WAT ZIJN STERREN? GRATIS
Auteur: Katie Daynes Aantal pagina's: 12 pagina's Verschijningsdatum: 2018-08-28
Uitgever: Usborne Publishers EAN: 9781474954747
Taal: nl Link:
Download hier
Ster (hemellichaam)
Daarom noem je planeten ook planeten en niet sterren. Uitsluitend de bollen die in een baan om een ster draaien heten planeten. Bollen die in een baan om een planeet draaien heten manen. Alles wat door één ster of soms zelfs twee sterren bijeen wordt gehouden heet een planetenstelsel.
Onze eigen zon is ook een ster, een middelgrote. Het is de ster die het dichtst bij de Aarde staat. Het planetenstelsel waar wij in leven heet het zonnestelsel. Sterren ontstaan uit gas en stofdeeltjes uit de ruimte , of eigenlijk uit nevels. Soms vormen die stofdeeltjes en het gas samen een hele grote wolk. Die wolk is wel miljarden kilometers groot en dat noemen we een nevel. Ze bestaan grotendeels uit waterstof en helium en deeltjes ijzig ruimtestof. In de nevel komen steeds meer deeltjes en soms worden dat klonten.
Een klont kan steeds groter worden. En dan gaat de klont onder invloed van zijn eigen zwaartekracht krimpen. De klont wordt steeds heter en verandert langzaam in een babyster! Deze inkrimpende gaswolk noemen we ook wel een protoster. Ten slotte wordt het heet genoeg voor een kernreactie. Hierdoor wordt het waterstof en de helium omgezet in energie en dan wordt de nevel een ster. De geboorte van een ster duurt wel een paar honderdduizenden jaren.
Het is voor een mens daarom onmogelijk om het hele ontstaan van een ster te volgen, maar omdat er op zoveel verschillende plekken in ons sterrenstelsel sterren ontstaan kunnen we van de verschillende fases veel leren over het ontstaan van sterren. Sterren bestaan uit verschillende gassen. Deze gassen kan je zien aan de kleur en van de ster. Sterren splijten waterstof en daaruit ontstaat helium. In die splijting komt er warmte vrij. Een ster staat heel erg ver weg. De afstand van de aarde naar een ster benoem je in lichtjaren. De sterren die wij kunnen zien zijn in vergelijking nog dichtbij de aarde. Na de zon is de dichtstbijzijnde ster Sirius. Sirus staat 8,6 lichtjaar van de aarde af. Dit betekend dat het licht dat wij zien schijnen van Sirius 8,6 jaar geleden al naar beneden begon te stralen. Als de ster Sirius dus dood zou gaan en geen licht en warmte meer af zou geven, zouden wij de ster Sirius nog 8,6 jaar zien stralen. Er zijn ook sterren die bijvoorbeeld lichtjaar van de aarde afstaan en die wij nog steeds kunnen zien s'nachts.
Dat betekend dat het Romeinse Rijk nog niet bestond toen het licht vertrokken was dat wij nu op de aarde kunnen zien. Sterren gaan dood als de voorraad nucleaire brandstof op is. Eerst verbrandt de waterstof, daarna het helium. Als het helium op is, verdwijnt de nucleaire energie die over is snel en dan ontploffen ze, krimpen of koelen ze af. Sterren branden van enkele miljoenen tot vele miljarden jaren lang. De kleinste sterren hebben maar weinig brandstof, maar zij doen daar erg zuinig mee en leven uiteindelijk langer dan de grote sterren. Een kleine ster heeft genoeg gas om 10 miljard jaar te blijven branden. Superreuzen zijn de grootste sterren in het heelal. Deze kunnen wel keer zo zwaar zijn als de zon, en De
superreuzen zijn eerst blauw, en aan het eind van hun leven worden ze rood. Als al het gas op is van de ster ontstaat er een enorme explosie. Uit deze explosie komt een neutronenster. Een neutron is een heel erg klein deeltje, maar deze neutronensterren zijn toch nog twee keer zo groot als de zon!
