Erkenning Vlaamse Gebarentaal
NIEUWS tijdschrift van Fevlado vzw - Federatie van Vlaamse Dovenorganisaties
DOVEN
België - Belgique P.B.
9050 Ledeberg 1 3/6148 afgiftekantoor 9050
Ledeberg 1
Erkenning Vlaamse Gebarentaal
Coupure Rechts 314 - 9000 Gent
Erkenning Vlaamse Gebarentaal
NATIONAAL SECRETARIAAT Fevlado vzw
Coupure Rechts 314 - 9000 Gent
Tel.: 09/224.46.76 - Fax en teksttelefoon : 09/329.07.47 E-mail: info@fevlado.be
www.fevlado.be
Vlaamse DovenVerenigingen Coupure Rechts 314 - 9000 Gent Tel.: 09/224 46 76
Fax en minitel : 09/329 07 47 E-mail : fevlado-vdv@mail.be Jong-Fevlado
Coupure Rechts 314 - 9000 Gent Tel.: 09/224 46 76
Fax en minitel : 09/329 07 47 E-mail : info@jongfevlado.be www: jongfevlado.be Fevlado-senioren
Coupure Rechts 314 - 9000 Gent Tel.: 09/224 46 76
Fax en minitel : 09/329 07 47
E-mail : boudewijn.de.roose@skynet.be Fevlado “Helen Kellerclub” (HKC) Coupure Rechts 314 - 9000 Gent Tel.: 09/224 46 76
Fax en minitel : 09/329 07 47 E-mail : ledenbeweging@fevlado.be Vlaamse Doven Sportbond vzw (VDSB) Blekerij 14 - 9800 Zeveren
Fax: 09/386 85 03
E-mail:vdsb-jenny@euphonynet.be Fevlado-Reisdienst ‘Dove Trekvogels’
Coupure Rechts 314 - 9000 Gent Fax en minitel : 09/329 07 47 E-mail : info@fevlado.be
MISSIE Fevlado
Federatie van Vlaamse Doven Organisaties vzw
Vaststelling :
• Dove en slechthorende personen worden gediscrimineerd
• Horende samenleving heeft verkeerd beeld over deze groep
• Uitsluiting doven en slechthorenden op sociaal vlak
• Niet-respecteren van burgerrechten van doven en slechthorenden Wat willen we doen :
• Bereiken van volwaardig “burgerschap” met gelijke rechten en kansen voor iedere dove en slechthorende persoon
• Behouden en verbeteren van taalkundige en culturele identiteit van doven en slechthorenden.
• Streven naar beter zelfbewustzijn van onze groep zodat ze meer voor zichzelf kunnen opkomen en zelf beslissen over eigen leven
• Bereiken van wederzijds respect voor iedere persoon, zowel doof, slechthorend als horend.
Hoe gaan we dit doen :
• Actief beïnvloeden van het beleid (politiek, overheid), bewust maken van de samenleving, aanbieden en/of
ondersteunen van opleidingen, belangenverdediging en indien nodig aktievoering
• Informeren en ondersteunen van de taalkundige en socio-culturele gemeenschap van dove en slechthorende personen
• Ondersteunen, adviseren en informeren van organisaties en andere belanghebbenden over de verschillende kenmerken van doofheid (medische, taalkundige, sociale, culturele en onderwijs- kundige kenmerken)
Waarom Fevlado ?
• Fevlado leeft middenin de Vlaamse dovengemeenschap, heeft zeer veel contacten binnen en buiten Vlaanderen
• Fevlado gelooft dat doven en slechthorenden voldoende sterk zijn om zichzelf te vertegenwoordigen. Onze organisatie wordt geleid door dove en slechthorende mensen en heeft voldoende experts om deze opdracht uit te voeren.
Door het uitvoeren van deze missie wil Fevlado vzw meewerken aan een omge- ving waarin de waarden van vreedzaam samenleven (pluralisme), verdraagzaam- heid en wederzijds respect centraal staan.
Federatie van Vlaamse DovenOrganisaties vzw
FEVLADO
Fevlado-Diversus vzw
Coupure Rechts 314 - 9000 Gent
Tel. 09/228.59.79 - Fax en teksttelefoon: 09/329.07.47 E-mail: diversus@fevlado.be
Fevlado-Passage vzw
Coupure Rechts 314 - 9000 Gent Tel. 09/329.63.36
Fax: 09/234.14.55
E-mail: passage@fevlado.be
Dovennieuws - juli/augustus 2006
V oorwoord
WET OP DE PRIVACY - TOEPASSING BIJ FEVLADO
“De door ons afgedrukte persoons- gegevens worden opgeslagen in een bestand dat beheerd wordt door Fevlado vzw. Ze worden uitsluitend gebruikt om u verder te informeren over de activiteiten van Fevlado vzw, Fevlado-Diversus vzw en Fevlado-Pas- sage vzw.
U heeft recht op toegang tot uw per- soonlijke gegevens en kunt hiervan altijd de verbetering vragen. (Wet van 8/12/92 ter bescherming van de persoonlijke levenssfeer)
De gegevens kunnen in het kader van een samenwerkingsverband van Fe- vlado vzw en/of Fevlado-Diversus vzw en/of Fevlado-Passage vzw aan andere organisaties overgemaakt worden.
De wettelijke bescherming geldt niet voor gegevens van rechtspersonen.”
Inhoud
Verantwoordelijke uitgever:
Filip Verstraete
Eindredactie: Ilse Wouters Redactie: Filip Verstraete, Roos D’hoore, Anja Van Impe, Isabelle Heyerick, Ludwina Degryse Lay-out: Ludwina Degryse Administratie abonnementen:
Martine Gilen
Abonnement: Leden Fevlado:
abonnement inbegrepen bij lidgeld.
Niet-leden Fevlado: 15 Euro Rknr: KBC 448-7656581-81
Copyright :
Overname van artikels is enkel toegestaan na toestemming van de uitgever, en met bronvermelding
Vlaamse Gebarentaal erkend! ...2
Unity for Gallaudet!!! ...6
EUD nieuws ...7
De politie hoort u ...8
Column ...9
Ondertitels opnemen ...10
Gentse Feesten ...10
Boekvoorstelling ...11
Rijlessen ...12
W(h)ither the Deaf Community ...13
SenCity ...15
WereldDovenDag 2006 ...17
MIS-EN-PLIS ...18
Ongehoord Verleden ...19
Buitenland ...20
Ledenbeweging ...21
Aankondigingen ...22
Sport ...24
Kalender ...26
DOVEN NIEUWS
Tijdschrift van Fevlado vzw Federatie van Vlaamse Dovenorganisaties
Beste lezers,
De gebeurtenissen van 26 april 2006 zinderen nog na in de Vlaamse Dovengemeenschap.
Ook in dit nummer van Dovennieuws. Jullie vinden een verslag van de fantastische dag, felicitaties van over de wereld en reacties op de erkenning van de Vlaamse Gebarentaal. Hier stopt het niet bij. Binnenkort zal er ook een verslag over 26 april 2006 in Vlaamse Gebarentaal (met ondertiteling) uitgegeven worden. Een prachtige reportage om te bewaren en vaak terug naar te kijken.
Ondertussen waren het ook woelige tijden in de Amerikaanse Dovengemeenschap. Het protest binnen de universiteit voor Doven, Gallaudet, blijft verder duren. Hoe het er aan toe ging de eerste dagen van de Better President Now campagne, lees je dankzij het verslag van Vlaamse reporters ter plaatse.
Verder gebeurde er ook één en ander in Vlaanderen. Zo werd er een nieuw informatiepakket voorgesteld “De politie hoort u” waarbij gestreefd wordt naar een betere dienstverlening van de politie aan dove en slechthorende burgers. De zelfmoordlijn is nu ook bereikbaar via chat, hoe en wanneer kan je vinden in dit nummer. Enkele publicaties die belangrijk zijn voor de Dovengemeenschap worden ook besproken. Enerzijds het artikel van Johnston Trevor rond de bedreiging en het voortbestaan van de Dovengemeenschap en anderzijds het boek van Leen Haesaert over toegankelijke communicatie en informatie.
Naast deze belangrijke ontwikkelingen vierde de Vlaamse Dovengemeenschap ook feest, zo werd er op SenCity flink uit de bol gegaan. De eerste fuif voor Doven en Horenden was een ongelooflijk succes en een verslagje ontbreekt niet in Dovennieuws. Wie niet zo houdt van aromadj’s, trillende vloeren en ronkende bassen, kon genieten van Mis-en-Plis, een theaterstuk geregiseerd door Larf! en gebracht door een groep van 6 dove en slechthorende acteurs. Van beide gebeurtenissen schotelen we jullie een verslag voor.
Rest er ons alleen jullie te vragen om in jullie agenda op zaterdag 23 september 2006 te noteren: Wereld Doven Dag 2006 in Diepenbeek (Limburg). Een niet te missen dag met nog meer feest, cultuur en een congres voor Dove Senioren. Alle praktische informatie vind je binnenkort op www.fevlado.be .
Wij wensen jullie alvast een fijne, zonnige en deugddoende vakantie!
Namens de redactie van Dovennieuws.
