BELANGRIJKSTE DOELGROEPEN OP DE ARBEIDSMARKT

(1)

WHITEPAPER

DE

BELANGRIJKSTE DOELGROEPEN OP DE

ARBEIDSMARKT

Alle trends, cijfermati ge analyses en oplossingen op een rij

6

(2)

WHITEPAPER

DE

BELANGRIJKSTE DOELGROEPEN OP DE

ARBEIDSMARKT

Alle trends, cijfermati ge analyses en oplossingen op een rij

6

(3)

Samenvatti ng

In dit whitepaper zijn de trends en ontwikkelingen voor zes doelgroepen van de beroepsbevolking inzichtelijk gemaakt. Deze inzichten helpen bij het aanbrengen van focus in je beleidsaanpak. Door als organisa� e en of regio ac� ef te werken aan betere aanslui� ng op de arbeidsmarkt, zal dit ook een posi� eve impact hebben op de samenleving.

Het belangrijkste advies is om in ieder geval rekening te houden met de (regionale) ontwikkelingen en dit te gebruiken bij de focus in je beleid. De belangrijkste acti es per doelgroep die naar voren komen zijn:

Jongeren

• Maak beleid voor deze doelgroep om uit de (bij-)eﬀ ecten van de Coronacrisis te komen.

• Belicht het positi eve van jongeren meer.

• Leg richti ng jongeren meer nadruk op de kans- beroepen.

ZZP’ers

• Plaats ZZP’ers niet allemaal in hetzelfde hokje.

• Bedenk dat ZZP’ers af en toe support van anderen nodig hebben.

• Geef de doelgroep ZZP’ers beleidsmati g meer erkenning.

• Help de ZZP’er maar laat de regie bij hem of haarzelf liggen.

Werkenden

• Zet in op Leven Lang Ontwikkelen en scholing.

• Zet ook Werk Naar Werk trajecten in.

• Zorg dat aanbod vindbaar is voor de werkenden die in problemen komen.

Arbeidsbeperkten

• Blijf aandacht besteden aan deze doelgroep.

• Blijf positi ef berichten.

• Schakel door naar het werkgeversservicepunt voor het creëren van een geschikte match.

• Schakel als grote werkgever ook het Landelijk Werkgeversservicepunt Gemeenten in.

Arbeidsmigranten

• Zorg dat de regio aantrekkelijk blijft .

• Zet in op meer informati evoorziening en voldoende lokett en.

• Zorg voor een toegankelijke gezondheidszorg.

• Werk als overheid, onderwijs en bedrijfsleven nauw samen vanwege de multi -problemati ek van huisvesti ng, arbeid en welzijn.

50+ers

• Start zo vroeg mogelijk in het (dreigende) werkloosheidstraject acti es op.

• Zet in op meer bij- en omscholing.

• Bedenk dat sommige 50-plussers een andere aanpak nodig hebben.

• Maak werkgevers bewust van de meerwaarde van 50-plussers.

Dit is een belangrijke basis om mee te nemen in strategie, beleid en uitvoering. Hoe je daarbij goed inspringt op alle genoemde trends en ontwikkelingen is afh ankelijk van je speciﬁ eke situati e en regio.

Een ti p van Wise up: maak hier voldoende ti jd voor vrij.

Wij helpen graag mee.

4 WHITEPAPER - DE 6 BELANGRIJKSTE DOELGROEPEN OP DE ARBEIDSMARKT | WISE UP CONSULTANCY 2021

Inhoud

Samenvatti ng 4

Inhoud 5

Introducti e 6

Keuze voor 6 belangrijkste doelgroepen 6

1. Jongeren 8

2. ZZP’ers 10

3. (Ontslagbedreigde) werkenden 12

4. Arbeidsbeperkten 14

5. Arbeidsmigranten 16

6. 50-plussers 18

Conclusies 20

Inzet young professional: iets voor jou? 21

Over de auteurs 22

Bronvermelding 23

}

WHITEPAPER - DE 6 BELANGRIJKSTE DOELGROEPEN OP DE ARBEIDSMARKT | WISE UP CONSULTANCY 2021 5

(4)

Introducti e

Dit whitepaper is vooral bedoeld voor beleidsmakers, managers en uitvoerders binnen sociaal, economisch en onderwijs domein. De inhoud ondersteunt je om goed arbeidsmarktbeleid te ontwikkelen en geeft inzicht in de doelgroepen die momenteel op de arbeidsmarkt extra aandacht nodig hebben. Welke doelgroep kies je voor je arbeidsmarktbeleid? En hoe zet je mensen, middelen en gelden het beste in? Welke acti es zijn de komende jaren nodig om arbeidsmarkt, economie en onderwijs goed te laten functi oneren?

Om deze vragen te beantwoorden is het van belang te weten wat er speelt in de markt bij verschillende doelgroepen. Voor beleidsmakers biedt het antwoord op deze vragen inzicht om vervolgens goed arbeidsmarktbeleid te ontwikkelen. Voor managers en uitvoerders brengt het meer zicht op de doelgroepen en een scala aan acti viteiten die je kan ontwikkelen.

Maatschappelijk is er groot belang bij een goed functi onerende arbeidsmarkt, omdat dit bijdraagt aan de ontwikkeling van een sterke economie. Ook draagt het bij aan de persoonlijke ontwikkeling van verschillende doelgroepen. Deze whitepaper geeft inzicht in de zes belangrijkste doelgroepen met als doel de juiste acti es te kunnen formuleren in beleid in uitvoering.

Keuze voor 6 belangrijkste doelgroepen

Er zijn veel verschillende doelgroepen te onderscheiden op de arbeidsmarkt. Het kan handig zijn om ze te segmenteren zodat er meer focus ontstaat op wat deze doelgroepen nodig hebben om de aankomende trends het hoofd te bieden. Denk bij deze aankomende trends aan digitalisering en roboti sering, energie- transiti e en demograﬁ sche ontwikkelingen. Door een focus aan te brengen op een bepaalde doelgroep wordt het mogelijk maatwerk te bieden qua advies, ondersteuning in diensten en verdere beleidsvorming.

Daarbij zijn voor de doelgroep bepaling een aantal kenmerken te hanteren: leeft ijd, geslacht, werkend of niet werkend, zelfstandig, in loondienst of met een uitkering, opleidingsniveau, beroepsrichti ng, stedelijk of platt elands, land van herkomst, werkwaarden, etc.

Deze kenmerken leiden tot veel mogelijke doelgroepen dus voor het aanbrengen van focus is deze benadering

nog te breed. Om de doelgroepen in dit whitepaper te bepalen is er gebruik gemaakt van de volgende criteria:

1. Wat zijn heldere, vindbare en aanspreekbare segmenten op de arbeidsmarkt?

2. Van welke segmenten kunnen veel (latente) problemen zichtbaar worden op de arbeidsmarkt in de komende 10 jaar? Bij veel (latente) problemen valt te denken aan baanverlies, onzekerheid, inkomensderving en werken onder niveau.

3. Voor welke segmenten is veel (extra) beleidsondersteuning mogelijk of nodig om de positi e op de arbeidsmarkt te verbeteren (en de economie te versterken)? Bij veel (extra) beleidsondersteuning is bijv. extra re-integrati e ondersteuning, weten regelgeving, marketi ng en PR, voorlichti ng mogelijk etc.

Op basis van het eerste criterium is een lijst van segmenten gemaakt. Deze segmenten hebben we vervolgens in een assenstelsel geplaatst die we van de twee overige criteria hebben gemaakt. Dit leidt tot onderstaande ﬁ guur:

Wij kiezen er op basis van deze beknopte analyse voor om de doelgroepen rechtsboven te selecteren en voor deze zes doelgroepen een verdere verkenning te doen in deze whitepaper:

1. Jongeren 2. ZZP’ers

3. (Ontslagbedreigde) werkenden 4. Arbeidsbeperkten

5. Arbeidsmigranten 6. 50-plussers

We brengen de belangrijkste trends voor boven- genoemde doelgroepen in beeld en laten de impact zien op onderwijs en arbeidsmarkt. Ook geven we aan wat de eﬀ ecten van Corona zijn op deze doelgroepen.

