Won in

en

Donderdag 8 maart 1962 - No. 6"13

MDCIATI

Steunt de L.S. V.A.

te Amsterdam

(zie pag. 3)

Straks, 9 maart, zal Leeuwarden binnen zijn veste de bezoekers van ·de algemene ledenvergadering vim de V.V.D. ontvangen. Liberalen uit vele contreien - oud en jong, belangrijk of zo-maar-lid - zullen er bin- nenstromen per trein en langs de wegen. Gedurende het laatste uur van hun reis zullen zij onwillekeurig de blik hebben laten gaan over de Friese weiden, waaraan wolken en water en de verspreide stoffering zo'n vol- strekt eigen karakter verlenen.

en recreatie in een gebied, waar -de ruimte nog voorhanden is, vormt een urgent en boeiend probleem. De oplossing ervan is geen specifiek Friese aangelegenheid, in zoverre buiten-provinciale instanties er pas- sief en actief bij betrokken zijn. Het Ietwat ingetogen zullen zij hun schreden richten naar de stoere Harmonie om er een spelers- of een figuranten-

rol te gaan spelen in de opera, waarvan de Beschrijvingsbrief het libretto is.

W aarom naar Leeuwarden? Om- dat die vergadering tóch er- gens in Nederland moest worden ge- houden en omdat het Hoofdbestuur in zijn wijsheid welbewust de pro- vincie wil inschakelen in het par- tijleven? .Ja, maar dan toch met één aantekening: de afdeling Leeuwar- den heeft zelf om de eer van het gastvrouwschap verzocht. Leeuwar- den heeft iets te zeggen en iets te vragen.

Wat kan zo'n uitmiddelpuntige provinciehoofdstad bieden? Van de late Middeleeuwen is er nog maar één (scheve) kerktoren over. Uit de latere tijden stammen schilderach- tige grachten en enkele beziens- waardige gebouwen als de Waag en de Kanselarij. De twintigste eeuw voegde daar weinig monumentaals aan toe en heeft met haai· neon- lichtreclames de provinciale sfeer niet weten uit te bannen.

En toch, en tóch weet Leeuwar- den in het volle nationale leven te staan en neemt het daaraan deel op voet van gelijkwaardigheid. Dat klinkt als ijdele grootspraak bij een stad, die door de Hoge Heren in den Haag aangewezen is als één van de kernen in een ontwikkelingsge- bied. Duidt die economische hulp- verlening niet op een tekortschie- ten in eigen weerbaarheid?

Het lijkt er hier en daar echt wel eens op. Wanneer bij feestelijke ge- legenheden het rollend materieel

NAAR OP

van de gemeentediensten door de straten voorttrekt, nemen de tonne- tjes-auto's (U weèt wel, omdat er nog niet in alle wijken riolering ligt) een voorname plaats in. En als u des vrijdagsochtends ziet en hoort hoe honderden boeren uit de verre omgeving op klompen ter veemarkt tijgen, waant U een prentkaart uit grootmoeders album tot leven geko- men. Dan dreigt U te vergeten, dat er in Leeuwarden en in Friesland een aantal stevig-gevestigde onder- nemingen aanwezig zijn alsmede een handelsapparaat, dat zijn tentakels tot alle landen van de wereld uit- strekt.

* * *

Tcc:gegeven, de maclttlge vvinden van industri<2lisatie en concentratie waaien niet zo snel en niet zo hevig over de Friese wad- dendijk naar binnen. Eerst moest de randstad Holland tot verstikkens toe volgestuwd blijken met men- sen en huizen en fabrieken en kan- toren en auto's tot men zich reali- seerde, dat ruimte, levensruimte in de beste zin van het woord, een kostbaar goed is.

Welnu, die ruimte is er voorals- nog in Leeuwarden en in Friesland, Door een op zichzelf tragisch· uit- dunningsproces zien een toenemend

~eeuwarden!

Daarom wellicht in de eerste plaats betonen de huidige Friese li- beralen een levendige en soms ver- beten belangstelling voor de poli- . tiek in het algemeen en voor de VVD in het bijzonder.

aantal dorps,.;.c.nen op het Friese platteland zich gaandeweg beroofd van hun bakker en schoenmaker en school en staan er son1.s (ouderwetse) herenhuizen voor een prik te koop of te huur. Het gevolg was: emi- gratie van jongeren, die veelal een toekomst zochten overzee of in het

·Wilde Westen, waar Hoogovens en andere werkgevers de kans op hoog loon en - o! zaligheid! - een wo- ning aantrekkelijk weten te ad \'er- teren.

* * *

IJfet getij lijkt inmiddels g~­

llkeerd, voor Leeuwarden en vo<ir Friesland. Nieuwe industrie- vestigingen beloven werk te ver- schaffen aan velen. De inwoners hebben zich daarop al ingesteld en sturen hun zoons naar de uitpuilen- de instellingen voor technisch on- derwijs. Het lijkt erop, dat die kna- pen straks nuttig en plezierig zul- len kunnen werken en wonen op de bodem, die hun van kindsbeen af lief is.

Daarover mag men van harte ver-

heugd zijn. Want Friese levens- kracht en Fries zelfbewustzijn ge- dijen nergens beter dan in eigen milieu.

Anderzijds moet Friesland zich realiseren, dat het zijn kost- bare ruimte zal hebben te delen met zomerse toeristen uit binnen- en buitenland, die in steeds overrompe- lender bataljons hun huiselijke om- heining ontvlieden en als zuurstof- hongerige sprinkhanen neerz_wermen op het stille groen en het gouden zeestrand.

Die synthese van industrialisatie

De tijd is voorbij, dat men in "Hol- land" wrange mopjes tapte over pas- poortencontrole op de Afsluitdijk. . Leeuwarden en Friesland staan wijd open voor hun landsbroeders uit al- le provinciën. Op alle dagen van het jaar maar in het bijzonder op 9 en 10 maart 1962!

Mr. M. RUTGERS Voorzitter Afd. Leeuwarden.

