'(6 r 1;/ d6/ -~ --=-~ 4(/ /

'(6

d6/ 1;/

4(/ /

31e seizoen VARA-Matinee Zesde concert Opera-serie

Tsjarodejka

Opera in vier bedrijven (1885-87)

Libretto van Ipolit Vasiljevitsj Sjpazjinski Wereldpremière 1november 1887, Marünsky Theater, St. Petersburg Eerste uitvoering in Nederland

Valery Gergiev

Radio Filharmonisch Orkest Groot Omroepkoor

Zaterdag 18 januari 1992 14.00 uur (Grote Zaal)

Dirigent Pjotr njitsj Tsjaikovski

1840-1893

J

IIr -15

zu 2

A

~

...

-

A

---

/a a __

--

-~ --=-~

....

-

I

1-

I".

InA..

Hob

Heb.

Fl.

I -

I' t+. ~-

I~.?=

Pos .. :t::P.~_==

Kl.u'.

Btb.

I I

~I

~

I~

I.

~

-.l

10352

~"

Br.

Vel.

K.B·

1

De Radio-opname van dit Matinee-concert wordt a.s.

maandagavond 20 januari uitgezonden in het VARA- programma via Radio 4 (N.B. vanaf 18.45 uur).

Morgenmiddag 19 januari is er vanaf 12.45 uur via Nederland 2 weer een uitzending van de VARA-Matinee op televisie. Op het programma de Abschiedssinfonie van Haydn en de Eerste symfonie van Alfred Schnittke, uitgevoerd door het Rotterdams Philharmonisch Orkest

0.1.v. Gennady Rozhdestvensky. De uitzending bevat naast genoemde werken onder meer ook repetitiefragmenten en een interview met Rozhdestvensky door Hans Heg.

De door ons aangekondigde sopraan Stefka Evstatieva, die de rol zou zingen van Nastasia, liet vorige week weten wegens griep niet naar Nederland te kunnen reizen. Op zeer korte termijn kon Natalia Saparova, sinds kort deel uitmakend van het Kirov Theater, bereid gevonden worden haar rol over te nemen en deze in enkele dagen tijds in te studeren.

Wij vragen uw begrip voor deze omstandigheid.

Er is een pauze na het tweede bedrijf.

Koorinstudering: Semyon Rozin.

Repetitor: Sergei Kalagin.

ROLVERDELING

Vorst Nikita Danilitsj Valery Alexeev bariton Koerljatev

Vorstin Evpraksia Ludmila Shemchuk mezzo-sopraan Romanovna,

zijn vrouw

Prins Joeri, hun zoon Gegam Grigorian tenor Mamirov, oude Mikhail Kit bas

raadgever

N enila, zuster van Susan Kessler mezzo-sopraan Mamirov

Ivan Zjoeran, jager Sergei Aleksashkin bas Nastasia, bijgenaamd Natalia Saparova sopraan

Koema

Foka, haar oom Igor Morozov bariton Polja, vriendin van Marina Zhukova sopraan

Koema

De VARA-Matinee wordt gesubsidieerd door de Stichting Stimulerings-

fonds Nederlandse Culturele Omroep-

produkties

Balakin, handelaar Potap en Loekasj, twee

handelaren Kitsjiga, bokser

Paisi, zwerver vermomd als bedelmonnik Koedma, tovenaar

Hubert Delamboye tenor Gennady Pinyazhin bas Graire Hanedanyan tenor Jaco Huijpen bas

Konstantin Pluzhnikov tenor

Igor Morozov

Nederland en Tsjaikovski Een persoonlijke indruk van Hans

Kerkhoff

H. Kerkhoff

Op enkele werken na was het oeuvre van Tsjaikovski vroeger - en eigenlijk is dat nog steeds het geval - in Nederland grotendeels onbekend. Hans Kerkhoff, stichter van de VARA-Matinee, heeft daar verandering in proberen te brengen, onder meer door in het Matinee-seizoen 1974-75 een serie van zeven concerten aan de Russische componist te wijden. Ook de opera's ]evgeni Onjegin en lolanta en de komische opera Tsjerjewitsjki kwamen onder Kerkhoffin de jaren 1973-76 tot uitvoering. Later kwamen ook Mazeppa en Schoppenvrouw aan de beurt. Hieronder volgen Kerkhoffs persoonlijke indrukken m.b.t. het wel en wee van Tsjaikovski in Nederland.

Toen ik elf jaar was (1922) mocht ik (in Nijmegen) voor het eerst mee naar een concert van de A. O. V. (het tegenwoordige Gelders Orkest). Van het programma weet ik niets meer, alleen dat vlak voor de pauze gespeeld werd:

Suite uit het ballet Casse-Noisette (zoals toen De Notenkraker volkomen onnodig genoemd werd).

Ik was verrukt van de heerlijke muziek en de kleurrijke instrumentatie. Toen werd mijn grote liefde voor Tsjaikovski's muziek geboren.

In de loop van de jaren 1922-40 (eerst nog in Nijmegen, later in Amsterdam) maakte ik kennis met meer van zijn werken. Wat me opviel was, dat het steeds dezelfde werken waren, namelijk de Vierde, Vijfde en Zesde symfonie, Romeo en ]ulia, het Vioolconcert, 'het' Pianoconcert, de Serenade voor strijkorkest en de suite uit de Notenkraker, daar bleef het bij. In 1940 bij de herdenking van het feit dat 100 jaar tevoren, in 1840 dus, Tsjaikovski geboren was, hoorde ik pas fragmenten uit zijn opera's, de Slavische Mars

(nota bene aan het 'begin' van een programma), en zwaar gecoupeerde, ongeïnspireerde

uitvoeringen van Francesca da Rimini en Manfred.

Het was me in die jaren heel duidelijk geworden, dat de officiële Nederlandse muziekwereld, de wetenschappers, de critici geringschattend neer-keken op de muziek van de grote Rus: populaire lawaaistukken, sentimentele huilebalkmuziek, goed voor volksconcerten en 'de radio'.

Dirigenten die graag Tsjaikovski speelden werden een beetje meewarig bekeken. Welke dirigent met een beetje goede smaak speelde nu zo'n rots tuk als Capriccio ltalien!!

Na de tweede wereldoorlog kwam daar geleidelijk verandering in, weliswaar

schoorvoetend, maar dat een componist als Stravinsky enorm lovende woorden wijdde aan zijn beroemde landgenoot en zelfs een groot ballet schreef geheel gebouwd op thema's van Tsjaikovski gaf toch wel te denken!

