voor een gezonde maatschappijstructuur

(1)

Zaterdag 19 dec. 1959 - No. 566

Het roer moet om met onze emigratiepolitiek

<Zie pag S}

De betekenis van persoonlijke bezitsvorming

voor een gezonde maatschappijstructuur

Kan de minister bevroeden, wat het lid der Kamer, de heer Romme, kan hebben bedoeld met zijn opmerking tijdens de algemene politieke beschouwingen: " Hier zien wij dezelfde staatssecretaris, die wij reeds kenden uit zijn werk aan dit voorname probleem, maar die nu kennelijk in zijn politiek con amore, en niet van concessie na concessie, gedragen wordt door het gehele Kabinet"?

Aldus kan men lezen in vraag 13 van het Voorlopig Verslag over de eerste paragraaf van afdeling II van de begroting van Algemene Zaken.

Die paragraaf slaat op de bezitsvorming en de staatssecretaris, die hier bedoeld wordt, is, naar de lezer zal begrijpen, de heer Schmelzer.

De lezer zal waarschijnlijk ook wel geen moeite hebben met het probleem, wie deze vraag hebben gesteld. Daar lijkt ons geen twijfel aan:

het zijn de socialisten, die kennelijk de schoen hebben aangetrokken, die hun paste.

Volkomen begrijpelijk heeft minister De Quay, die de Memorie van Antwoord heeft on- dertekend, geantwoord van mening te zijn, dat het niet op zijn weg ligt, de bedoeling van de opmerking van één lid der Kamer ten behoeve van een of meer andere leden der Kamer te ver- duidelijken.

De minister heeft daar echter een kostelijk zinnetje aan toegevoegd: "In verband hier- mede wil hij ook buiten beschouwing laten in hoeverre de gecritiseerde opmerking ruimte voor twijfel inzake de bedoeling daarvan laat".

* ..

Dat is inderdaad een kostelijk antwoord, want over de bedoeling van de uitlating van prof. Romroe kan, naar het ook ons voor- komt, geen goede verstaander in twijfel zijn.

Het verschil tussen het vorige Kabinet, waarin staatssecretaris Schmelzer zitting had (wij bedoelen het Kabinet-Drees) en het tegenwoordige is, dat er géén socialistische en wèl liberale ministers in zitting hebben.

Tijdens het Kabinet met socialistische ministers konden heel bescheiden eerste pogingen om tot een algemeen bezitsvormingsbeleid te komen, slechts in een moeizame concessie-politiek tot stand komen. Thans geschiedt dat con amore, gedragen door het gehele Kabinet.

In de begin november ingediende "Nota over de hoofdlijnen van het in de eerstkomende jaren te voeren beleid ter bevordering van de

ATTENTIE!! ATTENTIE!!

In verband met de feestdagen is onze radio-uitzending van vrijdag 25 december, verschoven naar

DINSDAG 29 DECEMBER.

Luistert dus dinsdag, 29 december a.s., over de zender Hilversum I ( 402 m l,

van 19.30-19.40 uur, naar .,DE STEM VAN DE V.V.D."

Spreker: Prof. mr. P. J. Oud.

vorming van duurzaam persoonlijk bezit in brede kring", kan men o.a. lezen:

"De betekenis van de bezitsvorming voor een gezonde maatschappijstructuur hangt ook samen met de grondslagen van onze volkshuis- houding. In een maatschappij, waarin de pro- duktiemiddelen voor een groot deel het eigen- dom zijn van instellingen en personen, die te zamen de particuliere sector vormen, moet het van groot belang worden geacht, dat zoveel mogelijk burgers, en niet in de laatste plaats zij, die door hun arbeidskracht met deze pro- duktiemiddelen zijn verbonden, daaraan kunnen deelnemen.

"Nog afgezien van de direct-positieve mogelijkheden die hierboven zijn genoemd. voor de de betrokken personen, lijkt dit van belang voor het bereiken van evenwichtige maatschappelijke verhoudingen en voor het brede vertrouwen in en het behoud van het zo hoog te waarderen stelsel van de vrije ondernemingsgewijze pro- duktie zelf".

Zou het mogelijk geweest zijn, ook onder het socialistisch bewind deze gezonde taal zo open- lijk neer te sèhrijven?

.. *

Tot de begrotingen, die de Tweede Kamer nog voor het Kerstrecès zal afhandelen, behoort ook die van Algemene Zaken en tegelijk daarmede zal ook de bovengenoemde bezitsvor- mingsnota in behandeling worden genomen.

Hoewel verrassingen nooit zijn uitgesloten, doet de Kameragenda, zoals die op het ogenblik

dat wij dit schrijven luidt, verwachten, dat het bezitsvormingsdebat pas in de eerste dagen van de nieuwe week aan de orde zal komen; de laatste dagen vóór het Kerstrecès dus.

Ter introductie lijkt het ons nuttig, thans aandacht te wijden aan het "radiopraatje", dat ons Tweede-Kamerlid mr. W. J. Geert se ma op 27 november jl. in onze veertiendaagse uitzending aan het onderwerp "Bezitsvorming"

heeft gewijd.

Als begripsbepaling van "bezitsvormingsbeleid" gaf de heer Geertsema daarbij een om- schrijving, dat met bezitsvormingsbeleid wordt bedoeld een beleid van de overheid, dat erop gericht is, dat veel meer mensen dan vroeger zich een persoonlijk bezit van duurzame aard kunnen verwerven.

* • *

Het is in Nederland nog steeds zo, dat zeer veel mensen er maar moeilijk toe komen om niet al hun inkomsten op te maken, maar een deel daarvan opzij leggen en te be- waren voor later. Men mag dan inboedel, meu- bels e.d. hebben en velen zelfs een bedragje op

(Vervolg op pag. 3) In verband met de naderende feestdagen zal ons blad a.s. zaterdag 26 december NIET VERSCIDJNEN.

Het eerstvolgende nummer zult U om- streeks 2 januari weer ontvangen.

