• No results found

DE LAATSTE GETUIGEN UIT CONCENTRATIE- EN VERNIETIGINGSKAMPEN GRATIS

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "DE LAATSTE GETUIGEN UIT CONCENTRATIE- EN VERNIETIGINGSKAMPEN GRATIS"

Copied!
12
0
0

Bezig met laden.... (Bekijk nu de volledige tekst)

Hele tekst

(1)

DE LAATSTE GETUIGEN UIT CONCENTRATIE- EN VERNIETIGINGSKAMPEN GRATIS

Auteur: Marc van Roosbroeck Aantal pagina's: 687 pagina's Verschijningsdatum: 2010-09-30 Uitgever: Academic & Scientific Publishers

EAN: 9789054877370 Taal: nl

Link:

Download hier

(2)
(3)

Historicus spoort 'laatste getuigen' op

Alle interviews werden afgenomen door leerlingen uit Vlaamse, Brusselse en Waalse secundaire scholen, waaronder ook zes scholen uit Mechelen.

Meer dan tachtig getuigen werkten mee aan het project. Een aantal onder hen waren tijdens de boekvoorstelling aanwezig. Het werd een serene en emotionele avond met pakkende getuigenissen van zowel getuigen als leerlingen. Samen met de voorstelling van het boek werd in de PTS ook een tentoonstelling geopend over het concentratiekamp Buchenwald-Dora, dat door de school in het verleden al werd bezocht. De tentoonstelling wil leerlingen bewust maken van de oorlogsgruwel. Altijd mee met wat er gebeurt in jouw buurt? De nationaalsocialistische volkenmoord op de Sinti en Roma voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog heeft lange tijd in de schaduw gestaan van de Holocaust op de joden.

De Sinti en Roma, die vóór 8 mei in Nederland verbleven, zijn grotendeels buiten het rechtsherstel gebleven. Bovendien werden zij in de maatschappij met grote kilte bejegend. De laatste jaren is de aandacht in Nederland en Europa voor dit onrecht verbeterd. In Block 13 van het staatsmuseum Auschwitz-Birkenau is een permanente expositie ingericht om aandacht te geven aan de brute moord op Sinti en Roma. Titel: De nazi moord fabrieken. Auteur: Ton Roozeboom. ISBN: 94 7. Uitgever: De Lantaarn en Aspekt. Dit bladzijden tellende boek met ruim foto's, waarvan de meeste nooit eerder zijn gepubliceerd, gaat over de nazivernietigingskampen die verscholen lagen in Polen. Deze kampen waren geen concentratiekampen, mensen kwamen er niet om te werken maar werden bij aankomst direct vermoord.

In de kampen Chelmno, Belzec, Treblinka en Sobibor zijn naar schatting meer dan twee miljoen Joden, zigeuners en andere voor de nazi's 'minderwaardigen' vermoord. Titel: De oproep. Auteur: Marianne Foncke. ISBN: 94 4. Uitgever: WalburgPers. In de winter van '43 kreeg Leen Hoogerwerf de gevreesde oproep. Hij moest zich melden op het arbeidsbureau, beter bekend als 'Villa Golgotha'. Niet lang daarna vertrok hij als gastarbeider naar Duitsland. Hij was 18 jaar en nog niet eerder ver van huis geweest. Officieel ging hij vrijwillig, het avontuur tegemoet. Zoals zo velen - er werkten alleen al honderdduizenden Nederlanders voor Hitlers Derde Rijk - vertelde Leen na de oorlog nauwelijks over zijn ervaringen.

Aan de hand van twee fotootjes en een handvol opmerkingen ging Leens kleindochter op zoek naar zijn verzwegen verhaal. Er bleek verrassend veel te ontdekken.

In de Oproep geeft Marianne Foncke een inkijkje in het leven van Nederlandse oorlogsarbeiders in Duitsland. Titel: Deportaties. Auteur: S.

Aantal pagina's: Druk: Uitgever: Mij. Titel: De SS-Staat. Auteur: Eugen Kogon. Uitgever: Amsterdam Boek. Dit belangwekkende boek, dat met recht is gekwalificeerd als 'het klassieke werk over de Duitse Concentratiekampen', is ontstaan uit een rapport dat onmiddellijk na de opheffing van het kamp Buchenwald in door de auteur is opgemaakt. Dit rapport is in de daarop volgende jaren aangevuld met nieuw materiaal plus een grondige analyse van de rol van het terreur in een moderne samenleving. In dit boek komen onder meer de volgende onderwerpen aan bod: Doel en organisatie van de SS-Staat. De in- en uitwendige inrichting van de kampen. Crematoria als terechtstellingsplaatsen. Terreur als machtssysteem.

Titel: De trein fluit. Auteur: Karl Vandenberghe. ISBN: 90 7. Uitgeverij: Emiel Decock - Aartrijke.

In 'De trein fluit' lees je vijf getuigenissen van Westvlamingen die tijdens de Tweede Wereldoorlog in die kampen of gevangenissen zaten. Titel: De vernietiging van de joden in Polen. Auteur: Verzameld en bewerkt door Drs. Uitgever: Boom-Ruygrok. Men hield op met het vergassen en verbranden in Birkenau en in het vervolg voerde men deze operaties uit in vier nieuwe crematoria, die voor dit doel gebouwd waren. Het grote graf van Birkenau werd dichtgegooid en het terrein gelijk gemaakt.

De as was vooraf al gebruikt als mest bij de landbouw in Harmensee, zodat men vandaag de dag nauwelijks een spoor van de vreselijke moorden kan ontdekken. Midden in de ovenkamer stond een reusachtige schoorsteen. Daaromheen waren 9 ovens geplaatst, die ieder vier openingen hadden. Iedere opening liet per keer het verbranden van drie lijken toe die in de tijd van anderhalf uur geheel verbrand werden.

Auteur: Binjamin Heyl. Uitgever: ServicePost. Dit deel stelt zich ten doel om de lezer mee te voeren in de vijf concentratiekampen die ons land kende en wil een tipje van de sluier opheffen meer is niet mogelijk over het leven, de angsten, de moed, verdriet en hoop. Maar ook de zwakte van iemand die wordt geconfronteerd met de situaties van leven en overleven. Het vergeten hoofdstuk handelt over de moord op zieken, bejaarden en verstandelijk gehandicapten in nazi-Duitsland. Titel: De Wannsee conferentie. Auteur: Peter Longerich. ISBN: 90 00 4. Uitgever:

Uitgeverij Unieboek - Het Spectrum. Op 20 januari kwamen vijftien hooggeplaatste vertegenwoordigers van het nationaalsocialisme op uitnodiging van Reinhard Heydrich bijeen in een villa aan de Wannsee, niet ver van Berlijn.

De vergadering betrof de 'definitieve oplossing' van het 'Joodse vraagstuk' en duurde niet langer dan twee uur. In de notulen werd de uiteindelijke beslissing vastgelegd: in totaal zouden elf miljoen mensen worden gedeporteerd naar werkkampen, waar zij zouden worden blootgesteld aan gedwongen arbeid die ze niet geacht werden te overleven. In maart werd door geallieerde gerechtelijke onderzoekers een exemplaar van de strikt geheime notulen van de conferentie ontdekt. In dit boek zijn de notulen afgebeeld in de Nederlandse vertaling en in hun originele staat. Titel: De Wantsenjagers. Auteur: C. ISBN: 90 01 9. Uitgever: Robine, Twello. Het boek begint met de beschrijving van het Utrechtse studentenleven in de eerste jaren van de oorlog en het transport naar kamp Erica bij Ommen. We lezen hoe zekerheid en geborgenheid in het leven van een

twintigjarige op slag wegvallen.

Hoe de student dwangarbeider wordt: wantsenjager in Oostenrijk, bouwvakker in Berlijn, voorvluchtig is richting Joegoslavië, gevangene in Oostenrijk, stoker en lijkenknecht in het Stockerause ziekenhuis, ontsnapt aan transport naar Mauthausen, geïnterneerd wordt in Winterthur en als 'Fransman' repatrieert naar Frankrijk. Belevenissen uit een periode van twee jaar, zorgvuldig vastgelegd in brieven en dagboeknotities. Titel: De zak met vlooien. Auteur: G. Boek is incl. In dit boek vertelt ir. De Nederlandse officieren houden het record massa-ontvluchtingen. Hun Duitse bewakers noemde hen dan ook 'De zak met vlooien'. En als vlooien waren ze, ze sprongen, sprongen naar de fel begeerde vrijheid. Titel:

Dodenmars. Auteur: Joe Klaas. Druk: Derde druk Uitgever: De Boekerij N.

Dit is het epische verhaal van een van de grote marsen uit de geschiedenis, een mars bij een temperatuur van 40 graden onder nul, gemaakt door tienduizend officieren van de Amerikaanse Luchtmacht, krijgsgevangenen in nazi-Duitsland, een mars die plaats vond tijdens de laatste wanhopige maanden van de oorlog. In januari had het Russische offensief tot op 20 km het sombere krijgsgevangenenkamp van Sagan bereikt. De dromen

(4)

van de gevangenen waren adembenemend dicht bij hun verwezenlijking. Toen kregen ze bevel naar het westen te marcheren, weg van de vrijheid.

En zo trok de lange, slingerende kolonne, na het bevel, langzaam de koude nacht in. Sommige mannen bewezen helden te zijn, voor anderen bleek de beproeving te zwaar. Onder de verschrikkelijke omstandigheden zakten sommigen aan de kant van de weg in elkaar en stierven.

Titel: Dokter - Herinneringen aan de Holocaust. Auteur: Louis J. Louis Micheels studeerde medicijnen in Utrecht toen de nazi's in ons land binnenvielen. Tweeëneenhalf jaar later werden hij en zijn verloofde Nora, beiden joods, in België opgepakt en naar Auschwitz gedeporteerd. In deze aangrijpende herinneringen beschrijft Micheels hun hachelijke bestaan na de Duitse machtsovername, zijn ervaringen in Auschwitz, zijn deelname aan de dodenmars naar Dachau en zijn ontsnapping tijdens een transport nabij de Oostenrijkse grens. Twee steunpunten bezat hij in deze periode: zijn medische achtergrond en Nora.

A uteur: Don Bamberg. A antal pagina's: ISBN: 94 01 8. In werd Don Bamberg door een Duits militair tribunaal ter dood veroordeeld wegens spionage. De executie door het vuurpeloton bleef uit en na een verblijf van dertien maanden dodencel werd het vonnis omgezet in een executie in etappen. Er volgde een tocht door elf beruchte concentratiekampen als Nacht und Nebel gevangene.