Zonachtige sterren zijn geel of oranje van kleur en zijn ongeveer even groot als de zon. Hun leven is wat minder spectaculair; aan het eind van hun leven vallen ze uit elkaar en er blijft een hele kleine witte dwergster over. Het grootste deel van het heelal bestaat uit rode dwergsteren. Dit zijn kleine sterren die lang leven. Aan het eind van hun leven vallen ze net als de zonachtige sterren uit elkaar, en blijft er ook een kleine witte dwergster over. Je kunt in een koepel sterren kijken, maar je kunt het nog beter in de bergen doen. Dat is meer dan de doorsnede van de aardbaan om de zon. En dan te bedenken dat er sterren zijn die nog aanmerkelijk groter zijn dan Betelgeuze. Sterren die erg klein zijn noemen we dwergen. Een van de kleinste normale sterren is de witte dwerg LP Deze ster is pas in mei ontdekt. Zijn middellijn bedraagt slechts ongeveer kilometer. Dat is slechts de helft van de middellijn van de maan. Er zijn echter ook sterren die weer veel kleiner zijn dan dwergsterren.
Dat zijn bij voorbeeld neutronensterren. Deze hebben een middellijn van slechts 20 kilometer. Toch zijn ze wel even zwaar als de zon. Hieronder vind je een lijst van de 16 helderste sterren. Ook is de helderheid schijnbare magnitude , de afstand in lichtjaar en het spectraaltype Sp gegeven.
Van de 16 helderste sterren op de vorige bladzijde kun je aan het spectraaltype zien dat Acrux de grootste opper vlakte-temperatuur heeft.
Betelgeuze behoort tot de helderste sterren alhoewel de ster veel verder weg staat dan de andere heldere sterren. Bovendien is het de ster met de laagste oppervlakte-temperatuur. Kijk maar naar het spectraaltype. Anders kan deze ster nooit zo helder zijn. We hebben al verteld dat
Betelgeuze een superreus is. Om precies te zijn een rode superreus. Je weet inmiddels al dat er hele grote en hele kleine sterren zijn.
Er zijn sterren die duizend keer groter zijn dan de zon. We mogen echter niet zeggen dat zo'n ster dan ook duizendmaal meer inhoud heeft. Dat willen we uitleggen met een voorbeeld. Stel je hebt een grote kist van cm lang, cm breed en cm hoog. Die ga je vullen met blokken van 10 cm lang, 10 cm breed en 10 cm hoog.
Je ziet dat de doorsnede van de kist 10 keer zo groot is als de doorsnede van de blokjes. Hoeveel blokjes gaan er eigenlijk in de kist. Bovendien kun je 10 van deze lagen maken. In de kist gaan dus 10 x 10 x 10 is maar liefst blokjes. Zo gaat het ook bij sterren. De zon heeft een middellijn die ruim keer groter is als de middellijn van de aarde. Stel dat je de zonnebol zou kunnen vullen met aardbolletjes. Dat zou je merken dat er meer dan één miljoen aardbollen in de zon gaan. Het volume van de zon is dus meer dan 1 miljoen keer het volume van de aarde. Met volume bedoelen we de hoeveelheid ruimte die door iets wordt ingenomen. Je kunt je wel indenken dat de sterren heel erg zwaar zullen zijn. Dus erg veel massa zullen hebben. Maar is de massa de hoeveelheid materie van een ster nu ook zo veel groter ten opzichte van andere sterren als het volume? Zeker niet! De meeste sterren zijn hooguit 10 keer zwaarder dan de zon of hooguit 10 keer lichter. Dat komt doordat alle gasdeeltjes bij een kleine ster erg dicht op elkaar zitten.
Je kunt het vergelijken met een emmer sneeuw waarvan we de sneeuw stevig hebben aangestampt. De gasdeeltjes in de kleine ster worden als het ware samengeperst in een kleine ruimte. Als echter het volume van een ster groot is, dan zullen de gasdeeltjes veel minder dicht op elkaar zitten.
Zo zijn er sterren waarvan een luciferdoosje vol van de materie van zo'n ster hier op aarde vele duizenden kilo's zou wegen.
Dat zijn kleine sterren, waar alle gasdeeltjes heel dicht op elkaar zitten. Van grote sterren zal een luciferdoosje vol materie van die ster maar weinig wegen. Hier zitten namelijk veel minder gasdeeltjes in omdat de gasdeeltjes van zo'n grote ster niet dicht op elkaar gepakt zitten. Eigenlijk zouden we ook moeten praten over het soortelijk gewicht. Hiermee bedoelen we hoeveel één liter van een bepaalde stof weegt. Het soortelijk gewicht van water is precies 1. Eén liter water weegt precies één kilogram.