Deze trends en ontwikkelingen zijn onderbouwd met (recente) cijfers en informati e. Verder geven we per doelgroep aan wat beleidsmakers kunnen doen om op deze trends te anti ciperen. Per groep is aangegeven welke acti es mogelijk zijn om hun positi e te versterken.

Als allerlaatste doen we een aanbod voor het ontwikkelen van een strategie om met de trends aan de slag te gaan voor jouw organisati e. Regeren is immers vooruitzien. Met dit whitepaper ben je als professional, bedrijf, overheidsinstanti e maar ook als burger up-to-date geïnformeerd met de meest recente feiten en cijfers.

Met de ti ps en tricks kun je direct aan de slag met het formuleren van beleidsacti es om jouw regio te versterken.

Segmenten Weinig extra beleidsonder steuning

mogelijk Veel extra beleidsondersteuning

mogelijk Veel (latente) problemen

zichtbaar -Werkzoekenden in perifere regio’s -Mannen in overschotberoepen -Flexwerkers

-Laagopgeleiden

-Jongeren -ZZP’ers

-(Ontslag)bedreigde werkenden -Arbeidsbeperkten

-Arbeidsbeperkten -50-plussers Weinig (latente) problemen

zichtbaar -Hoogopgeleiden -Middelbaar opgeleiden

-Onbenut arbeidspotenti eel -Kortdurend werklozen

“ Maatschappelijk is er groot belang bij

een goed functi onerende arbeidsmarkt"

(5)

1 Jongeren

De groep jongeren (15-25 jaar) is een belangrijke doelgroep aangezien zij op deze leeft ijd vaak de eerste stappen op de arbeidsmarkt zet. Volgens het CBS bestaat ongeveer 12% van de gehele Nederlandse bevolking uit deze jongeren, het is dus een grote doelgroep. De Coronacrisis heeft het afgelopen jaar veel invloed gehad op het werken en leren van deze doelgroep. Hieronder lees je meer hierover.

Welke trends spelen er bij jongeren?

• Vanwege de Coronacrisis is een groot beroep gedaan op de solidariteit van jongeren. Die gevolgen voor jongeren liggen op vier terreinen: sociaalpsychologisch, onderwijs, arbeidsmarkt en economische vooruit- zichten (Financieel Dagblad, 2021).

• Bij economische neergang loopt het werkloosheidscijfer bij jongeren bijna twee keer zo snel op dan gemiddeld. Deze trend herhaalt zich bij elke crisis.

De arbeidsmarktpositi e van jongeren is ook ti jdens de coronacrisis verslechterd. Jongeren worden vaak als eerste ontslagen.

• Door de forse steunmaatregelen van de overheid bleef een ﬂ inke toename van de werkloosheid in 2020 uit. Volgens experts bij de centrale bank valt wel op dat jongeren de hardste klappen incasseerden op de arbeidsmarkt. Van de jongeren tot 25 jaar was gedurende de crisis meer dan 11% werkloos, terwijl de werkloosheid onder 25- tot 45-jarigen slechts opliep tot 3,9% (Dagblad de Limburger, 2021).

Het is nog te vroeg om te spreken over een ‘corona- generati e’ want de baankansen voor jongeren zitt en immers ook als eerste weer in de lift als de economie aantrekt (De Volkskrant, 2021). Dat zie je nu in de prakti jk ook gebeuren.

• Veel jongeren zijn bezig met een opleiding en op zoek naar een stageplek. Er is voor sommige studierichti ngen een groot tekort aan stageplaatsen en leerwerkplekken.

Studenten hebben ervaring in de beroepsprakti jk nodig om gemoti veerd en geïnspireerd te blijven voor hun vak én om hun opleiding succesvol te kunnen afronden.

Als samenleving hebben we onze jonge vakmensen hard nodig op de arbeidsmarkt (Alphens, 2021).

Wat kan een beleidsmaker voor jongeren doen?

Neem jongeren vaker mee als speciﬁ eke doelgroep bij het ontwikkelen van (regionaal) beleid om uit de Coronacrisis te komen. Jongeren hebben leer- en studieachterstanden opgelopen, meer moeten lenen en hebben de komende jaren slechtere kansen op een goede start op de arbeidsmarkt. Door bij het maken van beleid rekening te houden met de situati e van jongeren kan er veel meer voor deze groep worden betekend.

Belicht het positi eve van jongeren meer. Vaak laten berichten de negati eve kant zien van wat de jongeren doen, terwijl er ook genoeg mooie dingen gebeuren.

Juist het laten zien van die goede dingen, moti veert jongeren dat voorbeeld te volgen. Dus zet eens jongeren in de schijnwerpers die op een positi eve manier met de coronacrisis zijn omgegaan (Rijnmond, 2021).

Leg meer nadruk op de kans beroepen. Door zich breder te oriënteren en andere branches te ontdekken kan de jongere erachter komen wat hij of zij leuk vindt en waar de eigen talenten liggen. In de eerste vijf jaar van het werkende leven is het belangrijk om zoveel mogelijk ervaring op te doen. Het helpt om veel te leren maar ook om aan latere werkgevers laten zien dat hij of zij bereid is om de handen uit de mouwen te steken. Branches waar momenteel veel banen voor jongeren worden aangeboden zijn:

1. Klantcontact

2. Logisti ek & Transport 3. Administrati ef 4. Sales

5. Producti e 6. Techniek

In cijfers

Het aantal WW-uitkeringen onder personen <27 jaar is toegenomen ten opzichte van maart 2020.

Landelijk neemt het toe met 67%. Hierbij zijn er grote regionale verschillen zichtbaar. Zo is het aantal uitkeringen in Groot-Amsterdam met 151% toegenomen, terwijl dit voor Friesland 29% is. De andere regio’s liggen hier tussenin (UWV, maart 2021). In maart 2021 is een afname zichtbaar maar er is nog steeds een mismatch tussen hetgeen jongeren zoeken en de arbeidsmarkt vraagt.

Door het thuisonderwijs � jdens de lockdowns worden voor het middelbaar en hoge onderwijs grote leer- achterstanden verwacht. Bovendien zijn de eﬀ ecten ongelijk verdeeld. Vooral mbo’ers ondervinden extra moeilijkheden bij het vinden van stageplekken. De gevolgen werken door naar de toekomst, naar baan- mogelijkheden en inkomensperspecti ef (Financieel Dagblad, 2021).

Het aantal jongeren met geestelijke gezondheids- klachten neemt toe. De coronacrisis en de contact- beperkende maatregelen die meer 2020 en een deel van 2021 van kracht zijn geweest, hebben ook een weerslag op de psychische gezondheid van veel jongeren.

Meer dan de helft van de Nederlandse jongeren (53%) maakt zich inmiddels zorgen over zijn eigen geestelijke gesteldheid (Customer Talk, 2021).

Toch kunnen volgens Unicef jongeren het beste opgroeien in Nederland. Die conclusie trekt Unicef in een onderzoek naar het welzijn van kinderen tot 18 jaar in de 41 meest welvarende landen. 90% van de kinderen geeft aan tevreden te zijn over het leven (NOS, 2020).

9

Gemiddelde toename

67%

aantal WW-uitkeringen onder personen

<27 jaar

“ Bij economische neergang loopt het

werkloosheidscijfer bij jongeren bijna

twee keer zo snel op dan gemiddeld"

(6)

11

ZZP’ers 2

ZZP staat voor ‘Zelfstandige zonder personeel’. Deze term wordt vaak gebruikt in plaats van freelancer of zelfstandig ondernemer. Het gaat bij deze groep dus om ondernemers. Er zijn algemene trends voor deze doelgroep, maar er zijn ook speciﬁ eke trends voor bepaalde sectoren die een sterke invloed hebben op de ZZP’ers in die sectoren.

Welke trends spelen er bij ZZP’ers?

