E - 14 SEPTEMBER 1957 PARTIJMANIFESTATIE TE ROTTERDAM~ -

enDEMDCBATIE ·

8

Middenstándsrubriek

(Zie pag. ai)

Welverdiende hoge onderscheiding

De dag, waarop Prof. mr. P. J.

Oud het feit herdenken mocht, dat hij veertig jaar geleden zijn intrede deed in ons parlement, is hem wel ondubbelzinnig betoond, welk een plaats hij zich daarin, naar de schatting allereerst van wie hem daar in zijn volle kracht leerden kennen, heeft verworven.

Parlementariër vóór alles immers is de heer Oud en het moet hem wel een hartverkwikkende erva- ring geweest zijn, dat juist onze Tweede Kamer - dank zij een prijzenswaardig initiatief van de Regering - de gelegenheid heeft aangegrepen, op deze gedenk~

waardige dag haar medelid een~

parig de hulde te brengen, toeko~

mend aan de man, die, welke gro- te diensten hij ook in andere func~

ties land en volk heeft bewezen, het parlement toch steeds gezien heeft als het eigenlijke terrein zijner werkzaamheid. Het terrein zijner werkzàamheid, dat, naar uit Ouds dankwoord bleek, hem het meest na aan het hart ligt, om- dat het nu eenmaal is: de Volks- vertegenwoordiging, plechtanker

onzer volksvrijheden en rechten en daarom voor ons volk zelf een domein, in welks bezit het zich nooit voldoende kan verheugen.

Geen huldiging, dunkt ons, zelfs niet die, welke op 14 sep- tember zijn geestverwanten hem hopen te brengen, kan Prof. Oud meer tot innerlijke voldoening strekken dan die, welke zijn me~

de-afgevaardigden hem verleden week donderdag na afloop der vergadering hebben bereid.

Dat de Regering hierbij niet achterwege wilde blijven, ja voor- aan ging, gaf aan deze huldiging slechts te waardevoller accent. - Regering en Volksvertegenwoor~

diging vormen. in ons consti- tutioneel bestel een wondere twee-eenheid: -als besturende en controlerende instantie staan zij tegenover elkaar, maar tezamen bepalen zij de koers, waarin 's lands zaken worden geleid. Hoe de verhoudingen en de omstan~

digheden zich met de jaren mo~

gen wijzigen, aan de leider van de oppositie valt hierbij steeds een eigen rol toe. Toch moet er tus- sen beide, Regering en Parlement, een zekere affiniteit bestaan, wil het bestel in zijn geheel richtig functioneren. Een affiniteit, mis~

schien h.et best gewaarborgd, wanneer er sprake is van een ze- kere promiscuïteit onder de figu-

ren, die van beide lichamen deel uitmaken: een minister, uit de Kamer voortgekomen, een Ka- lid dat regeringsverantwoorde- lijkheid heeft gedragen, gelijk met Oud het geval is.

Kan er hier dus van een door de historie bepaalde gelukkige ge- gevenheid gesproken worden, het resultaat hangt als steeds af van het talent van de man, die beide functies mocht bekleden. Welnu, Oud, het Kamerlid is tevens Oud, de oud-minister. En wanneer hem op deze gedenkdag de hoge - en daarom uitzonderlijke - onder- scheiding ten deel viel van het Grootkruis in de Orde. van Oranje- . Nassau, dan betekent dit, dat de

Regering van nu in Oud niet al- leen de parlementariër huldigt om de wijze, waarop hij veertig jaar lang - zij het, naar hijzelf be- scheidenlijk in herinnering bracht, niet onafgebroken - het kamer-·

lidmaatschap bekleedde, maar ook de regent, die als minister en als burgemeester van een onzer groot- ste steden zijn rijke gaven aan ons volk ten goede deed komen.

Zo mag de decoratie, waarme- de Professor Oud zich thans als een der weinigen in ons land mag tooien, gezien worden als symbool van het praedicaat "de patria bene . meritus", hem verleend door de Kroon op voordracht van Haar raadslieden, en hem op zijn ge-

denkdag uitgereikt door de Re- gering, in het Huis der Volksver- tegenwoordiging en onder haar instemming. Vertolkte zij hier- mede weer waarlijk de stem des volks, de V.V.D. stelt zich daar _ zeker niet buiten, wanneer wij hier namens haar verklaren, dat zij zich zeer bijzonderlijk verblijdt in de eer, welke haar leider ten

deel viel! de R.

In verband met de vakan- . ties -zal ons weekblad op

13 JULI NIET VERSCHIJNEN.

Het eerstvolgende nummer - komt uit op 20 juli a.s.

REGERING HULDIGT Mr. P.

J. ouoi

Donderdag 27 juni j.l. heeft de R-ege- rin-g bij monde van de Vice-Mini8ter- President, Z.E. de Minister van Bin- nenlandse Zaken, Mr. P. J. Oud ge~

huldligd voor het feit dat hij 40 jaar geleden lid werd van de Tweede R:a~

m.er der Staten Generaal.

Tijdens de toespraak van de V oot'"~

zitter der Tweede Kamer, Dr. L. G.

Kortenh.orst: v.l.n.r.: Hans Oud, M"l'.

H. C. Oud, Z. E. de Minister van Binnenlandse Zaken, Mr. P. J. OUd, Mevr. Oud jr.; Peter Oud.

::!1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 N+H ~

E - 14 SEPTEMBER 1957 PARTIJMANIFESTATIE TE ROTTERDAM~ -

^~

iiiiiUNIUIIIIIWUIIIIUI.JIU III.JIIUI-t.I-IUIIIIUtl-tiiHUI+KIUIHfli.J-I·HUftUIUIIIIIIIUIIIIIIII·IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII-IIIIIIIIIIIII·IIIIIIIIIIU 11 U U Uit I~

VRIJHEID EN DEMOOBATD:

Flitsen van Het Binnenhof

Nieuwe pachtwet - Bescherming van de pachter kan niet wor- den gemist. maar het evenwicht dreigt te worden verstoord • Alle nieuwigheden hebben uithollend effect op positie van de grondeigenaren • Kweekscholenplan • Akkoord met obiectieve c011elusies.

