Belastingheffing van de gehuwde vrouw

en

Zaterdag 28 januari 1961 - No. 619

ATI

Belastingheffing van de gehuwde vrouw

(Zie pag. 3)

IN NEDERLAND IS EEN NIEUWE POLITIEI( MOGELIJI{

E en kort bericht in ons vorige nummer maakte reeds mel- ding van de ondervonden brede instemming met het hoofdartikel in ons blad van 14 januari j.l., ge- titeld: "Onze taak en plaats in de.

psychologische oorlogvoering''.

Aan de. talrijke aanvragen uit het gehe)e land om overdrukken is inmiddels voldaan en in vele dui- zenden exemplaren vinden zij hun verspreiding onder hen, die wij tot nu toe met ons weekblad niet be- reikten.

Voor deze spontane medewer- king willen wij hier graag onze dank betuigen en hetzelfde geldt ten opzichte van de velen, die op enigerlei wijze ons persoonlijk van hun instemming blijk gaven.

Achtentwintig jaar politiek- journalistieke werkzaamheid heeft ons wel enige ervaring opgeleverd in de reacties van het lezers- publiek. En wanneer de spontane betuigingen van instemming dit maal groter zijn geweest dan bij welke andere gelegenheid dan ook, zegt dat dus wel iets.

Het vormt het bewijs, dat het- geen daarin tot uiting werd ge- bracht, resoneerde met de gevoe- lens en gedachten, die bij velen, bewust of onbewust, leefden.

De Kamerverkiezingen van 1959 brachten de bevestiging van het- geen de Staten- en Raadsverkie- zingen van het jaar tevoren reeds hadden doen vermoeden: dat een krachtige stroming in ons volk de overheersende rol van het socia- lisme in onze na-oorlogse politiek moe was.

Het appèl van prof. Oud sloeg aan bij een brede massa en ver- oorzaakte bij de verkiezingen een politieke verschuiving, die in de nogal versteende Nederlandse po- litieke verhoudingen door velen dan ook als een "aardverschui- ving" werd getypeerd.

Luistert op vrijdag, 3 fe- bruari a.s~, over de zender Hilversum U ( 298 m ), van 19.3Q-19.40 uur, naar .,DE STEM VAN DE V.V.D."

Vraaggesprek met mevr.

G. V. v. Se»meren-Downer, lid van de Tweede l<amer der Staten-Generaal.

Onderwerp: "Omroepbe- stel op de hening".

D at het socialisme - in Ne- derland zowel als in tal- rijke andere westerse landen teleurgesteld in zijn grootse ver- wachtingen - de kennelijk struc- turele wijziging in de politieke gevoelens' der kiezersmassa moei- lijk verwerken kan, is begrijpelijk.

Het zag zijn machtspositie en zijn greep op het staatsapparaat verloren gaan. Ministersposten, waarop sedert 1945 wel een socia- listische claim leek te zijn gelegel en die bij iedere Kabinetswisseling weer door een P.v.d.A.-man wer- den bezet, gingen thans in andere handen over.

Reeds de eerste Regeringsver- klaring van het Kabinet zonder socialisten liet gezonde geluiden horen, die men tot op dat ogenblik in het na-oorlogse Nederland van de regeringstafel node had gemist.

De praktijk toonde sedert dien aan, dat in Nederland een politiek mogelijk is, die sociaal maar n i e t socialistisch is en die het uitzicht opent op .een evenwichtige groei der maatschappelijke verhoudin- gen zonder ernstige verstoringen, welke het zich overgeven aan een welvaartsroes zo gemakkelijk lmn teweeg brengen.

* * *

D e voormannen van de Partij van de Arbeid, extra ver- ontrust door pessimistische gelui- den in de eigen gelederen, zagen deze ontwikkeling met lede ogen aan en meenden geen andere mo- gelijkheid meer te ·zien dan het toepassen van de methode der koude of psychologische oorlog- voering.

Het socialisme buitte al zijn pro- pagandamiddelen, waaronder radio en televisie, uit om te trachten, het niemve Kabinet te diskwali- ficeren.

Het probeerde daarbij dankbaar op de vergeetachtigheid van de grote massa te speculeren en trachtte de mening ingang te doen vinden, dat de Kabinetten-Drees niets dan successen hadden ge- boekt en voorbeelden waren ge- weest van een krachtig en even- wichtig beleid.

En daartegenover werd de ge- dachte ingehamerd, dat de nieuwe ministers evenzovele mislukkingen waren, die slechts een medelijden- de glimlach verdienden.

Wij willen niet ontkennen, dat deze agitatie, mede door de weife- lende houding van een deel der niet-socialistische opinie-pers, een ogenblik niet zonder succes leek te blijven.

Z ij, die de verantwoordelijkheid voor de verdediging van het Westen tegenover de dreigende machten van achter het IJzeren Gordijn dragen, hebben begrepen, dat zij hen die tezamen het verde- digingsapparaat vormen, niet al- leen -op de "echte" oorlog moeten voorbereiden, maar hen (en ook het z.g. "thuisfront") tevens on- vatbaar moeten maken voor de methoden van de koude oorlog, gericht op het ondergraven van het moreel van de tegenstander.

Datzelfde geldt ook voor de po- litieke strijd, zoals die zich thans in ons land ontwikkelt.

Aanvechtbare beweringen wor- den nog niet waar door ze telken- male te herhalen. Maar wel ont- staat het gevaar, dat zij, die daar onvoldoende tegen bewapend zijn,

ze op den duur voor waar gaan verslijten.

De nieuwe politieke verhoudin- gen, zoals die thans in ons land zijn bereikt, zijn daarom alleen te behouden en verder uit te bouwen, wanneer wij in de politieke "psy- chologische oorlogvoering" het terrein niet aan de tegenstander laten.

Dat betekent, dat wij niet alleen zelf immuun moeten zijn voor de toegepaste methoden, maar dat wij ook anderen in staat moeten stellen zich die immuniteit eigen te maken.

Het stemt tot voldoening, dat zovelen in onze kring dat hebben gevoeld en bereid zijn, hun mede- werking daartoe te verlenen.

A.W.A.

ZWAJ(I(E OPPOSITIE ....

.... STERi\.E VEf-(i-iALEN

wanneer maar dikwijls genoeg wordt beweerd, dat het kabinet-De Quay een "zwak" kabinet is met "zwakke" mi- nisters, dan géloven de kiezers het ten slotte. Dat is de redenering van de PvdA.

Daarom sprak de socialist ir. Posthumus vorige week in de Tweede Kamer bij de behandeling van de begroting van Ver-- keer en Waterstaat ook weer van een

"zwak beleid".

De ministers van het kabinet-De Quay zouden inderdaad zwak zijn wanneer ze in een streven naar gemakkelijke popu- lariteit zouden toegeven aan alle wensen en eisen. Dan zouden de belangrijke loons- verhogingen al lang ongedaan zijn ge- maakt door prijsverhogingen en dan zou er nu werkloosheid heersen.

Het matigen van allerlei wensen - al- les op zijn tijd - getuigt er dus van dat er juist een "sterk" kabinet aan het be- wind is, dat niet omziet naar de gunst van de kiezers, maar doet en laat wat in het algemeen belang wordt geacht, aange- naam of niet aangenaam.

* * *

T och probeerde ir. Posthumus de in- druk te wekken (er blijft altijd wel iets van hangen) dat minister Korthals de positie van de Nederlandse luchtvaart torpedeert door de verbetering van Schip- hol te traineren. Hij vond het beleid zo belachelijk, als het niet zo droevig was, dat hij sprak van een "tragi-komedie".

Zonder in de smalende termen van de opositie te vervallen, hadden ook andere sprekers, onder wie onze geestverwant Zegering Hadders, uiting gegeven aan hun ongerustheid over Schiphol. Men meende, -dat de overweging van een goedkoper plan van een particulier Haags architec- tenbureau een vertragende rol speelde.

Minister Korthals deelde mee, dat het beperkte plan. door het Haagse architec-

tenbureau aangeboden, aanzienlijk min- der investeringen zou vergen. Daarom was het waard geweest nader te worden bekeken, maar hij was tot de conclusie gekomen, dat de beperkte opzet niet ver- antwoord zou zijn. Inmiddels had hij er voor gezorgd, dat de uitvoering van het oorspronkelijke plan-Dellaert (zij het ge-

--- ! _i ^~'litsen Binnenhof (l) ^{van het} !

wijzigd omdat geen rekening was gèhou-- den met straalvliegtuigen) zonder enige vertraging voortgang had kunnen vinden.