Hiertegen kon slechts één wapen worden gehanteerd: de wil om te overleven! Titel: Eenzame opsluiting. Auteur: Christopher Burney. Uitgever:

Moussault's Uitgeverij. Christopher Burney werd in in Engeland geboren. Hij bracht een groot deel van zijn jeugd door in Frankrijk maar toch ging bij het uitbreken van de oorlog in Engelse krijgsdienst. In , op vijfentwintigjarige leeftijd, werd hij boven Frankrijk gedropped, met de opdracht verbindingen te leggen met de Resistance. Hij werd echter door de Duitsers gearresteerd en naar de gevangenis in Fresnes overgebracht. Daar verbleef hij met korte onderbrekingen voor verhoren in Parijs, dagen lang in volstrekte afzondering in een cel, met de dreiging van een executie of van nieuwe martelingen steeds voor ogen.

Later werd hij naar Buchenwald overgebracht dat hij eveneens overleefde. Eenzame opsluiting is een verslag van die achttien maanden Fresnes en hun uitwerking op de gevangenen. Titel: Encyclopedie van de Holocaust. Onder redactie van: Dr. Druk: Eerste druk september Uitgever: Kok - Kampen. Deze encyclopedie is een indrukwekkend naslagwerk over een van de donkerste periodes van de moderne geschiedenis. In acht essays wordt duidelijkheid gegeven over de Holocaust en haar wortels.

Onderwerpen die ter sprake komen zijn de geschiedenis van het Europese jodendom, de joodse bijdrage aan de Europese cultuur en de opkomst van het antisemitisme en nationaal socialisme. De essays worden gevolgd door een encyclopedisch deel. Hierin worden in ruim lemma's vrijwel alle belangrijke aspecten van de Holocaust besproken. Op heldere en wijze wordt in kort bestek bij ieder persoon, land, kamp, organisatie of gebeurtenis de belangrijkste relevante informatie gegeven.

Titel: Er is een weg naar de vrijheid. Auteur: Dr. Uitgever: W. Het bijzondere van dit boek is niet dat het laat zien hoe erg en hoe gruwelijk de toestanden in de concentratiekampen waren, maar hoe men onder zulke omstandigheden nog kon en wilde leven, hoe verschillend mensen erop reageerden en hun menselijke waardigheid of schonden of hoog hielden. Niet de gruwelen waren interessant, maar de mentaliteit, waarmee ze ondergaan en bedreven werden.

Omdat de schrijver dit intens beleefde maakt dit boek zo'n grote indruk. Een criticus verzuchtte: 'Zo moet men leven Titel: Genummerd voor het leven. Auteur: P. Verspreid over Centraal-Europa liggen de tientallen concentratie- en vernietigingskampen van het naziregime. Hun namen zijn voorgoed verbonden met een van de zwartste periodes uit onze geschiedenis. Ze staan symbool voor de gruwel van de Tweede wereldoorlog. In dit boek doen de laatste overlevenden uit de concentratiekampen hun verhaal. Raciale slachtoffers van de Holocaust, politieke en andere slachtoffers van het naziregime, verzetsstrijders en partizanen, ondergedoken joodse kinderen en hun hulpverleners.

Stuk voor stuk getuigenissen die naar de keel grijpen en je niet meer loslaten. Titel: Getuigenissen uit de concentratiekampen. ISBN: 90 1.

Uitgever: Taptoe. Het schrijven van dit boek was geen vrijblijvend werk, niet voor de geïnterviewde, maar ook niet voor de interviewer. We vermoeden dat ook de lezer er niet onberoerd doorheen zal wandelen. Niet omwille van de foto's, want schokkende beelden werden bewust geweerd. Het was ons immers niet om de sensatie te doen. Wel wilden we een beeld ophangen van de psychische en lichamelijke terreur, maar ook van de kameraadschap en solidariteit die mensen zoals U en ik ervoeren in de concentratiekampen. De verhalen spreken voor zich. Titel:

Gevangen in het veen. Auteur: Pieter Albers. Druk: Zesde druk maart Uitgever: Noordboek. Vlak over de grens in Duitsland, ter hoogte van de provincies Drenthe en Groningen, hebben vanaf tot het einde van de Tweede Wereldoorlog vijftien concentratiekampen gelegen, de

Emslandkampen.

Daar speelden zich, net als in de grote concentratiekampen, afschuwelijke taferelen af. Namen als Auschwitz en Dachau zijn een begrip geworden in Nederland, synoniem voor het grote leed van de oorlog, terwijl de nabijgelegen Emslandkampen nauwelijks bekend zijn. Gevangen in het veen vertelt het verhaal van deze onbekende oorlogskampen. Titel: Het boek der kampen. A uteur: Ludo van Eck. ISBN: 90 15 2. Druk: Elfde druk oktober Uitgever: Libertas. Het Boek der kampen is ongetwijfeld een van de meest complete naslagwerken van de Duitse concentratie- en uitroeiingskampen tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Dit boek is een document, een monument voor allen die omkwamen en een getuigenis van allen die standhielden, opdat nooit meer zou gebeuren wat toen afspeelde. Auteur: Ludo van Eck en Sis van Eeckhout. Uitgever: Manteau. Dit meest complete overzicht van de Duitse concentratie- en uitroeiingskampen tijdens de Tweede Wereldoorlog is het levenswerk van Ludo van Eck pseudoniem voor Ludo van Eeckhout , zelf een gewezen gevangene van Dachau. Zijn missie leidde tot dit monumentale standaardwerk, dat sinds de jaren talloze herdrukken kende en vanaf het meest gezochte antiquarische boek werd. Titel: Het boek van Alfred Kantor. Auteur: Alfred Kantor.

Uitgever: Het Spectrum - Utrecht. Alfred Kantor verhaald zijn verblijf in verschillende concentratiekampen, waaronder Theresienstadt en Auschwitz, aan de hand van tekeningen. Tekeningen van gebeurtenissen in het kamp, maar ook van bewakers. Het geeft een goede inkijk hoe het leven in de verschillende kampen moet zijn geweest. Titel: Het getto van Odessa. Auteur: David Starodinski. Uitgever: Sua - Amsterdam. Dit indrukwekkende verslag van de joodse Holocaust in Odessa kon pas vijftig jaar na de Tweede Wereldoorlog gepubliceerd worden.

(5)

Nadat overlevende David Starodinski dit boek in had afgerond, is er tot niets mee gebeurd. De regeringspolitiek was anti-joods, over de grote aantallen joodse oorlogsslachtoffers mocht niet gerept worden. Zelf het hebben van een dagboek was al verdacht. Pas na politiek omwentelingen heeft de schrijver een poging ondernomen tot publicatie door zijn manuscript op te sturen naar de Anne Frank Stichting.

En met succes: dit is het eerste ooggetuigenverslag dat in de Sovjetunie verscheen over het lot van de joden tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Titel: Het latrine commando. Auteur: M. ISBN: 90 01 x. Uitgever: Druk-A-D Druk. Nathan Milstein, boekverkoper in de Amsterdamse Oudemanhuispoort, wordt begin van zijn bed gelicht door de Sicherheitsdienst omdat hij lid zou zijn van een complot dat de nationaal- socialistische staat ondermijnt door het verspreiden van joodse en andere bolsjewistische geschriften.

Hij wordt in een concentratiekamp in Duitsland, het zogenaamde Buchermannerlager, opgesloten. Daar is geen gaskamer, wel het

Latrinecommando. Degene die daarvoor worden aangewezen stierven op afschuwelijke wijze. Ondanks alle verschikkingen overleeft Milstein het kamp. Terug in Amsterdam verneemt hij dat zijn vrouw en kind in Auschwitz zijn vergast. Titel: Het leven van een Nacht und Nebel. Auteur: Henri Theunissen. Het meest harde en genadeloze leven van de concentratiekampen werd door de vele kranten doodgezwegen. De inhoud van dit boek is niet verzonnen. Vroeger kon men niet geloven dat dergelijke monsterachtigheden mogelijk waren. Maar het nazisme en fascisme, dat weer bovenkomt, verplicht men het echte leven te beschrijven, zodanig dat de werkelijkheid gekend is.

Titel: Het Slavenhuis. Auteur: Frans Penders. De dwangarbeider was niemand. Niemand , toen hij tijdens de Duitse bezetting door arbeidsbureau en werkgever werd doorgeschoven naar werkplekken in nazi Duitsland. Niemand, toen hij door de Duitse soldaat van huis en straat werd opgehaald om per veewagon oostwaarts te worden getransporteerd. Niemand, tijdens de gedwongen werkzaamheden in een van nazi-geest doordrenkte omgeving. Niemand, in het doorgangskamp en barak. Maar ook niemand toen hij na bevrijd te zijn in terugkwam bij de grens en in eigen land. Ons inziens heeft de auteur kans gezien dit niemand-zijn op een eenvoudige en doordringende wijze gestalte te geven. Titel:

Hippocrates in hel - De artsen van de vernietigingskampen. Auteur: Michel Cymes. ISBN: 90 8. Uitgever: Athenaemn. Hier was het. Ik sta in Auschwitz-Birkenau. Dit is een herdenkingsreis, een persoonlijke pelgrimstocht die ik dikwijls heb uitgesteld.

Hier, voor dit gebouw, kan mijn doktershart het niet bevatten. Hoe kun je een beroep kiezen dat levens redden als hoogste doel heeft en vervolgens de levens beëindigen van degenen die je niet langer beschouwt als mensen. Titel: Hitlers gevangenissen. Auteur: Nikolaus Wachsmann.

ISBN: 90 33 x. In het Derde Rijk speelden gevangenissen een belangrijke rol in het uitoefenen van de staatsterreur. Honderdduizenden mannen en vrouwen die afweken van de nazistische norm: joden, zigeuners, alle mogelijke maatschappelijke outsiders, werden achter slot en grendel gezet.

Wachsmann biedt een onthutsende en verhelderende kijk op de nazi gevangenissen. Hij besteedt aandacht aan de ambtenaren van de rech terlijke macht die dit systeem ombouwden en lieten draaien, maar ook aan de slachtoffers die erin vernietigd worden.

