• No results found

Verovering van Offen, OOSTENRYK, ZEGEPRAALENDE

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Verovering van Offen, OOSTENRYK, ZEGEPRAALENDE"

Copied!
22
0
0

Bezig met laden.... (Bekijk nu de volledige tekst)

Hele tekst

(1)

H E T

ZEGEPRAALENDE

OOSTENRYK,

Verovering van Offen , Of Uitgebeeld

Door Vertooningen , Konftwerkeii * Zegezangen, e n DanfTen .

T ' A l l S T U D A M ,

By Al,BERT M A G N U S , o p den Nieuwendjk ^ in den Atlas, b y den Dam , ló%6.

M« Srivilegit,

(2)
(3)

Copye van de Privilegie.

D

E Staten van HoIIandt ende Wcftviicflandt doen te weten. Aif o Ons vertoon t is by de tcgenwocdigc Regenten van de Schouw- burgh tot Amlterdam . Da t f y Suppliante n federteenige Jaren

!iei«acrts me t hunne goede vrinden hadden gemaeckt en ten Toonele gevcert verlèheide n Wcickcn , foo va n Treuifpelcu , BWIpclcn al s Kluchten, wclck e l y liede n nu gccrr.c met den druck gemeen wilden rasecken, doch gemerk t da t del e wereke n doo r het nadrucken van

«doren, vee l va n hae r luyllcr , fo o i n Tac l al s Spelkonf t louden tornen te verhelen , ende alloo ly Suppliante n he n beroof t fouden lien van hun byfondc r ooghwi t o m d e Nederduytfche ' Tacl e n d e Pichtkonft vooi t t e letten fo o vonden ly hen genootfaekt, om dacr inae tevoorficn, ende he n te keeren tot Ons, ondcrdar.igh vcrfoecr kende, da t W y omm e redene n voorlz . d e Supplianten geliefden te verlenen Oftroy ofte Privilegie, omm e all e hunn e wereken reets ge- nu.'ckt ende noc h i n ' t lich t t e brengen , de n tyt van vyi'tien Jaren alleen te moge n dtucken en verkopen of doen dtucken cu verkopen, met verbot va n alle anderen op fceckere hooge peene daar toe by Ons te Hellen ende voort s i n commun i forma. SooistdatWydeZak e en 't vctloek voorlz » overgemerk t hebbende , ende genegen ivefcn- de ter bede va n d e Supplianten , uy t Onf c rechte wetenfehap, Sou- veraine mag t end e authoritcyt dcftlv c (iippliante n geconfenteert , gciccordecrt end e gcoctroyeer r hebben , coi-lenteren, accorderen ende octroycren mitsdefen, dat fy geduurendc den tyt van vyi'tien eerft achter een volgend e Jare n devoorfz . werke n die reeds gedrukt zyn , eniie die van tyt tot tyt doo t haer gem aekt ende in 't 1 ia: gebragt fuilen

«eicen, binnen den voorfz. Onlcn Lande alleen fuilen mogen druk- ken, doen drukken , uytgeve n e n verkopen . Verbiedende daaro m a'Icn ende ecnen ygelyken de lelvc werken naar te drukken ofte elders nier gedrukt binnen de n fclv c Onf ï Land e t e brengen, uy t te geven OK te verkopen, op de verbeurte van alle de naargcdrukte, ingebragtc O'X veikogteexemplaren , ende ee n boet e va n dii c hondertguldens

&KI en bove n t e verbeuren , tc'applicere n ee n derd e par t voor den Oiticicr die de calangc doen fal, een derde-par t voor den Armen dec Plactlc daer het calus voorvalle n fal , ende he t refterend c derde-part voor den Supplianten. Alle s in dien verftaandc, dat wy de Supplianten raet defen Onfen Oötoye alleen willende gratificcre n tot vcrliocdingc vin hate fchade door het nadrukken van de voorfz. werken, daar door ingeenigcdcelen verftaen , den inhoudevan diente Auri'orifcrcnohe 'eadvoueren, ende vee l mi n d e felv e onder Onfe protectie ende bc- fcherminge, eeni g meerder ctedit aenfien ofte reputati e te geven, ne- maer de~Supt>lianten i n ca s daa r in yets onbehoorlykst loude mogen influeren, alle he t felv e tot haren laftc lullen gehouden wcfen te vcr- anrwoorden; tot dien eynde wel exprcflèlyk begerende, dat byaldie n fy delen Onfe n Ocrroy e voor d e felv e Werken fuilen willen (tellen, daer van geenegeabbievieerdeoltcgecontrahccrdcmcntie fallen mo-

