Samsom pakt groot uit:
het totaalpakket praktijk CD s
P H D D U C T B E S P H E K I N C
d o o r W i m Voermans
V;:
F
ier CD's in vier kleurige doosjes telt de serie praktijk CD's van Samsom maar liefst. Een omvangrijke uitgave die een deel Arbeidsrecht, een deel Pensioenen, een deel Personeel & Fiscus telt en een apart deel Sociale Zekerheid. Met deze veel-gelede uitgave lijkt Samsom tegen de trend in te gaan van zoveel mogelijk geïntegreerde praktijk CD's die we bij de elektronische uitgaven juridische informatie vaak aantreffen. Niets is echter min-der waar. De praktijk CD's van Samsom zijn ie-der voor zich omvangrijke en geïntegreerde uit-gaven op de deelterreinen van het arbeidsrecht, pensioenen, personeel en fiscus en sociale ze-kerheid. De vier CD's vormen een serie van in eikaars verlengde liggende CD's, zij het ieder met aparte karakteristieken en met (ten opzich-te van elkaar) verschillende gebruikers en ge-bruikersgroepen. Bijeengenomen vormen de vier CD's een soort juridische praktijkencyclo-pedie van het sociale recht.Dr WJM Voermans is universitair hoofd-docent staats- en bestuursrecht, ihb wet-gevmffsleer bij het Centrum voor wetgevings-vraagstukken van de Katholieke Universiteit Brabant
Een opvallend element in de uitgave van de Samsom praktijk CD's is de geïntegreerde benadering die is gevolgd bij de uitgave. De Praktijk CD's vormen in een aantal opzichten een digitale afdruk van de al eerder bestaande - jaarlijks verschijnende - Praktijkgidsen arbeidsrecht, pensioenen, personeel en fiscus en sociale zekerheid, die bij Samsom worden uitgegeven. Samen met deze papieren Praktijk-gidsen, en de - ook op de sociaalrechtelijke praktijk gerichte - Jurisbrieven (met daarin de meest recente informatie voor de Praktijkgids-gebruikers) vormen de zojuist verschenen CD ROM's een totaalpakket: de zgn. twaalf Praktijkuitgaven (vier CD ROMS, vier Praktijk-gidsen en 4 Jurisbrieven), waarop, zo claimt de uitgever in de begeleidende brochure, alle informatie die de praktijk nodig heeft op het gebied van personeel en arbeidsrecht, sociale zekerheid, pensioenen en fiscale aangelegen-heden. Of die claim ook werkelijk wordt waar-gemaakt is moeilijk helemaal te controleren, maar dat Samsom ernst maakt van de wens om de praktijk zoveel mogelijk te bedienen, blijkt wel uit het feit dat, naast de twaalf Prak-tijkuitgaven door de uitgever ook een Juridi-sche Vragenlijn is opengesteld. Dat is met zomaar een helpdesk die gebeld kan worden
in geval van problemen met een van de uitga-ven, maar een complete antwoordservice waarmee Samsom een gratis antwoord belooft aan de abonnees van (een van) de Praktijkuitgaven op alle telefonisch te beantwoorden -juridische vragen op het gebied van perso-neelsaangelegenheden. De praktijk CD's zijn dus een integraal onderdeel van een informa-tieservice die Samsom biedt op het terrein van het sociale recht. Een aparte bespreking van een of slechts enkele van de Samsom praktijk CD's zou snel te kort doen aan die opzet, van-daar dat ik ze hier gezamenlijk aan de orde stel.