• Veel ZZP’ers hebben in de Coronacrisis minder uren gemaakt. Hierdoor is in de periode maart 2020 tot maart 2021 het aantal zelfstandigen dat fullti me werkt afgenomen terwijl de groep die aangeeft meer te willen werken sti jgt (FM.NL, 2021).

• Volgens de Kamer van Koophandel zijn er door Corona een recordaantal zelfstandigen gestopt en komen er maandelijks veel minder bij, zo blijkt uit cijfers van het CBS (december 2020).

• Op de vraag waarom ze zelfstandig ondernemer zijn geworden, noemen ZZP’ers het vaakst als reden dat ze zoeken naar een nieuwe uitdaging. Als tweede voornaamste reden geven ze aan dat ze zelf kunnen bepalen hoeveel en wanneer ze werken. Niet (meer) voor een baas willen werken en het zelfstandig ondernemerschap ‘als roeping’ zijn ook veel genoemde argumenten. ZZP’ers die vooral producten of grond- stoﬀ en verkopen, geven opvallend vaak aan te zijn

ingestapt in het familiebedrijf, vooral in de landbouw speelt dit een rol (CBS, 2021).

• De arbeidsmarkt verwacht steeds meer ﬂ exibiliteit.

De ﬂ exibilisering van de arbeidsmarkt beweegt zich richti ng een nieuwe realiteit. Door de komst van het coronavirus zijn we gedwongen het werk anders te organiseren. In verschillende sectoren is er al jarenlang een sti jging zichtbaar in de inzet van ﬂ exibel personeel.

De vaste medewerkers werken ook vaker samen met deze ﬂ exibele inzet. Vaste medewerkers, uitzendkrachten, zzp’ers, freelancers en consultants bundelen steeds vaker om hun krachten (Trends in HR, 2021).

• Over de positi e van ZZP’ers wordt in de politi ek al een ti jd veel gediscussieerd. Het belangrijkste discussiepunt richt zich op de manier waarop de overheid moet omgaan met de toenemende ﬂ exibilisering van de arbeidsmarkt, en welke kloven tussen mensen in loondienst en zelfstandigen dienen te worden gedicht (Consultancy.nl, 2021). O.a. de Commissie Regulering van Werk (Commissie Borstlap) doet aanbevelingen om deze kloof te verkleinen in de rapporten ‘in wat voor land willen wij werken?’.

Wat kan een beleidsmaker voor ZZP’ers doen?

Plaats ZZP’ers niet allemaal in hetzelfde hokje. Mensen hebben verschillende beweegredenen om te starten als zelfstandige. In tegenstelling tot wat vaak wordt beweerd, bungelen ﬁ scale drijfveren onderaan het rijtje.

De meeste ZZP-ondernemers hebben meerdere start- moti even. Zorg ervoor dat er in beleid waar mogelijk de ruimte blijft voor ZZP’ers om zelf hun afwegingen te bepalen want: de ene ZZP’er is de andere niet (De Ondernemer, 2021).

Bedenk dat ZZP’ers, ook al hebben ze gekozen voor zelfstandigheid, toch af en toe support van anderen nodig hebben. Juist omdat ze geen baas of directe collega’s hebben, kunnen ze soms best eenzaam en alleen zijn. Ze zett en zich vaak elke dag opnieuw met 100%

in en lopen gaten dicht waar het maar kan. Een beetje interesse en aandacht kan al veel goed doen. Zij willen bijv. ook wel eens een luisterend oor of compliment.

Ook in beleid mag de doelgroep ZZP’ers best wat meer erkenning krijgen. Er zijn verschillende lokett en voor startups (veelal met personeel) en ook grotere ondernemingen hebben veel voordeel bij aanbestedingen,

ﬁ nancieringsvraagstukken en innovati esubsidies. Voor ZZP’ers (ondanks hun grote aantal) is er eigenlijk heel weinig ondersteuning. Gemeenten kunnen bijvoorbeeld op hun websites ZZP’er vriendelijker maken door speciaal voor hen informati e aan te bieden.

Platf orms die ZZP’ers doorzett en naar opdrachten maken soms greti g gebruik van de kwetsbaarheid van ZZP’ers en geven die ondersteuning wel. Daar zit veelal wel een commercieel moti ef achter. Het maakt sommige ZZP’ers bovendien afh ankelijk van deze (digitale) platf orms. Als er minder werk is, zijn ze direct de dupe.

Ook dragen ze relati ef veel fees af. Ze zouden dan eigenlijk beter af zijn met een betaalde (vaste) baan.

Door als ondernemer of overheid zaken te doen met deze platf orms, doe je eigenlijk mee aan deze werkwijze.

Je kunt de ZZP’er dan beter zelf rechtstreeks inhuren of een dienstverband aanbieden. Dat is voor zowel jouw organisati e en de ZZP’er beter.

De ZZP’er moet zelf de regie in handen nemen. Dat betekent dat deze focus moet houden op het oplossen van problemen en het zien van kansen. Het inkomen is daarbij niet alleen het salaris, maar is ook nodig om te investeren in groei. Dit kan door te investeren in betere soft ware of aanvullende bijscholing.

In cijfers

Nederland telt in 2020 1,1 miljoen ZZP’ers. Het gaat hierbij om personen waarvoor een werkkring als zelfstandige de hoofdbaan is (CBS, 2021).

60% van hen is man, bij werknemers is dit 51%.

Het aantal ZZP’ers is al jaren gestaag aan het s� jgen.

In 2003 was dit 8,1% van de werkenden, in 2019 12,3%.

Samen met ﬂ exwerkers maakten ZZP’ers in 2019 34%

van de werkende bevolking uit (Business Insider, 2021).

Nederland staat in de EU op een zevende plek qua aandeel ZZP’ers. Gemiddeld is 1 op de 10 werkenden tussen de 15 en 75 jaar in de EU werkzaam als zzp’er.

Het aandeel zzp’ers is het hoogst in Griekenland, 22%

van de werkenden tussen de 15 en 75 jaar. Het laagst is het aandeel in Denemarken, nog geen 5% (CBS, 2021).

Ruim 1 op de 10 zelfstandigen hee� inkomens- ondersteuning van het Rijk (TOZO) ontvangen. Van de eerste TOZO-regeling maakten ongeveer 380.000 zelfstandigen gebruik. Van de tweede TOZO-regeling 119.000 zelfstandigen en van de derde TOZO-regeling (cijfers maart 2021) 139.000 zelfstandigen. Na een ti jdelijke dip weer een opleving dus. Nu loopt de TOZO ten einde en het is nog afwachten wat het eﬀ ect daarvan is.

Het armoederisico voor ZZP’ers was voor Corona reeds hoog en is verder gestegen naar 1 op 10. Het was voor Corona met 6,9% al hoog en varieerde in 2018 van 1,7% in de ﬁ nanciële dienstverlening tot 11,7%

in de bedrijfstak cultuur, recreati e en overige dienstverlening en 12,0% in handel, vervoer en horeca (CBS).

Laatstgenoemde sectoren zitt en nu in de hoek waar door corona de meeste klappen zijn gevallen door Corona. Hieruit mag je concluderen dat het met veel ZZP’ers nog helemaal niet zo goed gaat.

Aantal zelfstandigen in 2020

1.100.000 60%

40% 60%

(7)

3 (Ontslagbedreigde) werkenden

De groep werkenden is de grootste van de doelgroepen die we in dit whitepaper onder de loep nemen. Hierbij zoomen we in het bijzonder in op de groep ontslagbedreigde werkenden. Het CBS deﬁ nieert de beroepsbevolking als volgt: ‘alle personen van 15-64 jaar die ten minste 12 uur per week werken of acti ef dergelijk werk zoeken’. In een Europese context wordt vaak de leeft ijd 18-64 aangehouden. Ontslagbedreigde werkende zijn personen in de beroepsbevolking wiens baan dreigt te verdwijnen of waarvan de werkzekerheid niet vanzelfsprekend is.