?<n maken, neraae r gehouden fuHenwclênhctfcIveO&royin'tge -

(4)

Iiccl cnd c (onde c eenig e Omifii c dae i voo i iedruKKenoneteaec;

drukken, eud c da t fy gehouden fullcn zyn ecnexcmplaer van alle de voorfz. werken, gebonde n endewelgcconditioneer t te brengen in de Bibliotitcecq van Onfc l'nivctlitcyt tot Leyden, citd e daer van behoor- lyk te doen blyken. Alle s op pcencvan heteffcel van dien te veiliefca.

tnJc te n eyndc de Supplianten delen Onfen confcnte Oclroyc mogen genieten als naerbehooten: Latte n w y allen ende eenen ygelyken dit 't aengae n mac h , dat ly de Supplianten va n den inhoude van delai doen, late n en gedogen, ruftclyken volkomently k genieten e n cel', reiende all e belette n tet contrarie. Gcdae n in den Hagc ondei Onfco groten Zcjelc hier acn doen handen den xixSeptembt. in't ]aer oró;

Hccicn en Zaligmakers duyfcnc iés hondeit vier en tachtig.

G. F AG EX . Tei Ordonnantie van de Staten

S I M O N va n BEAUMONT De tegenwoordig e R E G E N T E N van de S c H o u *••

n u R c H , hebben het Recht van de boveuftaande Privilegs, vergunt aen A L B E R T M A G N U S Bockverkoope r to t Art- l'teniam.

In Amfttrdam den x$Sepcmbtr.l6$6.

(5)

V E R T O O N E R S ,

JVelkefpreekende werden ingevoerd.

Turkyen. Ee n Vrou w me t een lam p i n d e rechterhand, en een fchild me t een halve maan aan de flinker arm, zynde in \ rood , en wit gekleed, met een groen hoofdehuld- zel, tredende op een kruis.

De Chrifiekerk. Ee n Vrou w i n witte ge- fleurde kleederen , houdende een boek mee 7 zegelen i n de eene, een kruis in de an- dere hand } hebbend e ee n vla m op' t hoofd , en by haar twee Maagden , de Waarheid, en Gerechtigheid.

Oojienryk. Ee n Vrou w in koftelyk gewaad, dragende aan haar linker arm het wapen- fchild van Weenen , houdende in de hand den Standaard; zynd e haa r hoof t me t een Keizerlyke kroon gefierd.

Dapperheid. Ee n Ma n in Romein fch ge- waad , dragende ee n Leeuwenhui d to t een fchoudermantel, het hoofd gelaurierd en een zwaard in de hand hebbende.

A s De

(6)

De Hadriaatifche Zee. Ee n Vrouw koftelyk gekleed, met een rok vo l watergolven, en Zeeschelpen geborduurt, hebbende ee a gelaurierde Scheeps-kroon op 't hoofd, een Standaard,met S

r

.i\]arcus Leeuw in de lin- keden eenZeegebiedftaf i n de rechterhand.

De Rouw. Ee n Vrou w gehee l i n lamfe r gekleed, houdende een uitgedoofde roo - kende toorts me t Cypreflenloof omwon - den in deeene, ee n ncusdoek in de andere hand.

Gebeld. Ee n Ma n bloodshoofd s in't Har- nas me t ee n ichild aa n den ar m , waar op o m ee n barftend e Bomb e geleze n werd, Potentius iciu Fulmimo houden - de een brandende Toort s e n een Kling in een zelve hand.

De Faam. Ee n gevleugeld e Vrouw , me t een kleed aanvolooren , enoogen j hou - dende een Bazuyn i n de eene, een Papier in de andere hand met de woorden,

Buda Sabacta.

Waarheid. 7 , , ,

Gerechtigheid, J

a l s

S

e

woonlyk gekleed.

Zin-

(7)

Zingende.

VelydendeKerk-maagd."} Defe zy n al s ge- De CHoord

0

en / woonlyk verbeeld Schennis, /werdgekleed , en Helderoem, en V van toefte l ver - Europe j Jzien.

Eenige uit de tie n Stendemaagden, in 't wit en rood, met hunne Wapenfchüden, en Banieren verzien.

Danzende.

Raxsemyen.

Verlofte Slaaven.

De Zwygende zoo meerdere als mindere

Perzoonen, werden in de befchry vingen der

vertooningen genoemt, en aangeweezen.