Hij gaf de verzekering, dat al het moge- lijke wordt gedaan om van Schiphol een luchthaven té maken, die aan de hoogste

eisen voldoet. ,

Bij de replieken verklaarde de KVP'er -Maenên namens de vaste commissie uit de Tweede Kamer voor Verkeer en Wa- terstaat, dat men ten volle was gerust- gesteld.-

• • •

E en ander belangrijk punt betrof de bijdrage, die het Rijk verlangt van de noordelijke provincies voor de afslui- ting van de Lauwerszee. Boven de bij- drage in de kosten voor de aanleg_ van de nieuwe dijk, vraagt het Rijk extra 15 mil- joen gulden voor uit de afsluiting voort- vloeiende baten op het gebied van de waterhuishoudiág. Tegen die 15 miljoen werd uit de Kamer algemeen bezwaar gemaakt.

In het Noorden is men verontwaardigd, zei de heer z·egering Hadders, dat men naast hetgeen betaald moet worden naar normen, die ook elders in het land gel- den, bovendien nog een extra bedràg van 15 miljoen gulden moet betalen: Als het de bedoeling is de extra-bijdrage voor bijkomende voordelen overal te verlan- gen, dan zwijgt het Noorden, maar voor- alsnog heeft men de indruk, dat hier iets gevraagd wordt dat elders niet wordt verlangd.

• • •

Minister Korthals zette uiteen, dat . met het oog op de veiligheid, in het zmd-westen van het land afdamming van de zeegaten is geboden. Voor de ilf- sluiting van de Lauwerszee met een nieu- we dijk is niet de veiligheid bepalend ge- weest. Verhoging van de bestaande diiken zou de veiligheid ook gewaarborgd heb- ben. Er moet dus een bijdrage van de pro- vincies overeengekomen worden, uit te drukken in een percentage van de kos- ten der daarvoor te maken dijkwerken indien de Lauwerszee niet zou worden afgesloten. Dit percentage zal worden bepaald volgens de in te dienen bijdrage- wet deltawerken.

Ook ongerustheid weggenomen over biidrage der provincies voor afsluiting Lauwerszee • Waardering voor het beleid van minister Korthals • Onze woordvoerders, mevrouw ir. A. Kuiper- Struiik en de heer R. Zegering Hadders· brachten tientallen onder- werpen ter sprake • Het belang van een gemeenschappeliike Euro- pese vervoerspolitiek • Grote liberale taak voor staatssecretaris Stijkel.

MINISTER KORTHALS .... gewaardeerd beleid ....

De bijkomstige voordelen, die de streek door de afsluiting van de Lauwerszee zullen toevallen, zijn: verbetering van de afwatering, bestrijding van de verzilting, landaanwinst en structuurverbetering.

Afwenteling op het Rijk van de kosten voor de afwatering, kosten die anders door de streek zouden moeten worden gemaakt, zou een onbillijke bevoordeling zijn ten opzichte van andere gebieden.

De minister zal de bijdragen op dezelfde voet vaststellen als elders.

Uit het verhelderende antwoord van minister Korthals had de heer Zegering Hadders begrepen, dat van de noordelijke provincies geen andere bijdragen zullen worden gevraagd dan in de rest van Ne-' derland in soortgelijke omstandigheden.

Dan is het gevoel van onbehagen opgelost, zei hij.

Ook de andere sprekers maakten van de Lauwerszeekwestie geen halszaak meer. Zij zouden het resultaat van het overleg tussen Rijk en provincie afwach- ten. Minister Korthals gaf de verzekering, dat hij in de onderhandelingen met de provincies niet als eèn Shylock zai op- treden.

• * *

V oor de zeehavens aan de mond van de Rotterdamse Waterweg en het Noordzeekanaal worden grote bedragen beschikbaar gesteld. Met de Coentunnel hoopt men dit jaar te beginnen en geluk- kig is ook een beslissing genomen over de IJ-tunnel, zodat de burgemeester van Amsterdam heeft gezegd, dat de IJ-tun- nel over 6 à 7 jaar gereed zal zijn.

Wanneer ik daarnaast stel, aldus de -heer Zegering Hadders, het ontworpen 15-jaren-plan voor het rijkswegennet, dan zeg ik: we zijn met .dit alles op de eoede weg én het beleid van de minister heeft op deze punten mijn hartelijke instem- ming. Misschien zouden wè het allemaal nog een beetje vlugger klaar willen heb- ben, maar als dÜ misschien mogelijk zou zijn wat de investeringen betreft, dan is het personeelsprobleem een belemme- ring. Ik verheug mij zeer over de steeds meer zichtbare resultaten van het beleid van minister Korthals.

• • •

Na tuurlijk is er weer gepleit voor de verbetering van de buitenhaven van Scheveningen en de aanleg van een vissershaven voor Katwijk, maar minister Korthals moest tot zijn spijt verklaren, dat binnen het raam van de beschikbare financiële middelen daarvoor geen fond- sen kunnen worden uitgetrokken. De ver- betering van de haven van Scheveningen gaat hem echter zozeer ter harte, dat als

h~t financieel maar even kan, hij de kans drrect zal aangrijpen.

Onze woordvoerders; mevrouw ir. A.

Kuiper-Struijk en de heer R. Zegering Hadders, hebben vele tientallen onder- werpen ter sprake gebracht, zoals de grief tegen de geheimzinnige wijze waarop de -' Rijkswaterstaat grondaankopen en ver- goedingen taxeert, de toegang tot de ha- ven van Delfzijl, de waterverontreiniging de verkeersveiligheid, de overlast van d~

zandaanvoeren uit Duitsland via de Over- ijsselse Vecht, het rijtijdenbesluit, het belang van directe en snelle verbindingen van onze havens met de voornaamste grensposten enz. enz.

Van al die onder;werpen moge ten slotte ditmaal extra aandacht worden besteed aan het memorandum, dat staatssecre- taris Stijkel bezig is op te stellen over een te ontwikkelen gemeenschappelijke Europese vervoerspolitiek.

• * *

O P zichzelf kon mevr. Kuiper-Struijk voor het voornemen van staats- secretaris Stijkel waardering hebben maar zij vroeg de leden van de vaste com~

missie voor Verkeer en Waterstaat in de gelegenheid te stellen kennis te nemen van de inhoud van het memorandum al- vorens de onderhandelingen te beginnen.

Gewoonlijk plegen Kamerleden traetaten te ontvangen, die hun als een voldongen feit worden voorgelegd.

Naar het oordeel van mevrouw Kuiper- Struijk kan de zaak van de Europese ver- veerspolitiek en de gerechtvaardigde plaats van het Nederlandse vervoerswe- zen op de Europese markt worden ge- diend als de volgende uitgangspunten in het oog worden gehouden.

1. Er moet een gemeenschappelijke ver- veersmarkt komen met een vrije uitwis- seling van verveersdiensten als bedoeld in artikel 61 van het EEG-verdrag.

2. Er moet op die gemeenschappelijke vervoermarkt een zodanige politiek wor- den gevoerd, dat de vervoerondernemer, evenals iedere ondernemer in andere be- drijfstakken, vrij en commercieel kan op- treden. Daarvoor is nodig, dat discrimi- natie op grond van de nationaliteit van de ondernemer wordt uitgebannen.

3. Er moet op deze gemeenschappelijke vervoermarkt een stelsel van concurren- tie hèersen, waarbij ook de vrije keus van - de verlader verzekerd is.

4. Mocht, tengevolge van welke bijzon- dere ·omstandigheden ook, een ingrijpen van de overheid op de vervoermarkt niet te vermijden zijn, dan dient dit nimmer een permanent karakter te krijgen, doch slechts gericht te zijn op de opheffing van bepaalde stoornissen en uiteraard een tij- delijk karakter te dragen. Dit overheids- ingrijpen mag nimmer de vorm aanne- men van dwingend opgelegde tariefstel- sels, waardoor immers de commerciële functie van de vervoerondernemer, die een essentieel element is voor de gemeen- schappelijke vervoermarkt, zou worden getroffen.