..__l!

=~='>ende< Hi~,::nEI ~~: ~):

,.DE STEM VAN DE V.V.D."

~ ~ :Mr. H. van Riel, voorzitter van de Eerste Kamerfractie van de V.V.D.

Spreker:

À

... ~~~..._ ... 111.-~~

VRIJHMD EN DEMOCRATIE

Won in

debat zonder

overwinnaars

Het parlementaire schuitje bevond zich bij het jongste debat over het woningbouwbeleid in heel wat rustiger vaarwater dan bij de vorige behandeling van de begroting van volkshuisvesting en bouwnijverheid, die op een ~abinetscri­

sis uitdraaiOe. Dit keer geen crisisgeruch- ten en zelfs geen portefeuillegerammeL

Maar dat wil allerminst zeggen, dat de Tweede Kamer minister Van Aartsens woningbouwbeleid vriendelijker is gaan bekijken. Eigenlijk is niemand tevreden.

De socialisten en de re eh tse regerings- partijen niet en ook de liberalen niet.

Eerstgenoemde groepen zijn ontevre- den. omdat de bewindsman de vrije sec- tor ·niet verder aan banden wil leggen ten gunste van de woningwetbouw. En de VVD-fractie· neemt het de minister kwalijk, dat hij de particuliere bouwers in de vrije sector niet meer hun gang laat gaan. De liberale parlementariërs wil- len nu onderhand wel eens terug naar normale verhoudingen op de bouwmarkt.

Maar het n1erkwaardige is - zoals on- ze geestverwant mr. Schuitemaker op- merkte - dat naar mate de opheffing van de woningnood meer in zicht begint te komen, de politieke tegenstellingen zich duidelijker gaan aftekenen. Sommige stro- mingen voelen er niets voor om tijdelijke maatregelen uit de tijd toen de woning- nood nog zeer ernstig was, onder de snel veranderende omstandigheden overboord te gooien.

Daaruit blijkt wel, dat niet iedereen die tijdelijkheid serieus heeft genomen, maar dat sommigen in de maatregelen een middel zagen om bepaalde posities in te nemen. Die wil men niet loslaten en daar- om wordt de vrije sector veelal afgeschil- derd als het a-sociale element in de wo- ningbouw.

• • •

T och kan er nu en dan nog wel eens 'n platonische liefdesverklaring af voor de vrije sector. Zo verklaarde de KVP"er Andriessen, dat hij de vrije sec- tor niet zou willen missen. We hebben die nodig, zei hij. Dat klinkt natuurlijk erg mooi, maar helaas volgt dan steevast de opmerking dat men de vrije sector voorlopig toch nog maar op een laag pit- je wil houden.

Al te vaak wordt uit het oog verloren, dat ook de duurdere huizen. die zonder ' overheidsstel\n worden gebouwd, wel de- gelijk bijdragen tot oplossing van de wo- ningnood van minder draagkrachtigen.

Een sociologisch onderzoek in Utrecht heeft uitgewezen, dat verreweg de ·meeste mensen, die in een dure huur- of koop- woning trekken een vrij goedkoop huis achterlaten.

Daarvan profiteren degenen met een smalle beurs.

Op dit doorstromingseffect wees mr.

Schuitemaker, maar de socialist Bommer vond dit helemaal niet zo'n gunstige ont- wikkeling. Op die manier komen de ar- beiders in steeds slechtere woningen te- recht en zo ontstaan de beruchte slumps voorspelde hij.

• * *

Zoals men ziet weten de tegenstan- ders van de ongesubsidieerde bouw altijd wel een argument te vinden om de vrije sector in de verdachte hoek te drukken. Minister Van Aartsen doet daar niet aan mee. Hij staat positief te- genover de vrije sector. Zijn aanvankelijk beleid bewees dat ook.

Het debat met prof. Röling

E.en rectificatie

In de repliek van prof. Röling (V. en D. 1 maart) is een hinderlijke drukfout geslopen. Men leze in de tweede kolom sub 4: "Ik acht de door de Regering ge- voerde politiek een ramp voor de Pa- poea's, voor Nederland en voor Indone- sië. Men drijft aldus Indonesië in de ar- men van Moskou".

In ons naschrift lieten wij achterwege, deze regel van commentaar te voorzien.

Dat doen wij dan hierbij alsnog:

Deze visie van prof. Röling vloeit voort uit zijn alles overheersende angst voor mogelijke gewapende conflicten. Het ge- volg van een dergelijke houding is: be- reidheid tot zwichten, zodra een tegen- stander (i.c. Soekarno) een grote mond opzet. Wie weet, dat hij in zijn recht staat, moet niet in zijn broek doen, maar de woedende tegenstander rustig in de ogen kijken. Voor dierentemmer is prof.

:Röl~g ~iet in de wieg gelegd. Gelukkig bez1t mmister Luns deze aanleg wèl.

P.D.v.R:

Helaas is hij later onder druk van de Kamer van het goede pad afgeweken.

Geen wonder, dat daardoor de VVD- fractie, die vroeger haar lof de minis-

tel~ niet onthouden heeft, aanmerkelijk koeler tegenover de bewindsman is ko- men te staan. Mr. Schultemaker verge- leek hem met een ·autocoureur, die zijn wedstrijd is gaan rijden, zelfbewust, doel- bewust, onder een goed gesternte en met een perfect plan de campagne.

De eerste ronden ging alles nog goed, maar weldra bleek. dat de coureur zich gehinderd voelde door enige windvlaagjes, die zijn aanvankelijk doelbewust optre- den afbreuk deden. Op een gegeven mo- ment vloog de minister uit de bocht door een wat heviger windvlaag (de kabi- netscrisis van eind 1960).

Toen de stofwolk was opgetrokken, bleek de schade erg mee te vallen en werd hij met vereende krachten weer op de baan gezet. Zo kon hij de race - een beetje gedeukt - weer voortzet- ten. Sindsdien is van het zelfbewuste op- treden, gezien enige slippartijen geduren- de het vorig_e jaar. niet zo heel veermeer overgebleven. Met die slippartijen doelde mr. Schuitemaker natuurlijk op het ge- sol met de vrije sector.

