Aandeel van de
gerechtigden op wacht- en overbruggings-
uitkeringen in de
volledige werkloosheid - analyse volgens
arrondissement
Inleiding
In ons recent onderzoek betreffende de gerechtigden op wacht- en overbruggingsuitkeringen werden grote verschillen vastgesteld naar gelang van het geslacht en het gewest voor het aandeel van die personen in de totale volledige werkloosheid. Die verschillen komen onder andere tot uiting in onderstaande tabel, uittreksel uit het onderzoek.
Tabel 1
Evolutie van het aandeel van het aantal gerechtigden op wacht- en overbruggingsuitkeringen in vergelijking met het aantal uitkeringsgerechtigde volledig werklozen (in %) – Fysieke eenheden
Land Vlaams Gewest Waals Gewest Brussels Hoofdst. Gewest
Jaar Mannen Vrouwen Totaal Mannen Vrouwen Totaal Mannen Vrouwen Totaal Mannen Vrouwen Totaal
1994 15,1 21,7 18,9 10,5 14,7 13,1 20,3 31,6 26,7 12,2 16,0 14,1
1995 14,5 21,5 18,5 9,6 14,4 12,5 20,4 31,9 26,9 12,5 16,4 14,5
1996 15,5 22,9 19,6 10,1 15,3 13,1 22,1 34,0 28,6 13,9 18,3 16,1
1997 16 23,6 20,2 10,2 15,4 13,2 22,8 34,8 29,3 14,6 19,5 17,0
1998 16,3 24,2 20,8 9,8 15,1 12,9 23,8 36,4 30,8 15,3 21,4 18,4
1999 16,4 24,4 20,9 9,5 14,5 12,4 24,1 36,9 31,2 15,6 22,4 19,0
2000 15,9 24,2 20,6 8,7 13,4 11,5 23,5 37,0 31,1 15,7 22,8 19,3
2001 15,9 24,2 20,6 8,6 12,8 11,1 23,4 37,3 31,3 15,5 23,3 19,5
Bron: RVA stat info
In 2001 vertegenwoordigen de rechthebbenden op wacht- en overbruggingsuitkeringen op nationaal niveau gemiddeld 20,6 % van de volledig werklozen. Maar de verschillen naar gelang van het geslacht en het gewest zijn verontrustend:
1. De wachtuitkeringen hebben betrekking op 11,1 % van de werklozen die woonachtig zijn in het Vlaamse Gewest, 19,5 % van de Brusselse werklozen en 31,3 % van de Waalse werklozen!
2. In alle gewesten is het aandeel van de
gerechtigden op wachtuitkeringen in de volledige werkloosheid aanzienlijker bij de vrouwen dan bij de mannen. Het hoogste percentage wordt bereikt door de Waalse vrouwelijke werklozen met 37,3 %, wat in dit laatste geval betekent dat bijna 2 op 5 van hen nog niet gewerkt hebben of in ieder geval onvoldoende om een werkloosheidsuit- kering op basis van hun loon te kunnen genieten.
Het leek ons nuttig onze analyse te verfijnen door te onderzoeken hoe die verschillen tot uiting komen op het vlak van de arrondissementen en aldus enkele verklarin- gen te vinden die het mogelijk maken de regionale verschillen beter te begrijpen.
Hoe ziet het eruit op het niveau arrondissement?
Betreffende het totaal van de op basis van hun studies toegelaten werklozen, mannen en vrouwen
Wanneer de arrondissementen worden gerangschikt volgens het percentage volledig werklozen (totaal mannen + vrouwen) die toegelaten werden op basis van de studies stelt men zeer grote verschillen vast. Het percentage van die groep werklozen stijgt inderdaad van 5 % in het arrondissement Tielt tot 33 % in het arron- dissement Charleroi, waarbij duidelijk tot uiting komt dat er heel contrasterende situaties zijn.
Er moet evenwel worden opgemerkt dat de Waalse arrondissementen, met uitzondering van de arrondisse- menten Nijvel en Moeskroen (16 %), zich boven het gemiddelde percentage van het land (18 %) bevinden, terwijl de Vlaamse arrondissementen en het arrondisse- ment Brussel-Hoofdstad zich onder het gemiddelde van het land bevinden.