Fevlado
Op weg naar het Vlaams Parlement komen we Roel tegen, de Dove chauffeur van minister Marino Keulen. Vanuit zijn glimmende Mercedes vertelt hij ons waar we ons kunnen registreren. Hij moet nog even rondtoeren tot minister Keulen uit zijn vergadering komt. Wat verder, bij het binnengaan in het parlement, spreekt een dame ons aan: “Tja, als het lukt vandaag, dan moet de koning ook Vlaamse Gebarentaal leren hè!”.Het personeel aan de balie van het Vlaams Parlement probeert met handen en voeten en met notabriefjes de reeds aanwezige Doven uit te leggen hoe laat de plenaire zitting zal beginnen. Er is een tolk VGT voorzien, maar door onvoorziene omstandigheden komt die niet opdagen.
Gelukkig ligt er al een namenlijst, waardoor de chaos die we meemaakten tijdens het registreren voor de hoorzitting in april 2005
vermeden wordt. We zien veel oudere Doven, maar ook veel kinderen. Dat doet deugd.
Rond twee uur trekken we naar boven, de Koepelzaal in.
De zon staat op het glazen dak, het is warm. In een mum van tijd zijn de aanwezige zitplaatsen ingenomen door supporterende Doven en horenden. De dame die alles in goede banen moet leiden, is even de kluts kwijt. Al snel na het begin van de plenaire zitting komt ze ons vertellen dat
‘praten’ in de publiekstribune niet mag. We opperen dat we toch geen lawaai maken en niemand er last van heeft, maar ze is onvermurwbaar. Toch wordt er de hele zitting lang gezellig gebaard in de publiekstribune.
Voor de erkenning van de Vlaamse Gebarentaal aan bod komt, klimt de ene na de andere volksvertegenwoordiger het spreekgestoelte op om een actuele (al dan niet relevante) vraag te stellen aan de Regering. De temperatuur in de koepel stijgt, letterlijk en figuurlijk. De dame van het Vlaams Parlement komt nog even tussen met een andere regel: in de publiekstribune mag er niet geapplaudisseerd worden. Ook geen ‘Doof’ applaus. “Dat zullen we nog wel eens zien”, zie ik velen denken.
Ondertussen stroomt een verdieping lager het volk toe in De Schelp, de evenementenzaal van het Vlaams Parlement. Daar zijn grote schermen geïnstalleerd waarop alles live te volgen is. Rond vijf uur is het eindelijk zover — de bespreking van
‘ons’ voorstel van decreet. Achtereenvolgens geven Johan Verstreken (CD&V), Helga Stevens (N-VA), Veerle Heeren (CD&V), Dany Vandenbossche (sp.a), Anne-Marie Hoebeke (VLD), Erik Arckens (Vlaams Belang) en Jos Stassen (Groen!) hun speech. Minister van Cultuur Bert Anciaux sluit af, en benadrukt het respect van de Vlaamse Regering voor alle mensen die mee gezorgd hebben voor de totstandkoming van het decreet.
Om 17u25 volgt dan het ‘moment suprème’: de stemming.
De supporters in de publiekstribune zitten gespannen op het puntje van hun stoel. Even wordt er niet meer gebaard, maar zijn alle ogen gericht op het halfrond beneden. De volksvertegenwoordigers brengen hun stem uit, en in een mum van tijd kleurt het hele scherm groen. Het voorstel van decreet wordt unaniem aanvaard, de Vlaamse
Gebarentaal is een erkende taal! Ondanks alle voorafgaande waarschuwingen veert het publiek recht, mensen juichen, applaudisseren, omhelzen elkaar, stampen op de vloer, en sommigen pinken ook een traantje weg. Het is een historisch moment. De Vlaamse volksvertegenwoordigers kijken verrast omhoog naar een voor hen uitzonderlijk geëmotioneerd publiek. Zoiets zien ze niet elke dag.
Sven Noben —de cameraman van dienst— filmt alles.
Er is niets mis met een verslag als dit in het Nederlands, maar voor zoiets als de erkenning van VGT is film een veel krachtiger medium.
Na de stemming trekt iedereen ‘en masse’ naar de feestzaal waarop we op het allerlaatste nippertje nog beslag hadden kunnen leggen.
En zo was de dag snel voorbij. Te snel, zo hadden wij het gevoel.
We kunnen nu vooruitkijken naar nieuwe verwezenlijkingen, maar op momenten als deze kijken we ook even terug. De weg naar erkenning is immers niet zo recent als die misschien wel lijkt. De strijd startte al lang geleden. Fevlado pleit al jarenlang voor een betere status voor VGT. Sinds jaar en dag zijn er Dove mensen betrokken binnen het onderzoek naar VGT, er zijn Dove lesgevers voor de vrije gebarencursussen, enkele Dove opvoeders in de dovenscholen. Recent zijn daar ook Dove klasassistenten bijgekomen, twee Dove regenten en een Dove leerkracht, ... De Vlaamse Gebarentaal heeft
VLAAMSE GEBARENTAAL ERKEND!
Verslag van een historische dag
Dovennieuws - juli/augustus 2006
Fevlado
zelfs de sterke orale traditie van het Vlaamse dovenonderwijs overleefd, al is ze hier en daar wat gekneusd. Maar wat de Vlaamse situatie zeker ook bijzonder maakt is Helga Stevens, onze Dove Vlaamse volksvertegenwoordiger (die door de erkenning van VGT trouwens op de tweede plaats belandde in het lijstje
“politicus van de maand april”), en ‘onze’
twee taalkundigen, Myriam Vermeerbergen en Mieke Van Herreweghe. Zij waren misschien niet de eersten die op Vlaamse bodem onderzoek deden naar Vlaamse Gebarentaal, toch hebben ze als het ware de fundamenten gelegd, in een tijd waarin de meeste mensen nog heel wantrouwig stonden tegenover het idee dat Vlaamse Gebarentaal een volwaardige taal was.
Mieke en Mim zijn opmerkelijk in hun betrokkenheid ten opzichte van de Vlaamse Dovengemeenschap, hun zorgzaamheid om vele jonge (en oudere) mensen kansen
te bieden en hun integere onderzoekshouding, en zijn daarom een zeldzaam en kostbaar goed.
Het decreet is gestemd, maar nu begint het echte werk pas.
Het is al tot vervelens toe herhaald, maar het is belangrijk dat we alles goed blijven opvolgen zodat de erkenning niet symbolisch blijft. En het is al even belangrijk dat iedereen — Doof en horend— de handen uit de mouwen blijft steken.
Het feit dat de erkenning er nu is, heeft nog maar eens bewezen dat mensen effectief dingen ten goede kunnen veranderen als ze dat willen.
Belangenorganisaties als Fevlado kunnen bepaalde zaken in gang zetten en helpen veranderen, maar de Dovengemeenschap mag niet alles aan hen overlaten. Als wij samen iets willen bereiken, dan zijn we allemaal mee verantwoordelijk om een al dan niet grote steen bij te dragen. En er zijn nog heel wat stenen nodig.
We doen bij deze aan iedereen een oproep om massaal af te zakken naar WereldDovenDag op 23 september, om daar nogmaals de erkenning te vieren met een spetterend feest!
En waarom niet ineens een officiële verlofdag maken van 26 april? Alle VGT-gebruikers vrijaf!
Isabelle Smessaert en Maartje De Meulder info@doofactiefront.be
Fevlado
Enkele reacties:
Dat ik dat nog op mijn leeftijd mag meemaken :-)
Het was vooral heel leuk om te zien dat alle parlementsleden groen hebben gestemd, een unanieme aan- vaarding, alle groene lichten brandden. Dat was zo’n fantastisch gevoel.
Ingrid Desmaele, voorzitter TRED
Ik hoop dat de mensen die nood hebben aan een tolk (iedereen dan ook) eindelijk eens voldoende tolkuren krijgen. En dat de tolken zelf ook eens gewaardeerd worden door de verschillende departementen.
Jean-Luc Van Iseghem
We zijn heel blij dat de beslissing daar is, dikke proficiat.
Wat kan ik meer zeggen dan dat één van mijn dromen in vervulling is gegaan.
Marijke Van Nuffel
Dankzij je volhouding is onze moedertaal eindelijk erkend in Vlaanderen!
Ik vind het fantastisch dat dit decreet wordt gestemd. De gelukwensen zijn voor de doven en slechthoren- den die hier jaren voor hebben geijverd. Ik wens jullie veel plezier en uiteraard een erkenning en bijhorende ontwikkeling van de Vlaamse gebarentaal.
Bart Caron, Vlaams vertegenwoordiger SPIRIT
Felicitaties voor iedereen die dit heeft mogelijk gemaakt en veel succes met alle verdere initiatieven.
Stijn Coninx
Wat een fantastisch bericht. Proficiat aan jullie allemaal. Dankzij het enthousiasme en de inzet van velen is het resultaat bereikt.
Professor Velaers
Dit soort successen bevestigt het vertrouwen van de Nederlandse doven in de erkenning van de Nederlands Gebarentaal.
We hopen in de toekomst meer successen te mogen delen.
Benny Elferink, voorzitter Dovenschap
Vooreerst wens ik in naam van de Helen Keller Club een DIKKE PROFICIAT voor al hetgeen u gedaan hebt opdat de Vlaamse Gebarentaal zou erkend worden. We zijn zeer fier dat de moedertaal van de doven erkend wordt door de overheid. Het belangrijk nieuws werd aan onze leden doorgegeven. We gaan zeker klinken op deze belangrijke overwinning.
Bij deze zend ik iedereen mijn welgemeende felicitaties met het behaalde resultaat. Ongetwijfeld is deze goedkeuring voor de dove en slechthorende medeburger een erkenning en een schitterend voorbeeld van wat inclusie is: “gelijkwaardigheid met respect voor eigen-aardigheid”.