JIJ Al~LEEN BENT ONZEDELIJK

(2)

YBIJHEID EN DEMOCRATIE

Flitsen van Het Binnenhof (I)

Begroting van defensie in Tweede Kamer • Oordeel over het beleid opgeschort in afwachting van nieuwe defensienota • Motie van PvdA verworpen • Amerika meent, dat Europa thans zelf meer voor defensie kan betalen • Maidenspeech van luitenant·

generaal J. H. Couzy • Waarde van de kriigsmacht staat of valt met doeltreffend personeelsbeleid.

Op het defensiebeleid is de Tweede Kamer vorige week bij de behandeling van de begroting niet diep inge- gaan omdat eerst de regeringsnota wordt afgewacht met de plannen voor het de- fe.n.siebeleid in de jaren 1961-1963.

De regering heeft deze nota toegezegd in de eerste helft van het volgend jaar.

In die nota zullen tevens de gegevens worden verstrekt over de mogelijkheden tot verkorting van de diensttijd.

De P.v.d.A. heeft de regering in ge- breke gesteld omdat de verkorting van de diensttijd niet reeds 1 januari a.s. in- gaat. Aandringend op spoed. diende de heer De Kadt (P.v.d.A.) een motie in, w:1arin de regering wordt uitgenodigd <ie defensienota niet later dan in het ee,·ste kwartaal in te dienen.

Minister Visser liet zich echter niet opjagen. Hij wil zich door een motie niet laten verleiden tot minder ge- degen werk. Daarvoor zijn het nationaal belang en de financiële consequenties veel te belangrijk. De diensttijdverlwr- ting is mede afhankelijk van salarisver.

betering voor het beroepspersoneci, waarover hij in het begin van het •ml- gend jaar een beslissing hoopt te kunnen nemen.

Diensttijdvcr!wrting is alleen mogelijk indien meer beroepspersoneel kan worden aangetrokken. Daarvoor is nodig een verbetering van het salarispeil. De V.V.D. is reeds lang bereid deze cons<:!- quentie te trekken en zij heeft reeds meermalen in het parlement op verkorting van de diensttijd aangedrongen.

De P.v.d.A. dingt met haar motie naar de volksgunst, ofschoon er uit de Kamer van verschillende kanten met nad).'Uk voor gewaarschuwd is dat de diensttijd- verkorting niet het voorwerp mag worden van een politiek spel, zoals in Be:- gië.

Minister Visser. die vooral in zijn du- pliek op dreef kwam, toen hij losraakte van zijn papieren, deed de toezegging dat

h~i de nota zo tijdig zal indienen dat daarmee. na een bespreking in de Ka- mer, rekening kan worden gehouden 'Jij de opstelling van de begroting voor 1961.

Dat moet, want de plannen in de nota hebben betrekking op 1961 en de twee volgende jaren.

Na de toezegging van de minister heeft de PvdA dinsdag j.l. haar motie ingetrok- ken.

* *

Mini.ster Visser is pas drie maand"n in functie. Hij was daardoor nog wat voorzichtig in zijn spreken, maar h'j maakte de indruk een intelligente kijk te hebben op het defensiebedrijf.

In een pakkende beeldspraak zag hij oud-minister Staf als degene die in de loop der jaren een defensiefabriek heeft opgebouwd. die nu zo efficiënt mogelijk in bedrijf moet worden gehouden met aanpassingen in het vooruitzicht dat de grote geldschieter (Amerika) zich gelei- delijk uit het bedrijf zal terugtrekken.

De Verenigde Staten blijven voorlopig tot aanvullende financiële steun bereid indien wij zelf redelijk bijdragen tot het behoefteplan van de N.A.V.O., maar zij verwachten wel dat de Europese bondgenoten meer en meer op eigen benen gaan staan.

Minister Visser vond dat verlangen redelijk, Europa is in economisch opzicht geen achtergebleven gebied en daarvan moeten w~i de consequentie aanvaarden.

Het kabinet. heeft echter nog geen beslissing genomen over verhoglng van da defensie-uitg-a ven.

* * *

yoor onze woordvoerder, luitenant- generaal J. H. Couzy, was in z!jn maidenspeech het personeelsbeleid het belangrijkste onderdeel van het defensiebeleid.

MINISTER VISSER

• •. niet opjagen . • •

wacht. Dat op dit gebied nog wel le':s ontbreekt. is duidelijk uit d2 reeds jarc'l.

bestaande tekorten aan beroepspersoneel en de onvoldoende aanvulling.

Het is een verdienste van het rapport- Van Voorst tot Voorst (over de dienst- tijclverkorting) nauwkeurige cijfers over

deze tekorten te hebben verstrekt, waarbij dan blijkt dat het verontrustend tekort aan personeel bij de landmacht 5100 bedraagt.

De afgelopen jaren hebben duidelijk aangetoond dat het tot heden gevoerde personeelsbeleid onmogelijk tot een verdwijnen van de tekorten kan leiden, vooral ook omdat het zich nog steeds grondt op beginselen van 50 jaar geleden, die thans als verouderd moeten worden aangemerkt en waarbij wordt g~

tracht de grote veranderingen, die zlch in en na de laatste oorlog hebben voltrokken, op te vangen met inciden:els regelingen.

* * _*

Reeds van oudsher is aanvaard, dat (gezien de onregelmatige dienst, extradiensten zonder extra vergoeding enz.) de militaire jaarwedde 10 procent hoger diende te zijn dan die van een overeenkomstige ambtelijke burgerfunc- tie.

Bovendien kende men een extra belo- ning voor verworven extra bekwaam- heden door vastgestelde toelagen of zelfs afwijkende bezoldigingsschalen voor bepaalde categorieën.

Reeds verscheidene jaren zijn al deze

Superfosfaat

ULTRA SUPER

Mengmeststoffen

A.S.F. KORRELS

toelagen vervallen en is de bezoldiging in elke rang (onafhankelijk van wapen, dienstvak of te verrichten werkzaamhe- den) gelijk in hoogte. Die hoogte wordt uitsluitend bepaald door het aantal dienstjaren.

Juist in de huidige krijgsmacht met haar ver doorgevoerde techniek en spe- cialisatie, bestaat zeer grote behoefte aan specialisten op schier elk gebied.