Welke trends spelen er bij (ontslagbedreigde) werkenden?

• Corona heeft het afgelopen jaar veel impact gehad op het leven van werkenden en ervoor gezorgd dat voor grote groepen mensen de wekzekerheid niet vanzelfsprekend is. Zo is het aantal (jeugd)werkelozen ti jdens de crisis ﬂ ink toegenomen door o.a. de sluiti ng van de horeca. Ook waren er nog nooit zoveel Nederlandse werkenden met stressklachten.

Daarnaast is de manier waarop we werken door het

vele thuiswerken ingrijpend veranderd. Door de coronacrisis was het aantal banen dat wordt bedreigd door een collecti ef ontslag tot het hoogste niveau in jaren gestegen.

• Bijna de helft van alle werknemers krijgt dit jaar geen loonsverhoging. Honderdduizenden werknemers zijn in de coronacrisis op de nullijn gezet. Vooral in getroﬀ en sectoren zijn cao’s afgesproken zonder loonsverhoging (De Telegraaf, 2021).

• De komende jaren stromen meer babyboomers uit dan dat er aan nieuwe werknemers op de arbeidsmarkt bijkomen. Dit zorgt voor een verschuiving op de arbeidsmarkt, veelal komen er hierdoor moeilijk te vullen vacatures voor de sectoren techniek, zorg en onderwijs bij (We Talent, 2021). Dit biedt mogelijk kansen voor personen die met ontslag worden bedreigd.

• De platf ormeconomie is in opkomst, hierin worden vraag en aanbod via een platf orm met slimme algoritmes bij elkaar gebracht. De kern die hieraan ten grondslag ligt is ﬂ exibiliteit. Het aantal mensen met een vast dienstverband neemt af en het aantal ﬂ exwerkers, die opdrachten aannemen en uitvoeren,

neemt juist toe. Deze ontwikkeling verandert niet alleen de verhouding tussen werkgever/werknemer, maar in veel gevallen ook de manier waarop er wordt gewerkt (Randstad, 2021).

• Technologische ontwikkelingen gaan de komende jaren een enorme invloed hebben op de arbeidsmarkt.

Er zullen banen verdwijnen en er zullen nieuwe banen komen. De sectoren waar de ontslagdreiging groot is zal dus ook veranderen. Hoe dat per saldo uitpakt, is lasti g te voorspellen. Wat wel zeker is, is dat veel banen van inhoud zullen veranderen (SER, 2019).

Wat kan een beleidsmaker voor werkenden doen?

Zet in op Leven Lang Ontwikkelen en scholing. Als veel werknemers en werkzoekenden een net iets hoger opleidingsniveau of een meer kansrijke opleidingen weten af te ronden, ontstaat de zogeheten “trek in de schoorsteen”. Dit houdt in dat het voor ondernemingen en overheidsinstellingen ook lucrati ef kan zijn een werknemer om te scholen naar een moeilijk vervulbare vacature, want dan kan mogelijk daarna een werk- zoekende of afgestudeerde de oude baan overnemen (ENZuid, 2020).

Ook Werk Naar Werk trajecten kunnen succesvol zijn.

Zaak is daar niet te lang mee te wachten bij ontslag- bedreigden. Wie te lang aan de kant staat, verliest snel zijn of haar kansen op een overstap. Wel is het gat tussen de kansrijke en kansarme segmenten van de arbeidsmarkt vaak aanzienlijk waardoor een recht- streekse overstap vaak niet mogelijk is en het nodig is in te zett en op intensieve omscholingstrajecten (ENZuid, 2020).

Zorg dat je vindbaar bent voor de werkenden die in problemen komen en voor ontslagdreigende die hun baan dreigen te verliezen. Er is een woud aan aan- bieders (van arbodienst tot vakbond tot parti culiere coach tot Regionaal Mobiliteitsteam (RMT) en lokett en en de werkenden kunnen jouw initi ati ef mogelijk lasti ger vinden dat je misschien denkt. Bovendien moet je rekening houden met een afwachtende, passieve houding bij sommige mensen. Die wordt mede versterkt door de lange duur waarin mensen thuis hebben gewerkt. Dit kan je bijv. doorbreken door lotgenoten en hun verhalen in te zett en.

In cijfers

Momenteel hebben 9 miljoen mensen in Nederland betaald werk. Dit komt neer op 68,7% van de bevolking tussen de 15 en 75 jaar. Dit is Europees gezien erg hoog maar een daling ten opzichte van voorgaande jaren (CBS, 2021).

In 2020 werkten er 4,5 miljoen mensen in een vol� jd dienstverband. In 2020 nam het aantal volti jders met 41 duizend af. Dat gebeurde voor het laatst in 2013.

Het aantal deelti jders nam in 2020 wel verder toe (CBS, 2021).

In het eerste kwartaal van 2021 waren er 1,7 miljoen werknemers met een ﬂ exibele arbeidsrela� e, 122 duizend minder dan in het eerste kwartaal van 2020 (CBS, 2021). Het betreft uitzendkrachten, mensen met ti jdelijke contracten, stage- en leerbanen en oproepkrachten.

Net als in de voorgaande kwartalen nam het aantal banen van zelfstandigen toe (+14 duizend, dat is 0,6 %).

Het aantal banen voor zelfstandigen komt nu uit op 2.334 duizend. De zelfstandigenbanen maken bijna 22% uit van het totaal (CBS. 2021).

Gemiddeld genomen hebben we rela� ef korte werkweken. In Nederland werken mannen gemiddeld 39 uur per week en vrouwen 28 uur.

Het minimumloon is vanaf 1 juli iets omhooggegaan.

Met 0,96%, het minimumloon per maand komt nu uit op €1.701,00. Dat was sinds 1 januari 2021 €1.684,80 (PW., 2021).

Ongeveer 9% van de bedrijven in Nederland hee� een speciﬁ ek opleidingsbeleid voor ontslagbedreigde medewerkers. Dit is het percentage bedrijven dat aangaf speciﬁ eke opleidingen te hebben aangeboden aan medewerkers die dreigen hun baan te verliezen (CBS, 2017).

13

Circa

9%

van bedrijven hee� opleidings- beleid voor ontslag bedreigde medewerkers

(8)

14 WHITEPAPER - DE 6 BELANGRIJKSTE DOELGROEPEN OP DE ARBEIDSMARKT | WISE UP CONSULTANCY 2021 WHITEPAPER - DE 6 BELANGRIJKSTE DOELGROEPEN OP DE ARBEIDSMARKT | WISE UP CONSULTANCY 2021 15

Arbeidsbeperkten 4

Arbeidsbeperkten zijn mensen die door ziekte of een handicap (deels) arbeidsongeschikt zijn of worden.

Daardoor kunnen zij niet of niet volledig werken of verdienen zij door hun beperking onvoldoende.

Daarbij kun je denken aan zowel fysieke als psychische belemmeringen of een combinati e daarvan.

Welke trends spelen er bij arbeidsbeperkten?

• Sinds 2015 is de Parti cipati ewet van kracht. Sinds de invoering van deze wet is er veel veranderd in de voorzieningen voor arbeidsbeperkten. Er zijn een aantal regelingen met betrekking tot werk gestopt en er zijn een aantal nieuwe regelingen bijgekomen.

Daardoor zijn er veel verschillende regelingen naast elkaar elk voor speciﬁ eke doelgroepen.

• De Sociale Werkvoorziening is sinds 2015 dicht voor nieuwe instroom. Elke regio kent sociale werkbedrijven, ook wel SW-bedrijven of ontwikkelbedrijven genoemd.

Tot 2015 waren deze werkbedrijven goed voor duizenden arbeidsplaatsen voor werknemers met een beperking. Nu stromen er elk jaar velen uit met pensioen en worden de lege plekken niet meer gevuld.