Maar met deze kritiek stonden de libe- ralen alleen. De rest van de Kamer gord- de zich aaneen om het woningwetpro- - gram omhoog te schroeven ten koste van

GIRAF

ONDERHANDELINGEN MET INDONESië?

Mr. W. S. A. N. Gorter, te 's-Graven- hage, schrijft ons:

ZoaJs,te verwachten was, is ook de heer R. Kennedy, minister van Justitie van de V er. Staten, er niet in geslaagd een rich- ting aan te wijzen, waarin het probleem Nederland-Indonesië-Nieuw-Guinea 'kan worden opgelost.

Het probleem bestaat in de schijnbaar logisch onverenigbare rechtskundige uit- gangspunten der pa1tijen: Indonesië stelt de souvereiniteit over Nw-Guinea reeds te bezitten en Nederland -stelt de plicht te hebben de bewoners van Nieuw-Guinea de gelegenheid te bieden het zelfbeschik- kingsrecht uit te oefenen. In deze logi- sche controverse geeft men uiteraard geen beginsel voor een oplossing aan, in- dien men, zoaJs de heer Kennedy heeft gedaan, tegen de ene partij zegt, dat zij rijper moet worden en tegen de andere partij dat zij redelijker en minder emo- tioneel moet zijn.

Het voeren van een "gespt·ek" (het grote ·modebegrip) heeft overigens geen zin, indien partijen van te voren weten, dat zij toch aan logisch-onverzoenbare stellingen vasthouden.

Om tot een oplossing te geraken moet men die stellingen zó hanteren, dat zij niet logisch-onverzoenbaar zijn en men moet de wijze, waarop men dit tracht te bereiken, publiekelijk bespreken. Een zo- danige openlijke wijze van bespreken is echter, helaas, in strijd met de klassieke beginselen der diplomatie en daarom ge- 'beurt er niets.

Het is n.l. heel goed mogelijk, dat In- donesië aan Nieuw-Guinea voorstellen zou willen doen tot een vèrgaande autonomie met daarbij behorende garanties, alsmede zou willen toestaan, dat Nede!'land zijn ontwikkelingstaak nog een aantal jaren op Nieuw-Guinea voortzet. Het is ook heel goed mogelijk, dat zodanige voorstel- len volkomen aanvaardbaar voor de hui- dige vertegenwoordigers van Nieuw-Gui- nea zouden zijn. Dit alles kan echter slechts blijken uit driehoeksonderhande- lingen, doch Nederland wil niet aan de Indonesische voorwaarde voldoen, het

Het gaat hier om een verschuiving bin- nen de gesubsidiëerde sector; daarmee waren de oppositie en de rechtse fracties niet gecontenteerd, omdat het aantal ge- subsidiëerde woningen er niet door stijgt, terwijl de liberalen er niet gelukkig mee waren, omdat hierdoor de particuliere bouw toch weer een stapje terug gedron- gen wordt. De VVD-fractie wilde niette- min het denkbeeld van de minister bij wijze vr:n c01npromis \vel aanvaarden, er daarbij de nadruk opleggend, dat dit voor de liberalen een offer betekent.

De KVP'e1· Anctriessen zette evenwel de veldtocht tegen de vrije sector voort door de indiening van een motie, waarin de regering werd verzocht 5000 wonin- gen uit de vrije sector over te hevelen naar de woningwetbouw. Ro::nns en rood hielpen deze motie met steu 1 van drie antirevolutionairen en drie christelijk- historischen aan een ruime meerderheid van 93 tegen 34 stemmen. De antirevolu- tionaire fractieleider dr. Bruins Slot was zo onaardig voor de stemming te infor- meren, wat de ~ister met de motie zou doen. Naast me .,eerleggen. '-as het ant- woord.

De heer Anctriessen zag i:!.:.armee zijn motie gedegradeerd tot een stukje papier van twijfelachtige waarde. Daarom nam hij het de antirevolutionair kwalijk, dat hij de minister een verklaring had uitge-

Schiedamse Genever

beginsel van souverciniteitsoverdracht (of -erkenning) te aanvaarden alvorens de besprekingen beginnen.

\Vat is er nu tegen de Indonesische voorwaarde wèl te aanvaarden, doch daarbij mede te delen, dat Nederland de onderhandelingen niet door een overeen- komst zal kunnen afsluiten, zolang de vertegenwoordigers van Nieuw-Guinea daarmede niet kunnen instemmen? Ook de vertegenwoordigers van Nieuw-Guinea kunnen er niet het minste bezwaar tegen hebben, indien Nederland op een zodanig geclausuleerde wijze de Indonesische voorwaarde aanvaardt.

Aan de Ver. Naties ware te verzoeken haar instemming met een dergelijk plan te betuigen: zou deze instemming worden verkregen en dat lijkt lang niet onmoge- lijk, omdat het plan aan velerlei wensen tegemoet komt, dan zou het al bijzonder moeilijk voor Indonesië worden om te weigeren op deze grondslag te praten.

Nederland moet echter niet menen, dat het probleem nu weer tijdelijk in de ijs- kast kan worden opgeborgen, omdat weer eens een betrekkelijke rust is ingetreden.

H<'clae.tionele aantekening:

Vuur het ogenblik willen wij' naar aan/û- ding van het bovenstaande alleen opmerken, dat er geen enkele aanwijzing is, dat de Ne- derlandse regering het probleem Nienw-Gui- nea (wederom) in de ijskast zou hebben ge- plaatst. Het tegendeel is het geval.

Het stuk van mr. Gorter is dan ook ten dele inmiddels reeds door allerlei nieuwe be- richten achterhaald.