Een liter lucht weegt natuurlijk veel minder. Het soortelijk gewicht van lucht is dan ook veel kleiner dan dat van water. Een liter lood weegt echter ruim 11 kilogram. Daarom is het soortelijk gewicht van lood ook ruim Bij kleine sterren is het soortelijk gewicht erg groot omdat alle gasdeeltjes erg dicht op elkaar zitten. Grote sterren hebben een veel kleiner soortelijk gewicht. Sterren Als je op een heldere maanloze nacht, ver van de bewoonde wereld, naar de hemel kijkt, kun je enkele duizenden sterren zien. Of een ster heet of juist koel is kun je eenvoudig zien. Van één ster kunnen we heel duidelijk zijn kleur zien: de zon. Hieronder geven we je een lijstje van enkele heldere sterren. Neutronensterren zijn dan ook hele bijzondere sterren. Hoe kleiner de schijnbare magnitude hoe helderder de ster. De zwakste sterren die je onder goede weersomstandigheden nog net zonder kijker kunt zien hebben een helderheid van magnitude 6.
Ze zijn honderd keer zwakker als een ster van magnitude 1. Dan moet Betelgeuze inderdaad wel heel erg groot zijn. Zo kunnen we ook het soortelijk gewicht van sterren bepalen. Sterrenkunde in Nederland Sterrenkunde. De Sterrenhemel Vandaag. Te Koop. Advertenties Alle informatie benodigd voor de amateurastronoom voor kun je vinden in sterren en planeten Deze brochure bevat alle basisbegrippen en kennis van de sterrenkunde. Ideaal voor starters in deze hobby bestelcode JWG Heb je je wel eens afgevraagd hoe een bepaalde ster heet?
Net als de zon veranderen ook de sterren steeds van plaats aan de hemel. Met deze draaibare sterrenkaart kun je heel gemakkelijk de verschillende sterrenbeelden en sterren opzoeken bestelcode AW
Wat is een ster?
Soms vormen die stofdeeltjes en het gas samen een hele grote wolk. Die wolk is wel miljarden kilometers groot en dat noemen we een nevel. Ze bestaan grotendeels uit waterstof en helium en deeltjes ijzig ruimtestof. In de nevel komen steeds meer deeltjes en soms worden dat klonten. Een klont kan steeds groter worden. En dan gaat de klont onder invloed van zijn eigen zwaartekracht krimpen. De klont wordt steeds heter en verandert langzaam in een babyster! Deze inkrimpende gaswolk noemen we ook wel een protoster. Ten slotte wordt het heet genoeg voor een kernreactie. Hierdoor wordt het waterstof en de helium omgezet in energie en dan wordt de nevel een ster. De geboorte van een ster duurt wel een paar honderdduizenden jaren. Het is voor een mens daarom onmogelijk om het hele ontstaan van een ster te volgen, maar omdat er op zoveel verschillende plekken in ons sterrenstelsel sterren ontstaan kunnen we van de verschillende fases veel leren over het ontstaan van sterren.
Sterren bestaan uit verschillende gassen. Deze gassen kan je zien aan de kleur en van de ster. Sterren splijten waterstof en daaruit ontstaat helium.
In die splijting komt er warmte vrij. Een ster staat heel erg ver weg. De afstand van de aarde naar een ster benoem je in lichtjaren. De sterren die wij kunnen zien zijn in vergelijking nog dichtbij de aarde. Na de zon is de dichtstbijzijnde ster Sirius. Sirus staat 8,6 lichtjaar van de aarde af. Dit betekend dat het licht dat wij zien schijnen van Sirius 8,6 jaar geleden al naar beneden begon te stralen.
Als de ster Sirius dus dood zou gaan en geen licht en warmte meer af zou geven, zouden wij de ster Sirius nog 8,6 jaar zien stralen. Er zijn ook sterren die bijvoorbeeld lichtjaar van de aarde afstaan en die wij nog steeds kunnen zien s'nachts. Dat betekend dat het Romeinse Rijk nog niet bestond toen het licht vertrokken was dat wij nu op de aarde kunnen zien. Sterren gaan dood als de voorraad nucleaire brandstof op is. Eerst verbrandt de waterstof, daarna het helium. Als het helium op is, verdwijnt de nucleaire energie die over is snel en dan ontploffen ze, krimpen of koelen ze af.