D O E L E N F U N C T I E V A N D E P R A K T I J K CD'S
Al wordt het in het begeleidende materiaal bij de CD's nergens expliciet gesteld, de Praktijk CD's zijn voornamelijk bedoeld voor perso-neelsfunctionarissen in bedrijven of werkge-vers in de particuliere sector. Het ambtenaren-recht, alsmede het civiele recht betreffende de precontractuele fase bij het aangaan van een arbeidsovereenkomst komen niet aan de orde. De informatie die de Praktijk CD's bieden, gaat in vanaf het moment dat er sprake is van een arbeidsovereenkomst. In twee gevallen
Afbeelding 1: Serie Praktijkinformatie Samsom Afbeelding 2: Hoofdmenu van de CD Arbeid Praktijk-(jidsen Juris-brieven Praktijk CD's l TM*} M
ƒ"-"•-'
t/«'•M; ijH.ü {0 gt- '•>' <f ^L1 eigff^B ériï on 5&™i»
M - UI J ,2BU
JttUif
komt de positie van de sollicitant aan de orde, te weten in het kader van de bespreking van het werk van de Commissie gelijke be-handeling en de mogelijkheid die daar bestaat om ongelijke behandeling wegens leeftijd of geslacht in het kader van de sollicitatiepro-cedure aan de orde te stellen en de positie van de sollicitant bij de aanstellingskeu-ringen.
De praktijk CD's kennen dus als aangrijpings-punt de dagelijkse praktijk van het perso-neelswerk. Zeker bij het midden- en kleinbe-drijf biedt een dergelijk pakket uitkomst. Het arbeidsrecht en sociale verzekeringsrecht dat te maken heeft met de rechtspositie van werknemers is zeer complex en gedetail-leerd. Daarnaast is het - mede door de rol die de jurisprudentie speelt - vaak aan wijzi-ging onderhevig. Hetzelfde geldt voor de pensioen- en fiscale wetgeving die voor werknemers geldt. Zelfs na de vereenvoudi-ging van het belastingstelsel in verband met de fiscale afdrachten voor personeel van 1999 blijft de fiscale regeling ten aanzien van premies voor volksverzekeringen, en andere inkomsbestanddelen van personeelsle-den uitermate ingewikkeld.
P R A K T I J K CD A R B E I D S R E C H T
In de gevierendeelde opzet van de praktijk CD's richt de serie (boek, tijdschrift en CD) die is gewijd aan het arbeidsrecht zich op zes onderwerpen van het arbeidsrecht in het bijzonder, te weten het aangaan van een overeenkomst en flexibele arbeidscontracten, beloning, ziekte en arbeidsongeschiktheid, reïntegratie, arbeidsomstandigheden, en het einde van de dienstbetrekking. Daarnaast zijn op de CD verschillende voorbeelden en modellen voor verschillende vormen van arbeidsovereenkomsten opgenomen, alsmede een aantal belangrijke adressen en een regis-ter. De Praktijk CD kent daarbij een sterk rechtspositionele inslag. De relatie tussen Werkgever en werknemers in rechtspositione-le zin staat centraal. Daarmee onderscheidt deze CD zich van de andere drie in de serie die meer de (driehoeks)relaties tussen werk-gever-werknemer en fiscus of uitvoeringsor-gaan van sociale zekerheid, of pensioeninstel-ling als aangrijpingspunt kennen. Het onvermijdelijke gevolg van deze opzet is dat er sprake is van overlap van onderwerpen en informatie op de CD's. Zo komt het onder-Werp loonbetaling gedurende ziekte en re-ïntegratie bijvoorbeeld op verschillende CD's uit de serie aan de orde. Dit heeft overigens ^vel als voordeel dat de CD's zonder groot functie- of informatieverlies los van elkaar gebruikt kunnen worden.
