Willem van Iependaal, Polletje Piekhaar · dbnl

(1)

Willem van Iependaal

bron

Willem van Iependaal, Polletje Piekhaar. De Torentrans, Zeist 1935

Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/iepe001poll01_01/colofon.php

© 2010 dbnl / erven Willem van Iependaal

(2)

Affijn, as nou et beter deel:

De Meesters, Docters.... weet ik veel!

De Priesters en de Proffe Of andere Bolleboffe Bewere, dat ik lieg en loog Omdat me pa me moe bedroog Dan zeg ik tot de heele klis:

Sta op!... en spreek de waarheid is...

Willem van Iependaal, Polletje Piekhaar

(3)

Hoofdstuk I.

Za'k ie vertelle ... Ik hiet Daantje, maar ze noeme me Polletjepiekhaar, omda'k naar de kleniek liep om me kalkhoofd te late plukke en op 't haveloosie met me bloote kop in de klas most zitte met Snoekie, Scheeltjeleelijk en Balletjewoef....

Snoekie en Balletje ware vaste gabbertjes

¹

, maar as ze morke, da'k geen bijgoogem

²

was en een heele ris kopersneesies in 't snotje had, benne ze same gaan doen met mijn en Scheeltje, die naast me Opoe in de Zeve Weeje woont. De Zeve Weeje, dat benne de zeve luizige krotjes van een rijk gesticht, die net as de koeje op een hoopie in de modder staan om uitgemolke te worre.

Me ware geen pikeurs op 't haveloosie, waar me les krege in rekene, leze en uitharde van Pietjepuk, die een hoedje met hersenschuddinkies droeg, dat ie meebrocht uit Tierol in Denemarke voor z'n daklooze klithare en me later van 'm hebbe gepikt om d'r Erassemes mee op te knappe.

Amme dochte, da' me alweer is genog hadde motte

1 maatjes.

2 suffer.

(4)

leere en bang wiere, dat 't in je hoofd door mekaar zou loope, ginge me spijbele, zandhappertje spele en sneesies make, net zoo lang tot 't haakstuk liep en de stille smerisse ons opbrochte om af te stedeere. Tege da'me an 't hek van de school kwamme, sting Pietjepuk al met een knoersie essehout bij de deur om ons te begroete:

‘De heere worre bedankt,’ zee ie tege de klabakke, die an d'r pet tikte, ‘en an de resepsie zal niks mekeere. D'r wordt groen gemaakt... en bont en blauw: al de kleure van de regeboog! Op de meziek kan gewacht worre en de heere motte maar een stoel neme, as ze van plan zijn om 't pregram mee te maken. D'r wordt an gewerkt!’

Dan slingerde ie ons in 't turfhok, kwam mee d'r in, dee de deur in 't slot en ging z'n linksmoesie houwe: ‘Nog al wat rechschapes op de kop wete te tikke deze reis?’

‘Ga nog al,’ zee Snoekie op groot lef. ‘Me magge niet klage.’

‘Dat doet me effetief plezier,’ lachte Pietjepuk, ‘al was 't alleen maar om 't leed, dat noodzakelijk geleeje zal motte worre. 'k Veronderstel, dat jullie begrijpe, waarom 'k een endje hout bij me heb?’

‘Ja,’ zee Balletje om z'n eige niet te late kenne, ‘en da's zoowat alles wat me hier goed begrepe hebbe.’

‘Prachtig!’ riep Pietje, ‘maar da's geen rede, om 't nog niet is effe grondig door te neme.’

En dan begon ie er op in te rammele, tot me lagge te krinkeltolle en dochte damme van de wereld geknuppeld zouwe worre. Me krege ze uitgemete, tot

(5)

al de plekkies van je bast geraakt ware en as Pietje maar half docht, dat ie 'n heiligedag gelate had, begon ie alles nog is van nieuws af an over te kloppen.

Amme goed ware afgestoft, wiere me bekant gek, blind en kreupel naar de bank in de klas gebrocht en mochte er over denke, hoe je 't flikke most om naast je kont te gaan zitte.

Balletje was de beste in alle vakken en wist zooveel uit z'n bloot hoofd, dat je wel most gaan denke, dat ie er wat voor innam. De tafels kende ie bekant zoo goed as de broekzakke van z'n vader en op de landkaart wist ie dorpe en vliegestrontjes grif uit mekaar te houwe. Snoekie was beter in geschiedenis. As ie voor 't bord most komme om uit te rekene: twaalf plus zes en negentig, gaf ie as uitkomst: Floris de Vijfde door de edele vermoord!

Scheeltje was in 't rekene zoo goed as Snoekie en kon bij 't leze an de plaatjes zien of 't boekie niet op z'n kop lag. As Snoekie van school getrapt wier, bleve me alle vier maar weg en ben 'k weer gabbertje geworre met Scheeltje, de eenige zoon van een verlate vader, die z'n eige mottig staat te stompe an de witwerkkassies en nog geen tijd over heit om z'n neus te kokere. De heele godgeslage dag loopt ie hijgend te buffele achter z'n krulleschaaf en ziet eruit as de dood op z'n ziekbed.

Heel z'n leve lang maar voor een hapsnuf kassies in mekaar smijte: viervoetertjes, vijfvoetertjes, zesvoetertjes... en maar schave, spijkere, zuchte en poepies late. Niks as: poote... dekkie... deure...

(6)

poote... dekkie... deure tot z'n boezeroen zeikwaternat an z'n geraamte plakt en ie op de duur kotsmisselijk wordt van z'n eige zweetstank.

As de kassies z'n bloed hebbe en zoo wijt klaar benne, komt er een sirool met een wipneusie en een flodderdas, die 't houtwerk in de sjanpoepel zet en d'r vlamme en knoeste op kloddert tot je d'r tureluurs van wordt.

De viervoetertjes benne voor de dienstboojes, die ze op d'r zolderkamertjes zette en volproppe met katoene hemde, net zo lang, tot ze d'r een vent bij gevonde hebbe.

As dat niet vleuge wil, verzeile ze met kassie en al naar 't Leejematehuis om achter de horretjes te wachte tot Killekobus an de rame tikt en zeit, dat de kluitjes geschud benne en ze met d'r rimmetiek onder de groene deke magge kruipe.

Omdat Scheeltje z'n vader voor kassiesmaker en niet as kokkie op de wereld kwam, wordt 'm de tijd niet gelate om zelf z'n prakkie te koke en komt er elke dag strijk en zet brood op tafel; brood, dat lang duurt, uitdroogt en naar de woestijn gaat smake.

En da's waarom Scheeltje d'r zoo fel op is om mee te gaan, ak voor Opoe naar een kneivertje kachelbrand ga snorre.

‘Daantje, jong,’ zeit ze, ‘ga's rap een brandje voor me vinde, de petatters motte an de kook. Daalijk zal die ouwe saskerlap wel weer thuis komme met een lekkere snee in z'n neus en as ie merkt, dat de piepers nog niet de pot uit broebele, he'je kans, da' me weer is een nachie op de keije magge bievekeere.

(7)

Opa z'n jatte zitte zoo los as een dorschvlegel.’

Dan kruipe ik en Scheeltjeleelijk erges in een bouwerij om een schurfie kachelhout te gaan gappe voor me Opoe, die 't ommers zelf wil!

En brenge me de dikke kegge, dan is ze scheutig van de lol en zeit: ‘Omda' je nou zoo braaf ben, vier duite voor een siegret.’

Scheeltje wordt uitgenoodigd om mee te bikke, zit in de lengte en de breedte te groeien achter z'n bord en allerlei linke foefies te verzinne, om nog een lelietje spek of een frieseltje hortbonk van Opoe los te brande.

Eens, as me weer is ware weze spinze naar een sprotje hout, moste me gehaaid an de kuierlatte rukke: d'r tippelde een koperbout! En loope dat die smeris kon!... loope!...

as een scheet op rolletjes. Me hadde geen aasie kans meer om een spaantje achterover te drukke en ginge maar zoo'n beetje door de stad baviejane om te prebeere of me Senteen-mootje niet voor een brokkie kokenoot op de heupzwaai konne neme. Maar, d'r was nerges een kokeneutewage op de vlakte en we moste 't vaartje wel uitstelle tot een volgende keer.

‘La' me dat sleepertje pikke,’ riep Scheeltje en sprong d'r harekidee! op, om lekker over de laaiboom beentje te gaan bungele.

Same op de wage liete me ons an de vischmarkt bezorge, of me d'r dringend weze moste; want, levende bliekies is zoo'n gijn en omdat de uitgestoomde mekreele zoo afgeluizig joofel benne. Maar je mot ze eerst hebbe! Nog al wiedes!! Me stinge

(8)

eerst zoo'n beetje te staan bij de mandes met garnale: om d'r op te passe za'k maar zegge! De deksels ware dichtgemaakt met een spiertje staaldraad en an de kante konne me niet frunneke, omda' me geregeld in de kiere gehouwe wiere door de martmeester, waar me kwaje vrinde mee benne. Door de gate in de mandes ka' je zoo, met je jatjes op je rug, geen garnutje bekaan krijge. Je trekt d'r enkel de koppe maar af en die benne niet om te vrete!

Affijn, d'r viel noppus te bewiegumme en me hebbe enkel effe an de versnapering magge snuive en motte lache om de snuitsprietjes, die in je nek kriebele of 't luize benne. La' me afspreke, dat de garnale te zout ware...

Me ginge weer een hortje wijer, om 't is te gaan prebeere bij de kissies met bokkums: vette bokkums benne ook zoo allejezis joppe, maar ze late d'r eige bekant niet uit d'r graffie wurme. Ze benne, lijkie an lijkie, ingespijkerd en as ie d'r eentje tussche de latjes voorgaats heb, mot je merakels oppassen, da' je de haakies van je dreggie, dat Onzelieveheer je gegeve heit, niet afklemt.

