RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK
De Nassau
HAVO
VWO
De Inspectie van het Onderwijs heeft op 14 juni 2016 een onderzoek uitgevoerd op De Nassau, afdelingen vwo en havo, om een oordeel te kunnen uitspreken over de kwaliteit van het onderwijs op deze afdelingen en over de naleving van de wet- en regelgeving.
Het onderwijs van de afdelingen vwo en havo van De Nassau wordt gegeven op de locatie aan De la Reijweg in Breda. In de brugklassen van beide afdelingen zitten bijna 500 leerlingen. De bovenbouw van het vwo heeft zo'n 225
leerlingen, de bovenbouw havo telt circa 500 leerlingen.
De aanleiding voor dit onderzoek is de volgende.
De Nassau kent sinds jaren een basisarrangement.
Dit onderzoek voeren wij nu op de afdelingen havo en vwo van de school uit, in het kader van een zogenoemd vierjaarlijks onderzoek.
De inspectie vormt haar kwaliteitsoordelen door de onderwijspraktijk van de school te toetsen aan een selectie van kwaliteitsindicatoren uit het toezichtkader voortgezet onderwijs 2013. Bij dit onderzoek hebben we de indicatoren uit het zogenaamde kernkader onderzocht. Dit is het gedeelte uit het toezichtkader dat bij al onze kwaliteitsonderzoeken minimaal wordt beoordeeld.
Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten:
- Wij hebben relevante documenten van en over de school geanalyseerd.
- Schoolbezoek, waarbij wij in een aantal lessen de onderwijspraktijk hebben geobserveerd.
- Wij hebben gesprekken gevoerd met het management, leraren, zorgcoördinatoren, mentoren en leerlingen.
- Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de bevindingen van het onderzoek besproken met de directie en bestuur.
1. INLEIDING
Aanleiding
Onderzoeksopzet
In hoofdstuk 2 staat de conclusie van het onderzoek waaronder het
vervolgtoezicht. In hoofdstuk 3 beschrijven we de bevindingen uit het onderzoek in de vorm van een kwaliteitsprofiel. Dit wordt gevolgd door een paragraaf waarin het oordeel van de inspectie wordt toegelicht en waar mogelijk de schoolontwikkeling in samenhang wordt beschreven.
Opbouw rapport
Een kwaliteitsonderzoek zoals wij hebben uitgevoerd, leidt tot een zogenaamd toezichtarrangement voor kwaliteit en/of voor naleving. Een arrangement kan basistoezicht inhouden of juist aangepast toezicht inhouden. In het eerste geval (bij basistoezicht) vinden wij de kwaliteit van voldoende niveau en is het daarom niet nodig om de school onder intensief toezicht te plaatsen. Als er echter teveel tekortkomingen zijn geconstateerd, wordt conform beslisregels geoordeeld dat de kwaliteit onvoldoende is en stellen we een aangepast arrangement vast voor zwakke of voor zeer zwakke kwaliteit en/of voor naleving.
Onze conclusie voor De Nassau afdelingen vwo en havo is als volgt:
Op basis van het onderzoek kennen wij aan beide afdelingen het
basisarrangement toe omdat zowel de opbrengsten als de kwaliteit van het onderwijsproces op de onderzochte onderdelen van voldoende niveau is. Dit betekent dat wij op dit moment geen reden hebben om het toezicht te intensiveren.
Wij hebben geen tekortkomingen in de naleving van de wettelijke voorschriften vastgesteld.
2. CONCLUSIES EN TOEZICHTARRANGEMENT
In dit hoofdstuk leest u de bevindingen uit ons onderzoek op basis waarvan we tot onze conclusie over de kwaliteit zijn gekomen. Eerst geven we een
samenvattend algemeen beeld over de kwaliteit van het onderwijs op De Nassau, afdelingen vwo en havo. Daarna volgt het kwaliteitsprofiel waarin de oordelen op de indicatoren staan. Vervolgens lichten we die oordelen in onderlinge samenhang toe.
De onderwijskwaliteit op De Nassau, afdelingen havo en vwo is van voldoende kwaliteit.
Het onderwijsleerproces is van voldoende kwaliteit. De onderwijsresultaten zijn positief. De school heeft de situatie en resultaten van de leerlingen goed in beeld en de ondersteuning en begeleiding van de leerlingen verloopt goed. De
kwaliteitszorg is van voldoende niveau.