D

e Tweede Kamer is vorige week be- gonnen aan de behandeling van de nieuwe pachtwet ter vervanging van bet Pachtbesluit 19(1. De woordvoerder van onze fractie, mr. F. G. van Dijk, merkte op, dat de voorgestelde herzie- ning een veel verdere strekking heeft dan het aanbrengen van enkele verbete- ringen, die alleen zouden dienen ter ve!"- boging van de rechtszekerheid van par- tijen.

Het staat voor mij allerminst vast, al- dus de heer Van Dijk, dat zij in elk op- zicht aansluiten bij en overeenstemmen met de rechtsopvattingen, zoals die in brede lagen van ons volk leven.

Het is nu eenmaal zo, dat, waar de belangen van twee partijen in het geding zijn en de rechten van de ene partij wor- den uitgebreid, die van de wederpartij veelal tegelijkertijd worden ·beknot. Zo- lang daardoor het evenwicht niet wordt verstoord en de belangen van de één niet tezeer ondergeschikt worden gemaakt aan die van de ander, kan men daar- mee vrede hebben.

Anders wordt het echter, indien de balans daardoor tezeer de ene of de an- dere zijde doorslaat. Dit laatste nu moe-- ten wij vaststellen indien wij het VOOI'-

liggend ontwerp als geheel beoordelen.

* * •

O

ok naar onze mening kan bescher-- ming van de pachter zeker niet worden gemiBt. Deze bes_cherming mag

~hter niet verder gaan dan, met het oog op de redelijke belangen van de pachter noopzakelijk en met het oog op de rede- iljke belangen van de verpachter, ver-

lUltwoord il!. '

Het gehele moderne pachtrecht is tenslotte een ingrijpen in de rechten van de eigendom van de grondeigenaar. De rechten van de pachter vormen hier een beperking van. Evenzeer de bevoegdhe- den van de Overheid via grond- en pacht.

kamer. Deze zijn in dit ontwerp nog weer uitgebreid.

Ingrijpen in de particuliere eigendom wordt ddor ons ook niet zonder meer verworpen, maar wij willen daarmee tocb .uiterst voorzichtig zijn. Alleen diUI Is .. het aanvaardbaar, indien zeer dwin- gende sociaal-economi!ICbe omstandig- heden dit eisen en wanneer zonder dit ingrijpen het sociaal. evenwicht dreigt te worden verbroken. Dat aan deze laatste voorwaarde - de dwingende noodzaak - is voldaan, kan niet van alle regelingen van dit ontwerp worden gesegd.

• • •

D

e heer Van Dijk vestigde' er de a - . dacht op, dat beslist niet alle Yer- paebters kwalijke lieden zijn en niet al- le pachters lieve mensen. Het omge- keerde geldt ook. Evenmin zijn alle ver- pachters tichards en alle pachters finan- cieel zwak. Ook hier geldt het omge-

keerde. ·

Grosso modo kan echter gezegd worden dat behoudens enkele bepalingen, nage- noeg alle nova in die wetsontwerp strek- ken tot verbetering van de positie van de pachter en een uithollend effect heb- ben ten opzichte van de poeltie van ile grondeigenaren.

De artikelen 47 en 51 maken de pacht in feite onbeperkt erfelijk. De vraag is of dit over geslachten doorlopende con- tinuatierecht inderdaad noodzakelijk :18.

Men verpacht op deze wijze niet aan een persoon, maar aan een geslaeht.

Artikel 5 introduceert in het pacht- recht de structuurpolitiek van de Over- heid. De regelingen van niet-voortzetting van de pacht bij het bestemmen tot een niet-agrarisch doel, geven aan de eige- naar-overheid een sterkere positie dan aan de eigenaar-particulier.

• • •

pacht voor korte duur kan volgens het wetsontwerp worden omgezet In een normale· pachtverhouding, dus ononderobroken met verlenging van :rechtswege, èn dit tegen de wil van de eigenaar. Ik heb er dit bezwaar tegen, zei de heer Van Dijk, dat, wanneer men een stuk grond verpacht voor korte duur, men bij de keuze van de pachter toch normaal gesproken andere normen zal aanleggen dan wanneer men weet, dat de pacht ononderbroken en van rechtswege gecontinueerd zal voortd:ure:o.

Mr. F. G. VAN DIJK _ •. omendemente11l. .••

Ken zal dUoll In het geval van een ver- pachting voor korte termijn andere per- sonen kiezen. Dan is bet logiBch, dat men zegt: die pacht voor korte duur wordt misschien één keer verlengd en dan ie de verpachter weer vrij om na te gaan of hij deze zelfde pachter op zijn be<)rijf wil behouden of dat hij een andere pach- ter er op wil hebben om dan over te gaan tot verpachting op langere termijn.

Hij moet dan aannemen, dat de bijzon- dere omstandigheden, die aanleiding waren om slechts voor korte termijn te verpachten, zich verder hebben ontwik- keld, zodat hij weet, wat er ~t ge-

beuren. '

* • •

V

^oor de bepalingen in de nieuwe pachtwet, die een positieve sa-

nering mogelijk maken, voelde de beer Van Dijk weinig of niets. Deze bepa..

lingen betekenen, dat uiteindelijk de grondkamers zullen moeten beslissen in welke gevallen de pachter in het bedrijf een volledige bestaansmogelijk- heid kan vinden. De grondkamer moet dus eigenlijk beslissen wat een econo- misch en sociaal verantwoord bedrijf ·

is. .