Me stinge d'r nog maar net, ware zoo gezeit nog niet eens goed gearreveerd, as me al een bekattering krege van de sougers. De sougers, dat benne de kooplui, die je zoo grif in mekaar schoppe, of ie 'n ouwe mande ben.

Me ware en bleve die dag behengst

¹

en hadde d'r niet veel moed meer op, dat 't bij de scharre beter

1 vervloekt.

(9)

lukke zou. Eerst konne me ze heelegaar niet vinde en amme ze eindelijk in 't snotje krege, wiere ze net ingepakt en meegegeve an de bode op Gouda.

‘Koleere!!’ vloekte Scheeltje. ‘Is dat effe 't toppunt! Me hadde met de scharre motte beginne, Pollie. Nou, zwaai ze maar gedaggies! Alles wat me doen, komt faliekant uit. La' me met de vleugeltjes gaan klappe en is prebeere of me met een stokkie in de stroopvaatjes an de Blaak wat klaar kenne make.’ Net as me naar de uitgang van de mart spankerde, zei Scheeltje: ‘Roojem’ en wees - niet met z'n jat, maar met z'n oog natuurlijk! - naar een vischvrouw, die zat te maffe bij d'r heele bissenis. 'k Zag opstoot, da' me d'r op een leffie wel wat uit konne sleepe, as 't effe een beetje mee wou zitte.

‘As jij een visschie durf te vissche, staan ik wel voor jou op de loekout!’ voerde Scheeltje, die 't zelf niet andorst. ‘Ik zal in 't pad wel bij de leege bank steune

¹

en 't seintje geve as 't seef is.’

‘Kim,’ zee 'k, ‘daar ben 'k voor te porre, maar 'k mot et zaakie eerst is goed aflegge en gaan kneize, hoe ak van wiek mot gaan, as d'r lampe valle

²

. Jij gaat hier op de leege vischbank zitte en doet net of ie hard heb motte peeze en een blaasie zit te happe ... Je houd mijn maar in de smieze en ak wat bekaan

³

heb, zien me mekaar an de Leuvehave...’. Nou, toen ik, sloffiesloom as een hoerebaas op Maandag, braaf an 't kuijere langs de uitstalbanke en maar net doen of 'k een snurker van goeie huize

1 wachten.

2 betrapt worden.

3 te pakken heb.

(10)

was, die d'r zinnigheid an had, om een rookzallempie voor tussche z'n kedetje te koope. Ak zoo effe had loope darre, nam 'k sahaggeles

¹

een linkschuivertje om bij 't vischwijf te komme en is te kijke, wat ze weg te geve had. Ze zat te maffe of ze een kolebootje was weze losse en snurkte de riebel in me darme. Balkie met spijkers zage, noeme me dat!

D'r ware, jammer genog, geen bokkums en geen uitgestoomde mekreele, niks as palings in een tobbe en snoeke in een netje met water. De palings ware veels te glad netuurlijk! 'k Docht, da'k maar weg most gaan, want d'r was niks bij, wat je uit 't jatje bikke kon en 'k liep terug naar de Scheele om 'm te zegge, dat 't een sof was.

‘Zou je Opoe geen snoekie luste?’ infermeerde ie.

‘As ze 'm lekker klaar maakt is 't om van te scheure!’

‘He' jij dan al is snoek gegete,’ vroeg ik.

‘Nee,’ zee ie, ‘maar 'k weet zeker, da'k er razend gek op ben en da' je Opoe d'r wel pap van lust. Amme nou toch hier benne, kanne me net zoo goed een visschie voor d'r meebrenge, waar of niet? Ik zal me lensies op scherp zette en gehaaid goed voor je uitkijke en as ie 't beesie bekaan heb, za'k 'm buite van je afslaan

²

en voor je drage.’

Goed, doch ik, me konne Opoe ook wel is trakteere op een jouker snoekie en medeen prebeere om een dotje piraatjes van d'r los te make.

Ak weer bij het wijf sting, liet 'k me kop een beetje

1 met opzet.

2 overnemen.

(11)

in de tobbe zakke om door 't ope hansvat te linke naar Scheeltje, die met z'n vinger langs z'n neus 't loentje gaf, dat 't stonk en 'k nog effe wachte most. Ik weer, kwansuisies met me jatte in me melig op z'n elf en dertigste an 't slentere langs de kabeljauwe, die met ope bekke naar me lagge te kijke, omda'k me zoo braaf anstelde en m'n jatte thuis hield.

As 't lang genog geduurd had en me dochte, dat 't seef was, schoot 'k, hoepelefloep op de snoekies an, keek vliegens om me heen... effetjes de bever en dan van je pietje... patje... pats...! Snoekie habbes!!

‘Au!!! Au!!!’ Godsmerakel zoo'n gil as 'k gaf! Die luizebos - die snoek natuurlijk - beet me klauw d'r bekant af. Eeuwiggietgloeiend, wat dee ie me zeer! Zukke bijtspijkers had die lijjer in z'n snajem. En pruime dat ie me dee!! pruime!!... hij smulde van me, da'k er van sting te tandakke op de tegeltjes. 'k Mag opstoot ontploffe... die snoek had mijn bekaan!

D'r kwam derekt een stootje gaajes en een smeris op een draffie; zoo'n lange sladubbeld, die nog haast een doodsmak maakte over z'n sabel en een bennetje kuit.

Scheeltje nam de renner en ik was gloeiend voor de bijl. Ka' je nagaan! Die vischvrouw begon te schelde; niet op mijn, maar op de uitslovers, die me gegrepe hadde en zelf, as ze de kans krijge, mekaar begappe op leve en dood.

‘Waar bemoei ie je mee,’ snauwde ze, ‘as ie een

(12)

dief op wil brenge, mot je eerst je femiellie gedag gaan zegge en dan de trem neme om je schoene te spare. Sjongesjonge, kenne jullie 'm wel hebbe, krachtpatsers, ka'je 'm wel houwe met z'n alle, die vadermoordenaar! Laat 'm maar los, hij kan wel op z'n eige poote staan en as ie tippelt... nou nog een meleur! En jullie, die zoo graag voor menschevangertje spele, ga eerst je klauwe wassche, voor ie naar een ander wijst...’

‘Laat 'm maar gaan,’ zee ze tege de adoot, die z'n hanschoen al uitdee om me, zoo tussche me schoere, een jatje te geven tot an 't stoepie van 't beroo.

‘Laat die merodevogel z'n uitvlieger weer hebbe, hij heit z'n straf al te pakke en as ze allegaar gegrepe moste worre, die d'r jatte niet thuis kenne houwe, sting jij tot an je dood in angenome werk. As 't op inrekene ankomt, kan 'k ie wel betere adresse geve. Je ben toch zelf ook vaar en zal d'r voor bewaard blijve, dat jouw jong voor schobberdebonk langes de straat schuime en in d'r kladde worre genome voor een visch, die ze nog niet eens rauw vrete kenne.’

Dan kwam ze naar me toe om met d'r boezelaar 't bloed van me jatte te vege en me pet op te rape. 'k Kon d'r wel om griene, omdat ze zoo joofel was en me nog voorsprak tegeover 't heele hussie afgeblufte uitslovers.

Maar die dulle smeris wou me niet late gaan, zee, dat ze 't maar an de kommesaris most overlate en dat de jestiesie d'r toch ook niet was om vliege te vange.

(13)

Amme buite de mart kwamme, sting d'r een zwikkie volk, of de koningin voorbij most komme. Noliejeheine! wat een belangstelling! 'k Mag stikke ak niet geknikt heb, maar evezoovroolijk doch ik: krijg allegaar de beris. 't Was geregeld een opstootje en 't heele verkeer raakte d'r door in de knoedel! Ze begonne te dringe om me beter te kenne zien en liepe die smeris alsmaar op z'n poote te trappe, net zoolang tot 't 'm begon te vervele en ie z'n lat trok om een doorgang te hakke naar de Pauwesteeg.

D'r kwamme op 't end nog twee grandige bij, om ruimte te make en 'k wier tussche drie man, Jantje-stap-netjes, naar Meheertje gebrocht. Die, op 't beroo, ware joofele binke, ze vroege niet: ‘Wat heb ie gestole?’ maar, of 'k al gegete had. En ak zee, dat Opa alles verzoop, wat niet geschroefd en gespijkerd zat en 'k bij me Opoe inwoonde, kreeg 'k derekt een bakkie lurk met suiker en gesmeerde kuch van de Hallelujabrigade.

Me vingers liete ze uitbloeje in een kommetje met bijtwater en hebbe d'r toen een gaze lappie met stinkstank omgedraaid uit de roojekruistrommel van de brigges.

‘Effe op je tande knabbele,’ zee ie, ak me jat in 't kommetje stak.

Oi! of ie met je naakte grabbel in kokend lood staat te roere. Maar 'k heb louw sjoege gegeve, omda'k bij de grandige niet te kakke wil staan.

Poosie later kreeg 'k nog een staartje spruiteprak van een klabak, die z'n bikke niet luste en van de mejoor een hommetje haring. 'k Heb d'r magge

(14)

haggele tot 't zweet me uitbrak en 'k bang wier, da'k er an splijte most...

'k Hoefde gelukkig niet in 't hok en mocht op een bank in de wacht zitte vlak bij de kolebak, stikvol met peukies siegret, die'k stiekum snaaide, telkes ak bukte om me schoen vast te make.

Een van de straatadoote gaf me een boek met plate d'r in: allegaar heilige, die hartstikke duizelig wiere van 't zitte op de wolke en mekaar vast moste houwe om niet naar beneeje te duikele. D'r was een soortement bisschop bij, die heelegaar in z'n eentje op een wolk uit zeile ging en ze eige nog door vier nagelnaakte engeltjes de zaligheid in liet douwe.