Harry Geyskens,
algemeen coördinator Belgische Confederatie voor Blinden en Slechtzienden vzw
Van harte proficiat aan al wie mee geijverd heeft voor de erkenning van de Vlaamse Gebarentaal!!! Men mag fier zijn op wat men bereikt heeft! Hopen maar nu dat er al vlug de nodige consequenties aan verbonden kun- nen worden ...
Goele Joniau, voorzitter VLOK-CI
Eindelijk is de erkenning van Gebarentaal doorgebroken dankzij een goeie arm van Helga Stevens. Zij verdient zeker een pluim een een bedanking. Ik zal me in de toekomst meer op mijn gemak voelen als de overheid de gebarentaal erkent. Niet alleen de overheid maar ook de dokters, de specialisten en overigen.
Rosa Serron
Dovennieuws - juli/augustus 2006
Fevlado
26 April 2006
Aan de Federatie van Vlaamse DovenOrganisaties (Fevlado)
Mijn hartelijke gelukwensen voor de erkenning van de Vlaamse Gebarentaal. Het actieve en exellente werk van de Federatie van Vlaamse DovenOrganisaties (fevlado) en alle Vlaamse Gebarentaal Gebruikers gedurende jaren heeft tot dit fantastische resultaat geleid.
Van ongeveer 40 Gebarentalen in de wereld is het statuut verzekerd in wetgeving. Som- mige daarvan zijn opgenomen in de grondwet. Er is een duidelijk verband tussen de erken- ning van een Gebarentaal en de mensenrechten van Dove mensen en andere Gebarentaal gebruikers. Als de Gebarentaal aanvaard is en opgenomen is in wetgeving en alle domei- nen van het leven, dan kunnen we zeggen dat de mensenrechten van Gebarentaal gebrui- kers er enorm op vooruitgegaan zijn.
Met andere woorden, de erkenning is een opmerkelijke stap voor alle Vlaamse Gebarentaal Gebruikers maar ook een betekenisvolle erkenning voor de volledige Dovengemeenschap waardoor het belang van linguistische rechten onderstreept wordt. Het is ook een voor- beeld voor alle andere landen waar de gebarentaal nog niet erkend is.
Hierbij wens ik jullie voor de toekomst verder succes, kracht en moed om het levens- noodzakelijke werk van jullie federatie verder te zetten.
Hoogachtend, Markku Jokinen
President World Federation of the Deaf
Fevlado Wat gebeurde
door Goedele De Clreck
Op 1 mei 2006 kondigde de voorzitter van de Raad van Bestuur de 9de president van Gal- laudet University aan:
Dr. Jane K. Fernandes. Onmiddellijk hierna bezet- ten studenten de toegangspoort van Gallaudet en brak het protest los. De studenten kregen later ook steun van professoren en stafmede- werkers op Gallaudet University, dovenclubs- en dovenverenigingen in de VS en het buitenland en van de NAD (nationale dovenfederatie van Amerika).
De mensen die niet akkoord gaan met de verkiezing van Jane K. Fernandes als Gallau- det-president, stellen twee eisen:
1) Nieuwe verkiezingen
2) Mensen die protesteren mogen later niet gestraft worden
Zij vinden dat de verkiezingen niet eerlijk zijn verlopen, dat de mening van studenten en
professoren niet werd gerespecteerd, en dat er te wei- nig aandacht was voor minderheden en voor diversiteit (vb. vertegenwoordiging van “people of color” (zwarten, latino’s) bij de presidentskandidaten). De slogan van het protest is: “Unity for Gallaudet”: één Gallaudet waarin alle mensen zich thuisvoelen, met openheid en respect voor verschillende achtergronden, culturen, ….
Op dit moment (zomer) ligt het protest stil, maar er worden nieuwe acties voorbereid en er gaat zeker een nieuw pro- test zijn in de herfst. Wordt vervolgd…
Hoe ik het ervaarde door Filip Verhelst
Mijn reis naar de USA was al enkele maanden op voorhand vastgelegd. Via internet en msn had ik vernomen dat er een nieuwe rector zou komen op Gallaudet. Iedereen keek uit naar deze grote dag.
Op die bewuste maandag liepen we rond in Gallaudet om het studentenleven te proeven. Rond 10u00 werd het nieuws als een lopend vuurtje verspreid: om 14u zou de bekendma- king van de nieuwe rector in het hotel plaatsvinden. Omdat bijna alle studenten pagers hebben, konden ze dit verder verspreiden. Pagers zijn een soort GSM die enkel gebruikt kunnen worden in USA en die berichten verzenden in de vorm van e-mails.
Om 14 uur verzamelden alle studenten, professoren, perso- neelsleden, ... aan een grote zaal die toch nog veel te klein bleek. Iedereen wilde er heel graag bij zijn. Toen de voorzitter van het bestuur eindelijk aankondigde wie de nieuwe rector werd, zag ik enkel ongeloof op de gezichten.Het was Jane K.
Fernandes. Enkele studenten stapten onmiddellijk de zaal uit terwijl de anderen de speech van de nieuwe rector verder volgden. Een student in het publiek riep de andere studenten op te tonen dat ze niet akkoord waren. Hij zei: “wie niet ak-
koord gaat met de nieuwe rector, mag mij naar buiten volgen”.
Die man werd onmiddellijk door de politie gearresteerd en mocht 1 week de campus van Gallaudet niet binnen.
Na een plechtige mededeling verzamelden enkele studenten in het midden van de Gallaudet campus en die hebben vlug de doorgang van Gallaudet geblokkeerd. Nieuwe affiches, slogans, lezingen, liedjes volgden elkaar heel snel op. De slogans waren: ´Better President Now´, ‘JK not acceptable´, enz... Het is heel fascinerend hoe de studenten creatief en actief kunnen zijn. Enkele leiders van het protest legden goed uit waarom ze niet akkoord gaan met Jane K. Fernandes. Heel de namiddag en avond bleven de speeches doorgaan en de doorgang bleef gesloten. Studenten hebben tenten neer- gezet, dit terrein heet nu Tent City. Er werd geld verzameld, vaak gesponsord door oud-studenten, voor eten, drinken, spandoeken en affiches.
De studenten kunnen blijven werken via hun laptop want over heel Gallaudet is er draadloze internetverbinding. Dank- zij die nieuwe technologie kon een studente voortdurend blogs ter informatie schrijven en de wereld insturen. Iedereen kon de acties minuut per minuut volgen.
Eén van de vier leiders die het protest van DPN (Deaf President Now) geleid heeft, was speciaal naar Gallaudet gekomen om de studenten advies te geven en te ondersteunen. De solidariteit is heel groot.
Toen ik Gallaudet verliet, stonden de tenten nog altijd op de campus van Gallaudet. Op het website las ik dat de studenten van plan zijn om terug te keren in augustus. `We will be back´
stond er te lezen op een spandoek.
Voor mij was het een mooie belevenis om zo´n protest van nabij en live te mogen meemaken. Dit protest kunnen we wel niet vergelijken met het wereldbekende protest ´DPN´
(Deaf President Now). Dat was destijds een zaak van ´Doven kunnen wel!´ nu gaat het om een betere president voor Gallaudet.
Unity for Gallaudet!!! Protest tegen nieuwe president
van Gallaudet
Dovennieuws - juli/augustus 2006
Fevlado
Van donderdag 11 tot en met zon- dag 14 mei organiseerde EUD in samenwerking met de Oostenrijkse dovenfederatie, Österreichischer Gehörlosen-bund (OEGLB), een Leadership workshop, seminarie en algemene vergadering (AV) van EUD in Wenen (Oostenrijk). Filip Verstrae- te was aanwezig als afgevaardigde van Fevlado.
De seminarie had als thema “Multiple discri- mination”. Tijdens de leerzame sessie werd vooral nagedacht en gediscussieerd over de discriminatie bij dove senioren (ouderen) en dove anderstaligen.
Natuurlijk is er een enorme kloof tussen verschillende landen. Zo biedt het ene land veel en goede diensten aan deze groep en
is het in een ander land bijna een ramp. Sommige landen hebben een positieve mentaliteit, in andere landen is er niet eens een bewustzijn over de problemen die dove ouderen en anderstaligen ervaren.
EUD vraagt aan ieder land om verder na te denken en iets te doen voor dove anderstaligen en dove ouderen in het licht van anti-discriminatie.
Eerder dit jaar had EUD de DVD “Non-Discrimination of Deaf People in employment” gemaakt en verspreid. Tijdens de algemene vergadering vroeg ze nogmaals om deze op nationaal niveau verder te verspreiden.
Er stonden heel wat punten op de agenda zoals de goedkeuring van het jaarverslag, goedkeuring van het verslag van de vorige vergadering, goedkeuring van de financiënen een verslag over het EUD Actieplan 2005-2006.
Daarnaast kregen wij ook informatie over het European Disability Forum en over EUDY (European Deaf Youth).
Het actieplan 2007-2013 voor EUD stond ook op de agenda, waarbij we vooral de strategie van EUD bespraken.
Hierbij blijft het vervelend dat EUD heel beperkte mid- delen heeft en nooit zeker weet hoe de toekomst er uit zal zien. Jaarlijks moet EUD een subsidie aanvraag doen. Voor de tweede helft van 2006 ziet het actieplan van EUD er als volgt uit: de organisatie van een workshop internationale gebaren, aanpassing van de website (EUD heeft immers nu twee verschillende websites), strategieplan opstellen voor de komende 7 jaar, oprichten van verschillende experten- groepen (ICT-experten, dove advocaten), voorbereiding voor het Europees jaar van Gelijke Kansen in 2007.