Bij de behandeling van de landbouW- begroting voor 1957 heeft minister Mansbolt zich aldus uitgedrukt: wij moeten nu trachten ~\et sociaal en eco-

nomisch verantwoord bedrijf te eOD- cretiseren. Moet nu de grondkamer dit doen? Dit is in feite niet uitvoerbaar.

m welke richting zoekt de minister de ontwikkeling? Vreest de minister niet, dat deze bepaling Of een dode letter zal worden Of tot de grootst mo- gelijke verwarring en ·ongelijkheden zal leiden?

• • •

D

e heer Van Dijk wijdde ook een gedegen juridische beschouwing aan allerlei onderdelen van de nieuwe pachtwet, waarop hij verscheidene amendementen heeft ingediend. Tot beslissingen is het vorige week ech- ter nog niet gekomen.

Er waren zoveel a.IIlendementen inge- diend, dat de commissie van voorberei- ding daarover eerst nog eens met de ministers Samkalden en Mansholt bin- nenskamers ove~leg wilde plegen alvo- rens de openbare behandeling voort te zetten.

• • •

I

^{n een} av~mdvergadering heeft de Tweede Kamer vorige week ook nog gediscusieerd over het plan van minister Cals om in de loop van de komende tien à vijftien jaar (ook met het oog op de gewenste spreiding) tot een verantwoord aantal kweekscholen in ons land te komen, verdeeld naar de richtingen. Hij vindt een aantal leerlingen van 200 het meest gewenst en beschouwt 125 eigenlijk als het mi-

nimum. ,

1Voor de verwezenlijking van dit plan zou het nodig zijn, dat er enkele nieu- we scholen worden opgericht, maar ook dat er enkele, zowel bijzondere als openbare, worden opgehev-.

Voor die door de minister gewenste opheffing ontbreekt echter de wette- lijke grondslag en het slagen van het plan hangt dus af van medewerking op basis van vrijwilligheid, want mi- nister Cals beeft met nadruk verklaard niet tot opheffing van de kleine open- bare kweekscholen te zullen overgaan indien bij het bijzonder onderwijs niet eveneens de bereidheid wordt getoond te kleine bijzondere kweekscholen op te heffen.

•••

D

e voorstanders van het bijzonder on- derwijs toonden zich allerminst enthousiast voor het kweekscholenplan.

De ·heren Tilanus (C.H.) en Scholten (A.R.) betoogden, dat de minister zich moet houden aan de wet en de heer Pe- ters (K.~.P.), die wel niet volstrekt af- wijzend stond tegenover het plan, gaf toch uiting aan zijn voorlief4e voor klei- ne kweekscholen, omdat daar van een nauwer persoonlijk contact tussen Ieraren en leerlingen sprake zou zijn.

Onze geestverwante, mevrouw Forta- nier-de Wit, zei echter, dat zij grote waar- dering bad voor de wijze, waarop het plan was opgesteld en voor de objectieve geest, die spreekt uit de conclusies, die de mi- nister heeft getrokken omtrent het aantal en de spreiding van de scholen. Met de heer Kleijwegt van de P.v.d.A. was zij het in het algemeen met de conclusies eens.

Zij had zich wel afgevraagd of het zin heeft een plan te bespreken, dat niet pa,.

rallel loopt met de bestaande kweek- schoolwet. Maar bij wat dieper doorden- ken van dit organisatieplan voor bet kweekschoolwezen, lijkt mij dit een bij- zonder belangwekkende proef, aldus onze woordvoerdster, om ondervinding op te doen omtrent de mogelijkheid om geza- menlijk voor openbaar en bijzonder on- derwijs te overzien hoeveel en welke kweekscholen en waar deze nodig zijn voor de eerste tieD à vijftien jaar.

•••

H

et uitgangspunt van de minister deel ik, vervolgde mevrouw Fortaniel'- de Wit. Ik weet op dit punt iets uit eigen ondervinding. Wanneer men een kweek- school heeft van te geringe omvang, zijn daaraan leraren verbonden, die hun hoofdbetrekking hebben aan een school voor v.h.m.o. en dan is het geven van les- sen aan een kweekschool een klein onder- deel van hun taak, daar hun hoofdtaak ligt op de school voor v.h.m.o. Ik vind het ideeaal wanneer aan een kweekschool een vaste staf is verbonden, welke staf zich geheel kan geven aan de opleiding van onderwijzers.

De eerstvolgende jaren kunnen bestaan- de scholen, die minder dan 200 leerlingen tellen, niet maar dadelijk worden opge- heven. Ik ben dit met de minister eeDII.

Ik ben het echter ook met hem eens, dat er bewust naar gestreefd moet wordea.

in het belang van de kwaliteit van het onderwijs en de culturele vorming - dit geldt voor het openbaar en bet bijzoDder onderwijs gelijkelijk - om tot combinatie van scholen tot ongeveer 200 leerlingen te komen.

MEVR. FORT ANIER-DE WIT ... eigen ondervinding ...

A

ls de richtlijn van de minister weer- klank zou vinden zowel bij het openbaar als bij het bijzonder onderwijs, wordt dit probleem wat eenvoudiger, al zullen ook dan in de praktijk nog dik- wijls moeilijkheden rijzen. Want hier is een probleem.

De minister heeft ges-chreven, dat het niet in zijn voornemen ligt tot opheffing van rijkskweekscholen over te gaan met 60 of meer, maar minder dan 125 leer- lingen, iDdien c1e besturen vaa bijzondere

8 mLI 1157 - PAG. I

8Cholen in soortgelijke gevallen niet de bereidbeid zouden hebben hetzelfde te doen. Deze gedachtengang lijkt mij te getuigen van billijkheid en redelijkheid.