Ak et boek uitgekeke had, wou 'k ook dolgraag heilig worre en dee een stiekume eed op me ooge, da'k nooit geen snoek meer gappe zou. 'k Had d'r eerlijk berouw van, omdat me jat zoo zeer dee en 'k nog niet wist of 'k d'r voor naar de tuchtschool zou motte.

Later kwamme d'r nog twee stille dienders met een piepkuike,... weggeloope uit d'r diensie in de Haag. Ze zat as een vogeltje op een lijmstok maar in d'r hoekie en dee niks as griene, omdat ze naar de kruip in en kruip uit most. In 't doorganghuis is me moeder ook geweest, voorda'k gebore wier in 't schilleschuurtje van Tetjeroen, die me in een krant rolde, omda'k met me slakkie bloot lag.

't Piepkuike bleef maar simpe en ak effe de kans kreeg, schoof 'k naar d'r toe om een hortje met d'r te prate en d'r te vrage, hoe 't allegaar zoo met d'r

(15)

gekomme was. Maar ze kon haast niet uitprate van 't gesnik en 'k wist niet meer wa'k d'r an doen most. Toen he'k et boek voor d'r gehaald met de heilige, maar ze kon ze niet zien... van de trane. Ze zat as geknakt in d'r hoekie met 't boek op d'r schoot en rook niet eens is an d'r prakkie: knolletjes met gehak!

De heele middag heit ze geplanjerd

¹

en van de narigheid zitte snikke, tot de stille roeskoppe weer kwamme om d'r weg te brenge.

‘Dag Daantje,’ huilde ze, as ze bij de deur sting. ‘Dag Kerlien!’ he'k geroepe en 'k had die stille schuimschijters wel naar d'r strot wille vliege.

Saves most 'k bove komme, om door Meheertje gehoord te worre. Opoe zat al te wachte... en huile dat ze dee... huile!! Zukke dikke tranen, die ze afveegde met de linte van d'r Zondagsche hoedje. Nog voor de kommesaris wat zegge kon, begon ze:

‘Daantje, Daantje, hoe ka'je Opoe nou toch zoo'n verdriet doen?! Hoe be' je d'r toe gekomme, om je eige zoo te vergete? Meheer,’ vroeg ze an de kommesaris, ‘ma'k 't 'm effe wijjer zegge? 'k Ben toch zn Opoe en altijd zoo door en door goed voor 'm geweest...’

De bollebof knikte en zat leukies op z'n potlood te kluive, maar 'k zag, dat ie ze eige met z'n ooge de mieremietus lachte.

‘Hoe be'je d'r toe gekomme,’ begon Opoe weer. ‘Je brave Moeder leit te tolle in d'r graf... Heb ie

1 gehuild.

(16)

dan geen gewete? Hoe motte me 't voor God verantwoorde?’

En, studie-an zat ze te planjere, trane met schepemmers, die mekaar an 't puntje van d'r neus een douwtje gavve en neerviele op d'r kapotte hanschoene. ‘Wa' mo'k nou tege je Opa zegge as ie hoort da'je 'n dief gaat worre? Daantje, je maak je lieve Opoe kapot! Hebbe me je daarvoor opgevoeid?’

‘Meheer,’ zee ze tege de kommesaris, ‘meheer, sla 'm maar te plettere as ie z'n klauwe niet thuis kan houwe. 'k Doe d'r an, wa'k kan om d'r een man in de maaschappij van te make, ik en z'n Opa. En, as me 't moste beleve, dat ie een boef wier, zagge me 'm net zoo lief in 't graf dale. Me hebbe d'r over gewaakt as engele en nou dat...

ogodogodogodogod!!’

‘Hoor is,’ zee de kommesaris tege me. ‘'k Wil anneme, da' je 't niet zoo slecht bedoeld heb en 't is met je prebeere. Maar, as je hier voor de tweede keer komt, ga je regelrecht naar de tuchtschool: la' me dat afspreke!’

‘Precies wa'k doch, Meheer,’ zee Opoe. ‘Me zalle d'r voor wake, dat ie fesoendelijk blijft en nooit een pliesiebroo van binne meer zien zal.’

Maar, as me buiten ware vroeg ze opstoot: ‘Was 't een groote snoek, Daantje?’

En ak zee, dat 't een kallebaster van een beest was, begon ze weer te huile:

‘Jezismerante!..., een sinjeur van een visch, die as een prelaat in z'n vleeschie zat... Zoo'n kanjer van een snoek, rijk de boter waard... Hoe ko'je 't me andoen, Daantje! Da' me die biek-

(17)

wammes nou juist verspele moste! Wat een slag...! Wat een slag!!!’

Midde-in de straat bleef ze staan, om me bij me hessie te vatte: ‘Za' je me belove, da' je me geen verdriet meer doen zal, Daantje? Hoor ie lieve jonge, as ie nou weer is een snoek voor Opoe gaat vinde, dan mo' je 'm vinde an z'n staart...’

(18)

Hoofdstuk II.

Opoe leit in gewijde aarde met een kruisie d'r op van Meheer, waar ze me moeder van kreeg en met Kersmis besproke plaasies voor de Mis met drie Heere, die ze over dee an de meisies van de vlakte. De plaasies netuurlijk!

Waar ze an gestorve is weet 'k niet, maar ze heit een snuifie genome met 't Onsheer op d'r tong: drie dage later was ze olewesjolem, zat ze dood an de tafel d'r krantje te leze met de balletjes van d'r wolle muts in de suikerpot.

As ze in d'r zondagsche jak op twee schraagies lag te wachte voor de plechtige uitvaart, kwam Opa, die in de lik

¹

zat, tussche twee stille dienders om de laatste eer te bewijze. Die ouwe sjikkerlap heeft nooit anders gedaan dan gezope en geslage.

As ie zoo blauw as een meleijer thuis kwam, kreeg Opoe ze uitgemete en wier an d'r hare door de kamer gesleept, tot ie d'r genog van had en instaat van berouw in z'n broek sting te dreutele. Maar, op 't kerkhof wou ie - hou me vast - in 't graf op de kist springe: ‘Sefie,’ snikte ie, ‘Sefie! 'k kom gauw bij je’ maar evezoovroolijk laat ie ze wachte! Na de begrafenis van Opoe benne me allegaar, behalve Opa, die eerst z'n rukkie nog most verzitte, naar Tante Sien gegaan om te huile en broodjes te ete en wier uitgemaakt, da'k om beurte bij haar en bij Oome Hein in huis mot weze.

1 gevangenis.

(19)

Tante Sien d'r man is gebleve met een arme-en beenebootje

¹

op de Oostzee. Hij leit erges in een klein schokkie an de kust van Moffrika en ze is d'r geweest om 'm toe te dekke met een lappie blauwe stoep van dik honderd gulde.

Toen ie anspoelde, had ie een baard of ie voor Sint Peperneut most gaan spele en ze hebbe 'm motte herkenne an z'n gemerkte hemd en een deukie in z'n linker koon.

Tante heit een harremoniejum gekocht, zoo'n Amerikaansch gorgelkassie, om d'r:

Zwaan... Zwaan! bij te zinge voor Oome Toon, die op 't stoepie van de hemel naar d'r zit te luistere.

As ze 's middags gaat ete, haalt ze eerst z'n levesgroot portret van de muur en zet et op een stoel an de kop van de tafel. Dan schept ze op, doet de joofelste beetjes op z'n bord, vraagt of ie 't lekker vindt en of ie misschien nog meer mot?

‘Za' je 't nog niet er is prebeere met een sjeujig stukkie karrebenade?’ zit ze te lijme. ‘Kom Toon, dat piezeltje kan d'r nou ook nog wel bij... Lekker, hè?... En nou nog heel effe proeve van de versche spinazie!’

Oome Toon doet niks as lache, zit maar met een leukie op z'n gebbetje

²

en laat z'n eige deftig bediene.

Hij was een joofele goozer, die mijn en Scheeltje plentie piraatjes gaf, as ie met z'n mooie vrinde an de roezeboes ging. Had ie een zuipbui, dan kwam

1 boot geladen met mijnstutten.

2 glimlach op z'n gelaat.

(20)

ie met 't heele zwikkie maats zoo krom as een meelkever naar huis om z'n eige in 't portaaltje af te late levere. As z'm de trap niet op konne krijge, begon ie te zinge uit 't Wittehemdekerkiesbundeltje van tante Sien: ‘Faalt aardsche vrinden, faalt an krachte’ en kwam ze zelf naar beneeje om 'm een kontje te geve en naar bove te zeule. Schelde dee ze nooit, vanweges 't fesoen en d'r false tande.

Oome Toon hield z'n eige sjaakies en liet d'r maar begaan, as ze 'm wegsleepte naar 't zijkamertje, om 'm met een kopkusse te vloere onder ‘De val der Engele’.

Slaan dee ie niet, daar was ie immers veel te pootig voor! As ie je een zeenzaaijer gaf, sting je leveslang te rammele in je voege en was d'r geen mensch gebore, die je weer haaks kon wringe.

Hij was zoowat met de heele wereld goeie vrinde en tante Sien zeit nou nog lobbes tege 'm as ze 't kleedje van z'n stoel uitschudt om an tafel te gaan. Alleen an de rotte in 't kippehok van Opoe had ie de motschurft gezien, omdat ze al de kuiketjes opvratte en belange niet vies ware van een soepkip met kalkpoote.

As 't weer is al te bar wier met 't wegslepe van 't jonge broed, kroop ie op z'n hurkies door de ren om die uitvreters effe in z'n koleschoppies te neme. En dan ko' je lache, hoe die eerst de kippies na ging doen; met z'n gijnponum achter 't gaas zat ie as een kip, die d'r ei niet kwijt kon: ‘Kdag-dak-de-moord-stak!