Auteur: Max Cahen. ISBN: Druk: Tweede druk oktober Uitgever: Wolfaert. Ik heb dit alles opgeschreven… verwoordt opnieuw hoe het is om in een periode te leven die meer van mensen vraagt dan waartoe ze in staat zijn. Het verhaal laat zien hoe individuen zoals Max Cahen daarin boven hun menselijke maat uit kunnen stijgen. Maar ook welke prijs zij daarvoor betalen. Laten wij hen in dankbaarheid herinneren. Titel: Ik kreeg mijn vader niet dood. Auteur: Lilian de Bruijn. Uitgever: Boom. Het woord 'Engelandvaarder' zal bij veel mensen het beeld oproepen van een frisse jonge held als Erik Hazelhoff, de Soldaat van Oranje.

Maar de meesten van deze avonturiers verongelukten onderweg, werden door de Duitsers opgepakt en geëxecuteerd of kwamen in een concentratiekamp terecht. Dat laatste overkwam Ton de Bruijn, de hoofdpersoon van dit boek. Hij overleefde Dachau, Buchenwald en de dodenmarsen. Zijn zaak ging failliet, hij verliet tot twee keer toe een gezin, raakte verzeild in de Amsterdamse onderwereld van de jaren zeventig en werd uiteindelijk aan zijn lot overgelaten. Titel: Ik overleefde de Holocaust. Auteur: Nanette Konig-Blitz. Uitgever: Prometheus. Pas op haar zeventigste is Nanette König-Blitz gaan praten over de oorlog.

De jodenvervolging, de kampen, haar vriendschap met Anne Frank, tot haar laatste dagen. Ze overleefde een jaar in Westerbork en nog eens twee jaar in Bergen-Belsen. Na de oorlog verhuisde ze naar Brazilië om niet meer terug te keren. Ik overleefde de Holocaust is het schrijnende verhaal van de jeugdvriendin van Anne Frank en de laatste persoon die haar in levenden lijve zag. Doorgewinterde oorlogskenners, bekend met alle mogelijke verschrikkingen, lazen in tranen wat zij heeft moeten meemaken. Titel: In de klauwen der SS - Concentratiekamp herinneringen.

Auteur: Cor Uyttenboogaard. Uitgever: John Kappee. Dit boekje, inclusief tekeningen, is uitgebracht net na de oorlog waarin Cor Uyttenboogaard zijn kampervaringen deelt. Citaat: 'Ik heb dit verhaal gelaten zoals ik het dikwijls uitgeput en vermoeid en toch ook weer, merkwaardig genoeg, met energie neerschreef in de hel van waaruit ik mocht ontvluchten'. Titel: In het concentratiekamp. Auteur: Ds. Uitgever: T.

Citaat: 'In het hier geboden werk geven we een en ander weer over het leven in het concentratiekamp, zoals we dat in hoofdzaak zelf hebben gezien en ondervonden in de kampen Buchenwald en Dachau, met af en toe ook vermeldingen van feiten, die we van anderen hebben gehoord.

Het is goed, dat men weet, wat mensen in de concentratiekampen aan gruwelen bedreven hebben. Dat is ook een van de redenen waarom ik dit werk heb geschreven'. Titel: Jodenkampen. A uteur: Niek van Oord. Druk: Eerste druk Uitgever: Kok Kampen. Wie had er ooit van gehoord?

Streken of gehuchten ergens op het platteland van dunbevolkte provincies als Friesland, Drenthe en Overijssel. In het begin van voor de nazi's de ideale oorden om bijna alle joodse mannen in de leeftijd van 18 tot 55 jaar bijeen te drijven.

Er stonden op diverse plaatsen al barakken, ooit gebouwd om werklozen in het kader van de werkverschaffing te huisvesten. Gemiddeld tweehonderd joden konden in een kamp worden ondergebracht. Het was door de Duitse bezetters zorgvuldig uitgedacht. Titel: Kamptoestanden '45 - ' Uitgever: Keizerskroon. Daarom kan ik verklaren, dat de soort van mishandelingen, die de schrijver vermeldt, bevestigd worden door mededelingen, welke mij mondeling en schriftelijk bereikten. De geplaagde folteringen waren geen 'spontane' reacties van gedurende jaren onderdrukte volksgenoten. Neen, zij waren handelingen door misdadigers om ongeveer Titel: KL. Auteur: Nikolaus Machsmann. Uitgever: De Bezige Bij - Amsterdam. Alles bij elkaar waren er meer dan duizend werk-, straf-, doorvoer-, internerings-, verzamel- en reserveringskampen, vooral in Duitsland, Polen, Oostenrijk, Nederland, België en Frankrijk. Het concentratiekamp weerspiegelde de essentie van het nazisme: het wilde de gemeenschap zuiveren van wat het als onreine elementen zag, en het was daarin niet kieskeurig.

(6)

Nikolaus Wachsmann is de eerste die het concentratiekampsysteem als zodanig heeft onderzocht. Titel: Koude voeten - Begenadigd tot levenslang. Auteur: Bill Minco. Op de morgen van 7 februari werd Bill Minco, middelbaar scholier in Rotterdam, uit de klas gehaald en door de Grüne Polizei opgebracht. Enige tijd later, op 4 maart, werd Minco tezamen met 17 anderen in het Geuzenproces ter dood veroordeeld. Deze 18 verzetsstrijders zijn De achttien doden uit het beroemde gedicht van Jan Campert.

Omdat hij minderjarig was, werd zijn straf omgezet in levenslange tuchthuisstraf. Daarmee begon voor hem een helse tocht langs Duitse tuchthuizen en concentratiekampen, waaruit hij op 30 april door de Amerikanen werd bevrijd. In schreef Minco kort na zijn terugkeer zijn belevenissen en ervaringen op, die hier voor het eerst worden gepubliceerd. Titel: Littekens kun je niet wegwassen. Auteur: M. Uitgever: Uitgave in eigen beheer.

Het gezin Valk bestaat uit negen personen. Zij zijn terecht gekomen in de concentratiekampen, die de Duitsers hebben opgezet om de joden uit te roeien. Maurits, beschrijft ook de toestand van een gespannen familie in de jaren, voordat de Duitsers Nederland binnenvielen. In deze periode gingen zijn ouders over van de joodse traditie naar de protestantse christendom, overtuigd van hun keuze door de besturingen van de Bijbel.

De reactie van de omgeving was groot! Maurits heeft gepoogd deze sluier op te lichten. Ook de belevenissen in de concentratiekampen heeft hij beschreven, zoals ze hem door de jaren heen verteld zijn. Titel: Memoires van Yvo Pannekoek. A teur: Yvo Pannekoek. Druk: Derde druk februari Uitgever: G. Van Oorschot - Amsterdam. In zijn memoires beschrijft Yvo Pannekoek de periode , waarin hij eerst in Amsterdam, later in Vught en Dachau gevangen zat. Pannekoek observeert alsof hij een buitenstaander is: laconiek, zonder verbazing of verontwaardiging en zonder troostrijke beschouwingen over de zin van het lijden. Ondanks de moeilijke omstandigheden blijft hij zichtzelf een verwend man vinden. In een nabeschouwing constateert hij dat zijn kampervaringen geen ongunstige nawerking gehad hebben. Een gedeelte van deze memoires bestaat uit een aantal in gevangenschap geschreven brieven, die eerder in Libertinage gepubliceerd werden.

Titel: Mijn belevenissen in de Duitse concentratiekampen. Auteur: Joh. Wie de namen ziet van de kampen waar Teunissen verbleef, weet dat dit een verhaal van dood en verschrikking zal zijn. Hoewel er al veel bekend is, maakt dit verhaal diepe indruk. De omstandigheden in de kampen, de zware en vaak zinloze arbeid, de afschuwelijke hygiënische situatie: het is nauwelijks voor te stellen hoe iemand dat ruim vier jaar kan doorstaan.

Dit boek is behalve door de impact van de gebeurtenissen, ook indrukwekkend door de haast 'filmische' weergave. Titel: Mijn getto - Warschau Majdanek Flossenburg. Auteur: Jack Eisner. Uitgever: Hollandia. Dit is het eigen, ware verhaal van de auteur, een inspirerend verslag over hoe hij de hel van de Tweede Wereldoorlog overleefde. Zijn relaas begint bij de inval in Polen door de nazi's, toen hij als dertienjarige in Warschau woonde.

Hij vertelt over het leven in het getto, over de heldhaftige strijd tijdens de opstand en hoe hij en zijn tienerbende voedsel en wapens over de muur smokkelden. Hij voert ons concentratiekamp binnen, waar hij het meesterbrein was achter een serie gedurfde ontsnappingen, die steeds weer gevolgd werden door gevangenneming. Gedurende een dodenmars die hij, naar het leek, niet zou overleven werd hij uiteindelijk in door de Amerikanen bevrijd. Een buitengewoon verhaal over de geestkracht van een bijzonder mens, die gedreven werd door de wil om te overleven.

Titel: Mijn strijd. Auteur: Adolf Hitler. Wie de oorzaken van de Tweede Wereldoorlog en de Holocaust beter wil begrijpen moet Mein Kampf lezen. In dit boek geeft Adolf Hitler namelijk inzicht in zijn gedachtewereld.

In Mein Kampf maakt hij duidelijk dat een wereldoorlog onvermijdelijk is en dat de joden moeten worden 'verwijderd'. Niets minder dan de wereldheerschappij was zijn einddoel. Zodra hij in de politieke macht had veroverd ging hij aan de slag met het uitvoeren van zijn plannen. Mein Kampf werd in binnen- en buitenland gerecenseerd en gelezen, maar door vrijwel niemand serieus genomen. Ten onrechte, want zelden was een politicus zo openhartig over zijn bedoelingen als Adolf Hitler. Mein Kampf laat zich namelijk lezen als een blauwdruk voor het beleid van het nationaalsocialisme na de machtsovername in Titel: Naar de hel Auteur: Jacob van Gelder Ben Dror. ISBN: 90 40 7. Uitgever: De Nieuwe Haagsche. Naar de hel en terug is een aangrijpend en indringend verhaal over de concentratie- en vernietigingskampen van nazi-Duitsland. Jacob Ben Dror, een van de weinigen die de hel van de vernietigingskampen heeft mogen overleven, heeft na vijftig jaar zijn verhaal - het verhaal van ruim 6 miljoen joden, zigeuners, homofielen, politieke gevangenen, vrijmetselaren en vele anderen - op papier gezet met het doel dat zijn aanklacht en getuigenis kan dienen om de herinnering aan het verleden levend te houden.