Het is dus zo, dat wanneer men in 'de kring van het bijzonder onderwijs de richtlijnen niet onderschrijft, dan gebeurt er ook niets voor het openbaar onderwijs en dan zijn wij even ver als wij waren.

Dit zal dan zijn tot schade voor de on- derwijzersopleiding.

• • •

M

^iDister Cals antwoordde, dat het in zijn voornemen ligt zeer binnen- kort met verschillende organisaties con- tact op te nemen over de uitwerking van het kweekscholenplan. Hem was be- kend dat ten aanzien van een tweetal katholieke kweekscholen in Limburg en Brabant, pogingen tot concentratie in het werk worden gesteld.

Hij wilde overigens nog eens onderstre- pen, wat mevrouw Fortanier-De Wit had gezegd: dat men bereid zal moeten zijn èn bij het openbaar èn bij het bij- zonder onderwijs om aan het plan mee te werken.

Ik meen echter, aldus minister Cals, dat mag worden vertrouwd, dat de eerst- komende jaren geleidelijk ·de situatie, in het kweekscholenplan voor ogen gesteld, zal worden bereikt.

V. v.D.

Meer recreatie-mogelijkhecle11 in minder recreatie-ruimte

(Ingezonden)

De cijfers van de maatschappijen, die verzekeringen tegen regen in de va..

ka.ntie aisluiten tonen het ondubbeJ..

zinnig aan: in augustus heeft men meer kans op regen dan in juni. En juli ill wat regen betreft voor va.kan- tie DOg altijd ongunstiger dan juni!

In de maand juni heeft men boven- dien de langste dagen: niet voor niets worden de vakanties in de Scandina..

viscbe landen minstens een maand vroeger gehouden dan tot :nu toe In Nederland het· geval is.

Alleen de baders, die voor vaklUltie nàar zee gaan, hebben eventueel re- den wat later te gaan: dan ill het zee- water millBCWen iets warmer... als het in de voorgaande maanden ten- minste zoals gebruikelijk lekker wann en zonnig is geweest!

Bij het toegenomen reizen VIUI de massa van ons volk speelt die zee~

tertemperatuur echter allang :niet meer zo'n. grote rol als vroeger: met vakan.

tie trekken tegenwoordig miljoenen naar boa en hei en... naar het bui- tenland; buiten de vakantie tuft men verder met de mooie weekeinden naar zee.

Bedrijfsleven (Stichting VIUI de M~

beid) en onderwijs zouden semen een11 emstig moeten nagaan, of het niet wenselijk en mogelijk is zich aan deze nieuwe situatie in Nederland aan te passen en de collectieve vakanties bij- voorbeeld gedurende 4 jaar telkens één week vroeger te stellen dan het voor- gaande jaar.

Aan bet eind van die periode heeft men dan geleidelijk bereikt, dat de va..

kanties -i weken vroeger vallen dan nu. Behalve hèt voordeel van minder regenka.nsen is er dan overal meer recreatieruimte... zolang de Belgen, Fransen, Engelsen en Duitsers Olls voorbeeld niet volgen.

ZOWel voor de vakantiegangers al&

voor de logiesverstrekkende bedrijve».

café's, speeltuinen enz. enz. enz. zou zo'n verschuiving louter voordelen op..

leveren.

Ir. H. J. VAN RAALTE

Afdelingssecret&l"issen opgelet

U wordt dringend verzocht, cle verhulzing van leden naar een andere gemeente onmi-ddellijk op te geven aan bet Algemeen Secre- tariaat der V.V.D., Koninginne- gra.cht f1 te '11-Gravenbage, met

opgave van bet nieuwe adres en vermelding of het lid zijn <haar>

contributie over het lopende jaar al dan niet heeft voldaan, het be- drag der contributie en of er ook gezinsleden ziJn.

Het Algemeen Secretariaat draagt zorg, dat de afdeling in de plaats van vestiging hiervan op de hoogte wordt gesteld.

Werkt er toe mede, dat niet on- nodig leden voor onze Partij ver- loren 1aan!

Bfj voorbaat onze dank.

VBLJIIEID EN DDIOCBATIIl _I JULI 1N7 - PAG. a

I

Middenstandsrubriek

Enige aspecten ^met hetrekking tot de herziening der winkelsluitingswet

Voorlopig J1 er1lag van de Tweede Kamer laat nog steeds op zich _wachten

]!(adat dalKop herhaaldelijk la - buitea Jae4; ).J&l'lemea.t was -cedroJI&'ell. deed 61 ~ van EcollOIIlische Zakea bij de bellaadelinC' v - de Middenstand&- _ . . UH aaakondlcfng v - - wetsontwerp tot teelmillehe henlening v - de Wla- kelsluitingswet 1951. Eerst op 15 maart 1957 volgde de indiening van dit wetsontwerp, Mi vof&'ens de loeilelding beoogt ~ te komen -.n belloeften, die Ja de praktijk sijn ceblekea.

Alvorens wij op de voornaamste onderdelen van het wetsvoorstel nader ingaan,

~ wij -ige algemene opmel'ldncea willen Ja&eo voorafgaan..

In de eerste plaats trekt het de aandacht, dat over dlt wetftontwerp ceen advie11 ls_

Ingewonnen v - de Sociaal-Economisch!' Baad, hoewei artikel 41, !e Ud van de Wet op de Bedrijfsorganisatie de betro~ mloist.er daartoe verplicht, tensij he4i landsbelaug deb. naar zijn oordeel daartegen verzet, hetgeen met betrekkin&' tot der.è aat.erle nauwelijks denkbaar ls.

De staatsrechtelijke zijde van dit feit buiten beschouwing la.t.ead, moet wordea

ep~rkt, dat dientengevolge het bedrijfsleven en de verbruikers de gelegenheid ll.eeft ontbroken om vóór de indie~ van het wetsontwerp van hun gevoelen te doen Mijken. Eventuele w - - of bezwaren zullen dus nu door de parlementaire molen

_.n.