Kdag-dak-de-moord-stak!’

Amme uitgebulderd ware, wier 't ernst en tilde ie

(21)

't nachthok op om de rotte bij d'r donder te neme. Koleere! hoe ze piepte as ie ze hatsiekatsie! in d'r nek greep: knak... knak... knak... heel de femielie wier op 't rissie gescheefhalst en uitgemoord.

Ze ginge tekeer of 't sjanteuses ware en piste in z'n jat van de verbouwereerdheid.

‘Mooi!’ zee Oome Toon, as d'r een sprotje bij mekaar lagge, ‘die luste geen kuiketjes meer en zalle me strakkies in de Singel an de vischies voere... En, nou gane me achter de kippe an om d'r schrale poepers is een beetje in te vette, want ze kenne d'r eitje niet vlot genog meer looze. Jong, laat Opoe een dotje met zoete olie geve, dan zalle me 't effe verhelpe.’

Me smeerde al de kippes in en ak op een keer ook an de hane bezig was heit Oome Toon z'n eige buite kennis gelache.

Telkes as ie weer naar zee vertrok, mochte ik en Scheeltje mee helpe om z'n plunjezak en laarse te sjouwe en mee an boord komme, om 't loosjie te zien en bij 't kokkie te spinze of d'r niks te verhapstukke viel.

Voor me an boord ware, ginge me eerst nog een pikketanusie drinke bij de zieleverkooper, de kroegbaas, die de maats an een joppie helpt, as ze an de biets loope en niet wete hoe ze an vaart motte komme. D'r ware veelal een heel stelletje maats, meestes matroze, die lekker meesaskerde van Oome Toon z'n sente. Hij dronk alleen maar straffe katsies, om 't af te leere, en zorgde d'r voor, dat ie niet

(22)

van de kist raakte

¹

as ie vare most. Van z'n glaassie mochte me nooit meetettere:

‘Da's de pest voor jullie,’ waarschouwde ie, ‘beter, dat je ze nooit proeft. Geef die snuiters maar liever een kontje kaas of een schijfie leverworst in 't zuur,’ zee ie dan tege de kastelein.‘'k Most ze eigelijk heelegaar niet in de kroeg brenge.’

Twee keer benne me mee in de mesjienkamer geweest. Da's effe joppe! Allegaar wieltjes en wijzertjes, waar ie geen draad uit wijs kan worre en die toch noodig benne, om 't schip met z'n kop op de golve te houwe, net as 't pompie, dat maar staat te snikkesnakke om de ketel vol te krijge. En een mekajum buize, roodkopere buize, die net as wurme krielekroel over mekaar kruipe... Addesjim! as ie praat van sneesies; daar in de mesjienkamer benne sneesies te make!!! En lekker warm dat 't er is, maar je mot niet in 't stookhol komme, waar de reuzel je broekspijpe uitloopt.

Me benne ook in de schroeftunnel geweest, die achteran in de kont van de schuit zit. D'r is maar zóó'n klein gaatje, waar ie op z'n hondjes door mot kruipe om bij de schroefas te kenne. Je kleeft er van 't vet en de olie om de as, die zoo dik is as eenolifantepoot en bij stormweer afknapt of 't geen geld kost. 't Kompas mogge me ook nog op kijke. Da's net et draaibord bij vrouw Ekkedonk... maar, d'r benne geen reepies sjokela van te grisse!

Bij z'n laatste reis hebbe me Oome Toon weggebrocht naar een bootje van Joost de Dief...

1 dronken werd.

(23)

't Was een ouwe rotkraak zonder een aasie porring en met geen spied genogt om de luize in de voorpiek bij te houwe. Scheeltje en ik hebben nog nooit zoo'n gammele zoutkrabber gezien en konne maar niet begrijpe, dat ze met die vergiet 't gat uit moste.

Alles an die schorumme lekbak zat stijf onder de roest en de smurrie, geen spatje blubber te bekenne en de pijp zag d'r uit of ze d'r tege hadde staan te pisse. En met dat uitgeholde strijkijzer moste ze de zee op, om mijnstutte te gaan hale in Rusland!

Za'k ie maar vertelle, da'k er al derekt van op de steekpan most, toen 'k die blikke doodkist op stroom zag legge tussche de fesoendelijke schepe.

‘Mo' je daar mee uit vare gaan?’ vroeg 'k an Oome Toon, ‘met die gekraakte poeptrommel? Addenoje! 'k Liet me liever oppikke, om in de lik driepootje te rijje, dan da'k met zoo'n rotprauw naar zee zou motte, om naar me dood te danse. Ka' je beter voor anker gaan achter Tante Sien!’

Oome Toon sting z'n eige een navelbreukie te lache... maar as me afscheid namme, dee ie, wat ie anders nooit dee, keek ie me raar an en heit me wel vijf, zes keer in me jat geknepe:

‘Zajje dikkels naar Tante Sien gaan, goed voor d'r weze en je Oome Toon niet vergete?’

Nou ie dood is doen me niks as over 'm prate en Hallelujaliedjes voor 'm zinge.

Elke avend strijk en zet gaat Tante voor d'r orgeltje zitte en zeit: ‘Zamme 't nog is prebeere, Daantje? Ik hoog en jij de tweede stem. Maar niet bromme, echt met je hart zinge!’ Ak zoo erg me best doe, dat ze d'r van mot gaan

(24)

simpe, krijg 'k een zoute zoen op me snuffer en worre me haggies dubbel dik belege met zure zult. Oome Toon, in z'n lijst, krijgt een harinkie of zoo iets, omdat ie geen zure zult verdrage kan.

Na 't ete help ik mee, 't servies omwassche en op te ruime en zitte me, la'k maar zegge met z'n drieje, bij de ope haard, waarin de vlammetjes niks doen as maar kwispele van de lol, om 't lekker warm zijn. Ure kenne me zoo zitte, om an mekaar te denke, tot Tante Sien met d'r breinaalden begint te fritsele en 'k d'r zoo beroerd van wor, da'k wel met me kop op de tafel kan beuke, om 't niet uit te brulle van de heimwee.

Netuurlijk spreke me same veel over 't gloof en over alles, wat in me vrageboekie staat...

Maar Tante zeit, dat 't allegaar paperij is en laat me stiekum leze in d'r slotebijbel, wat de rest van de femielieleeje niet wete mag, omdat ze van 't ware gloof is

afgedwaald en prebeert om me zalige ziel in d'r omgekeerde rokkie an Santje Sulver te verkwansele.

De gewijde liedjes, die op 't orgel staan, he'k uit me hoofd geleerd om saves met Balletje, Snoekie en de Scheele te zinge as me op een stoepie zitte te kruisjasse.

‘Nou is de beurt an Oome Hein om je is een poosie te houwe,’ zee Tante Sien ak een goeje maand bij d'r geweest was. ‘'k Ga voor een paar daagies naar me zus in Gorkum en je mot toch je verzorging hebbe. 'k Zal d'r in tussche is over prakkezeere, hoe me met je an motte en of me je niet bij een baasie

(25)

kenne krijge, Dat stranjuttere zal nou maar is uit weze. D'r mot wat op gevonde worre, dat je van de straat komt, leert om eerlijk je brood te verdiene en zoo braaf wordt as je Oome Toon.’

's Morges ging 'k naar Oome Hein, die een borstkwaal heit en staat te hij ge as een heikar in overwerk. As ie 't erg benauwd krijgt, brandt ie blare, die 't heele huis verpeste en miegumme naar de kattepis. Werke doet ie nooit, want as ie onder de baal zou motte sloeg ie dubbeld en met z'n neus in z'n knalpot! Hij heit haast geen poote om op te staan, maar evezoogoed loopt die krakende gratezak met z'n klamme doodskop achter de niezes of ie van Onzelieveheer gestuurd wordt.

‘Koopman’ noempt ie z'n eige. Noliejeheine! Die flesschetrekker noemp ze eige

‘Firma’. Marsjant is d'r nog wat te marsjandeere!!!

Hij doet alles wat God verbooje heit en koopt voor de voet op, maar as 't op betale ankomt, is ie z'n platvink of z'n geheuge kwijt. Komt et per ongeluk voor de strafkamer van 't gerecht, dan maakt ie snikkend de planjervaart, zeit ‘Zaligmaker’ tegen de presedent en staat as malle Gijs de trane uit z'n zeiksnorretje te lebbere, Hij heit verstand van gek weze en weet d'r telkes weer uit te duikele, net zoolang tot de bolleboffe achter 't geiteweidje - da's de groene tafel - in d'r neus gaan peutere en ie vandaag of morge 't onderste uit de zak krijgt.

Toen 'k twee dage bij Tante Bet, de vrouw van Oome Hein, was begon ze al te kankere, da'k te veel bikte en te weinig bad en most 'k kooltjes gaan

(26)

zoeke in de wagons an de Beugelsdijk. Brocht 'k maar een half kneivertje mee naar huis, dan begon ze te schelde van: ‘Je moer, de kakmadam, die d'r eige verdaan heit, om d'r vanaf te weze’ en zee, da'k maar most zien, hoe 'k an vrete kwam.

Ak prebeerde om pleiter te gaan, riep ze: ‘Niks d'r van, hier blijve! me zalle jou tucht en orde leere. Daar heit et bij Opoe an ontbroke. Maar hier benne wij de baas en me zalle is kijke, of me van jou geen ordentelijk mensch kenne make.’

Dan, most 'k met me knieje op me klompe voor 't penantkassie de Moedergods vergiffenis vrage en telkes weer Weesgegroetjes an me prevelsnoertje draaie...