De Algemene Vergadering van EUD heeft drie nieuwe, voltallige leden aanvaard : Litouwen, Tsjechië, en Zwitser- land. Kroatië is aanvaard als aangesloten lid.
Dr. Liissa Kauppinen uit Finland, emerita-voorzitter van de Wereld Federatie voor Doven (WFD), gaf uitleg over een nieuwe internationale conventie van de UN, namelijk UN Convention on the Rights of Persons with Disabilities. WFD volgt dit zeer goed op en heeft gelobbyd om een paar belangrijke dingen zoals de erkenning van de gebarentaal en dove culturele identiteit in de conventie op te nemen. In augustus is er een heel belangrijke algemene vergadering van de UN in New York waar de artikels rond de rechten van Dove personen worden gestemd. De goedkeuring betekent een positieve stap vooruit voor de hele wereld.
Binnenkort heeft Fevlado een kennismakingsgesprek met de Belgische afgevaardigde van de UN. Wij zullen hem uiteraard vragen om deze voorstellen te steunen.
Iedere nationale dovenfederatie mocht vooraf moties doorgeven aan EUD en Fevlado plaatste twee punten op de agenda, namelijk:
Europese Unie voor Doven (EUD) : nieuws
Algemene vergadering van EUD.
De voorzitter van de Roemeense dovenfederatie schenkt het gebarenwoordenboek, dat er met steun van Fevlado kwam, aan de voorzitter van Fevlado.
Fevlado
Op woensdag 10 mei werd aan de pers het pakket
“De politie hoort u”voorgesteld. Het gaat om een DVD en een CD-ROM dat de politiemedewerkers (politiestudenten – operationeel en administra- tief personeel) in staat stelt om op een heel toe- gankelijke wijze basiskennis te verzamelen, hun communicatievaardigheden uit te breiden en zich beter af te stemmen op het omgaan met doven en slechthorenden.
Doven en slechthorenden kunnen, net als anderen, dader, slachtoffer of getuige zijn van criminele feiten of om een andere reden in contact komen met de politie. Ze moeten evenzeer kunnen “verhoord” en “gehoord” worden. Heel wat dove en slechthorende mensen hebben negatieve ervarin- gen met de politie.
Iedereen voelt aan dat de eis voor toegankelijke politiedien- sten niet zo gemakkelijk in te lossen is. Niet omdat de politie dit niet wilt, maar omdat ze, zoals andere openbare diensten, niet altijd goed weet hoe met deze groep om te gaan. Hier wou Jean-Luc Van Iseghem (zelf politieagent en student tolk Vlaamse Gebarentaal) iets aandoen. Hij besloot zijn eindwerk voor het behalen van het diploma tolk Vlaamse Gebaren- taal te maken rond “doofbewustzijn” van politiemensen in Vlaanderen en het pakket “De politie hoort u” is hiervan het resultaat. Dit kwam er ook dankzij de steun van Het Fonds Jeanne en Pierre Beeckman, de audiovisuele dienst van de - Symbolen : Soms zijn er specifieke diensten voorzien voor doven in verschillende situaties.
Er kan een ringleiding zijn in een gebouw, ook videofonen zijn verkrijgbaar zodat dove personen een “relay”tolk kun- nen hebben, een website kan toegankelijk zijn voor doven,
… Deze diensten kunnen aangeduid worden door een symbool, logo of een pictogram. Fevlado is begonnen met een zoektocht naar gepaste symbolen met betrekking tot de videofoon en toegankelijke websites. Fevlado kwam tot de conclusie dat verschillende Europese landen verschil- lende symbolen gebruiken.
We wilden graag weten wat EUD hierover denkt: is elke land vrij om een eigen symbool te kiezen voor de diensten voorzien voor doven of zou er een universele symbool moeten zijn op Europees niveau?
Kan de EUD haar leden aanmoedigen om te proberen tot een akkoord te komen voor één universeel symbool?
- Toegankelijke website
Eén van de hoofdtaken van Fevlado is om een toeganke- lijke maatschappij te verzekeren voor doven in Vlaanderen.
De kwestie over toegankelijkheid voor dove personen is complex omdat het gerelateerd is met informatie en com- municatie en dus ook met taal. De problemen wat betreft niet-toegankelijkheid (soms met discriminatie tot gevolg), komen voor in verschillende situaties zoals bijvoorbeeld op televisie, openbare gebouwen, openbare diensten en ook websites.
Het internet en websites zijn bronnen van informatie voor onze snel ontwikkelende maatschappij en ook dove per- sonen willen en hebben dit communicatiemiddel nodig.
Helaas is geschreven taal niet 100 % toegankelijk voor alle
dove personen.
Onze federatie is begonnen met het omschrijven over wat de voorwaarden zouden moeten zijn om een website als toegankelijk voor dove internetsurfers te beschouwen Fevlado is verheugd dat de overheid onze Vlaamse Geba- rentaal erkend heeft en wil graag beginnen met het lob- byen bij de overheid om overheidswebsites toegankelijk te maken voor dove gebruikers.
Graag zouden wij nu willen weten wat de mening is van EUD hierover.
Vindt de EUD dat alle overheidswebsites toegankelijk zou- den moeten zijn voor alle mensen?
Wanneer beschouwt EUD een website als toegankelijk voor dove personen? Betekent dit dat alle informatie verkrijg- baar moet zijn in Gebarentaal? Is er ook een oplossing door minder complex geschreven taal te gebruiken of betekent een meest toegankelijke website een combinatie van geschreven en gebaarde informatie?
Kan EUD hierin een coördinatie-rol spelen wanneer er nieuwe Europese richtlijnen opgesteld worden betreffende de toegankelijkheid van websites voor dove personen?
Deze twee moties werden door Filip Verstraete voorge- steld.Na een korte discussie heeft de Algemene Vergade- ring deze twee moties aanvaard wat betekent dat EUD ons hierover later een antwoord zal bezorgen.
De algemene vergadering verliep prima en het is nood- zakelijk dat nationale dovenfederaties met EUD af en toe samenkomen om informatie uit te wisselen en samen te werken.
provincie West-Vlaanderen, de West-Vlaamse politieschool, de vzw Optimale Participatie van Dove en slechthorende kinderen en volwassenen in de Samenleving (OPDOSS) en de Federatie van Vlaamse Doven Organisaties (FEVLADO).
Al in de beginfase werd Fevlado door Jean-Luc benaderd en dit zorgde er mee voor dat het een bruikbaar en prak- tisch pakket geworden is. Het is niet de bedoeling dat elke politiemedewerker de Vlaamse Gebarentaal aanleert. Het gaat om parate kennis en eenvoudige tips die iedereen kan verwerven en toepassen zodat de samenwerking tussen dove/slechthorende personen en de politiediensten vlotter kunnen verlopen.
Het informatiepakket werd aangemaakt op 500 exemplaren en wordt in Vlaanderen verspreid:
- naar alle zones van de lokale politie - diensten van de federale politie
- organisaties die zich inlaten met de bevordering van een betere communicatie tussen de politie en doven/slechthorenden
Fevlado wil alle partners van het project en vooral Jean-Luc Van Iseghem feleciteren met deze realisatie en hoopt dat door de verspreiding en het gebruik van het informatie- pakket de politiediensten meer toegankelijk zullen worden voor doven en slechthorenden.
“De politie hoort u”,
op weg naar toegankelijkere politiediensten
Dovennieuws - juli/augustus 2006
Fevlado
De Zelfmoordlijn Online
Mensen die zich in een crisis bevinden en zouden denken aan zelfmoord, kunnen in Vlaanderen voor hulp terecht bij de Zelfmoordlijn. Tot voor kort was deze enkel telefonisch bereikbaar. Vanaf nu kan je ook met een medewerker van de Zelfmoordlijn over je vragen en problemen chatten via http://www.zelfmoordpreventie.be/ .
Wanneer?
De Zelfmoordlijn is één avond per week online, afwisselend op dinsdag- en donderdagavond, telkens van 19 uur tot 21.30 uur. De juiste data staan vermeld op de website.
Na 21.30 uur kan je geen gesprek meer starten, maar gesprekken begonnen voor 21.30 uur worden natuurlijk voortgezet!
Hoe werkt het?
Tijdens de uren dat de Zelfmoordlijn online is, kan je met één van de vrijwilligers een open gesprek voeren over je problemen of zelfmoordgedachten. Ook als je iemand kent die aan zelfmoord denkt kan je bij hen terecht om erover
te praten. Dit gebeurt via een chatprogramma. Het pro- gramma hoef je niet te downloaden, je kan de chatkamer binnen gaan via de eenvoudige “begin te chatten” knop Er wordt je eerst gevraagd een naam in te geven, dat chat makkelijker. Dit mag ook een schuilnaam zijn.
Je moet wel met enkele zaken rekening houden als je de Zelfmoordlijn online contacteert. Zo kan het zijn dat alle vrijwilligers al in gesprek zijn. Je probeert dan best na een tijdje opnieuw in te loggen.
Je kan maar tot 21.30 uur kan inloggen op de chatkamer.