Het kan zijn, dat het technische karak- ter, dat men aan deze herziening heeft wille11 toekennen, er de oorzaak van is, dat de vraag, of het tijd wordt om de regeling va.n de winkelsluiting geheel of ten dele - b.v. in de vorm van aanvul- lende regelingen - aan publiekrechte- lijke bedrijfsorganen toe te vertrouwen, niet onder het oog is gezien.

Toch bestaat er aanleiding om deze

waag aan de orde te stellen, nu er sinds enige tijd hoofdbedrijfschappen voor De- tailhandel en Ambachten met verorde- nende bevoegdheid in werking zijn.

Bovendien zouden de Kamers van Koophandel en Fabrieken zich zeer wel met de andere regeling van onderwer- pen van plaatselijke of regionale aard kunnen bezighouden. Een grotere soe- pelheid in de regeling zou hiervan h~t gevolg kunnen zijn. Daarom verdfent d1t denkbeeld zeker nadere overwegmg.

Zolang deze overdracht van wetgeven- de bevoegdheid nog niet haar beslag heeft gekregen, verdient het in elk geval aanbeveling de bevoegdheid van de ge- meentelijke wetgever te verruimen, waar- toe de voorafgaande koninklijke goed- keuring van verordeningen op grond_ van artikel 11, 2e lid zou kunnen vervallen om plaats te maken voor de normale procedure volgens de gemeentewet.

De normen van het winkelsluitingsre- gl.em zijn sedert 1930 dermate ingebur- gerd, dat nodeloze afwijkingen tot de hoge uitzonderingen zU.llen behoren, waartegen het hogere gezag dan toch achteraf kan optreden. Een belangrijke vereenvoudiging en tijdbesparing zou hierdoor kunnen wurden verkregen en de locale belangen zouden beter tot hun recht komen.

Koopavonden

Het voOl'Stel om het sluitingsuur in de tijdvakken, voorafgaande aan St. Nico- laas en Kerstmis van 21 op 22 uur te brengen en een zaterdag met avondver- koop in eerstgenoemde periode te laten vallen, betekent een belangrijke verbe- tering.

Sluiting om 18 uur kan voor 24 decem- . ber als regel zeker worden aanvaard, mits het mogelijk il!l - eventueel door plaatselijke regeling - voor zaken, die '900r de Kerstviering benodigde artikelen verkopen Vrijstelling of ontheffing te verlenen.

De voorgestelde mogelijkheid om voor venehiliende delen der gemeente uiteen- lopende dagen voor een algemene koop- avond aan te wijzen, is een verbetering.

doch wij beschouwen het als een leemte.

dat men daarnaast branchegewijze koop- avond- met mogelijk heeft willen mar Jr.ea, b - e l {"()eh juist doe aard van doe artlkelea vaa O\'erwegende invloed • voor het hebben Y&D belang bij avond- verkoop. Metl denke daarbij vooral aaa duurzame gebruiksgoederen.

Vrije halve da9

in verband met feestda9en

De bestaande wet bepaalt, dat de bij gemeente-verordening vastgestelde slui- ting gedurende maandagochtend of -middag, dinsdag- of woensdagmiddag na 13 uur, welke gewoonlijk branchegewijze tot stand komt, niet geldt op de dag;

voorafgaande aan erkend christelijke feestdagen en een nationale feestdag.

Het herzieningaontwerp wil deze slui- tingaverplichting opheffen voor de tijd- vakken, voorafgaande aan St. Nicolaas en Kerstmis, op 6 december, zaterdag 3() december en op 31 december en voor de weken, waarin Nieuwja.srsdag, 2e Paas- dag, Hemelvaartsdag le oo. 2e Kerstdag of een nationale feestdag valt op een andere werkdag dan de aangewezen dag.

De bedoeling hiervan is, de halvedag- sluiting in de weken, voorafgaande aan de bedoelde bijzondere dagen en perioden te laten vervallen. Voor bepaalde be- drijfstakken - b.v. voor de dameskapsa-- lons - kan zulks inderdaad wenselijk zijn, doch voor andere zou de bestaande regeling ~p.eer voordeel bieden.

Het ware daarom beter bedrijfstaks- gewijze en plaatselijk de keuze tussen de ene of de andere methode te bepalen.

Sabbath-of

Zevendedaghoudende winkeliers

De verruiming van de compensatie- regeling voor de Sabba.th- Óf Zevendedag- houdende winkeliers bij ontheffing door B. en W. juichen wij van harte toe. Ver- bopgelegenheid op zondag van 10-18 uur is een betere compensatie dan van 8-14 uur.

Avondverkoop van zacht fruit

Het lijkt ons inderdaad rationeel om de stma.thandel op werkdagavonden in juni, juli en augustus tot 21 uur gelegen- held te geven tot verkoop van zacht frult, doch men zou ook de winkeliers ia aardappelen, groenten en fruit, die hierop prijs stellen, bij ontheffing door B. en W. hetzelfde voorrecht moeten kunnen gevea.

Beperking van bezor<JmO<Jelijkheid

Onder de bestaande wetge'Ying ia bet de winkelier verboden na het wettelijk winkelslultlngstijd.stip waren vaa zlja winkel of een aanhorigheld daarvan alt ter aflevering aan het publiek uit te - - den. Hebben deze waren de winkel vóór dat tijdstip verlaten, dan mogea. zij on- beperkt worden afgeleverd.