‘Bedanke zajje voor de genade van alle dag,’ schreeuwde Tante Bet of de bure 't hoore moste. En ak lag te bidde, kwam Oome Hein, om z'n eige uit te slove, stiekum achter me met de karrewats en sloeg me de strieme in me smoel.

‘Overbidde,’ zee ie en prevelde voor: ‘Wees gegroet Maria’... ‘Wees gegroet Maria’ dee 'k 'm na...

Pats... pats... sloeg ie op me los en zee weer voor: ‘Met al u genade!’

En ak weigerde om 't na te zegge, begon ie op me in te ransele of ie gek geworre was. Gille dee ie as een brandfluit, to'k 'm an z'n gorgel zat en die lijjer me met een mes te lijf wou. Toen he'k et vlammende kookstel naar z'n bast geslingerd en ging die sjalepot van ze zelve in 't hoekie bij de goosteen.

‘Water! water!’ wier d'r geroepe om 'm bij te

(27)

brenge, maar as ze met water ankwamme, zee ie, dat 't pils most weze.

Tante Bet was in d'r angst naar beneeje geloope en sting van de alterasie met Antoniejus van Paddewa in d'r booschappemandje bij de groenteboer om soepbeentjes te vrage.

Affijn, me hebbe 't weer zoo'n beetje bijgelegd, want Oome Hein kan me niet misse, as 't er op ankomt om z'n zwendeltjes in de wacht te slepe en dat van voor 't penantkassie is uit en afgeloope... 'k Mot netuurlijk wel me plichte waarneme, maar 't bidde op een gewelletje, he'k ze afgeleerd en ook Otje, d'r zoon, wordt niet meer geslage, as ie onder 't bidde voor 't kassie met z'n knikkers zit te roefele. Oome Hein heit zelde kunsies, waar ie opslag mee in de baajes kan rake en 't benne vaak penozetjes, waar ie je een knoerst om lache mot.

Ak een weekie bij 'm was, zou ie knarievogeltjes gaan flessche uit 't oliekonteland.

Ja, dat docht ie, maar godzamme wat hebbe die hufters in Brabant me oompie haaje in de dubbele Nelson gehad! Mot je wete, dat ie honderd knariepietjes, bekroonde rolkotsertjes, besteld had op drie maanden krediet. De sougers in Brabant namme een infermaasie, die stonk as een lijk op zolder, maar ze liete d'r noppes van merke, deeje net of ze reuze in d'r sas ware met de bestelling, schreve, dat ze zorg zouwe drage voor de goede aflevering en hoopte op blijvende relaasie. Oom Hein wist niet beter of alles was dik voor mekaar, al zeit ie zelf altijd: ‘Eerst vange en dan knippe!’

(28)

D'r ging een poosie overheen as d'r op een morge bericht binne kwam, dat de vogels in goeie kondiesie ware afgezonde en tege betaling van vracht en embelaasie an 't stasjon in ontvangst genome konne worre.

Alles bij mekaar bedroege de koste twee joetjes. Oome keek eerst een beetje mies, omdat ie twintig gulde op voorhand most geve, maar 't was een pracht handeltje en de knaries ware ommers puikie, puikie!

Om de twintig neut bij mekaar te spijkere, most Tante Bet goed vinde, dat ie heel d'r hebbe en beware naar de lommerd brocht, om in de bissenis te steke.

‘As ie d'r maar om denkt, dat 't moeders versterf is,’ zee ze, toen ze d'r belletjes in een pilledoossie dee, ‘en zorgt da'k 't briefie in me jatte krijg, want ik ken jou as ie dorst heb...’

Oome Hein sting te bezwere, dat er niks gebeure kon, dat de vogels an 't spoor gevonde geld was en stekkerde naar de bank van leening.

Effe later kwam ie trug met de sente en stormde de trap op of ie de ton getrokke had: ‘Voor mekaar Bet! en nou rap een paar mikkies door me strot wurge, want d'r is haast bij. D'r is altijd haast bij Bet, kneis ie?

¹

As ze op 't laatste nippetje nog een telegram sture naar 't stasjon om te waarschouwe, sta 'k voor snottebel met de poen in me jatte... 't Zamme niet overkomme!... Allee Daan! slik zoo

1 begrijp je.

(29)

maar in, je zit me op me zenuwe te bijte met je gekauw... Eerst motte de vogels in me kleviere zijn en dan zalle me wel is de tijd neme om te bikke of me de deftigheid zelf benne!’

Ik most mee met een handwagetje om heel 't zwikkie op te laaje en weg te rijje naar 't pakhuis van Roel - net zoo'n broejer as Oome Hein - en had d'r maar voor te zorge, dat de zangers geen kou op d'r gorgel konne vatte. Ak met de wage ankwam, om same met Oome naar 't stasjon te gaan, was ie al van wiek, had ie vleugeltjes gekrege net as de knarievogels! Hij kon niet eens effe op me wachte... zoo'n haast had die zenuwepil om z'n zangkoor te gaan begroete en liep al bij 't goederberoo met z'n uitgeteerde treksinjaal seintjes te geve, omda'k te gemoedereerd ankwam schuive:

‘Gooi d'r nou een schoppie op en douw d'r is effe an,’ sting ie te schreeuwe, ‘d'r zit toch geen kak an je hiele?’

De krat met de klawieterikke

¹

wier van de lorrie op 't karretje getild en Oome Hein ging 't zwikkie met lijntjes sjorre of 't een deklast was en ie rauw weer verwachtte.

Een herrie, dat die vogels maakte... Sodemeknorhaan wat een heibel:... piepe as de kinkhoest en zinge... homaar!

‘Ze make d'r nog niet veel van!’ riep ik, ‘as ie dat zinge noemt!... Oi! Goed om pijn in je ros van te krijge!’

‘Ze benne te veel van streek door de lange reis,’

1 vogels.

(30)

verklaarde Oome Hein. ‘Ze motte eerst een lekker voertje geweekt beschuit met een zacht gekookt eitje hebbe en dan zajje is rollers hoore, Daantje. 't Zijn allegaar vogels van goeie huize, van adel zoo te zegge met een stamboom om van te huivere. Maar ze motte eerst effe d'r kansie krijge om op stoot te komme.’

Me hadde 't zaakie gesjord en zette de spat d'r in om zoo rap mogelijk naar 't pakhuis te karre, holde as gekke en reeje in de haast nog bekant de Schie in met de heele rotmik. As Roel ons in de verte an zag komme, dee ie wagewijd de deur van 't pakhuis ope en me stove naar binne of me de maagd van Holland ware weze schake.

Roets... roets... roets... Papier en touw sneeje me d'r af, om is gauw te kijke, of d'r nog dooje in de kooi zouwe legge, maar al de vogels ware, om Oome Hein een plezier te doen, springlevend en zatte te gille om vrete.

‘Jullie krijge wat... Ja, ja, jullie krijge allegaar een lekker voertje van de baas!’

beloofde ie. ‘Nog heel, heel effetjes geduld tot 't vrouwtje geweest is.’ Roel liep met z'n jatte in z'n heupe te draaie as een drol in 't spui en bleef dan telkes weer staan om in de kooi te spinze. Ik docht, dat ie prebeerde om 't rauzende stelletje hongerlijjers na te telle, maar opeens zee ie: ‘Krijg de rambam! Hein, 't benne allegaar poppe!

Niks as luizige opvreters!’

Oome Hein schrok z'n eige de fieteldans, wou een zware vloek zegge, maar kon d'r niet meer uitkomme door gebrek an asem.

(31)

‘Be' je bela... bela...’ stotterde ie en most eerst wat lucht bij mekaar spare, om 't vlot te kenne zegge en an Roel te vrage: ‘Heb ie sjoege genogt van knarievogeltjes, om te kenne zien of 't poppe benne? Weet je 't wel zeker, Roel?’

‘'k Wou, da'k zoo zeker was van de honderdduizend,’ foeterde Roel. ‘Wat motte me met die strontige snavelsnaajers beginne? 't Beste is maar, dat me al de katte uit de buurt uitnoodige om d'r eige op jouw koste een slag in d'r rondte te komme vrete.’

‘Wat een schijtlijsters benne dat daar in Brabant,’ hijgde Oome Hein. ‘De muizehuig zalle ze nog geniete met d'r leveransie. Wat een poenige afleggers! Late me eerst twintig balle van me bloedige armoedje neertelle en sture me dan die nepvogels...

Da's goddome zwendel, je reinste oplichterij! Waar of niet?’

‘Ak jou was, ging 'k medeen naar de kommesaris om 't klachteboek te vrage,’

voerde Roel. ‘Jij hebt enkel je kaartje maar af te geve, om netjes bediend te worre.

Mot je beslist doen, Hein! Misschien stikt et heele pliesiebroo wel in de gilzenuwe as ie 't ze vertelt.’

‘Je zal Bet hoore, as ze an de weet komt, da' me een raggeling hebbe en de sente pis benne,’ tobde Oome Hein, ‘wat mo'k tege d'r zegge!’

‘Net wat je moozert,’ lachte Roel. ‘Je maakt kans, dat ze op je schiet en door je lijk heen nog een bekroonde knarie raakt. Karamba! wat hebbe die breibroeke je een dof snuiver bezorgd! Toch netjes geflikt, da' mo'k zegge. Maar voor jou is 't belab-

(32)

berd, want as Bet hoort, da' je d'r sentjes vergokt heb, wil ze bloed zien... Waarom versteek ie je niet op een bootje naar Amerika? La' me maar beginne met 't heele concert de nek om te draaje!’

‘Mot je net gloove,’ docht Oome Hein, die in z'n stinkerd zat om de heibel met Tante Bet en allang sting te verzinne, hoe ie d'r mee an most om z'n poen te redde.

‘Daan, help nou is mee met denke,’ vroeg ie, ‘en sta niet te grinze of ie d'r lol in heb. Me motte d'r allegaar van vrete.’