(8)
(9)

For. 9

H F T

ZEGEPRAALENDE

OOSTENRYK,

Verovering van Often. Of

Onder het Speele n van een Maatgefpel de Gordyn geopend zynde;

Ziet men op de voorgron d aandezuidzvdeyanhet Tooneclde Rtvieren, Dónau»Saau,Dravu$>HebrHS,ge>-

!yk even achter de zelveTfanGJ vanié'iijSïrviè'n.en Hon- garyen in 't geweld van Turkyen, di e hen aan een flaaf- fehe keten boud, gely k de Turkze Hooge en minder e Priefteren de Kriftegodsdienft, Waarheid.cn Gerecht ig- heidjdie haar tekenszien vertreden en befpouen.*Aan de noordzy de Keirerze Zoldaaten met trom en trompct>

trekkende na Often tot de belegering: verzel t van Loe- teringen, Beieren , e n ander e Hoofden , eikandere n Trouw/werende, in 't aanzien van Ooitenryk»a^n des zelfs Arendftanderd. Voerende Duicfchland alom leef- togt, e n krygsbehoefte uitallcftedenaan . Dee/. e ali e werden aangevoerd door Eendracht. In 't midden van 't achtertooneel leid Offen. Buite n de Stad aan de eene i'.yde de Turkze overfte n Viziers , Baflaas , Agaasop Kerneis, e n Oliphanten, rondo m de zelve foldaaten.

A y

(10)

IO Het Kegeprmlende Ooflenryk^,

T U R K YEN . fpree^t.

Nu d'Ariaanfche magt tot weerftand werd gedwongen, Van roofziek ongediert, en Leeuw, en Adelaar, De troon van Mahomet durft dreigen met gevaar, Daar 't heir van Leopold ten grenze is uitgedrongen, Zal Buda, de oude wyk der legers, di e geflagen Dien Vorftder voogelen geen weerftand konden bièn, De aardsvyand op haar ftroormen voor haar wallen zien Om eer, en goed, en bloed hertnekkelyk te waagen;

Dan eer da t hoofdjuwee l de n Tulband wer d ontnoo.

En aan den ftedekroon van Ooflenryk gehecht, (men >

Zal vloed, en veld geverft door 't bloedige gevecht >

Der Krift'nen nederlaag de waereld melden komen.

De Dona u naa r den loop des Zons z> n waat'ren wen- Jerufalem de wet der Kriflenen op 't graf (den . Huns Heilandszien herfleld. Maar Offen wacht hen af, Om haalt te (lachten, of voor flaaven op te zenden.

Vorft Mahomet verbeidze in 't Ottomans paleis * Als hy ran Mecha keerd* uit zyne bede reis.

K R 1ST E KERK.

De aloude Hoofrftad va n 't Hungarifche gebied, Dien Keizer Soliman, voor honderd veertig jaren, Zvn ftanderdwimpel, cerftin 't aanzicht blinken liet, En met het Turkze juk flaafachtig kon bezwaaren, Dar Bu Ja, door den broer, van 's waerelds wreede roê

Vorft Attila, vermaakt met kriftebloed,en traanen, Geuicht i da t Often nooit de muiteryen moe

Zwicht, duikt, e n krimpt voor ' c zwaard van dees Mahumetaanen.

De Donau fteekt het hoofd met angfl op ui t zyn kil.

Tibifcus leid geboeid, de Saau> en Dravus wil Den band ontworftelen,die Rhodope moet dragen, Én Hebrus, Mclanes.e» Teams beklagen.

Al 't lind door Tamburlan in vryigheid gefield Leid overwonnen door dsr Turken krygsge weid.

Ganfch

(11)

Of verovering van Offen. 1 1 Ganfch Ootlenryk waakt op.terwyl de grenzen rooken, Van bloed,en traanen,om den Turk te gaan beftooken, Die» hoe geflaagen voor de muur van Leopold, Noch opzyn legerhengft door Hungaryen hold, Om mee een wrokkend heir van trotze Janitzaaren ,

Den zegcnryken vaan des Keizers in te vaaren;

En de eer der Mufelmans te houden in haar glans Op Budaas oude wal, en hooge toorencrans.

OOSTENRYK.

Het nieuwe krygsverbond,van zeven Vorftendommen, Verhaalt den ftraf die op verdiende gruw'len paft ? De wraak ter hooger peil in 't Kriftenhert geklommen, Gelyk een fpring op 't Ipits van 's vyands mannen waft.