Aangezien de situatie op het ogeni.Jlik dat

li'Îj de:e rubriek inzonden nog niet geheel

duidelijk was en deze iedere dag kan ver- anderen, menen t!'Îj ons overigens van commen·

taar te moeten onthouden, daarb(i tie l:xJ- sdzowving van de heer Gorter uiteraard voor diens rekening latend.

Wanneer dit nummer 1:a11 ons /,/ad vcr- schijnt, zal inmiddels 1ccl reeds mststaan of de in het begin wn dc:e week rerschcnen berichten omtrent de kansen op het openen van besprekingen tussen i\'edcrland <'tt In- donesië jzûst zijn geweest.

COMMENTAREN OVER KWESTIE NIEUW-GUINEA

Ook dr. P. D. van R o ij en, te Assen,

8 MAART 1962- :PAGINA 2

lokt. Dat gevraag was volgens de heer Anctriessen niet nodig geweest. De KVP-fractie had natuurlijk liever niet reeds voor de stemming te horen gekre- gen, dat haar motie een slag in de lucht was. Het valt immers niet mee om dan nog met zo'n stukje papier onder de kie- zers te gaan pronken.

* * *

B egrijpelijk, dat de socialist, mr.

Burger opgewekt kwam uitleggen dat de motie of een leeg gebaar was, of het karakter had van een motie van af- keuring. Met het oog op dit laatste aspect stemden de socialisten voor de motie. Het was vanzelfsprekend, dat een opposant deze Kameruitspraak graag een afkeu- rend karakter wilde geven.

Dat dit echter niet hei geval was, bleek wel uit het feit. dat de KVP-fractie niet tegen de begroti~g stemde. Men wil- de het niet op een crisis laten aankomen.

De heer Anctriessen beriep zich daar- voor op de nationale en internationale toe- stand, die geen crisis gedoogt. Het wordt wel wat afgezaagd om steeds maar weer met dat verlegenheiels-argument aan te komen. De voornaamste reden, V'aarom men geen politieke brokken durft te ris- keren, is de onmogelijk moeilijke opga- ve om een nieuw kabinet in elkaar te timmeren.

Zo'n karwei kost in ons land altijd al veel moeite, maar een jaar voor de Ka- merverkiezingen zou dat helemaal een onoplosbare puzzel worden.

Het kabinet is zich daarvan natuurlijk wel bewust. Maar toch kan men niet zeg- gen, dat de regeringsploeg sterker uit de strijd naar voren komt naarmate de re- geringsgezinde fracties minder lust tonen om de ministers naar huis te sturen. Als zich al te vaak situaties voordoen, zoals thans bij het woningbouwdebat en een week daarvoor bij de ambtenarensalaris- sen - ook toen werd een motie aangeno- men die de betrokken bewindsman, mr.

Toxopeus naast zich n·eerlegde - gaan kabinet en de zogenaamde bevriende fracties in ras tempo van elkaar ver- vreemden.

schrijft ons over Nieuw-Guinea en wel als volgt:

In het jan./febr. nummer van "Wereld- federatie" (officiee-l o):gaan van de We- reldfeclera listenbeweging Nederland), schrijft prof. 0. K o e f oe d, hoofdbe- stuurslid der beweging, over het maritie- lne "incident" in de wateren onder de.

zuidkust van Nieuw-Guinea:

"Ik betreur diep de feitelijke maritieme geweldplegingen van j.l. 15 januari: beide partijen werpen de schuld hiervoor op de andere en wellicht zal de schuldvraag nooit opgelost worden."

Onze marine, die zo kranig en k1·achtig een Indonesische infiltratiepoging heeft onderschept, zal wel erkentelijk zijn voor deze professorale objectiviteit! Wij me- nen, dat mE:n met een dergelijke onvader- landslievende kwasi-objectiviteit het We- reldfecleJ"alisme niet dient.

* * *

De driestar-schrijver van de N.R.C. de- biteert het volgende (N.R.C. van 19 feb1·.) in zijn rubriek "Dezer Dagen":

"De steun, die de regering bij het pu- bliek vindt, is eerder negatief: van Nieuw-Guinea af, maar niet aan Soekar- no. Maar zelfs dit negatieve standpunt berust meer op oprispingen van ponteneur en zelfrespect, dan op een constante die- pe overtuiging. Mocht de regering mor- gen aan de dag besluiten, Nieuw-Guinea toch aan Soekarno te geven (Quod non), dan zou er in Nederland geen opstand uitbreken. Noch zou het kabinet er zijn nek op breken, want de partijen zouden maar al te dankbaar zijn, dat er een regering was, die daarvoor de verant- woordelijkheid op zich zou willen ne- men".

De N.R.C. gaat p1·at op haar traditie van een krant te zijn voor een beschaafd en ontwikkeld publiek. De driestarschrij- ver schijnt er op uit te zijn, deze traditie met de voeten te treden. Wie over zulk een ernstige kwestie als de toekomst van de Papoea's op een dergelijke kwasi-hu- moristische - maar in wezen nihilistische

~ wijze schrijft, verdient geen plaats- ruimte in een vooraanstaand liberaal dag- blad - behalve in de rubl'iek "Uw me- ning", \vaarin iedereen 1nag schl'ijven

;,;·at hij wenst.

VRIJHEID EN DE~IOCRATIE

...

• •

:

.

: :

i De liberale studenten- i

: t

I vereniging Amsterdam i

: :

: :

! Steunt het Lustrum:fonds f

: :

:

.