De auteur is in naar Israel vertrokken en heeft daar gewerkt in de agrarische sector. Als kolonel heeft hij zijn land jaren weten te dienen. Titel:

Nacht. Auteur: Elie Wiesel. Uitgever: J. Elie Wiesel werd als kind naar de nazi-vernietigingskampen Auschwitz en Buchenwald gezonden. Nacht is het openhartige en diep ontroerende verslag van de verschikkingen die zich daar hebben afgespeeld. Een joodse jongen vertelt hoe hij er getuige van was hoe zijn moeder en zusje direct na aankomst in het kamp naar de gaskamer werden gestuurd, en hoe zijn vader van uitputting stierf na de gedwongen mars naar Buchenwald.

Nacht is een hartstochtelijk pleidooi om nooit te vergeten tot welke onmenselijkheid de mens in staat is. Op een indringende en krachtige manier brengt Elie Wiesel het kwaad in zijn meest extreme vorm opnieuw tot leven. Titel: Nacht und Nebel - Mijn verhaal uit Duitse gevangenissen en concentratiekampen.

Auteur: Floris B. Een bij uitstek Nederlands boek met een Duitse titel. Floris Bakels heeft bijna drie volle jaren een dagboek bijgehouden, dat grotendeels bewaard is gebleven. Titel: Ontsnappingen uit de dodenmars - Herinneringen van Louis de Wijze aan de concentratiekampen. Auteur:

Kees van Cadsand. Uitgever: De Baltaafsche Leeuw. Louis de Wijze groeide zorgeloos op in Boxmeer, later in Nijmegen. In oktober , Louis is dan 20 jaar, wordt het joodse gezin De Wijze door de Duitse bezetter naar het Durchgangslager Westerbork getransporteerd: alleen Louis' oudste zus Ellie, die kort daarvoor is getrouwd, weet onder te duiken.

Bijna anderhalf jaar blijft Louis in Westerbork van deportatie 'naar het oosten' gevrijwaard, maar eind maart wordt ook hij op transport gesteld.

Drie dagen later komt hij in Auschwitz aan. Titel: Plekken van verzet en pijn I. Auteur: Diete Oudesluijs. ISBN: 90 1 2. Uitgever: Aspekt. Veel mensen weten niet, wat er in de oorlog allemaal gebeurd is, en waar.

De laatste getuigen uit concentratie- en vernietigingskampen

(7)

Uitgever: H. We kwamen er aan op 27 november , feest van de heilige Albertus van Leuven. Precies drie jaar tevoren, op 27 november , was ik uit krijgsgevangenschap teruggekeerd. De trein schokte en hield stil. De beestenwagens werden opengeschoven…De 'Nacht und Nebel' begint.

SS-lui stortten zich in de wagons en voor wij van onze onthutsing waren bekomen lagen er al zes, zeven van ons neer geknuppeld. Het regende kolfslagen, er werd geschopt en getrapt, gevloekt en gebulderd.

Strompelend en struikelend renden we het perron op. Auteur: Klaartje de Zwarte. ISBN: 94 9. Druk: Vijfde druk april Tijdens het onderzoek voor de tv-serie De Oorlog hebben medewerkers van de NPS een dagboek uit de Tweede Wereldoorlog gevonden dat volgens insiders grote historische waarde heeft. Het is geschreven door een 32 jarige joodse vrouw, Klaartje de Zwarte-Walvisch, die uitvoerig en in bijzonder felle bewoordingen beschrijft hoe ze na haar arrestatie in maart via de Hollandse Schouwburg en kamp Vught uiteindelijk in Westerbork terecht kwam.

Vandaar is ze naar vernietigingskamp Sobibor gedeporteerd waar ze in juli in de gaskamer is vermoord.

Titel: Arts achter prikkel draad. A uteur: Dr. Albert Haas. ISBN: 90 10 8. Aantal pagina's: Uitgever: Elsevier. Toen in het grootste deel van Frankrijk in Duitse handen viel, was dokter Albert Haas werkzaam als arts in het Franse leger. Zowel hij als zijn vrouw Sonja waren van joodse afkomst. Korte tijd later werden zij door Charles de Gaulle en zijn verzetsorganisatie 'De vrije Fransen' gerekruteerd en getraind in spionage, sabotage en parachutespringen. Uiteindelijk slaagde het moedige echtpaar er met veel moeite in de Duitse organisatie 'Todt' te infiltreren. Sonja en Albert werden uiteindelijk betrapt en gevangengenomen. Na lange tijd te zijn gemarteld werd Albert naar Dachau gestuurd terwijl zijn vrouw in de hel van Auschwitz terecht kwam. Titel: Beelden uit de nacht - Kampherinneringen. Auteur: Elie Cohen. ISBN: 90 9. Uitgever: de Prom.

Nadat hij, zijn vrouw en kind waren gearresteerd door verraad , werd Elie Cohen afgevoerd naar kamp Amersfoort. Daarna volgde een lange weg: de kampen Westerbork, Auschwitz, de dodenmars naar Mauthausen en ten slotte de kampen Melk en Ebensee. In bijna alle kampen werd Elie ingeschakeld als arts. Zijn beroep deed hem overleven en maakte van hem een van de weinige joodse getuigen van deze kampen.

Hij was transportarts, assistent van de Lagerartz en Artzvormelder. De functies hadden alle gemeen dat hij prominent was, hetgeen een

bevoorrechte positie inhield. Hij vond het zijn plicht over zijn daden verantwoording af te leggen. Titel: Binnen de poorten - Een authentiek relaas van 2 jaar Duitse concentratiekampen Auteur: Jules Schelvis. ISBN: 90 2. Druk: Tweede druk juni Uitgever: De Haan. Binnen de poorten is het oorlogsverhaal van Jules Schelvis , een van de achttien joodse Nederlanders die terugkeerden uit het Duitse vernietigingskamp Sobibor in Oost- Polen. In totaal werden Schelvis wordt in mei bij een razzia in Amsterdam opgepakt en met zijn vrouw Rachel en haar familie via Westerbork naar Sobibor gedeporteerd. Wat daarna volgt is een martelgang die hem langs een aantal kampen in Polen en Duitsland voert. Titel: Brieven uit 'Hitlers Herrengefangnis' Auteur: Max Kohnstamm. ISBN: 90 0. Uitgever: De Bezige Bij. Nadat Max Kohnstamm ter gelegenheid van Hitlers verjaardag op 20 april is vrijgelaten uit concentratiekamp Amersfoort, wordt hij in juni van dat jaar opnieuw geïnterneerd.

Kohnstamm wordt met een tweede groep van honderden Nederlanders als gijzelaar opgesloten in Haarlem en later in St. In de twee jaren die volgen schrijft Kohnstamm tientallen brieven aan zijn ouders, waarin hij hij zijn omgeving beziet met een open, erudiet en kritisch oog. Kohnstamm noemde de gijzelaarskampen ooit Hitlers Herrengefangnis. De gijzelaars mochten de kampen alleen bij hoge uitzondering verlaten. Zij hoefden echter geen arbeid te verrichten en beschikten zelfs vaak over betere voorzieningen dan buiten het kamp. Titel: Concentratiekampen - Systeem en praktijk in Nederland. A uteur: Onder hoofdredactie van H. In dit boek wordt naast een algemene inleiding tot systeem en organisatie een overzicht gegeven van het leven in de Nederlandse kampen en de specifieke kenmerken daarvan. Hierbij neemt het gedeelte over Vught een speciale plaats in omdat hierbij de resultaten van een NJBC-enquête opgenomen zijn: de omwonende bevolking werd gevraagd naar hun kennis van en de reactie op het Kamp Vught.

In de jaren '70 was dit boek hiermee de eerste publicatie wat de belangrijkste Nederlandse kampen gezamenlijk behandelde en in historische context plaatste. Titel: Dagboek - Auteur: Jozef Hilel Borensztajn. Uitgever: AMBO. Dat zullen anderen ongetwijfeld ook doen. Hoe meer hoe beter. Het is van het grootste belang dat alles wat gebeurd is bekend wordt. De jeugd van elk volk moet weten wat zich daar heeft afgespeeld!

Iedereen is verplicht om dit verder te vertellen…. Het 'Togboech' bevat het sombere relaas van een tocht langs de kampen Westerbork, Theresienstadt, Auschwitz-Birkenau, Golleschau en ten slotte Brinnlitz, waarbij de auteur een scherp oog heeft voor de gedragingen van zijn medegevangenen. De bevrijding van de concentratiekampen. Auteur: Michael Hirsh. ISBN: 90 3. Uitgever: De Boekerij. Begin april was een Amerikaanse divisie in Duitsland bezig aan de opmars toen een peloton op Ohrdruf stuitte, een subkamp van Buchenwald. De geharde soldaten hadden al veel doden gezien, maar nog nooit op deze schaal.

In de weken daarna werden ze in talloze kampen die ze ontdekten, telkens weer met gruwelijke beelden geconfronteerd. De bevrijders is gebaseerd op honderdvijftig gesprekken die Michael Hirsh heeft gevoerd met militairen die erbij waren toen in de laatste weken van de Tweede Wereldoorlog de nazikampen werden ontdekt. Titel: De dood in de ogen. Auteur: Hilde Huppert. Uitgever: De Boekerij - Amsterdam. Bij het uitbreken van de oorlog woonde Hilde samen met haar zoontje Tommy en haar ouders in een stadje in Silezië.

Haar man Walter is enige tijd daarvoor naar Israel afgereisd. Als de Duitsers in september Teschen binnenvallen vlucht Hilde met Tommy naar een afgelegen plaats in polen. Niet lang daarna worden zij evenwel gearresteerd en op transport gezet naar het getto van Rzeszow. Hilde's hoop is nu gevestigd op Britse papieren die Walter hen zal opsturen, waarmee zij kunnen worden uitgewisseld tegen Duitsers die in handen zijn gevallen van de Engelsen. In afwachting van deze documenten kunnen zij een bevoorrechte positie innemen tegenover de Gestapo. Titel: De Holocaust. Auteur:

Frantisek Emmert. Uitgever: Rebo International. De massamoord op 6 miljoen joden tussen en wordt tegenwoordig de Holocaust genoemd.

De nazi's stelden zich uit pure rassenhaat en een gevoel van superioriteit ten doel om alle mensen van joodse afkomst die binnen hun invloedssfeer vielen uit te roeien, met inbegrip van kleine kinderen. Niemand mocht overleven. Het moorden werd zo nauwgezet en stelselmatig uitgevoerd dat het de nauwelijks te bevatten vorm van een bijna industrieel proces aannam. Alles was vooraf doordacht, berekend en gepland en werd precies volgens een van bovenaf goedgekeurd tijdschema uitgevoerd. Titel: De Holocaust monumenten van Europa.