Bovendien zijn na de oorlog de rangen in burgerfuncties verhoogd, hetgeen voor de rangen In militaire functies niet mogelijk is geweest.

De verhoudingen zijn scheef getrok- ken, zelfs zodanig, dat burgerfunctiona- rissen onder militaire chefs een hogere jaarwedde ontvangen dan die chefs.

De grootste belemmering voor vrijwil- lige dienstneming is echter niet gelegen in de materiële factoren, doch in de ach- teruitgang in maatschappelijke waardering van het militaire beroep. Een ver- hoogde waardering zal een overwegende invloed uitoefenen op de animo voor aanmelding tot opleiding voor dit beroep.

* *

In tegenstelling tot de maatschappij, die het kader verdeelt in drie cate- gor!een: lager, middelbaar en hoger, houdt men in het militaire nog steeds vast aan een vcrdeling in tweeën, nl.

onderofficieren en officieren. Dit is nog gegrond op de gedachte van een homo- geen officierenkorps. een gedachte die door de ontwikkeling na de laatste oorlog tot een fictie is geworden.

Door de overgang van reserve-officieren. al dan niet na een aanvullende opleiding, de benoeming van officieren voor speciale diensten en het in groten getale toelaten van reserve-officieren tot een kort en lang verband, heeft het officierenkorps een zeer heterogene samen- stelling gekregen.

Nu deze scheiding zich in de praktijk dluidelijk heeft gemanifesteerd, kan het volgens de heer Couzy alleen van wijs beleid getuigen deze consequentie wel- bewust te aanvaarden, waarbij dan het lagere kader wordt gevormd door de onder-officieren, het middelbare door de sub-alterne officieren en het hogere door hoofd- en opper-officieren.

* * *

In het verband van het bovenstaande drong de heer Couzy er op aan de opleiding aan de Koninklijke Militaire Academie aan te passen bij de moderne ontwikkeling:

De huidige oorlogvoering en dus de krijgsmacht doen een zodanig beroep op het wetenschappelijk onderzoek, dat er bijna geen terrein meer is waarop zijn hulp niet wordt ingeroepen. Om deze hulp te kunnen inroepen, moeten de lei- dende officieren dezelfde taal kunnen spreken als de weienschappelijke onder- zoeker.

De officier moet zich tegenover hem verstaanbaar kunnen maken en omge- keerd zijn denk_ en ui~drukkingswijze

kunnen begrijpen. Dit zal alleen mogelijk zijn indien een voldoende wetenschappe- lijke ondergrond aanwezig is, die op de KMA dient te worden gelegd.

Bij toepassing van het voorgaande zal de belangstelling voor toelating tot de KMA bij daarvoor geschikte en dus ge- wenste kandidaten belangrijk toenemen,

Technisch Fosforzuur Dinatriumfosfaat Trinatriumfosfaat Kiezelfluornatrium

Het personeelsbeleid, zei hij, bepaalt het moreel en het gehalte van het in de krijgsmacht dienend personeel. Staan deze op een hoog niveau, dan kan men vol vertrouwen hebben in de eventuele

vervulling van hun onverhoopte taak. Al BAT R 0 S SUPER F 0 SF A AT FABRIEKEN N. V.

Zijn zij aan de lage kant, dan kan ook van een materieel uitmuntend uitgeruDte krijgsmacht slechts weinig worden ^1•m·-

MALIEBAAN 81 UTRECHT

lt DECEMEBR 1968 - PAG. 2

-·- ---

' ~s~Péf\;,

(~

_\ ('11:-,11\~)\l -

'-."_ ---~- .. ----

STALEN

KANTOORMEUBELEN

GISOLAMPBN

vooral ook wanneer dit instituut wordt gelijkgesteld met een hogeschool en aan de afgestudeerden de in 1955 geruisloos afgenomen onderwijsbevoegdlwid weer wordt toegekend.

* * *

Het middelbare kader, dus de subal- ternen zal moeten bestaan uit hen, die - afkomstig van de KMA - binnen tien jaar niet de hoofdofficiersrang hebben bereikt, reserve-officieren met kort en lang verband, maar vooral uit goede onder-officieren, die op aanzienlijk jongere leeftijd dan thans, na een gede- gen aanvullende opleiding de officiers- rang zullen kunnen bereiken.

Wordt deze laatste mogelijkheid op ruime schaal geopend, dan zal daardoor de aanmelding voor opleiding tot onder- officier en het gehalte der aanmeldingen aanmerkelijk toenemen, waarna dan een geroutineerd middelbaar kader zal worden verkregen.

Bij de onder-officieren moet de hoogste rang niet hoofdzakelijk worden verbonden aan administratieve. functies, maar vooral worden bestemd voor leiders in de troep en werkplaatsen.

Tussen de drie categorieën mag in geen geval een waterdichte afscheiding worden opgetrokken. Voor uitblinkers in elke categorie moet te allen tijde de mogelijkheid blijven bestaan naar een volgende, hogere categorie, over te gaan.

Onze woordvoerder was er zich van bewust dat zijn gedachten in verscheidene oren nogal revolutionnair zullen klin- ken en dat een nadere uitwerking onge- twijfeld op bezwaren en moeilijkheden zal stuiten. Maar deze kunnen en moeten worden overwonnen, zo besloot hij, aan- gezien de waarde van de krijgsmacht staat of valt met een doeltreffend personeelsbeleid.

* * *

Aan de marine wijdde de heer G.

Ritmeester weer een uitvoerige beschouwing. Hij vroeg ook bijzondere aandacht voor de verdediging van Nieuw- Guinea na de verklaring van Soekarno dat zijn volk moet zijn als een tijger.

Een tijger is een verduiveld gevaarlijk dier. Het is merkwaardig vals. Zo'n tijger zal je nooit in je gezicht aanvallen, maar doet het altijd achter je rug. Hij slaat plotseling toe wanneer de gelegen- heid hem gunstig lijkt. Wees voorzichtig met een tijger.

Indonesië heeft zo langzamerhand een niet onaardig vlootje bij elkaar gewerkt.