De Nassau vormt een scholengemeenschap met een aantrekkelijk en veilig klimaat. In de school zijn de gangen breed en licht, de kantine is met alle leerlingen wat aan de krappe kant. Om te zorgen dat de veiligheid gegarandeerd blijft heeft de school verschillende pauzemomenten ingesteld zodat de drukte gespreid wordt. Wij hebben bij De Nassau een gemotiveerd team ontmoet, dat veel energie stopt in een goede pedagogische relatie met de leerlingen. In De Nassau kunnen vwo-leerlingen deelnemen aan het tweetalig onderwijs en kunnen leerlingen uit havo-5 participeren in Havo-select in het kader van hun oriëntatie op het hbo. De nieuwbouw beschikt over een auditorium en er is een mooie afdeling voor kunst en de tentoonstelling van eigen gemaakte
kunstwerken.
In onderstaande tabel staan de indicatoren die in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader voortgezet onderwijs.
De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is.
3. BEVINDINGEN
3.1 Algemeen beeld
3.2 Kwaliteits- en nalevingsprofiel
Legenda voor indicatoren van de opbrengsten:
1. onder de norm 2. boven de norm 3. niet te beoordelen
Legenda voor andere indicatoren:
1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed
Wij hebben daarnaast onderzocht of de school voldoet aan de naleving van enkele wettelijke voorschriften. Dit wordt tot uitdrukking gebracht met de score
‘ja’ of ‘nee’.
16QH|01|HAVO - HAVO
De onderwijsresultaten liggen op het niveau dat op grond van de
kenmerken van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden 1 2 3
•
•
•
• R.1 Onderwijspositie t.o.v. advies PO
R.2 Onderbouwsnelheid
R.3_H Bovenbouwsucces voor de afdeling havo EX_H Examencijfers voor de afdeling havo
De leerlingen krijgen voldoende tijd om zich het leerstofaanbod
eigen te maken 1 2 3 4
• 4.3 De leerlingen maken efficiënt gebruik van de onderwijstijd.
Het (vak)didactisch handelen van leraren stelt leerlingen in staat
tot leren en ontwikkeling 1 2 3 4
•
•
•
• 7.1 De onderwijsactiviteit heeft een doelgerichte opbouw.
7.2 De leraar geeft een begrijpelijke uitleg.
7.3 De leerlingen zijn actief betrokken.
7.4 De leerlingen krijgen effectieve feedback op hun leerproces.
De school biedt effectief aanvullend onderwijs en ondersteuning
aan leerlingen die dat nodig hebben. (basisondersteuning) 1 2 3 4
•
•
• 9.1 De school volgt systematisch de vorderingen van de
leerlingen aan de hand van genormeerde toetsen.
9.2 De school bepaalt wat de onderwijs- en
ondersteuningsbehoefte is van individuele of groepen leerlingen.
9.4 De school voert de ondersteuning planmatig uit.
De school bewaakt de kwaliteit van haar opbrengsten 1 2 3 4
•
• 12.1 De school evalueert systematisch de opbrengsten.
12.2 De school werkt doelgericht aan de kwaliteit van de opbrengsten.
De school bewaakt de kwaliteit van het onderwijsproces 1 2 3 4
•
•
• 13.1 De school evalueert systematisch het onderwijsproces.
13.2 De school werkt doelgericht aan de verbetering van het onderwijsproces.
13.3 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsproces.
ja nee
•
• N.1 N1. Toelating voortgezet onderwijs
N1.1 Het bevoegd gezag baseert zijn beslissing over de toelating van leerlingen tot het eerste schooljaar op het schooladvies van de basisschool dat voor 1 maart wordt vastgesteld.
N1.2 Indien het schooladvies naar aanleiding van het resultaat van de centrale eindtoets of een andere toegestane eindtoets wordt gewijzigd, dan baseert het bevoegd gezag zijn beslissing over de toelating van leerlingen tot het eerste schooljaar op dat gewijzigde schooladvies.
ja nee
•
• N2. Verzuim en voortijdig schoolverlaten
N2.1 De schoolgids bevat informatie over:
het percentage leerlingen dat de school zonder diploma verlaat (VSV).
N2.2 De schoolgids bevat informatie over:
Verzuimbeleid
ja nee
• N3. Passend onderwijs
N3.1 De schoolgids bevat informatie over:
De wijze waarop de ondersteuning van leerlingen die extra ondersteuning behoeven wordt vormgegeven.
ja nee
•
• N3. Passend onderwijs
N3.2 De schoolgids bevat informatie over:
bij welk(e) samenwerkingsverband(en) het bevoegd gezag van de school is aangesloten.