Auteur: Martin Winstone. De 'Holocaust', de 'Shoah', de 'Endlösung'. Drie woorden die een van de grootste geregistreerde misdaden van de

(8)

geschiedenis weergeven: de moord tijdens de Tweede Wereldoorlog op ruim zes miljoen joden, zigeuners, homo's en zwakzinnigen door het Duitse vernietigingsapparaat van de nazi's. Die mensen leven niet meer maar de gebieden waar dit zich heeft voltrokken, bestaan nog. Jaarlijks bezoeken nog honderdduizenden mensen de plekken waar de gruweldaden zich hebben afgespeeld, in een poging deze tragedies te bevatten.

Dit boek is de eerste uitgebreide gids over deze kampen en monumenten en is voorzien van veel praktische informatie en historische achtergronden. Titel: De jongen die tien concentratiekampen overleefde - Het ware verhaal van Jack Gruener. Auteur: Alan Gratz. ISBN: 90 Uitgever: Kluitman. De jongen die tien concentratiekampen overleefde vertelt het waargebeurde verhaal van Yanek, een joods jongetje tijdens de Tweede Wereldoorlog in Polen. Als de nazi's de jacht op de joden openen in het land, verandert zijn vertrouwde leventje in een nachtmerrie die helaas werkelijkheid is. Hij wordt van het ene concentratiekamp in het andere geplaatst, uitgehongerd, gemarteld en uitgebuit en kijkt de dood keer op keer in de ogen. Titel: De laatste getuige. Auteur: Frank Krake. ISBN: 90 5. Druk: Eerste druk april Uitgever: Achtbaan. Liggend op het dak van een trein ontvlucht de twintigjarige Amsterdammer Wim Aloserij in de verplichte Arbeitseinsatz in Duitsland.

Hij duikt onder bij een boer en slaapt maandenlang in een kist onder de grond. Toch wordt hij bij een razzia gepakt en opgesloten in de beruchte Gestapo-gevangenis aan de Euterpestraat. Hij belandt in kamp Amersfoort en gaat enkele weken later op transport naar Noord-Duitsland, waar hij acht maanden lang de dodelijke dwangarbeid in de concentratiekampen Husum en Neuengamme overleeft. Mede dankzij de harde lessen van zijn drinkende stiefvader. Als de oorlog bijna ten einde is belandt Wim op het luxe cruiseschip Cap Arcona, dat voor anker ligt in de Lübecker Bocht. Titel: De laatste getuigen uit concentratie- en vernietigingskampen. Auteur: Geïnterviewd door jongeren uit Vlaamse, Brusselse en Waalse secundaire scholen.

In De laatste getuigen uit concentratie- en vernietigingskampen vertellen meer dan tachtig overlevenden van het onbeschrijflijke geweld van de Tweede Wereldoorlog hun persoonlijke verhaal. De schokkende, schrijnende, soms bijzonder emotionele getuigenissen van politieke en raciale gevangenen, verzetsstrijders, werkweigeraars, ondergedoken joodse kinderen en oorlogswezen werden opgetekend door schoolgaande jongeren uit alle onderwijsnetten die de vreselijke gebeurtenissen uit de vorige eeuw enkel kennen uit de geschiedenislessen, van horen zeggen of zelfs helemaal niet.

Titel: De nationaalsocialistische volkenmoord op Sinti en Roma. A uteur: Romani Rose. ISBN: 90 47 0. Uitgever: St. Rechtsherstel Sinti en Roma.

De nationaalsocialistische volkenmoord op de Sinti en Roma voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog heeft lange tijd in de schaduw gestaan van de Holocaust op de joden. De Sinti en Roma, die vóór 8 mei in Nederland verbleven, zijn grotendeels buiten het rechtsherstel gebleven.

Bovendien werden zij in de maatschappij met grote kilte bejegend.

De laatste jaren is de aandacht in Nederland en Europa voor dit onrecht verbeterd. In Block 13 van het staatsmuseum Auschwitz-Birkenau is een permanente expositie ingericht om aandacht te geven aan de brute moord op Sinti en Roma. Titel: De nazi moord fabrieken. Auteur: Ton Roozeboom. ISBN: 94 7. Uitgever: De Lantaarn en Aspekt. Dit bladzijden tellende boek met ruim foto's, waarvan de meeste nooit eerder zijn gepubliceerd, gaat over de nazivernietigingskampen die verscholen lagen in Polen.

Deze kampen waren geen concentratiekampen, mensen kwamen er niet om te werken maar werden bij aankomst direct vermoord. In de kampen Chelmno, Belzec, Treblinka en Sobibor zijn naar schatting meer dan twee miljoen Joden, zigeuners en andere voor de nazi's 'minderwaardigen' vermoord. Titel: De oproep. Auteur: Marianne Foncke. ISBN: 94 4. Uitgever: WalburgPers. In de winter van '43 kreeg Leen Hoogerwerf de gevreesde oproep. Hij moest zich melden op het arbeidsbureau, beter bekend als 'Villa Golgotha'. Niet lang daarna vertrok hij als gastarbeider naar Duitsland. Hij was 18 jaar en nog niet eerder ver van huis geweest. Officieel ging hij vrijwillig, het avontuur tegemoet. Zoals zo velen - er werkten alleen al honderdduizenden Nederlanders voor Hitlers Derde Rijk - vertelde Leen na de oorlog nauwelijks over zijn ervaringen.

Aan de hand van twee fotootjes en een handvol opmerkingen ging Leens kleindochter op zoek naar zijn verzwegen verhaal. Er bleek verrassend veel te ontdekken. In de Oproep geeft Marianne Foncke een inkijkje in het leven van Nederlandse oorlogsarbeiders in Duitsland. Titel:

Deportaties. Auteur: S. Aantal pagina's: Druk: Uitgever: Mij. Titel: De SS-Staat. Auteur: Eugen Kogon. Uitgever: Amsterdam Boek. Dit belangwekkende boek, dat met recht is gekwalificeerd als 'het klassieke werk over de Duitse Concentratiekampen', is ontstaan uit een rapport dat onmiddellijk na de opheffing van het kamp Buchenwald in door de auteur is opgemaakt. Dit rapport is in de daarop volgende jaren aangevuld met nieuw materiaal plus een grondige analyse van de rol van het terreur in een moderne samenleving.

In dit boek komen onder meer de volgende onderwerpen aan bod: Doel en organisatie van de SS-Staat. De in- en uitwendige inrichting van de kampen. Crematoria als terechtstellingsplaatsen. Terreur als machtssysteem. Titel: De trein fluit. Auteur: Karl Vandenberghe. ISBN: 90 7.

Uitgeverij: Emiel Decock - Aartrijke. In 'De trein fluit' lees je vijf getuigenissen van Westvlamingen die tijdens de Tweede Wereldoorlog in die kampen of gevangenissen zaten. Titel: De vernietiging van de joden in Polen.

Auteur: Verzameld en bewerkt door Drs. Uitgever: Boom-Ruygrok. Men hield op met het vergassen en verbranden in Birkenau en in het vervolg voerde men deze operaties uit in vier nieuwe crematoria, die voor dit doel gebouwd waren. Het grote graf van Birkenau werd dichtgegooid en het terrein gelijk gemaakt. De as was vooraf al gebruikt als mest bij de landbouw in Harmensee, zodat men vandaag de dag nauwelijks een spoor van de vreselijke moorden kan ontdekken. Midden in de ovenkamer stond een reusachtige schoorsteen. Daaromheen waren 9 ovens geplaatst, die ieder vier openingen hadden. Iedere opening liet per keer het verbranden van drie lijken toe die in de tijd van anderhalf uur geheel verbrand werden. Auteur: Binjamin Heyl. Uitgever: ServicePost. Dit deel stelt zich ten doel om de lezer mee te voeren in de vijf concentratiekampen die ons land kende en wil een tipje van de sluier opheffen meer is niet mogelijk over het leven, de angsten, de moed, verdriet en hoop.

Maar ook de zwakte van iemand die wordt geconfronteerd met de situaties van leven en overleven. Het vergeten hoofdstuk handelt over de moord op zieken, bejaarden en verstandelijk gehandicapten in nazi-Duitsland. Titel: De Wannsee conferentie. Auteur: Peter Longerich. ISBN: 90 00 4. Uitgever: Uitgeverij Unieboek - Het Spectrum. Op 20 januari kwamen vijftien hooggeplaatste vertegenwoordigers van het

nationaalsocialisme op uitnodiging van Reinhard Heydrich bijeen in een villa aan de Wannsee, niet ver van Berlijn. De vergadering betrof de 'definitieve oplossing' van het 'Joodse vraagstuk' en duurde niet langer dan twee uur. In de notulen werd de uiteindelijke beslissing vastgelegd: in

(9)

totaal zouden elf miljoen mensen worden gedeporteerd naar werkkampen, waar zij zouden worden blootgesteld aan gedwongen arbeid die ze niet geacht werden te overleven. In maart werd door geallieerde gerechtelijke onderzoekers een exemplaar van de strikt geheime notulen van de conferentie ontdekt.

In dit boek zijn de notulen afgebeeld in de Nederlandse vertaling en in hun originele staat. Titel: De Wantsenjagers. Auteur: C. ISBN: 90 01 9.

Uitgever: Robine, Twello. Het boek begint met de beschrijving van het Utrechtse studentenleven in de eerste jaren van de oorlog en het transport naar kamp Erica bij Ommen. We lezen hoe zekerheid en geborgenheid in het leven van een twintigjarige op slag wegvallen. Hoe de student dwangarbeider wordt: wantsenjager in Oostenrijk, bouwvakker in Berlijn, voorvluchtig is richting Joegoslavië, gevangene in Oostenrijk, stoker en lijkenknecht in het Stockerause ziekenhuis, ontsnapt aan transport naar Mauthausen, geïnterneerd wordt in Winterthur en als 'Fransman' repatrieert naar Frankrijk. Belevenissen uit een periode van twee jaar, zorgvuldig vastgelegd in brieven en dagboeknotities. Titel: De zak met vlooien.

