[Uitzending nr.9 – Genesis 3 vers 1-13]
Genesis 3, de zondeval en de verdrijving uit de hof van Eden.
Volgens sommige Bijbeluitleggers komen we met het derde hoofdstuk van Genesis aan het meest belangrijke hoofdstuk van de Bijbel.
Iemand noemde Hoofdstuk 3 de spil van de Bijbel. In Genesis 1 en 2 vinden we onschuld en volmaaktheid. Er is vriendschap met God. Als je dan Genesis drie zou overslaan en direct in het vierde hoofdstuk zou beginnen dan slaat de schrik je om het hart.
In de hoofdstukken 4 tot en met 11 komen we van alles tegen. Je ziet er jaloezie, angst en moord. Leugens, verderf, opstand en veroordeling.
In Genesis 3 gebeurt iets ontzettends!
Laat ik nog eens samenvatten wat er is gebeurd:
In Genesis drie keren we terug naar de bron van de goddelijke waarheid. Hier begint het grote drama dat ongeveer 6000 jaar geleden in de menselijke geschiedenis plaatsvond. En… het drama is nog niet tot een einde gekomen.
In Genesis drie vinden we de verklaring van God over de diepe val en verdorven situatie van de mensheid.
Hier leren wij de geraffineerde streken van de vijand, de duivel kennen. In Genesis 3 verloor de mensheid de kracht om op de goede weg van God te gaan. Door de ongehoorzaamheid van mensen – het niet luisteren naar God – werd de goddelijke genade van ons weggenomen.
Hier ontdekken we wat de gevolgen van de zonde zijn, wanneer een mens van God wegvlucht.
We zien er de houding van God tegenover een schuldige zondaar. We
ontdekken de diepgewortelde neiging van een mens om de eigen schaamte te bedekken met eigen bladeren en bedenksels.
Maar er wordt ook een weg gewezen – door God beschikt – uit de nood van
God heeft Zelf voorzien in een oplossing voor het probleem van de zonden!
Hier begint de stroom van profetieën en woorden van God die door heel de Bijbel heen loopt. Want hier leren wij dat een mens – vanuit zichzelf – niet tot God kan naderen. Het kan alleen door bemiddeling. God geeft een Middelaar!
Hoe heeft het allemaal zover kunnen komen? In het eerste deel krijgen we te maken met de verleiding van de mens. De slang werpt een schaduw over het Woord van God. Genesis 3 vers 1:
De slang was listiger dan alle andere dieren die de HERE God had gemaakt. Hij zocht de vrouw op en vroeg: ‘God heeft jullie zeker wel verboden van de bomen van de hof te eten, Hè?
De vraag kan opkomen: waarom deze verleiding? In de eerste twee
hoofdstukken van Genesis lezen we dat de mens onschuldig werd geschapen.
Adam en Eva leefden ongedwongen in een open relatie met God. Zij luister- den naar Hem en deden wat Hij hen als taak had opgegeven. Helaas bleef dat niet zo. Zij kozen voor een eigen weg, zonder God. God bleef trouw maar de mens niet!
Wat is dat trouw blijven? Trouw blijven is: niet aan verleiding toegeven.
Onschuld die zich handhaaft als de verleiding er is. We moeten goed zien dat verleiding twee dingen kan doen: je sterker maken of vernietigen.
Het is het één of het ander!
De Hof van Eden was geen broeikas en de mens was er geen plant in de broeikas. Het menselijk karakter moest zich ontwikkelen. Dat kan vaak alleen door de moeite en diepte heen. Als verleidingen je voor het blok zetten om te kiezen. De mens werd geschapen met een eigen verantwoordelijkheid. Geen marionet of robot die uit de hemel wordt bestuurd. Nee, een mens, zelf verantwoordelijk om te verheerlijken, te gehoorzamen, te dienen en zich te onderwerpen aan het opzicht en de regering van God
.
De mens schiep zichzelf niet maar is door God geschapen. God is geen scheidsrechter in de leefregels en voorwaarden die Hij de mens voorlegt.
God zei – in Genesis 2 vers 17: ‘Van de boom van de kennis van goed en kwaad’ mag je niet eten. Die boom was niet de enige boom om van te eten, in de hof van Eden.