Eerst fragmentarisch, later volledig werden de drie grote balletten uitgevoerd; zij zijn nu immens geliefd en behoren tot de steunpilaren van het balletrepertoire in Nederland; weken van te voren totaal uitverkocht. Aan de minder bekende orkestwerken, aan de kamermuziek, aan de opera's werd meer aandacht besteed, allemaal nog steeds mondjesmaat.

Intussen popelde ik om iets voor de verwaar- loosde composities van m'n bewonderde groot- meester te kunnen doen. De 'Matinee op de vrije zaterdag' bracht in het seizoen 1974-75 een serie van zeven concerten geheel gewijd aan nagenoeg onbekende Tsjaikovski-muziek. Enorm succes, uitzinnig gejubel na bijvoorbeeld de Slavische Mars aan het slot van een concert waarop Joeri Egorov het Derde pianoconcert speelde, maar ...

helaas niet uitverkocht, eerder matig bezet; zó groot was nog de vrees voor het onbekende, zelfs

bij een zo populaire figuur.

Nu is dat allemaal veranderd; de uitvoering van de opera Schoppenvrouw (Pique Dame) voor een stampvolle zaal was een van de allergrootste successen in de historie van de VARA-Matinee.

Het jaar 1993 is in aantocht; dan is het honderd jaar geleden dat Tsjaikovski in St. Petersburg stierf. Herdenkingen zullen er zeker komen;

ontdekkingen komen er zeker niet. Misschien hebben we kans op een kennismaking met de hoogst interessante 'oorspronkelijke' versies van Romeo en ]ulia en de Tweede symfonie, maar grandioze uitvoeringen van minder bekende en ook van 'de' bekende werken zijn natuurlijk van harte welkom. We hopen er graag op.

Pjotr Iljitsj Tsjaikovski is een geniaal

componist en mag zeker tot de groten gerekend worden. Zijn taal is voor iedereen

verstaanbaar; miljoenen herkennen zichzelf, hun strijd, hun liefde en verlangen, hun triomf, hun verdriet en wanhoop in zijn muziek.

Hans Kerkhoff

Tsjaikovski's Tsjarodejka een opera vol schoonheid en volledig buiten de

norm

Tsjaikovski

Tsjaikovski heeft in totaal tien opera's geschreven: de eerste al in het jaar 1867, gelijktijdig met de Eerste symfonie, de laatste in 1891, twee jaar voor zijn dood.

De liefde voor dit genre heeft hem dus zijn gehele leven begeleid en zijn successen op dit gebied waren niet gering. En toch schijnen alle opera's, op twee uitzonderingen na (Jevgeni Onjegin en

Schoppenvrouw), in vegetelheid geraakt te zijn.

Een van de redenen voor deze verwaarlozing moet liggen in het feit dat de werken niet overeenkomen met het beeld dat latere generaties zich van Tsjaikovski gevormd hebben. Wij ontmoeten Tsjaikovski hier niet alleen als componist van lyrisch-elegische

stemmingsbeelden, maar ook en vooral als vormgever van scherpe conflicten en als componist van grote ensembles en koren. Bovendien putten zijn opera's zich niet uit in de schildering van Russische milieus, maar zijn zij vol aktueel gebleven conflicten en problemen en van grote formele geslotenheid en vol interessante compositorische details.

Tsjarodejka is Tsjaikovski's negende opera. Het werk ontstond in de jaren 1885-87. 'Ik ben ervan overtuigd dat Tsjarodejka mijn beste opera is', meende

Tsjaikovski kort voor de eerste uitvoering in november 1887 in het Mariinsky Theater van St. Petersburg.

Maar hij moest vaststellen dat de pers die mening niet deelde. De aanvallen richtten zich vooral op de hoofdrolspeelster, een amoreel geachte vrouw.

'Tovenares' is de betekenis van het Russische woord 'tsjarodejka', en dat is een dubbelzinnig woord. Het kan als synoniem voor 'heks' gebruikt worden, en heeft dan dezelfde betekenis als het Russische woord 'vjedma' waarmee vanouds wijze vrouwen

gestigmatiseerd worden. Maar in 'tsjarodejka' zit ook het woord 'betoverend'. De vraag in deze opera is waarmee deze vrouw betovert, door duivelskunsten en begoocheling, zoals sommigen beweren, of door volstrekt natuurlijke, positieve krachten, zoals anderen menen. Tsjaikovski zelf zei over zijn

hoofdrolspeelster: 'In de diepten van haar ziel sluimert een diepe en zuivere morele kracht. Deze kracht is de

liefde'.

Tsjaikovski wist uit eigen ervaring hoezeer dat gevoel onder druk komt te staan, als de minnaars niet overeenstemmen met de geldende maatschappelijke regels. Om die reden lag deze vrouwenfiguur hem zo na aan het hart, kon hij zich met haar identificeren.

Het libretto werd geschreven door de schrijver Ipolit Sjpazjinski naar zijn gelijknamige tragedie.

Het verhaal speelt zich af aan de oevers van de rivier de Oka. Tegenover de stad Nizjni Novgorod heeft de jonge Nastasia een herberg geopend. De jeugd, jongens en meisjes, stroomt toe. Bij haar komen allen samen die zich willen onttrekken aan het muffe leven binnen de stadsmuren.

De vroede vaderen van de stad bekijken het doen en laten van het jonge volkje met wantrouwen. Daar komt nog bij dat Nastasia zich een machtige vijand heeft gemaakt in de persoon van de oude raadsheer Mamirov, die zij zwaar heeft gekrenkt. Toen de oude man haar sexueel wilde chanteren heeft zij hem namelijk een blauwtje laten lopen. Nu zint de oude baas op wraak en verspreidt in de stad het gerucht dat Nastasia een hoer is en dat bij haar al het

addergebroed samenstroomt. De oude vorst, stadhouder van Nizjni Novgorod, ziet hierin een aanleiding dit oord des verderfs zelf in ogenschouw te nemen. Hij komt met de bedoeling Nastasia te verbannen en ... valt onder de betovering van haar onschuld en lieflijkheid. Als gevolg daarvan noemt hij haar een 'tsjarodejka', een tovenares, en wordt verliefd op haar. Nastasia wijst de oude machtige vorst echter af. Zij houdt van diens zoonJoeri en de twee jonge mensen besluiten samen te vluchten. In de tussentijd heeft Mamirov echter de oude vorstin opgestookt haar man en zoon uit de klauwen van de 'heks' te bevrijden. Als pelgrim verkleed weet zij het vertrouwen van Nastasia te winnen en vergiftigt haar.

ZoonJoeri vervloekt zijn moeder, de oude vorst steekt zijn zoon neer en valt de waanzin ten prooi.