'k Sting emmes te prakkezeere op een kunsie, maar 'k kon niks in me hoofd houwe door de spatsies van Roel die: riet!... riet!... rietepetietepetieteretiet! rollers zat te kweele en zee, dat ie een beetje van slag was door 'n sterfgeval in de femielie. Om je te begille, maar 'k dorst niet goed te lache om Oome Hein, die op z'n snorretje liep te pruime van de narigheid. Ak docht, da'k er wat op gevonde had, zee 'k: ‘Amme ze is an de diergaarde kedoo deeje?’

‘Je mot je schedel late lichte,’ snauwde Oome.

‘Niks naar de diergaarde!’ schreeuwde Roel. ‘Me hoeve d'r niet langer meer over te lulle. De knariepietjes gaan naar de missie onder de schepelinge. Nee goddome, vast is effe, je mot ze present doen an de lik! An de lik Hein, tege vergoeding van een zitkamer voor 't heele sesoen! Strikt persoonlijk!’ En dan begon ie met z'n platte jatte op z'n dijje te hengste en te schatere, da'k docht dat ie d'r in blijve zou.

Van de weromstuit begonne me alle drie te giere

(33)

en te stuipe van 't lache en dorste mekaar niet meer an te kijke van de benauwdheid.

Amme nog as gekke stinge te brulle, kwam Tante Bet an schommele en docht netuurlijk, dat alles kits was met de vogeltjes.

‘Jullie hebbe d'r nogal lol in!’ Schuddend in d'r vet liep ze naar de kooi: ‘Wat een ippese toeteloeresies! Daar zamme plezier van hebbe en me benne d'r niet an miskocht Hein! Allegaar zoo netjes in d'r pluisies... of 't angemete is. Die met dat vlekkie op z'n kop da's ter een zoo uit 't paredijs... en motte me zelf houwe. Kijk is schelme, wa'k voor jullie heb? Lekker beschuitje met lauwe thee! En as dat op is, zamme nog zaadjes voor jullie late hale! 'k Heb d'r een an de kappelaan beloofd, Hein, je mot er de beste zanger maar voor 'm uithouwe.’

‘Ja, dat motte me doen!’ lachte Roel. ‘De ster van 't gezelschap krijgt ie.’

‘Bet,’ begon Oome Hein, ‘Bet... ze hebbe me deze reis belazerd. 't Benne allegaar poppe, zeit Roel... Maar 'k zal zorge, da' me d'r goed afkomme... laat 't effe an me over. Je weet wel da'k geen suffer ben.’

‘Schlemiel,’ schreeuwde tante Bet. ‘Benne 't poppe? en sting ie daar zoo om te lache? He' je d'r nog galjoene

¹

an, da'k me arme sente d'r in heb zitte!... Zoo'n groenzoeter tippelt d'r in bij de eerste de beste heikneuter en weet niks beter te doen dan te hinneke. En dat noemp z'n eige nou een koopman...

1 leedvermaak.

(34)

Witstok, da' je d'r ben! As ie maar zorgt, da'k me belletjes kan lossen en Maandag de huur heb, want 'k ben niet van zins om met jouw, met jou flapdrol, naar de krentetuin te verzeilen. Twintig gulden most die slampamper hebbe om ze eige in de veiling te late neme door een stelletje hufters. En zoo'n lorrige slijmbal rekent z'n eige onder de gesse jonges. Daar staat ie, dat stuk hersenverweeking en laat een zootje kinnef in z'n jatte frommele. Hard loope most ie naar 't spoor, om me sente pooter te rake. Jezismeriajosef... wat een moosiegoogem. En voor zoo'n lullige kanepot he'k Moeders versterf en Otje z'n kemuniepak naar de lommerd late brenge.

Segaartjes rooke en jajempie hijsche, da's al wat de heere kenne.’

Ze wier witwoeiend van de kift: ‘Mo' je nog is niet lache, ellendeling! Wat let me of'k sla je door de kooi je graf in!’

As 't Roel begon te vervele zee ie: ‘'t Is mijn pakhuis en rot nou maar gauw op met je kapsjones, vetvlek! Dat maakt me hier een kakkelewienes of zij de lakes uitdeelt. Ga je trappie dweile, balgehak!’ ‘Meheer de kompenon zeit wat,’ scholt ze trug. ‘Nog zoo'n koopman van likmevessie... Mijn pakhuis, dat zeit mijn pakhuis en heit nog geen luis om dood te doen. Vent la'je uit mekaar neme en nakijke. Aan jouw groote slaajsmoel he'k scheit as ie 't wete wil. Jij kan me vertelle, hoe laat of 't is, klaplooper.’

‘En die lijplazeres,’ begon ze weer tege Oome Hein, ‘die laat z'n wijf maar afbluffe waar ie bijstaat. Die

(35)

lammeling vindt alles maar goed en zou me levend late vermoore zonder z'n bek ope te doen. Heit alleen maar spraakwater, as d'r sente motte wese, om zn eige in de maling te late neme door de sougers en meheer de kompenon. As ie een vent was, had je 'm allang ze pakhuis uitgerammeld, maar jij maakt je hande niet voor me vuil en ben nog te melig om staande gedag te zwaaie. Jullie kenne wat mijn angaat met pakhuis en al indondere!’

Dan sloeg ze de deur dicht met een vaart, of ze'm mee wou neme.

‘Snoesie van een wijf’ zee Roel, ‘uit de kou be' je met zoo'n troel As 't de mijne was, plakte 'k ze achter 't behang en ging verhuize’

Oome Hein gaf louw sjoege en sting maar te piekere, hoe ie 't voor mekaar most bokse met de honderd poppe, die tekeer ginge of ze 't van Tante Bet hadde

afgeluisterd. Dan opeens riep ie: ‘Roel, 'k ben d'r uit... 'k ben d'r raddekaal uit, as ie bijspringt. 'k Weet er een pracht van een vaartje op, as ie me de sente leent voor een advertensie. Eén goeie advertensie en we benne uit de piepzak!’

‘Wou ie d'r nog meer poen an verspendeeren?’ vroeg Roel, die d'r niks voor scheen te voele.

‘Kanne me beter een borrel gaan knauwe voor de schrik’

‘La' me nou eerst 't heele kunsie voor je uit mekaar zette,’ zee Oome Hein, ‘en dan mo' je zegge of ie gescheete is of niet. Ajje alles gehoord heb, be' je d'r vast voor te porre’

(36)

As Oome verteld had, wat ie van plan was, ging Roel over ze platvink om de sente voor de advertensie te roere en most ik rap om een envelop en een velletje

schrijfpapier. Ak trug kwam, was 't kladje al gemaakt en wier in 't schoon overgezet:

Weges vertrek naar Indië, een keureg thuis gezocht voor me goedzingende knarievogel.

An 't zelfde adres gevraagd: een ZEEBABOE.

Roel sting ze eige 't siepiedau te lache as Oome 't voorlas: ‘Da's godsamme goed om in de biejeskoop te draaie! Derekt naar de krant brenge, Daan!’

De poppies ware d'r goed mee, krege plentie te vrete en te zuipe en wiere behandeld as koningskindere. Amme 't pakhuis verliete, hing de kooi in ouwe zakke tege 't plefon om de ratte geen kans te geve. Thuis zatte me achter een heet bakkie slobber te broeie, hoe me d'r wijjer mee an moste as de brieve straks binnekwamme. En ze zouwe komme, daar ware me vast van, even as Tante Bet, die alweer dik in d'r hum was, Oome Hein over z'n kop streek en zee, dat ie toch zoo glad was. - Niet op ze hoofd, maar in de trukies natuurlijk! As me een beetje mazzel hadde, konne me al de poppies onderbrenge en wier 't een penozetje om van te kwijlen. Me sprakke af, da'k 's morges naar de krant zou gaan om te hoore, of d'r misschien al brieve ware van de liefhebbers, die d'r eige hadde angemeld voor de

(37)

goedzingende knarievogel. De baboe kon de stuipe krijge!

't Liep twee dage an as de brieve binne begonne te komme, al derekt een heele bezending, die Oome Hein sorteerde op 't handschrift en de inhoud. D'r ware d'r veertien en je mot et kenne bekijke, zoogezeit kenne ruike of 't adres kim is, Oome Hein heit er sawie

¹

van, is met de helm gebore en weet er sekuur uit te pikke wat poen op kan levere. As ie maar effe denkt, dat 't loene ken wese, dat er wat links an is, leit ie de brief op zij, om in de poepdoos te zwiepe. Beter één sekuur goeie as tien twijfelaars, zoodra 't erop an komt om op link wat te verdiene. Weduwe en

ouwevrijsters wiere d'r 't eerst uitgepikt, om in anmerking te komme voor een schorre stotterik.

‘Me zalle d'r maar geen gras over late groeie,’ zee Oome Hein, ‘en medeen naar 't pakhuis gaan om de eerste liefhebbers gelukkig te make. Nou Bet, la' me nog effe een zoen in je blanke hals legge en dan gaan me de film draaie. Sla' is op me schoer en zeg drie keer: zeve... zeve... zeve... Da's voor de niegus en valt er geen

verschutting

²

.’

Onderweg kochte me een klein houte kootje, deeje d'r een doek om en stekkerde naar 't pakhuis, waar Roel al bezig was, om gaas over een pruimekissie te spijkere.

Me zochte een pop uit en zette d'r over in 't kleine kootje. Dan wiere d'r nog een stuk of tien in 't pruimekissie gedaan en kon 't spul beginne.

1 kennis.

2 betrapt worden.

