serverruimte beperken.

Meerdere gevirtualiseerde servers werken op een minder aantal fysieke servers.

een referentietechniek Geen gevirtualiseerde omgeving aanwezig.

Het gaat om serverruimten met een opgesteld vermogen van minimaal 5 kW.

Type maatregel Serverruimten Nummer maatregel 49

Omschrijving maatregel Vrije koeling in serverruimte toepassen om bedrijfstijd van koelmachine te beperken.

(26)

a) Direct vrije luchtkoeling inclusief compartimenteren en backup door koelmachine toepassen.

b) Verdampings- koeler(s), adiabatische of hybride koeler(s) via (vorstbestendige) bypass toepassen.

c)

Verdampingskoeler(s), adiabatische of hybride koeler(s) via

(vorstbestendige) bypass toepassen inclusief

compartimenteren en plaatsen van

zaalkoelers die werken op hogere

temperaturen.

a) Airconditioning of DX- (directe

expansie) koeling met

seizoensgemiddelde COP van maximaal 2,5 is aanwezig.

b en c) Compressiekoelmachine verzorgt de volledige koeling.

b) De koelmachine en de zaalkoelers zijn geschikt om met hogere temperaturen te werken.

Compressiekoelmachin e met

seizoensgemiddelde COP van maximaal 4 is aanwezig.

c)

Compressiekoelmachin e met

seizoensgemiddelde COP van maximaal 2,5 is aanwezig.

Technische randvoorwaarden Bouwkundig moet het mogelijk zijn, bijvoorbeeld het dak moet het gewicht van het systeem voor vrije koeling kunnen dragen, en er moet ruimte zijn voor luchtkanalen en overige installaties.

Economische

randvoorwaarden Het gaat om serverruimten met een opgesteld vermogen van minimaal 5 kW.

a en b) Zelfstandig moment: Ja.

c) Zelfstandig moment:

Nee.

Omschrijving maatregel Energiezuinige koelmachine voor koeling serverruimte toepassen.

van uitgangssituatie Compressiekoelmachine met seizoensgemiddelde COP van minimaal 5,5 toepassen.

referentietechniek Compressiekoelmachine met seizoensgemiddelde COP van maximaal 3 is aanwezig.

Economische randvoorwaarden Het gaat om serverruimten met een opgesteld vermogen van minimaal 5 kW.

Omschrijving maatregel Met hogere koeltemperatuur in serverruimte werken.