Vormingsreeks cultuursensitieve zorg module: inleiding

(1)

VORMINGSREEKS CULTUURSENSITIEVE ZORG  

MODULE: INLEIDING

(2)

Steunpunt Cultuursensitieve Zorg 

Vormingen

Intervisies & Supervisies

Transculturele Ontmoetingen Consults

Bibliotheek

Blog

(3)

Programma van vandaag

Voormiddag:

Inleiding cultuursensitieve zorg Kennis

Vaardigheden Attitude

Namiddag:

Casusanalyse

(4)

Cultuursensitieve Zorg

Van een MULTICULTURELE benadering KENNIS

Via een INTERCULTURELE benadering VAARDIGHEDEN

Naar een TRANSCULTURELE benadering ATTITUDE

(5)

Cultuursensitieve Zorg

• meestal geen aandacht voor de culturele aspecten

• etnische matching

▪ enkel aandacht voor de cultuur van de cliënt

▪ analyse van cultuur van eigen zorgsysteem meestal als irrelevant beschouwd

▪ cultural consultants als de casus over een cliënt van

‘exotische’, ‘ongewone’ culturele achtergrond gaat

▪ de hulpverleners zijn nog niet klaar om hun eigen culturele biografie te ontdekken

(Ascoli et al., 2012)

(6)

Cultuursensitieve Zorg

VAARDIGHED KENNIS

ATTITUDE

(7)

•KENNIS

Cultuursensitieve Zorg

(8)

•KENNIS

Cultuursensitieve Zorg

• Cultuur

• Cultureel bewustzijn

• Migratiedynamieken

• Culturele overdracht en tegenoverdracht

• Ziektebeelden

(9)

•KENNIS

Cultuursensitieve Zorg

• Cultuur

(10)

Mensen zijn producten van hun cultuur.

(11)

Man is an animal suspended in webs of significance he himself has spun, I take

culture to be those webs, and the analysis of it to be therefore not an experimental

science in search of law but an interpretive one in search of meaning.

(Geertz)

(12)

•KENNIS

Cultuursensitieve Zorg

• Cultuur

(13)

Een cultuursensitieve hulpverlener moet

veel weten over andere culturen.

(14)

Cultureel Bewustzijn

Bewust worden van:

• Eigen cultuur, waarden en normen

• Cultuur van de patiënt

• Cultuur van de hulpverlening

(15)

(16)

•KENNIS

Cultuursensitieve Zorg

• Cultuur

(17)

Migratie heeft een negatief impact op

welzijn van het individu.

(18)

Migratie

Migratieproces

➢ Pre-migratie, 1

^ste

, 2

^de

, 3

^de

generatie

Migratiedynamieken

➢ Verrijking & verlies

➢ Breuk & Splitsing

➢ Loyaliteiten

➢ Gezinssysteem verandert

➢ Transgenerationele erfenis

(19)

•KENNIS

Cultuursensitieve Zorg

• Cultuur

(20)

Een cultuursensitieve hulpverlener mag

geen vooroordelen hebben.

(21)

Een Marokkaanse cliënte verwijs je beter

naar de Marokkaanse collega.

(22)

De allochtone cliënt onderscheidt niets van

andere cliënten.

(23)

Culturele Overdracht & Tegenoverdracht

• Stereotypen & vooroordelen

• Projecties van de hulpverlener op de hulpvrager

Allochtoon-

autochtoon. We zijn allemaal gelijk, allemaal

dezelfde. Ze zijn zo

anders.

Ze lopen 100 jaar achter.

Geloof is geen issue.

Als hulpverlener heb ik mij verdiept in andere

culturen.

angst

fascinatie

onmacht

Oversympathiseren

Dichotomisere n

(24)

Culturele Overdracht &

Tegenoverdracht

• Stereotypen, vooroordelen

• Reacties van de hulpverlener op de cliënt

• Projecties van de cliënt op de hulpverlener

Monsieur, parler avec vous, c’est comme parler avec

la civilisation.

Angst om verworpen te worden om zijn cultureel anders zijn

(25)

•KENNIS

Cultuursensitieve Zorg

• Cultuur

• Ziektebeelden

(26)

Psychische ziektes zijn universeel.

(27)

Ziektebeelden

Impact van cultuur op

• Beleving van mentaal lijden

• Expressie van mentaal lijden

• Verklaring van mentaal lijden

• Behandeling van mentaal lijden

(28)

(29)

(30)

3 essentiële vragen

• Wat is het?

• Waarom?

• Wat kan je helpen?

(31)

(32)

•KENNIS

Cultuursensitieve Zorg

(33)

•KENNIS

Cultuursensitieve Zorg

• Cultuur

• Ziektebeelden

(34)

•VAARDIGHEDE N

Cultuursensitieve Zorg

Om een gemeenschappelijke taal te creëren

• Werken met tolken

• Communicatieve vaardigheden

(35)

•VAARDIGHEDE N

Cultuursensitieve Zorg

(36)

Zonder tolk-ICB kan ik niet cultuursensitief

werken.

(37)

Werken met tolken en ICB’s

• Moedertaal

• Sociale tolken en ICB’s

• Triadisch werken

(38)

•VAARDIGHEDE N

Cultuursensitieve Zorg

• Communicatieve vaardigheden

(39)

Communicatieve vaardigheden

• Non-verbaal

• Bewust zijn van machtsverhoudingen

• Witte privileges

(40)

(41)

(42)

Cultuursensitieve Zorg

•ATTITUD

E

(43)

El Bulli

Cooking in Process

(44)

De attitude

• Van ‘savoir-faire’ naar ‘savoir-être’

• Van antropologie in de hulpverlening naar

antropologie van de hulpverlening

(45)

Stap per stap naar een cultuursensitieve zorg 

• Taal & communicatie in de hulpverlening

• Culturele overdracht en tegenoverdracht

• Cultureel bewustzijn van ik en de ander

• Cultuursensitieve houding

(46)

(47)

cultuursensitievezorg@cgg-brussel.be  02/478 90 90 

www.cultuursensitievezorg.com  Redouane Ben Driss 

Stefaan Plysier

(48)