RAPPORT VAN BEVINDINGEN Kwaliteitsonderzoek bij
Basisschool Aventurijn
Plaats : Houten
BRIN-nummer : 26AN
Onderzoeksnummer : 120717 Datum schoolbezoek : 4 november 2010
Rapport vastgesteld te Utrecht op 20 december 2010
Inhoud
1 Inleiding 5
2 Bevindingen 7
3 Toezichtarrangement 13
1 Inleiding
De Inspectie van het Onderwijs heeft op 4 november 2010 een onderzoek uitgevoerd op De Aventurijn naar aspecten van de kwaliteit van het onderwijs en de naleving van wet- en regelgeving. De aanleiding voor dit onderzoek was het volgende.
De Aventurijn is een vestiging vooralsnog onder het Brin-nummer van De Vlinder in Houten. Het bestuur heeft voor De Aventurijn een eigen Brin-nummer
aangevraagd. De Aventurijn functioneert in de praktijk sinds februari 2008 als zelfstandige school met een eigen curriculum. Om die reden beschouwt de inspectie De Aventurijn als een eigenstandig Object van Toezicht. Het beleid van de inspectie is erop gericht om nieuwe scholen uiterlijk in het derde jaar van hun bestaan een toezichtarrangement toe te kennen. Het onderhavige
kwaliteitsonderzoek is daarop gericht.
Conform de uitgangspunten van het programmatisch handhaven onderzoekt de inspectie tevens standaard of wordt voldaan aan bepaalde wettelijke voorschriften.
Toezichthistorie niet van toepassing Onderzoeksopzet
Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten:
• Een controle van de aanwezigheid van de schoolgids, het schoolplan en het zorgplan bij de inspectie.
• Een toets op de aanwezigheid van informatie over enkele wettelijke verplichte onderdelen in de schoolgids, het schoolplan en het zorgplan.
• Een controle op de onderwijstijd die de school heeft gepland.
• Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn.
• Schoolbezoek, waarbij in vijf groepen de onderwijspraktijk is geobserveerd door het bijwonen van lessen Nederlandse taal en rekenen en wiskunde.
Deze lesbezoeken vonden plaats in drie van de vijf groepen 1-2, groep 3-4 en groep 5-6.
• Gesprekken met de directie en de intern begeleider over de kwaliteit van de indicatoren.
• Een gesprek met leraren.
• Een eindgesprek met de directie en een vertegenwoordiging van het bevoegd gezag, na afloop van het schoolbezoek.
Tijdens het onderzoek beoordeelde de inspectie indicatoren van de volgende aspecten: opbrengsten, leerstofaanbod, tijd, schoolklimaat, didactisch handelen, afstemming, zorg en begeleiding en kwaliteitszorg.
Kwaliteitsonderzoek Basisschool Aventurijn | 4 november 2010
pagina 6 van 13
Toezichtkader
De inspectie heeft zich bij haar onderzoek onder andere gebaseerd op het Toezichtkader po/vo 2009 en de notitie Analyse en waarderingen van opbrengsten primair onderwijs. Beide documenten zijn te vinden op www.onderwijsinspectie.nl.
Opbouw rapport
In hoofdstuk 2 staan de bevindingen uit het onderzoek naar de onderwijskwaliteit en de wettelijke vereisten. Dit wordt gevolgd door een beschouwing waarin het oordeel van de inspectie wordt toegelicht en waar mogelijk de schoolontwikkeling in samenhang wordt
beschreven. Hoofdstuk 3 geeft het toezichtarrangement weer.
2 Bevindingen
2.1 Kwaliteits- en nalevingsprofiel
In onderstaande tabellen vermeldt de inspectie welke indicatoren in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader primair onderwijs 2009.
De indicatoren met een asterisk zijn de normindicatoren; zij spelen een beslissende rol bij de beoordeling van de kwaliteit van het onderwijs. De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is.