De tromme l maakt de n geef t de r Hoogeduitfche n wakker,

De krygstrompet verdaagd in Kriftenryk den bloem Der mannen, ftad, en vlek» en dorp, gehucht, e n akker Zend al wat hert,en hand heeft voor eene oorlogsroem.

De een gaat om loon>en buit,en d'ander om te wreeken 't Verlies van vrind,en haavceen derde durft vol moed,

Vry willig.om den lof,zich in het harnas fteeken >

En fchenkt den Kriftenkerk, zy n zweet, e n goed, e n bloed.

Het opper krygs bewind werd Karel aan bevoolen , Der Lptteringen deugd blyf c nimmermeer verhoolen, Wanneer de krygskans roept om dapperheid, en raed.

De Beiervorfteen fteun van de Ooftenrykze ftaar, Neemt zelfs de degen op, o m zyn foldaat te toonen Hoe 't erfrecht van de deugd der oud'ren, in de zoonen Herleevcn moet. Me n ziet der Keuren veldgezach Gecrouwheid zweeren,hoe de krygskans keeren mag , Aan 's Keizers adelaar. Me n voert noodruftighedea En krygstuig aan uit verre, en nagelegefteden.

Dat Eendragd 't moedig heir geleie in'shemels naam!

£00 keer' het zegenryk, verwelkomt van de Faam.

iviaar

(12)

Vt tht ZegeprMtlenie Oofimryk^

Man r ach de Kriftenkerk door raazcnde eygenbaat Gcwecteasdwang, en zucht rot opperhoofdigheid, Gefleurd, gefchonden, en verdeeld in Hand,en ftaat , Weet nie t waarhee n , terwylze inwendi g deerïy k

fchreid»

Om veili g voo r de klaauw van wolf, en gier te duiken, Niet kunnend e openbaa r > noch ftil haar recht gebrui-

Mcn hoorc hoe zy klaagd, (ken.

Daar'tal ya n weedom waagd.

D E L Y D E N D E K E R K zingt .

Aeb! welkeen fmert m drul^ door grift myn ingewanden!

ll^fchrri myn 009 :n int', mfm?ck_ » T T dvcd :oe aftcpynt, en blee^,

Dat my de Hemei redde uit Agars Jlaaffcbe banden.

Vaar 't waare licht ver^in'^t > en 'tbitnd: voll^alvtn >

Het oer aan droomen leent enfnoode menfebe vonden, O! Ksrk.wat. werd! wat werd uw eer en naam gefchondm\

Vaar Mabome^n kjaauwfiaat tn uw heiligdom.

Maar wat heil! de kyititbanicren, y.yn h Off n neergeflagen, Hemel fiat uwftraf, en f laaien, Laat my 't hooft des Kettert fier en \

Hier op werd onde r een Maatgefpel de Ciordyn wede r geflooten .

ia

(13)

Of Verwtring v*n Of en. 5, 3

Iride

TWEEDE VERTOONIN' G

Ziet men, na dat de Gordyn onder een Maatgefpel geopentis,

De Stad Often» omringt van 't Krifte leger en tenten,' geleid doo r Ooftenryk . Aa n d e zuydz y zietrrie n d e Turken de Kriftenen, aan de r.oordzyd e Kriftenen de Turken boeyen» mishandelen, 8$c. I n 'r midden Krygs- gewcld. Me n tel t koppe n > Slaven o m geld . &c . Voor op, aan de zuidzy word de Graaf Tekkely gevan - gen weggevoert > en van de Turken befpot, rechtend e hun Hoöftftandaard op. Aa n de noordzy werd de zeg e der Venetiaanen vertoond, zittende Venetien! opeen troon j omring t va n de n Do^ue , en Edelliede n >

tredende o p Turkf e Scheepsvlaggen , en Stedefchil - den, ilaand e aa n haa r zyd e d e Hadriatifch e Zee . Leggende eenig e Turke n aa n haa r Toeten. Rondo m haar branden toortzen. Koro n en Methone leggen ver- overt. Men ziet wederzyds Spicn uitzenden, arbeyden, en Slaven verkocpen.

D A P P E R H E I D .

De dubb'Ie ringmuur met zy n tooren binne wallen ,' En waterfterkten werd op 't hevigfte aangevallen , Een kogelhagel , en den donder van ' t canon,

Granaad, en bomb vervuld 't angftvallig hart, en ooren, De buskruid damp verdooft de glans der middagzon, De wapenkreet , en klan k 't geker m de r menfehe n

fmooren.