• Hiervoor in de plaats is de zgn. banenafspraak er gekomen. Vanaf 2015 zijn de gemeenten hiervoor verantwoordelijk. Iedereen met een arbeidsbeperking

komt in een zgn. doelgroepenregister. Vandaaruit wordt men zoveel mogelijk bemiddeld naar arbeidsplaatsen bij reguliere werkgevers. Dit zijn banen- afspraken met een loonkostensubsidie voor de werkgever op basis van resterende loonwaarde van de werknemer. Voor het bepalen van de loonwaarde wordt getest hoeveel werk iemand kan doen in vergelijking met een reguliere werknemer.

• Voor arbeidsbeperkten met een zeer lage resterende loonwaarde is er nieuw beschut werk. Dit nieuw beschut werk bestaat uit zeer eenvoudig werk, soms bij een reguliere werkgever maar heel vaak ook bij een SW-bedrijf.

• Ook de WAJONG is vanaf 2015 veranderd. Iedere jonggehandicapte met arbeidsvermogen moet zich nu melden bij de gemeente in het kader van de Parti cipati ewet en kan niet meer in de WAJONG.

Alle bestaande WAJONG-ers zijn of worden herkeurd.

• Zieke werknemers kunnen na 2 jaar ziekte door- stromen naar WIA of WGA of komen niet in aan- merking voor een uitkering omdat hun inkomens- verlies ten opzichte van het oude inkomen minder dan 35% is, de zogeheten WIA 35-minners.

• Sinds 2019 besteden gemeenten meer aandacht aan samenwerking met GGZ-instellingen. Dit doen zij omdat er in Nederland steeds meer mensen zijn met een psychische arbeidsbeperking zijn zonder werk op een laag bestaansminimum. Via deze samenwerking zett en zij trajecten op richti ng arbeidsacti vering.

Wat kan een beleidsmaker voor arbeidsbeperkten doen?

Blijf aandacht besteden aan deze doelgroep. Door goed te blijven kijken naar de mogelijkheden en naar wat er wél kan is deze groep het meeste geholpen. Bij het adviseren aan werkgevers zijn allerlei hulpmiddelen beschikbaar, denk aan jobcarving, jobcoaching en nieuwe technologie.

Hierbij is het belangrijk om positi ef te blijven berichten. In communicati e naar werkgevers is het wellicht zinvol om na te denken over een andere benaming dan arbeidsbeperkten want het woord ‘beperkte’ schrikt

af. Ook doet dit woord de mensen te kort aangezien het niet focust op wat ze wél kunnen. Het blijft lasti g om hier een goede andere benaming voor te vinden.

Voor werkgevers geld dat het WSP in jouw regio helpt bij het creëren van een geschikte match tussen jouw bedrijf en iemand met een arbeidsbeperking. Het WSP is een samenwerkingsverband van UWV, gemeenten en SW-bedrijven in de arbeidsmarktregio. Hiermee is het WSP hét aanspreekpunt voor werkgevers in de regio die inclusief willen ondernemen. Wil je ook graag iemand een kans geven op de arbeidsmarkt, kijk dan op www.werkgeversservicepunten.nl.

Voor grote landelijke werkgevers is het Landelijk Werkgeversservicepunt Gemeenten opgericht. Hier kunnen grote bedrijven met vesti gingen in verschillende arbeidsmarktregio’s onder een set van afspraken mogelijkheden creëren om arbeidsbeperkten met een uitkering van een gemeente aan te nemen. Kijk voor meer informati e op www.lwspgemeenten.nl.

In cijfers

240.000 arbeidsbeperkten in Nederland staan in het doelgroep register voor de banenafspraak. Daarvan zijn ongeveer 120.000 mensen aan het werk. Vorig jaar is dit aantal sti l blijven staan, er is wel sprake van in- en uitstroom maar nett o is het aantal gelijk gebleven (UWV, 2021).

In 2020 daalde door de coronacrisis de arbeids- par� cipa� e van Wajongers, WGA’ers, WIA 35-minners en Par� cipa� ewe� ers in het doelgroep register (tussen -2,5% en -5,0%). Mensen konden vooral geen nieuwe baan vinden, het verlies van banen door de coronacrisis is nog beperkt gebleven in 2020 (UWV, 2021).

Weinig werkgevers hebben iemand met een

arbeidsbeperking in dienst (12,7%). Het gaat dan om de arbeidsbeperkten in alle regelingen tezamen.

Grote werkgevers hebben vrijwel alti jd arbeidsbeperkten in dienst maar middelgrote en kleine werkgevers niet.

In het laatste kwartaal van 2020 waren er ongeveer 8.120 arbeidsbeperkten met een geldige indica� e voor beschut werk. Hiervan was ongeveer 64%

(5.200 personen) werkzaam op een beschutt e werkplek.

Zowel het aantal personen met een indicati e beschut werk als het aantal personen dat hiervan werkt is in 2020 iets toegenomen (UWV, 2021).

Het aantal personen met een psychische beperking is in 2020 gestegen van 11,5% naar 11,9%. Dit is het percentage personen (12 jaar en ouder) dat minder dan 60 scoort op de Mental Health Inventory uitgevoerd door het CBS (CBS, 2021).

“ Slechts 12,7% van de werkgevers hebben iemand met een arbeids- beperking in dienst"

Circa

50%

van het aantal gergistreerde arbeidsbeperkten is aan het werk

(9)

5 Arbeidsmigranten

Arbeidsmigranten zijn personen die (al dan niet ti jdelijk) naar een ander land emigreren met het doel daar te gaan werken. Vaak is dit gerelateerd aan hogere lonen, betere arbeidskansen, hogere levensstandaard en betere onderwijskansen (Europees Parlement, 2020).

Er is geen eenduidige deﬁ niti e voor arbeidsmigranten.

Er wordt onderscheid gemaakt tussen arbeidsmigranten of kenniswerkers. Daarnaast kan er onderscheid worden gemaakt tussen migrati e binnen de EU of van buiten de EU omdat dit anders beoordeeld kan worden.

Deze verschillende deﬁ niti es maken het moeilijk onderzoeken met elkaar te vergelijken, de omgang van het vraagstuk- en de betekenis voor de arbeidsmarkt te bepalen (Provincie Gelderland, 2021).

Welke trends spelen er bij arbeidsmigranten?

• Er zijn veel internati onale studenten en kenniswerkers vanuit de hele wereld in ons land. Vooral voor High- techbedrijven zijn zij van groot belang om te kunnen innoveren. Voor kenniswerkers is van belang dat wonen, welzijn en werk goed geregeld zijn ti jdens hun verblijf. Dat betekent dat regio’s, bedrijven en onderwijsinstellingen die hierop investeren voorop- lopen op dit gebied.

• Stedelijke gebieden zijn populair bij arbeidsmigranten en zij vesti gen zich overwegend in stedelijke gebieden.

Dit geldt zeker voor kenniswerkers. Regio Groot- Amsterdam is hierbij de populairste vesti gingsplaats (CBS, 2019).

• Woonruimte is vaak niet goed geregeld. Op veel plaatsen zorgen arbeidsmigranten voor overlast en is het lasti g voor gemeenten om het probleem aan te pakken. Gelukkig zijn er ook goede initi ati even.

In Waalwijk is bijvoorbeeld een speciale campus gebouwd voor 400 arbeidsmigranten op een bedrijventerrein. De arbeiders wonen bij elkaar in appartementen. Steeds meer gemeentes geven hier prioriteit aan (FlexMarkt, 2019).

• Het wordt steeds lasti ger om arbeidsmigranten binnen te halen, door onder andere concurrenti e met landen als Denemarken en Duistsland. Nederland heeft veelal arbeidsmigranten nodig om personeelstekorten op te vangen. Bovendien doen de arbeidsmigranten vaak werk dat Nederlanders simpelweg niet willen doen, zoals in werken in de kassen, de producti e, schoonmaak of logisti ek (FlexMarkt, 2019).

Wat kan een beleidsmaker voor arbeids- migranten doen?