Het zou – op z’n minst – vreemd zijn geweest wanneer de mens zou zijn gestorven, omdat hij niet van de boom mocht eten. Van de honger omdat er maar aan één boom voedsel was te vinden.
Nee, er was een overvloed aan fruitbomen in de hof Eden. Adam en Eva hadden het niet nodig had om van de verboden boom te eten. Binnen hun eigen verantwoordelijkheid als schepsel hadden zij ook ‘NEE’ kunnen zeggen maar dat deden zij niet. Zij lieten zich door de slang verleiden.
In Genesis 3 vers 1 komt de slang te voorschijn. Zij is er opeens. Het roept direct de vraag op: waar kwam hij vandaan? Hoe kwam hij in de hof van Eden? Vanuit de Bijbel kunnen we zeggen dat de slang er niet uitzag zoals wij slangen kennen. Een kronkelig beest met een venijnige kop.
In feite wordt niet verteld hoe en waar hij vandaan kwam. Er wordt alleen meegedeeld dat hij er al was. Het Woord van God laat ook veel weg.
De slang was een dier dat Satan kon gebruiken en dat heeft hij gedaan. Dat is nog steeds een methode die satan gebruikt. Ook vandaag!
Paulus schrijft in de tweede brief aan de Korintiërs: ‘Satan zelf kan zich voordoen als een engel van het licht’ (2 Kor.11:14).
Het laatste Bijbelboek Openbaringen, zegt meer over satan: ‘De grote draak, de oude slang – ook wel duivel of Satan genoemd – die alle mensen ter wereld verleidt, werd met zijn engelen op de aarde gegooid.’
(Openb.12:9).
Dit schepsel was niet het glijdende dier, zoals wij het vandaag kennen. Dat is niet het beeld dat de Bijbel van hem geeft. We lezen in Openbaring 20 vers 2:
‘Hij pakte de draak – de oude slang, Satan, de duivel – en boeide hem voor duizend jaar.’
Hier wordt een schepsel beschreven met reusachtige mogelijkheden. In
Ik geloof dat Jesaja 14 en Ezechiël 28 een verslag van zijn oorsprong geven en ook, hoe hij het schepsel werd dat hij nu is.
De slang was listiger dan alle andere dieren, die de HERE God had gemaakt. Hij zocht de vrouw op en vroeg: ‘God heeft jullie zeker wel verboden van de bomen in de hof te eten, hé?’ ‘Nee hoor,’ antwoordde de vrouw, ‘wij mogen van alle bomen eten, behalve van die in het midden van de hof. Wij mogen hem zelfs niet aanraken, want dan zullen wij
sterven.’ (Gen.3:1- 3)
Waarom toch benaderde de slang de vrouw? Waarom niet de man?
Toen God Adam schiep vertelde Hij hem dat hij kon eten van iedere boom van de hof, maar van die éne mocht hij niet eten.
De vrouw werd later geschapen en zij kreeg de informatie uit tweede hand, zij kreeg het van Adam. Mogelijk kwam de slang daarom het eerst naar Eva.
Misschien ook omdat een vrouw vaak nieuwsgieriger en meer onderzoekend is dan een man?
Satan wist wat hij ging doen. Let op wat hij doet. Hij gebruikt een heel slimme manier van vragen. Satan probeert twijfel te zaaien aan het Woord van God.
Hij stelt Eva de volgende vraag:
‘God heeft jullie zeker wel verboden van de bomen in de hof te eten, hè?’
Satan probeert twijfel en nieuwsgierigheid in haar te laten opkomen. En dan antwoordt Eva: ‘Nee hoor, wij mogen van alle bomen eten, behalve van die in het midden van de hof. Wij mogen hem zelfs niet aanraken, want dan zullen wij sterven.’
Alleen het laatste had God tegen Adam gezegd: ‘dan zul je zeker sterven’
(Gen.2:17). Eva voegt zelf iets toe: ‘Wij mogen hem zelfs niet aanraken,’.
De reactie van de slang is direct een confrontatie. Satan ontkent de woorden van God en maakt Eva tot een leugenaar.