Sterren branden van enkele miljoenen tot vele miljarden jaren lang. De kleinste sterren hebben maar weinig brandstof, maar zij doen daar erg zuinig mee en leven uiteindelijk langer dan de grote sterren. Een kleine ster heeft genoeg gas om 10 miljard jaar te blijven branden. Superreuzen zijn de grootste sterren in het heelal. Deze kunnen wel keer zo zwaar zijn als de zon, en De superreuzen zijn eerst blauw, en aan het eind van hun leven worden ze rood. Overige kenmerken Extra groot lettertype Nee Gewicht g Verpakking breedte mm Verpakking hoogte 17 mm Verpakking lengte mm. Toon meer Toon minder. Reviews Schrijf een review. Aantal reviews: 1.
Jvdb88 Halle 13 april Ik raad dit product aan. Leerzaam Mooi vormgegeven. Vond je dit een nuttige review? Bindwijze: Hardcover. Op voorraad. Voor uur besteld, morgen in huis Levertijd We doen er alles aan om dit artikel op tijd te bezorgen. Verkoop door bol. In winkelwagen Op verlanglijstje. Gratis verzending door bol. Andere verkopers 1.
Bekijk en vergelijk alle verkopers. Deze ster bevindt zich in het sterrenbeeld Centaurus. Proxima betekent dichtbij. Toch heeft het licht al iets meer dan 4 jaar nodig om vanaf die ster de aarde te bereiken. Deze sterren staan zo dicht bij elkaar dat we ze zonder kijker niet afzonderlijk kunnen zien. Je zou eigenlijk verwachten dat de sterren op de vorige bladzijde allemaal makkelijk met het blote oog zichtbaar moeten zijn. Ze staan immers erg dichtbij in vergelijking met alle andere sterren. Toch is dat niet zo. Dat betekent dat de andere de andere sterren of betrekkelijk koel, of erg klein moeten zijn.
Je hoeft alleen maar naar de kleur te kijken. Ons oog is gevoelig genoeg om zonder hulpmiddelen van de helderste sterren de kleur te kunnen zien.
Bij de wat zwakkere sterren lukt dat niet meer. Dan heb je een verrekijker of sterrekijker nodig. Hoe heter een ster, hoe blauwer zijn kleur. Hoe koeler de ster, hoe roder zijn kleur. Als we het over de temperatuur van een ster hebben, bedoelen we de temperatuur aan het oppervlak van die ster. Naar binnen toe wordt het snel veel heter. Wat temperatuur en kleur betreft kunnen we de sterren in een aantal klassen verdelen. Al deze klassen hebben een letter gekregen. Deze klassen noemen we spectraalklassen.
Bijna alle sterren behoren tot een van deze klassen. Uit de spectraal klasse of spectraaltype kunnen we de kleur en de temperatuur aan het oppervlak van een ster bepalen. Dat kun je zien in het lijstje op de volgende bladzijde. Je ziet dat het helemaal niet zo moeilijk is. Probeer de volgorde van de letters uit je hoofd te leren. De beginletters van ieder woord in deze zinnetjes vormen de juiste volgorde in de spectraalklassen.
Nu is het natuurlijk niet zo dat een witte ster altijd precies een oppervlakte-temperatuur van precies Of een gele ster een oppervlakte-temperatuur van precies 6.
Een gele ster kan best graden heet zijn, of graden. Maar dan is het spectraaltype niet precies G. We kunnen bij de spectraalklassen namelijk een nog fijnere verdeling maken. Deze verdeling gaat van 0 tot en met 9. Zo heeft een ster met een temperatuur van Is de temperatuur iets lager, dan is
het spectraaltype A1. Zo kunnen we verder gaan tot spectraaltype A9. Die sterren zijn al wat wit-geel, terwijl de temperatuur nog maar graden bedraagt. Is bij een ster de temperatuur nóg iets lager namelijk 8. De kleur geel komt overeen met een oppervlaktetemperatuur van °. De juiste temperatuur van de zon is echter iets lager, namelijk °. Het spectraaltype van de zon is daarom ook niet precies G0, maar G2.