De prijsvorming is een zaak van de ondernemers. Het scheppen van de voor- waarden voor een markt, waar deze prijsvorming evenwichtig tot stand kan komen, kan onder bepaalde omstandig- heden hulp en bijstand van de overheid noodzakelijk maken. Maar ook in het laatste geval moet, zo enigszins mogelijk, voorrang worden gelaten aan het even- tueel sanerend optreden van het bedrijfs- leven zelf.

* * •

De Europese Commissie is nog steeds in gebreke een basis te scheppen voor een discussie over een gemeenschap- pelijke Europese vervoerspositie. Men praat steeds over deelproblemen, terwijl men er goed aan zou doen de zaken in onderlinge samenhang aan de orde te stellen. Dat is de bedoeling van het Ne-

28 JANUARI 1961

derlandse memorandum staatssecretaris Stijkel. '

PAGINA 2

antwoordde De zaak is niet eenvoudig. Het is geble- ken, dat wij met onze Nederlandse op- vattingen over de Europese vervoerpro- blemen vaak in de minderheid zijn en geïsoleerd staan. Er- begint langzamer- hand een zekere kentering te komen in de opvattingen op vervoergebied in onze nabuurlanden, maar er is bepaald nog sprake van vrij vastgewortelde opinies die zich in het algemeen zeer slecht rij~

men met de Nederlandse opvattingen.

Dat is begrijpelijk als gevolg van de totaal andere vervoerpolitieke situatie die in een aantal EEG-landen historisch is gegroeid. Wij moeten ons er reken- schap van geven, dat in de negentiende eeuw in vele van deze partnerlanden de spoorwegen zich een monopoliepositie hebben verworven en dat deze er aanlei- ding toe heeft gegeven, dat de overheid die immers de gebruikers van de spoor~

wegen diende te behoeden tegen al te monopolistische praktijken, zich met het spoorwegbeleid heeft ingelaten.

Die bemoeiing is geleidelijk voortge- schreden. Er zijn situaties ontstaan waar- bij via het spoorwegbeleid steu~ werd gegeven aan de ontwikkeling van bepaal- de streken of aan bepaalde groepen van producenten of gebruikers. Toen er in die situatie een zekere concurrentie opkwam van het wegverkeer, heeft men er in eei1 aantal landen naar gestreefd het lastige wegverkeer aan banden te leggen en is men in een toestand geraakt. die voUw- men verschilt van de ontwikkeling in ons land.

Jn Nederland heeft zich een andere ontwikkeling voorgedaan. Bij ons is er steeds sprake geweest van duidelijke concurrentie tussen spoorweg- en wat-er- vervoer. Toen er concurrentie kwam van de zijde van het wegvervoer, was daar- mee niet een volstrekt nieuwe situatie geschapen. Men kon die concuri·entie van het wegvervoer gemakkelijk inpassen in een toestand, die men al enigermate kende.

Op deze wijze heeft zich bij ons een ontwikkeling voorgedaan, die economisch bepaald gezonder is te noemen· en die ook meer in overeenstemming is met het doel van het EEG-verdrag. Ik ben van mening, aldus staatssecretaris Stijkel, dat het Europese be~ang en de Nederlandse in- zichten op vervoersgebied, elkaar zeer wel dekken en dat op basis van de vol- gende vier punten tot een acceptabele oplossing kan worden gekomen.

Die vier ·punten zijn: 1. een vrije uit- wisseling van vervoerdiensten tussen de partnerlanden; 2. concurrentie tussen de takken van vervoer en tussen onderne- mingen binnen elke vervoerstak; 3. vrij- heid van keuze voor de verlader en 4. de regulering van de concurrentie voorzover dat nodig is om excessen en verstoringen te vermijden.

* * *

D e discussie in Europees verband moet worden gevoerd op basis van de totaliteit van het probleem. Langs die weg kan men hopen een bevredia·end resultaat te bereiken. Lukt dit niet,- dan dreigt het gevaar, dat over vijf jaar een fase aanbreekt, waarin over deze zaken niet meer met algemene stemmen, waar- bij met de belangen van iedereen reke- ning wordt gehouden, kan worden beslist.

Vijf jaren lijken een lange periode, maar voor ingewikkelde internationale onder- handelingen is die periode kort.

Met het memorandum wordt beoogd de discussie te doen starten op een goede basis. In de tweede plaats wordt ermee beoogd een uitgangspunt te scheppen voor een onderhandelingspositie, die door de Nederlandse delegatie in de te ver- wachten besprekingen zou kunnen wor- den ingenomen.

Het is dus tegelijkertijd een onderhan- delingsdocument. Het is onverstandig onderhandelingen te beginnen met al dadelijk het laatste argument ter tafel te brengen en- geen enkele manoeuvreermo- gelijkheid voor de komende discussie meer open te laten.

Het is niet gebruikelijk, dat van rege- ringswege aan de Kamer stukken worden overgelegd, die zijn bestemd om in inter- nationale onderhandelingen te worden gebezigd. De staatsecretaris was echter wel bereid over het stuk met de vaste commissie voor Verkeer en Waterstaat een discussie te voeren. Hij was er van overtuigd, dat het mogelijk is in beslo- ten kring een gesprek te voeren, dat vol- doende informatie geeft aan het parle- ment om zich nader te oriënteren en zich ook gerustgesteld te voelen.

Het is uiterst belaurijk werk, dat onze

liberale geestverwant, staatssecretaris

Stijkel, voor de toekomstige positie van

het Nederlandse vervoerwezen in Europa

onderhanden heeft. V. v. D.

Belastingheffing van de gehuwde vrouw

Gunstiger regeling ontworpen, maar nog niet bevredigend

In de jaren van mijn lidmaatschap van de Kamer heb ik herhaaldelijk aangedrongen op een herziening van de wijze, waarop het inkomen van de gehuwde vrouw wordt belast. Het zonder meer optellen van het inkomen van de vrouw bij dat van de- IDlan voor de berekening van loon- en inkomstenbelasting wekt terecht weer- IStanden op.

De veel voorkomende afkeer tegen het betalen van belasting heeft hier een gerecht-

!l'aardigde grond. Want het buitenshuis werken van de gehuwde vrouw brengt kosten _ anee. Deze uitgaven mogen echter niet in aanmerking worden genomen, wanneer het

gaat om het vaststellen van het belastbaar inkomen.

Zoals gez"egd, wordt de belasting be- rekend over de gezamenlijke verdiensten van man en vrouw. Voor hen, die in loondienst werken betekent dit, dat na inhouding van loonbelasting door de resp.

werkgevers ter afdracht aan de belasting- dienst, later nog een aanslagbiljet volgt, dat zij zelf moeten voldoen. Deze nahef- fing is vaak een erge tegenvaller. De oorzaak wortelt in de progressie der ):>e- lastingtarieven.

Dat zit zo: Over het onderste laagje van ons inkomen betalen wij altijd niets.

Voor gehuwden zonder kinderen wordt de belasting berekend vanaf het inkomen boven 2100 gulden. Ik breng u in herin- nering, dat waarschijnlijk per 1 juli nieu- we belastingtarieven zullen worden in- gevoerd. Het vrijgestelde bedrag wordt dan 2700 gulden.

Elk volgend reepje van het inkomen wordt zwaarder belast. Gehuwden 'zon-·

der kinderen betalen volgeps het thans nog geldende tarief bijvoorbeeld bij f 4500 inkomen rond 81/z procent belasting, Het bovenste laagje van die f 4500 is echter

al me~ 17 procent belast. MR. H. F. VAN LEEUWEN

• .. gunstiger, maar nog niet voldaan ...

bare landen, laag is; en dat het zeker voor de algemene welstand van belang is, dat meer gehuwde vrouwen 1n het arbeids- proces komen, met name ook voor half- daagse arbeid.

HET DRAAGKRACHTBEGINSEL Mijnerzijds zou ik in de eerste plaats de nadruk hierop willen leggen, dat het niet billijk is en niet in overeenstemming met het draagkrachtbeginsel van de in- komstenbelasting, dat hier geen verwer- vingskosten en kinderverzorgingskasten in aanmerking worden genomen, kosten die nu eenmaal vastzitten aan de extra verdienste, die de vrouw heeft door het verrichten van arbeid buiten het huis- houden.