: Zoals de lezers zullen weten, bestaan er aan de meeste Nederlandse Univer- i

; siteiten liberale studentenverenigingen. De oudste onder hen, de Liberale :

·: Studenten Vereniging Amsterdam, viert komende maand haar zesde lustrum. ;

• _Î In verband met dit heugelijke feit vragen wij gaarne Uw aandacht voor het • i

; onderstaande. ;

; De LSVA, in 1932 opgericht door een groepje enthousiaste liberale studen- i

! ten, mocht zich al snel in een groeiende belangstelling verhèugen. De Tweede i

f Wereldoorlog echter maakte aan deze jonge vereniging ontijdig een einde. +

• _t Niet voorgoed echter, al leek het er na de oorlog wel op. Geen van de toen • ;

! studerende liberalen zag er veel heil in om aan de, inmiddels als "rood" !.

f bekend staande, Amsterdamse Universiteit een pog;n'( +n wagen liberalen •

; te groeperen. t

• _; Echter, in 1952 lieten enkelen zich door deze bedenkelijke faam niet af- • ;

• : schrikken, en stelden pogingen in het werk de oude LSV A nieuw leven in te ^•• +

f blazen. Velen Uwer zullen zich wellicht nog herinneren hoe toen door deze t

• • "werkers van het tweede uur" een beroep gedaan werd op liberaal Neder- • t

f land om deze poging financieel te steunen. Het werd, mede dank zij Uw t

·i steun, een groot succes. Binnen enkele jaren reeds had de LSV A haar groot. J

t ste concurrent in Amsterdam, de socialistische studentenorganisatie .,Politeia" :

i in ledental dicht benaderd. i

t In 1957 werd het vijfde lustrum door een bloeiende vereniging gevierd. In ;

; dat jaar, en naar onze vaste overtuiging goeddeels door de grote propagan- t

t !

+ distische waarde van een goed opgezet lustrum, streefde de LSVA de socia- ~

: listische studentenorganisatie in ledental voorbij. ;

I

zijn er door het organiseren van politieke debatavonden, van algemene voor-

• lichtingsavonden, van jaarlijkse eongressen en van studiegroepen voor de +

; leden, in geslaagd het ledental der L.S.V.A. steeds te laten groeien en onze t

i

:·:.

maken.

! Iedere vijf jaren vieren wij ons lustrum, zo ook dus dit jaar. Zo een lus- ;i f trum heeft voor de verbreiding der liberale gedachte onder de studenten

•i een grote propagandistische kracht. Vandaar dan ook dat wij ons uiterste i

best doen om ook van dit zesde lustrum weer een groot succes te maken.

t Wij beseffen echter dat wij hierbij vooral ook op de hulp van alle liberalen Î

i in Nederland zijn aangewezen. Door Uw giften alleen kunnen wij voldoende !

t · financiën bijeen krijgen om van ons lustrum een werkelijk overtuigende +

i manifestatie te maken. i

; De Lustrumcommissie 1962 der L.S.V.A. is dan ook zo vrij om op u, leden i

! der V.V.D., een beroep 'te doen ons lustrum te steunen, evenals u dat bij i

; vorige lustra zo gul hebt gedaan. Ons gironummer is 62 69, van de Twentsche t

; Bank Amsterdam, met op het strookje "Bij" te vermelden: Lustrum L.S.V.A. 1 i ^{1962, D 24793.} Wij stellen ons voor aan iedere gever na het lustrum dat in l i de eerste helft van april gevierd zal worden, een verantwoording van de +

~ besteding der binnengekomen gelden toe te zenden. i.

: :

• Voor de Lustrumcommissie 1962. +

.

: Fijnje van Salverdastraat 2-II, f·

: _{~ :} Amsterdam.

.

: Redactionele aantekening: f

: :

f Het is nauwelijks nodig te zeggen, dat wij het beroep, ·dat de Liberale t

f Studenten Vereniging Amsterdam bij monde van de voorzitter van haar t

+ :

i+ Lustrumcommissie op onze lezers en op de leden van de V.V.D. doet, van +

harte gaarne ondersteunen. t

l Laatstelijk in ons blad van 26 oktober van het afgelopen jaar hebben wij t

l

hoofdartikel nog eens belicht. i;

Mogen er vele bijdragen op Gironummer 6269 (van de Twentsche Bank, +

i Amsterdam, ten name van de Liberale Studenten Vereniging Amsterdam) ;

i

! ;1~:~~t uft~s::~~· Van dit lustrum zal ongetwijfeld grote propagandistische i

f In het Comité van Aanbeveling hebben o.a. zitting willen nemen de voor- + zitter en de vice-voorzitter van de V.V.D., prof. mr. P. J. Oud en mr. H. i

~ va~eR~:~r Bosman voegt aan het bovenstaande nog een beroep toe op oud- i

t leden van de vereniging, om eventuele gegevens uit de vooroorlogse periode t.

~ van de L S.V.A. ter kennis van het bestuur te brengen. ~

...

EEn OUÓ€ nMm VOOR Cj0€b€ Wl]n

<P

WUNHANOH. Ai'tNO 1876- GRONINGeN

8 MAART 1962 - PAGINA 3

I

zaterdagmorgen, 10 MAART a.s., GESLOTEN ziin!

Israël geen erfenis van zijn voorouders

"De jonge Israëliër is trots op zij_n land en terecht, daar de 14 jaar oude staat in feite niet een erfenis is van zijn voorouders, maar het resultaat van zijn eigen inspanning en doorzettingsvermo- gen", was de slotconclusie van de heer I. L. Palache, · directeur van de Collec- tieve Israël Actie, die op uitnodiging van de J.O.V.D. afd. Dordrecht e.o. op zater- dagavond 24 februari j.L een lezing hield.

Op vlotte en boeiende wijze vertelde hij over de moeilijkheden die de jonge staat sinds haar oprichting te overwin- nen had op staatkundig, economisch en militair gebied.

Ondanks de sterke bevolkingstoename van 0,6 tot 2,1 miljoen kent men in Israël nagenoeg geen woningprobleem. Iedere Jood, waar ook ter wereld, heeft te allen tijde het recht zich in Israël te vestigen.

Zodra hij naar Israël emigreert, wordt hij automatisch volwaardig Israëlisch staatsburger. Behalve de verdediging van de langgerekte grenzen, heeft het leger tevens de taak de jonge Israëliërs het Hebreeuws te leren en een vakopleiding te geven, veelal tot boer.