Wat de mannen betreft
Het laagste percentage mannelijke werklozen toegelaten op basis van studies wordt aangetroffen in het arrondisse- Grafiek 1
Aandeel van de uitkeringsgerechtigden toegelaten op basis van hun studies in de totale volledige werkloosheid volgens arrondissement (in %) -
Mannen + vrouwen – Fysieke eenheden - Juni 2001
arr. Tielt arr. Roeselare arr. Veurne arr. Halle-Vilvoorde arr. Kortrijk arr. Dendermonde arr. Turnhout arr. Brugge arr. Aalst arr. Mechelen arr. Ieper arr. Diksmuide arr. Sint-Niklaas arr. Oostende arr. Oudenaarde arr. Maaseik arr. Leuven arr. Eeklo arr. Antwerpen arr. Tongeren arr. Hasselt arr. Gent arr. Nijvel arr. Moeskroen arr. Brussel-Hoofdstad LAND arr. Aarlen arr. Bastenaken arr. Virton arr. Verviers arr. Borgworm arr. Doornik arr. Aat arr. Neufchâteau arr. Dinant arr. Marche-en-Famenne arr. Hoei arr. Namen arr. Zinnik arr. Luik arr. Philippeville arr. Thuin arr. Bergen arr. Charleroi 0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
Totaal - basis studies
Grafiek 2
Aandeel van de op basis van studies toegelaten uitkeringsgerechtigden in de totale volledige werkloosheid volgens ar- rondissement (in %) - Mannen - Fysieke eenheden - Juni 2001
Wat de vrouwen betreft
Het laagste percentage vrouwelijke werklozen toegelaten op basis van studies wordt aangetroffen in het arrondisse- ment Tielt: 4 %, het hoogste percentage wordt geboekt in het arrondissement Charleroi: 43 %, d.w.z. bijna 11 keer meer! Met uitzondering van de arrondissementen Nijvel en Moeskroen scheidt het gemiddelde van het land (21 %) eveneens het noorden en het zuiden van het land;
het arrondissement Brussel-Hoofdstad heeft een percen- tage dat bijna gelijk is aan dat van het land.
arr. Turnhout arr. Tielt arr. Diksmuide arr. Veurne arr. Roeselare arr. Sint-Niklaas arr. Mechelen arr. Dendermonde arr. Halle-Vilvoorde arr. Brugge arr. Eeklo arr. Ieper arr. Maaseik arr. Antwerpen arr. Aalst arr. Kortrijk arr. Oudenaarde arr. Tongeren arr. Oostende arr. Leuven arr. Hasselt arr. Gent arr. Moeskroen LAND arr. Bastenaken arr. Brussel-Hoofdstad arr. Virton arr. Aarlen arr. Nijvel arr. Neufchâteau arr. Verviers arr. Dinant arr. Doornik arr. Borgworm arr. Aat arr. Zinnik arr. Philippeville arr. Hoei arr. Namen arr. Marche-en-Famenne arr. Thuin arr. Charleroi arr. Luik arr. Bergen 0%
5%
10%
15%
20%
25%
Mannen - basis studies
Grafiek 3
Aandeel van de op basis van studies toegelaten uitkeringsgerechtigden in de totale volledige werkloosheid volgens arrondissement (in %) - Vrouwen – Fysieke eenheden - Juni 2001
arr. Tielt arr. Kortrijk arr. Roeselare arr. Veurne arr. Halle-Vilvoorde arr. Aalst arr. Dendermonde arr. Ieper arr. Brugge arr. Turnhout arr. Mechelen arr. Diksmuide arr. Leuven arr. Oudenaarde arr. Maaseik arr. Oostende arr. St-Niklaas arr. Eeklo arr. Antwerpen arr. Tongeren arr. Gent arr. Hasselt arr. Nijvel arr. Moeskroen LAND arr. Brussel-Hoofdstad arr. Aarlen arr. Verviers arr. Virton arr. Bastenaken arr. Borgworm arr. Aat arr. Doornik arr. Marche-en-Famenne arr. Hoei arr. Neufchâteau arr. Dinant arr. Namen arr. Luik arr. Zinnik arr. Philippeville arr. Thuin arr. Bergen arr. Charleroi 0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
40%
45%
Vrouwen - basis studies
Binnen de gewesten treft men echter eveneens grote verschillen aan: tussen het arrondissement Tielt (4 %) et het arrondissement Hasselt (14 %) zijn er 10 percent- punten, terwijl er tussen het arrondissement Aarlen (22 %) en het arrondissement Charleroi (43 %) 21 percentpunten verschil zijn!