Onze bondgenoten in de NATO zijn zo vriendelijk Indonesië te helpen. Het heeft op het ogenblik een luchtvloot van 160 vliegtuigen. Daartegenover hebben wij in Nieuw-Guinea niet veel.

In dit verband drong onze woordvoerder er op aan weer Papoea-bataljons in te stellen, die een belangrijke bijdrage zouden kunnen leveren tot de beveiliging van Nieuw-Guinea.

Minister Visser verklaarde daar erg veel voor te gevoelen, maar het kabinet moet er nog een beslissing over nemen.

V. v.D.

VAN ONZE LEESTAFEL

,.Doorgaand Verkeer" door P.

A. H. de Boer. Uitg. A. W, Sijthoff's Uitgeversmaatschappij NV, Leiden. f 1.40.

.. Doorgaand verkeer" is de titel die de Leidse hoogleraar prof. dr. P. A. H. de Boer gaf aan een boekje waarin hij een vijftal voordrachten vergaarde, door hem voor de VPRO gehouden. Deze in bevatte- lijke taal geschreven toespraken ademen een zuivere vrijzinnige geest. Ze handelen over: "Heiligheid, recht liefde en Blijdschap en gaan uit van de gedachte, dat alle menselijk leven samenhangt met heilige geest, in ieder individueel bestaan zijn sporen drukkend. Van ieders eigen levensweg uit zijn er de "verbindingswe- gen" die tot de ander en tot het alles om- vattende leven leiden. De geleerde schrij- ver bedoelt niet anders dan een hand- reiking te bieden aan wie die verbin- dingswegen zoeken wil. Zijn boekje worde als zodanig door velen gelezen en dankbaar aanvaard!

de R.

(3)

VRIJHEID EN DEMOCRATIE 19 DECEMBER 1959- PAG. 3

Het roer moet om met onze emigratiepolitiek

Enige jaren geleden bevond ondergete- kende zich op een zakenreis te Rangoon in Burma. Ik werd opgebeld door de ver- tegenwoordiger van de KLM, dat het KLM-vliegtuig, è.at deelnam aan de race naar Melbourne, diezelfde avond een tus- senlanding zou maken op een plaatselijk vliegveld om benzine in te nemen. Het zou aardig voor mij zijn hierbij aanwezig te zijn, omdat dit vliegtuig tegelijk een groot aantal Nederlandse emigranten naar Australië vervoerde. Ik begaf mij naar het vligveld en na aankomst had ik gelegenheld een uurtje te praten met de jonge mensen, die zich aan het grote avontuur van de emigratie naar het verre land gewaagd hadden. Wat een prachtig mensenmateriaal was dit! Men kon zeggen, dat het beste en het energiekste deel van het Nederlandse volk onder deze mensen ruimschoots vertegenwoordigd was. De Nederlandse gemeenschap had

·veel geld uitgegeven om de vliegreis voor deze mensen mogelijk te maken, voor- . schotten waren gegeven, leningen waren verstrekt en ook na aankomst in het be- loofde land zou de Nederlandse staat en Nederlandse organisaties een wakend oog over deze mensen houd.en. De vraag rees bij mij: waarvoor al dit geld om deze vom·treffelijke elementen voor de Neder- landse gemeenschap voor goed te verliezen?

ders behoorden tot de beste emigranten, die naar Australië kwamen en werden zeer spoedig goede en nijvere Australiërs;

maar voor de Nederlandse volksgemeen- . schap zijn zij reeds na één generatie verloren. De kin<~eren •en zeker de kleinkin- deren kennen de Nederlandse taal niet meer en alle banden met Nederland zijn verbroken. Dit is wel een geheel andere toestand dan bij Britse emigranten, die, zeg, naar Californië, Australië en Nieuw Zeeland emigreren. Zij blijven in het eigen taalgebied .en zij kunnen met vroegere émigrés tezamen de nationale traditie van thuis hooghouden. Als men zich op de Schotse nationale fMstdag in een van deze overzeese landen bevindt, zal men de parades kunnen zien van alle lieden van Schotse afkomst, die zich soms reeds vele generaties in deze landen bevinden. De oude nationale klederdracht wordt weer gedragen, de oude nationale liederen worden gezongen, de oude nationale dansen worden gedanst. Bij de Nederlanders is na enkele generaties hiervan niets meer over.

taal gesproken wordt en waar de nationale tradities bewaard kunnen worden, voor onze gemeenschap in korte tijd verloren gaan •

nieuwe omgeving; van hun standpunt uit misschien heel verstandig, maar een groot verlies voor Nederland.

Het is heel prettig ont te horen van Australiërs, van Canadezen, van Argen- tijnen, wat een goede Australiërs, Cana- dezen etc. deze immigrerende Nederlan- ders snel worden, maar zou het niet veel beter zijn onder de tegenwoordige omstandigheden, als zij goede Nederlanders bleven?

Hoe verbazend snel het verlies van de taal gaat, die toch het grote bindmiddel voor de nationale gemeenschap is en moet zijn, is mij gebleken, toen ik in de oor- logstijd in Noord Amerika Nederlanders voor de Nederlandse militaire dienst moest oproepen, die zich pas 10 tot 15 jaar in Noord Amerika bevonden. Deze mensen, die over het algemeen van een- voudigen huize waren, en slechts de lagere school in Nederland hadd·en doorlopen, konden zich na deze korte spanne tijds nog slechts met moeite in hun moedertaal uitdrukken. Zij hadden zich geheel aange- past en waren geheel opgegaan in hun

Wij Liberalen wensen te bezuinigen op de Staatshuishouding. Laten wij uit de begroting de gelden ter bevordering van de emigratie schrappen! Er is hiermee geen Nederlands belang gemoeid; wij bevorderen slechts een blijvend verlies voor onze volksgemeenschap.

SIDNEY J. VAN DEN BERGH.

Zij die de energie hebben en de vlijt om voldoende middelen te verzamelen en dan de ambitie koesteren om het avontuur te ondernemen en in vreemde landen een nieuw leven te beginnen, wij mogen ze geen stroobreed in de weg leggen, maar zonder enige twijfel verarmen wij de toch reeds .w kleine Nederlandse gemeenschap in de wereld door het bevorderen en ver- gemakkelijken met belangrijke middelen van de emigratie, die de beste krachten uit Nederland doet verdwijnen.