Ook is het mogelijk dat je firewall de werking van het chatprogramma onmogelijk maakt; schakel in dat geval je firewall uit…
Het chatprogramma garandeert volledige anonimiteit en veiligheid; het is voor de medewerker van de Zelfmoordlijn onmogelijk om jouw e-mailadres te zien, en het is voor anderen niet mogelijk om het gesprek mee te volgen of te onderbreken.
Na het gesprek blijft er ook niets achter op jouw computer.
Column
De zomer is weer in aantocht. We hebben lang moeten wachten op mooi weer, maar nu is het eindelijk zover! Tijd om weer vakantieplannen te maken. Maar eerst nog de examens voor degenen die op school zitten.
Heel veel succes en geluk toegewenst met de examens!
Het is een druk werkjaar geweest, met als hoogtepunt natuurlijk de erkenning van de Vlaamse Gebarentaal op 26 april 2006. Ik wil jullie allemaal hartelijk danken voor jullie massale aanwezigheid die dag in het Vlaams Parlement. Dit heeft een heel grote indruk gemaakt op de Vlaamse regering en ook op mijn collega’s parlementsleden. Zo hebben ze gezien dat de erkenning van de Vlaamse Gebarentaal, onze voorkeurtaal, heel belangrijk was voor ons, de Vlaamse doven. Maar die erkenning is natuurlijk maar een eerste stap op de weg naar volwaardige deelname van dove mensen in de Vlaamse samenleving. Samen gaan we ervoor zorgen dat het hier niet bij blijft. Het is als een sneeuwbal die steeds groter en groter wordt en dat niemand nog kan stoppen. Hierdoor zal het beter leven en wonen worden voor dove en slechthorende mensen in Vlaanderen.
Maar eerst gaan we van een zalige en rustige vakantieperiode genieten en onze batterijen weer opladen.
Het zal een bijzondere zomervakantie worden voor ons, want rond 1 juli hopen wij onze tweede kleine te mogen verwelkomen. Samen met Duive kijken we enorm uit naar de geboorte begin juli! Het zal een grote verandering zijn, een baby’tje erbij, maar het wordt vast en zeker leuk. Duive hoopt op een zusje, de papa op een zoontje. Rarara, wat wordt het? Dat zullen we dan nog wel zien!
Op 8 oktober 2006 zijn er gemeenteraadsverkiezingen en provincieraadsverkiezingen. Partijen zullen weer bij u komen aankloppen om uw stem te krijgen. Het is een mooie gelegenheid om alle partijen te vragen wat ze concreet zullen doen om de Vlaamse Gebarentaal ook op gemeentelijk en provinciaal niveau te promoten.
Concrete voorbeelden: in veel steden en gemeenten worden festivals gehouden. Je zou kunnen vragen of de partijen bereid zijn daar tolken Vlaamse Gebarentaal te voorzien? Hoe is het onthaal bij de politie voor dove mensen? Of bij de stadsdiensten, bv de bibliotheek, de Dienst Bevolking, etc? Is er daar iemand die een basiskennis VGT heeft om de communicatie gemakkelijker te maken? Zijn de voorstellingen in het Cultureel Centrum toegankelijk voor dove mensen? Jullie kunnen vast en zeker nog andere voorbeelden vinden waar de toegankelijkheid beter kan voor dove en slechthorende mensen. Dat moeten jullie zeggen tegen de kandidaten voor de gemeente- en de provincieraad! Alleen zo worden die kandidaten zich bewust van jullie specifieke noden en dan zullen ze er misschien rekening mee houden.
Hiermee sluit ik af. Rest mij nog jullie allemaal een heel prettige zomertijd toe te wensen!
Helga STEVENS
Vlaams Volksvertegenwoordiger (N-VA) www.helgastevens.be
Fevlado
Goed nieuws voor wie ondertitels wil opnemen
Bent u geabonneerd op Telenet Digital TV en hebt u een di- gicorder? Dan kunt u voortaan programma’s opnemen mét teletekstondertitels. En het is allemaal erg gebruiksvriende- lijk. Gewoon opnemen, achteraf je opname ophalen uit je TV- theek, afspelen, en pagina 888 kiezen met de teletekstknop van uw oude (analoge) afstandsbediening. U kunt trouwens gelijk welke teletekstpagina op die manier weer oproepen.
En er is meer: het opnemen van ondertitels werkt ook als u een live uitzending wilt pauzeren. Stel dat u naar het jour- naal kijkt, en er is plots bezoek. Met één druk op de knop (FlexView) neemt u het journaal op, en kunt gewoon verder
kijken als uw bezoek de deur uit is. En alweer mét teletekst- ondertitels (via de analoge afstandsbediening). FlexView is wel betalend (4,95 euro/maand).
Wie naar een programma kijkt op aanvraag, via ‘Net gemist’, moet het helaas zonder ondertitels stellen. Want de huidige werkwijze voor Net gemist brengt met zich mee dat teletekst, en dus ook de teletekstondertitels, verloren gaan.
De VRT schakelt binnen afzienbare tijd over naar een nieuw systeem, en zal nagaan op welke manier het de teletekst- ondertitels toch kan meesturen. Uiteraard moeten Telenet en Belgacom dan garanderen dat de ondertiteling opnieuw beschikbaar wordt gemaakt. We houden u op de hoogte.
Als u gewoon digitale tv kijkt, moet u bij Telenet de ondertitels oproepen met uw oude afstandsbediening. Bij Belgacom kan dit met de digitale afstandsbediener.
Bron: VRT teletekst ondertiteling redactie
Het is weer zover, van 15 tot en met 24 juli 2006 staat Gent weer op zijn kop voor de Gentsche Fieste.
In samenspraak met de Dienst Feestelijkheden konden de dovenorganisaties uit het Gentse de proefdruk van het Gentse Feestenmagazine 2006 inkijken om te bepalen voor welke activiteiten zij tijdens de Gentse Feesten graag een tolk Vlaamse Gebarentaal zouden inschakelen of een geschreven tekst ter beschikking zouden hebben.
Wanneer en waar een tolk Vlaamse Gebarentaal zal worden ingezet wordt in het Gentse Feesten-magazine aangegeven door middel van het blauwe ‘oorpictogram’.
Bij welke activiteiten een geschreven tekst ter beschikking zal zijn (= voor mensen met een auditieve handicap die geen gebruik maken van een tolk) kan voorafgaandelijk (op week- dagen van 01 juli tot 19 juli 2006) nagevraagd worden bij de medewerkers van de Cel Gehandicaptenbeleid.
Een overzicht van al deze activiteiten zal vanaf 16 juni even- eens op www.gentsefeesten.be worden vermeld en zie je meteen ook hieronder.
In totaal gaat het om zo’n 17 activiteiten, gaande van rondvaarten tot rondleidingen, kinderanimatie en culinaire wandelingen.
Voor de activiteiten waarbij een tolk Vlaamse Gebarentaal aanwezig zal zijn moet wel -op voorhand- ingeschreven worden. Dit kan vanaf 19 juni tot uiterlijk 14 juli bij de Cel Gehandicaptenbeleid.
De medewerkers van deze dienst zullen ook de betalingen van de activiteiten met tolk coördineren. Omdat de Stad Gent ook dit jaar hiervoor geen subsidies kon bekomen werd met de vertegenwoordigers van de dovengemeenschap afgesproken dat er, net zoals in 2005, voor dove Vlaamse Gebarentaal gebruikers toch een activiteitenaanbod samen- gesteld wordt, maar de kost van een tolk gemeenschappelijk
zal gedragen worden door het aantal deelnemers die voor een welbepaalde activiteit met tolk inschrijven. Dus, … hoe meer mensen voor een activteit inschrijven, hoe lager de tolkkost per deelnemer !!!
Om dit naar de toekomst toe te vermijden blijft het Gentse stadsbestuur op zoek gaan naar subsidiekanalen die hiervoor in aanmerking komen. In dit kader zal er in juni 2006 dan ook een aanvraag worden ingediend (bij de Koning Boudewijn- stichting) voor het Fonds Beeckman.
Bij de voorinschrijving zal per deelnemer per activiteit een voorschot van vijf euro gevraagd worden. Vanzelfsprekend gebeurt nadien een totale verrekening en zal wat te veel aan voorschot betaald werd aan betrokkene terug bezorgd worden.
Meer info
Stad Gent – Departement Bevolking en Welzijn - Dienst Sociale Voorzieningen en Gehandicapten,
Cel Gehandicaptenbeleid- Administratief Centrum – Bijge- bouw B – Tussenverdieping – Lokaal T10
W. Wilsonplein 1 – 9000 Gent Tel. : (09)266 71 58
Fax : (09)266 76 89
E-mail : annick.delanghe@gent.be
www.gentsefeesten.be/achtergrondinformatie/toeganke- lijke feesten
Overzicht activiteiten:
Zaterdag 15 juli
• Boat in Gent - De watersprookjesboot met de Waterfee - De Waterfee neemt je mee op de rivier en leest watersprookjes voor (40 min) om 17.00u (met tolk).
• Dierenbevrijdingsorganisatie vzw/Poezenboot Caprice - Geleide bezoeken aan Belgisch enige drijvende dierenasiel van 14.00u tot 16.00u (met tolk en rondleidingstekst).
Gentse Feesten: Toegankelijke activiteiten
Dovennieuws - juli/augustus 2006
Fevlado
Zondag 16 juli
• Opendeurdagen op het Ecologisch centrum en School- hoeve De Campagne - Tijdens de opendeurdagen kan je een broodje bakken, dieren knuffelen en een pony ritje maken (met tolk).