(38)

Oome Hein ging voorop en ik volgde op een afstandje met de voorraad in 't kissie en de brieve tusschen me hemd. De brieve most ik bij me houwe om te zorge, dat ze niet verlore zouwe rake as Oom Hein een bekattering kreeg en opgebracht wier. Me hadde afgesproke, waar 'k wachte most en Oome tippelde door om an te bellen en de klante otelewotel te smoeze.

‘Goeje morge, Mevrouw! Ben 'k hier terecht bij Mevrouw Pieterkepelle van Vlinderstein? 'k Wor gestuurd van me petroon om 't knarievogeltje te bezorge. Meheer heit gezeit, da'k 't hier achter ken late, as 't een goed thuis is, liefst zonder kat en kindere.’

‘Kom U maar bove,’ wier d'r geroepe. ‘Kan U je eige zelf overtuige, dat meheer z'n vogeltje 't best bij me hebbe zal en bij deftige femielie is. Ik ben een dochter van kolonel Eereveld, m'n man was kaptein op de groote vaart en is vier mijl uit de kust van Suwes gestorve an een zonnesteek in z'n bloote hoofd. Daar hangt z'n pet nog.

En dat ik nou, bij al me ongeluk, juist et vogeltje krijge mag! Haast niet om te gloove en erg lief, heel erg sjermant van U petroon. 'k Had er niet de minste hoop op. Blijf U daar niet in de gang en de tocht staan. Kom binne, 'k zal U 't heele huis late zien, dan kan U zelf je eige overtuige en an Meheer verteile, dat alles in orde is.’

Oome Hein most op verzoek van de dame 't heele huis bezichtige en mocht dan in d'r selon op de

(39)

luie stoel gaan zitte om een segaartje te rooke en een bel port naar binne te wippe.

‘Ja ziet U dame,’ begon ie, ‘me petroon is stapeldol op ze vogeltje, dat ie indertijd van z'n overleeje vrouw voor ze verjaardag heit gekrege. Hij kan d'r bekant geen afstand van doen en heit 't adverteerre telkes weer uitgesteld, omdat ie 't niet over z'n hart kon verkrijge om Abdoel, zoo hiet 't lieve diertje, pebliek in de krant te zette.

Maar femielie heit Meheer in heel Holland niet en ik kan 't vogeltje niet houwe, omdat me vrouw de wasch an huis heit en met bleekpoeier werkt. U begrijpt wel, da'k Abdoel de dampe niet an mag doen. Eerst docht Meheer d'r nog over om 't beesie mee naar de Oost te neme, maar da's geen klemaat voor knarievogels, ze krijge de pip al as ze de kust maar ruike. Zelfs de pappegaaje, die er toch gewonne en gebore benne, zitte d'r te apegape van de benauwdheid. ‘Kees,’ zee Meheer, ‘'t mot er maar van komme, me motte d'r helaas afstand van doen. Al dat gehuil helpt niks en maakt ons allegaar van streek. In Indië gaat Abdoel kepot en 'k wil geen moord op me gewete hebbe. 'k Laat et heelegaar aan jouw over. Jij ben een vent uit één stuk, met inzicht en zal d'r wel voor zorge, dat me vogel 't naar z'n zin krijgt.’ Meheer, he'k gezeit, 'k weet dat et diertje uit U lijf gescheurd mot worre, maar U kan 't an me overlate. D'r benne adresse genogt en 'k zal me sekuur op de hoogte stelle van de sittewaasie voor 'k Abdoel uit me jatte geef. Maar hier Mevrouw is 't dik in orde en 'k durf

(40)

't voor me gewete te neme, om 't lieve diertje achter te late. As U nou is effe een doek geeft, za'k 'm over de kooi hange, waar U knarievogel in gestorreve is, U begrijpt, vogels benne net as klokke: as ie ze versjouwt, rake ze van slag! Heb maar geen kopzorg Mevrouw, dat komt allegaar weer haaks as ze een weekie stilletjes in 't donker zitte. Vooral geen suiker geve, daar krijge ze een buikie van en dan worre ze te melig om d'r snavel te roere. Effe een beetje armoei late lije en dan zal U is hoore wat d'r straks uit z'n gorgel komt, as ie 't goed op ze heupe krijgt, Zinge dat ie kan!

zinge! Daar is 't end van weg. Z'n bekroonde Vader kon d'r wat van, maar zooas Abdoel zingt, heit er nog nooit één in de femielie z'n roller geslage. Gewoon een gorgeldrankie as ie an 't reutele is, zonder een snakkie asem te pikke: Rrrrrrrrrrt, achter mekaar of d'r een baal grauwe erte leegloopt. Maar zooas 'k al gezegd heb, eerst een poosie in 't donker houwe, niet naar 'm kijke en as ie om U zit te soebatte mot u denke: ‘Lul maar raak.’ Affijn, 'k heb me plicht gedaan en ga Meheer verslag doen over 't goeje thuis en de deftige femielie. Messchien mag 'k zoo nou en dan nog is naar Abdoel komme kijke. U voelt, da'k er behoefte an zal hebbe en graag an Meheer zou wille schrijve, dat alles kits is. Mevrouw bedankte duizend maal, schonk nog een bel port in, lei een knaakie voor de moeite en 't vertrouwe naast de joukere borrel. Oome Hein ging over de kooi staan om afscheid te neme: ‘Dag Abdoel, dag jonge, me hebbe voor je gedaan wat

(41)

me konne. 'k Kom wel weer is naar je luistere as ie weer heelemaal de ouwe ben.

Daaaaag Abdoel, hou je tof!’

‘As U van zins mocht weze om trug te komme, zal 't me zeer angenaam weze,’

riep Mevrouw bove an de trap naar Oome Hein, die al in 't portaal sting.

‘Dank U,’ zee ie, ‘en as U advies noodig mocht hebbe, ben 'k tot U dienst’

Dan trok ie de deur toe en maakte rap beene, bang as ie was, dat er een stille smeris in de buurt zou zijn, die lampe kon gooie.

'k Sting buite op 't afgesproke plekkie te steune en drukte me in een waterbak om weer een vogel uit de voorraad in 't kootje te doen.

‘'k Zal jouw de knaak maar zoolang stieke

¹

’ zee Oome Hein. ‘Je kan niet wete, wat er beurt en dan zou'k de poet

²

weer pooter weze. Za' je goed onthouwe, da'k 'm je gegeve heb?’

‘Mot je d'r een kwetansie voor hebbe?’ lachte ik.

‘Noppes! Is 't voor mekaar met 't vogeltje? Prachtig, dan gaan me 't maar weer is probeere. Tik is effe op me schoer: Zeve... zeve... zeve.’

‘Mazzel en brogum,’ zee ik en vroeg medeen waar 'k voor 't volgende kunsie wachte most.

Oome Hein legde uit, zus en zoo en daar en dan en stekkerde naar de volgende klant om z'n kabielesementje

³

te gaan make. En zoo ging 't de heele middag door:

vogeltje late en footje vange. Telkes

1 geven.

2 buit.

3 smoesje.

(42)

as 't raak was, kwam Oompie trug met de gijn op z'n bezweete doodskop, ‘In 't Weeshuis,’ lachte ie en liet 't leege kootje zien.

't Ging gesmeerd en me hadde al acht poppies an kost- en inwoning geholpe, as 't misliep door de port en de borreltjes, die Oome Hein telkes bij 't aflevere gekrege had. Hij begon op de duur uit ze nek te lulle, wist z'n klante niet meer uit mekaar te houwe, en sting op 't lest met ze kromme kont weer bij de mensche, die ie sogges 't vogeltje van Meheer, z'n petroon, al geschonke had.

't Was bij een ouwe dame met heere op kamers, die net thuis ware om te ete. As ze 't vaartje door hadde, wier Oome Hein in ze lende genome en met Abdoel de Zooveelste van al de trappe gelazerd.

(43)

Hoofdstuk III.

Tante Sien heit woord gehouwe en me, as ze trug kwam van d'r zus in Gorkum, derekt een baasie angemete. Dirk Dankers hiet ie. Hij heit vier vrouwe dood en een klein blauw neusie, dat in de hoogte staat, of 't vies is van z'n bovelip.

Ak 's morges voor 't eerst bij 'm kwam, nam 'k beleefd me pet af en zee: ‘Goeje morge, meheer!’

‘Meheer’ snauwde ie, ‘da's je malle vaar, de portier van 't vloojeteejater...! Zeg jij maar baas en leg een knoop in je snottebel!’

‘Ja, baas!...’

'k Dee me jassie uit en ak niet wist, waar 'k an beginne zou, vroeg 'k na een poosie, wa'k most gaan doen.

‘Zeg me eerst maar is hoe je hiet,’ zee ie.

‘Daantje, meheer.’

‘Heb ie al is meer jenever gehaald?’ vroeg ie as ie z'n eige omdraaide, om een flessie te grijpe uit de zagekast.

‘Ja, baas, dikkels genogt voor Oome Hein en Tante Bet!’

‘Prachtig,’ lachte ie, dan heb ie al een heel stuk van 't vak onder de knie: ‘leer eerst maar zuipe, timmere komt vanzelf’

‘Ja, baas.’

‘Vier maatjes kruijehitter, niet valle, gauw trug komme en vrindelijk tege de mensche weze!’ dan

(44)

gaf ie me 't jajemflekonnetje en wees met z'n hand da'k gaan kon.

‘Nou nog sente, baas...’

‘Sente?’ vroeg ie. ‘Sente? benne d'r gekke in je femielie? Dat he'k in me leve nog niet meegemaakt! Da' vin 'k verdommes astrant! Een krullejonge, nog geen uur in me huis, vraagt al om sente an me, as ie effe een slokkie mot hale! Zoo benne me niet getrouwd maat, en as ie geen jenever voor me weet te krijge zonder geld, ka' je wat mijn angaat wel weer ophoepele! Ajje 't eerste karreweitje, da'k je opdraag al niet alleen af ken, wat mot er dan strakkies van terecht komme? Krullejonges van jouw slag kan 'k er duizend krijge...’