N. V. A. Prins Th. zoons Aanneming MaatschappiJ

SLIEDRECHT Telefoon 8

* Bagger· en Havenwerken

Onlangs bezocht ik een van onze fabrieken en toen 't mij opviel, dat niet alles zo vlot liep als het wel zou moeten, hoorde ik van de direktie, dat er tiental-

·len arbeidsplaatsen onbezet moesten blijven wegens gebrek aan arbeidskrachten.

Ik vroeg mij wederom af, waarom al die moeite en al dit geld om emigratie te bevorderen, terwijl wij zo een tekort aan arbeidskrachten hebben.

Onlangs hoorde ik bij een gesprek met grote Amerikaanse industriëlen, die van plan waren een groot bedrijf binnen de EEG te stichten, dat men van Nederland had afgezien als vestigingsplaats, omdat men hier niet kon rekenen op voldoende arbeidskrachten.

Men spreekt zo vaak van de gevaren van overbevolking, van de gevaren van grote werkloosheid. Hier in ons land, dat zo wonderlijk gunstig gelegen is en dat zo een belangrijke taak te vervullen heeft in het Europa van morgen, dreigt nog voor vele jaren eerder een tekort dan een te- . veel aan arbeidskrachten. Daarom zou ik

onze vertegenwoordigers in de Tweede Kamer en elders willen suggereren- ont-

·houdt Uw steun aan emigratiebevorde- ring; helpt niet mee om onze zo kleine gemeenschap te berov.en van haar beste krachten die, in teg.enstelling met de emigranten van de landen, die kunnen emigreren naar gebieden waar dezelfde

Scheepswerf & Machinefabriel{

V.h. H. J. ^{I{ 0 0} p M A N N. V.

Enige tijd geleden sprak ik met een hoge Australische autoriteit over de emigratie uit Nederland. Zij stelde deze emigratie op zeer hoge prijs. De Nederlan-

DORDRECHT - TEL. K 1850 - 5041 en 5042

SCHEEPSBOUW MACmNEFABitiEK KETELMAKERIJ

NIEUWBOUW EN REPARATIE-INRICHTING INBOUW EN REVISIE VAN MOTOREN

lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll (Vervolg van pag. 1} bezitsvorming. Maar dan moet men ook kun- of niets gevoelt, uit de regering is verdwenen, de spaarbank, maar daar houdt het dan ook in

àe meeste gevallen mee op.

Het is, zo gaf de radiospreker toe, allemaal natuurlijk best te verklaren, maar de V.V.D.

heeft zich afgevraagd - en anderen met haar - of aan deze toestand niet eens iets moest worden gedaan en zij heeft deze vraag zonder aarzelen bevestigend beantwoord.

Lonen en andere arbeidsvoorwaarden zijn niet alleen verbeterd, maar er zijn ook - en de V.V.D. heeft daaraan van harte medegewerkt - allerlei sociale maatregelen, allerlei sociale zekerheden gekomen, waardoor men tegen de ernstigste risico's is beschermd.

Het gebouw van de sociale zekerheden begint nu afgetimmerd te geraken. Aan de invali- diteitsverzekering moet nog het een en ander worden gedaan, maar dan zijn we toch een héél eind.

En juist nu de zwaarste slagen aldus worden opgevangen, begint het zin te krijgen om er eens over te denken, een klein eigen bezit te vormen.

De voordelen zijn - naar de tnening van de V.V.D. althans - duidelijk.

,. . ^,.

Het hebben van enig bezit geeft de mens vrijheid van beweging. Hij is bijvoor- beeld gemakkelUker dan iemand, die niets achter de hand heeft, in staat ontslag te nemen uit een betrekking, die hem niet aanstaat. Hij kan een cursus volgen, waardoor hij zijn positie verbeteren kan. Hij kan ook zijn kinderen iets laten leren, kortom: het hebben van enig bezit geeft de mens niet alleen vrijheid van beweging, doch het verhoogt ook zijn gevoel van eigenwaarde; het geeft hem bovendien zelf- vertrouwen.

In tegenstelling tot de Partij van de Arbeid die voorstander is van het vormen van een zo groot mogelijk staatsvermogen door zware belastingheffing en van het vormen van collec- tief bezit in de vorm van fondsen e.d., op de gelden waarvan men in bepaalde omstandigheden aanspraak kan maken, staat de V.V.D. op het standpunt, dat iedereen in staat gesteld moet worden om zich op eigen kracht een eigen bescheiden bezit te verwerven.

Daarvoor is in de allereerste plaats nodig:

sparen. Zonder sparen komt niemand ooit tot

n en sparen. maakt dat het gestelde doel gemakkelijker dan

Er is dus nodig een loonpeil, dat de mensen vroeger kan worden bereikt.

tot sparen in staat stelt. Verder moet het zo * ,.

zijn, dat de overheid de belastingschroef niet te hard aandraait en tenslotte- een zeer belangrijke zaak! - zal de overheid er haar uiterste best voor moeten doen, dat het geld niet in waarde daalt, want wanneer dat wèl het geval is, is er aan sparen ook weinig aardigheid.

Dit laatste geldt overigens niet alleen voor hen, die loon of salaris genieten, maar zeker niet minder voor de zelfstandigen in de maatschappij.

Die zelfstandigen weten beter nog dan anderen, dat werkelijke mogelijkheden tot bezitsvorming voor hen een absolute voorwaarde vormen om in het leven vooruit te komen.

* * •

Wat kan nu het beste met bespaard geld worden gedaan? De zelfstandigen, als middenstanders, landbouwers, e.d. weten dat maar al te goed. Zij beleggen hun spaarpennin- gen in hun eigen ambacht of bedrijf. De loon- en salaristrekkenden zullen in de eerste plaats moeten zorgen voor een "appeltje voor de dorst", een bepaald bedrag, dat men apart legt voor kwade tijden. Het spaarbankboekje is wel de aangewezen bewaarplaats voor dergelijk geld.