• Gezinsbond Oostakker - Gezinskanotocht met Maxi-India- nenboot en verteller om 16.00u (met tolk en rondleidings- tekst).
Maandag 17 juli
• Dienst Monumentenzorg - Stadhuis/Vreemde Heersers met gidsen wandelen we het stadhuis van Gent door om 14.30u (met tolk).
• Gandante vzw - Art Nouveau en Eclecticisme - maandag 17 juli om 14.00u (met rondleidingstekst).
Dinsdag 18 juli
• Havenbedrijf Gent,GAB - Havenrondtochten met havenjacht
‘Jacob van Artevelde’ om 15.30u (met tolk).
Woensdag 19 juli
• 4Hoog - Bol de Wereld Je hebt ouders, je woont in een huis.
Plost verandert alles. Ze komen je halen voor een verre reis.
Om 17.00u (met tolk).
Donderdag 20 juli
• UGent/Volkssterrenwacht Armand Pien - Hubbles, venster op de kosmos om 15.00u (met tolk en rondleidingstekst).
Vrijdag 21 juli
• Gandante vzw - Brouwen, stoken, bottelen : over geestrijk (en ander) nat geleid bezoek over de vroeger bloeiende
In mei verscheen er een nieuw boek over een belangrijk thema, namelijk de toegankelijkheid van communicatie en informatie. Of beter gezegd over hoe iedereen kan zorgen voor toegankelijke communicatie en informatie.
Veel mensen in Vlaanderen, minstens 1 op 10, ondervinden problemen bij het verwerven van informatie in onze huidige samenleving. Het boek bekeek de specifieke hindernissen die personen met een handicap (doven en slechthorenden, blinden en slechtzienden en personen met een mentale handicap) ervaren in de samenleving.
De auteur, Leen Haesaert, ging hiervoor heel grondig te werk en koos voor een duidelijke structuur. In het eerste deel van
“Over de drempel” beschrijft ze mensen met een handicap vanuit verschillende invalshoeken. Zo kwamen de evoluties van het woord, van de betekenis, van de maatschappelijke visie en van de beeldvorming over handicap aan bod. Daar- naast werden de manieren waarop mensen met een handicap hun omgeving (anders) kunnen ervaren en alle vaardigheden die een rol spelen bij communiceren (voor wie dan ook) op een rijtje gezet.
In het tweede deel wordt de lezer aangespoord om aan de eigen communicatie- en informatiekanalen te werken.
Door aan te geven op welke manier mondelinge, schrifte-
lijke, audiovisuele of digitale communicatie tot integrale toegankelijkheid kan leiden, wordt dit boek heel bruikbaar.
Aan de hand van handige checklisten in het boek kan men nagaan hoe (on)toegankelijk de eigen communicatie of informatieverlening is, en (wat nog belangrijker is) er ook meteen iets aan doen.
Om tot een boek te komen dat een realistisch beeld geeft over hoe de situatie rond communicatie en informatie momenteel is en hoe ze zou moeten zijn voor personen met een handicap, werkte Leen Haesaert samen met de gebruikersorganisaties.
Zo werden GRIP vzw (Gelijke Rechten voor Iedere Persoon met een Handicap), Blindenzorg Licht en Liefde, Toemeka vzw en Fevlado vzw nauw betrokken bij het nalezen van het werk. Onder andere de hoofdstukken rond communiceren met dove en slechthorende personen en de bestaande com- municatiekanalen voor dove en slechthorende personen (telecommunicatie, beeldtelefonie, ondertiteling, Vlaamse Gebarentaal op TV...) werden in samenspraak met Fevlado opgesteld. Het resultaat is dan ook een boek dat een vol- ledig beeld geeft van hoe de situatie momenteel is en hoe ze kan zijn voor dove en slechthorende personen die zich willen informeren.
brouw-en stooknijverheid in Gent, 5 euro om 10.00u (met tolk).
• Figurentheater TOK - Bed - Logeren bij opa maar waar gaan de kinderen slapen? In een boomhut misschien? om 14.00u (met tolk).
• De Kleine Zeemeermin – Mieke Felix – 5 euro, om 11u (met tolk)
Zaterdag 22 juli
• Kompas vzw/Café Sjapo - Stadswandeling GANDicapt : een unieke stadswandeling door Gent die je meeneemt naar de kleine grote realisaties van personen met een handicap in Gent, 8euro om 10.30u (met tolk).
• De Toneelexpres - Help! Het stort neer - Kleine clown Sjalot vecht tegen de vuilnisvijand om 18.15u (met tolk).
• Vrienden van de Plantentuin Gent - Nocturne in de Planten- tuin van de Universiteit Gent om 21.00u (met tolk).
Zondag 23 juli
• De Kleine Zeemeermin – Mieke Felix – 5 euro, om 11u (met tolk)
• Spoor 6 - Koning Achtersteboven - De wereld op zijn kop bij Koning Achterstevoren
om 16.00u (met tolk).
• Gandante vzw - De hongerigen spijzen... een (barm)hartige geleid bezoek door het smakelijke Gent met veel leute en plezier, 10 euro om 19.00u (met tolk en rondleidingstekst).
Maandag 24 juli
Grafzerkjes vzw - Cherchez la femme om 10.30u (met tolk en rondleidingstekst).
Boekvoorstelling
Over de drempel: toegankelijke communicatie en informatie
voor doelgroepen met een handicap, Leen Haesaert
Fevlado
Gesprek met de auteur.
Leen Haesaert is medewerker bij Memori, de onderzoeks- en consultinggroep van de katholieke Hogeschool te Mechelen en ze geeft ook les aan diezelfde hogeschool. Het belangrijk- ste onderzoeksveld van Memori is overheidscommunicatie.
Wat was voor jou de aanleiding om het boek Over de drempel te schrijven?
Twee maal per jaar organiseert Memori een denkdag waarop nieuwe ideeën worden voorgesteld en besproken. Op één van die denkdagen liet ons diensthoofd weten dat hij graag doelgroepboekjes wou publiceren rond communicatie. Elke medewerker van Memori zou zo één boekje van ongeveer 40 pagina’s schrijven waardoor er een mooie serie kon ge- publiceerd worden.
Ieder van ons mocht zelf voorstellen welke doelgroep hij of zij wou belichten. Ikzelf koos voor personen met een handicap om persoonlijke redenen. Mijn ene neef heeft een ernstige auditieve handicap en mijn andere neef heeft een fysieke handicap. Samen met hen ben ik opgegroeid en heb ik als gezond kind hun leefwereld van heel dicht bij beleefd.
Die beleving is een deel van mij geworden en dus was de keuze voor de doelgroep personen met een handicap vlug gemaakt. Het is uiteindelijk wel een werk van 165 pagina’s geworden.
Na het lezen van het boek was ik onder de indruk van de volledigheid. Hoe zorg je er als auteur voor dat je alles over die verschillende doelgroepen opneemt, dat er niks vergeten wordt?
Het ligt heel erg in mijn karakter om sterk in structuren te denken en te streven naar volledigheid. Mijn ervaring als docent zal hier ook toe bijgedragen hebben. Ik geef al 20 jaar les en ook daar moet je de studenten alle en volledige informatie geven over een bepaald onderwerp.
Via internet, literatuur en contacten met mensen uit het veld heb ik informatie verzameld. Dit alles heb ik naast elkaar ge- legd om dan na te gaan wat de dag van vandaag nog klopt.
Ik wou geen boek schrijven over verouderde technologieën of communicatiekanalen. Het moest een realistisch en bruik- baar werk worden.
Je werkte ook samen met enkele gebruikersorganisaties, waaronder Fevlado. Hoe verliep dit?
De samenwerking verliep fantastisch. De mensen in het veld waren zo enthousiast over dit initiatief en dat was voor mij hartverwarmend. Vele organisaties hebben ook tijd gestoken in het nalezen en bijsturen van mijn boek, zonder daar iets voor terug te vragen. Dat was bemoedigend. Het bevestigde ook het vermoeden dat de sector het nodig vond dat dit boek er kwam.
Door de samenwerking met de gebruikersorganisaties is ook mijn eigen visie gaandeweg veranderd. In het begin zag ik de handicap zelf als een obstakel om informatie te verwerven. GRIP vzw heeft me er toen op gewezen dat het eerder de omgeving of de situatie, in relatie tot de persoon, er voor zorgt dat er een probleem is. Hiervan moest ik zelf nog bewust worden en in het begin heb ik wel enkele hoofdstuk- ken mogen herschrijven. Misschien is het boek zoals het er nu gekomen is op bepaalde punten voor sommige mensen nog te handicapspecifiek en wordt de gedachte van Design for All nog te weinig verkondigd. Toch hoop ik van harte dat het een bruikbaar instrument is, zowel voor bedrijven en diensten die werken rond communicatie en informatie als voor de gebruikersorganisaties.
Interview: Isabelle Heyerick
Rijlessen om het rijbewijs te behalen
Reeds geruime tijd organiseren verschillende dovenscholen zelf theoretische cursussen. Dove personen, zowel jongeren als volwassenen, kunnen deze cursus volgen. Meestal worden de lessen gegeven door iemand die Vlaamse Gebarentaal kent. Als de lesgever geen gebaren kent, dan wordt er een tolk voorzien.
Na de lessenreeks moeten de cursisten examen afleggen in het examencentrum. Bij het examen kan ook een tolk aanwe- zig zijn.