Zorg dat je regio aantrekkelijk blijft . In veel regio’s zijn arbeidsmigranten essenti eel om personeelstekorten op te vullen. Om de juiste mensen naar je regio te trekken ben je niet alleen in concurrenti e met andere regio’s, maar ook met landen als Duitsland en Denemarken die hen ook graag binnenhalen. Daarom is het belangrijk om als regio goed zichtbaar te zijn en je te positi oneren.

Houd hierbij rekening met de speciale behoeft en voor arbeidsmigranten en kenniswerkers. Bied voor arbeidsmigranten mogelijkheden om goed te integreren en zorg voor loopbaanperspecti ef, zodat ook zij na een aantal jaren stappen in hun loopbaan kunnen zett en.

Informati evoorziening en lokett en. Er is weinig informati e beschikbaar in talen van arbeidsmigranten, daarbij spreken weinig arbeidsmigranten Nederlands/

Engels. Uit onderzoek van Wise Up blijkt dat arbeidsmigranten behoeft e hebben aan meer informati e over wonen/werken in Nederland. Dit kan middels regionale websites in meerdere talen of betere informati evoorziening via bekende platf ormen bij arbeidsmigranten (o.a. Polonia). Daarbij kan ook de bestaande infra- structuur van expatscenters gebruikt worden voor informati e en hulp voor arbeidsmigranten.

Zorg voor toegankelijke gezondheidszorg. Door bijvoorbeeld te zorgen voor goede een informati evoorziening bij aankomst in Nederland. Uit een onderzoek van Wise Up, in opdracht van Healthcare for Internati onals, blijkt namelijk dat meer informati e bij aankomst zorgt voor meer vertrouwen en een betere toegang tot de gezondheidszorg.

Werk als overheid, onderwijs en bedrijfsleven nauw samen in publiek-private samenwerking. Grote (internati onale) werkgevers in de regio hebben veelal ondersteuning vanuit de eigen organisati e georganiseerd voor het aantrekken van internati onaal talent. Voor veel (mkb-)bedrijven is dit nog niet het geval. Om de juiste strategie voor de regio te bepalen, is het essenti eel om ook deze bedrijven in een vroegti jdig stadium te betrekken en waar nodig te ondersteunen.

Daarnaast is een rol weggelegd voor het onderwijs.

Studenten willen vaak wel in Nederland blijven werken, maar ervaren daar belemmeringen bij door taalbarrière en/of weten regelgeving. Door internati onale

studenten eerder in contact te laten komen met potenti ële werkgevers, zullen ze eerder kiezen voor een baan in een Nederlandse regio.

Arbeidsmigranten moeten zich ook inschrijven bij de Basisregistrati e Personen (BRP) in de woongemeente. Ook is het verplicht om binnen vier maanden een zorg- verzekering af te sluiten na aankomt in Nederland.

Vaak gebeurt dit niet of te laat (Provincie Gelderland, 2021). Voorlichti ng is hierbij dus van belang.

In cijfers

In 2018 kwamen er 191 duizend immigranten naar Nederland. Voor 57 duizend mensen hiervan was werk het belangrijkste migrati emoti ef (CBS, 2020).

Sinds 2013 is werk het belangrijkste migra� emo� ef voor EU- en EFTA-burgers. Hiermee is werk een belangrijker moti ef dan gezin. Bijna 40% kwam in 2018 naar Nederland om te werken (CBS, 2020).

Driekwart van de arbeidsmigranten is binnen � en jaar vertrokken uit Nederland. Niet alle immigranten vesti gen zich voor langere ti jd in Nederland. Dit is mede afh ankelijk van de reden waarom een immigrant naar Nederland komt. Arbeids- en studiemigranten komen doorgaans voor kortere ti jd, terwijl gezins- en asiel- migranten meestal langere ti jd blijven (CBS, 2020).

Nederland telde in 2019 767.571 arbeidsmigranten, exclusief scholieren en studenten. Van hen werkten er 374.200 als uitzendkracht en 393.371 hadden een direct dienstverband bij de inlener (FlexNieuws, 2021).

De hel� van de arbeidsmigranten is jonger dan 34 jaar.

Relati ef gezien kunnen we dus spreken van een jonge populati e (FlexNieuws, 2021).

17

De helft van de arbeidsmigranten is jonger dan

34 jaar

(10)

18 WHITEPAPER - DE 6 BELANGRIJKSTE DOELGROEPEN OP DE ARBEIDSMARKT | WISE UP CONSULTANCY 2021 19

50-plussers 6

De groep 50-plussers (mensen van 50 jaar en ouder) is de afgelopen 20 jaar sterk gestegen in aantal in Nederland. De sti jging vlakt de komende jaren iets af maar zet wel door. Dit heeft gevolgen voor de arbeidsmarkt en de arbeidsparti cipati e van personen in deze groep.

Welke trends spelen er bij 50-plussers?

• 50-plussers zijn meer gaan werken. Vooral binnen de leeft ijdscategorie van 60 tot 67 jaar heeft er een grote groei plaatsgevonden. Dit is onder andere een gevolg van de verhoging van de pensioenleeft ijd.

• Veel 50-plussers komen na het verlies van hun baan moeilijk weer aan het werk. Hierdoor is de (lang- durige) werkeloosheid onder 50-plussers in verhouding hoog. Naarmate de werkloosheid langer duurt, wordt het voor hen alleen maar moeilijker om aan werk te komen. Daarmee dreigt een grote groep mensen met talent en ervaring buitengesloten te worden van de arbeidsmarkt.

• De meerderheid van de 50-plussers heeft geen zin in bij- of omscholing. Dit terwijl ouderen steeds langer moeten doorwerken, soms met fysieke klachten als

gevolg. Een cursus of opleiding kan er dan juist aan bijdragen dat er een switch gemaakt kan worden naar minder belastend werk. Ook kan de positi e op de arbeidsmarkt verbeterd worden. Een belangrijke uitzondering op deze trend zijn de 50-pluissers die ZZP’er zijn. Zij willen wel opgeleid worden (Waterval, 2020).

• Op de arbeidsmarkt hebben 50-plussers te maken met allerlei veronderstellingen en vooroordelen. Zo wordt vaak gedacht dat oudere medewerkers vaker ziek zijn, een hoog salarisniveau hebben en niet meer mee kunnen veranderen. Echter blijkt uit onderzoek

dat 50-plussers psychisch gezonder zijn en juist minder verzuimen. Dit omdat mensen langer en tot op hogere leeft ijd gezond zijn. Daarnaast zijn 50-plussers vaak sociaal vaardiger, toleranter, en heeft deze groep werknemers veel inzicht in complexe problemen (Jonker, 2021) (Alföldy, 2020).

• Het aandeel 50-plussers is relati ef het hoogste aan de ‘randen’ van Nederland. Hierbij heeft Zeeuws- Vlaanderen en Limburg de meeste vergrijzing.

Maar ook in het noorden is de vergrijzing hoog (Duimel & Meijereing, 2021).

• Door de steeds ouder wordende bevolking sti jgt het aantal huishoudens. Het grootste gedeelte hiervan zullen eenpersoonshuishoudens zijn. Daarnaast blijven mensen steeds langer zelfstandig thuis wonen, onder meer na een scheiding of het overlijden van hun partner (BouwKennis, 2021).

Wat kan een beleidsmaker voor 50-plussers doen?

Zo vroeg mogelijk in het (dreigende) werkloosheidstraject acti es opstarten. Zo kan er eerder begonnen worden met de juiste ondersteuning om de kansen van 50-plussers op de arbeidsmarkt te vergroten. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het inzett en van ontwikkel- advies speciaal voor 50-plussers, doorlopende bege- leiding, of het ondersteunen met ‘moderne’ manieren van zoeken naar een nieuwe baan.

Zet in op bij- en omscholing. Op deze manier kan voorkomen worden dat 50-plussers hun baan verliezen en blijven ze in het bezit van relevante kennis en vaardig- heden. De arbeidsmarkt ontwikkelt zich momenteel naar een vraagmarkt waarbij krapte ontstaat in bepaalde sectoren zoals bouw, industrie, logisti ek, agribusiness, onderwijs en zorg. Dit zijn sectoren waarbij er potenti eel kansen liggen voor 50-plussers, omdat er vanwege de krapte op de arbeidsmarkt het niet anders kan dan de groep 50-plussers te overwegen.