Genesis 3 vers 4 en 5:
‘Dat is een leugen,’ zei de slang, ‘jullie zullen niet sterven. God zegt dat alleen omdat Hij weet dat jullie aan Hem gelijk zullen zijn als je daarvan eet. Je ogen zullen opengaan en net als God zul je het onderscheid kennen tussen goed en kwaad.’
Satan strooit leugens rond want wat hij zegt is absoluut niet waar! Hij zaait twijfelt over de liefde en de goedheid van God. In de zin van: als God dan zo goed is, waarom legt Hij jullie dan deze beperking op?
Satan doet het voorkomen dat God niet rechtvaardig is als Hij zegt: ‘Jullie zullen sterven’. Daarbij wil hij de indruk wekken dat God helemaal niet zo heilig is als Hij zegt. We horen satan zeggen: ‘God zegt dat alleen omdat Hij weet dat jullie aan Hem gelijk zullen zijn als je daarvan eet. Je ogen zullen opengaan en net als God zul je het onderscheid kennen tussen goed en kwaad.’
Verleiders verkondigen vaak halve waarheden. Zo is het ook hier - bij de grote verleider aller tijden – er zitten waarheidselementen in zijn betoog. Maar zijn woorden zijn een leugen en gericht tegen de betrouwbaarheid en goedheid van God. Gods gebod lijkt alleen maar beperkend, maar is in wezen
beschermend en goed. God heeft ermee het goede voor de mens op het oog!
In het Nieuwe Testament horen we de Here Jezus zeggen in Matth.11:30:
‘Wat Ik van u vraag is nooit te zwaar en de last die u voor Mij moet dragen, is licht.’
Dat God ‘het goede op het oog heeft voor de mens’ wordt ook bevestigt door de apostel Paulus met de woorden:
‘Maar op Gods wet zelf is niets aan te merken. Wat die wet van ons eist, is zuiver, rechtvaardig en goed.’ Romeinen 7 vers 12
Ik kom nog even terug op wat Eva – in vers 3 - tegen satan zegt. Eva voegde iets toe aan wat God had gezegd.
Van wat voor een kerkelijke stroming een mens ook is – iets toevoegen aan of weglaten van het spreken van God is niemand toegestaan. Dat geldt natuurlijk ook voor Zijn Woord dat de Here liet opschrijven.
Wij moeten niet vijandig tegenover de woorden van God staan maar Hem geloven op Zijn Woord.
De Here Jezus zegt in Johannes 6 vers 29: ‘U moet in Mij geloven. Dat is de wil van God, want Ik ben door Hem gestuurd.’
‘U moet in Mij geloven.’ Dat is erg belangrijk punt!
Met name het Bijbelboek Romeinen laat de gehoorzaamheid in het geloof duidelijk zien: geloof leidt tot gehoorzaamheid en ongeloof leidt altijd tot ongehoorzaamheid.
De slang – satan – ontkent heel sluw de woorden van God. Hij geeft er eigen woorden aan en daardoor komt God in een ander voetlicht te staan.
We gaan verder met Genesis 3 vers 6:
De vrouw keek naar de boom en zag dat de vrucht eetbaar was en er prachtig uitzag. Die vrucht kon haar verstandig maken! Ze plukte wat vruchten en at ervan. Ze gaf ook haar man, die bij haar was, van de vruchten en hij at er ook van.
Let op de geraffineerde oproep van satan. Er zit een drievoudige aantrek- kingskracht in. Er was de begeerte – wat Eva zag was goed om te eten, het zag er lekker uit – maar dat is niet alles. Naast de begeerte zijn er de
zintuigen – wat Eva zag was een lust voor het oog, het was mooi om te zien.
Maar – als derde – was er de intelligentie. Het zichtbare was niet echt het belangrijkste maar het beroep op het geestelijke deel van de mens, op het denken.
De vrucht die Eva zag was begeerlijk om verstandig te maken. Dat was veel- belovend. Het brengt Eva ertoe om de weg van gehoorzaamheid te verlaten en toe te geven aan de verleiding.