Met aan-en uitval werd, en dag, en nacbt gefleeten , De diepte en breedte van de ttroom , e n d e aar d ge -

meeten *

Door myn en tcgennwn. Wa t ooit de krygskunft vond, Werd hier te werk gefteld. He t werken, vechten, waa- Gaat weêrzyds onvermoeid, en ftad, en leger rond; ken Om de eer der zege groot, on wis, enduur te maaken»

(14)

j± liet Zegeprtalende OoftenrykJ,

De buit en roem het wit eensdapp'ren oorlogshelds ] En hoo p va n doo r verdiend e i n ampte n o p t e

fteig'ren,

Docd hier den Krygsman togt, noc h bloedige aanval weig'ren.

Geen dood ontziende ,in fpyt van de armen des gewelds Men trekt voor koppen geld,voor flavcn eigendommen,

Voor legercekens lof, e n pracht in wzapenpraal j Men leert krygsliftelyk bedriegen, en vermommen >

En 't weeke hert in 't eind veranderen in ftaal.

't Toonecl van dapperheid is hier wel opgerecht;

Maar wie ziet noch de zege in 't einde van't gevecht t Graaf Tekkely het hoofd der muitende Hongaaren ,

Werd als verrader van der beider Keiz'ren magt»

Verfmaad, geboeid* ter ftraf uaar'c ïurkze ho f ge- bragt y

En ftrekteen fpotfpel voo r Spahies,en Janitzaaren.

Dat leert vry willig voor den Er f heer nederbukken.

Verraad, en oproer moet in 't einde alty d mi.flukk.en.

D E H A D R I A T I S C H E Z E E .

't Erbarmelyk gezucht van flaaven, en flaavinnen, Schyntopdcs hemels gunft in 't einde veld te winnen.

Venctièn >de Roe van Mahometsgeflacht >

Heeft reeds een groot gedeelte in haar geweld gejbragt Van 't land»'t geen Kriftenryk door 't zwaard zich ey-

gen maakte *

Toen Griek,en ongriek blyd hun valfch geloof verzaak- En 't nieuwe Rorna aan.den BofphortK gedicht, (te, 't Romeinfche vol k den glans deed zien van ' t waarc

licht.

Zie daar Koron haar Kroon , en fterktens overgeven.

Methone fmeekenom geboeid te mogen leeven.

Peloponefus, door de Atheenfekryg vermaart >

Krimpt voor de fiaagen van 't Venetiaanlche zwaard.

Zoo leeft Sint Markus Leeuw by Turkzc nederlaapcn ,

(15)

Of Verovering van Of en. tf Zoo moet hy zee, en land van deeze peften vaagen!

Zoo bloey' baar ecd'le raad, en oude ridderfchap, Tot zy der Turken glans met haare maan vertrap.

Het ber t de s grooien Heers » op deeze maareaan' c poop'len,

Slaat met een doodfche fchrik geheel Conftantinop'len . Hy rechrde Hooftftandaard voorzyn e legerhut.

*s Ryksopperfte amptman, die zyn zetel onderftut, Gebied de Baflaas, en de mindere Vizieren En Beglerbegs hun volk in 'copen veld te (lieren , De Steden, Slooten, en de Grenzen ga te flaan, En d'Ooftenrykfche Zo n te doovendoor de Maan.

Hier op verfchynen Schennis, en Moord, Zingende.

W*t land moet niet beeven \ Daar wy ons begeven ?

Nw puilen de Vaarten , Met kimmende Maarten t Den Adelaarfnuyken Of by baar doen duiken.

Daar na danzen de razernyen en valt de gordyn.'

On-

(16)

16 Het ZegepraaleKett Otfienryi^

Onder een voorgaande Maatfpel laat* in de

DER.DE V E R T O O N I N G ,

Zich het voor Tooneel in den rouw zien.

Leggende veel gcquctften aan de eeoe, vee l Grooten en Vorftcn dood.en in kiften aan de andere zydejbetreu- ren. Ie beneven ander e Spanj e haare Grooten den Her- tog van Vcxar, en S^alona , Duitfland den Vorft va n Koa.-hnd , en de Graven yanDona, Vrankry k Laver- gne en Fontagne, Engeland hunn e Grooten van Ko- ninglyke huize . By de Iyke n zie t me n lichten, wape - nen» degenen , ftormhoeden , fluiers, zommig e op de kiften , zommige doo r d e huisgenoote n de r over- ledene gedragen werdende. Hie r opzegt

D E R O U W ,

Het oorlogs veld is vol van dood, en ongeval En legt de Helden op onzachte bedden neder.