Auteur: G. Boek is incl. In dit boek vertelt ir. De Nederlandse officieren houden het record massa-ontvluchtingen. Hun Duitse bewakers noemde hen dan ook 'De zak met vlooien'. En als vlooien waren ze, ze sprongen, sprongen naar de fel begeerde vrijheid. Titel: Dodenmars. Auteur: Joe Klaas. Druk: Derde druk Uitgever: De Boekerij N. Dit is het epische verhaal van een van de grote marsen uit de geschiedenis, een mars bij een temperatuur van 40 graden onder nul, gemaakt door tienduizend officieren van de Amerikaanse Luchtmacht, krijgsgevangenen in nazi-Duitsland, een mars die plaats vond tijdens de laatste wanhopige maanden van de oorlog.

In januari had het Russische offensief tot op 20 km het sombere krijgsgevangenenkamp van Sagan bereikt. De dromen van de gevangenen waren adembenemend dicht bij hun verwezenlijking. Toen kregen ze bevel naar het westen te marcheren, weg van de vrijheid. En zo trok de lange, slingerende kolonne, na het bevel, langzaam de koude nacht in. Sommige mannen bewezen helden te zijn, voor anderen bleek de beproeving te zwaar. Onder de verschrikkelijke omstandigheden zakten sommigen aan de kant van de weg in elkaar en stierven. Titel: Dokter - Herinneringen aan de Holocaust. Auteur: Louis J. Louis Micheels studeerde medicijnen in Utrecht toen de nazi's in ons land binnenvielen. Tweeëneenhalf jaar later werden hij en zijn verloofde Nora, beiden joods, in België opgepakt en naar Auschwitz gedeporteerd. In deze aangrijpende herinneringen beschrijft Micheels hun hachelijke bestaan na de Duitse machtsovername, zijn ervaringen in Auschwitz, zijn deelname aan de dodenmars naar Dachau en zijn ontsnapping tijdens een transport nabij de Oostenrijkse grens.

Twee steunpunten bezat hij in deze periode: zijn medische achtergrond en Nora. A uteur: Don Bamberg. A antal pagina's: ISBN: 94 01 8. In werd Don Bamberg door een Duits militair tribunaal ter dood veroordeeld wegens spionage. De executie door het vuurpeloton bleef uit en na een verblijf van dertien maanden dodencel werd het vonnis omgezet in een executie in etappen. Er volgde een tocht door elf beruchte

concentratiekampen als Nacht und Nebel gevangene. Hiertegen kon slechts één wapen worden gehanteerd: de wil om te overleven! Titel:

Eenzame opsluiting. Auteur: Christopher Burney. Uitgever: Moussault's Uitgeverij. Christopher Burney werd in in Engeland geboren.

Hij bracht een groot deel van zijn jeugd door in Frankrijk maar toch ging bij het uitbreken van de oorlog in Engelse krijgsdienst. In , op

vijfentwintigjarige leeftijd, werd hij boven Frankrijk gedropped, met de opdracht verbindingen te leggen met de Resistance. Hij werd echter door de Duitsers gearresteerd en naar de gevangenis in Fresnes overgebracht. Daar verbleef hij met korte onderbrekingen voor verhoren in Parijs, dagen lang in volstrekte afzondering in een cel, met de dreiging van een executie of van nieuwe martelingen steeds voor ogen. Later werd hij naar Buchenwald overgebracht dat hij eveneens overleefde.

Eenzame opsluiting is een verslag van die achttien maanden Fresnes en hun uitwerking op de gevangenen. De Stichting Auschwitz beschikt over meer dan 1 uren aan videogetuigenissen in zijn archieven. Het is echter ook mogelijk om getuigenissen in boekvorm aan te schaffen. Wij raden u alvast deze referentiewerken aan, u kan ze bij ons bestellen. Wie in het vroegere getto in Krakau de apotheek van Tadeusz Pankiewicz en de fabriek van Oskar Schindler bezoekt, wordt er geconfronteerd met de gestolde pijn uit het verleden. Het zijn stille getuigen van de gruwel die er heerste. Aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog wonen naar schatting 70 Joden in België.

Tussen en zullen velen van hen in 28 konvooien worden getransporteerd vanuit het SS-Sammellager Mecheln de Dossinkazerne. Maar anderen konden dankzij de hulp van organisaties en privépersonen onderduiken in de clandestiniteit en ontsnappen aan hun vreselijke lot. Vergeten oorlogskinderen is het verhaal van Regina Sluszny en haar latere echtgenoot Georges Suchowolski : twee van die ondergedoken Joodse kinderen die gedurende vele jaren geen aandacht hebben gekregen. Ook Regina en Georges hebben er lange jaren van moeizaam zwijgen en pijnlijk verwerken over gedaan om met hun verhaal naar buiten te komen en om eindelijk op zoek te gaan naar een verloren identiteit.

Vergeten oorlogskinderen is de neerslag van talrijke ontmoetingen, gesprekken en reflecties, van een dialoog met de auteur die zich met veel empathie heeft verdiept in een verleden dat zijn geheimen soms moeilijk prijsgaf. De Pools-Israëlische Batsheva Dagan 94 beet het spits af. De psychologe, kinderboekenauteur en docente bij Yad Vashem Israëls holocaustmonument zei het moeilijk te vinden om haar gevoelens te uiten.

Zeven van haar elf familieleden werden vermoord, zelf overleefde ze twee dodenmarsen. Ze blikte kort terug op wat ze het ergste vond in het kamp: het volledige gebrek aan menselijke waardigheid. Daarna richtte ze zich tot de jeugd van tegenwoordig. Ik hoop de kinderen van nu ook.

Helpen jullie alsjeblieft de massamoord op onschuldige mensen herinneren zodat dit nooit meer gebeurt. De Duits-Britse Elsa Baker vertelde daarna dat ze erg overstuur was door het verhaal van haar voorgangster. Er zijn zoveel mensen hier. Mensen die misschien veel meer geleden hebben dan ik. Ik kwam hier als achtjarige. Ze vertelde dat ze uit het hoofd sprak omdat ze niet goed meer kan lezen en dat een mevrouw van het Auschwitz Museum haar toespraak zou voorlezen. Dat leverde haar een beschaafd applaus op van de aanwezigen. Ik heb geluk gehad maar vind het nog steeds moeilijk om terug te keren naar deze plek.

Ik hoor in gedachten nog steeds de woorden van een gesprek dat ik destijds toevallig opving. De slachtoffers en overlevenden mogen nooit vergeten worden. Laat dit museum een waarschuwing zijn. Zeker in deze tijd waarin minderheden opnieuw worden bedreigd. Dat ieder van ons de democratie en mensenrechten blijft verdedigen. Jongeren zullen een onderwerp als genocide 75, 80 jaar later wellicht saai vinden maar aan hen wil ik doorgeven dat Auschwitz niet plotseling uit de hemel viel. Dat het een georganiseerde massamoord was die begon met het overtreden van de grondwet en van de burgerlijke en politieke rechten.

(10)

Alleen wanneer je die respecteert en verdedigt kan kwaad zoals dit worden overwonnen.

Boek ‘De laatste getuigen uit de concentratie- en vernietigingskampen’ voorgesteld

Levertijd We doen er alles aan om dit artikel op tijd te bezorgen. Het is echter in een enkel geval mogelijk dat door omstandigheden de bezorging vertraagd is. Bezorgopties We bieden verschillende opties aan voor het bezorgen of ophalen van je bestelling. Welke opties voor jouw bestelling beschikbaar zijn, zie je bij het afronden van de bestelling. Ga naar zoeken Ga naar hoofdinhoud Door drukte bij de bezorgdiensten kan de bezorging van je pakketje langer duren. Taal: Nederlands. Schrijf een review. Boek omdraaien. Auteur: Marc van Roosbroeck. De getuigenissen worden aangevuld met documentaire en historische gegevens over de belangrijkste concentratie- en uitroeiingskampen, het Nacht und Nebel-plan, de organisatie van het verzet en de hulp aan slachtoffers, enz.

Titel: Eenzame opsluiting. Auteur: Christopher Burney. Uitgever: Moussault's Uitgeverij. Christopher Burney werd in in Engeland geboren. Hij bracht een groot deel van zijn jeugd door in Frankrijk maar toch ging bij het uitbreken van de oorlog in Engelse krijgsdienst. In , op

vijfentwintigjarige leeftijd, werd hij boven Frankrijk gedropped, met de opdracht verbindingen te leggen met de Resistance. Hij werd echter door de Duitsers gearresteerd en naar de gevangenis in Fresnes overgebracht. Daar verbleef hij met korte onderbrekingen voor verhoren in Parijs, dagen lang in volstrekte afzondering in een cel, met de dreiging van een executie of van nieuwe martelingen steeds voor ogen. Later werd hij naar Buchenwald overgebracht dat hij eveneens overleefde. Eenzame opsluiting is een verslag van die achttien maanden Fresnes en hun uitwerking op de gevangenen.

Titel: Encyclopedie van de Holocaust. Onder redactie van: Dr. Druk: Eerste druk september Uitgever: Kok - Kampen. Deze encyclopedie is een indrukwekkend naslagwerk over een van de donkerste periodes van de moderne geschiedenis. In acht essays wordt duidelijkheid gegeven over de Holocaust en haar wortels. Onderwerpen die ter sprake komen zijn de geschiedenis van het Europese jodendom, de joodse bijdrage aan de Europese cultuur en de opkomst van het antisemitisme en nationaal socialisme. De essays worden gevolgd door een encyclopedisch deel. Hierin worden in ruim lemma's vrijwel alle belangrijke aspecten van de Holocaust besproken. Op heldere en wijze wordt in kort bestek bij ieder persoon, land, kamp, organisatie of gebeurtenis de belangrijkste relevante informatie gegeven. Titel: Er is een weg naar de vrijheid. Auteur: Dr. Uitgever: W.

Het bijzondere van dit boek is niet dat het laat zien hoe erg en hoe gruwelijk de toestanden in de concentratiekampen waren, maar hoe men onder zulke omstandigheden nog kon en wilde leven, hoe verschillend mensen erop reageerden en hun menselijke waardigheid of schonden of hoog hielden.

Niet de gruwelen waren interessant, maar de mentaliteit, waarmee ze ondergaan en bedreven werden. Omdat de schrijver dit intens beleefde maakt dit boek zo'n grote indruk. Een criticus verzuchtte: 'Zo moet men leven Titel: Genummerd voor het leven. Auteur: P. Verspreid over Centraal-Europa liggen de tientallen concentratie- en vernietigingskampen van het naziregime. Hun namen zijn voorgoed verbonden met een van de zwartste periodes uit onze geschiedenis. Ze staan symbool voor de gruwel van de Tweede wereldoorlog. In dit boek doen de laatste overlevenden uit de concentratiekampen hun verhaal. Raciale slachtoffers van de Holocaust, politieke en andere slachtoffers van het naziregime, verzetsstrijders en partizanen, ondergedoken joodse kinderen en hun hulpverleners. Stuk voor stuk getuigenissen die naar de keel grijpen en je niet meer loslaten.

