MEMO
ZAAKNUMMER : 2017004141
AAN : Commissie Ruimte
VAN : Wethouder Th.M. Martens NAMENS DEZE : P.H.J. Smeets
DATUM : 14 februari 2017 ONDERWERP : Operatie wateroverlast
Samenvatting
Het weer dat de regio Asten-Deurne-Someren in mei/juni 2016 teisterde, was zéér extreem. De gemeenten en waterschap Aa en Maas hebben alles op alles gezet om de wateroverlast te beperken. Ondanks de inspanningen hebben de stortbuien voor agrariërs en burgers veel schade veroorzaakt. De problematieken die ook tijdens de inloopavond naar voren zijn gekomen blijkt dat de watersystemen van gemeenten en waterschap zo nauw verbonden zijn dat samenwerking cruciaal is. Vanuit de nauwe samenwerking tussen de drie gemeenten en het waterschap na het extreme weer is het plan ‘Operatie Wateroverlast’ voortgekomen. Doel van Operatie Wateroverlast is om als gemeenten Asten, Deurne en Someren en waterschap Aa en Maas gezamenlijk en in samenhang aan de slag te gaan met een aantal concrete knelpunten die zich hebben voorgedaan bij de wateroverlast van mei/juni 2016. Het gaat dan om oplossingen en maatregelen binnen bestaand beleid. Voor Asten gaat het specifiek om de knelpunten rond de Melksloot en de Beekerloop. Ook wordt er een kwantitatieve
watersysteemanalyse voor Asten, Deurne en Someren gemaakt. Doel van deze analyse is het vergroten van het inzicht in het functioneren van zowel het oppervlaktewatersysteem als het rioolwatersysteem, in zowel normale als in extreme (zomerse) omstandigheden.
Extreem weer met wateroverlast en waterschade
Het weer dat de regio Asten-Deurne-Someren mei/juni 2016 teisterde, was zéér
extreem. In enkele uren tijd viel plaatselijk meer regen dan normaal in een hele maand.
De gemeenten en Waterschap Aa en Maas hebben alles op alles gezet om de wateroverlast te beperken. Ondanks de inspanningen hebben de stortbuien voor agrariërs en burgers veel schade veroorzaakt.
Samenwerking cruciaal
Waterschap en de gemeenten Asten, Deurne en Someren hebben in de dagen en weken na het extreme noodweer veel vragen, suggesties en meldingen ontvangen. Naast de werkzaamheden in het veld was de nazorg ook gericht op het voeren van gesprekken met getroffen en bezorgde agrariërs en burgers. Samen hebben we een inloopavond (27 juni 2016) georganiseerd om agrariërs en burgers de gelegenheid te geven hun hart te luchten en (aanvullende) vragen te stellen. De problematieken die ook tijdens deze inloopavond naar voren zijn gekomen blijkt dat de watersystemen van gemeenten en waterschap zo nauw verbonden zijn dat samenwerking cruciaal is.
Operatie Wateroverlast, een gezamenlijk initiatief
Vanuit de nauwe samenwerking tussen de drie gemeenten en het waterschap na het extreme weer is het plan ‘Operatie Wateroverlast’ voortgekomen. Doel van dit plan is om gezamenlijk en in samenhang met een aantal concrete knelpunten die zich hebben
2/3 voorgedaan bij de wateroverlast aan de slag te gaan. Het gaat dan om oplossingen en maatregelen binnen bestaand beleid.
Daarnaast willen de gemeenten en waterschap ook samen aan de slag om de
samenwerking tijdens calamiteiten te verbeteren. Binnen de samenwerking doelmatig waterbeheer Brabantse Peel wordt een “gezamenlijk” incidentenplan riolering opgesteld.
De wateroverlast van mei/juni 2016, wordt als input gebruikt om dit proces te
verbeteren. Ook wordt in de toekomst burgerparticipatie ingezet bij wateroverlast. Zo mogen burgers na toestemming van de gemeente wegen afsluiten op vooraf aangewezen locaties en vooraf beschikbaar gestelde materialen.
De wateroverlast is de aanleiding voor de samenwerking tussen de drie gemeenten en het waterschap. Maar gemeenten en waterschap realiseren zich dat de opgave waar we in de toekomst voor staan groter en breder is. En dat als enkel vanuit wateroverlast knelpunten worden opgelost dit averechts kan werken voor perioden van extreme droogte en hitte. Maatregelen moet robuust zijn. Vanuit dit perspectief bestaat er een sterke behoefte aan een breder toetsingskader, zowel inhoudelijk (klimaat ipv water) als geografisch (de hele Peelregio). Juist gezien deze behoefte aan verbreding is bewust gekozen om het opstellen van het toetsingskader klimaatadaptatie geen onderdeel te laten zijn van Operatie Wateroverlast.
Waarmee gaan we aan de slag?