Legenda:
1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed
5. niet te beoordelen (alleen bij opbrengsten)
In verband met het programmatisch handhaven heeft de inspectie daarnaast enkele controles uitgevoerd op bepaalde wettelijke voorschriften. Of de school wel of niet voldoet aan deze wettelijke vereisten wordt tot uitdrukking gebracht met de score 'ja' of 'nee'.
Kwaliteitsaspect 1 Opbrengsten
1 2 3 4 5
1.1 * De resultaten van de leerlingen aan het eind van de basisschool liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht.
z 1.2 * De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en
voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht.
z 1.3 De leerlingen doorlopen in beginsel de school binnen de
verwachte periode van acht jaar. z
1.4 Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften ontwikkelen
zich naar hun mogelijkheden. z
1.5 De sociale competenties van de leerlingen liggen op een
niveau dat mag worden verwacht. z
Kwaliteitsonderzoek Basisschool Aventurijn | 4 november 2010
pagina 8 van 13
Kwaliteitsaspect 2 Leerstofaanbod
1 2 3 4
2.1 * Bij de aangeboden leerinhouden voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde betrekt de school alle kerndoelen als te
bereiken doelstellingen. z
2.2 * De leerinhouden voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde worden aan voldoende leerlingen aangeboden tot en met
het niveau van leerjaar 8. z
2.3 De leerinhouden in de verschillende leerjaren sluiten op elkaar
aan. z
2.4 * De school met een substantieel aantal leerlingen met een leerlinggewicht biedt bij Nederlandse taal leerinhouden aan die passen bij de onderwijsbehoeften van leerlingen met een taalachterstand.
z 2.5 De school heeft een specifiek aanbod om sociale competenties te
ontwikkelen. z
2.6 De school heeft een aanbod gericht op bevordering van actief burgerschap en sociale integratie, met inbegrip van het overdragen van kennis over en kennismaking met de diversiteit in de
samenleving.
z 2.7 De aangeboden leerinhouden omvatten alle wettelijk
voorgeschreven leer- en vormingsgebieden. z
Kwaliteitsaspect 3 Tijd
1 2 3 4
3.1 De leraren maken efficiënt gebruik van de geplande
onderwijstijd. z
3.2 De school heeft voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde de onderwijstijd afgestemd op de behoefte van de
leerlingenpopulatie. z
Kwaliteitsaspect 4 Schoolklimaat
1 2 3 4
4.1 De ouders zijn betrokken bij de school door de activiteiten die de
school daartoe onderneemt. z
4.4 De school heeft inzicht in de veiligheidsbeleving van leerlingen en personeel en in de incidenten die zich op het gebied van sociale
veiligheid op de school voordoen. z
4.5 De school heeft een veiligheidsbeleid gericht op het voorkomen
van incidenten in en om de school. z
4.6 De school heeft een veiligheidsbeleid gericht op de afhandeling
van incidenten in en om de school. z
4.7 Het personeel van de school zorgt ervoor dat de leerlingen op
een respectvolle manier met elkaar en anderen omgaan. z
Kwaliteitsaspect 5 Didactisch handelen
1 2 3 4
5.1 * De leraren geven duidelijke uitleg van de leerstof. z 5.2 * De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. z 5.3 * De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. z
Kwaliteitsaspect 6 Afstemming
1 2 3 4
6.1 De leraren stemmen de aangeboden leerinhouden af op
verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. z
6.2 De leraren stemmen de instructie af op verschillen in
ontwikkeling tussen de leerlingen. z
6.3 De leraren stemmen de verwerkingsopdrachten af op verschillen
in ontwikkeling tussen de leerlingen. z
6.4 De leraren stemmen de onderwijstijd af op verschillen in
ontwikkeling tussen de leerlingen. z
Kwaliteitsaspect 7 Begeleiding
1 2 3 4
7.1 * De school gebruikt een samenhangend systeem van genormeerde instrumenten en procedures voor het volgen van de
prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. z
7.2 De leraren volgen en analyseren systematisch de voortgang in
de ontwikkeling van de leerlingen. z
Kwaliteitsaspect 8 Zorg
1 2 3 4
8.1 De school signaleert vroegtijdig welke leerlingen zorg nodig
hebben. z
8.2 Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens bepaalt
de school de aard van de zorg voor de zorgleerlingen. z
8.3 * De school voert de zorg planmatig uit. z
8.4 De school evalueert regelmatig de effecten van de zorg. z
Kwaliteitsaspect 9 Kwaliteitszorg
1 2 3 4
9.1 De school heeft inzicht in de onderwijsbehoeften van haar
leerlingenpopulatie. z
9.2 De school evalueert jaarlijks de resultaten van de leerlingen. z 9.3 De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces. z 9.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. z 9.5 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces. z 9.6 De school verantwoordt zich aan belanghebbenden over de
gerealiseerde onderwijskwaliteit. z
9.7 De school draagt zorg voor de kwaliteit van het onderwijs gericht op bevordering van actief burgerschap en sociale integratie, met inbegrip van het overdragen van kennis over en kennismaking met de diversiteit van de samenleving.