Afbeelding 3: Praktijkinformatiepagina uit de Praktijk CD Sociale Zekerheid
f* Folio Vir«s-[PiakliikCD Sociale Zekerheid Sli.nda,-,,d (Alleen-lezen)]
fljj fieständ ij/asrsave Joste] Venst« Help
PraktijkSnformatie Sociale Zekerheid 1 Algemeen deel
1 1 Kenmerken van de soctale zekerheid
Praktijkinformatie Sociale Zekerheid 1 Algemeen deel
1.1 Kenmerken van de sociale zekerheid
l
De sociale zekerheid m Nederland is vastgelegd in een groot aantal wetten en andere regelingen De regelingen kunnen worden onderverdeeld in sociale verzekeringen en sociale voorzieningen De sociale verzekeringen zijn op hun beurt weer te onderscheiden m werknemersverzekeringen en volksverzekeringen Een voornaam kenmerk van de sociale verzekeringen is hun verplichte karakter Wie tot de kring der verzekerden behoort, is verplicht verzekerd Als zich een verzekerd risico voordoet kan hy aanspraak maken op de prestatie die m de wet geregeid is mits hy aan alle voowaarden voldoet Aan de andere kant betekent de aanwezigheid van een verzekering automatisch dat de werkgever en/of de werknemer premies verschuldigd is vVie niet of niet meer tot de kring \an verzekerden behoort, kan zich onder bepaalde condities vtijwillig verzekeren De regelingen die tot de sociale zekerheid behoren, dekken de financiële gevolgen van tal van risico's en omstandigheden die zich
;j ü o
iflecod 5/20627-iTwfI« B / O
P R A K T I J K CD S O C I A L E Z E K E R H E I D
De serie Sociale zekerheid bevat regelingen (alle volgens de uitgever) op het gebied van de sociale zekerheid en praktische uiteenzettingen over een aantal onderwerpen die het gehele ter-rein van de Nederlandse sociale zekerheid om-vatten. Het gaat daarbij onder meer om de uit-voeringsorganisatie, verzekerings- en premie-plicht, ketenaansprakelijkheid en bestuurders-aansprakelijkheid, alsmede uitzending van werknemers naar het buitenland. Verder ko-men vraagstukken als de regeling bij ziekte van de werknemer aan de orde alsmede de eventu-ele doorbetalingsverplichting van de werkgever en de betekenis van de Ziektewet. In het hoofd-stuk langdurige arbeidsongeschiktheid worden de WAO en de regelingen voor zelfstandigen en jonggehandicapten, resp. WAZ en Wajong be-handeld. Verder komen net als op de CD Arbeidsrecht ook de onderwerpen reïntegratie van arbeidsongeschikte werknemers aan de or-de. Daarnaast gaat de serie en daarmee de CD in op de regelingen op het terrein van werkloos-heid, geneeskundige verzorging, minimum-inkomensgarantie voor werknemers (o.a. 10-AW), ouderdom en overlijden van werknemers (AOW, Algemene nabestaandenwet, pensioen en VUT), kinderbijslag, bijstand, bezwaar- en beroepsmogelijkheden tegen besluiten van uit-voeringsorganen van de sociale zekerheid en wordt er zelfs aandacht besteed aan het interna-tionale sociale zekerheidsrecht.