Dat Israël in staat is geweest om in zo 'n kort tijdsbestek zulke grootse land- bouwprojecten ter hand te nemen, zich sterk te industrialiseren en het woning- probleem nagenoeg op te lossen, is be- halve aan de intense inspanning der be- volking ook te danken aan de grote geld- stroom die naar Israël vloeit in de vorm van geldzendingen door de Joodse ge- meenschappen in het buitenland, gelden uit het fonds van de V.N. voor hulp aan onderontwikkelde gebieden en de "Wie- dergutmachungs-gelden:' uit Duitsland.

12 13 14 16 17 19 20 21 22

Rijk de Gooyer - Phyllis Lane Katja Berndsen • Wim Bosch

maart - Amsterdam maart • Leerdam maart • Meppel maart .. Hilversum - maart Zuidlaren maart - Heerenveen maart • Leiden maart • Odoorn maart Zeist

I

STEMMEN BIJ VOLMACHT EN

STEMMEN IN EEN ANDERE GEMEENTE

In verband met de a.s. Provinciale Staten- en Gemeenteraadsverkie- zingen vestigen wij Uw aandacht op het volgende:

HET STE~IMEN BIJ VOLMACHT Iedere kiezer, die vermoedelijk niet in staat is in persoon aan de beide verkiezingen of één daarvan deel te nemen, kan in een met redenen om- kleed verzoek worden toegestaan bij volmacht te stemmen. Op een daar- toe bij de gemeentesecretarie verkrijgbaar formulier moet dit verzoek voor elk der genoemde verkiezingen afzonderlijk, uiterlijk op de 14de dag vóór die der stemming worden ingediend op het Raadhuis.

Voor de Provinciale Statenverkiezingen sluit deze termijn dus op 14 maart 1962. Voor de Gemeenteraadsverkiezingen op 16 mei 1962. Het bo- venbedoelde formulier bevat tevens een door de gemachtigde te onderte- kenen verklaring, waarin deze mededeelt be1'eid te zijn als gemachtigde op te treden.

Als gemachtigde kan worden aangewezen:

de echtgenoot of echtgenote, één der bloed- of aanverwanten in de eerste tweede of derde graad (dus ouders en kinderen, broer en zuster, oom en tante), de huisgenoten van de volmachtgever. Men lette er goed op, dat de gemachtigde op de dag van de candidaatsstelling (dus voor de Pro- vinciale Statenverkiezingen op 13 februari en voor de Gemeenteraadsver- kiezingen op 17 april) zelf de bevoegdheid moet hebben om te stemmen

(dus de leeftijd van 23 jaar moet hebben bereikt) en moet wonen in de- zelfde kieskring als de volmachtgever.

Voor de Provinciale Statenverkiezingen is dit de Statenkieskring en voor de Gemeenteraadsverkiezingen de gemeentelijke kieskring. Eén persoon mag niet meer dan twee machtigingen aannemen. De volmachtgever is niet bevoegd de volmacht in te trekken of zelf aan de stemming deel te nemen.

HET STEMMEN IN EEN ANDERE GEMEENTE Zij, die bij de verkiezing van de leden der Provinciale Staten in een andere, doch in dezelfde provincie gelegen gemeente willen stemmen, behoren daarvan mededeling te doen ter secretarie ener gemeente uiter- lijk op de veertiende dag ( 14 maart) vóór die der stemming.

Het is van de grootste betekenis, dat onze afdelingssecretarissen aan deze regelingen een zo groot mogelijke bekendheid geven, opdat leden van de afdeling en geestverwanten die zelf niet ter plaatse aan de stemmingen kunnen deelnemen, ook inderdaad gebruik maken van deze mogelijkhe- den om bij volmacht dan wel (n.l. bij de verkiezingen van leden der Pro- vinciale Staten) elders in de provincie te stemmen.

VRIJHEID EN DEMOCRATIE

Senatoriale lof voor drs. Korthals als .,,Koninkrijksminister''

M

inister Korthals heeft vorige week in de Eerste Kamer veel waarderen- de woorden te horen gekregen over de wijze waarop hij als vice-minister-presi- dent de relaties met onze beide Konink- rijkspartners - Suriname en de Ned. An- tillen - onderhoudt. Een niet - geest- verwant, ir. Kraayvanger van de KVP, sprak over de vice-premier als een be- windsman die met een levendige belang- stelling voor de beide andere landen zo- veel tact heeft tentoongespreid en die in het afgelopen jaar het samengaan van de drie landen heeft bevorderd.

Vriendelijke woorden werden ook ge- wijd aan drs. Speekenbrink, de vorig jaar afgetreden gouverneur van de An~

tillen, en aan de heer Van Tilburg, die binnenkort zal heengaan als gouverneur van Suriname. De Kamer wilde echter ook graag weten hoe en wanneer deze vacatures zullen worden vervuld.

uiten zullen wij zeker alle aandacht moe- ten geven. Is er gesproken over een com- monwealth-status?, zo wilde mr. Delprat verder weten. Deze term is moeilijker te interpreteren dan de woorden "dominion -status". Uit de Engelse staatsrechtelijke praktijk valt hier lering te trekken.

Voor Suriname vormen de buitenland- se betrekkingen een bijzonder gewichtig punt; dit is voor een zich ontwikkelend land ook wel begrijpelijk, aldus de heer Delprat, die wees op enkele moeilijkhe- den die eind vorig jaar zijn ontstaan bij de samenstelling van de Koninkrijksde- legaÜe naar de Verenigde Naties. Het was voor mr. Delprat vanzelfsprekend dat de kwestie der buitenlandse betrek- kingen op- de komende R.T.C. aan de or- de zal worden gesteld.

Wat ook zeker ter R.T.C. als belangrijk punt ter sprake zal komen is het associa- tievraagstuk. Met voldoening had mr.

Delprat vernomen, dat de associatie van de Antillen met de Europese Economi- sche Gemeenschap is geregeld, terwijl voor Suriname tegen deze associatie geen bezwaar bestaat.

8 MAART 1962 - PAGINA 4

ALGEMEEN SECRETARIAAT

V.V.D.