In de belastingvoorstellen zoals door mi- nister Ho.fstra ingediend in 1958,werd eni- germate aan de bezwaren tegemoet ge- komen. Er zou voor de berekening van het belastbaar inkomen der gezamenlijke echtgenoten een aftrek van 3 gulden per dag met een maximum van 624 gulden per jaar worden toegepast, waarbij de eis van het aantonen van een minimum ar- beid gedurende 4 uur per dag werd gesteld.

Minister Zijlstra heeft de voorstellen wat gunstiger gemaakt. De eis- van het aantonen van 4 uur arbeid per dag is in het gewijzigde ontwerp, zoals het nu voor- ligt, verlaagd tot 31/z uur. Het maximum dat voor aftrek in aanmerking komt is verhoogd van f 3 op f 4,50 per dag en van 624 gulden op 1000 gulden per jaar. Ook is een verbetering aangebracht voor on- regelmatige arbeid. Wanneer in een kalen- derweek 18 uur is gewerkt, krijgt men aftrek voor 6 dagen.

Men noemt dit het marginale percen- tage: het percentage van d-e belasting op de opvolgende repen van het inkomen.

Bij f 9000 bedraagt het circa 25 procent.

Bij f 15.000 inkomen is dit reeds 39 pro- cent voor echtparen zonder kinderen en voor een echtpaar met twee kinderen ruim 36 procent. In de binnenkort in te voeren nieuwe tabel zijn deze bedragen iets lager, doch veel scheelt het niet.

Nieuw-Guinea ^{zn •} de

RESULTATEN DER PROGRESSIE De meeste mensen nemen deze zgn.

progressie van het tarief niet zo scherp waàr. Alleen bij extra verdiensten of ver- meerdering van de verdiensten komt dui- delijk aan het licht, dat men over het bovenste stuk van het inkomen heel wat meer betaalt dan het gemiddelde percen- tage. De gevolgen van de progressie van het tarief komen ook duidelijk naar voren wanneer echtgenoten beiden verdiensten hebben.

Wanneer de man b.v. f 5000 en de vrouw f <1000 belastbaar inkomen heeft, dan wordt hiervan volgens het tarief voor gehuwden resp. f 470 en f 300 ingehouden als loonbelasting. In totaal dus f 770.

Maar van f 9000, zoals hun gezamenlijk inkomen bedraagt, dient f 1347,- te wor- den geofferd aan de fiscus, zodat er een na-aanslag van f 577 wordt opgelegd. Het is wel opvallend, dat naar het ongehuwde tarief het samengestelde belastingbedrag 200 gulden lager zou zijn geweest! Maar dit zij tussen haakjes gezegd.

Het nieuwe jaar is in Nieuw-Guinea in!fezet in de, sfeer van de verkiezingen voor de Nieuw-Guinea Raad. Over geheel Nieuw-Guinea zijn de afgelopen weken 250 kiesmannen gekozen, die in februari 14 afgevaa,rdigden _zullen aanwijzen.

De steden Hollanrlia en Manokwari zullen tussen 15 en 28 februari ieder één ver- tegenwoordiger voor de Raad aanwijzen. Met 12 te benoemen leden zal hiermede het aantal vertegenWoordigers op 28 worden· gebracht.

Het is een grote vraag hoeveel Euro- peanen er onder deze 28 leden zullen zijn.

Het lijkt gewenst, dat dit er minstens zes zijn want - zoals een te Hollandiu door Europeanen uitgegeven verkiezingsmani- fest het stelt - het is van belang, "dat niet-Europese leden van de Raad zullen kunnen profiteren van de ervaring en het inzicht in de werkwijze van vertegen- woordigende lichamen, waarover Europese leden - zeker in de eerste zittingsp~riode

- in meerdere mate zullen beschikken."

Nu bovendien het bedrijfsleven geheel door de Europeanen gedragen wordt en een gezonde economische ontwikkeling een eerste vereiste is, ook voor de poli- tieke ontplooiing van Nieuw-Guinea, moet

de stem uit deze hoek zeker ook duidelijk doorklinken in het vertegenwoordigende lichaam.

On~c geestvencant mr. Jr. M. Th.

Adriaanscns, advocaat en procureur te Hollandia (}\'ed. Nieuw-Guinea), die op 11et ogenblik met verlof in Nederland vertoeft, maar op 8 februari a.s. weer naar Hollandia 'üertrelct, hoopt on~e

le:ers nu er~ dan 'Van de ûtuatie in dit deel van ons Koninkrijk op de hoogte te honden.

Wij laten hierbii een eerste leurt ar- tikel "algen,_ dat hii nog tijdens zijn 1:erlo f schreef.

Te1:ens dmkkcn wij af het aan het ,.Algemeen Handelsblad" ontleende L'erslag van een voordracht, wellee mr.

Adriaunsens op 'l!:ocnsdag 11 januari voor de Amsterdamse afdeling van de longeren Organisatie Vrijheid en De·

mocratic hield.

NOG NIET BEVREDIGEND Bevredigend kan_ ik het voorstel nog niet vinden, dit nog afgezien van mijn bezwaar tegen het woord "aantonen", dat ik liever door "aannemelijk maken" zou zien vervangen.

Volgens moderne vermogensrechtelijke opvattingen, waarbij echtgenoten elk de beschikking over hun inkomsten hebben, zou een splitsing van de inkomens veel meer passen. Nu ligt deze zaak wel een- voudig voor hen, die in loondienst zijn, maar niet zo simpel voor samenwerkende echtgenoten, zoals wij die bijv. veel vin- den in de boerenstand en in midden- stands bedrij ven.

Hoe dit ook zij: met de verbetering door minister Zijlstra voorgesteld, gevoel ik mij nog allerminst voldaan en ik neem aan, dat vele gehuwde vrouwen, die het aangaat en ook hun echtgenoten evenzo zullen denken.

In een tijdschriftartikel heb ik daarom behalve een pleidooi voor inkomenssplit- sing de gedachte ontwikkeld, dat naast de tegemoetkoming zoals die wordt voor- gesteld nog ter keuze een andere moge- lijkheid zou worden geopend.

Deze heb ik mij als volgt gedacht. Een vrijstelling voor qe helft van de verdieri- sten van de vrouw, gebonden aan een ze- ker maximum, waarbij ik aan 2500 gulden dacht. Ik geloof, dat met deze toevoeging de billijkheid zou worden betracht. Velen zouden dan met meer animo nuttig werk in de maatschappij verrichten.

Mr. H. F. VAN LEEUWEN (Op 20 januari j.L sprak mr. H. F.

van Leeuwen over hetzelfde onderwerp in onze radio-uitzending).

branding

kamp - doch ook moet verwacht worden, dat, bij het ontbreken van een stemplicht, de opkomst onder de Europeanen gerin- ger zal zijn dan die van de Papoea's

Zo is het gemiddelde van de opkomst der Papoea's bij de verkiezingen der kies- mannen ruim 80°/o, terwijl in Biak b.v. van de Europeanen slechts 15°/o ter stembus toog. Deze ontwikkeling wordt met enige zorg bezien, niet. omdat ons vertrouwen in de Papoea onvoldoende zou zijn, doch om- dat een ruime Nederlandse vertegenwoor- diging in deze eerste Nieuw-Guinea Raad wenselijk lijkt.

De Europese kandidaten voor de zetel Hollandia-stad zijn de door het Katholieke bevolkingsdeel gepousseerde voorzitter voor de ARKA (R.K. Ambtenaren Bond) mr. J. H. G. Boekraad; en mr. J. 0. de Rijke, die aanhang heeft onder de In- dische Nederlanders (en waarschijnlijk

~ok onder een deel der Papoea's).

Het ligt in de lijn der verwachtingen, dat ook het C.W.N.G. (Christelijk Werk- nemers verbond) nog een (Europese of Papoea?) kandidaat zal stellen.

Met belangstelling wachten wij de ont- wikkeling af.

Mr. W. M. Th. ADRIAANSENS Men kan het dus zo stellen, dat van het

extrà inkomen van de vrouw van f 4000 f 877 afgaat. Als zij goed rekent zal zij zien, dat van de laatste 1000 gulden, die zij verdient ruim een kwart wordt wegbelast.