Is dat "appeltje voor de dorst" er, dan kan men denken aan een eigen huis, bij vele Neder- landers toch nog steeds een geliefkoosd bezit.

Men kan denken aan lijfrente, aan levensver- zekeringen, maar onze radiowoordvoerder vestigde tevens de aandacht op de mogelijkheid van het verwerven van effecten, obligaties en aandelen in Nederlandse bedrijven.

Vele mensen zullen aan dat idee nog wat moeten wennen, maar de V.V.D. gelooft, dat het goed zou zijn, als men eens voorzichtig die weg uit ging.

Is op dit alles nu werkelijk enige kans? Mr.

Geertsema liet er geen twijfel over bestaan:

Het antwoord van de V. V.D. is, dat het één van de hoofdpunten van het regeringsbeleid zal moeten zijn, dit doel te bereiken. En ook hij vestigde er daarbij de aandacht van zijn luiste- raars op, dat het feit, dat de Partij van de Ar- beid, die voor individuele bezitsvorming weinig

Onze woordvoerder had reeds gezegd, dat er een loonpeil zal moeten zijn, waarvan gespaard kan worden. Hij had ook duidelijk gesteld, dat het noodzakelijk is, dat de regering de inkomstenbelasting niet te hoog opvoert en dat zij zorg draagt voor de waardevastheid van het geld. Maar de regering moet en wil, zo kon hij daaraan voegen, ook nog meer doen.

Er bestaat al een Jeugdspaarwet, die jongere mensen, die een aantal jaren sparen, een belo- ning in de vorm van een premie uit de schatkist geeft. Maar de regering wil zelfs nog verder gaan, zo staat er te lezen in de bezitsvor- mingsnota, welke zij begin vorige maand aan de Kamer toezond. Zij wil niet alleen de amb- tenaren, maar bovendien zelfs iedere meerder- jarige N ededander onder bepaalde voorwaar- den belonen, als hij geld weet te sparen.

Mr. Geertsema zei daarover: Al is de V.V.D.

er nu in beginsel niet zo'n groot voorstander van om "cadeautjes" te geven uit de schatkist, ik geloof, dat zij met dit plan wel zal kunnen meegaan, mits - precies als dat bij de algemene ouderdomsvoorziening en de algemene weduwen- en wezenvoorziening het geval is - inderdaad iedere Nederlander ervan kan ·pro- fiteren.

De V.V.D., zo kondigde hij aan, zal er echter stellig óók bij de regering op aandringen om eens ernstig te bekijken of het niet gewenst is te gelegenertijd belastingvrijstelling te geven aan hen, die door te sparen bewezen hebben, dat zij het nut van bezitsvorming inzien.

De V.V.D. is ervan overtuigd, dat daarvan een grote propaganda voor het sparen zou uit- gaan.

Aldus had de heer Geertsema in enkele mi- nuten getracht te schetsen, hoeveel belang de V.V.D. eraan hecht, dat brede lagen van ons volk in staat zullen zijn, zich enig bezit te vormen en dat dit niet, zoals in het verleden, het voorrecht van enkelen zal blijven.

Met hem mogen wij zeggen: De komende tijd zal leren of de regering erin zal slagen - met behulp natuurlijk ook van het bedrijfsleven- deze gedachte in werkelijkheid om te zetten.

A.W. A.

(4)

VRIJHEID EN DEMOCRATm

Flitsen van Het Binnenhof (11)

Handeling van de fiscus, in striid met de beginselen van be·

hoorliik bestuur· Protest van mr. H. F. van Leeuwen heeft succes .. Onbevredigende belastingheffing van geruïneerde bedriiven in Indonesië • Weer een boze uitval van de fractieleider van de PvdA • Prof. Oud een leugenaar genoemd.

Reeds meermalen heeft onze geest- verwant, mr. H. F. van Leeuwen, in de Tweede Kamer de aandacht ge- vestigd op de onbehaaglijke positie waarin Nederlandse houders van Amerikaanse aandelen in ondernemingen, die herkapi- taliseren, fusioneren of liquideren, kunnen geraken.

Dit is een gevolg van de omstandigheid dat bepaalde wijzigingen in de structuur van vennootschappen, die volgens het Amerikaanse belastingrecht niet tot fiscale consequenties leiden, hie1· te la, ,<]e ten gevolge hebben dat houders onue1· de inkomstenbelasting vallen.

Vorige week heeft hij eindelijk een begin van succes geboekt met zijn p1·ob-est tegen incidentele. gevallen, waarin de fiscus, volgens de terminologie van de administratieve rechtspraak, in strijd heeft gehandeld met de beginselen van behoorlijk bestuur.

* "

"

4 Is het meest frappante geval van ..._'"\. onjuist optreden van de fiscus noemde de heer Van Leeuwen de fusie van de Mid-Continental Petroleum en de Sunray Oil Corporation. De aandeelhouders werden door de samensmelting niet

~·ijker en niet armer. De waarde van het certificaat van 10 shares bleef vrijwel dezelfde. Voor de vermogensbelasting moest op 2 januari 1955 aangegeven worden f 3762.

In de aanschrijving aan de heren direc- teuren van 's Rijks belastingen van 1 november 1956 werd bepaald dat tengevolge van ~eze merger een bedrag van f 3951,50 als mkomsten moest worden gerekend.

Met andere woorden: de inkomsten werden nog hoger gewaardeerd dan de waarde van het gehele stuk voor de vermogensbelasting.

In matertèeJ opzicht is het steeds een odieuze zaak, dat men belastingplichtig w_ordt door een situatie, waaraan men mets kan doen en waardoor men niet rij- ker of armer wordt en die in het land van vestiging der betreff,ende maat- schappijen geen belastingplicht met zich brengt.

Vandaar dat de fiscus hier tewer·k dient te gaan naar het beginsel "In dubiis, pro contribuabele". Dit beginsel is hier echter niet toegepast. Er is een exorbitante be- . lastingplicht geconstrueerd.