Het is te vergelijken met de verzoeking van de Here Jezus – door satan – in de woestijn (de geschiedenis is te vinden in: Mattheüs 4; Markus 1 en Lukas 4)
eerst zei satan tegen de Here Jezus – die lange tijd niet had gegeten -
‘Maak deze stenen tot broden’. Dat is een prikkel voor de begeerte. Zoals we ook bij Eva zagen.
toen toonde satan Jezus al de koninkrijken van de wereld en bood deze Hem aan, met een beroep op het verstand -zoals de boom er prachtig uit zag;
en ten slotte zei satan “Werp Uzelf van de tempel” – dat was een beroep op de intelligentie van de mens. God heeft toch beloofd dat Hij je zal bescher- men? Een godsdienstige aanslag op de geloofwaardigheid van God.
Ik denk niet dat de duivel zijn tactiek vandaag heeft veranderd. Hij doet hetzelfde met u, jou en mij. De reden waarvoor hij deze tactiek nog steeds gebruikt? Ze hebben bij veel mensen nog steeds resultaat. Er is geen andere tactiek nodig, want wij mensen vallen nog steeds in dezelfde fouten als Adam en Eva. Het brengt mensen – ook vandaag – ertoe om de weg van
gehoorzaamheid te verlaten en toe te geven aan de verleiding.
Johannes schreef: ‘Alles wat van de wereld is – de zondige begeerten, de hebzucht en de hoogmoed, die door macht en bezit ontstaat – is er niet door de Vader, maar door de wereld.’ (1Joh.2:16)
De zondige begeerten , dat is ‘de boom was goed om van te eten.’
De hebzucht , dat is ‘de boom zag er goed uit.’
De hoogmoed, dat is ‘de vrucht van de boom kon haar verstandig maken.’
Verlangens zijn op zichzelf niet verkeerd. In Genesis 2 vers 9 lezen we – vanuit de grondtekst – dat alle bomen begeerlijk waren om te zien en goed om van te eten. Maar, er is een grens die door Gods geboden wordt bepaald – Exodus 20 vers 17 – er zijn ook zaken die niet begeerd mogen worden.
Het zijn verlangens die niet van de Vader komen, maar van de wereld. De Here Jezus heeft aangewezen waar deze dingen vandaan komen. Hij zei dat deze zonden, verkeerde begeerten diep uit het hart van de mens komen. Daar doet satan een beroep op. Dat is zijn methode om de mens te verleiden.
Satan vertelde Adam en Eva dat ze het verschil tussen goed en kwaad zouden ontdekken – en wat gebeurde er? We lezen het in Genesis 3 vers 7:
‘Toen zij dat hadden gedaan, kregen ze door dat ze naakt waren en zij schaamden zich. Van bladeren van een vijgenboom maakten zij schorten en hingen die om hun middel.’
Ze kregen door dat ze naakt waren. Het viel hun opeens op.
Dat verwijst naar hun geweten. Vóór de zondeval was het er niet.
Adam en Eva waren rein, onbevlekt. Onschuldig en onwetend van het kwaad.
Een christen psycholoog heeft eens gezegd dat een schuldcomplex net zo deel is van de mens als zijn rechterarm. Met andere woorden een mens kan zelf niet van zijn schuldcomplex afkomen.
‘Van bladeren van een vijgenboom maakten zij schorten en hingen die om hun middel.’
Het valt op dat de vijgenboom de enige boom is die hier speciaal wordt genoemd? De boom ‘van de kennis van goed en kwaad’ was geen appel- boom. De vrucht wordt niet genoemd. Waar komt dan de algemeen ingesleten gedachte vandaan, dat de vrucht een appel is? Het heeft te maken met een woordspeling in het Latijn: ‘malus’ betekent: appelboom en ‘malum’ betekent:
het kwade. Ik ben er zeker van dat de verboden boom geen appelboom was.
De vijgenbladeren verborgen wel iets, maar bedekten niet volledig. Adam en Eva beleden hun zonden niet. Nee, zij probeerden hun zonden alleen te
verbergen. Ze waren er nog niet aan toe om hun verloren positie toe te geven.
.
Met deze verzoeking wilde satan de mens van God vervreemden. Hij wilde de mens voor zichzelf winnen. Om zelf de god van de mens te worden.