Zo er dergelijke verschillen bestaan tussen de arrondisse- menten op het niveau van de respectieve aandelen van de op basis van studies toegelaten uitkeringsgerechtigden, is het evenwel duidelijk dat andere uitkeringscategorieën die verschillen compenseren.
Welke zijn de andere uitkeringsstatuten die deze verschillen compenseren?
Globaal wordt vastgesteld dat de volledige werkloosheid voornamelijk bestaat uit de volgende drie uitkerings- statuten:
1. de op basis van arbeid toegelaten uitkeringsgerechtigden;
2. de op basis van studies toegelaten uitkeringsgerechtigden;
3. de oudere volledig werklozen (50 jaar en +) die uitkeringsgerechtigd zijn en vrijgesteld van de inschrijving als werkzoekende.
Hoe worden die verschillende groepen ingedeeld volgens arrondissement en volgens geslacht ?
Wat het totaal (mannen + vrouwen) betreft
In onderstaande tabel hebben we de arrondissementen gerangschikt volgens het toenemende percentage vrijgestelde oudere werklozen.
Grafiek 4
Aandelen in de volledige werkloosheid van de op basis van studies of van arbeid toegelaten uitkeringsgerechtigden alsook van de vrijgestelde oudere werklozen, volgens arrondissement (in %) -
Mannen + vrouwen – Fysieke eenheden - Juni 2001
We stellen een algemene dalende tendens vast van het werkloosheidspercentage van personen die uitkerings- gerechtigd zijn op basis van studies naarmate we arrondissementen in aanmerking nemen die een aanzienlijker percentage oudere werklozen tellen. De correlatiecoëfficiënt tussen de twee variabelen «werk- loosheid op basis van studies» en «vrijgestelde oudere werklozen» is - 0,92.
Statistisch drukt die coëfficiënt, begrepen tussen - 1 en 1, een verband uit tussen de variabelen dat des te sterker is naarmate men dichter bij 1 komt. Men gaat er vanuit dat er een «statistische afhankelijkheid» bestaat
arr. Marche-en-Famenne arr. Charleroi arr. Neufchâteau arr. Aarlen arr. Bergen arr. Namen arr. Hoei arr. Bastenaken arr. Dinant arr. Luik arr. Borgworm arr. Virton arr. Verviers arr. Thuin arr. Philippeville arr. Zinnik arr. Doornik arr. Brussel-Hoofdstad arr. Aat arr. Nijvel LAND arr. Hasselt arr. Tongeren arr. Gent arr. Oostende arr. Moeskroen arr. Antwerpen arr. Maaseik arr. Brugge arr. St-Niklaas arr. Eeklo arr. Ieper arr. Diksmuide arr. Kortrijk arr. Veurne arr. Leuven arr. Tielt arr. Roeselare arr. Oudenaarde arr. Turnhout arr. Mechelen arr. Aalst arr. Dendermonde arr. Halle-Vilvoorde 0
10 20 30 40 50 60 70 80 90
Totaal - UVW vrijgestelde ouderen
Totaal - basis studies Totaal - basis arbeid
Daarentegen is er geen betekenisvolle correlatie tussen de «oudere werklozen» en de «op basis van arbeid toegelaten werklozen», daar het verkregen correlatie- cijfer slechts - 0,35 bedraagt.
Wat de mannen betreft
De geschetste tendens komt eveneens heel duidelijk tot uiting wanneer men zich beperkt tot het onderzoeken van de toestand van de mannelijke werklozen.