PRAKTIJK CD PENSIOENEN
De serie Pensioenen en de gelijknamige Prak-tijk CD bevat praktische informatie over het
Nederlands Pensioensysteem en zaken waar werkgevers tegenaan lopen bij de toepassing van pensioenregelingen. De tekst met praktijk-informatie op de CD gaat allereerst in algeme-ne zin in op het stelsel van het Nederlands pensioensysteem en de verhouding tussen sociale zekerheidsregelingen, aanvullende pen-sioenregelingen en aanverwante voorzieningen in de privé-sfeer. Daarna komen de sociale zekerheidsregelingen aan de orde die de basis vormen voor het stelsel van toekomstvoorzie-ningen: de Algemene Ouderdomswet, de Alge-mene nabestaandenwet en de regelingen bij arbeidsongeschiktheid. Na deze algemene onderwerpen gaat de CD in het bijzonder in op zaken als toezegging van aanvullend pen-sioen, de uitvoering van de pensioentoezeg-ging door bedrijfspensioenfonds, onderne-mingspensioenfonds, verzekeringsmaatschappij of werkgever en 'werknemersperikelen' die de aanspraken en uitkeringen van pensioenen kunnen beïnvloeden. Verder komt de beteke-nis van o.a. aanvang, wijziging en einde van een arbeidsverhouding, overlijden en andere persoonlijke omstandigheden van de werkne-mer voor pensioenaanspraken aan de orde. Aparte aandacht is er op de CD voor kwesties betreffende de VUT en prepensioen. Behalve de VUT-regeling komen ook diverse vormen van flexibele pensioenregelingen ter sprake. In het afsluitende onderdeel van deze CD komen de 'aanvullende toekomstvoorzieningen in de privé-sfeer' aan de orde. Daarin wordt inge-gaan op lijfrenteverzekeringen en particuliere arbeidsongeschiktheidsverzekeringen. Op de Praktijk CD Pensioenen zijn circa 40 regelin-gen opregelin-genomen. In de meeste gevallen gaat
het daarbij om de volledige tekst. Van een beperkt aantal regelingen zijn alleen de rele-vante bepalingen opgenomen
P R A K T I J K CD P E R S O N E E L EN FISCUS
De Praktijk CD Personeel en fiscus gaat in op het stelsel van het Nederlandse belastingrecht, voor zover dat betrekking heeft op personele aangelegenheden. Naast een algemene behan-deling van dat gedeelte van ons fiscale stelsel is de CD gelardeerd met tips en voorbeelden die aan de dagelijkse praktijk en rechterlijke uitspraken zijn ontleend. Aan de orde komen zaken als het begrip loonheffing versus inkom-stenbelasting en de fiscaalrechtelijke implica-ties daarvan, het begrip inhoudingsplichtige (wie is inhoudingsplichtige voor de loon-heffing?), het fiscale loonbegrip (wat is loon in fiscale zin, welke vormen zijn te onderschei-den, wanneer is sprake van loon in natura en welke forfaitaire bedragen gelden dan?) en vra-gen gerelateerd aan de overhevelingstoeslag en de belasting van 'aanspraken'. Daarnaast schenkt de CD aandacht aan de regeling rond vrijgesteld en laag belast loon, vrijgestelde aan-spraken en uitkeringen, ontslagvergoedingen en bedrijfsspaarregelingen en de fiscale aspec-ten van de vergoeding en aftrek van de diverse vormen van beroepskosten en van reiskosten. Aparte aandacht is er voor de hoogte van de loonheffing: de belastingvrije som, het schij-ventarief, administratieve aspecten en de ver-mindering van loonheffing in bepaalde situ-aties, inhouding en afdracht van loonheffing door de werkgever, de (administratieve) ver-plichtingen van werkgever en werknemer en het onderwerp fiscale controle en correctie. In dat laatste onderdeel komen de administratie-ve controle door de belastingdienst, de correc-ties op de aangifte en eventuele boeten aan de orde alsmede de mogelijkheden van bezwaar en beroep in geval van een geschil met de belastingdienst.
HOE W E R K E N DE S A M S D M P R A K T I J K CD'S?
De Samsom Praktijk CD's werken op basis van de - voor de lezers van R&EM inmiddels bekende - databasemanager Folio Views. In databases die zijn opgezet met Folio Views kan op verschillende manieren naar informatie worden gezocht. Het raadplegingsgemak van Folio Views is groot en steeds meer CD ROM-uitgevers van juridische en andere informatie maken gebruik van deze 'motor'.
De Samsom Praktijk CD's maken gebruik van een interface die verschillende ingangen naar de informatie geeft. De algemene Folio Views interface opmaak is daarbij gevolgd waarbij de
interface in verschillende onderdelen is onder-verdeeld. Bij de Samsom Praktijk CD's is daar-aan voor het gemak van de gebruiker nog een tabbladenmenu toegevoegd met daarop menu-items als 'standaardscherm', 'document', 'trefferlijst', 'inhoudsopgave'en 'alle scher-men'. Bijzonder handig, net als de functie die toelaat na het uitvoeren van een zoektocht in de informatie en informatieverwijzingen 'terug te stappen' om daarmee op de oorspronkelijk startplek voor de zoektocht terug te keren. Door alle verwijzingen die in de CD's zijn opgenomen is dat geen luxe, want je raakt in de veelheid van informatie op de Praktijk CD's eenvoudig de weg kwijt.