Enkele dovenscholen hebben laten weten aan Fevlado dat er wat organisatorische problemen zijn, bvb dat het aantal inschrijvingen voldoende moet zijn om een cursus te kunnen organiseren. Daarnaast is het ook niet altijd duidelijk wie de tolk zal betalen indien die nodig is om de lessen te tolken omdat de lesgever geen gebaren kent. Sommige scholen vragen aan de dove cursisten om hiervoor hun eigen tolkuren af te staan.
Bij andere dovenscholen zijn er soms te weinig inschrijvingen en sturen ze de dove cursisten met tolk naar een rijschool om de cursus te volgen. Maar dit blijkt niet zo gemakkelijk. Soms kunnen de dove cursisten niet volgen.
Samen met de dovenscholen wil Fevlado in de komende tijd zoeken naar een structurele oplossing.
Wij zijn er van op de hoogte dat er ook dove personen zijn die zelfstandig hun rijbewijs halen door zelf met tolk de cursus te volgen of door aan zelfstudie te doen en daarna bij het examen zelf een tolk voorzien. Wij willen graag weten wat jullie ervaring is, zowel negatieve als positieve ervaringen mogen jullie naar ons mailen info@fevlado.be.
Ook belangrijk zijn de praktische lessen die starten na het theoretische examen. Tijdens die lessen leer je met de auto rijden, parkeren en manoeuvreren. Als jullie hierbij ook problemen ondervinden of daarover opmerkingen of negatieve ervaringen hebben, laat het ons weten.
Op basis van jullie informatie willen wij verder nadenken over hoe we dit kunnen aanpakken. We hopen in de toekomst tot een structurele oplossing te komen die we ook aan jullie zullen meedelen.
Alvast bedankt voor de medewerking.
Over de drempel
Toegankelijke communicatie en informatie voor doelgroepen met een handicap
Leen Haesaert 165 blz.
ISBN 90 8584 291 3 Prijs: 29 Euro
Brugge, Uitgeverij Vanden Broele, 2006.
Te bestellen via
http://www.uitgeverij.vandenbroele.be/catalogus
Dovennieuws - juli/augustus 2006
Diversus
W(h)ither the Deaf Community?
Population, Genetics, and the
Future of Australian Sign Language (Trevor Johnston)1
Is de dovengemeenschap met uitsterven bedreigd? Trevor Johnston, dove docent aan de universiteit van Newcastle, windt er geen doekjes om. Als we niet snel ingrijpen, dan stevent de Australische dovenwereld af op een donker scenario van terreinverlies, verkommering en ondergang. Johnston, zelf telg uit een x- aantal dove generaties tellende familie, ziet de toekomst weinig rooskleurig in voor volbloed gebarentaalgebruikers down under en legde in een lijvig artikel de vinger op de zere plek.
Ziektebestrijding
De grote boosdoener - als fervent fan van de Vlaamse Dovengemeenschap permitteren we ons deze formulering - in het terugdringen van het aantal doven en slechthorenden is de enorme vooruitgang in het voorkomen en behandelen van bepaalde ziektes. Zo werd rubella (rodehond), tijdens de zwangerschap vaak verantwoordelijk voor een gehoorstoornis bij de foetus, vanaf eind jaren ’70 definitief de kop ingedrukt door preventieve vaccinatie. De inentingen kwamen er vlak na een epidemie die als een blitzkrieg had huisgehouden op het Australische vasteland, waardoor het percentage dove en slechthorende baby’s op een paar jaar tijd pijlsnel de hoogte was ingegaan. Rubella was vóór de medische wereld een vaccin uitdokterde een van de meest voorkomende oorzaken van gehoorverlies. Bovendien had die ziekte nagenoeg altijd zware of volledige doofheid tot gevolg. Die preventiecampagnes hadden dus niet alleen invloed op het aantal dove en slechthorende baby’s die werden geboren, ze schroefden ook het voorkomen van ernstig dB-verlies dramatisch terug. Tegen 1980 bedroeg het percentage doofheid bij kinderen nog slechts een tiende van de cijfers in het rubella piekjaar 1966.
Premature baby’s
Deze terugval werd na de jaren ’80 deels gemaskeerd door een nieuw fenomeen: een stijgend aantal dove kinderen met een meervoudige handicap. De medische wetenschap slaagde er immers in om de overlevingskansen van premature baby’s te vergroten, waardoor zuigelingen die anders geen schijn van kans maakten, steeds vaker met succes de kritieke periode doorspartelden. De couveusekindjes die het haalden, hadden echter niet zelden af te rekenen met zware complicaties, waardoor een nieuw genre doofheid de kop opstak, namelijk die
1
Wither betekent ‘wegkwijnen’, whither slaat op‘waarheen’. De titel is dus dubbel gelaagd: “Is de dovenge- meenschap aan het wegkwijnen?/Waarheen met de do- vengemeenschap? – Bevolking, erfelijkheidsleer en de toe- komst van Australische Gebarentaal”. American Annals of the Deaf, volume 148, nr. 5, 2004, pp. 358-375.
als onderdeel van de meervoudige handicap. Hoewel ook die kinderen strikt genomen een aanwinst zijn voor de dovengemeenschap, zijn zij vermoedelijk niet diegenen die zullen opgroeien tot vloeiende gebarentaalgebruikers.
En dit, zo stelt Johnston, is weerom geen goed nieuws voor de Auslan-adepten (Auslan = Australische Gebarentaal).
Bovendien zal ook dat percentage doven achteruitgaan, want geneeskundigen maken dagelijks vorderingen in het opsporen van de oorzaken van vroeggeboortes.
Cochleaire implant
Een andere spelbreker is de opmars van de beruchte cochleaire implant (CI). CI is in Australië meer regel dan uitzondering en de ingreep gebeurt doorgaans op zeer jonge leeftijd. Integratiescholen kennen er een groot succes en, hoewel de grootste argwaan ten opzichte van gebarentaal ondertussen is weggeëbd, is het onwaarschijnlijk dat veel geïmplanteerde kinderen blootgesteld zullen worden aan Auslan. Het is dus niet deze groep die het hart van de Australische dovengemeenschap vormgeeft. De negatieve impact van de CI-tendens op de toekomst van de gebarentaalgebruikende gemeenschap is bijgevolg niet te onderschatten en zelfs onomkeerbaar, aldus Johnston.
Genetische screening
Een laatste, maar minstens even belangrijke stempel op de grootte en levensvatbaarheid van de Australische dovengemeenschap, is wederom afkomstig uit medische hoek: genetische screening en gentherapie. De laatste jaren boekte de wetenschap veel vooruitgang in het herkennen van genen die verantwoordelijk zijn voor de overdracht van doofheid. Hoewel het opsporen en de studie ervan voorlopig in zijn kinderschoenen staat, is het slechts een kwestie van tijd tot dit proces in een stroomversnelling terechtkomt. Alvast een mijlpaal was de identificatie van het ‘connexin-26 gen’, dat verantwoordelijk zou zijn voor zowat 30% tot 80% van alle gevallen van erfelijke doofheid.
De gevolgen van deze evolutie zijn legio.
Zo kunnen wetenschappers onderzoeken welke personen een dergelijk gen in zich dragen, ongeacht of ze nu horend of doof zijn. Men kan met andere woorden vooraf de kans op dove nazaten inschatten. Verder is het screenen van bevruchte eicellen (vb. bij in vitro behandeling) niet langer science fiction en hetzelfde geldt voor embryo’s die zich al in de baarmoeder aan het ontwikkelen zijn. Dit houdt in dat ouders vooraf ingelicht worden over de mogelijke gevolgen van een connexin 26-gerelateerde zwangerschap en dus de mogelijkheid krijgen om al dan niet preventief of in een vroeg stadium in te grijpen. Een verdere stap in dit wetenschappelijke proces is dan het corrigeren van het
‘defecte’ gen.
Diversus
Hoewel sommige wetenschappers erop wijzen dat het nog te vroeg is om victorie te kraaien omdat de gentherapie zich nog maar in een pril stadium bevindt, is er al genetische screening voor bepaalde erfelijke vormen van doofheid beschikbaar. De kans is groot dat risicokoppels zich vooraf zullen laten onderzoeken, want tenslotte passeren er al zoveel andere testen de revue (cf. syndroom van Down, open ruggetje enz.). Niet alle dove en horende ouders vinden erfelijke indicatie een reden om de zwangerschap voortijdig te beëindigen, maar het aantal dat dit wel doet – tot 40% van de horende koppels – is niet gering.
Gevolgen?
Welke invloed heeft dit alles nu op de Auslan-gemeenschap?
De rubella-epidemie van de jaren ’60 heeft ervoor gezorgd dat dertigers en veertigers erg goed vertegenwoordigd zijn in de Australische dovenwereld, maar met de volgende generatie is het slechter gesteld. In Sydney en Melbourne hebben veel, zoniet de meeste kinderen een CI. Slechts weinigen volgen les in een tweetalige school en het wordt steeds moeilijker om jongeren te vinden die kunnen bijdragen tot het behouden van een ‘minimale taalgemeenschap’. Bovendien lijkt het eerder geschatte percentage dove kinderen van dove ouders onjuist; in tegenstelling tot de gekende cijfers – 5% tot 10% - zou slechts 3% wortels hebben in een doof nest. Verder is de dovengemeenschap, net zoals de horende Australische bevolking, niet ongevoelig voor vergrijzing en ook dat heeft een weerslag. Een eerste rubella-epidemie vond plaats in de jaren ’40, waardoor die generatie doven nu tegen de leeftijd van 60 aankijkt en hun sterftecijfer stijgt. Het geslacht daarvoor, geboren en getogen in een tijd waarin internaat en gebarentaalonderwijs de norm waren, is zelfs al zo goed als helemaal uitgedund.