Titel: Getuigenissen uit de concentratiekampen. ISBN: 90 1. Uitgever: Taptoe. Het schrijven van dit boek was geen vrijblijvend werk, niet voor de geïnterviewde, maar ook niet voor de interviewer. We vermoeden dat ook de lezer er niet onberoerd doorheen zal wandelen. Niet omwille van de foto's, want schokkende beelden werden bewust geweerd. Het was ons immers niet om de sensatie te doen. Wel wilden we een beeld ophangen van de psychische en lichamelijke terreur, maar ook van de kameraadschap en solidariteit die mensen zoals U en ik ervoeren in de

concentratiekampen. De verhalen spreken voor zich. Titel: Gevangen in het veen. Auteur: Pieter Albers. Druk: Zesde druk maart Uitgever:

Noordboek. Vlak over de grens in Duitsland, ter hoogte van de provincies Drenthe en Groningen, hebben vanaf tot het einde van de Tweede Wereldoorlog vijftien concentratiekampen gelegen, de Emslandkampen.

Daar speelden zich, net als in de grote concentratiekampen, afschuwelijke taferelen af. Namen als Auschwitz en Dachau zijn een begrip geworden in Nederland, synoniem voor het grote leed van de oorlog, terwijl de nabijgelegen Emslandkampen nauwelijks bekend zijn. Gevangen in het veen vertelt het verhaal van deze onbekende oorlogskampen. Titel: Het boek der kampen. A uteur: Ludo van Eck. ISBN: 90 15 2. Druk: Elfde druk oktober Uitgever: Libertas. Het Boek der kampen is ongetwijfeld een van de meest complete naslagwerken van de Duitse concentratie- en uitroeiingskampen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Dit boek is een document, een monument voor allen die omkwamen en een getuigenis van allen die standhielden, opdat nooit meer zou gebeuren wat toen afspeelde. Auteur: Ludo van Eck en Sis van Eeckhout.

Uitgever: Manteau. Dit meest complete overzicht van de Duitse concentratie- en uitroeiingskampen tijdens de Tweede Wereldoorlog is het levenswerk van Ludo van Eck pseudoniem voor Ludo van Eeckhout , zelf een gewezen gevangene van Dachau. Zijn missie leidde tot dit monumentale standaardwerk, dat sinds de jaren talloze herdrukken kende en vanaf het meest gezochte antiquarische boek werd. Titel: Het boek van Alfred Kantor. Auteur: Alfred Kantor. Uitgever: Het Spectrum - Utrecht. Alfred Kantor verhaald zijn verblijf in verschillende

concentratiekampen, waaronder Theresienstadt en Auschwitz, aan de hand van tekeningen. Tekeningen van gebeurtenissen in het kamp, maar ook van bewakers.

Het geeft een goede inkijk hoe het leven in de verschillende kampen moet zijn geweest. Titel: Het getto van Odessa. Auteur: David Starodinski.

Uitgever: Sua - Amsterdam. Dit indrukwekkende verslag van de joodse Holocaust in Odessa kon pas vijftig jaar na de Tweede Wereldoorlog gepubliceerd worden. Nadat overlevende David Starodinski dit boek in had afgerond, is er tot niets mee gebeurd. De regeringspolitiek was anti- joods, over de grote aantallen joodse oorlogsslachtoffers mocht niet gerept worden.

Zelf het hebben van een dagboek was al verdacht. Pas na politiek omwentelingen heeft de schrijver een poging ondernomen tot publicatie door zijn manuscript op te sturen naar de Anne Frank Stichting. En met succes: dit is het eerste ooggetuigenverslag dat in de Sovjetunie verscheen over het lot van de joden tijdens de Tweede Wereldoorlog. Titel: Het latrine commando. Auteur: M. ISBN: 90 01 x. Uitgever: Druk-A-D Druk. Nathan

(11)

Milstein, boekverkoper in de Amsterdamse Oudemanhuispoort, wordt begin van zijn bed gelicht door de Sicherheitsdienst omdat hij lid zou zijn van een complot dat de nationaal-socialistische staat ondermijnt door het verspreiden van joodse en andere bolsjewistische geschriften.

Hij wordt in een concentratiekamp in Duitsland, het zogenaamde Buchermannerlager, opgesloten. Daar is geen gaskamer, wel het

Latrinecommando. Degene die daarvoor worden aangewezen stierven op afschuwelijke wijze. Ondanks alle verschikkingen overleeft Milstein het kamp. Terug in Amsterdam verneemt hij dat zijn vrouw en kind in Auschwitz zijn vergast. Titel: Het leven van een Nacht und Nebel. Auteur: Henri Theunissen. Het meest harde en genadeloze leven van de concentratiekampen werd door de vele kranten doodgezwegen. De inhoud van dit boek is niet verzonnen. Vroeger kon men niet geloven dat dergelijke monsterachtigheden mogelijk waren. Maar het nazisme en fascisme, dat weer bovenkomt, verplicht men het echte leven te beschrijven, zodanig dat de werkelijkheid gekend is.

Titel: Het Slavenhuis. Auteur: Frans Penders. De dwangarbeider was niemand. Niemand , toen hij tijdens de Duitse bezetting door arbeidsbureau en werkgever werd doorgeschoven naar werkplekken in nazi Duitsland. Niemand, toen hij door de Duitse soldaat van huis en straat werd opgehaald om per veewagon oostwaarts te worden getransporteerd. Niemand, tijdens de gedwongen werkzaamheden in een van nazi-geest doordrenkte omgeving. Niemand, in het doorgangskamp en barak. Maar ook niemand toen hij na bevrijd te zijn in terugkwam bij de grens en in eigen land. Ons inziens heeft de auteur kans gezien dit niemand-zijn op een eenvoudige en doordringende wijze gestalte te geven.

Titel: Hippocrates in hel - De artsen van de vernietigingskampen. Auteur: Michel Cymes. ISBN: 90 8. Uitgever: Athenaemn. Hier was het. Ik sta in Auschwitz-Birkenau. Dit is een herdenkingsreis, een persoonlijke pelgrimstocht die ik dikwijls heb uitgesteld. Hier, voor dit gebouw, kan mijn doktershart het niet bevatten. Hoe kun je een beroep kiezen dat levens redden als hoogste doel heeft en vervolgens de levens beëindigen van degenen die je niet langer beschouwt als mensen. Titel: Hitlers gevangenissen. Auteur: Nikolaus Wachsmann. ISBN: 90 33 x. In het Derde Rijk speelden gevangenissen een belangrijke rol in het uitoefenen van de staatsterreur. Honderdduizenden mannen en vrouwen die afweken van de nazistische norm: joden, zigeuners, alle mogelijke maatschappelijke outsiders, werden achter slot en grendel gezet. Wachsmann biedt een onthutsende en verhelderende kijk op de nazi gevangenissen. Hij besteedt aandacht aan de ambtenaren van de rech terlijke macht die dit systeem ombouwden en lieten draaien, maar ook aan de slachtoffers die erin vernietigd worden.

Auteur: Max Cahen. ISBN: Druk: Tweede druk oktober Uitgever: Wolfaert. Ik heb dit alles opgeschreven… verwoordt opnieuw hoe het is om in een periode te leven die meer van mensen vraagt dan waartoe ze in staat zijn. Het verhaal laat zien hoe individuen zoals Max Cahen daarin boven hun menselijke maat uit kunnen stijgen. Maar ook welke prijs zij daarvoor betalen. Laten wij hen in dankbaarheid herinneren. Titel: Ik kreeg mijn vader niet dood. Auteur: Lilian de Bruijn. Uitgever: Boom. Het woord 'Engelandvaarder' zal bij veel mensen het beeld oproepen van een frisse jonge held als Erik Hazelhoff, de Soldaat van Oranje. Maar de meesten van deze avonturiers verongelukten onderweg, werden door de Duitsers opgepakt en geëxecuteerd of kwamen in een concentratiekamp terecht. Dat laatste overkwam Ton de Bruijn, de hoofdpersoon van dit boek. Hij overleefde Dachau, Buchenwald en de dodenmarsen. Zijn zaak ging failliet, hij verliet tot twee keer toe een gezin, raakte verzeild in de

Amsterdamse onderwereld van de jaren zeventig en werd uiteindelijk aan zijn lot overgelaten.

Titel: Ik overleefde de Holocaust. Auteur: Nanette Konig-Blitz. Uitgever: Prometheus. Pas op haar zeventigste is Nanette König-Blitz gaan praten over de oorlog. De jodenvervolging, de kampen, haar vriendschap met Anne Frank, tot haar laatste dagen. Ze overleefde een jaar in Westerbork en nog eens twee jaar in Bergen-Belsen. Na de oorlog verhuisde ze naar Brazilië om niet meer terug te keren. Ik overleefde de Holocaust is het schrijnende verhaal van de jeugdvriendin van Anne Frank en de laatste persoon die haar in levenden lijve zag. Doorgewinterde oorlogskenners, bekend met alle mogelijke verschrikkingen, lazen in tranen wat zij heeft moeten meemaken.

Titel: In de klauwen der SS - Concentratiekamp herinneringen. Auteur: Cor Uyttenboogaard. Uitgever: John Kappee. Dit boekje,

inclusief tekeningen, is uitgebracht net na de oorlog waarin Cor Uyttenboogaard zijn kampervaringen deelt. Citaat: 'Ik heb dit verhaal gelaten zoals ik het dikwijls uitgeput en vermoeid en toch ook weer, merkwaardig genoeg, met energie neerschreef in de hel van waaruit ik mocht ontvluchten'.

Titel: In het concentratiekamp. Auteur: Ds.

Uitgever: T. Citaat: 'In het hier geboden werk geven we een en ander weer over het leven in het concentratiekamp, zoals we dat in hoofdzaak zelf hebben gezien en ondervonden in de kampen Buchenwald en Dachau, met af en toe ook vermeldingen van feiten, die we van anderen hebben gehoord. Het is goed, dat men weet, wat mensen in de concentratiekampen aan gruwelen bedreven hebben. Dat is ook een van de redenen waarom ik dit werk heb geschreven'. Titel: Jodenkampen. A uteur: Niek van Oord. Druk: Eerste druk Uitgever: Kok Kampen. Wie had er ooit van gehoord?