De naar perfectionisme strevende over- heid wil deze vrijheid van bezorging be- perken (behalve voor brood en spijzen) door voor te schrijven, dat deze bezorging -l!liechts mag plaatsvinden op werkdag-

avonden gedurènde één uur na het win- kelslultingstijdstip, doch uiterlijk tot 20 uur, behalve op 30 december tot .21 uur, indien dit een zaterdag is en op J1 de- cember, indien lilt een werkdag is.

Wij menen, dat dit ·voorstel, vooral ten plattelande, waar de afstanden aan- Renlijk zijn, op vele praktische moeilijk- heden zal stuiten. Daarom is het verstan- dig de bestaande regeling in elk geval te handhaven en wij zouden ervoor wil- len pleiten met het oog op het chronische gebrek aan bezorgpersoneel de mogelijk- heid van het uit de winkel of aanhorig- heden laten bezorgen van waren te ver- ruimen tot een uur na het sluitingstijd- stip en wanneer deze tijdig zijn geladen, de bezorging verder geheel vrij te laten.

Het bezorgpersoneel is aan de Arbeids- wet en het Rijtijdenbesluit onderworpen en geniet dua voldoende sociale bescher- Dling.

Ontheffingsbevoegdheid van B. en W.

De voorgestelde verruiming van ont- heffingsbevoegdheid van B, en W. is eerder te beperkt dan te ruim, zoals hier- voren reeds werd opgemerkt. Het ware echter gewenst, dat ook over de desbe- treffende besluiten van het college de Kamer van Koophandel en Fabrieken wordt gehoord.

Nieuwe bevoegdheid voor de Kamer van Koophandel

Het herzieningaontwerp komt met een merkwaardige nieuwigheid. Het wil na- melijk de Kamers van Koophandel en Fabrieken bij uitsluiting van B. en W.

en van derden, b.v. de middenstandsorga- nisaties, de bevoegdheid toekennen een voorstel aan de gemeenteraad te doen inzake de regeling van de halvedag-slui- ting en de vakantlesluiting.

· Dit voorstel gaat beslist te ver, al heb- ben wij waardering voor de goede bedoe- ling om meer weloverwogen en op een voldoende meerderheid der bedrijfsgeno- ten steunende aanvragen te bevorderen.

,

Dit doel kan echter ook op andere Wijze worden bereikt, b.v. door YOOa"o

.schriften te geven waaraan- dergelijke aanvragen moeten voldoen. Wij zouden het onjuist achten de toch al beperkte bevoegdheden der gemeentebesturen ^vet"o der aan te tasten e11 ook de handelings.

vrijheid der middenstandorganisaties ia te perken.

Alti adviesorgaan kan de Kamer zeker genoegzaam zuiverend - opbouwend werkzaam zijn.

Uitzonderin9en

Onder de algemene uitzonderingen missen wij nog steeds die voor verkoop en aflevering van vloeibare bran(41tof, butaan-, propaan- en ander soortgelijk gas voor verwarming en verlichtings- doeleinden.

Niet alleen ten plattelande, waar geen gaslevering langs een buizennet kao plaats hebben, maar ook i.n de stede~

• waar als gevolg van de samenwoning vele kamerbewoners van deze BOOrt brandstof gebruik plegen te maken, beo ata.a.t een dringende behoefte aan zoda.- nige uitzonderlngsbepallng, opdat de pat'- tleuliere en de bedrijfshuishoudingen on- gestoord kunnen functioneren.

Begrijpen wij het goed, dan zullen on- dernemingen met een Verlof B (voor al- coholvrije dranken) voor hun inrichting aan de winkelsluiting gebonden worden.

Dat zou dus betekenen, dat theeschenke- rijen, kamphuizen, kantines e.d. voor het vreemdelingenverkeer en vakantiegan- gers waardevolle publieke gelegenheden reeds op een vroeg uur moeten sluiteru Wij zouden dit zeer onredelijk vinden;

Hetzelfde kan men opmerken t.a.v. het afleveren van dranken en verdere beno- digdheden aan dergelijke nuttige inrich- tingen na het sluitingsuur der winkels.

Tenslotte nog de opmerking over een leemte in het herzieningsontwerp, n.l. dat de mogelijkheid ontbreekt om voor na-- tionale feestdagen Bevrijdingsdag daaronder begrepen - een eventueel plaatselijke sluitingaregeling v.oor de win- kels, welke niet aan feestgangers leveren.

tot stand te brengen. Daaraan bestaat zeker behoefte.

Wij zijn zeer benieuwd hoe het Voor- lopig Verslag der Tweede Kamer, dat nog steeds niet is verschenen, op dit wetsontwerp zal reageren.

v. d. L.

Flitsen van

Het

Binnenhof

Prof. mr. P. J. Oud werd veertig iaar geleden lid der Tweede Kamer • Huldiging op initiatief van de regering • Grootkruis in de

Orde van Oranie-Nassau verleend • Dienaar van de publieke zaak.

bii uitstek &ekwaam parlementariër en veelziidig politicus. groot kenner VCIII staatsrecht en historie.

O

^{P 28} juni wa.s het veertig jaar ge- leden dat prof. mr. P. J. Oud zijn intrede deed in de Tweede Kamer.

Niet op initiatief· van de Kamervoor- zitter, maar op initiatief van de rege- ling is hij vorige week gehuldigd in de rookzaal van het Kamergebouw, bij welke gelegenheid de vice-II.linister- president, mr. A. A. M. Struijcken, meedeelde, dat het de Koningin had behaagd prof. Oud het Grootkruis in de Orde van Oranje-Nassau te verle- nen, een zeer hoge en daarom zeld·

zame onderscheiding, waarvan slechts enkelingen in ons land de dragers zijn.

Met de Kamerleden waren· bij de .huldiging• aanwezig de ministers Mans- , holt, Staf, Cals, Alge ra, Witte en Hel- ders, de staatssecretarissen Moorman, Kranenburg en Höppener, de oud-Ka- merleden Smeenk, Bongaerts, Schouten en Joekes, alsmede het dagelijks be- stuur van de V.V.D.