Wat nu?
Al deze factoren dragen ertoe bij dat het voortbestaan van Auslan als levende taal enorm onder druk komt te staan. Steeds minder jongeren zijn vloeiende gebarentaalgebruikers, steeds meer hebben ‘kennis van gebaren’ in een gemeenschap waarvan het aantal doven in realiteit sowieso al lager ligt dan initieel werd gedacht.
Aanvankelijk vermoedde men dat 1 op 1000 personen in een ontwikkeld land ‘voldoende doof’ zou zijn om nood te hebben aan gebarentaal. In Australië komt dit dan neer op zo’n 20.000 mensen op een bevolking van 20 miljoen.
Recent onderzoek van Johnston wees echter uit dat het slechts om een kwart van dit cijfer gaat en dat dit de laatste 50 jaar zo is geweest. Concreet betekent dit dus een 6000-tal dove signers. Een taal heeft echter nood aan een voldoende aantal volbloed gebruikers om te kunnen overleven, iets wat Johnston omschrijft als een critical language mass, en daar wringt net het schoentje. Auslan, dat nauwelijks gevoed wordt door de jongere generatie, zou dus wel eens kunnen uitdoven lang voordat de laatste gebarentaalgebruiker het loodje legt.
Is bovenstaand doemscenario dan onafwendbaar? Niet noodzakelijk. Zo kunnen er altijd nieuwe oorzaken van doofheid aan de oppervlakte komen en zijn er miljoenen dove en zwaar slechthorende kinderen in derdewereldlanden – vers bloed voor groeiende dovengemeenschappen dus. De westerse wereld heeft, indien het haar doven liefheeft, met andere woorden een grote verantwoordelijkheid in het tegemoetkomen aan hun noden, net zoals ze dringend dient te investeren in uitvoerig en diepgaand taalkundig onderzoek.
Dovennieuws - juli/augustus 2006
Diversus
Dat de Vlaamse doven kunnen feesten als de beesten, wisten we al langer. Dat ze echter ook het buitenland kunnen mobiliseren om er stevig tegenaan te gaan, was minder gekend. De SenCity- fuif op 13 mei was een schot in de roos en lokte een massa, al dan niet inheems, volk naar de Gentse Vooruit. Op het programma stonden ondermeer massages, aroma-dj’s, vibrerende ondergronden en spetterende dansacts. Voor diegenen die er zelf niet bij konden zijn, sprokkelden we drie getuigen bij elkaar. Zo lijkt het alsof je zelf stond te swingen in de Arteveldestad.
Annelies Devriendt:
In april vorig jaar besloot een groep enthousiaste vrijwilligers om in navolging van Nederland een vzw op te richten en aan de wereldreis van SenCity te beginnen (vzw Skyway wil namelijk ook in andere landen een SenCity opstarten).
Maanden werk en stress werden uiteindelijk beloond, 13 mei 2006 oftewel de eerste SenCity Belgium was eindelijk een feit.
We hadden er vertrouwen in! De zaal zou niet overvol zijn, maar we hadden een hoop kaarten verkocht en de interesse van het publiek was groot. Dat het zo’n overdonderend succes zou zijn hadden we niet verwacht.
In de namiddag was het al een drukte van weleer.
Firma’s liepen binnen en buiten met allerlei materialen, medewerkers haastten zich om alles gedaan te krijgen
enz… Ook zaten er al een aantal enthousiaste fuifgangers aan de deuren te wachten om toch als eerste binnen te raken. Dus drukte en levendigheid alom!
Om 22u gingen de deuren open en tot onze verbazing stonden de mensen tot bijna op straat aan te schuiven om toch maar vanaf het begin van de fuif te kunnen meegenieten. Het was overdonderend!
Eenmaal de eerste drukte voorbij was, konden we van start gaan met een avond vol geprogrammeerd met dansers, acts en leuke muziek….
Het verslag daarover laat ik aan bezoekers, want de medewerkers hebben daar zelf weinig van kunnen genieten.
Ze hebben allemaal wel laten weten dat ze een heel leuke tijd hadden en tevreden waren met het feit dat ze 1000 mensen een heel plezante avond hebben bezorgd.
We waren ook heel tevreden over de media-aandacht.
De Zevende Dag, De Gentenaar, Het Laatste Nieuws, Radio Donna en Radio 2 hebben het item allemaal gebracht. Frieda
Zinderende zintuigen op SenCity
foto’s Anne-Sophie De Lembre
Diversus
Van Wijck (De Zevende Dag) besloot het programma met de mededeling dat ze volgende keer misschien zelf ook zal komen.
Het besluit is dat er dus zeker en vast een volgende keer komt. Ook de schermutselingen op het einde van de avond kunnen ons daar niet van doen afzien. Het was een domper op de feestvreugde, maar gelukkig was het vooral op het einde en waren de meeste mensen al naar huis. Politie en security hebben alles naar behoren kunnen oplossen waardoor na een poosje de rust was teruggekeerd.
Over het algemeen is de organisatie dus zeker en vast tevreden over het verloop van de avond. Natuurlijk zijn er hier en daar wat schoonheidsfoutjes opgemerkt. Maar door de tomeloze inzet van alle medewerkers en vrijwilligers heeft het publiek daar weinig hinder van ondervonden. Bij deze wil ik ook de kans nog eens aangrijpen om iedereen daarvoor te bedanken, alsook het publiek om in zo’n grote getale ons met hun aanwezigheid te verblijden.
Geert Dirickx:
Ik parkeerde mijn wagen aan de prachtige gebouwen van de universiteit die nu een beetje doods aanvoelen. Maar op zaterdag heeft niemand daar dan ook iets te zoeken. Waar het te doen was, lag 100 meter verder: Kunstencentrum Vooruit, het cultuurcentrum bij uitstek in hartje Gent.
We komen eerst voorbij wat vroeger Circus Mahy was, in Vlaanderen het enige overdekte circus. De laatste voorstelling vond 62 jaar geleden plaats. Nu is het enorme bouwsel een stadskanker en een discussiepunt geworden tussen een paar malafide projectontwikkelaars, die er een winkelcentrum willen neerzetten, en minister Anciaux. Deze laatste wil van de gebouwen een cultureel Mekka maken.
Maar daarvoor gingen we niet naar de concertzalen van Vooruit. Waar ging het dan wel om? SenCity! Het evenement van het jaar en the place 2 be voor de Doven! Wat was er te doen? Volgens mijn (duurbetaalde) inkomkaarten:
special effects, sign language, aromas, visuals, vibrating elements, massages en street artists. Wat het precies moest inhouden wist ik niet, maar ik zou het wel snel ondervinden.
De spanning was wel al te voelen aan de ingang. Je kon voelen dat het een lange nacht zou worden met amokmakers! Er was in ieder geval al veel volk en mijn inziens hadden de organisatoren wel een tweede ingang kunnen openen om degenen die reeds kaarten in voorverkoop hadden gekocht vlotter binnen te laten. Waarschijnlijk hadden ze net iets te weinig buitenwippers om alles in het gareel te houden.
Eens we binnen waren voelden we wel een gezelligere drukte dan buiten. De inkom was voorzien van een vestiaire en een kassa waar men muntjes kon kopen om de drank aan de toog te betalen. Wat ons wel opviel aan de drankenlijsten was dat er sterke dranken zoals whisky en wodka verkrijgbaar waren. Niet zo’n goed idee vonden we.
Er was een grote en een kleinere zaal. In de kleine zaal stond een discobar, een paar massagetafels en -stoelen en een veel drukkere tafel met schoonheidspecialisten.
De vrouwen lieten zich gewillig opmaken.
De grote zaal was volledig ingericht met platte schermen rondom. Er was een verhoogde vloer waar je muziek kon “voelen” en het podium stond vol met djembés en andere muziekinstrumenten.
Vanaf het podium werden er geurtjes - aroma’s - de zaal ingeblazen met grote ventilatoren. Bij momenten rook het naar een wc, maar mijn wc is veel beter belicht dan deze zaal was. Voor degelijke visuele communicatie was er, naar mijn goesting, te weinig licht. Voor mensen met het syndroom van Usher was het niet gemakkelijk.
Iets om over na de denken bij de volgende editie.
De bediening aan de toog vond ik vrij vlot verlopen ondanks de hoge opkomst De opvoeringen waren leuk om te zien en het vertolken van muziek was interessant. Ik vraag me af: hoort zoiets wel bij Dovencultuur? Als je naar een lied luistert dan moet je het als een geheel horen; niet alleen de tekst maar ook het ritme, de feelings, de stem, enz. die erbij horen en dat ontbreekt als je doof bent. Weer stof om over te discussiëren in een volgende blog….
Anne-Sophie De Lembre:
Om 12u00 stond ik al in het café van de Vooruit waar iedereen van de crew verzameld was. Iedereen bleef er vrij rustig bij maar tegelijkertijd werden we ook opgewonden.
Wat staat ons allemaal te wachten? Zullen we het wel klaarspelen? Dan legde Annelies Devriendt, de spilfiguur van dit gebeuren, de regels uit. Daarna konden we aan de slag. Ondertussen kwamen vrachtwagens hun ‘bagage’