* _* *

In het onderhavige geval heeft het Haagse Hof zich niet met het standpunt van de fiscus kunnen verenigen en deze vierkant in het ongelijk gesteld. Als gevolg van deze uitspraak heeft de staatssecretaris van Financiën bericht gestuurd aan de inspecties, waarbij werd voorge- schreven de lopende bezwaarschriften met inachtneming van het standpunt van het Haagse Hof af te doen, Op onherroe- pelijk vaststaande aanslagen mocht echter niet worden teruggekomen.

Het zijn op die manier de meest mee- gaanden en degenen die zich 't meest laten imponeren door de inspecteurs die het loodje leggen. Op zichzelf is dit ;eeds een onpleizierig aandoende discriminatie.

Maar de staatssecretaris heeft het volle- dig in zijn macht in dit ,en dergelijke gevallen ambtshalve ontheffing te doen ver- lenen en op deze wijze de gelijke behandeling van allen te bewerkstelligen. Hij heeft dit niet gedaan.

Naar mijn opvatting, aldus mr. Van Leeuw~n, is hier gehandeld in strijd met d.e begn~selen van behoorlijk bestuur. De f1scus dl,ent er op bedacht te zijn te ver- mijden dat door het nodeloos aannemen van een houding, die voor alle betrokkenen stuitend is, de anti-fiscale sentimen- ten worden aangewakkerd.

Er zouden meer voorbeelden te noemen zijn. Ten opzichte van de consolidatie van de Remington Rand Inc. en de Sperry Corporatien ligt de zaak analoog.

* * *

staatssecretaris Van den Berge erken- de dat de split-ups, de mergers en alle andere handelingen van Amerikaan- se naamloze vennootschappen, die grote gevolgen kunnen hebben voor de be- Iastingheffing van de Nederlandse aandeelhouders, een heel moeilijk en verve- lend punt zijn.

Voor een normale aandeelhouder staan de feiten niet vast. Hij kan niet achter- halen wat er eigenlijk in Amerika is ge- beurd en er de ware betekenis van door- zien. In Amerika houdt men natuurlijk geen rekening met de belastingheffing

Staatssecretaris VAN DEN BERGE . . . erkenning . . . ten laste van aandeelhouders in Neder- land.

Als ik nu in aanmerking neem, aldus de staatssecretaris, dat het hier bij de merger van de Mid Continental Oil over een zeer groot bedrag gaat, hetwelk de waarde van de aandelen zelf benadert, dan ben ik toch wel bereid om in dit zeer uitzonderlijke geval, waarin een geheel complex van bijzondere factoren een rol speelt, nader te overwegen of hier niet op de vaste regel een uitzondering kan worden gemaakt.

In zijn repliek maakte de heer Van Leeuwen er nog op attent dat de zaak niet voor de Hoge Raad is geweest. Het is hier een lagere instantie geweest, die de ogen van Financiën er voor heeft geopend dat de oorspronkelijke beslissing toch niet juist is geweest. Het betreft hier dus niet een geval dat de hoogste rechtspraak "om" is en dat men in zo'n geval niet kan terugkomen op oude beslissingen.

* * *

Het is nu al weer twee jaar geleden dat het drama der uitstoting van Nederlanders in Indonesië in zijn laatste bedrijf zich voltrok, als gevolg waarvan in een eerlijk opgemaakte balans aan bezit in Indonesië in feite geen waarde meer kon worden toegekend.

De vermindering van de waarde, toe te kennen aan het bezit, voltrok zich gelei- delijk van 1949 af. In 1958 was deze waarde tot het nulpunt gedaald. In deze zelfde periode verloor ook de roepiah bijna geheel haar waarde. In 1949 was die nog gelijk aan de Nederlandse gulden.

Uitgaande van deze omstandigheden leek mr. Van Leeuwen het standpunt, dat de fiscus behoort in te nemen, gemakke- lijk te bepalen. De jaren 1950-1958 dienen, voorzover de belanghebbenden de wens daartoe te kennen geven, als een geheel te worden beschouwd, zodat in die periode algehele afschrijving van Indonesische belangen ten laste van de Nederlandse winst moet kunnen geschieden.

Indien men bij Financiën dit eenvoudi- ge principe had gevolgd, had de zaak al lang in kannen en kruiken kunnen zijn.

Ik vrees echter, zei onze woordvoerder, dat men zich uitput in het vinden van spitsvondige systemen, waardoor van de zwaar benadeelden nog zoveei mogelijk zal kunnen worden geplukt.

Doch ook de fiscus moet zich realiser·en dat hier miljarden verliezen zijn geleden, verliezen die een veelvoud bedragen van hetgeen in fiscale balansen tot uitdruk- king komt. Hierbij vergeleken vallen de geldelijke consequenties van een zekere fiscale soepelheid geheel in het niet. Snel- le beslissingen van de fiscus zijn nodig, opdat de belanghebbenden daarmee rekening kunnen houden voor het beramen

ONDERBERG

van een nieuwe aanpak met de overgeble- ven middelen.

* _* *

Äctaatssecretaris van den Berge ant-

~ woordde dat de zaak niet zo een- voudig is. De positie van de ondernemin·

gen is zeer verschiUend. De belanghebbenden vragen zelfs terug te komen op punten die reeds door de rechter zijn uit- gemaakt.

Er zijn besprekingen met de belanghebbenden geweest ,en in oktober is reeds e,en suggestie ter tafel gelegd, waaromtrent op het ogenblik nog naar een reactie wordt uitgekeken.

Mr. Van Leeuwen repliceerde dat hij goede redenen had om aan te nemen dat de voorstellen van Financiën zo weinig bevredigend zijn, dat zij eigenlijk zo zijn dat men zou moeten zeggen: dan kun je beter helemaal niets doen, laten wij ons dan maar houden aan de bepalingen van de wet.

Principieel moeten wij toch inzien dat hier e'en verlies is geleden. Dit heeft zich voltrokken tussen eind 1949 en eind 1957.

Dat is één periode, die als een geheel moet worden genomen. Het is redelijk dat men althans de keuze moet geven aan de betrokkenen die periode als één geheel te bezien. Er wordt zo bijster weinig ver"

langd als men deze vraag stelt.