Probeer ze eens aan de hemel te vinden en kijk eens of je inderdaad de kleur kunt onderscheiden. Hele grote sterren noemen we reuzen. Sterren die nóg veel groter zijn dan reuzen worden superreuzen genoemd. Betelgeuze in het sterrenbeeld Orion is zo'n superreus. Deze ster heeft een middellijn van maar liefst meer dan miljoen kilometer. Dat is meer dan de doorsnede van de aardbaan om de zon. En dan te bedenken dat er sterren zijn die nog aanmerkelijk groter zijn dan Betelgeuze. Sterren die erg klein zijn noemen we dwergen.
Een van de kleinste normale sterren is de witte dwerg LP Deze ster is pas in mei ontdekt. Zijn middellijn bedraagt slechts ongeveer kilometer. Dat is slechts de helft van de middellijn van de maan. Er zijn echter ook sterren die weer veel kleiner zijn dan dwergsterren.
De zwaarst bekende ster is Ra1 , met een massa van keer die van de Zon. Een ster met uitzondering van de Zon is voor de waarnemer op Aarde als lichtbron vrijwel een puntbron. Alleen voor uitzonderlijk grote, voldoende nabije sterren kan met behulp van interferometrie rechtstreeks de diameter worden gemeten. De grootste schijnbare diameter hebben R Doradus 0,06 boogseconde en Betelgeuze 0,05 boogseconde. Tamelijk nauwkeurige schattingen van werkelijke sterdiameters zijn mogelijk met behulp van de stralingswet van Stefan-Boltzmann als de
oppervlaktetemperatuur en de absolute bolometrische magnitude bekend zijn. De oppervlaktetemperatuur volgt uit de kleur van de ster, of nauwkeuriger door het spectrum van het licht van de ster te analyseren. De absolute magnitude volgt uit de schijnbare magnitude als de afstand bekend is. Als het Hertzsprung-Russelldiagram wordt getekend met op de horizontale as de logaritme van de absolute temperatuur en op de verticale as de magnitude, dan liggen sterren met dezelfde diameter op diagonale rechte lijnen.
De diameter van sterren kent een nog grotere variatie dan de massa. Zo hebben de kleinste hoofdreekssterren een diameter ongeveer gelijk aan die van Jupiter Van de grootste bekende rode hyperreus VY Canis Majoris wordt de diameter geschat op 2. In het zonnestelsel zou hij zich uitstrekken tot tussen de baan van Jupiter en Saturnus. Niet alle sterren aan de hemel lijken even helder. Dit wordt gedeeltelijk veroorzaakt doordat sterren op verschillende afstanden staan, en verre sterren minder helder lijken dan nabije. Ook als alle sterren vanaf dezelfde afstand bekeken zouden worden, zijn ze niet alle even helder.
Zware sterren zijn helderder omdat ze over het algemeen harder 'branden'. Het totaal uitgezonden stralingsvermogen noemt men de lichtkracht van de ster. De lichtkracht van sterren neemt heel snel toe bij grotere massa. Blauwe hyperreuzen hebben een lichtkracht miljoenen malen groter dan die van de Zon. De schijnbare helderheid waarmee een ster zich aan ons voordoet, is afhankelijk van de lichtkracht en de afstand van de ster. De schijnbare helderheid, de magnitude , is een belangrijk kenmerk waarop sterren ingedeeld worden. Onder gunstige observatieomstandigheden kunnen sterren met een magnitude van bijvoorbeeld 6 nog net bij donkere hemel met het blote oog gezien worden; voor zwakkere sterren is een telescoop nodig.
Dat betekent bijvoorbeeld dat een ster met de absolute helderheid van onze Zon op een afstand van 50 lichtjaar nog net met het blote oog kan worden gezien. In totaal zijn er, op beide halfronden van de aarde tezamen, ongeveer sterren die onder gunstige omstandigheden met het blote oog kunnen worden waargenomen. Overigens is van niet alle sterren de helderheid constant, sommige variëren in helderheid en worden veranderlijke ster of variabele ster genoemd. Soms is dat omdat de ster zelf niet stabiel is en in grootte verandert, in andere gevallen is er een begeleider die af en toe voor de ster langs trekt en een deel van het licht tegenhoudt. Met het blote oog is al zichtbaar dat sterren verschillende kleuren hebben, sommigen zijn blauwachtig, anderen zijn meer rood.