Dat leert de krygsur.n,voor dees lang bevochte Wal, Die dood, gewond, o f arm vaak keer d met droefheid

weder.

E!k land betreurd dezyne.en roemt hun dapperheid.

Hun Grooten Span/en, en de Duitfcbenhanne Graaven.

En Vrankxjk.at Adeldom van hoop en krygs beleid, Gantfch Engeland het bloed vol Koninglyke gaven.

In Neer/and tuigd met fmert de Lamfer het geweld Der Helden zonder loon voor Offen neergeveld.

De rouw verfebieddock weg getrokke n zynde, ziet men ' t Lege r de r Chriftene n Offe n , waar ui t witte Vlaggen gcfiooke n werden , overrompelen, ruinec»

ren, en iband e o p zommige plaetfe n i n den brand, gaande de moord alom i n zwang . Aa n de Zuydzy ziet men d e Soldaaten bui d dcelen . Aa n d e Noor d zy de Turkzc Kerke n in brand fteeken, Slaarc n verloten, Vaan;

(17)

Of Verovering van Ojfen. I J Vaandels dragen, Turkfche Overften , e n aanzien - Ivke Burgers randzoeneren , plegende de gemeene Sol- daaten allerley wreedheid om te weeten waar den fchac verborgen i s j blaakend e > fcheurende, en fnydend c zelfde lichamen der verwonnene op, om 't ingezwol- ge goud te vinden.

G E W E L D .

Des Keizer s Adelaar valt by de klaaren dng , Op Ofrens Wallen aan » en plant den Roomfchen vlag, Op Poort en Toorentrans: de donder uit Rondeelen, Weerd hem zomia,alsfchrik voor Mynen en Kaiteelen.

Al't Aardryk fidderd om de gruw'len die het ziet, En barfhen fplyt,en ftuift; de Zon ziet zelver niet Door damp, en wolken heen van Zwaavel en Salpeter.

Erbarmen ken t men niet, men vecht» men vale > men weet'er

Van vluchten, noch te rug te deinzen,daar de roof Hen noopt, en ouderdom noch kunne,noch geloof Leert fpaaren; daar d e wraak, en weêrwraak inge -

fpannen ,

De legers aangehitft op het (pirs der Ortomannen.

De galm, daar OfFeo werd veroverd, vult de lucht, Met veê, e n wraak, terwyl geen Turk den moord ont-

vlugt; .

Die gaande in arbeyd om hun nederlaag te baaren >

D'almaaten, Seroërs , Slavoniërs , Bulgaaren , Walachers neerhoud; en op de openboezem zet Den kling van Ooftenryk, die woedend zonder wet, De fchaa betaalt zet van 't vernielen haarer landen:

En dus haar eygendom breekt , ui t de aardfehvyand s handen.

De gloed die in 't gezicht van Hertog Karel blaakt, En de y ver die den Vorft van Bey'ren gaande maakt , Ontöeekt daa r fchoning i n de n florm 't klaroen doed

fteeken,

En de ee r va n Brandenburg op' t heerlykft e uit doeJ breeken >

B D e

(18)

18 Het Zegtfraalende Oofienryk,

De Duitfche broeders, die al vechtende erm aan erm, Den doo d verwachte n > of verwinnen , fchut, noch

fcherm

Van hout, noch aard kan nu den ttedeling meer dekken;

Daar 'c vliegend vaandel ftormt > en (tonnende in komt trekken.

De krygsman paft nu op zyn lyf,noch hoofdmans woord Te zeer op buit verhit en ongetemde moord.

De fchenni s gaa t i n zwan g » de wraa k doed gruw'Ua plegen,

En recht en bilikheid hangt nu maar aan den deegen.

Men geef t a l wat me n heef t om boey>en dood te ont- gaan >

Daar fteekt de Kriften, daar de Turk de huizen aan.

D ; zege fchei Jzc>en laat de Roomfche benden weien In buir, in bloed, in fchrik, in boeyen, en in fchreyen.

Hierop zingt de Hclderoem.

7.00 febroome».

Deftroomcn,

Zoo dreunen Hefteden door klagen en Richten Wanneer door den degen ,

Een %ege is verkregen, Die om wreedheid te plegen ,

Geen leed ir il ontvluchten.

Na den zang word de gordyn onder krygsmaat- fpelgeflootcn.