z
Kwaliteitsonderzoek Basisschool Aventurijn | 4 november 2010
pagina 10 van 13
Naleving wet- en regelgeving
ja nee NT1a De inspectie is in het bezit gesteld van de geldende schoolgids (art. 16,
lid 2 en 3, WPO). z
NT1b In de schoolgids is informatie opgenomen over standaard gecontroleerde
onderdelen (art. 13 WPO) z
NT2a De inspectie is in het bezit gesteld van het geldende schoolplan (art. 16,
lid 1 en 3, WPO) z
NT3a De inspectie is in het bezit gesteld van het geldende zorgplan (art. 19, lid
3, WPO). z
NT3b In het zorgplan is informatie opgenomen over een of meer standaard
gecontroleerde onderdelen (art. 19, lid 2, WPO). z
NT4a Er is voldoende onderwijstijd geprogrammeerd om te kunnen voldoen aan de daarvoor gestelde minima (art. 8, lid 7 onder b, WPO). z NT4b Er is maximaal zevenmaal een onvolledige schoolweek geprogrammeerd voor de groepen 3 t/m 8 (artikel 8, lid 7 onder b, WPO). z
2.2 Beschouwing
Algemeen beeld
De inspectie constateert dat het onderwijs op De Aventurijn van voldoende kwaliteit is. Het team is er in geslaagd om in korte tijd een stevig fundament neer te leggen voor degelijk onderwijs met enkele opvallende kenmerken als de leerlijn Engels en het coöperatief leren. Omdat de school nog geen leerlingen heeft in groep 7 en 8 zijn de eindopbrengsten nog niet te beoordelen. De tussentijdse opbrengsten laten een positief beeld zien. Tekortkomingen zijn er met name in de leerlingenzorg en de afstemming op verschillen tussen leerlingen. Ook voldoet de school nog niet aan de eisen op het gebied van burgerschapsonderwijs en sociale veiligheid.
Hieronder volgt een toelichting op het oordeel.
Toelichting
Opbrengsten
De Aventurijn heeft nog geen groepen 7 en 8. De eindopbrengsten van het onderwijs zijn daardoor niet te beoordelen. De tussenopbrengsten zijn voldoende.
De inspectie heeft zes toetsen die zijn afgenomen in het schooljaar 2009-2010 bij dit oordeel betrokken, te weten technisch lezen in de groepen 3, 4 en 5, begrijpend lezen in groep 5 en rekenen en wiskunde in de groepen 4 en 5. De school had in 2009-2010 nog geen leerlingen in leerjaar 6. Op vijf van de zes toetsen lagen de scores boven de ondergrenzen die de inspectie bij de beoordeling hanteert.
De Aventurijn kent enkele leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften en dientengevolge een eigen leerlijn. De school heeft voor deze leerlingen nog geen ontwikkelingsperspectief opgesteld met daarvan afgeleide tussendoelen en een daarop afgestemd leerstofaanbod. Zodoende kan de school niet aantoonbaar maken dat deze leerlingen zich optimaal naar hun mogelijkheden ontwikkelen.