Achter deze op het eerste gezicht colportage-achtige handeling gaat een scherpe aanval op de macht van de oude generatie verborgen, een protest van de jonge generatie tegen de zelfbenoemde ordehandhavers. Niet toevallig behoorde de tragedie van Ipolit Sjpazjinski tot de meest geliefde theaterstukken van die tijd; de eis van een vrij, zelfbeschikt leven wordt er immers duidelijk in gehoord. En dat was een gewaagde zaak in het Rusland van 1337, zodat aan deze eis slechts in de vorm van een legende - legende is de ondertitel van de opera - uitdrukking kon worden gegeven. In de literatuur over Tsjaikovski wordt het vooroordeel verbreid, dat Tsjaikovski in Sjpazjinski een

onbekwame tekstdichter zou hebben gekozen. Dat is niet juist. Weliswaar kon de componist niet altijd de stortvloed van 's dichters woorden beteugelen, en bracht hij om die reden zelfs na het drukken van de partituur nog coupures aan, maar ondanks deze kritische kanttekeningen heeft Sjpazjinski een doelmatige, inspirerende tekst geschapen.

Tot de mooiste en spannendste scènes van de handeling behoort de situatie waarin de oude vorst door de schoonheid van Nastasia wordt betoverd: de vorst verwacht een brutale snol te ontmoeten en ziet zich in plaats daarvan met een mooie, aantrekkelijke vrouw geconfronteerd. Op dat moment schildert Tsjaikovski hoe de 'betovering' van de oude vorst zich voltrekt.

Korte, strenge vragen van de kant van de

autoriteitsbewuste man, zachte antwoorden van de vrouw, gedragen door gevleugelde melodische lijnen, zacht omspeeld door de klanken van de houtblazers.

De klank van de houtblazers staat tussen vraag en antwoord in en maakt de blik van Nastasia, haar aantrekkelijkheid en de betovering van de vorst als het ware zichtbaar. Daartussen, nu eens angstig, dan weer juichend, maar altijd ingehouden, de commentaren van de jongens en meisjes, die zeer goed en fijngevoelig begrijpen wat er zich tussen Nastasia en de vorst afspeelt, hoe het ijskoude hart van de machtige man langzaam smelt. Nastasia biedt de vorst een glas wijn aan. De spanning groeit: zal hij drinken of niet? Met

het aannemen van het glas zou hij haar en haar herberg legitimeren. De vorst drinkt.

Op dit moment zet een van Tsjaikovski's beroemde ensembles in - in dit geval een tienstemmig ensemble met koor zonder orkestbegeleiding - waarin de tijd stil staat en iedereen als het ware voor zich en de rest nagaat wat er eigenlijk gebeurd is en wat de gevolgen zullen zijn.

Het eerste bedrijf van Tsjarodejka neemt niet alleen binnen Tsjaikovski's opera's een aparte plaats in, maar is bovendien de meest omvangrijke en meest in zichzelf geslotene volksscène die het operatoneel kent, niettegenstaande Moesorgski's muzikale volksdrama's (Boris Godoenoven Chovantstsjina).

Dit is de ene bijzonderheid van Tsjarodejka. Een tweede eigenaardigheid van het werk bestaat hierin, dat de titelheldin tegen alle operaconventies in niet met haar persoonlijke conflicten het toneel opkomt, maar met een lofzang op de natuur van haar geboortestreek.

Deze eerste grote aria is de muzikale kiemcel van de gehele opera. In dit stuk worden alle thema's, motieven en klankkleuren ten tonele gevoerd die betrekking hebben op een levendig vloeien en stromen van zowel universele als menselijke krachten. Op dezelfde wijze kan de in de tweede akte voorkomende aria van de vorstin als een tweede kiemcel van het werk gelden, aangezien hierin alle klankkleuren en thema's verzameld zijn die het stremmen, verlammen en het afnemen van energieën symboliseren: weke houtblazersepisoden en strijkerscantilenen aan de ene, scherpe inzetten van de koperblazers en krachtige akkoorden aan de andere kant.

Daarmee is een derde bijzonderheid van Tsjarodejka ten diepste verbonden: de vormentaal van de opera en de symfonie doordringen elkaar op exemplarische wijze. Dat is geen toeval. Een jaar na Tsjarodejka ontstond de indrukwekkende Vijfde symfonie. Tegen die tijd had Tsjaikovski in zijn symfonische werken zijn instrumentale 'taal' volledig ontwikkeld: scherpe koperblazersensembles spreken van geweld,

onstuimige ritmiek en stokkende akkoordiek geven uiting aan verlammende impulsen en het vervuld zijn van verdriet; lyrisch vloeiende houtblazerspassages wijzen op vrij stromende levenskracht, nadrukkelijke strijkersmelodieën op hartstochtelijke

(over)gevoeligheid. In de ouverture en de beide instrumentale voorspelen voor de tweede en derde akte grijpt Tsjaikovski op deze karakteristieken terug en schept zodoende sterk 'sprekende' en tegelijkertijd symfonisch veeleisende muziek waarin de

instrumentale thema's als het ware plaatsvervangend als dramatis personae fungeren. Wordt instrumentale muziek aldus tot drama, omgekeerd krijgt de opera een symfonisch karakter, doordat bepaalde op zichzelf staande melodiefragmenten een autonoom leven leiden, los van het scenische gebeuren.

Hoewel de titelheldin ook de hoofdrolspeelster is, zijn de oude vorst, de vorstin en de zoon van de vorst geen bleke randfiguren, maar interessante persoonlijk- heden. De tweede akte, bijvoorbeeld, staat volledig in het teken van de vertwijfelde vorstin, wier leed over haar verloren liefde en gekrenkte eer in Tsjaikovski een diepe weerklank vindt, getuige het meelijdende antwoord dat hij op haar klaagzang laat volgen in een van de mooiste vrouwenkoren die hij schreef. De ontroerende eensgezindheid, de grote liefde tussen moeder en zoon mondt uit in een kunstig duet. Des te meer indruk maakt vervolgens de verwijdering tussen beiden wanneer de vorstin in haar verblindheid de geliefde van haar zoon heeft vergiftigd.

