Vraag nr. 83
van 19 december 1996
van de heer LUK VAN NIEUWENHUYSEN P r ovinciemededelingen faciliteitengemeenten – Taalgebruik
De minister-president zal ongetwijfeld op de hoog-te zijn van het besluit van vier grondwetspecialis-ten dat de provincie Vlaams-Brabant helemaal geen tweetalige berichten mag verspreiden in de f a c i l i t e i t e n g e m e e n t e n , vermits de taalwet uitslui-tend betrekking heeft op "formulieren", en niet op "berichten en mededelingen". Mutatis mutandis geldt dit ook voor de Vlaamse overheid.
Heeft dit reeds onderwerp van gesprek uitgemaakt binnen de Vlaamse regering ?
Werden terzake al afspraken gemaakt of werden er richtlijnen verstrekt over eventueel te volgen gedragsregels ?
Antwoord
In tegenstelling tot wat de Vlaamse volksvertegenwoordiger beweert, zijn voor de provincie V l a a m s -Brabant niet dezelfde artikelen van de taalwetge-ving van toepassing als voor de diensten van de Vlaamse regering. Er kan dus voor de V l a a m s e overheid niet mutatis mutandis dezelfde regeling gelden als voor de provincie Vlaams-Brabant. Ik verklaar mij nader.
Het advies van de drie grondwetspecialisten, d e professoren Van Orshoven, Rimanque en Ve l a e r s, betreft de interpretatie van artikel 34, § 1 , derde lid van de bij koninklijk besluit (KB) van 18 juli 1966 gecoördineerde wetten op het gebruik van de talen in bestuurszaken (verder afgekort als SWT), d a t luidt als volgt :
"De berichten, mededelingen en formulieren, d i e [de gewestelijke dienst] rechtstreeks aan het publiek richt en de formulieren die hij op dezelfde wijze afgeeft, stelt hij in de taal of de talen die ter zake opgelegd zijn aan de plaatselijke diensten van de gemeenten waar zijn zetel gevestigd is. N o c h-tans wanneer de gewestelijke dienst gevestigd is in een gemeente zonder speciale taalregeling geniet het publiek uit de gemeenten van het ambtsgebied die aan een andere taalregeling onderworpen zijn of die begiftigd zijn met een speciale taalregeling, ten aanzien van de rechtstreeks afgegeven formu-l i e r e n , dezeformu-lfde rechten aformu-ls in genoemde
gemeen-t e n . De berichgemeen-ten, mededelingen en formulieren, die aan het publiek worden verstrekt door de bemiddeling van de plaatselijke diensten, w o r d e n gesteld in de taal of talen welke die diensten voor soortgelijke bescheiden moeten gebruiken." Dit artikel is van toepassing op het provinciebe-stuur van V l a a m s - B r a b a n t , dat volgens de taalwet-geving moet worden beschouwd als een gewestelij-ke dienst en waarvan de zetel gevestigd is in Leu-ven.
Concreet betekent dit dat het provinciebestuur : – uitsluitend het Nederlands gebruikt voor de
b e r i c h t e n , mededelingen en formulieren die zij rechtstreeks aan het publiek richt en de formu-lieren die zij op dezelfde wijze afgeeft ;
– in de randgemeenten zowel het Nederlands als het Frans gebruikt, doch uitsluitend voor de rechtstreeks afgegeven formulieren ;
– zowel het Nederlands als het Frans gebruikt voor de berichten, mededelingen en formulie-ren die aan het publiek worden verstrekt door bemiddeling van de gemeenten met een specia-le taalregeling.
Om de taalverplichtingen van de diensten van de Vlaamse regering te kennen, moet worden verwe-zen naar de artikelen 35 en volgende van de gewo-ne wet van 9 augustus 1980.
Artikel 36, § 2 luidt als volgt :
"Met betrekking tot de gemeenten met een specia-le taalregeling uit hun ambtsgebied, is op [de dien-sten van de Vlaamse regering], de taalregeling van toepassing die door de gecoördineerde wetten op het gebruik van de talen in bestuurszaken is opge-legd aan de plaatselijke diensten van die gemeen-t e n , voor de berichgemeen-ten, mededelingen en formulie-ren die bestemd zijn voor het publiek, voor de betrekkingen met particulieren en voor het opstel-len van akten, g e t u i g s c h r i f t e n , verklaringen en ver-gunningen".
Zoals de Vlaamse volksvertegenwoordiger o p m e r k t , verschilt deze regeling op twee cruciale punten van de regeling die geldt voor de provincie Vlaams-Brabant :
1) in artikel 36, § 2 van de gewone wet wordt geen onderscheid gemaakt tussen enerzijds recht-streeks afgegeven berichten, mededelingen en formulieren en anderzijds berichten,
mededelin-gen en formulieren die worden verstrekt door bemiddeling van de gemeenten met een specia-le taalregeling ;
2) in de wetgeving die geldt voor de Vlaamse over-heid worden berichten, mededelingen en formu-lieren op dezelfde voet geplaatst en is er geen afzonderlijke regeling voor de formulieren. Om die redenen kan niet worden gezegd dat het advies van de drie grondwetspecialisten mutatis mutandis van toepassing is op de diensten van de Vlaamse regering. De Vlaamse Gemeenschap is wat haar berichten, mededelingen en formulieren betreft die zij rechtstreeks of onrechtstreeks richt aan inwoners van de faciliteitengemeenten, o n d e r-worpen aan de taalregeling die geldt voor de gemeentebesturen van die gemeenten. Binnen het ministerie van de Vlaamse Gemeenschap wordt momenteel een omzendbrief voorbereid die richt-lijnen bevat omtrent de toepassing van de (com-plexe) taalwetgeving. Fundamenteel uitgangspunt hierbij is de strikte toepassing van het territoriali-t e i territoriali-t s b e g i n s e l , waterritoriali-t inhoudterritoriali-t daterritoriali-t de faciliterritoriali-teiterritoriali-ten als uiterritoriali-t- uit-zondering op de eentaligheid moeten worden beschouwd en bijgevolg een niet-repetitief karak-ter hebben. Met andere woorden : Nederlands is en blijft de regel, tenzij uitdrukkelijk door particulie-ren uit de rand- en taalgparticulie-rensgemeenten binnen het wettelijk kader wordt verzocht om de toepassing van de faciliteitenregeling. Faciliteiten blijven een integratiebevorderend instrument en geen middel om algehele tweetaligheid na te streven.