Minister-president dr. Drees en mi- nister Suurhoff hadden telegrammen ge:ronde:r:t met gelukwensen. Ook de Kamerleden en griffiers, die in Straats..

burg vertoefden, hadden telegrafisch hun gelukwensen gezonden.

•••

I

n zijn dikwijls geestige en voortdu- ren<\ van grote waardering getui- gende toespraak, zei de vice-premier, mr. A. A .M. Struijcken:

Hetgeen ons tezamen brengt is het feit, dat veertig jaar geleden· op grond van een wijs besluit van de kiesge- rechtigden in het kiesdistrict Den Hel- der, prof. Oud, toen nog gewoon de heer Oud, de betrekking van lid van de ·Tweede ·Kamer aanváardde. Dit be- · tekende het begin van een politieke carrière, die hem in staat zou stellen zijn vaderland op een aantal belangrij- ke posten te dienen.

Bij vele Kamerleden is het eenvou- dig een opsomming te geven van de voornaamste terreinen, waarmee zij zich in de loop van hun kamerlidmaat- schap hebben bezig gehouden. Zo niet echte!;' bij de heer Oud.

Al toonde hij zich van den beginne ar· aan bij uitstek een deskundige op fiscaal en financieel terrein, ontelbaar zijn' 'de': andere onderwerpen geweest, ' die, daarnaast zijn· belangstelling had- den; zoals ons kiesstelsel, leger en ma- rine, onderwijs, radiozaken, ·sociale po- litiek en geestelijke vrijheid.

• • •

H

et kenmerkende bij de heer Oud is steeds geweest, zo vervolgde minister Struijcken, dat hij elk onder- werp, dat hij in de Kamer aansneed, volledig beheerste. ·

Als de heer Oud bijvoorbeeld in 1930 spreekt over drankwetaangelegenhe- den, dan blijkt uit het debe.t, dat hij deze wet, die ik zonder overdrijving een der moeilijkst leesbare Nederland- se wetten durf te noemen, volledig kent. Het karakter van de heer Oud brengt dat nu eenmaal mee. Hij is niet iemand, die in staat is half werk te verrichten.

Wat hij doet, wil hij ook goed doen.

• • •

R

eeds zijn eerste optreden in de Tweede Kamer in oktober 1917 was goed. Hij verdedigde toen het re- geringsvoorstel inzake het instellen van een centraal testamenten.register, zo- danig, dat de toenmalige minister van • Justitie, de heer Ort, zei: "Ik kan tot verdediging van die instelling eigen- lijk niet beter doen dan mij te beroe- pen op hetgeen de geachte afgevaar- digde uit Den Helder, de heer Oud, gisteren in een zo bijzonder warm pleidooi tot aanbeveling van dit ont- werp heeft aangevoerd. Ik zou eigen- . lijk, met dankbetuiging voor die ge.

waardeerde steun, kunnen volstaan met daaraan te refereren"

Ik hoop van harte, aldus minister

· Struijcken, dat ik, als ik nog eens een moeilijk ,onderwerp in deze Kamer heb te verdedigen, ook . een beroep op de heer Oud mag doen om mij dezelfde steun te geven, die hij toen aan mi- nister Ort gaf.

. . .

pe gesel van zijn vaak striemende Jtr.i- tiek op de ruggen van de diverse be·

windslieden Iàten neerkomen en dan op de wijze, die hem in het politieke spel het meest geraden voorkwam.

Tegenwoordig draagt prof. Oud zelfs de onofficiële titel van leider van de oppositie. In Engeland is dat een offi- ciële titel waaraan zelfs een ~nzien.

lijk jaarlijk~ inkomen is v~rbonden.

De hee~ Oud is tot dusverre nog 11teeds bereid gebleken zonder een ex- tra honorering uit 's Rijks kas bet leiderschap va:R da oppositie te vervul-

IE • • *

E

én punt, prof. 0ud, dat voor u ongetwijfeld van het grootste be- lang is geweest in uw politieke loop- baan, wil ik hier nog eens uitdrukke- lijk vermelden en wel uw fabelachtige geheugen.

Bij vrijwel elk debat in de Tweede Kamer bent u in staat om op elk ge- wenst moment uit uw geheugen een overeenkomstige situatie in het verle- den in herinnering te brengen en op die wijze de geschiedenis te hulp te roepen om het heden te begrijpen en te trachten de sluier van de toekomst op te lichten.

Uw toenmalige fractievoorzitter van de Vrijzinnig-Democratische Bond, de heer Marchant, heeft het wel eens al- dus gezegd: "Men behoeft bij Oud maar op het knopje te drukken en het juiste antwoord komt er uit":

• • •

U

hebt in deze Kamer steeds een rol van het eerste plan gespeeld en in tegenstelling tot vele toneelspe- lers hebt u daarbij de souffleur niet van node gehad. U wist steeds wat u zeggen wilde en u hebt dat gezegd! op de boeiende en bondige wijze, die wij van u gewend zijn, een wijze, die dik- wijls, ook·vóór·uw benoeming tot hoog.

leraar, iets professoraais had, maar zeker niet altijd.

Doch deze "eerstepla.nsrol" hebt u niet alleen in de Tweede Kamer ge- speeld. Ook tot andere openbare be- dieningen heeft men , u· geroepen.

In een moeilijke periode he)>t u het departement van.· Financiën beheerd en in uitzonderlijk zware tijdsomstandig.

heden hebt gij uw krachten gegeven aan Rotterdam, een taak, die u naast vele zorgen echter ook ongetwijfeld veel voldoening heeft geschonken.

Gedurende zeven jaren hebt u na de bevrijding van ons land leiding . mogen geven aan de wederopbouw van uw geliefde stad.