Het lijkt voor de hand te liggen de opeenvolging van twee moorden in de finale - de vorstin vergiftigt de vermeende verleidster van haar zoon, de vorst steekt zijn rivaal, zijn eigen zoon, neer - af te doen als keukenmeidendramatiek, maar beide moorden hebben hun volledige innerlijke noodzaak. Daar komt nog bij dat Tsjaikovski het slot een bijzondere dimensie heeft verleend. Voor hem zijn de twee moorden niet het gevolg van familietwist of intrige, laat staan van

jaloezie. Veeleer becommentarieert Tsjaikovski de dood

van het liefdespaar Nastasia en Joeri met een mannenkoor dat de situatie transcendeert. Dit koor geeft een even eenvoudige als grootse visie van de zich in 't aangezicht van de moorden verduisterende hemel, van het zich in stilzwijgen hullende woud en van het verwelkende gras: hier wordt een beeld van de treurende natuur geschilderd. Daarmee is de cirkel rond: Nastasia en J oeri belichamen de utopie van een vrij en beter leven. Nu worden ze door hun vrienden als het ware thuisgehaald in de kringloop van de natuur, in de kosmos, het absolute; wat achterblijft is de wereld van het relatieve, van de oude vorst, van een moordenaar van eigen vlees en bloed, die in donder en bliksem ten onder gaat.

Dit koor is een vroeg voorbeeld van het doen herleven van de oude Russische liturgische muziek, los van de in orthodoxie verzande muziek van de Russische staatskerk. Reeds in 1881 was Tsjaikovski met de kerk in conflict geraakt en had het episcopaat van Moskou zijn Liturgie van de Heilige Johannes Chrysostomos verboden. In Tsjarodejka wordt dit conflict

geactualiseerd. Tsjaikovski was net als zijn titelheldin een 'randfiguur'. Met het liefdespaar gaat de hoop op een ongereglementeerd, vrij bestaan te gronde, conventie bedwingt natuur, zede overwint spontaniteit, de maatschappelijke gemaaktheid zegeviert over de liefde. Daarmee accentueert

Tsjaikovski in zijn Tsjarodejka op tragische wijze een tot op heden voortdurend conflict.

Sigrid Neef

(vert. Kees Vlaardingerbroek )

"

Synopsis van Tsjarodejka

Het verhaal speelt zich afin Nizjni Novgorod en omgeving in het laatste kwart van de vijftiende eeuw.

Introductie en eerste bedrijf De herberg van

Nastasia, in de verte zijn de monding van de Oka en de stad Nizjni Novgorod te zien.

Voor de poorten van de stad drijft de jonge Nastasia een herberg. Als weeskind is zij zonder enige onder- steuning en verdient op deze wijze haar levensonderhoud.

Ten gevolge van haar vriendelijke wezen en schoonheid wordt Nastasia ook de 'betoverende' (tsjarodejka) genoemd. De jeugd van Nizjni Novgorod ontvlucht massaal de benauwdheid van de stad om naar

Nastasia's vriendelijke herberg te komen, hier treffen jongens en meisjes elkaar bij vrolijke gelegenheden. Als de klanken van de blagovest (het klokgebeier voor de eredienst) vanuit Nizjni Novgorod overwaait slaan Nastasia's gasten daarop geen acht. Des te opmerk- zamer luisteren zij naar Nastasia's lofzang op de natuur van de streek. Gejuich gaat op als de jonge vorst J oeri langs de oever vaart. De aanblik van de adellijke jongeman maakt gevoelens van liefde wakker in Nastasia. Op dat moment komt de stadhouder van Nizjni Novgorod, vorst Nikita, naderbij. Hij wil de herbergierster gevangennemen, aangezien de oude raadsheer Mamirov haar wegens tovenarij en ontucht heeft aangeklaagd. In panische angst wil iedereen vluchten, maar Nastasia houdt haar vrienden en gasten tegen en ziet haar lot onder ogen. Het lukt haar de vorst ervan te overtuigen dat haar vermeende

toverkunst op haar vrolijke, open karakter berust. De vorst drinkt de wijn die zij hem aanreikt en legitimeert daarmee haar herberg. Haar aantrekkings- kracht krijgt ook hem in haar ban. Alleen de oude Mamirov toont zich onverzettelijk. Rondtrekkende dans- en speellieden vermaken de gasten. Dan stelt Nastasia overmoedig voor dat de norse Mamirov zich bij de artiesten voegt en de vorst beveelt zijn raadgever te dansen. Mamirov moet gehoorzamen, ten prooi aan de spot van iedereen. Deze krenking maakt hem tot Nastasia's doodsvijand.

Tussenspel. Tweede bedrijf. Het huis van de stadhouder.

De vorstin lijdt onder de liefdeloosheid van haar man.

Daar komt nog bij dat Mamirov de vorst en Nastasia in opspraak heeft gebracht ende vorstin voelt zich in haar eer gekwetst. Mamirovs zuster Nenila strooit zout in de wonde. Inderdaad is de vorst in liefde ontbrand voor Nastasia, maar hij houdt zich in en betreurt het leed van zijn vrouw. Dan roept de verontwaardigde vorstin hem ter verantwoording, beroept zich op standseer en het gebod van de kerk. De vorst verhardt zich en dreigt met het klooster.

Op last van Mamirov plunderen knechten uit het gevolg van de vorst de markt. Joeri, de zoon van de vorst, mengt zich voor de eerste maal in de zaken van zijn vader en herstelt de rust. J oeri is zijn moeder ten diepste toegedaan. Als hij van zijn vaders hartstocht voor de beruchte herbergierster hoort, neemt hij zich voor zijn beledigde moeder te wreken en de 'tovenares' te doden.

Introductie. Derde bedrijf. Het woonhuis van Nastasia.

De oude vorst bestookt Nastasia met zijn gevoelens van liefde. Zij wijst hem ondanks zijn dreigementen af.

Haar vrienden waarschuwen haar dat de jonge vorst J oeri naar verluid naar haar op weg is om haar te doden. Maar opnieuw vlucht zij niet en gaat de confrontatie aan. Zij overtuigt haar potentiële moordenaar van haar onschuld en verklaart hem bovendien haar liefde. Joeri en Nastasia worden een paar en besluiten uit Nizjni Novgorod te vluchten.

Tussenspel. Vierde bedrijf. Een donker woud.

De kluizenaar Koedma staat bekend als tovenaar. De vorstin zoekt hem op en vraagt hem dringend om vergif. Joeri benut de gelegenheid van een jacht om zijn heimelijke vlucht voor te bereiden. Nastasia komt

1

J

1

)

op de afgesproken plaats aan om met J oeri te vluchten.

Als pelgrim verkleed weet de vorstin door vleierij het vertrouwen van Nastasia te winnen en geeft haar het gif. De ongelukkige sterft in de armen van haar geliefde. De vorstin neemt de verantwoordelijk-heid voor de moord op zich. De zoon vervloekt de moeder.