De toename van de categorie «vrijgestelde oudere werklozen» gaat duidelijk gepaard met een verminde- ring van de categorie van de op basis van studies toegelaten jongeren. De verkregen correlatiecoëfficiënt tussen die twee variabelen bedraagt - 0,91.
Het aandeel van de «op basis van arbeid toegelaten werklozen» verandert niet aanzienlijk in samenhang met de evolutie van het aandeel «werkloosheid ouderen», maar er bestaat wel een zekere correlatie (- 0,73).
Grafiek 5
Aandelen in de volledige werkloosheid van de op basis van studies of arbeid toegelaten uitkeringsgerechtigden en van de vrijgestelde oudere werklozen, volgens
arrondissement (in %) – Mannen – Fysieke eenheden - Juni 2001
arr. Charleroi arr. Bergen arr. Marche-en-Famenne arr. Luik arr. Namen arr. Aarlen arr. Hoei arr. Brussel-Hoofdstad arr. Dinant arr. Aat arr. Doornik arr. Borgworm arr. Philippeville arr. Thuin arr. Zinnik arr. Neufchâteau arr. Verviers arr. Bastenaken arr. Virton arr. Nijvel LAND arr. Gent arr. Oostende arr. Antwerpen arr. Moeskroen arr. Hasselt arr. Brugge arr. St-Niklaas arr. Oudenaarde arr. Leuven arr. Kortrijk arr. Tongeren arr. Veurne arr. Aalst arr. Ieper arr. Eeklo arr. Halle-Vilvoorde arr. Roeselare arr. Mechelen arr. Dendermonde arr. Diksmuide arr. Tielt arr. Maaseik arr. Turnhout 0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
Mannen - UVW vrijgestelde ouderen Mannen - basis studies Mannen - basis arbeid
Wat de vrouwen betreft
Grafiek 6
Aandelen in de volledige werkloosheid van de op basis van studies of arbeid toegelaten uitkeringsgerechtigden en van de vrijgestelde oudere werklozen, volgens
arrondissement (in %) - Vrouwen – Fysieke eenheden - Juni 2001
Dezelfde tendens komt eveneens tot uiting in het geval van de vrouwen. De verkregen correlatiecoëfficiënt bedraagt - 0,89. Een stijging van het aandeel van de werkloosheid van de vrijgestelde oudere werklozen komt overeen met een daling van dat van de werkloosheid op basis van studies.
Er bestaat daarentegen geen enkele correlatie tussen de
«vrijgestelde vrouwelijke oudere werklozen» en zij die werden toegelaten op basis van arbeid (coëfficiënt + 0,08).
arr. Neufchâteau arr. Bastogne arr. Marche-en-Famenne arr. Charleroi arr. Dinant arr. Hoei arr. Namen arr. Virton arr. Aarlen arr. Bergen arr. Borgworm arr. Thuin arr. Verviers arr. Luik arr. Philippeville arr. Zinnik arr. Doornik arr. Brussel-Hoofdstad arr. Aat arr. Tongeren LAND arr. Nijvel arr. Maaseik arr. Hasselt arr. Oostende arr. Antwerpen arr. Eeklo arr. Diksmuide arr. Moeskroen arr. Gent arr. St-Niklaas arr. Brugge arr. Ieper arr. Turnhout arr. Veurne arr. Mechelen arr. Tielt arr. Roeselare arr. Kortrijk arr. Dendermonde arr. Leuven arr. Oudenaarde arr. Halle-Vilvoorde arr. Aalst 0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
Vrouwen - UVW vrijgestelde ouderen Vrouwen - basis studies Vrouwen - basis arbeid
Besluit
Bij het lezen van deze analyse is het duidelijk dat er een statistische correlatie bestaat tussen de omvang van de werkloosheid van de «vrijgestelde oudere werklozen» en die van de werkloosheid van de «personen toegelaten op basis van studies»; de arrondissementen waar een groot aantal oudere werklozen wordt geregistreerd hebben in het algemeen minder problemen inzake werkloosheid van de «op basis van studies toegelaten jongeren».