Maar feitelijk houdt zij minder over dan uit de genoemde cijfers volgt. Want als regel zal het zo zijn, dat om de bijverdien- ste te verkrijgen, de vrouw duurder moet huishouden. Zij zal minder tijd hebben voor huiselijke arbeid en h~t huishouden dus duurder voeren, zij heeft minder tijd voor was- en verstelwerk, voor goedkoop winkelen en moet meer besteden voor kle- ding. Dikwijls zal het voorkomen, dat kosten moeten worden gemaakt voor het verkrijgen van huishoudelijke hulp; in het bijzonder wanneer er kinderen zijn.

Verwacht moet echter worden, dat er op zijn hoogst .slechts 2 Europeanen gekozen zullen worden, nl. een te Hollandia-stad en een te Manol:wari-stad.

In alle andere districten zijn de Papoea's in de meerderheid. Van de 4482 kiezers te Hollandia zijn er 2146 Papoea's en 2336 Europeanen, slechts een kleine meerder- heid voor de Europeanen derhalve.

Papoea!s afkerig van Indonesische inmenging

Indien echtgenoten dan aan het reke- nen slaan, komen zij tot de slotsom, dat niet alleen een hoog belastingpercentage op het inkomen van de vrouw drukt, maar dat daar nog een flink stuk van afgetrok- ken moet worden voor extra kosten.

Het is begrijpelijk, dat dit voor velen moeilijk te verteren is en dat de geneigd- heid voor werken buitenshuis vermin- dert, voor zover men de belasting niet weet te ontgaan. Ik zou een verbetering van deze onbevredigende toestand niet in de eerste plaats willen motiveren met het verlangen om meer vrouwen in het ar- beidsproces te krijgen.

Toch mag wel opgemerkt worden, dat het aantal werkende gehuwde vrouwen in Nederland, ~esteld tegenover vergelijk-

Niet alleen zijn de Europeanen onder- ling sterk verdeeld - een dubbele tegen- stelling moet worden doorbroken: ener- zijds die van de uit Nederland uitgezon- denen contra de in Nieuw-Guinea woon- achtige Indische Nederlanders, anderzijds de oude tegenstelling in het Christelijke

AFDELINGSSECRETP...RISSEN:

Onze administratie is gaarne bereid met U te spreken over de mogelijkheid van uitbrei- ding van onze lezerskring.

Voor de Amsterdamse afdeling van de Jongeren Organisatie Vrijheid en Demo- cratie heeft mr. W. M. Th. Adriaansens, advocaat en procureur te Hollandia - thans met verlof in Nederland - gespro- ken over de politieke situatie op Nieuw- Guinea Na een uitvoerig gedocumenteerd overzicht te hebben gegeven van de on- derhandelingen en het verschil van opvat- ting tussen Indonesië en Nederland over de status van Nieuw-Guinea, besprak mr.

Adriaansens de binnenlandse politieke situatie

Spreker was van mening, dat de kwes- tie van de soevereiniteit zo spoedig mo- gelijk moet worden opgelost. "Hoe eerder Nieuw-Guinea soeverein wordt hoe be- ter", zo vond hij. Daarbij wees'hij op de belangen, die Australië uit strategisch oogpunt aan dit eiland hecht. Australië ziet Nederland niet graag uit Nieuw-Gui- nea vertrekken.

M.et enige zorg zag mr. Adriaansens de

vorming van de politieke partijen tege- moet, die uiteindelijk ook van belang is voor de samenstelling van de Nieuw-Gui- nea Raad, die binnenkort zal worden in- gesteld.

De politieke partijen worden in enkele maanden tijds uit de grond gestampt.

Enkele vooraanstaande Papoea's hebben zich daarbij op de voorgrond geplaatst, veelal te jeugdige personen om al een bezonken politiek inzicht te hebben. En- kelen van hen zijn niet vrij te pleiten van opportunisme en het is niet uitge- sloten, dat zij plotseling hun inzichten zullen wijzigen en daarbij grote delen van de inheemse bevolking beïnvloeden.

Hoe de situatie zich dan zal ontwikke-

len is nog een open vraag. Mr. Ardiaan-

aens zei, dat 30 à 90 procent van de Pa-

poea's neutraai of Nederlands gezind is

en in ieder geval afkerig van Indonesische

inmenging.

VRIJHEID EN DEMOCRATIE 28 JANUARI 1961 - PAGINA 4

============================================================~~

LIBERALEN TEGEN VERHOGING KINDERBIJSLAG

^' . I / , "

N et zo min als in de Tweede Kamer is het de staatssecretaris van so- ciale zaken, de heer. Roolvink, in de Eerste Kamer gelulrt de socialisten en liberalen over te halen tot steun aan het wetsontwerp tot verhoging der kinderbij- slagen met ongeveer vier procent. Beide fracties hebben dan ook tegen het rege- ringsvoorstel gestemd. Niettemin werd het met 36 tegen 25 stemmen aangeno- men.

Ondanks de gemeenschappelijke afwij- zing vim het regeringsvoorstel door socia- listen en liberalen, was er toch een aan- zienlijk verschil in beoordeling. De PvdA- fractie had best met het ontwerp akkoord kunnen gaan als de regering deze verho- ging maar niet had aangegrepen om de progressie in de kinderbijslag voor de grote gezinnen (vier en meer kinderen) sterker te maken.

De liberalen hadden daarentegen be- zwaar tegen de verhoging zonder meer, welk bezwaar dan bovendien nog aanzien- lijk werd aangescherpt door de kwestie van de progressie. Het liberale standpunt werd in de senaat vertolkt door dr. P. G.

van de Vliet, die in zijn uitstekende mai- denspeech het vraagstuk principieel be- naderde. Hij stelde, dat er in beginsel twee mogelijkheden zijn van beloning van de menselijke arbeid:

1. een beloningssysteem, waarbij het -loon bepaald wordt door de geleverde prestatie en waarbij een rechtvaardige minimumbeloning gegarandeerd wordt, waaruit men een gezin van gemiddelde omvang kan bekostigen;

2. een beloningssysteem, waarbij het loon behalve· door de geleverde prestatie mede wordt bepaald dóor de behoefte, op welke behoefte vanzelfsprekend de ge- zinsomvang van grote· invloed is.

De eerste me.thode, gecombineerd met een belastingheffing naar draagkracht is naar liberale opvatting de juiste. Twee personen, die hetzelfde presteren, moeten ook hetzelfde verdienen. Het is in begin- sel onjuist als de prestatie van de één, hogere inkomsten oplevert op grond van een andere gezinssamenstelling_ Een te-

gemoetkoming voor grote gezinnen dient daarom geen bestanddeel van het inko- men te zijn. Zonder het beloning-naar- .presatiebeginsel te doorkruisen, bestaat alle mogelijkheid door belastingheffing naar draagkracht kinderrijke gezinnen de nodige extra tegemoetkoming te ver- schaffen.

Bij de behandeling van dit wetsontwerp ging het echter niet om de vraag of er wel of geen kinderbijslag moet zijn, maar of de bestaande kinderbijslagen in tijden

Verhoging kinderbiislag onjuist, maar versterking der progres- sie helemaal onverteerb~ar • Premie is te hoog • Waardering voor beperking verhaalsrecht • Maidenspeech van Eerste-Kamerlid dr.

Van de Vliet.

Dr. P. G. VAN DE VLIET ... , Goede maidenspeech ....

van welvaart verhoogd moeten worden.

Nu zegt de regering wel, dat dit voor haar geen vraag is, maar dat was het voor de heer Van de Vliet nu juist wel.

_Men kan immers ook het standpunt ver- dedigen, dat in perioden van welvaart reeds voldoende vergroting van het ge- zinsinkomen in de loonsfeer plaats heeft.

Het kernpunt van het probleem is, of de kinderbijslag gebaseerd moet zijn op het kostenpatroon of op de loonindex. Dit is een principieel punt, dat straks bij de be- handeling van de Algemene Kinderbij- slagwet beslist kan worden. De enige mo- gelijkheid om niet vooruit te lopen op het advies, dat de S.E.R. over deze kwestie zal gev.en, Is thans de kinderbijslagen niet te verhogen.