De oude vorst is de sporen van zijn voortvluchtige zoon gevolgd en eist Nastasia voor zichzelf op. Als hij het bericht van de dood van het meisje verneemt, steekt hij in blinde woede zijn eigen zoon neer. De vorstin vervloekt haar echtgenoot. De hemel verduistert zich, het woud verstomt en het gras verwelkt tengevolge van de dood van de twee geliefden. Het begint te donderen en te bliksemen, de moordenaar van zijn eigen vlees en bloed dwaalt alleen in het woud rond en vervalt in waanZin.

(S. N.)

Valery Gergiev Valery Gergiev studeerde piano en orkestdirectie bij Ilja Moesin aan het conservatorium van St.

Petersburg. Nog als student werd hij winnaar van het Al-Unie Dirigenten Concours in Moskou en een jaar later van het Karajan Concours in Berlijn. In 1933 werd hij chefdirigent en artistiek leider van het Kirov Theater in St. Petersburg, dat binnenkort weer officieel Mariinsky Theater zal heten. Inmiddels heeft hij vrijwel alle grote Amerikaanse en Europese orkesten gedirigeerd. Met het IGrov Theater maakte hij uitgebreide tournees en in het volgend seizoen maakt hij daarmee zijn debuut bij de Metropolitan Opera in New York met een serie gastvoorstellingen, waaronder een nieuwe produktie van Prokofjevs De vurige engel.

De BBC televisie zond recentelijk live vanuit het Kirov Theater enkele nieuwe produkties uit, o.m. van Moesorgski1s Boris Godoenoven Prokofjevs Oorlog en Vrede. Met het Rotterdams Philharmonisch Orkest, waarvan hij sinds 1939 vaste gastdirigent is, heeft hij reeds verscheidene cd-opnamen gemaakt, waaronder van deEerste en Tweede symfonie van Borodin.

Onlangs verscheen met het Symfonie Orkest van het Kirov Theater de opname met de integrale uitvoering van Prokofjevs ballet Romeo en ]ulia en binnenkort zal tevens, met solisten, Koor en Orkest van het Kirov Theater, Moesorgski1s Chovansjtsjina verschijnen.

Valery Gergiev maakte zijn Nederlandse debuut in 1937 met het Radio Filharmonisch Orkest in de VARA- Matinee, waarin hij sindsdien talloze concerten heeft geleid, zoals het merendeel van de concerten in de Sjostakowitsj-serie en de concertuitvoering van Schoppenvrouw van Tsjaikovski.

In het volgende Matinee-seizoen zal hij een serie van zes concerten leiden gewijd aan muziek rond St.

Petersburg en het Kirov Theater m.m.v. het Radio Filharmonisch en het Rotterdams Philharmonisch Orkest. Solisten, Koor en Orkest van het Kirov Theater zullen met een gastoptreden de serie afronden met een concertante uitvoering van Borodins Vorst [gor.

Valery Alexeev De bariton Valery Alexeev werd geboren in Novosibirsk (Siberië) en studeerde aan het plaatselijke

conservatorium. In 1931 won hij het Al-Unie Glinka Concours. Na werkzaam te zijn geweest aan de opera van Voronezj werd hij in 1934 als solist verbonden aan het Kirov Theater te St. Petersburg. Ook heeft hij regelmatig in het buitenland gezongen. Zijn repertoire omvat onder meer de rollen van Vorst Igor, Mazeppa, Graaf Tomski(Schoppenvrouw), Iago(Otello), Don Giovanni, Amonasro (Aida), Conte di Luna (Il trovatore) en Rangoni (Boris Godoenov).

In de Nederlandse première van Prokofjevs opera Oorlog en Vrede (co-produktie VARA-Matinee/Holland Festival) zong Valery Alexeev het vorig seizoen de rol van Napoleon.

Ludmila Shemchuk De mezzo-sopraan Ludmila Shemchuk studeerde aan het conservatorium van Odessa. In 1973 won zij het Tsjaikovski Zangconcours. Na verbintenissen met de opera^ISvan IGev en Minsk debuteerde zij bij het Bolsjoi Theater. In 1932 zong zij bij de Staatsoper van Hamburg de rol van Ulrica (Un ballo in maschera).

Sindsdien is zij onder meer in München, Milaan, Rome, Verona, Napels (Amneris), Zürich (Didon in Les Troyens) en Berlijn (de titelrol in Carmen)

opgetreden; met name in Wenen is zij regelmatig te gast geweest (o.a. inLa Gioconda, Un ballo in maschera, Il trovatore enBoris Godoenov).

Ludmila Shemchuk maakt vanmiddag in de VARA- Matinee haar Nederlandse debuut.

Gegam Grigorian

Mikhail Kit

De Armeense tenor Gegam Grigorian werd geboren in Jerevan. Na viool en koordirectie te hebben

gestudeerd, begon hij op 19-jarige leeftijd met zijn zangopleiding. Na in talrijke Russische theaters te zijn opgetreden en verschillende concoursen gewonnen te hebben, verliet hij de USSR voor een studieperiode in Italië. Hij trad onder meer op in Rome, Parma en Florence. Bovendien zong hij in de Scala de rol van Dmitri inBoris Godoenov. Terug in de Sovjet-Unie ging hij vaste verbintenissen aan met de operahuizen van Vilnius en Jerevan; daarnaast vervult hij gastrollen bij het Bolsjoi en Kirov Theater. Inmiddels debuteerde hij ook in de Verenigde Staten en Canada en bouwde hij een aanzienlijk repertoire voor de concertzaal op. Vorige seizoenen zong Gegam Grigorian in de VARA-Matinee in Donizetti's Lucrezia Borgia en Prokofjevs Oorlog en Vrede en in november j.l. zong hij de rol van Maurizio in Cilea'sAdriana Lecouvreur.

De bas Mikhail Kit studeerde aan het conservatorium van Odessa, waar hij in 1973 zijn einddiploma behaalde. Na een periode bij het Perm Theater voor Opera en Ballet werd hij in 1986 als solist aan het Kirov Theater verbonden. Hij trad in binnen- en buitenland op in een repertoire dat onder meer de rollen van Boris Godoenov, Dosifei(Chovansjtsjina), Galitski(Vorst Igor), Gremin (Jevgeni Onjegin), Méphistofélès (Faust) en Don Basilio(ll barbiere di Siviglia) omvat. Mikhail Kit maakt vanmiddag in de VARA-Matinee zijn Nederlandse debuut.

Susan Kessler De Australische mezzo-sopraan Susan Kessler was prijswinnares op de Benson and Hedges Gold Award in Aldeburgh. Zij is inmiddels in Australië, Engeland, Duitsland en elders opgetreden met een zeer gevarieerd repertoire en onder dirigenten als Rattle,

Rozhdestvensky en Horst Stein. Zij maakte

verschillende plaatopnamen. Dit jaar zal zij in Covent Garden in Rossini'sII viaggio a Reims optreden. In de Nederlandse première van Prokofjevs opera Oorlog en Vrede (co-produktie VARA-Matinee/Holland Festival) zong Susan Kessler het vorig seizoen de rol van Sonja.