Afhankelijk van de oorspronkelijke massa en leeftijd van de ster is de temperatuur verschillend en zendt hij verschillende spectra van licht uit. De soorten spectra werden oorspronkelijk geclassificeerd volgens de letters van het alfabet, maar later bijgesteld tot de reeks O-B-A-F-G-K-M te onthouden door het ezelsbruggetje O, Be A Fine Girl, Kiss Me , waarbij de sterren uit de spectraalklasse O het heetst en blauw zijn, en de sterren van spectraalklasse M het koelst en rood. De R-, N- en S-sterren zijn speciale gevallen, later is ook nog een klasse W toegevoegd. Een verdere verfijning wordt aangebracht door een cijfer toe te voegen. Men zou kunnen verwachten dat zware sterren een langere levensduur hebben dan lichte, maar dit is niet zo.
Zoals vermeld in het onderdeel "lichtkracht", neemt de energieproductie van een ster explosief toe met haar massa. Bijgevolg is de levensduur van een ster omgekeerd evenredig met haar grootte. De zwaarste sterren, de Hyperreuzen , hebben een levensduur van hooguit een paar miljoen jaren, middelgrote sterren, zoals G-type hoofdreekssterren , waartoe de Zon behoort, bestaan gemiddeld 10 miljard jaar, terwijl de lichtste sterren, de Rode dwergen , een verwachte levensduur voor de minst massieve wel biljoen jaar kan bedragen, zo'n duizend maal meer dan de huidige leeftijd van het heelal.
Er bestaan geen waarnemingsmethoden om rechtstreeks een beeld te krijgen van het inwendige van een ster, ook niet van dat van de Zon. In de sterrenkunde noemen we een ster pas een 'rode dwerg' als deze een massa heeft tussen de 0,08 en 0,5 maal die van onze eigen ster, de Zon. Alle sterren verbranden waterstof tot helium maar als hun massa zeer weinig is, zal deze verbranding zeer lang blijven duren waardoor rode dwergen een leeftijd kunnen hebben tot miljard jaar. Dit cijfer klinkt ongeloofwaardig omdat ons heelal slechts 13,7 miljard jaar is.
Dit is dan ook de reden waarom astronomen zeer weinig kennis hebben over de verdere evolutie van rode dwergen. Men vermoedt dat deze sterren aan het einde van hun leven nooit zullen eindigen als rode reus zoals de Zon aangezien hun massa te licht is. Vermoedelijk zullen deze sterren langzaam afkoelen tot een 'zwarte dwerg'. Een witte dwerg is een astronomische term voor een ster die aan het einde is van zijn levenscyclus en waar dus geen kernreacties meer in plaatsvinden. Door hun geringe helderheid heeft men deze kleine objecten niet altijd kunnen waarnemen. Dankzij de moderne astronomie en de komst van de ruimtetelescopen is onze kennis echter veel groter geworden over deze objecten.
Toch geven ze nog veel van hun geheimen niet prijs en blijven ze mysterieuze hemelobjecten.
De term "superreus" wordt in de sterrenkunde gegeven aan de helderste stabiele sterren die zeer zeldzaam zijn maar over een enorme massa
beschikken. Deze sterren zijn vaak maal meer lichtsterk dan onze eigen zon en de aller-helderste superreuzen worden ook wel "hyperreuzen"
genoemd. Vijf van de twintig helderste sterren, waaronder de bekende sterren Antares, Deneb, Betelgeuze en Rigel, zijn superreuzen. Door hun grote lichtsterkte zijn deze nog op grote afstanden waar te nemen. In ontdekten twee Franse astronomen, Charles Wolf en Georges Rayet, in het observatorium van Parijs een ster die zijn massa uitzonderlijk snel verloor door middel van een zeer krachtige zonnewind.