Dat de staatssecretaris bij deze verho- ging nu ook nog een wijziging in de pro- gressie gaat brengen, was voor de libe- raal· uiteraard helemaal onverteerbaar.

De progressie mag dan de laatste tijd iets minder zijn geworden als gevolg van de uniforme duurte toeslag van tien cent per kind, zoals de staatssecretaris ter ver-

dediging had aangevoerd, maar dit is volgens de heer Van de Vliet geen steek- houdend motief om de thans bestaande progressie te versterken. Die redenering zou alleen maar kloppen als men aan- nam, dat de verwerking van het dubbeltje destijds niet weloverwogen zou zijn ge- schied. En daarvoor ontbreekt elk bewijs.

Slecht was de liberaal te sprek·en over het argument van de staatssecretaris, dat de premieruimte - dus de te hoog vast- gestelde premie - aanleiding geeft tot verhoging der bijslagen. Als er premie- ruimte is, betekent dit niet anders dan dat het bedrijfsleven te veel heeft betaald en dat de premie dus verlaagd moet wor- den. Kritiek had de heer Van de Vliet ook op het feit, dat de Stichting van de Ar- beid over de kinderbijslagkwestie pas advies is ·gevraagd, nadat de regering haar voornemens al bekend had gemaakt.

Ook andere senatoren kapittelden de staatssecretaris over deze minder geluk- kige procedure.

• *

V riendelijker akkoorden kon deze geestverwant later op de dag aan- slaan, toen het wetsontwerp tot beperking van het verhaalsrecht in behandeling kwam. Weliswaar zag hij ook diverse be-

r;~ i Binnenhof (II) ~

.. zwaren in dit van minister Klompé af- - - - - -

komstige wetsontwerp. Maar hij kon des te gemakkelijker over zijn bedenkingen heenstappen, omdat het hier een nood- maatregel betreft, vooruitlopende op de algehele vervanging van de Armenwet.

Dr. Van de Vliet stelde voorop, dat hij en zijn politieke vrienden het verschaffen van onderhoud aan behoeftige naaste verwanten zien als een morele plicht van de eerste orde. Het wetsontwerp maakt ln feite inbreuk op dit verantwoordelijk- heidsbesef jeg.ens naaste bloedverwanten.

Maar, zo zei onze woordvoerder, wij zijn geenszins blind voor de realiteit, dat er een grote groep bejaarden bestaat, die

stille armoede lijden, omdat zij niet om ondersteuning durven vragen uit vrees, dat daardoor de band met hun kinderen wordt geschaad. Ook in gevallen, waarin dit laatste gevaar niet bestaat, komt het voor, dat bejaarde ouders niet om finan- ciële hulp wens·en aan te kloppen, omdat zij niet willen dat hun kinderen, die vaak de zorg hebben voor een opgroeiend ge- zin, zich dingen moeten gaan ontzeggen.

Het staat vast, dat door deze oorzaken een belangrijke groep bejaarde landgeno- ten beneden of net op de grens van het bestaansminimum leven. Dit ontwerp wn·

deze groep kleiner maken en daarom meende de heer Van de Vliet, dat mi- nister Klömpé goed werk heeft gedaan.

Z oals men weet introduceert dit wets- ontwerp een inkom.ens. en een vermogensgrens, waarboven wel verhaal mogelijk is. De vermogensgrens, die aan- vankelijk op f 25000 was gesteld, is door een amendement tijdens de behandeling in de Tweede Kamer verdubbeld. De heer Van de Vliet achtte dit juist, omdat de dwang om betrekkelijk kleine vermogens in te teren, zoals een eigen huisje, te be- treuren zou zijn. Bovendi-en zou dit niet in overeenstemming zijn met het streven naar bezitsvorming, dat toch immers ook .eerbied voor het verkregen bezit bete-

kent.

Hij hoopte, dat de gemeenten de ver- mogensgrens met verstand en met grote menselijkheid zullen hanteren. Het zou toch wel erg hard zijn als het kapitaal werd aangetast van iemand, die alleen.

van de opbrengst van. zijn vermogentje moet leven ·(dus bij .een vermogen van ongeveer f 50.000 van ca. f 2.000). Het ge- volg kan immers zijn, dat hij later zelf naar de dienst van sociale zaken moet gaan. Afgezien van de menselijkheid zal dus ook het koele financiële verstand de gemeenten iit de richting van matiging moeten dringen. Hij had daar op grond van de ervaring echter wel vertrouwen in. Minister Klompé sloot zich bij deze opmerking aan.

Een kwalijk punt is het volgens de heer Van de Vliet, dat er een vrij belangrijk verschil ontstaat tussen degenen, die net boven of net onder de gr.ens vallen. Daar- om betreurde hij het, dat de gedachte om een glijdende schaal in te voeren, zoals de liberale mej. mr. Ten Broecke Hoek- stra deze in de Tweede Kamer heeft ge- opperd, bij de minister geen weerklank had gevonden.

Het wetsontwerp werd zonder hoofde- lijke stemming· aangenomen.

ad. int .

... ~···~···••++++++++++++++++++++++++++++

• + • •

: :

I _{: •} ~ezin'-'be~chermin I _{. •}

: :

: :

t u weet wat I.Z.B. betekent: Arnhem een eendaagse praktische Voor ie.dere provincie worden :

t individuele zelfbescher~ opleiding georganiseerd. docenten opgeleid; men rekent i

.t ming, wat ondergetekende altijd Daar werd in één dag, uiteraard hiervoor per provincie op 10 à 12 Copie voor de:z:fl rubriek te zenden naar: t

i eigenwijs en hardnekkig: gezins~ beknopt, de stof behandeld waar~ vrouwen van allerlei levensbe~ Mejuffr. Joh. H. Springer, Alexander- i :i bescherming wil noemen. Het gaat aan anders meer tijd wordt be~ schouwing of richting. Deze do~ straat 16• Hoark>m. i

;t er immers om, hoe wij niet alleen steed. Maar het was nu al moeilijk centen zullen op haar beurt· groe~ t

:i onszelf, maar ook onze naaste om~ genoeg geweest deze 60 dames uit pen voorlichters opleiden en de dan onmiddellijk in een cursus ge- t

:: geving, ons gezin kunnen bescher~ het hele land bij elkaar te krijgen; aspirant-voorlichtsters kunnen plaatst kon worden. i

~ I •

,+ men in het geval van een he aas het bestuur van de federatie, be- daarvoor een docent kiezen van De voorlichters krijgen dus via +

[! niet helemaal ondenkbare oorlog. staande uit vertegenwoordigsters haar eigen geloof of richting. Het de docenten de stof, die zij aan de J

,+ En niet voor het geval, dat er een van de 15 aangesloten vrouwenor~ zijn ten slotte deze voorlichters, huisvrouwen moeten doorgeven. +

if bom boven ons hoofd ontploft, ganisaties, (waaronder de onze), die in kleine huisbijeenkomsten de Op welke wijze zij dat doen, moe~ J

:: want dan valt er niets meer te be- provinciale federaties en 3 stede- huisvrouwen zullen voorlichten. ten zij zelf weten. Dat hangt hele- t :: schermen, maar voor de veel gro• lijke federaties, allen met plaats- En men hoopt, dat deze 1 op de 5 maal van het milieu af. Zij kunnen t :: tere kans, dat wij in het randge- vervangsters. Er waren ook een huisvrouwen dan ook de 4 ande- het materiaal opdissen en aanvul- t

:: b d I d k :

:: ie zitten, waar de gevo gen van paar her.en bij van de Stichting ren in haar omgeving een en an- len en inleiden, zoals zij en en, : :: een ontploffing zichtbaar of on~ B.B.B., die eerstdaags wordt op ge- der zullen vertellen, zodat uitein- dat het voor haar toehoorsters het : :: zichtbaar of zelfs onmerkbaar ons heven, waarna alles direct onder delijk toch àlle vrouwen, zij het in- meest geschikt is. Als zij de stof t

·i kunnen bedreigen, Binnenlandse Zaken komt, dus direct, bereikt worden. maar geven, waarom het gaat. i

: De voorlichting inzake die IZB onder onze minister Toxopeus. Het spreekt vanzelf, dat de Ten slotte brengen wij, mis- t

i geschiedt door de Ned. Federatie De dag was heel goed georga- voorlichtsters, op wie de eigenlijke schien ten overvloede, naar voren, i