Sergei Aleksashkin De bas Sergei Aleksashkin studeerde aan het conservatorium van Saratov, waar hij in 1982 zijn einddiploma behaalde. Na een periode bij de opera van Saratov werkzaam te zijn geweest, vervolgde hij zijn opleiding aan de Scala van Milaan. Sinds 1989 is hij als solist verbonden aan het Kirov Theater. Zijn repertoire omvat vele Russische rollen, waaronder Kotsjubei (Mazeppa), Varlaam (Boris Godoenov), Gremin (Jevgeni Onjegin) en Graaf Rostov (Oorlog en Vrede);

daarnaast zong hij onder meer Lodovico(Otello).

De titelrol vanBoris Godoenov zong hij afgelopen jaar tijdens het gastoptreden van het Kirov Theater in het Edinburgh Festival, waar Valery Gergiev o.m. alle opera's van Moesorgski dirigeerde. Sergei Aleksashkin maakt vanmiddag in de VARA-Matinee zijn

Nederlandse debuut.

Natalia Saparova

Igor Morozov

Marina Zhukova

Natalia Saparova studeerde in 1989 af aan het Staatsinstituut voor de Kunsten te Krasnojarsk en werd lid van de opera aldaar. Zij heeft talrijke rollen op haar repertoire, onder meer Tatjana (Jevgeni Onjegin), Marja (Mazeppa), Lisa(Schoppenvrouw), Madama Butterfly en Goreslava (Roeslan en Loedmila). Zij won de eerste prijs tijdens het Moesorgski Concours in 1988; tevens ontving zij een prijs tijdens het Belvedere Concours in Wenen in

1990. Het afgelopen jaar zong zij enkele voorstellingen in de co-produktie van de Bregenzer Festspiele en de Nederlandse Opera van Tsjaikovski's Mazeppa. Sinds vorige maand maakt zij deel uit van het Kirov Theater in St. Petersburg.

De Oekraiense bas Igor Morozov werd na zijn studie aan het conservatorium van Moskou verbonden aan het IGrov Theater, waar hij debuteerde inJevgeni Onjegin. Daarnaast treedt hij regelmatig op in het Bolsjoi Theater; hier zong hij in onder meer La Traviata, Schoppenvrouw, Carmen, Il barbiere en Cos/fan tutte. In 1979 won hij de eerste prijs op het Zangconcours van Sofia, waarna hij bij vele vooraanstaande theaters te gast was: Deutsche Staatsoper (Schoppenvrouw), La Scala (Prokofjevs DeDuena), Wiener Staatsoper (Jevgeni Onjegin), Frankfurt (Un ballo in maschera) en Amsterdam (Mazeppa). Hij heeft aan vele plaatopnamen meegewerkt, waaronder van Massenets Werther.

De sopraan Marina Zhukova voltooide haar studie aan het conservatorium van Moskou in 1984, waarna zij als soliste werd verbonden aan de kameropera van Moskou. Haar repertoire omvat behalve Verdi en Mozart ook Telemann, Händel en Stravinsky.

Daarnaast treedt zij regelmatig op als liedzangeres. In 1990 won zij op het Vocalistenconcours van Den Bosch de eerste prijs in de categorie opera. Sindsdien is zij verschillende malen in ons land te horen geweest.

Huhert Delamboye De tenor Hubert Delamboye studeerde zang en opera aan het conservatorium van Maastricht, waar hij in 1974 zijn eindexamen cum laude behaalde. Vervolgens werd hij verbonden aan de opera van Bielefeld en vervulde hij gast-engagementen bij onder meer de Parijse opera, de Munt (Brussel), Amsterdam, Seatde en de Metropolitan. Zijn repertoire omvat onder meer de volgende rollen: Hoffmann (Les Contes

d'Hoffmann), Tamino(Die Zauberflöte), Mime(Der Ring), Don José (Carmen), en Florestan (Fidelio). Ook als lied- en concertzanger is hij zeer actief. Hubert Delamboye zong onlangs in de VARA-Matinee de rol van Herodes in de slotscène uit Salome.

Gennady Pinyazhin Gennady Pinyazhin werd na zijn studie aan het conservatorium van Moskou verbonden aan het Kirov Theater. Bij dit gezelschap zong hij onder meer Don Basilio(Il barbiere), Ferrando (Il trovatore) en Pimen (Boris Godoenov). Daarnaast is hij als solist verbonden aan het Staats orkest van Moskou en treedt hij

regelmatig op in het buitenland. Zo werkte hij mee aan eerste uitvoeringen van Sjostakowitsj' Veertiende symfonie in Londen, Berlijn en Praag. Hij won prijzen op het Al-Unie Glinka Concours en op verschillende internationale zangconcoursen in München, Canada, en Toulouse. Gennady Pinyazhin maakt vanmiddag in de VARA-Matinee zijn Nederlandse debuut.

Graire Hanedanyan De tenor Graire Hanedanyan is verbonden aan de Opera van Minsk. Hij vervulde verscheidene gastrollen bij zowel het KirovTheater van St. Peters burg als aan het Bolsjoi Theater in Moskou. Tot zijn repertoire behoren onder meer de rollen van Radames (Aida), Otello en Hermann (Schoppenvrouw).

Graire Hanedanyan maakte in 1990 zijn Nederlandse debuut in de VARA-Matinee; hij zong toen Moesorgski's Liederen en dansen van dedood in de oorspronkelijke yersie voor tenor.

Vierde concert P-serie

Zaterdag 25 januari 1992, 15.00 uur (Grote Zaal)

Radio Symfonie Orkest Groot Omroepkoor

Kenneth Montgomery Valery Alexeyev bariton Andrea Poddighe tenor Pieter van den Berg bas Hein Meens tenor Charles van Tassel bas Lieuwe Visser bas

Ernst Daniel Smid bariton Anna Maria Dur

mezzo-sopraan De executie van Stepan Razin Delen uit Symposion

Wereldpremière Dirigent

Solisten

Sjostakowitsj Schat

Volgende Matinees in het Amsterdamse Concertgebouw:

Tsjaikovski staat opnieuw centraal in deze Matinee: het libretto van Schats opera Symposion, geschreven door Gerrit Komrij, is gebaseerd op de gebeurtenissen in november 1893 rondom de dood van Tsjaikovski. De tweede en twaalfde scène uit deze opera beleven deze middag hun wereldpremière. Bent u in het bezit van een abonnement van een van de Matinee-series, dan kunt u dit concert (en overigens ook alle andere Matinee-concerten) tegen gereduceerd tarief bezoeken. Voor dit concert, bijvoorbeeld, betaalt u i.p.v. f 22,00 slechtsf 17,00 voor een losse kaart op vertoon van uw abonnement.