Daarom beoordeelt de inspectie indicator 1.4 als onvoldoende.
De school hanteert een instrument voor het volgen en in kaart brengen van de sociale competenties van de leerlingen, maar heeft nog geen leerlingen in groep 8 en dus ook geen resultaten van leerlingen aan het einde van de schoolperiode.
Daarom onthoudt de inspectie zich van een oordeel op indicator 1.5.
Onderwijsleerproces
De meeste onderdelen van het onderwijsleerproces zijn op De Avonturijn van voldoende kwaliteit. De wijze waarop de school het coöperatief leren heeft geïmplementeerd verdient een compliment. In alle groepen is goed zichtbaar dat de leerlingen hebben geleerd om samen te werken. Dit heeft zijn weerslag op het pedagogisch klimaat in de groepen. De inspectie beoordeelt daarom indicator 4.7 als goed.
Omdat de school nog geen leerlingen in groep 8 heeft is feitelijk niet te beoordelen of de leerinhouden voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde aan voldoende leerlingen worden aangeboden tot en met het niveau van leerjaar 8. Desondanks beoordeelt de inspectie deze normindicator als voldoende. Uit de groepsmappen van de hoogste groepen die de school heeft (5 en 6) blijkt dat de leraren de leerstofplanningen nauwgezet volgen en de leerlingen geen achterstanden oplopen.
Tekortkomingen kent de school in het aanbod op het gebied van burgerschap en integratie en ten aanzien van het beleid omtrent de veiligheid.
De inspectie beoordeelt of de school een aanbod heeft voor bevordering van burgerschap en integratie. Ze betrekt daarbij de aandacht voor (a) sociale
competenties, (b) de samenleving en de diversiteit daarin, (c) basiswaarden en de democratische rechtsstaat, en (d) de mate waarin de school een leeromgeving biedt waarin burgerschap en integratie ook in de praktijk worden gebracht. Ten minste twee van deze elementen dienen in voldoende mate zichtbaar te zijn. Dat is op uw school niet het geval, zodat indicator 2.6 als onvoldoende is beoordeeld. De onderdelen b, c en d zijn onvoldoende ontwikkeld, dat wil zeggen dat er geen aanwijsbaar aanbod is vastgelegd dat voldoende specifiek gericht is op genoemde onderdelen.
In het kader van het (sociale) veiligheidsbeleid ontbreken enkele onderdelen. De school brengt niet tweejaarlijks de veiligheidsbeleving van de leerlingen in kaart en ook beschikt de school niet over een registratie op schoolniveau van incidenten die zich op dit gebied (kunnen) voordoen. Tevens ontbreekt vastgelegd beleid
(protocollen en procedures) gericht op het afhandelen van dergelijke incidenten.
Zorg en begeleiding
De Aventurijn beschikt over een compleet leerlingvolgsysteem met
methodeonafhankelijke toetsen en een observatiesysteem voor de groepen 1 en 2.
Over het gebruik hiervan zijn gedetailleerde en heldere afspraken vastgelegd.
Omdat nog niet in alle gevallen deze afspraken strikt worden nageleefd (analysefase na de toetsafname) beperkt de inspectie zich tot het oordeel 'voldoende'.
Kwaliteitsonderzoek Basisschool Aventurijn | 4 november 2010
pagina 12 van 13
Het volgen van de ontwikkeling van de leerlingen met methodegebonden instrumenten is nog onvoldoende. In de groepen 1 en 2 maakt de school geen gebruik van het bij de methode behorende observatie-instrument en men maakt ook geen gebruik van andere instrumenten om tussentijds bij te houden of de leerlingen de doelen behorende bij de lessen uit deze methode behalen. In de groepen 3 tot en met 6 maken de leraren wel gebruik van de methodegebonden toetsen, maar ze leggen onvoldoende inzichtelijk vast welke consequenties ze trekken uit de behaalde resultaten. Indicator 7.2 is om bovengenoemde redenen als onvoldoende beoordeeld.