; voor Vrouwelijke Vrijwillige niseerd en wij kregen een uitste- taak neerkomt, goed op de hoogte dat alles op vrijwillige basis ge- :

i Hulpverlening onder de naam: kende indruk van deze voorlich- moeten zijn en dat de docenten, beurt met alleen vergoeding van i

t door vrouwen aan vrouwen: een ting. Wij hebben er veel geleerd, die haar opleiden het nog veel be- onkosten. Die betaalt Binnenland- :

; op vijf. Een op de vijf vrouwen al was het wel een beetje veel om ter moeten weten en ook bekwaam se Zaken. t

l hoopt men te kunnen bereiken en op één dag te verwerken. Maar, en geschikt moeten zijn om zo'n Wij willen eindigen met een op- :

i dat is al een hele opgave. zoals gezegd, normaal wordt er opleiding te geven. Aan de oplei- wekking aan de vrouwen in onze i i Teneinde het bestuur van de fe- meer tijd aan besteed. ding van de docenten wordt dan eigen kring om ook op een of an- i

+ deratie op de hoogte te brengen, Voor wie het nog niet weet, nu ook veel zorg besteed. Geluk- dere manier mee te werken aan t

! waarom het eigenlijk gaat, was er wordt de gehele opzet hier nog kig hoorden wij, dat het aanbod deze grote gemeenschappelijke i

t in het nieuwe provinciehuis in eens weergegeven. van aspirant~docenten groter is, taak. J. H. S. :

: :

; :

~~~-·~jt+Jt~++++ttjl+Jl++~~~·+t·~·~~·~~~·~·~·=·~~···-··· ... ·~·~ ... ~-···~···~~~····••++++••···*

VRIJHEID EN DEMOCRATIE

De Amersfoortse rede ^·van r. P. Zonderland

,,Het Jl aderla,nd'' bestreed ~onderling betoog

Het dagblad "Het Vaderland" schreef in een hoofdartikel van 18 januari j.l.:

De Amsterdamse advocaat mr. P. Zon- derland, die zich aankondigt als oud- secretaris van de VVD-commissie voor PBO-zaken heeft voor de afdeling Amersfoort van deze partij een rede ge- houden. Mr. Zonderland is algemeen se- cretaris van de NAPB, de Nederlandse Aannemersbond en Patroonsbond voor de Bouwbedrijven in Nederland, en in poli- tiek opzicht iemand die zich enige malen heeft doen kennen als een nogal extreme figuur.

Volgens een ons toegezonden samenvat- ting herinnerde .mr. Zonderland eraan, dat Cort van der Linden eens heeft ge- zegd, dat de kloof die liberalen en cleri- calen scheidt tot op de bodem reikt. Toen het kabinet-Colijn in 1937 zich positief- christelijk noemde, achtte de voorzitter van de Liberale Staatspartij deze bena- ming aanstotelijk voor de vrijzinnige christenen.

Heden ten dage schijnt de liberale lei- ding zich nog al wel te bevinden bij het deelnemen aan een christelijk-sociale re- gering. Spi.·eker noemde in dit verband.

prof.· Oud een honorair beschermheer van een overwegènd confessioneel kabi- net.

Hier klopt iets niets, aldus mr. Zonder- land. Als een oplossing zag spreker dat de liberalen in de partij in staat moeten worden gesteld de beroepspolitici de grote lijnen te verschaffen voor een werkelijk liberaal beleid.

Spreker achtte het nog te vroeg nu reeds uit te spreken, dat onder de liberale ministers zwakke ministers zouden zit- ten. Men moet eerst de hele zittingspe- riode afwachten.

Zou de christelijk-sociale politiek een te weinig liberale inhoud hebben, dan ligt de verantwoordelijkheid hiervoor in de eer- ste plaats bij' prof. Oud, die- heeft toege-- laten, dat de liberalen volkomen buiten de sociaal-economische driehoek in de regering werden gelaten.

Naar aanleiding van de kritiek, welke prof. Oud heeft geuit over de liberale Eerste-Kamerleden- wegens het tegen- stemmen bij het toto-wetsontwerp :zeide spreker, dat "de liberalen, nu deze con- troverse naar buiten is gebracht, klaar- heiel hierover eisen".

Blijft mr. Van Riel het antwoord schul- dig, dan heeft prof. Oud mogelijk gelijk gehad. De liberalen in de tweede Kamer achtte de heer Zonderland niet een ade- quate vertegenwoordiging van het libe- rale volksdeel. Blijkbaar bij wijze van voorbeeld zeide spreker dat de bezwaren tegen het loonbeleid niet naar behoren naar voren zijn gebracht, toen Sociale Zaken aan de orde kwam.

Zo zou een pleidooi voor doorbereke- ning van verhoogde loonkosten pas zijn gehouden toen de middenstandszaken bij Economische Zaken aan de orde kwa- men.

Tot zover de samenvatting van een nogal curieus betoog. Mr. Zonderland is behalve advocaat en inwoner van Heem- stede, waar hij vergeefs getracht heeft zich een leidende functie in de VVD te veroveren, zoals gezegd, secretaris van de NAPB ·de grote neutrale bond van aan- nemer~ en patroons in het bouwbedrijf.

Deze functie moet men voor het begrijpen van het betoog van de heer Zonderland wel in aanmerking nemen.

Men zal zich misschien nog wel het bouwconflict herinneren in maart van 1960, toen de organisaties van aannemers er niet in -slaagden hun contractueel recht op doorberekening van de verhoog- de loonkosten voor werken in uitvoering, tot gelding te brengen.

De heer De Pous, n1inister van Econo- mische Zaken, sprak daarover destijds zijn veto uit. Het was wel bekend, dat in aannemerskringen men teleurgesteld was over het feit, dat de liberale Tweede-Ka- merfractie evenmin als het Centraal So- ciaal Werkgeversverbond niet tegen het beleid van minister De Pous in het ge- weer is gekomen.

We zien in het betoog van de heer Zon- derland min of meer een wraakoefening op de voorzitter van deze fractie. Daarop wijst o.a. het voorbeeld van het aan de orde stellen van de doorberekening van de Ionen door de middenstandsspecialist bij Economische Zaken. Dit had bij Socia- le Zaken moet gebeuren.

Het verwijt is ten onrechte gedaan,

want doorl;>erekening van loonkosten is een kwestie die niet de minister van So- ciale Zaken regardeert, maar zijn collega van Economische Zaken, zoals men in de bouwwereld maar al te goed weet. (Ter vermijding van misverstand: we hebben destijds het standpunt van de Raad van Bestuur Bouwbedrijf geheel juist geacht en doen dat nog steeds - Red. Het Vader- land).

Bepaald onduidelijk, om geen ander woord te gebruiken, is de rest van het betoog van de heer Zonderland. Zijn toe- speling op de opvattingen van gezagheb- bende liberalen voor de tweede wereld- oorlog over samenwerking met de chris- telijke partijen houdt geen steek, als men bedenkt, waarin die samenwerking tot uiting kwam. Zö waren in het tweede als in het derde en het vijfde ministerie Colijn liberalen vertegenwoordigd.

De opvatting dat de liberalen (in de par- tij) de grote lijnen voor de beroepspoliti- ci zouden moeten aangeven, is ronduit belachelijk en zeer onliberaal. Alle Ka- merleden - ook de beroepspolitici - zijn door de kiezers gekozen, nadat zij zich aan de kiezers hebben voorgesteld onder aanbiedi_llg van een zeker; programma.

Zou nu de heer Zonderland willen, dat een aantal personen die zich-liberaal noe- men. het recht hebben om de gekozenen voor te schrijven ·hoe· ze moeten handelen en stèmmen? Bedoelt de heer Zonderland daarmee een aantal ijverige particulieren die er zelf niet in slaagden K'amerlid te worden of daarvoor geen tijd hebben, of heeft hij misschien ·de vertegenwoordi- gers van een aantal organisaties op het oog, die zouden moeten bepalen wat de Kamerleden hebben te doen? Het adres aan de Kamerleden zou dan de vorm vari ··

een opdracht aannemen. De ·secretaris ..

van de NAPB is hier wel op een gèhè'el' verkeerde weg.

misschien zal de heer Van Riel ook wel eens wat terugzeggen, maar dit is toch allerminst een kwestie waarover k I aar- h e i d moet komen.

obk hier ziet de heer Zonderland over het hoofd dat de Kamerleden geen ver- lengstukken van een partij of van en- kele harer leden zijn.

Aldus "Het Vaderland".

•••

Blijkens ons verstrekte gegevens kunnen wij hieraan toevoegen, dat deze Amersfoortse spreelcbeurt is tot stand gekomen via een per- soonlijke relatie. van de heer Zonderland in het Amersfoortse afdeb:ngsbestuur.

Enige dagen vóór bedoelde bijeenkomst zond de heer Zondèrland een aantal exemplaren van de samenvatting der door hem te hou·

den rede naar het bestuur der afdeling Amersfoort, met het verzoek deze aldus door te zenden naar het Ali'P en een aantal lan •.

delijke dagbladen.

Het afdelingsbestuur, dat voor dergelijke vergaderingen de plaatselijke pers pleegt uit te nodigen, wellee dan een eigen verslag maakt, weigerde doorzending .en stuurde de exemplaren naar de heer Zonderland tetug, die nu op eigen gelegenheid het "verslarf' van zijn rede aan het ANP en de dagbladen toezond.

Tevens had het Amersfoortse bestuur, nu het door het toegezonden voorverslag had kennis genomen van hetgeen de heer Zonder·

land zou gaan zeggen, hem van zijn .bezwa·

ren tegen deze rede kennis gegeven:··

Wie het eigèn verslag van de "A1ners/oort:

sche Courant" leest, zal zien, ddt d~ rede, door -mr. Zonderland uitgesproken, .gematig- der n:as dan hetgeen hij inmiddels Bls ver- slag van zijn rede aan het· ANP en· de lari- delijke dagbladen had rondgezoni.(en.

Niettemin was ziin speech nóg zeer aan·

vechtbaar en werd de spreker bij de discus- Wat. nu de passage over de "controver-

se" Oud-Van Riel betreft, ook dit is lou- ter een· verdaèhtmaking. :be heer Oud heeft als lid van de Tweede Kamer, even- als woordvoerders van anderefracties,zijn teleurstelling en kritiek uitgesproken.

Niet duidelijk is, waarom "de liberalen

(wie?) klaarheid eisen, nu deze contro- sie door verscheidene bezoekers, onder wie de verse naar buiten is gebracht". - Amersfoortse zceihouder, de heer L. M. van De heer Oud heeft het zijne gezegd, Voorcne, krachtig bestreden - Red. V en D).

Grog 1 glas heet water 1 schep suiker

I schijf citroen 1 flesje Underberg lmp: Tony van Heeswijk

M

Roermond

Kritiek uit eigen boezem op het N.V.V.

Het twijfelachtige gebaar van het N.V.V. om aan het Belgische socia~

listisch vakverbond een r~nteloze Ie~

ning van een half miljoen gulden te verstrekken, heeft, zoals bekend, alom grote verontwaardiging opge~

roepen. Verontwaardiging, ook in eigen kring. Het is verheugend en belangrijk dit te kunnen signaleren.

Zo troffen wij dezer dagen in Het Vrije Volk een ingezonden stukje aan van de heer K. Vondeling te Apeldoorn, dat aan duidelijkheid niets te wensen overlaat,

Onder het opschrift "Belgische staking" schrijft de heer Vondeling het navolgende.

"In een hoofdartikel verklaart U wel, dat de lening, die het N.V.V.

aan het Belgisch Vakverbond heeft toegezegd, eerst na afloop van de staking zal worden overgemaakt, zo~

dat het N.V.V. dus geen steun aan de staking verleent. Maar het valt

mijns inziens toch niet te betwij fel en, dat de Belgische stakers in deze toe~

gezegde steun een aanmoediging zul~

len zien om vol te houden. En zo wordt de N.V.V.~steun in werkelijk~

heid toch steun aan de staking. Als het N.V.V. dit niet bedoelde, waar~

om dan met de toezegging van steun niet gewacht tot de staking afgelo~

pen is?"

Tot zover de inzender.

Het verheugt ons, dat ook onder.

de socialistische arbeiders het ge~

zond verstand nog aanwezig is. De uitlatingen van de heer Vondeling staan waarlijk niet op zichzelf. Het is een bekend feit, dat vele arbeiders ook die bij het N.V.V. aangesLJten zijn, zich niet met de handelwijze van de leiding van hun vakbond kun~

nen verenigen. Het blijft dan ook een hoogst vreemde zaak.

s.