Satan probeert twijfel te zaaien tegenover God. Let er op hoe satan werkte bij Eva. De slang suggereert alleen en geeft geen opdracht tot eten. De vrouw ziet dat de boom goed is – zoals God van Zijn schepping in Genesis 1 en Eva negeert het verbod om van de boom te eten. Vervolgens geeft zij de vrucht aan haar man. Adam neemt niet deel aan het gesprek met de slang maar volgens het slot van vers 6 was hij er waarschijnlijk wel steeds bij.
God begint met het hart van de mens. Religiositeit is vaak iets dat je aanraakt.
Maar, God begint niet zo.
Er is een onderscheid te maken tussen het Christendom en een christen. Een christen is geen godsdienst maar is Christus.
Hij – Jezus Christus – ging direct naar de bron toen Hij zei: ’Je moet opnieuw geboren worden.’
Hij zei – tegen de geestelijke leiders van het volk, de Farizeeën: ‘Jullie zijn als graven, mooi van buiten met marmer en bloemen, maar van binnen vol dode beenderen.’ Wat een voorbeeld!
Adam en Eva maakten schortjes en hingen die om hun middel, in plaats van hun zonden te belijden. Wat kunnen wij daar vandaag mee?
Laten wij onszelf de spiegel voorhouden: velen gaan geregeld naar de kerk, doen hun godsdienstige plichten en goede werken, in plaats van hun zonden te belijden. In wezen hebben wij dan nog steeds schortjes waar we ons achter verbergen. En God? Hij roept – ja! Ook u luisteraar. Genesis 3 vers 8 en 9:
‘Die avond hoorden zij de HERE God door de hof wandelen en zij verborgen zich snel tussen de bomen.
De HERE God riep: ‘Adam, waar ben je?’
Religie kan je van de ware God vervreemden. Adam valt, hij verliest God.
Maar God, zoekt hem op en dat is nog steeds zo. Een mens zoekt van nature niet naar God. God zoekt de mens. Hij wil niet dat ze verloren gaan maar tot erkentenis van Zijn waarheid komen. Hoort u al bij de mensen die gevonden zijn?
We gaan verder met vers 10 t/m 12 van Genesis 3
‘Adam antwoordde: “Ik hoorde U en toen werd ik bang omdat ik naakt ben. Daarom verstopte ik me.
Wie heeft je verteld dat je naakt bent? vroeg de HERE God.
Of heb je soms gegeten van de boom waarvoor ik jullie had gewaar- schuwd? Adam zei: De vrouw die U mij hebt gegeven, heeft mij ervan gegeven en toen heb ik ervan gegeten.’
Adam geeft niet toe dat hij verkeerd zit. Hij bekent niet. Het belangrijkste wat hier gebeurt is niet – dat hij Eva de schuld geeft.
Nee, Adam doet geen belijdenis van eigen schuld maar geeft God de schuld!
En God? We lezen verder in vers 13:
‘De HERE God wendde Zich tot de vrouw en vroeg:
‘Hoe kon je dat nu doen? Zij antwoordde:
De slang heeft mij bedrogen en misleid.’
De slang wordt vervloekt, er is geen hoop voor satan. De ongehoorzaamheid van Adam en Eva wordt gevolgd door zwoegen , zweet en dood. Is nu alles verloren? Gelukkig niet - God zoekt het verlorene!
God kan niet tegen Zijn verlies. Hij gunt de winst aan satan niet, en in een wereld vuil en vies zoekt Hij de mens die Hem verliet.
Hij zoekt die vrouw, die langs de straat zich etaleert en straks verkoopt. Hij zoekt die knul die, desolaat met drugs z’n jonge body sloopt.
Hij zoekt de man die gister juist de bak indraaide wegen moord. Hij grijpt naar een gebalde vuist en brengt terecht wie is ontspoord.
Hij zoekt die mens die netjes leeft, maar geen benul heeft van zijn nood, die iedereen het zijne geeft en deugdzaam voortschrijdt naar de dood.
God heeft de wereld eind’loos lief. Hij gunt Zijn schepping satan niet. Straks, in het laatste offensief maakt Hij haar tot bezet gebied.
Daar zullen dan die moordenaar, die selfmade christen, en die meid, Àl Gods verlosten met elkaar Hem danken tot in eeuwigheid.