De leerlingenzorg kent twee belangrijke tekortkomingen. In de eerste plaats schieten in te veel gevallen de analyses tekort zoals die volgens het beleid van de school na de fase van signalering behoren plaats te vinden. Dat wil zeggen, de analyses vinden niet of in te beperkte mate plaats. Het gevolg hiervan kan zijn dat de in handelingsplannen beschreven hulp niet of te weinig aansluit bij de werkelijke hulpvraag van de leerlingen. In de tweede plaats schiet de planmatigheid van de zorg tekort. Tijdens het onderzoek is gebleken dat er regelmatig te veel tijd zit tussen de signalering van de hulp en de daadwerkelijke uitvoering ervan. Ook zijn de handelingsplannen niet concreet genoeg in de formulering van doelen,
hulpactiviteiten en wijze van evalueren waardoor de plannen onvoldoende sturend zijn voor het handelen van de leraren.
Kwaliteitszorg
De inspectie is positief over de wijze waarop de school de zorg voor kwaliteit vorm en inhoud geeft. Vrijwel alle indicatoren zijn dan ook met een voldoende
beoordeeld. Een verbeterpunt vormt de kwaliteitszorgonderdelen betreffende het onderwijs op het gebied van burgerschap en integratie. De school schenkt voldoende aandacht aan mogelijke risico's in de sociale context van de school en de opvattingen en uitingen van leerlingen op het terrein van burgerschap en integratie. Omdat onderdelen van de kwaliteitszorg voor het onderwijs in burgerschap niet voldoende zijn uitgewerkt, heeft de inspectie indicator 9.7 niettemin als onvoldoende beoordeeld. Dit betreft de visie op burgerschap en de planmatige uitwerking daarvan en de verantwoording van de invulling die de school daaraan geeft. Ook wijst de inspectie erop dat de evaluatie van de resultaten van het onderwijs in burgerschap verdere uitwerking behoeft. Omdat de wetgever van scholen vraagt zélf te bepalen hoe burgerschap wordt ingevuld en daarin
transparant te zijn, zijn een visie en planmatige uitwerking daarvan in het aanbod, alsmede de verantwoording in schoolgids en schoolplan, belangrijke voorwaarden.
3 Toezichtarrangement
Geen belangrijke tekortkomingen in de onderwijskwaliteit
De Inspectie van het Onderwijs kent aan De Aventurijn het basisarrangement toe.
Dit betekent dat de inspectie op dit moment geen reden heeft om het toezicht te intensiveren.
Tekortkomingen in de naleving
Er zijn tekortkomingen in de naleving van wettelijke vereisten geconstateerd.
Er is een onvolledigheid in de inhoud van de schoolgids geconstateerd. Het document geeft geen informatie over de volgende onderdelen:
• De resultaten van het onderwijs.
• De wijze waarop zorg verleend wordt aan leerlingen met een leerlinggebonden budget.
• De wijze waarop de school tegemoet komt aan het wettelijk minimum aantal uren onderwijstijd in 8 aaneengesloten schooljaren.
• Het adres van de klachtencommissie.
• De termijn waarbinnen een klacht dient te zijn ingediend.
Het beleid van de inspectie is de genoemde onvolkomenheden op dit moment nog niet als tekortkoming te beoordelen bij de betreffende indicator over het naleven van wet- en regelgeving. Wel heeft de inspectie met het bevoegd gezag
afgesproken dat in de volgende versie van dit schooldocument de ontbrekende onderdelen zijn opgenomen.
Het geldende schoolplan is niet door het bevoegd gezag naar de inspectie gestuurd. De inspectie heeft het bevoegd gezag opdracht gegeven de wet alsnog na te leven. De inspectie ontvangt het schoolplan uiterlijk op 15 juni 2011.