~~~ <~aNliAlU 1961 - PAGINA 5

••••••••••••••••••••••••••••••••••••••• : ^; Î DE IJTUNNEL i

• •

• •

: De Regering heeft in princi~ :

i pe besloten, Amsterdam toe~ i

: stemming te verlenen de bouw :

•• •

: van de IJ tunnel zelf te finan~ Î

• eieren. •

i Dit besluit juichen wij toe. :

• De twee Kamers der Staten~ :

i Generaal hebben in meerder~ f

:.• heid voor een dergelijke oplos~ i

sing gepleit. +

f Aan de gemeentelijke auto~ i i nomie wordt in de Volksverte~ f

: genwoordiging grote waarde :

: gehecht. i

.i• Door haar beslissing getuigt i

de Regering van haar wil ha~ f

rerzijds de gemeentelijke auto~

i nomie in ere te houden. Î

: Bij zijn optreden heeft het i

:

.: Kabinet~De Quay de decentra~ i

• lisatie in zijn vanen geschreven. Î

., Het besluit om Amsterdam :

f zijn gang te laten gaan op een ~ : terrein, waar tot dusver Rijks~

: waterstaat het alleen voor het :

i zeggen had, is kennelijk door •

Î de decentralisatie~gedachte in~ f

• gegeven. :

~ ("Trouw" van 13 januari 1961.) ~

...

RADIO en TELEVISIE

Naar aanleiding van de medede- ling van staatssecretaris mr. ·Schol- ten in de Tweede. ·Kamer over de voorgenomen Îllstelling. v~n een breed samengestelde commissie, welke het ontwerp. Radiowet nader zal bezien, mede in verband met het voornemen, ook de televisie hierin te regelen, schreef de parle,mentaire re- dacteur van "Het Vaderland" op vrijdag 13 januari j.l. in zijn Kamer- overziCht:

De drie fradies riiet sterke bin- dingen aan omroeyorganis~ties {de K.V;P.; P.v.d.A.• en A.RP.) zijn ontstemd over deze nieuwe vertra~

ging ten aanzien van deze OmrOep- wet:

Er werd gefluisterd, dat deze ont~

stemming mede in de hand was ge~

werkt door de gedachte, dat met het verstrijken der jaren het getij voor de omroepverenigingen wel eens ongun;..

stiger zou kunnen worden. De Hil- versumse zuilen beginnen steeds meer mensen te ergeren met als ge~

volg, dat de stroming ten gunste van een nationale omroep langzaam maar zeker sterker wordt. Reeds thans zou men de stelling kunnen poneren, dat de Kamer die in grote meerderheid op de bres staat voor de belangen der omroeporganisaties, ten aanzien van deze kwestie niet zo erg repre- sentatief meer is voor de meningen in ons 'volk.

Er van uitgaande, dat de roep om èen nationale omroep met de jaren sterker zal worden, kunnen de te- genstanders van het huidige bestel er niet zo rouwig om zijn, dat een wettelijke regeling voorlopig op de lange baan wordt geschoven. Als er op dit ogenblik een omroepwet tot stand wordt gebracht, kan deze al- leen maar een consolidatie van de tegenwoordige situatie inhouden.

Doch over een aantal jaren is er mis- schien een regeling mogelijk, die, hoewel nog geen nationale omroep brengend ~ toch wat meer toekomst~

perspectief opent.

Steun voor deze speculatie zou men kunnen putten _uit het feit, dat van de zijde der K.V.P., P.v.d.A. en A.R.P. heel onvriendelijk werd ge~

reageerd op de beslissing van de staatssecretaris, terwijl de liberale mevr Van Someren, die een voor~

standster is van een nationale of al-

gemene omroep, met een zonnig ge-

zicht de in te stellen commissie veel

succes toewenste en er verder het

zwijgen toe deed,