N3.3 In het schoolplan is het onderwijskundig beleid opgenomen waarbij tevens het schoolondersteuningsprofiel is betrokken (de
voorzieningen die zijn getroffen voor leerlingen die extra ondersteuning behoeven).
16QH|01|VWO - VWO
De onderwijsresultaten liggen op het niveau dat op grond van de
kenmerken van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden 1 2 3
•
•
•
• R.1 Onderwijspositie t.o.v. advies PO
R.2 Onderbouwsnelheid
R.3_V Bovenbouwsucces voor de afdeling vwo EX_V Examencijfers voor de afdeling vwo
De leerlingen krijgen voldoende tijd om zich het leerstofaanbod
eigen te maken 1 2 3 4
• 4.3 De leerlingen maken efficiënt gebruik van de onderwijstijd.
Het (vak)didactisch handelen van leraren stelt leerlingen in staat
tot leren en ontwikkeling 1 2 3 4
•
•
•
• 7.1 De onderwijsactiviteit heeft een doelgerichte opbouw.
7.2 De leraar geeft een begrijpelijke uitleg.
7.3 De leerlingen zijn actief betrokken.
7.4 De leerlingen krijgen effectieve feedback op hun leerproces.
De school biedt effectief aanvullend onderwijs en ondersteuning
aan leerlingen die dat nodig hebben. (basisondersteuning) 1 2 3 4
•
•
• 9.1 De school volgt systematisch de vorderingen van de
leerlingen aan de hand van genormeerde toetsen.
9.2 De school bepaalt wat de onderwijs- en
ondersteuningsbehoefte is van individuele of groepen leerlingen.
9.4 De school voert de ondersteuning planmatig uit.
De school bewaakt de kwaliteit van haar opbrengsten 1 2 3 4
De school bewaakt de kwaliteit van het onderwijsproces 1 2 3 4
•
•
• 13.1 De school evalueert systematisch het onderwijsproces.
13.2 De school werkt doelgericht aan de verbetering van het onderwijsproces.
13.3 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsproces.
ja nee
•
• N.1 N1. Toelating voortgezet onderwijs
N1.1 Het bevoegd gezag baseert zijn beslissing over de toelating van leerlingen tot het eerste schooljaar op het schooladvies van de basisschool dat voor 1 maart wordt vastgesteld.
N1.2 Indien het schooladvies naar aanleiding van het resultaat van de centrale eindtoets of een andere toegestane eindtoets wordt gewijzigd, dan baseert het bevoegd gezag zijn beslissing over de toelating van leerlingen tot het eerste schooljaar op dat gewijzigde schooladvies.
ja nee
•
• N2. Verzuim en voortijdig schoolverlaten
N2.1 De schoolgids bevat informatie over:
het percentage leerlingen dat de school zonder diploma verlaat (VSV).
N2.2 De schoolgids bevat informatie over:
Verzuimbeleid
ja nee
•
•
• N3. Passend onderwijs
N3.1 De schoolgids bevat informatie over:
De wijze waarop de ondersteuning van leerlingen die extra ondersteuning behoeven wordt vormgegeven.
N3.2 De schoolgids bevat informatie over:
bij welk(e) samenwerkingsverband(en) het bevoegd gezag van de school is aangesloten.
N3.3 In het schoolplan is het onderwijskundig beleid opgenomen waarbij tevens het schoolondersteuningsprofiel is betrokken (de
voorzieningen die zijn getroffen voor leerlingen die extra ondersteuning behoeven).
Het bovenstaande algemene beeld en kwaliteitsprofiel lichten we hieronder toe.
Daarbij komen achtereenvolgens de volgende aspecten aan bod: de
onderwijsresultaten, het onderwijsleerproces, de ondersteuning en begeleiding en de kwaliteitszorg.
De onderwijsresultaten boven de norm.
De resultaten van de havo en vwo-afdelingen van de school zijn voldoende. Wij beoordelen de resultaten die leerlingen gemiddeld over drie jaar halen in vergelijking met andere scholen en de norm voor deze specifieke school.
Leerlingen lopen bijna allen zonder zittenblijven door de onderbouw. Het bovenbouwsucces, dat aangeeft of leerlingen zonder zittenblijven het beoogde diploma behalen, zonder naar een lager niveau af te zakken, ligt boven de gestelde norm. Het gemiddelde examencijfer ligt net iets boven de norm, en het verschil tussen het gemiddelde cijfer voor het schoolexamen en dat van het centrale examen is minimaal. De onderwijspositie van leerlingen t.o.v. het advies vanuit het basisonderwijs konden wij niet bepalen. Dat heeft een puur administratieve reden: pas recent worden de havo- en vwo- leerlingen op de locatie De La Reijweg geadministreerd. Daardoor kan dit resultaat (dat op locatieniveau wordt bepaald) nog niet over drie jaar worden berekend.