Deze bijzondere sterren hebben tevens een massa die 20 maal hoger ligt dan de massa van onze eigen zon. Door hun krachtige zonnewind verliezen ze jaarlijks tussen de 5 en 10 zonmassa's. De temperatuur van deze sterren ligt zeer hoog en varieert tussen de 25 en 50 Kelvin. Door deze bijzondere eigenschappen zijn deze Wolf-Rayetsterren erg zeldzaam. In de Grote Magelaanse Wolk werden er een tal van deze sterren ontdekt. De meesten onder ons weten wellicht al dat sterren ontstaan uit samentrekkende gaswolken. Veel van deze gaswolken zijn zo groot en uitgestrekt dat er tientallen sterren kunnen in gevormd worden. Indien de condensatiekernen van deze toekomstige sterren dicht bij elkaar liggen, zullen hieruit sterren ontstaan ook wel "componenten" genoemd die rond elkaar draaien en spreken we van "dubbelsterren" of "meervoudige"
sterren.
Met het blote oog zijn ongeveer 5 sterren te zien en van deze grote groep zijn ongeveer 2 sterren dubbel- of meervoudige sterren. Sterren splijten waterstof en daaruit ontstaat helium. In die splijting komt er warmte vrij. Een ster staat heel erg ver weg. De afstand van de aarde naar een ster benoem je in lichtjaren. De sterren die wij kunnen zien zijn in vergelijking nog dichtbij de aarde. Na de zon is de dichtstbijzijnde ster Sirius. Sirus staat 8,6 lichtjaar van de aarde af. Dit betekend dat het licht dat wij zien schijnen van Sirius 8,6 jaar geleden al naar beneden begon te stralen.
Als de ster Sirius dus dood zou gaan en geen licht en warmte meer af zou geven, zouden wij de ster Sirius nog 8,6 jaar zien stralen. Er zijn ook sterren die bijvoorbeeld lichtjaar van de aarde afstaan en die wij nog steeds kunnen zien s'nachts. Dat betekend dat het Romeinse Rijk nog niet bestond toen het licht vertrokken was dat wij nu op de aarde kunnen zien. Sterren gaan dood als de voorraad nucleaire brandstof op is. Eerst verbrandt de waterstof, daarna het helium. Als het helium op is, verdwijnt de nucleaire energie die over is snel en dan ontploffen ze, krimpen of koelen ze af. Sterren branden van enkele miljoenen tot vele miljarden jaren lang. De kleinste sterren hebben maar weinig brandstof, maar zij doen daar erg zuinig mee en leven uiteindelijk langer dan de grote sterren. Een kleine ster heeft genoeg gas om 10 miljard jaar te blijven branden.
Superreuzen zijn de grootste sterren in het heelal. Deze kunnen wel keer zo zwaar zijn als de zon, en De superreuzen zijn eerst blauw, en aan het eind van hun leven worden ze rood.
Als al het gas op is van de ster ontstaat er een enorme explosie. Uit deze explosie komt een neutronenster. Een neutron is een heel erg klein deeltje, maar deze neutronensterren zijn toch nog twee keer zo groot als de zon! Zonachtige sterren zijn geel of oranje van kleur en zijn ongeveer even groot als de zon. Hun leven is wat minder spectaculair; aan het eind van hun leven vallen ze uit elkaar en er blijft een hele kleine witte dwergster over. Het grootste deel van het heelal bestaat uit rode dwergsteren. Dit zijn kleine sterren die lang leven.
Aan het eind van hun leven vallen ze net als de zonachtige sterren uit elkaar, en blijft er ook een kleine witte dwergster over. Je kunt in een koepel sterren kijken, maar je kunt het nog beter in de bergen doen. In de bergen ben je heel hoog en er is weinig licht van steden. Met het blote oog zie je al veel, maar met een verrekijker zie je nog meer. En als je een ster of planeet heel goed wilt bekijken,dan kun je beter een telescoop gebruiken.
Als je ook een keer sterren wilt kijken met een telescoop kun je dat doen bij een sterrenwacht.
De ster met 5 hoeken : Iedereen kent wel het beroemde plaatje van een ster een pentagram.
https://static.s123-cdn-static-d.com/uploads/4679282/normal_61b812c708abb.pdf https://cdn-cms.f-static.net/uploads/4679768/normal_61b8647daf9b2.pdf
https://static.s123-cdn.com/uploads/4680567/normal_61b8ebcb8574f.pdf