De Samsom Praktijk CD's kennen allemaal nagenoeg dezelfde opzet en indeling. In de CD's zijn standaard twee informatiemodules opgenomen, te weten een module Praktijkin-formatie en een module Wet- en regelgeving. De module Praktijkinformatie bevat een door-lopende tekst op het gebied van het onder-werp van de CD. In die tekst van de Praktijk-informatie zijn dan telkens weer (hypertekstu-ele) verwijzingen opgenomen die doorverwij-zen naar jurisprudentieteksten, teksten met wet- en regelgeving en modellen. Vanuit de module Praktijkinformatie is het bovendien mogelijk 'door te Wildeen' naar de modules Wet- en regelgeving (W), Jurisprudentie (J) en Modellen (M) op de praktijk CD's.
Voor het zoeken van specifieke informatie over een bepaald onderwerp wordt de gebruiker
aanbevolen te beginnen in de module Praktijk-informatie. Vanuit deze Praktijkinformatie kan dan worden doorgeklikt naar de relevante informatie. Wordt bijvoorbeeld een wetsartikel over de pensioentoezegging gezocht dan kan volgens de uitgever het best de module Prak-tijkinformatie (P) worden geopend daarin wor-den gezocht naar het onderdeel pensioentoe-zegging. Daarin zijn dan weer 'links' opgeno-men naar relevante wetgeving.
Begint de gebruiker met zoeken in de module Wet- en regelgeving, dan krijgt die eerst een lijst met wetten en wetsartikelen voorgescho-teld. Het wetsartikel over pensioentoezegging is dan alleen te vinden als de gebruiker weet in welke regeling dit artikel is opgenomen of door via de knop 'zoeken' te zoeken in de module wet- en regelgeving op het woord 'pensioentoezegging'.
In de Samsom Praktijk CD's kan, mede dank-zij de zegeningen van Folio Views, op verschil-lende manieren naar informatie worden gezocht. Ten eerste kan dat via de inhoudsop-gave van de CD's, ten tweede via een specifie-ke zoekopdracht aan het zoeksysteem. Met zoekopdrachten kan binnen een van de modu-les van de Praktijk CD's worden gezocht op trefwoord of een combinatie van trefwoorden. Op deelschermen worden de treffers gepresen-teerd en onder het tabblad 'trefferlijst' zijn de vindplaatsen en de resultaten die de combina-ties hebben opgeleverd gepresenteerd. Hierin kan worden gezocht en geselecteerd. Afbeelding 4: Zoeken in de Praktijk CD's'
~jy|0duie(n) waarin u wilt zoeker»;
-«jurisprudentie
wet en regelgeving
Lei op l Als u' de «wulbalkjes vsn <te 'fl
waarin u wilt zoeten:' Ie eg laat dan zoekt u In
modulen.