Streken of gehuchten ergens op het platteland van dunbevolkte provincies als Friesland, Drenthe en Overijssel. In het begin van voor de nazi's de ideale oorden om bijna alle joodse mannen in de leeftijd van 18 tot 55 jaar bijeen te drijven. Er stonden op diverse plaatsen al barakken, ooit gebouwd om werklozen in het kader van de werkverschaffing te huisvesten. Gemiddeld tweehonderd joden konden in een kamp worden ondergebracht. Het was door de Duitse bezetters zorgvuldig uitgedacht. Titel: Kamptoestanden '45 - ' Uitgever: Keizerskroon. Daarom kan ik verklaren, dat de soort van mishandelingen, die de schrijver vermeldt, bevestigd worden door mededelingen, welke mij mondeling en schriftelijk bereikten.

De geplaagde folteringen waren geen 'spontane' reacties van gedurende jaren onderdrukte volksgenoten. Neen, zij waren handelingen door misdadigers om ongeveer Titel: KL. Auteur: Nikolaus Machsmann. Uitgever: De Bezige Bij - Amsterdam. Alles bij elkaar waren er meer dan duizend werk-, straf-, doorvoer-, internerings-, verzamel- en reserveringskampen, vooral in Duitsland, Polen, Oostenrijk, Nederland, België en Frankrijk. Het concentratiekamp weerspiegelde de essentie van het nazisme: het wilde de gemeenschap zuiveren van wat het als onreine elementen zag, en het was daarin niet kieskeurig. Nikolaus Wachsmann is de eerste die het concentratiekampsysteem als zodanig heeft onderzocht. Titel:

Koude voeten - Begenadigd tot levenslang. Auteur: Bill Minco. Op de morgen van 7 februari werd Bill Minco, middelbaar scholier in Rotterdam, uit de klas gehaald en door de Grüne Polizei opgebracht.

Enige tijd later, op 4 maart, werd Minco tezamen met 17 anderen in het Geuzenproces ter dood veroordeeld. Deze 18 verzetsstrijders zijn De

(12)

achttien doden uit het beroemde gedicht van Jan Campert. Omdat hij minderjarig was, werd zijn straf omgezet in levenslange tuchthuisstraf.

Daarmee begon voor hem een helse tocht langs Duitse tuchthuizen en concentratiekampen, waaruit hij op 30 april door de Amerikanen werd bevrijd. In schreef Minco kort na zijn terugkeer zijn belevenissen en ervaringen op, die hier voor het eerst worden gepubliceerd. Titel: Littekens kun je niet wegwassen. Auteur: M. Uitgever: Uitgave in eigen beheer. Het gezin Valk bestaat uit negen personen. Zij zijn terecht gekomen in de concentratiekampen, die de Duitsers hebben opgezet om de joden uit te roeien.

Maurits, beschrijft ook de toestand van een gespannen familie in de jaren, voordat de Duitsers Nederland binnenvielen. In deze periode gingen zijn ouders over van de joodse traditie naar de protestantse christendom, overtuigd van hun keuze door de besturingen van de Bijbel. De reactie van de omgeving was groot! Maurits heeft gepoogd deze sluier op te lichten. Ook de belevenissen in de concentratiekampen heeft hij beschreven, zoals ze hem door de jaren heen verteld zijn. Titel: Memoires van Yvo Pannekoek. A teur: Yvo Pannekoek. Druk: Derde druk februari Uitgever:

G. Van Oorschot - Amsterdam.

In zijn memoires beschrijft Yvo Pannekoek de periode , waarin hij eerst in Amsterdam, later in Vught en Dachau gevangen zat. Pannekoek observeert alsof hij een buitenstaander is: laconiek, zonder verbazing of verontwaardiging en zonder troostrijke beschouwingen over de zin van het lijden. Ondanks de moeilijke omstandigheden blijft hij zichtzelf een verwend man vinden. In een nabeschouwing constateert hij dat zijn

kampervaringen geen ongunstige nawerking gehad hebben.

Een gedeelte van deze memoires bestaat uit een aantal in gevangenschap geschreven brieven, die eerder in Libertinage gepubliceerd werden. Titel:

Mijn belevenissen in de Duitse concentratiekampen. Auteur: Joh. Wie de namen ziet van de kampen waar Teunissen verbleef, weet dat dit een verhaal van dood en verschrikking zal zijn. Hoewel er al veel bekend is, maakt dit verhaal diepe indruk. De omstandigheden in de kampen, de zware en vaak zinloze arbeid, de afschuwelijke hygiënische situatie: het is nauwelijks voor te stellen hoe iemand dat ruim vier jaar kan doorstaan.

Dit boek is behalve door de impact van de gebeurtenissen, ook indrukwekkend door de haast 'filmische' weergave. Titel: Mijn getto - Warschau Majdanek Flossenburg. Auteur: Jack Eisner. Uitgever: Hollandia. Dit is het eigen, ware verhaal van de auteur, een inspirerend verslag over hoe hij de hel van de Tweede Wereldoorlog overleefde. Zijn relaas begint bij de inval in Polen door de nazi's, toen hij als dertienjarige in Warschau woonde. Hij vertelt over het leven in het getto, over de heldhaftige strijd tijdens de opstand en hoe hij en zijn tienerbende voedsel en wapens over de muur smokkelden.

Hij voert ons concentratiekamp binnen, waar hij het meesterbrein was achter een serie gedurfde ontsnappingen, die steeds weer gevolgd werden door gevangenneming. Gedurende een dodenmars die hij, naar het leek, niet zou overleven werd hij uiteindelijk in door de Amerikanen bevrijd.

Een buitengewoon verhaal over de geestkracht van een bijzonder mens, die gedreven werd door de wil om te overleven. Titel: Mijn strijd. Auteur:

Adolf Hitler. Wie de oorzaken van de Tweede Wereldoorlog en de Holocaust beter wil begrijpen moet Mein Kampf lezen. In dit boek geeft Adolf Hitler namelijk inzicht in zijn gedachtewereld. In Mein Kampf maakt hij duidelijk dat een wereldoorlog onvermijdelijk is en dat de joden moeten worden 'verwijderd'. Niets minder dan de wereldheerschappij was zijn einddoel.

Zodra hij in de politieke macht had veroverd ging hij aan de slag met het uitvoeren van zijn plannen. Mein Kampf werd in binnen- en buitenland gerecenseerd en gelezen, maar door vrijwel niemand serieus genomen. Ten onrechte, want zelden was een politicus zo openhartig over zijn bedoelingen als Adolf Hitler. Mein Kampf laat zich namelijk lezen als een blauwdruk voor het beleid van het nationaalsocialisme na de

machtsovername in Titel: Naar de hel Auteur: Jacob van Gelder Ben Dror. ISBN: 90 40 7. Uitgever: De Nieuwe Haagsche. Naar de hel en terug is een aangrijpend en indringend verhaal over de concentratie- en vernietigingskampen van nazi-Duitsland. Jacob Ben Dror, een van de weinigen die de hel van de vernietigingskampen heeft mogen overleven, heeft na vijftig jaar zijn verhaal - het verhaal van ruim 6 miljoen joden, zigeuners, homofielen, politieke gevangenen, vrijmetselaren en vele anderen - op papier gezet met het doel dat zijn aanklacht en getuigenis kan dienen om de herinnering aan het verleden levend te houden.

De auteur is in naar Israel vertrokken en heeft daar gewerkt in de agrarische sector. Als kolonel heeft hij zijn land jaren weten te dienen. Titel:

Nacht. Auteur: Elie Wiesel. Uitgever: J. Elie Wiesel werd als kind naar de nazi-vernietigingskampen Auschwitz en Buchenwald gezonden. Nacht is het openhartige en diep ontroerende verslag van de verschikkingen die zich daar hebben afgespeeld. Een joodse jongen vertelt hoe hij er getuige van was hoe zijn moeder en zusje direct na aankomst in het kamp naar de gaskamer werden gestuurd, en hoe zijn vader van uitputting stierf na de gedwongen mars naar Buchenwald.

Nacht is een hartstochtelijk pleidooi om nooit te vergeten tot welke onmenselijkheid de mens in staat is. Op een indringende en krachtige manier brengt Elie Wiesel het kwaad in zijn meest extreme vorm opnieuw tot leven. Namens het college van burgemeester en schepenen van de stad Sint- Truiden,. Ludwig Vandenhove burgemeester. Zie de website www. Overslaan en naar de algemene inhoud gaan. Ludwig Vandenhove. U bent hier Home. De laatste getuigen uit concentratie- en vernietigingskampen.

https://static.s123-cdn-static-c.com/uploads/4680424/normal_61b84aca7c08e.pdf

Referenties

GERELATEERDE DOCUMENTEN

- 's Avonds, we moesten altijd ‘dag, mijnheer’ zeggen, dan kon hij controleren hoe laat we naar huis gingen - was het eens bij ongeluk zes uur precies, dan zei hij: ‘Ach, soa, zes

Dit onderzoek wijst echter uit dat vorming voor een aanzienlijk deel van de jongeren een belangrijke reden is om gebruik te maken van het Ambulant Jongerenwerk en een kleine helft

„Voor wie zich niet laat overbluf- fen en eens rustig kijkt wat er nu helemaal klopt aan dit soort ar- gumenten, blijft er weinig over dat tegen het bestaan van God

Indien de betrokkene niet meer behoort tot de cate- gorie van werknemers, waartoe hij behoorde op het ogenblik van de verkiezingen, tenzij de vakorganisatie die de kandidatuur heeft

Bijna alle Duitse deelstaten zijn tussen 1992 en 1999 overgestapt van een systeem waarin de burgemeester door de raad werd gekozen (een benoemde burgemeester bestond in

Maar 's morgens van den andren dag Kust hem zijn moeder met een lach, En noemt hem weêr haar lieve Piet - - Dat was hem in geen jaar geschied. - En zie, wat ligt daar in

Gerrit Krol, De schrijver, zijn schaamte en zijn spiegels.. Een goede roman is autobiografisch. Niet door de gebeurtenissen die erin beschreven worden, maar als verslag van de

Welnu, in dit opzicht heeft Tim zich getoond een karakteristieke vertegenwoordiger van wat de doorsnee-Nederlauder zich van de Groninger pleegt voor te