* • •

D

e gemeentelijke zaken hebben ook overigens steeds uw warme be- langstelling gehad. Steeds hebt u zich, ook als Kamerlid en voorzitter van de·

Vereniging van Nederlandse Gemeen..

ten, een warm pleitbezorger van de ge- meentelijke zelfstandigheid betoond en daaraan nog onlangs bij de opening van het congres op geestige wijze uiting gegeven.

Z.E. de Mini»ter vq'lt Binnenlandse Zaken ooerhandigt Mr. P. J. Oud de V0'r•

sierselen behorende bid ket Gro~tkruis m ^de Orde van Oratnje Nassau.

Het sprak welhaast vanzelf, dat de regering u in 1946 uitnodigde het voor- zitterschap van de commissie voor het herstel van de financiële zelfstandig- heid van de gemeenten en provincies op u lie nemen. Dit is een moeizame en ook zeer langdurige arbeid geworden.

Ook daarvoor is de regering u ten zeerste erkentelijk.

• • •

W

ij huldigen vandaag in u, prof.

Oud, zo besloot minister Struijc- ken, een dienaar van de publieke zaak in de volste betekenis van het woord, doch iJ\ het bijzonder huldigen wij u als een bij uitstek bekwaam parlemen- tariër en veelzijdig politicus, die alle middelen van het politieke spel kent en met bijzondere vaardigheid gebruikt, vol belangstelling voor wat er groeit in de maatscliappij. Een man ook met grote naam als kenner van staats- recht en historie. · ·

Gaarne èrkennen wij uw grote ver- diensten voor ons land en het doet mij dan ook bijzonder veel genoegen u te kunnen meedelen, dat. het H.M. de Koningin J:l~eft behaagd u het Groot- kruis in de Orde van Oranje-Nassàu te verlenen.

Onder applaus hing minister Struijc- ken prof. Oud· het brede ordelint om en, o\'"erhandigde hij hem het ereteken.

• • •

D

e voorzitter van de Tweede Ka- . mer, dr. L. G. Kortenhorst, noem- de prof. Oud vóór alles een eenvoudig mens, die zich nooit op de voorgrond plaatst als persoon, maar om de pu- blieke zaak te dienen. Prof. Oud is als mens een goede collega.

De periode van 1917 tot 1957 is een der . belangrijkste tijdperken in onze geschiedenis. Het is in die jaren de taak van de leiders geweest ons volk te helpen mondig te worden. In die ontwikkeling hebt gij, prof. Oud, me- de een rol gespeeld, Biet om haar te- gen te houden, maar om er mede . rich- ting aan te geven.

1917 ,., 19117

Telegmifisdle gelukwensen te.· , gelegenheid va.n de huldiging door de Regering aan Mr. P. J. Oud werden ontvangen van:

De Ministers Drees en Suurhofi, Prof. Van Hamel, de Nederllmdse delegatie in Straatsburg, de Se- naat en Curatoren VIllil de Neder- derla.ndse Economische Hoge- school en bet bestuur van de a.fde- • ling Den Haag van de V.V.D.

...

Er heerst in de Tweede Kamer een sterk esprit de corps.

Hoe scherp u in het debat kan zijn, er is nooit iemand die zich daardoor beledigd behoeft te gevoelen of te- kort gedaan in eerbied voor zijn per- soon. Al is deze of gene wel geneigd in u een gespleten persoonlijkheid te zien, een spits heer, een onruststoker, hl werkelijkheid is dat niet juist.

De staalkaart van het Nederlandse volk zou niet volledig zijn eJ1 een ge- ..

brek vertonen al.s er niet zou ~taan een goede en goed geleide liberale pal'- tij zoals gij die na de oorlogt weer aa.Jl,.

ons land hebt gegeven. ·Gij verdient de waardering van het Nederlandse parlement daarvoor.

• • •

ons aller bewondering heeft in de Kamer uw vakmanschap, uw vin- dingrijkheid, uw beschouwing van de zaken niet alleen in het licht van par- tij en fractie. U praat, ook in uw eigen partij, zoals bij de souvereiniteitsover.

dracht bleek, de mensen niet naar de mond,' maar u bent bereid eig·en staat- kundig standpunt te verdedig·en.

Ik huldig u als een der besten onder ons, die altijd het oor van de Kamer heeft. Als u het spreekgestoelte be- klimt, dan gaat het achter de gordij.

nen van mond tot mond: "Oud spreekt, Oud spreekt", alsof men elkaar wil waarschuwen, dat het debat nu pas goed gaat beginnen. Dan komen de le- dea van achter de gordijnen opeens de zaal weer binnen.

Wij bewonderen ook de loyaliteit van

\lW oppositie, die zover gaat, dat u er soms vreugde in schept het kabinet t-e verdedigen. Dan treedt u soms op als het geweten van de partijen die tegenover u staan en dat geeft uw optreden zo'n spannend en boeiend ka- rakter.

Daarbij heb ik het nog neoit mee- gemaakt, aldus dr. Kortenhorst, dat u in het parlement openlijk een nederlaag hebt geleden.

M

aar de heer Oud heeft :q.iet al- tijd aan de zijde van de regering gestaan en haar voorstellen verdedigd.

Vele malen heeft hij zich in de loop van deze veertig jaren een fel tegen- stander van het regeringsbeleid ge- toc:!ftd.

lilvenzovele malen :heeft hij de scheP.. Z.E. rie Minister van Binn6Mandse Zaken, M,.. P. J. Oud ^et\ de Voorzitter deT Tweede KamM D•. L. G. Ko'l'tenhorst.

Wij bewonderen uw constructieve geest, uw kritische aard. Zonder u zou het politieke leven verkruimelen en verarmen. Wij wensen u nog vele goede jaren.

+vervolg op pag. !».