'k Wist emmes niet hoe 'k d'r mee anmost en zee, da'k wel effe een sneesie voor 'm zou gaan make.

‘Wat sneesie? Waar sneesie?’ raasde is, ‘je hebt niks te make, alleen maar wat te brenge. En hoe gauwer ie d'r mee op de proppe komt, hoe liever 't me weze zal.

Kruijebitter, vier maatjes kruijebitter bij van Loon op 't hoekie. He' je me begrepe?’

'k Most 'm eerst nog bijbrenge wat een sneesie is, maar as ie goed door had, wa'k bedoelde, wier ie een tikkie vrindelijker en zee: ‘Ook al best! Beneeje in de kelder vin je krulle en zakke ka'je bij de bakker leene. Breng as de duvel wat weg en la' me hier niet langer staan lijje met de wurm in me darme.’ Ak in de kelder kwam, bekeeuwde 'k bekant van de stank en doch, da'k er opstoot van spoege zou. De krulle ware door de katte dik bevuild en 'k most d'r met me jatte in, om de zakke te vuile.

'k Kon

(45)

door een rooster op straat komme en de kuite neme ... maar, dan zou Tante Sien me niet meer bij d'r binne late en 'k heb Oome Toon beloofd, om ze dikkels te bezoeke en geen verdriet te doen. Nee, 'k kon toch an me baasie niet late merke, da'k een sijbelaar was en al op de vlucht sloeg voor een beetje kattepoep!

Telkes twee zakken, met een kromme spijker over me rug bij mekaar gehouwe, zeulde ik naar bakker Stam, die ze navoelde of ze niet te lucht gestopt ware. Na de zesde zak, kreeg 'k m'n vier en twintig sente en holde met 't flessie naar van Loon, om vier maatjes te hale voor m'n baas, die sting te verdorre en de deur al voor me ope dee, ak ankwam. Hij zoop ze as water, zette heel 't flessie an z'n strot en sting te kreune of 't 'm zeer dee. As ie 't piereplassie naar binne had late loope, wier ie stinkend vrindelijk, noemde me Daniejel en zee, da'k et nog ver in de wereld schoppe zou.

'k Mocht derekt gaan leere, hoe je an de slijpsteen mot draaie en kan wete as 't lijmstel droog staat. Ak doende was, om 't korte hout voor 't lange te zette en sting te mete, wat lang en kort was, vroeg de baas: ‘Heb ie nog sentjes over, Daniejel?’

'k Dorst, zoo voor de eerste dag, nog niet grif te liege, omdat die ouwe saskerlap wist, watte de krulle deeje en da'k er zes zakke van weg gebrocht had. Eerlijk zee ik: da'k nog acht sente over had, maar me oldrippies most gaan koope.

‘Netuurlijk, Daniejel’ smeigelde die ouwe linkmiegel, ‘daar kan 'k inkomme, da's mannepraat. Jij mot

(46)

je siegretje hebbe net zoo goed as ik me borrel, daar benne me 't over eens... De helft van acht is vier... Waar of geen waar? Da's op de kop af een maatje

kruijebitter... Me zalle deele en leveslang goeie makkers weze... Voel ie d'r wat voor om me eeuwigdurende vrinschap te verwerve, Daniejel? Hier de flesch en daar me hand... Ga met God m'n jonge, kom gauw trug, want 'k sta te verdorre voor je angezicht en me hart brandt af!...Wil ie d'r rekening mee houwe, da'k al over de zestig ben en geen douw meer doorstaan kan!’

Ik weer naar van Loon om 't flesschie te late vulle en dan medeen door om siegretjes te koope, vóór die ouwe drankzuiger weer met me deele wou...

's Aves vertelde ik 't an Tante Sien, die met d'r hoofd sting te schudde en maar niks anders zee as: ‘Sjongejongejonge! wat zal die stakker een dobber hebbe, as 't 'm eenmaal angerekend wordt... Je mot 'm niet verlate, Daan en 't goeie voorbeeld geve. De wege des Heere benne vaak zoo wonderbaar!’

Na een weekie mocht 'k al an de planke schave en kreeg me baas er een straal nieuw werk bij. Vierhonderd binne- en buitedeure most ie gaan make voor z'n broer, de duizendpooter an de Wolfersbocht D'r wiere twee knechts bij angenome, Willem Plas en Adriaan, die 'k z'n achternaam niet meer weet, maar erge rooie bolle koontjes heit, net as de engele in 't plateboek van 't grandigekit.

't Was ineens hard sappele geblaze en 'k most al

(47)

derekt beginne met een allejezesse berg nageltjes te steke.

De heele dag sting 'k krom over de schaafbank met 't bijtelheft vlak naast me hart en 'k mag blij weze, da'k allebei me jatte nog an me bast heb hange. Ak sting te vernikkele van de pijn in me schoere, bekant niet meer overend kon komme van de strammigheid, lachte de knechs me uit: ‘Je zal is gesmeerd motte worre met piepolie’

en liete me ekspres an de slijpasteen draaje, die lazerbolle! As 't met de nageltjes zoo'n beetje gebeurd was, wier 'k voor de veerploeg gespanne en liep met me tong uit me bek te hijge as een trekhond. 's Aves ha'k niks geen smul in me prakkie en ak in de spiegel keek, doch ik da'k sprekend most lijke op Scheeltje z'n vader.

Amme door de ploegerij heen ware, spande Dirk z'n trekzaag en zee: ‘Daan, nou gaan me an gimnestiek doen, da's goed voor de spiere, daar wor ie zoo lenig van as een tuinslang...Allee!! ieder an een kant: hale en brenge!... hale en brenge!...

niet bang weze, da' je me zeer zal doen!’

Me moste de gate in de deurstijle, die eerst angeboord wiere, d'r uitzage en Dirk sting te rukke, da'k bijtijje docht over de bank te vliege. Rukke dat ie d'r an dee...

afgruwelijk. Me arme wiere hoe langer hoe langer en 'k mag verrekke, as ie op de duur geen baviejaan van me gemaakt had!

Toch von 'k et wel joppe in de timmerwinkel, vooral as 'k spijkers in mocht hengste, of met een kwassie 't ripperasiewerk bij kon strijke.

Klokslag elf namme me een blaassie, de knechs ginge

(48)

op de bank zitte en ik most met 't flesschie naar van Loon om een spatje te hale.

Omda'k al in de lange broek was, mocht 'k op hullie koste een half neutje mee tettere, maar 't smaakte me emmes niet en 'k wier d'r zoo zweverig van, da'k me in me poote sting te knijpe, om te voele, of 'k geen vleugeltjes kreeg.

In schoftijd bleef 'k over en propte dan gauw de krulle in de zak, om sentjes te make, die 'k voortaan houwe mocht, maar meestal weer kwijt raakte an tante Bet, omdat ze geregeld in de merode zit en niet meer weet, hoe ze 't voor mekaar mot knoeie. Telkes sprong ik bij, soms wel met een gulde eerlijk verdiende sente, die 'k neertelde vlak voor de smoel van Oome Hein.

Bij 't houthale ging me baas altijd zelf mee en as me voor de eerste keer onderweg ware, zee ie: ‘Daniejel, me hebbe mekaar wat te zegge, me zalle beginne met een biertje te vatte en dan verder prate.’

Amme uit de kroeg kwamme, begon ie te verklare, wat er gebeure most.

‘Hout is duur, Daan,... maar je kan 't zoo goedkoop make, as ie zelf maar wil.

Al wat me te doen hebbe, is, de helft te koope en de helft bij te laaje. Ka' je me volge?’

vroeg ie telkes weer, as ie me uitgelegd had, hoe me 't vaartje flikke moste. 'k Zee, dat ie ze eige op me verlate kon en da'k 't keurig af zou werke.

‘Ferm,’ zee ie en klopte me op me schoer, da'k er trotsig van wier. ‘Ik weet wel, da'k et met je ge-

(49)

troffe heb! La' me nog een biertje gaan neme op de gelukkige afloop. Goed hout mot gewaterd weze, Daniejel!’

'k Ree de wage bij van Stolk de werf op en volgde de baas naar 't plaasie, waar de planke lagge, die 'k voor 'm gappe most. Met z'n duimstok sting ie achter z'n rug te wijze naar de stapels, waar 'k straks van af most neme en dan liep ie weer verder om kwansuisies te mete en te keure tot de meestersknecht kwam, D'r wier verstapeld en uitgeschote door Dirk en de Hondekop, zoo hiete de meestersknecht, omdat ie zoo'n platte neus had, tot 't sprotje bij mekaar was en op de wage wier nagemete. 'k Had niks te doen, as maar leukies bij de wage te blijve en net te doen, of 'k een zalfie was, tot de Hondekop klaar was met berekene en ze same naar 't kantoor ginge. Dan kwam mijn beurt!

't Kouwe kunsie van Dirk was, om dik stroop an z'n zoole te hebbe, an 't pad te blijve plakke en de kras van de werf zoo lang mogelijk an 't lijntje te houwe. As ze de hoek om en uit 't zicht ware, ging 'k et laaje nog is effe dunnetjes over doen, stouwde wat 'k stouwe kon, tot de veere van de wage d'r plat van lagge en 'k docht dat 't welletjes was.

‘Kranig, Daniejel,’ prees de baas, as ie trugkwam en zag hoe 'k me best gedaan had. ‘'k Zou je niet meer wille misse. An jou kan 'k me zake overlate en 'k denk er hard over om je kompenon te make.’ Omdat me van de werf een holletje op moste, kwam d'r altijd een mannetje bij om kuit- en ellebogestoom te levere en ons te helpe, tot me weer goed en wel