Realiseer je dat 50-plussers een andere aanpak nodig hebben. Vaak is het geloof en het zelfvertrouwen weg.

Dit vraagt om het bieden van persoonlijke aandacht, het acti veren van de 50-plusser en investeren. Met name in opleidingen en bijscholing. Hierbij is het ook belangrijk dat successen en ‘good practi ces’ worden gedeeld en gepubliceerd.

In cijfers

Momenteel zijn er ongeveer 7.171.500 50-plussers in Nederland. Dit is ongeveer 41% van de bevolking. In 1950 was nog minder dan een op de drie volwassenen in Nederland een 50-plusser. (CBS StatLine, 2021).

De bruto arbeidspar� cipa� e van 60- tot 65-jarigen steeg van 22,5% in 2003 naar 58,1 % in 2016. Dit is een gevolg van onder andere de verhoging van de pensioenleeft ijd (CBS, 2018).

In de kaartenbakken van het UWV zijn ouderen steeds meer concurrenten van elkaar. Van alle ti en werklozen zijn er twee de 55 jaar voorbij. Tien jaar geleden was nog maar 10% van alle werklozen 55 jaar of ouder. Meer dan 40% van alle werklozen is tegen- woordig 45-plus – ook dat aandeel is sti jgende (Basekin & Klerks, 2021).

80% van het totale Nederlandse vermogen is in handen van de 50-plussers. Dit maakt het een interessante doelgroep. Ook geeft deze doelgroep graag geld uit, ongeveer de helft van alle consumpti e- ve bestedingen wordt door de 50-plussers gedaan (BeleefPlus, 2021).

“ 50-plussers zijn meer gaan werken.

Vooral binnen de leeft ijdscategorie van 60 tot 67 jaar heeft er een grote groei plaatsgevonden"

2003:

22,5%

^2016:

58,1%

Bruto arbeidspar� cipa� e

60- tot 65-jarigen

(11)

Conclusies

De genoemde doelgroepen zijn alle 6 omvangrijk in aantallen en goed te traceren. Ze hebben allemaal hun eigen problemati ek zoals beschreven. Dat maakt het gemakkelijk om voor hen speciaal beleid op te zett en.

Vooral op het voorkomen van jeugdwerkloosheid en het begeleiden van (ontslag)bedreigde werkenden wordt door het Rijk extra budget ingezet. Ook voor arbeidsbeperkten is via de Parti cipati ewet al veel aandacht. Het bedrijfsleven kan daar nog een extra stapje bijzett en omdat slechts 12,7% reeds een arbeids- beperkte in dienst heeft . Voor de ZZP’ers zijn door de Coronacrisis voor het eerst ook extra beleid zichtbaar via o.a. de TOZO maar dat eindigt nu. Voor de arbeidsmigranten is minder (arbeidsmarkt)beleid zichtbaar, daar zou zeker versterking op mogen gezet. Tenslott e hebben we de werkloze 50-plussers, in ti jden van grote krapte zijn zij een deel van de oplossing. Ook hier zijn de werkgevers aan zet om hen in dienst te nemen. Dit kan nog meer worden gesti muleerd.

Zoals gezegd is het belangrijk om te weten wat er speelt in jouw regio. Acti ef kennis ophalen uit en over jouw regio zorgt ervoor dat je ook beter zicht hebt op waar de knelpunten en kansen zitt en. Stel jezelf de volgende vragen: Wat is er in jouw regio aan de hand? Zit je in een krimpregio? Zijn er veel arbeidsmigranten? Hoe staat het met de werkloosheid onder jongeren en/of 50-plussers? Dit heeft namelijk allemaal eﬀ ect op het maken van beleid en het bedrijfsleven en het onderwijs.

Ook vragen als: Is er een Human Capital Agenda voor jouw regio? Wat valt daaruit te halen? Tenslott e is het belangrijk dat overheid, bedrijfsleven, onderwijs en de burger met elkaar verbonden blijven. Meer samenwerking en parti cipati e vergroot de ﬂ exibiliteit en dus de slagkracht om in te kunnen grijpen als dat nodig is.

De samenwerking zoeken is stap 1, de samenwerking duurzaam maken is het doel en stap 2.

In dit whitepaper hebben we een aantal belangrijke trends voor speciﬁ eke doelgroepen inzichtelijk gemaakt en vertaald naar impact op de arbeidsmarkt, het onderwijs en de economie. Dit is een belangrijke basis om te bepalen wat je te doen hebt in strategie, beleid

en uitvoering. Hoe je daarbij goed inspringt op alle genoemde trends en ontwikkelingen is afh ankelijk van je speciﬁ eke situati e en regio. Een ti p van Wise up:

maak hier voldoende ti jd voor vrij. Hoe wij je hiermee kunnen helpen lees je op de volgende bladzijde!

>>

Inzet young professional:

iets voor jou?

De grootste impact van de Coronacrisis lijkt voorbij.

Soms lijken mensen nog enigszins lamgeslagen en stuurloos te zijn. Het kost moeite om er weer vol tegen- aan te gaan. Belangrijk is om je drive terug te vinden.

Bijvoorbeeld door juist nu extra ti jd vrij te maken voor het bepalen van je strategie. Hoe gaat jouw beleid er de komende jaren uitzien? Hoe speel je adequaat in op de trends die zijn genoemd?

Dat kan op vele manieren. Hierbij reiken we je een suggesti e aan. Het kan bijvoorbeeld door een young professional in te zett en die ti jdelijk een deel van je werk of dat van je medewerkers over kan nemen.

Onze young professionals aanpak is daar speciaal voor gemaakt. Het is gericht op ambiti euze organisati es en hun managers of beleidsmedewerkers die ti jdelijk extra hulp kunnen gebruiken. Onze young professionals zijn hoogopgeleid, verwerken snel nieuwe kennis en zijn door ons reeds opgeleid in projectmanagement, communicati e, advisering en onderzoek. Zij zijn direct inzetbaar op het werkterrein van arbeidsmarkt, onderwijs, economie of duurzaamheid.

Zie je het voor je? Even een ti me-out van de dagelijkse werkdruk, heerlijk. Een jonge medewerker ter ondersteuning van jezelf of je medewerker, vol energie en inspirati e waardoor je ontzorgd wordt en op een nieuwe manier naar je strategie kunt gaan kijken.

Het geeft jou de ti jd om aan de slag te gaan met de door jouw bepaalde prioriteiten. Om zo de verbeteringen in je strategie en beleid te bepalen en een aanzet te maken met de implementati e ervan.

Wil jij ook dat jouw organisati e op rolletjes blijft lopen terwijl jij ti jd hebt om je met strategie en innovati e voor de toekomst bezig kunt houden; terwijl de waan van de dag je niet aﬂ eidt omdat je dat goed van je af georganiseerd hebt? Wil je ook futureproof de toekomst ingaan? Vraag dan grati s meer informati e aan over de beschikbaarheid van onze young professionals.

Wij helpen je graag. Onze contactgegevens vind je hieronder. Ook voor de inzet van een senior-consultant zijn wij uiteraard beschikbaar.

(12)

Over de auteurs Bronvermelding

Inge Willems schreef dit whitepaper, als coauteur, vanuit haar rol als directeur van Wise up Consultancy. Wise up Consultancy helpt (semi-)publieke organisati es bij het oplossen van vraagstukken op het gebied van arbeidsmarkt, onderwijs en economie. Dit doen haar consultants door zich voor klanten in te zett en als programma- en projectmanager, onderzoeker en adviseur. Doel is maatschappelijke te impact creëren door zoveel mogelijk burgers te laten parti ciperen in zinvol werk, economische groei te bewerkstelligen en daarmee hoge welvaart en welzijn te creëren.