Zoekresultaten, maar ook andere onderdelen uit de database kunnen eenvoudig vanuit de Praktijk CD's worden geprint en geëxporteerd Bij het bekijken van de CD s is mi] hierbij van geen enkele beperking gebleken Op veel andere CD's met juridische informatie wil het vrijelijk printen en exporteren van tekst nog wel eens een probleem vormen
EVALUATIE S A M S D M P R A K T I J K CD 5
Wat te denken van deze sociaalrechtehjke encyclopedie die werkgevers en andere gemte resseerden beoogt te ondersteunen bij het uit voeren van personeelswerk Ik denk dat de Praktijk CD s beantwoorden aan hun doel het zijn van een uitermate nuttige op de praktijk gerichte vraagbaak voor juridische problemen op het terrein van het personeelswerk Vooral de integrale benadering van de Samsom Prak tijk CD's is een sterk punt Indien men er zelfs met gebruik van de Praktijk CD's, Praktijkgids of Junsgids niet uitkomt, dan kan men altijd -ook voor inhoudelijk vragen - terug vallen op de gratis informatieservice die Samsom biedt Samsom runt kortgezegd een informatieservice Waarbij onder andere gebruik wordt gemaakt van boeken, tijdschriften en CD s om de mees te informatievragen op het terrein van het per soneelswerk m bedrijven op te kunnen van gen, maar daar houdt de service niet bij op Kijken we naar de Praktijk CD's op zich dan vallen daar de prettige vormgeving van de interface, het raadplegingsgemak en vooral de manier waarop de praktische mformaüe kan Worden geprint en geëxporteerd als sterke kanten op Zeker door de aanwezigheid van de vele modellen en adressen op de CD s is dat handig In een handomdraai kan een modelcontract worden opgevraagd en bewerkt, of kunnen adressen worden geexpor teerd naar briefhoofden
Iets minder enthousiast ben ik over de manier
waarop de CD's zelf werken Er zitten nog een paar echte 'bugs m enkele CD's Zo worden de zoekopdrachten na zoektochten met schoongemaakt en haperen de CD's bijvoor beeld wel eens als ze samen m koor moeten zingen het lukt het algemene menu met altijd even gemakkelijk om van de ene naar de andere CD te springen De mfobase op een andere CD wordt dan slechts met moeite (na herinstallatie) gevonden Een beetje doorge winterde Wmdowsgebruiker zal hier overigens met eens een wenkbrauw over uilen, want geen van de bugs bleek onoverkomelijk Iets kritischer ben ik over de claim die Samsom maakt over de volledigheid van de CD's Zo bevat de CD Sociale Zekerheid zeker met alle regelingen op het terrein van sociale zeker heid, zoals hier en daar de wervingsteksten ronken, en zelfs met alle regelingen die zijn gerelateerd aan de verhouding tussen werkge ver en werknemers Daarbij is van veel rege Imgen met de volledige regelmgstekst opgeno men, maar slechts een aantal artikelen Ook bevatten de CD s met erg veel jurisprudentie, iets dat tegen de achtergrond van de volledig
heidsaanspraken die de CD's maken wat bevreemdt Ik kan me overigens honderd rede nen voorstellen waarom er voor is gekozen om niet alles wat ook maar enigszins relevant is op de Praktijk CD s te zetten, maar door te benadrukken dat er alles op staat, zet de uitge ver de potentiële gebruiker op het verkeerde been Dat is helemaal niet nodig want volgens mij zijn de Praktijk CD's verder geheel wat ze beloven zeer nuttige en omvangrijke verzame Imgen van praktijkinformatie op sociaalrechte lijk terrein die personeelswerkers belangrijke juridische diensten kunnen bewijzen
P R I J S - E N
P R O D U C T I N F O R M A T I E
Prijzen van de Praktijk CD's worden door de uitgever op aanvraag verstrekt
Samsom uitgeverij Prinses Margrietlaan 3 Postbus 4
2400 MA Alphen aan den Rijn tel 0172466633
e mail klantenservice@samsom nl
D E O O R D E L I N G S M A T R I X Ik
Pwfetjjktnförmatie en Wet en regelgeving zijn verzorgd door het
Sociaal Management van Samsom BV
>.'dürj. Graafiand
Praktijk CD's
CO SOM
BV Postbus 4 2400 MA Alphen aan den Pajn
ppaandraag
*""*™
atWindows 95, CD ROM speler (Netwerkversie mogelijk)
Qoed"
$eh,00rl}jk aj het dat de dataverzamelingen in weerwil van de claim dé' uttgeyer met geheel volledig zijn
\>liQfd|eyaafdevoor de praktijk van het personeelswerk