De gemeenten en het waterschap zijn aan de slag gegaan met knelpunten die binnen bestaand beleid opgelost kunnen worden. Dit betreft vaak een samenwerking tussen een gemeente en het waterschap die projectmatig rondom een bepaald knelpunt wordt opgepakt. In dit onderdeel focussen we op de onderstaande 10 concrete en samen benoemde knelpunten:
1. Peelrijt Someren
2. Stedelijke wateropgave Someren-Noord
3. Verbeteren afvoer Haagdoornwegloop Someren 4. Melksloot Asten
5. Beekerloop (Plutostraat, Siriusstraat, Spicastraat) Asten 6. Afvoer Grote Bottel Deurne
7. Vlier Deurne
8. Afvoer nabij Coppelmans Deurne 9. Afvoer Breemortelweg Deurne
10. Verbeteren afvoer Vaarselstraat Someren
Ook maken we een kwantitatieve watersysteemanalyse voor Asten, Deurne en Someren.
Doel van deze analyse is het vergroten van het inzicht in het functioneren van zowel het oppervlaktewatersysteem als het rioolwatersysteem, in zowel normale als in extreme (zomerse) omstandigheden. Dit om doeltreffende maatregelen te kunnen nemen om de kans op wateroverlast in de toekomst te verkleinen. De resultaten hiervan komen naar verwachting pas in 2018 beschikbaar.
Uiteraard zijn niet alleen gemeenten en waterschap aan zet als het gaat om wateroverlast. Ook inwoners kunnen een steentje bijdragen om wateroverlast te voorkomen en/of te beperken. Individueel door bijvoorbeeld de eigen tuin te ontharden/vergroenen of de hemelwateropvang los te koppelen van het riool. Maar mogelijk ook collectief door samen in de eigen straat/wijk/dorp de mogelijkheden te bespreken en deze – al dan niet samen met partners – ten uitvoer te brengen. Dit sluit aan bij de klimaatadaptatie en wordt daar meegenomen.
Knelpunt 4 – Melksloot Asten
De Melksloot is een A-watergang van het waterschap, gelegen aan oostkant van
bedrijventerrein Hazeldonk en stroomt af naar de Aa. Vanaf de Hazeldonk tot aan de Aa
3/3 is de sloot beduikerd. De diameter (rond 400mm) van de duiker is te klein voor het verwerken van het overstortwater vanaf Asten en Hazeldonk. Vergroten van de duiker is bijna niet mogelijk vanwege de aanwezige glastuinbouw.
In eerste instantie wordt gekeken of toevoer naar de Melksloot verkleind kan worden. Uit herberekeningen van het rioolstelsel van Asten moet blijken of de gemengde overstort vanuit Asten op de Melksloot dichtgezet kan worden. Mocht dit niet mogelijk zijn, dan wordt gekeken naar mogelijkheden in het oppervlaktewatersysteem.
Knelpunt 5 – Beekerloop (Plutostraat, Siriusstraat, Spicastraat) Asten
Het water in de Beekerloop (A-watergang) heeft zo hoog gestaan dat het omliggende gebied is geïnundeerd, zowel akkers, weilanden, volkstuinen als woonstraten. Het water heeft zelfs zo hoog gestaan dat verschillende huizen langdurig onder water hebben gestaan, met grote schade en langdurige ellende tot gevolg.
De Beekerloop kon de grote hoeveelheid water niet verwerken. Behalve water uit de overstort kwam er veel water vanuit het landelijke gebied. De bodem was immers verzadigd door de grote hoeveelheden neerslag van de dagen ervoor. Daarnaast ligt Asten helemaal bovenstrooms van het watersysteem. Sloten zijn klein en smal en hebben nauwelijks buffermogelijkheden. Ook de stuwen stonden hoog (zomerpeil) om verdroging tegen te gaan. De riooloverstort aan de Floralaan was door de hoge
waterstand in de Beekerloop compleet verdronken. Hierdoor kon het rioolstelsel niet functioneren, waardoor het verdunde afvalwater op straat en in de huizen stond.
Om het knelpunt aan te pakken gaat het waterschap de bovenstroomse stuw
automatiseren, waarmee de watertoevoer naar de Beekerloop geregeld wordt. Door deze te automatiseren wordt de toevoer op de Beekerloop beperkt bij hevige neerslag. De kwantitatieve systeemanalyse moet uitwijzen of nog meer maatregelen noodzakelijk zijn.
Deze aanvullende maatregelen kunnen uitgevoerd worden met natuurvriendelijke inrichten van de oevers van de Beekerloop inclusief het vispasseerbaar maken van de stuwen. De Beekerloop wordt hiermee robuust ingericht.
Inmiddels hebben wij op de laagste punten in de wijk roosterdeksels aangebracht. Deze zorgen voor een betere ontluchting van de riolering. Ook zorgen deze dat water op straat na de bui makkelijker weer het riool in kan.
Gemeentelijke knelpunten
Bij de operatie wateroverlast zijn geen gemeentelijke knelpunten benoemd. Hier gaat de gemeente zelf mee aan de slag. Dit betreft o.a.
• Wolfsberg
• Wilhelminastraat (incl. centrum)
• Voorste Heusden Voor u ligt ter inzage:
N.v.t.