Inge doet zelf ook consultancy-opdrachten en leidt als interimmanager organisati es die hun innovati eve plannen om zich te positi oneren binnen het eigen speelveld over de bühne willen krijgen. Zij doet dit door een team voor hen te creëren, hen te inspireren en moti veren en te targett en op doelen. Medewerkers gaan ondernemen en de organisati e pakt haar positi e.

Vernieuwingen komen tot stand. Opdrachtgevers kennen haar als een kartrekker, strategisch denker en moti vator.

Elwin Dozeman schreef, als coauteur, mee aan dit whitepaper.

Hij is werkzaam bij Wise up als young professional. Elwin is ondernemend, innovati ef, analyti sch en doelgericht. Hij heeft innovati emanagement gestudeerd aan de Technische Universiteit Eindhoven. Zijn persoonlijke drive zit vooral in het werken aan vraagstukken op het gebied van innovati e, marketi ng en duurzaamheid.

Hij is multi -inzetbaar, maakt zich snel nieuwe kennis eigen en is erg hulpvaardig. Tijdens projecten is hij hands-on, positi ef-kriti sch en gewend om naar een deadline toe te werken. Ook pak hij graag, samen met collega’s en klanten nieuwe uitdagingen op. Door inmiddels voor verschillende opdrachtgevers te werken heeft hij o.a. ervaring opgedaan in projectleiderschap, het beschrijven van werkprocessen, het uitwerken van subsidieaanvragen en het uitvoeren van onderzoeken.

- Alföldy, E. (2020). Waar zijn de vacatures voor 50-plussers? Opgehaald van Intermediair.nl

- Alphens. (2021). Veel Alphense jongeren naarsti g op zoek naar een stageplek. Opgehaald van Alphens.nl

- Basekin, E., & Klerks, M. (2021). Nieuw kabinet kampt met sti jging ouderenwerkloosheid. Opgehaald van 50-plusadviescentrum.nl - BeleefPlus. (2021). De doelgroep. Opgehaald van beleefplus.nl

- BouwKennis. (2021). Arti kel: Het aandeel 50-plussers groeit. Opgehaald van Bouwkennis.nl

- Business Insider. (2021). Aantal ﬂ exwerkers vertoont licht dalende trend, maar dat geldt niet voor zzp’ers.

- CBS StatLine. (2021). Bevolking; geslacht, leeft ijd en burgerlijke staat, 1 januari. Opgehaald van Opendata.cbs.nl - CBS. (2017). Bedrijfsopleidingen; opleidingsbeleid en leerbanen, 2005.

- CBS. (2018). Arbeidsparti cipati e naar leeft ijd en geslacht. Opgehaald van cbs.nl - CBS. (2019). Bijna 60 procent arbeidsmigranten binnen zes jaar weg.

- CBS. (2020). Werk en gezin belangrijkste migrati emoti even voor immigranten.

- CBS. (2021). Dossier ZZP.

- CBS. (2021). Gezondheid en zorggebruik; persoonskenmerken.

- CBS. (2021). Is elders in de EU het aandeel zzp’ers zo hoog als in Nederland?

- CBS. (2021). Werkenden. Opgehaald van CBS.nl

- Consultancy.nl. (2021). Politi eke parti jen in debat over positi e zzp’ers op de arbeidsmarkt.

- Customer Talk. (2021). Zorgen over de geestelijke gezondheid van jongeren neemt toe. Opgehaald van customertalk.nl - Dagblad de Limburger. (2021). ‘Baankansen jongeren nu slecht, na crisis oudere krachten de dupe’. Opgehaald van limburger.nl - De Ondernemer. (2021). ‘Plaats zzp-ondernemers niet allemaal in hetzelfde hokje’.

- De Ondernemer. (2021). Recordinvestering: 715 miljoen euro naar Nederlandse startups.

- De Ondernemer. (2021). Steun voor zzp-ondernemers: ‘Tozo is slechts een manier om in de bijstand te komen’.

- De Telegraaf. (2021). Helft werkenden in nieuwe cao’s op nullijn. Opgehaald van telegraaf.nl

- De Volkskrant. (2021). Corona zet de toekomst van jongeren in de wacht: ‘Het zag er zo rooskleurig uit’. Opgehaald van volkskrant.nl - Duimel, M., & Meijereing, I. (2021). Ouderen zijn de toekomst. Opgehaald van getoud.nl

- ENZuid. (2020). Arbeidsmarktscenario’s in opdracht van ENZuid; acti ef beleid hard nodig. Opgehaald van enzuid.nl - Europees Parlement. (2020). De oorzaken van migrati e onderzoeken – Waarom migreren mensen?

- Ferratum. (2018). 5 ti ps om jouw positi e op de arbeidsmarkt te verbeteren. Opgehaald van ferratum.nl - Financieel Dagblad. (2021). Leg de Coronarekening niet bij de jongeren neer. Opgehaald van fd.nl - FlexMarkt. (2019). Nederland heeft 50.000 arbeidsmigranten per jaar nodig.

- Flexmarkt. (2020). 10.000 minder banen voor jongeren, maar kansen blijven. Opgehaald van ﬂ exmarkt.nl - FlexNieuws. (2021). Arbeidsmigranten in Nederland, cijfers en trends.

- FM.NL. (2021). Veel ZZP’ers maakten minder uren in coronajaar 2020.

- Jonker, L. (2021). Voordelen van 50-plussers. Opgehaald van oudvit.nl - KvK over ZZP’ers (december 2020).

- NOS. (2020). Nederlandse kinderen zijn het meest tevreden over hun leven. Opgehaald van nos.nl - Provincie Gelderland. (2021). Arbeidsmigranten, wie zijn dat eigenlijk?

- Randstad. (2021). Toekomst van werk: 4 belangrijke trends voor de arbeidsmarkt. Opgehaald van randstad.nl

- Rijnmond. (2021). Veel beloft es, weinig waargemaakt: vijf ti ps van jongeren voor een betere corona-aanpak. Opgehaald van rijnmond.nl - SER. (2019). Ontwikkeling en toekomst van de arbeidsmarkt. Opgehaald van ser.nl

- Trends in HR. (2021). Flexibilisering.

- Trouw. (2021). Meerderheid werknemers ziet nog dagelijks mensen op werk. ‘Creati viteit ontstaat bij de koﬃ eautomaat’.

(“Meerderheid werknemers ziet nog dagelijks mensen op werk ...”) Opgehaald van trouw.nl - UWV. (2021). Factsheet Banenafspraak vierde kwartaal 2020.

- UWV. (2021). Minder mensen met arbeidsbeperking vinden baan bij aanvang coronacrisis.

- UWV. (2021). Rapportage beschut werk vierde kwartaal 2020.

- Waterval, D. (2020). 55-plussers tonen weinig interesse in trainingen op de werkvloer. Terwijl juist die groep daar baat bij heeft . Opgehaald van Trouw.nl

- We Talent. (2021). 7 trends op de arbeidsmarkt van 2021. Opgehaald van wetalent.nl - (2021). CNV: coronacrisis hakt er bij veel werkenden stevig in. Opgehaald van LC.nl

- (2021). Minimumloon per 1 juli 2021: dit moeten werkenden minimaal verdienen. Opgehaald van pwnet.nl

22 WHITEPAPER - DE 6 BELANGRIJKSTE DOELGROEPEN OP DE ARBEIDSMARKT | WISE UP CONSULTANCY 2021 23

Wise up Consultancy: Wij helpen (semi)overheden, onderwijsinstellingen en netwerkorganisati es bij het oplossen van vraagstukken op het gebied van arbeidsmarkt, onderwijs en economie. Dit doen we door het inzett en van ervaren projecten programmamanagers, enthousiaste onderzoekers en bevlogen adviseurs. Hiermee brengen we complexe opdrachten en vraagstukken van onze klanten tot een succesvol resultaat zodat zij zelf kunnen excelleren. Hiermee bewerkstelligen we maatschappelijke impact door de arbeidsmarkt in balans te houden en zo veel mogelijk mensen mee te laten doen.