De tenor Konstantin Pluzhnikov voltooide zijn studie aan het conservatorium van St. Peters burg in 1969, waarna hij deel uitmaakte van het Mali Theater voor Opera en Ballet. Sinds 1971 is hij als solist verbonden aan het IGrov Theater. Hier zong hij vele grote tenorrollen, waaronder Lenski (Jevgeni Onjegin), Edgardo (Lucia di Lammermoor), Don Ottavio (Don Giovanni), Alfredo (La Traviata), Lohengrin en verschillende Moesorgski-partijen. Daarnaast zingt hij veel liederen en volksmuziek. Hij was prijswinnaar op het Al-Unie Glinka Concours en op verschillende internationale concoursen. Hij treedt regelmatig in het buitenland op. Konstantin Pluzhnikov maakt

vanmiddag in de VARA-Matinee zijn Nederlandse debuut.

De bas J aco Huijpen ontving zijn opleiding bij Coby en Jaap Spigt in Amsterdam en Maria Suchèl aan het Hilversumse Conservatorium, en volgde diverse meestercursussen, onder meer bij Elisabeth

Schwarzkopf. Hij werkt regelmatig met verschillende koren en oratoriumverenigingen in den lande. Bij de Nederlandse Opera zong Jaco Huijpen een van de inquisiteurs in Don Carlo en de rollen van Tempo en Antinoo in Monteverdi's Il ritorno d'Ulisse. Ook bij Opera Forum is hij een regelmatig gevraagd gast.

Vanaf 1988-89 was hij werkzaam aan de opera van Gelsenkirchen. Met ingang van het seizoen 1991-92 heeft hij zich voor twee jaar verbonden aan het

Gärtnerplatztheater in München. In de VARA-Matinee werkte hij mee aan de uitvoeringen van Weills Die sieben Todsünden en Prokofjevs Oorlog en Vrede.

Jaco Huijpen

Konstantin Pluzhnikov

Zondag 26 januari 1992, 16.30 uur Vierde concert IJ-serie

Zaterdag 1 februari 1992, 15.00 uur (Grote Zaal)

Derde concert A -serie (met televisie) Nederlands Blazers Ensemble

Zaterdag 22 februari 1992, 15.00 uur (Grote Zaal)

Muziekcentrum De Usbreker Weesperzijde 23, Amsterdam

(Toegangskaarten uitsluitend aldaar verkrijgbaar, tel. 020-668.18.05)

Leo van Oostrom bassaxofoon Sarah Leonard sopraan Yoko Abe celesta Richard Zook tenor Maarten Bon harmonium Gerda Ockers harp }ooo Snijders piano Strijktrio ter Haar van Els

Dirigent Rijnvos Keuris W.A. Mozart

Frans Brüggen Sarabande et Double Wereldpremière Capriccio Gran Partita

Rotterdams Philharmonisch Orkest Vijfde concert R-serie:

Torstensson Schönberg Schnittke Schat Sjostakowitsj

Solo voor bassaxofoon Herzgewächse opus20 Pianokwartet

Briefscène uit Houdini Zeven romances op gedichten van

Alexander Blok opus127

Dirigent Solist

H. Andriessen C.Ph.E. Bach Mendelssohn

Frans Brüggen Anner Bijlsma cello Kuhnau-variaties Celloconcert in a k1.t.

Wq.170

Eerste symfonie

Zevende concert Opera-serie Vijfde concert B-serie

Volgende Matinee inde Opera-serie:

Radio Kamerorkest Groot Omroepkoor

Pauken Nick Woud

HarpEmily Boedijn-Heyens Ernestine Stoop Piano/Celesta Maarten Bon Slagwerk Henk de Vlieger Hans Zonderop Harry van Meurs Paul Jussen - pkn Bastrombone Ben van Dijk Tuba

Bernard Beniers

Trompet

Wil!em van der Vliet J os Verspagen Cees Doets Hans Verhey Trombone Peter Saunders Herman Nass René Speets Hoorn Hans Dullaert Peter Hoekmeijer Christiaan Boers Fokke van Heel Dieter Groenman Klarinet

Frans de Jong Pierre Woudenberg Nanette Bakker Hobo

Frank van Koten Maarten Dekkers Robert Tempelaar Engelse Hoorn Miriam Hannecart

Fagot

Johan Steinman J os Lammerse Freek Sluijs Esklarinet Hans Colliers Basklarinet Han van Schaik

Contrafagot Frans Buurman Contrabas Peter Jansen Rien Wisse Edward Mebius Peter Baas Guus Grentzius Wim van der Beek Walter van Egeraat Stefan Wienjus Fluit

Emile Biessen Carla Meijecs Esther Strumphler Piccolo

Mart Benders

Altviool Hans Neuburger Petra Vahle Ton Wilmes Huub Beckers Adriaan van 't Wout RonaId Kok Wally Lindner Joke van RaaIten Marilyn Klerx Pavel Nyclicek Connie de Dreu Chris Hardey Bea Geerts Cello

Henk Lambooy Béla Sánta Wim Hülsmann Gerald Kroon EIsebé van Leeuwen

~ygmunt KulickiWieke Meijer Michael Feves Alexandre Oratovski

RADIO FILHARMONISCH ORKEST Chefdirigent: Edo de Waart

Vaste gastdirigent: Hans Vonk Je viool

Alexander Barantschik RonaId Hoogeveen Semjon Meerson Mitcho Dimitrov Leslie Somlai Peter Thoma Paul van der Ham Wil Welling Ankie van Ommeren Wini Kowalik Pieter Vel Cobi Berculo Frans Blok Micha Hollmannova Angelina Atanassova Beata Warykiewicz Fred Gaasterland Richard Lazar 2e viool Paul Hendriks Edwin Blankenstijn Laurien van Egeraat Zofia Balcar J acqueline Sevenster Lil!y Maclaine Pont Vasile Nagy Odilia Fiedler Jil! Bernstein Elvira Kowalik Jamshid Maymay Nicki Stieda Ingrid van Leeuwen Noëmi Bodden

Eerste symfonie in D Pianoconcert KV 466 Eerste symfonie Frans Brüggen

Nikolai Lugansky piano

La donna dellago

Melodramma in twee bedrijven Libretto van Andrea Leone Tottola Eerste uitvoering in Nederland Arnold 0stman

Ram Gimenez tenor Kristinn Sigmundsson bas Ramón Vargas tenor

Anna Caterina Antonacci sopraan Kathleen Kuhlmann mezzo-sopraan Susana Moncayo mezzo-sopraan Rossini

Dirigent Solisten o.m.