In

(19)

Of Verovering van Ojfen. 1 9 In dc

VIERDE VERTOONING ,

Werd op het midden des Tooneels, verbeeld den Keizer Leopoldus, op een gelauricrde Zege-

troon , in welks Oppcrdeel geleezen werd, L E O P O L D O V I C T O R r.

Voor zyn voeten leid Offen. By hem ftaan de 7 Keur- vorften, beneftens welk e zy n Majeftei c e n d e Erf - Prins , de voornaamfte krygsoverften als Lotteringen»

Beteren , Souches , Picolomini, Schóning, Vaan-

<lels,Standaarden,en andercZegetekens aanbrengende >

en geleid werdende door Dapperheid, Veftingboukunf t en Legertucht, verwelkomt. Voor op aan de Zuid zyde ziet men de Chriltekerk bevryd van he t Mahumetaan - fche juk,vreugd» weivaaren, en wysheid'elkandcreom- helze'n. Aa n de Noord zyde vertoonen zich met blyd—

fchap verlofte Steden en Sterktens» al s Gran , Nieuw- huzel, Novigrad, e n Rieviere n Raab > Sochus en an- dere. Te r wederzye n va n de Troon ziet men gevan- gene TurkzeOverften, Soldaaie n , en misbaarmaa - kende Vrouwen > Kinderen va n aan7ien . Bove n de Troon daale n in ee n wol k geloof> hoop > en liefde . Op de uiterfte voorgrond ftaanWaarheid en Gerechtig- heid, in' t midde n Europe, voordeezeOoftenryk , met de tien Roomkh e Ryk s Kreytzen. AHomishe r Tooneel me t vreugde lichten, zegetekenen , en mei»

non verfiert.

De Faam Nedergedaald, fpreekc.

De Kriftewaereld leen ' nu aan de faam haare ooren , Die 's Keizers krygsgeluk, en dapperheid laat hcoren , Die de eer van Ooftenryk in 't openveld Trompet >

Daar Offen door zyn magt, ten grond toe leid verplet, En 'their van Mahomet uit Ongeren gcflagea

B Z DC! 3

(20)

2.0 Het ZegepvAalettde Ooftenry'^,

Den valfchen hoofdPropheet het ongeval loopt klagen.

Na Often vruchteloos meermaals beftreden was Sints Sultan Soliman al 't landfchap (lelde inafch.

En uit Bulgariën in Scrvïen gebrooken,

In Zevenbergen had den Standaard opgeftooken >

En i n Hungaricn deeze oude ftad vermant;

Wel eer herwonnen door den Keizer Ferdinand.

Stut de eerftc Leopold dien zege van veel jaaren, En red zyn Ryksgrens uit het woeden der Barbaaren, Daar zyn beroemde magt in de Oorlog uitgeleert >

Met vuur, en Maal den Stad van Often overheen, Die lang hcrtnekkigal.'t geweld, en hinderlaagen, En gunlt,en krygsv'erdrag op't ftoufte heeft afgeflagen j Nu ftort in 't ey nd de wraak, en lang gedreygde ftraf Op dit baldaadig rot, en fleeptze in 't ichandlyk graf, Of brengtz e i n banden, om hetzegefeeft'taanfchou -

wen.

't Geen 't vrolyk Weenen in Kapel,en Hof zal houwen, En Rome vieren,daar op deeze maar de ftoel

Van Klemensleeven geeft in Stad> en Hof gewoel.

Zie daar de Majefteit den Heldenrey begroeten, Die ' s Bafiaas Hoofc-ftandaar d leg t aan de s Erf-Prin;

voeten.

De wfde Karel van der Lotteringen bloed » De Vorft van Bey eren , vol deugd en oorlogsmoed $ Held Picolomini en Schoning beide ervaaren,

Als Souches, en Prins Hal in't llachtc n de r Barbaaren.

En wi e noch meer den Turk in Buda heeft verplet , Of ' t hulpheir tegenftond in de aanllag van 't ontzet, Elk geeft hy lof, en eer, terwyl de Maanbanicrcn , En (child» en legerbuit, en bloedige Laurieren De Zege melden, di e de Hemel Rome fchonk , Toen OfFcn afgemat in gloed, en bloed verzonk » En tegen oud,er. jongonzoenlyk in gefpannen >

Een leger velde van zes duizend Ottomannen.

Wie noc h d e Klin g ontquam, wach t omgevder d ten foot

(21)

Of Veroveringvan Ogen. %\

Pen dood, of boeyens 6p het Keizerlyk gebod.