Koninginnegracht 61 'saGravenhage Telefoon (070) 60 48 03

(3 liinen) Giro 67880

Minister Korthals wees erop, dat wij trachten, de verhoudingen binnen ons Koninkrijk te zien volgens de lettre en de geest van het Statuut. Ten aanzien van de EEG kon hij onderschrijven dat deze economisch voor Suriname en de Antillen van grote betekenis kan zijn.

Voor eerstgenoemd land is de verwezen- lijking van de associatie niet zo moeilijk.

De Antillen kunnen pas meedoen na een procedure die enige tijd zal kosten.

Wat de R.T.C. betreft staat Nederland volledig open om de suggesties te bespre- ken die worden gedaan. Het Statuut voor het Koninkrijk laat nog belangrijke ruimte tot ontwikkeling, maar toch is het mogelijk, dat niet aan alle gestelde wen- sen kan worden voldaan. In dat geval zal moeten worden bezien of eventueel nog wijziging van het Statuut nodig is, zo zei drs. K01·thals.

Het speet onze geestverwant mr. Del- prat, dat in het gouverneurschap te Wil- lemstad na een aantal maanden nog niet was voorzien. Zoals de verhoudingen tus- sen de Antillen en Nederland liggen is het logisch dat over de benoeming van een gouverneur intern overleg plaats- vindt, maar dit mag niet te lang duren, wil men de functie niet naar beneden

halen. OVERIJSSELSE LAN BOUWDAG VAN ^DE

Het leek mr. Delprat in het algemeen niet juist een nieuwe gouverneur pas aan te wijzen na het aftreden van zijn voor- ganger. Het is traditie geweest, dat de nieuwe functionaris reeds lang van te vo- ren werd aangewezen, zodat hij gelegen- heid had zich behoorlijk in te werken.

V. V.D. TE EMMELOORD lang", waarbij het boerenbelang weleens in de verdrukking dreigt te geraken. Als voorbeeld haalde de heer Van der Wal

Een goede traditie voortgezet de aanleg van een hoogspanning aan, dwars door het tuinbouwgebied bij Mark- nesse.

Ik heb grote waardering voor de regering, die zull'e grote bedragen beschikbaar stelt voor landbouwonderwijs en -onderzoek en het goede apparaat van de voor- lichtingsdienst, waarvan vele boeren profiteren.

De heer Van der Wal vond het moment om de prijsbeheersing van landbouwgrond los te laten, niet gelukkig. Hij zag liever een enigszins gewijzigde vorm van prijs- beheersing nog enkele jaren voortgezet.

Minister Korthals merkte op, dat het inderdaad nodig is, dat wij pogen het interne beraad over de gouverneurs- benoemingen zo spoedig mogelijk te be- eindigen. Zou men komen tot de benoe- ming van een "landskind", iemand ge- boren en getogen in het land zelf, dan zal dit landskind uiteraárd het algemene vertrouwen van de bevolking moeten hebben. Dat een benoeming tot dusverre is uitgebleven is niet te wijten aan een tekort aan voortvarendheid. We moeten evenwel rekening houden met de ontwik- keling van de omstandigheden;· aan oude tradities kan niet steeds meer worden vastgehouden. De regeringen van de be- trokken landen moeten meespreken.

Het spijt mij, dat de verzuiling· in het onderwijs is g-ekomen, daar dit onnodig- hoge kosten meebreng-t. Tot nu toe is de verzuiling bij de voorlichting· alleen in het sociale vlak doorg·edrongen.

Hierna ging spr. na wat de bemoeienis van de verschillende departementen met de landbouw omvat, waarbij hij vooral aandacht schonk aan het landbouwprijs- beleid. De overheid heeft grote invloed op de producenten prijzen, waarbij de boeren zich in de zwakste positie bevinden. Dit komt voor een deel door het grote aantal ondernemers, maar ook door de onver- mijdelijke starheid in de produktie en de weinig elastische vraag naar voedings- middelen. De prijzen van brood en melk zijn maximumprijzen, terwijl de vleesprij- zen kunstmatig laag worden gehouden door import.

* *

Splitsing van de bedrijfseconomische voorlichting- zou fataal zijn voor de boeren- stand en Nederland als geheel, aldus ir. Y. van der Wa<l in de middag-vergadering van de Overijsselse Lanclbouwdag te Emmeloord.

De Landbouwdag van de VVD, welke in Overijssel al een traditie begint te wor- den, werd dit jaar in Emmeloord op 2 maart gehouden.

De ochtendvergadering werd geopend met een rede van de heer A. Nawijn, bur- gemeester van Olst en voorzitter van de Centrale Zwolle van de VVD.

de ontwikkeling van de landbouw en de structuurveranderingen, die het gevolg zullen zijn van de EEG. De Westeuropese landbouw zal straks 170 miljoen consu- menten hebben te verzorgen. De andere land enhebben ook een landbouw en zijn bezig alles in het werk te stellen om die landbouw te verbeteren. In deze landen heeft de landbouw een grotere politieke invloed dan bij ons en wij zullen terdege moeten oppassen onze voorsprong niet te verliezen.

Het Eerste-Kamerdebat over Ko- ninkrijkszaken werd min of meer beheerst door de komende rondetafelcon- ferentie tussen Suriname, de Antillen en Nederland. Met grote belangstelling, zo zei mr. Delprat, volgen wij allen het- geen in de beide andere gebiedsdelen en in het bijzonder in Suriname wordt ge- zegd over de toekomstige verhoudingen in het Koninkrijk. Het is duidelijk, dat er een groot aantal wensen bestaan. Het is ook duidelijk dat er nog geen overeen- stemming is verkregen over hetgeen men eigenlijk wil. Aan de wensn die Surina- me en eventueel de Antillen hier zullen

Spr. sprak o.m. zijn vreugde uit over de aanwezigheid van de heer G. J. v.d. Noor- daa, de lijstaanvoerder in Overijssel, die al zoveel jaren op uitnemende wijze het liberale geluid in de Prov. Staten heeft laten horen. Als sprekers verwelkomde hij de heer Van der Wal, nr. 2 op deze lijst en de heer Oldenbanning, lid van het H.B. van de VVD, die hierna het woord kreeg.