Ten slotte verklaarde de staatssecretaris de beschouwingen van de heer Van Leeuwen, die uitvoeriger waren dan hier weergegeven, nogeens te zullen overwe·

gen voordat een beslissing in deze zaak wordt genomen.

* * *

Wij leven in een land waar in verge- lijking met ander~ landen de al- lerhoogste belasting worden geheven en waar de belastingmaatregelen zeer rigide worden toegepast. Wij moeten ons nu echter wat gaan inleven in een Eu- ropees milieu en in dit milieu zijn de ideeën over de belastingen bepaald anders dan bij ons.

Er zal een grotere soepelheid, een grotere welwillendheid en een grotere men- selijkheid van de fiscus nodig zijn, betoogde de heer Van Leeuwen, die overigens die andere ideeën niet onverdeeld kon bewonderen, maar het feit onder ogen zag dat wij nu eenmaal in die com- binatie zitten.

Hij pleitte er ook voor dat aan de categorie van handeldrijvende en am- bachtelijke middenstand en aan uitoefe- naren van vrije beroepen niet al te rigide

eisen ten opzichte van de boekhouding worden gesteld.

Staatssecretaris Van den Berge betwij- felde of wij naar Nederlandse opvattin·

gen zoveel zouden kunnen leren van de uitvoering van de belastingwetten in andere landen. Wanneer in ons land een be- lastingwet is aangenomen, moet zij worden uitgevoerd, zij het redelijk, menselijk en soepel. In dat opzicht hebben wij niet te leren van de EEG-landen.

Tegenover de middenstand wordt soepelheid betracht. Een zeer primitieve boekhouding is, mits zij regelmatig is, ook voldoende.

* _* *

In de bijzondere commissie tot wijzi- . ging van de loterijwet (voetbalto- to) heeft de voorzitter vorige week be.- noemd de ileren Sch2ps, Nederhorst, v. d. Tempel, Peschar (allen PvdA), Van Doorn, Lucas, De Vreeze, Kleisterlee (allen KVP), Couzy en Geertsema (beid.en VVD), Meulink (AR) en Diepenhorst

<CH).

Tegen de benoeming protesteerde de fractieleider van de PvdA, mr. Bur- gel", omdat hij o.a. de niet benoemde heren Vrolijk en Kleijwegt had voorgedra- gen.

Voorzitter Kortenhorst verklaarde dat de twee PvdA-leden evenals andere leden van de Kamer, zitting hebben gehad in de commissie-Wiarda, die aan de regering advies heeft uitgebracht over de voetbaltoto.

Nu is een vrijwel vaste regel, zei dr.

Kortenhorst, dat in Kamercommissies geen leden worden benoemd die zitting hebben gehad in adviescommissies. In dit geval, nu het een zaak is die het Neder- landse volk beweegt in de diepste roer- selen van beginsel, leek het mij gewenst de Kamer te laten voorlichten door leden die hun mening niet van tevoren reeds hadden vastgelegd in de commissie-

Grog 1 glas heet water 1 schep suiker

I schijf citroen 1 flesJe Underberg lmp: Tony van Heeswijk • Roermond

19 DECEMBER 19.'Ul ^{PAG. 4}

BRANDBLUSAPPARATEN

Officiëel goedgekeurd Talrijke attesten.

SIMPLUS N.V. DORDRECHT

VISSTRAAT 6-8 _TEL. 3344* (01850)

Wiarda. De grootste mogelijke meerderheid van het seniorenconvent was het daarmee eens.

* * *

Wanneer uit zorg voor het tot hun recht komen van beginselen mensen worden uitgesloten die de PvdA-fractie juist wel het meest geschikt acht, dan kan ik mij met dat beleid niet vereni-

gen, antwoordde mr. Burger.

Wanneer men bij de KVP de heer Blais- se uit een commissie wil hebben, is dat een zaak van de KVP zelf. De regel, die de voorzitter heeft geïntroduceerd, heeft nooit algemeen gegolden, betoogde de voorzitter van de PvdA-fractie. De min of meer onverhoedse gang van zaken ver- oordeelde hij.

Prof. Oud begreep het optreden van de heer Burger niet. Hij begreep wel het verlangen naar een andere samen- stelling van de commissie. In het seniorenconvent waren allen, met uitzondering van de heer Burger, van oordeel dat het juister was geen leden van de commissie Wiarda in de bijzondere commissie te benoemen.

Ik heb toen uit de bespreidagen in het seniorenconvent de indruk gekregen, zei prof. Oud, dat de heer Burger tenslotte bereid was zich bij de opinie van de meerderheid neer te leggen.

De heer Burger (opgewonden): Ik vind het een schande dat u dat durft te be-

weren.

Prof. Oud: Ik zeg alleen dat ik die indruk heb gekregen.

De heer Burger (rood aanlopend): Nee, die indruk kunt u niet hebben. Dat be-

M1". H. F. VAN LEEUWEN onjuist opt1"eden van de fiscus

staat niet. Dat is gelogen. <Die laatste uitroep heeft de voorzitter uit de Han- delingen geschrapt).

Prof. Oud: Ik heb gezegd dat ik de indruk heb gekregen en dat houd ik vol.

Maar goed, dan had de heer Burger hier het voorstel moeten doen anders te be- sluiten. Niets zou de heer Burger hebben belet een principiële uitspraak van de Kamer te vragen.

De heer Burger: Ik wil niet worden overrompeld met principiële uitspraken over allerlei dingen die nooit hebben gegolden.

Prof Oud: Ik moet er bepaald toch tegen opkomen dat de heer Burger hier zou zijn overrompeld. De zaak is in het seniorenconvent uitvoerig bespro- ken.

Prof. Romme (KVP) moest eerlijk zeggen dezelfde indruk te hebben gehad als prof. Oud. Hij was het met de voorzitter eens omdat ontaarding van de Kamer dreigt in specialistenclubs. Nu is ver- zekerd dat nog een betrekkelijk groot aantal andere leden dan de specialisten zich zeer actief en persoonlijk met de voetbaltoto bezig zullen houden. De sa- menstelling van de commissie is niet

veranderd. V.v. D.