Zaterdag 28maart 1992, 14.00 uur (Grote Zaal)

Dit concert wordt de volgende dag herhaald in Muziekcentrum Vredenburg, Utrecht (030-31.45.44).

Aanvangstijd: 15.00 uur.

C. Ph. E. Bach Mozart

Schuhert Dirigent Solist

Radio Kamerorkest

Zaterdag 29februari 1992, 15.00 uur (Grote Zaal)

""

co o~~~>~>~~~~n0~>~nn~M>~~

~-Ni:"C==-=~ •.... ~ == •.... := ~ •••.. ~- ....~,o-"'1"'1^{i:"C ~} :=~-!"'+"'1"•.•.. ~ 0 ~...~:={IlJ-l(e=. ~

0;._-<:=§ §" = g.~:!..cg^{t:d ~} §'::J.ê"~ '" ~ g- ~ ~ ~ < ~;=

C'e ••••• ~ 1"'1 •••• 0 1""1" C'e ('t> f*" N^{('t> "1 ('t> ~,...}

§ '"

_~~<~

~r~ r ~

'"='"t:d'"~='"~~'"=,":>o0,"

W~·~;·Sgr-S~~N~~~~~~~~i

; ~ "'1 ~ = 8 ~ g ^1"'1 ~:= ~ 1""1" g S' ~ ^{("C ~}

•..•• ~ en "'1 ••••• ~ !""I' 3 ~ ~.,,< ~ ^"'1 =

:>;-' 00 = ~

,,~

'"

~

r0~~e~0~t:d0n>~~~0~~~~~~~r~~~

re'{Ïl' ~ = ^{"'1 ~ ('t>} 1-'-('t> "'1 ~ = ~ ~ ~ ^{('t> ~ ••••• ~ ~ :=: ~ ~} P;"..g ~ ~ oor-:..J",,::~(J}I""I"""C~'1('t>"'1="'1i:":l"'1"'~="'1"'''''''"'''''''o... ...•..,1.,,) 0- ~~. 0 :::1""1" ~~. == ;. 0 ~ •..•.:=-' •.... ~ == ('tl al:;: ••••••• ~•••••• ('t> 0...-< !""I' ..,

~~~~~'<:>OS:>O:>O~>§~§<~S~~::r-'"o'":>O'<§

::r-~ ~.:>o < ~ ~ ~ •.•.•= ~ = - = :>0:>0<....: = <

0

~g.=~.:>og~~o~_:>o'"~'"=~=~<e~~~M=;=

'" •.•.•oo=~ ...•~=_w,,« •.•.•~:>o<oo· ...•'""":>000'<

...•. "'::r-" ::r-S ". 00 < ~ ;:l :>0:>0'" '" = :>0~ ~ ~ = ...•.~ 00

~ g~:_{~ ~ ~ 0...}~ g

s.:~

r-+ ~ 00 ~ r~"'O =.:ê ~ ~~: S.~(Jq

,...- 0 t""i' :;:;- ('t> ~ 0 8 ^{1"'1 ('t> ••••••• == IJ)}

~ = '" ~ :>0'" :>0 =

~ ~ 8-8..= ~

o '"

< = '"

=

l'l0

'"0

~s.

o'ö._'" s~

= 0

:; ('t>

~~o 0

0"'0

S'^"'1

o

a·

0'

=

"O~~O~0~~~~"O~~~nr~

('t> ~ ~ ~·o ^{('t> ('t> "'1 ('t> .., ~ ('t> ('t>} 0 0 ('t> ~

~..§^{=:: :;:;-}= :l ^{== e:.== ~} =?] ~ 0'" ^"1 >< ~

~ 00, ~ :>;-':>0:>;-'='" «t:d",

~~<~~r<=~~~~~:>o§:>o;=

0= § = ~= § >~:>O 8..= = =_::l.

o "'~ ~." •..• ,-,,"

'< ~....,; < ::r- '" _:>0 -"",;:l ~ •.•.••.•.••.•.••..•.=

=~~3~~ ~g-~~~~~

== == •.... "'1..!:, ^('t> = ~ ^{00 r:JJ ('t>}

" 00 ~ ~ =. ~ ~ ~ =

("0 g ~ 1""1" ~ g

< '"

:>0 ~ '"

- ~ =

:>;-' '"

=

- ('

Geachte Matineebezoekers,

betreft: VARA -Matinee

18

;:5'~~~~~;!'5'~~~~~5"'~

= O"'~ ~ ~ ~ ~ ~ tr' ~ e g = Cl§^0;=

- '-' •..•.••. -< ('t> 0"' ~ •..••...• ~ ,.--,-

t:d;!'~~~ ~. = '" =:>;-':>0 ::-:O~~

o = S ~ ?-~::l. •.•.•~ ^{00 ~ ~••••••} ;=

= ~ ...~ ~ < '" '" ~ S ~ '"

~:>;-'~'"::<:>ot:d >-30:>0"",","=

00 § ^{~:>o = ~} ;$~.~ ~§ ~ <"

ti' ^{('t> ~} ucr~ •....~ (') •...^{IJ! "'1 ~}

o t-oj 00 ~ ?); ('t> CI1 ~ ~ r-+

o 0... ^{"'1 ••..•••}

S '"~ 00 ~

In tegenstelling tot hetgeen in het programmaboekje vermeld staat, zijn wij er toch in geslaagd voor de ziek geworden Stefka Evstatieva een vervangster te vinden die de rol van Nastasia op haar repertoire heeft. Wij zijn Larissa Zyrianova buitengewoon erkentelijk dat zij op korte termijn bereid kon worden gevonden naar Amsterdam te reIzen.

VARA-Muziekafdeling

De sopraan Larissa Zyrianova werd geboren in Donetsk (Oekraïne) en studeerde aan het conservatorium van Odessa. In 1972 maakte zij haar debuut als Cio-Cio-San

Thans is zij verbonden aan de opera van Nizjni Novgorod (het voormalige Gorki). Daarnaast is zij opgetreden in Oost-Duitsland en Bulgarije. Haar repertoire omvat onder meer de rollen van Aida, Tosca, Amelia

maschera),

Jaroslavna

Tatjana

Tamara

van

Anton Rubinstein) en Roesalka van Dargomyzjski. De rol van Nastasia zong zij reeds

in Nizjni Novgorod en in Moskou. Larissa Zyrianova treedt vandaag voor het eerst in