Schep moe d 6'. Ooftenryk, e n gy verheerde landen Verhoopt uw vryheid uit de zegenryke handen Des Roomfche n Keizer s di e zo o vaa k d e aardfeh -

vyand floeg ,

Uit Gran, uit Novigrad,en uit Nieuwheuzel joeg , Die vry als Sochus, en de Kaab van hun keeten » Geen woorden weeten om hun blydfehap «it te meeren >

Die flaande uit Stad in Stad.van Ryk tot Ryke n voort, Aan ' s waereld s weêrzydfch e as met achting werd ge-

hoord.

Europe in't hert vernoegd, verlangt met zegezangen , En dankbaarheid de n Vorf t i n haaren ar m te ontfan-

ficn,

Zyn naam en beeldenis te maaien, daar de tyd >

'T vergeeten, noch 't gebit der fchaadelykfte ny d >

Niet magtig is, om iets van zynen Roem te deeren * Maar zwygt daar zy hem ziet grootdaadig Triumphee-

ren.

W A A R H E I D .

My luft door Offens puin myn glorie weer te baanen , Op Turkfche Tempelen vol dwaaze afgodery . Mvn Zon te planten, in de plaats der halve Alaanen :

Zoo werpt het waare woord hunne Alkoran aan zy.

'k Wil met myn Dadeltak de helden gaan begroeten , Die (treeden voor myn lot'.

De Keize r i a zy n Hof .

Om vrye Godsdicnf t zelf s gaan fmeeke n aan zyn voe- ten.

Zoo werd geweetensdwang bepaald, Wyl Leopolduszegenpraald.

G E R E C H T I G H E I D .

Gelyk d e aardfchenge l n a het flaan der Erfryanden Des Hemels, zegenrvk door alle Kreitzen toog»

B j Hef t

(22)

1* Het Zegepraalende Ooftenrykj,

Heft zic h desKeizers naam op deze zege om hoog>

En klink t me t roem , e n vreug d door vyt paar ftende landem

En deeldden Duitfche n Kreyt s zy n zegeningen toe, Zoo werd de Majefteit gee n Burgerweldaad moe >

Terwyl de nagalm klinkt, door al des waerelds deelcn.

En de aanva l ophoud van gezochte krygskraakeclen.

Daar o p zing t

E U R O P E .

Zingt nu > %ingt nu Duitfcbe Maagden , Onvervaard voor't Turkfibejul^, 't Lang gewenfebte kïlgs geluk, De ondergang van die u-plaagden, Hoe uw Keiler neer deed vallen, Budaat trotse Toorenwallen,

Nadeeze zang danflèn verlofte Slaaven . Daar op zingen cenige uit de tien Stenden.

Al wat dank? eneerkjtngeeven\

Kjimt den Rpomfcben Kji^er tce, Eeuwig moet %yn naraad leevcn \

Tot der Turken Jlrenge roe.

Vbrjien, Helden, Hoofden, Vrinden, Nagebuuren groot en kjcen.

Die ti tot %yn hulp liet vinden, Duitfland dankt u in 't gemeen:

Wilt u onderling verbinden Zoo kpnt gy dtn Turk. vertrein.

E Y N D E.

Referenties

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Having realised the importance of exercise and physical activity in the prevention and management of chronic diseases of lifestyle as well as improving general well-being of

The advent of cochlear implants has placed mainstream educational placement within reach of children with profound hearing impairment due to the valuable input the technology

Deze advertentie heeft de supermarkt laten plaatsen vanwege het vertrek van het huidige personeelslid Kees Volders. Ondanks diverse bijscholingscursussen bleef Kees

We zijn ooit opgericht om studenten een stem te geven in de gemeenteraad maar ondertussen hebben naast met meepraten in al die jaren al zo veel mooie zaken gerealiseerd

We hypothesized that an overadditive interaction effect of subtraction difficulty and text entry difficulty is present when there is no information present on

Voor de overige caseïnaten blijkt er net als bij MMP verschil te zijn tussen de beide methoden, echter minder groot.. 3.2.2 Caseïnaten

flexibel is met betrekking tot onderhandelingen (differentiatiestrategie). Daarnaast vraagt MMP lage kosten voor toetreding en organisatie. Beoogd moet worden binnen dit

werken, daar door in geenige deelen verstaen, den inhoude van dien te Authoriseren ofte te advoueren, ende veel min de selve onder Onse protectie ende bescherminge, ennig meerder