Na de middagpauze werd 't woord ver- leend aan ir. Y. v. d. Wal, die het onder- werp "Overheid en Boer" behandelde.

Spr. constateerde, dat de overheidsbe- moeiing de laatste tijd stormachtig is toe- genomen. Maar op elk gebied zien we grote veranderingen optreden. Ook in de landbouw voltrekken zich grote verande- ringen en het kost vele boeren moeite om bij te blijven. Bij de uitvoering 'Van het bedrijf komt de boer telkens weer de overheid tegen. De heer Van der Wal was van mening, dat de boer meer "ruim- te" nodig heeft voor de aanpassing van het bedrijf aan de omstandigheden en dat er bij veel overheidsmaatregelen dikwijls te veel wordt gelet op het ,.algemeen be-

Bij de thans heersende en zich ver- meerderende welvaart van de consumen- ten, ontvangt het overgrote gedeelte van orts volk zijn voedingsmiddelen voor re- latief steeds lagere prijzen, terwijl de boer zijn inkomen ziet dalen.

Nog eens:

dienstplicht voor meisjes

Deze kwestie schijnt nog niet van de baan te zijn. In Voorscho~

ten hield mevrouw A. de Waal Malefijt~Spruyt er een inleiding over, gevolgd door een prettige discussie, die tot laat in de avond duurde.

In het tijdschrift "Ons gezin", uitgave van de Nat.

Federatie voor Huishoude~

lijke en Gezinsvoorlichting, worden in het februarinum~

mer meerdere bladzijden er aan gewijd, geïnspireerd door het artikel in Raad en Daad.

Ook verschenen thans de notulen van de vergadering van de Nationale Vrouwen Raad, waarop door 7 ver~

enigingen rapport over dit punt werd uitgebracht. Die vergadering was in novem~

· De politieke belangstelling noemde de heer Oldenbanning gering, maar vooral voor de boeren is het van groot belang zich wat meer met de politiek te be- moeien, omdat de boer de politiek overal tegenkomt, bij de vaststelling van de garantieprijzen, bij de loon- en prijspoli- tiek van de regering, bij het toezicht op de waterschappen, bij de belastingen, enz., enz.

Vervolgens schonk spr. aandacht aan

ber, dus het is eigenlijk oud nieuws, maar wie zich nog eens in dit probleem wil ver~

diepen kan die notulen ter inzage krijgen.

Zal er uit al het gepraat en geschrijf ten slotte niet eens een positieve daad ko- men?

Bestuurswisselingen

Om naar Voorschoten terug te keren: daar nam de penningmeesteresse, tevens een van de opricht~

sters van de vrouwengroep, mevrouw A. G. A. van Eist~

Korpershoek, afscheid even~

als mevrouw Th. Kuyper~

Groenewegen; nieuw geko~

zen werd mevrouw B. Tide~

man~de Vries.

Ook uit Leidschendam kwam een bericht over de samenstelling van het be~

stuur. Hier bestaat het be~

stuur thans uit de dames B.

van Keule-Kok, als voorzit~

Copie voor deze rubriek te sen- den aàn: Mej. Joh. H. Springer, Alexanderstraat 16, Haarlem.

ster, A. Udema~van Baker~

gem, van Ruysdaellaan 68, secretaresse en C. Balie~

goyen de Jong~Houtkoper,

penningmeesteresse.

Wat er nog meer gebeurde

Iⁿ Zeist was weer een kaderbij eenkoms t, waar mevrouw mr. J. M.

Stoffels~van Haaften heeft gesproken.

Er zijn voor de boer vrijwel geen uit- wijkmogelijkheden en dus moet hij het zoeken in verlaging van de produktie- kosten door structuurverbetering, e.d.

Hierna was er gelegenheid vragen te stellen, waarvan druk gebruik werd ge- maakt.

De voorzitter, de heer Wallinga, sloot daarna de vergadering met het aanbieden van "een produkt van eigen bodem", t.w.

een grote mand appels van uitstekende kwaliteit, aan beide sprekers en wenste de bezoekers een goede thuiskomst.

In Haarlem hield de groep

Kennemerland~Zuid een bij~

eenkomst ten huize van de dames van der Kuy en Pol~

dermans. Mevrouw I. Bet~

tink~ Veenhoven vertelde over Haarlem, zoals het was en zoals het is. Het werd 'n geschiedenis van de Spaar~

nestad in een notedop. Na een periode van verval in de 18e en begin 19e eeuw, is de stad sinds 100 jaar voortdu~

rend in opkomst. De indu~

strie neemt toe, maar niet meer zoals enige eeuwen terug, van laken en bier. De sociale structuur is de •laat~

ste jaren sterk aan het ver~

anderen.

Van de vrouwengroep Hilversum ~Laren ~Blaricum

kregen wij het winterpro~

gramma toegezonden. Daar~

op staan o.a. het bijwonen van vergaderingen van de gemeenteraden van Hilver~

sum en Bussum en een inlei~

ding over provinciale en ge~

meentepolitiek door mr. F.

C. Vorstman.

Provinciale Dag in Noord-Holland

Deze wordt gehouden op dinsdag 13 maart te Haarlem, om 10.30 uur, in Restaurant van Aken.

Behalve lezingen door mevrouw mr. N. W. Dett~

meyer~Lab,berton en mejuf ...

frouw mr. J. L. M. Toxo~

peus Pott zal er ook gespro~

ken worden door een Sta~

tenlid als inleiding tot een bezoek aan de Provinciale Staten in het er vlakbij ge~

legen oude Paviljoen Wel~

gelegen. Aanmelden van te voren bij mejuffrouw G.

van Trojen, Laan van Insu~

linde 3 te Heemstede en

f 5,25 op haar postgiroreke- ning 283712.