Onderwijsleerproces: uitdagingen, gedreven docenten, meer aandacht voor activerende werkvormen.
De school biedt haar leerlingen over het geheel genomen een aantrekkelijk programma. Zo kunnen leerlingen in klas 5 van de havo deelnemen aan colleges van Hbo-instellingen en worden interdisciplinaire projecten aangeboden. In de onderbouw wordt gewerkt met tablets. Het werken met tablets (meer dan een
"glazen boek") is voor de school een pilot om in het onderwijs meer differentatie en maatwerk in te gaan bouwen. Docenten zijn bezig extra materiaal te
ontwikkelen voor de digitale lessen, wanneer de gebruikte methodes naar hun idee te kort schieten.
De lessen die wij bezocht hebben zijn over het algemeen van voldoende kwaliteit.
De lessen kunnen aan kracht winnen als een docent de doelstellingen van de les aan het begin verheldert (Wat leren jullie in deze les?) en aan het einde van de 3.3 Toelichting bij kwaliteitsprofiel
De schoolleiding en het team zou door meer lesbezoeken en intervisie het beeld van bijvoorbeeld "de ideale les" kunnen opstellen en toetsen. Er worden binnen de school weliswaar thematische bijeenkomsten georganiseerd; docenten en schoolleiding hebben aangegeven dat zij daarbinnen intervisie willen uitbreiden en aandacht willen geven aan verdere differentiatie en maatwerk per leerling.
Dit kan leiden tot beter opgebouwde lessen waardoor de actievere deelname van de leerlingen aan de les kan zorgen voor nog beter onderwijs.
"De leerling in beeld" centraal in de ondersteuning en begeleiding.
De school heeft in een vroeg stadium van het schooljaar de situatie van de leerling (zowel op eventuele relevante persoonskenmerken, de gezinssituatie als cognitief) in beeld. Op De Nassau vindt een uitgebreide intake plaats met alle leerlingen. Dat is de basis voor een planmatige aanpak van de benodigde begeleiding en ondersteuning die regelmatig (met leerlingen en ouders) wordt geëvalueerd. De voortgang in de ontwikkeling van de leerling wordt in het systeem netjes bijgehouden. Er zijn goede contacten met het veld van
deskundigen op het terrein van jeugdzorg en jeugdgezondheid. Wij beoordelen de ondersteuning en begeleiding als goed.
Kwaliteitszorg: evaluatie van opbrengsten en onderwijs, nu nog borgen In schooljaar 2015-2016 heeft de schoolleiding van De Nassau bijeenkomsten georganiseerd met alle geledingen uit de school, waaronder de ouders, om het schoolplan uit de afgelopen jaren te evalueren en een nieuw schoolplan op te stellen.
Het nieuwe schoolplan 2016-2020 heeft in verschillende bespreekrondes in deze zogenaamde onderwijsraad vorm gekregen en wordt nu gedragen door het gehele team.
Dit is een mooi voorbeeld van met elkaar evalueren en vooruit kijken.
Binnen de school wordt op systematische wijze gewerkt aan de evaluatie van het beleid en de onderwijsresultaten. De schoolleiding voert jaarlijks met de vaksecties en docenten gesprekken over de resultaten en de toetsing van hun vakken. Met docenten worden functioneringsgesprekken gevoerd waarbij lesbezoeken als input gebruikt worden. Er wordt veel ruimte gegeven aan de docenten en de secties om hun eigen invulling te geven aan het onderwijs.
Binnen en tussen de secties vindt een goede samenwerking plaats.
De onderwijskwaliteit wordt gemonitord via bezoeken aan lessen, ter voorbereiding op functioneringsgesprekken, maar een totalisatie van de lesbezoeken heeft niet plaatsgevonden.
Uit zo'n totalisatie zou kunnen blijken welke issues schoolbreed kunnen worden geconstateerd over zaken waar de school sterk in is en waar het team zich nog kan ontwikkelen. Het concept van de vijf rollen van de leraar is ingevoerd, maar kan nog wat strakker uitgevoerd worden. De schoolleiding voert hierover met de secties het gesprek en er zijn thematische bijeenkomsten waarin aan
verbeterpunten wordt gewerkt.
