e
x
p
re
s
s
e
in
m
o o o (N 3DOCUMENTATIECENTRUM
NEDERLANDSE POLITIEKE
p a r t ije nDeugdelijk en degelijk
Twee weken geleden schreef ik over de afronding van de debat ten over de Financiële Verantwoording. Dat is een nieuw parle mentair middel waarmee de resultaten van het kabinetsbeleid en de daarvoor ingezette financiële middelen worden bezien. Ik zie dat als een stap in de verzakelijking van de politiek, een trend waar ik gelukkig mee ben. Vorige week berichtten we u over de debatten over de Voorjaarsnota. Die belichten het huidige begrotingsjaar, 2000, en het kabinet geeft er in aan welke extra mogelijkheden het ziet. Die zijn niet gering. Binnen de afgesproken financiële spelregels, dus Dinnen de vastgelegde uitgavenkaders, wordt dit jaar 5,6 miljard gulden extra (!) uitgetrokken door de regering. Minister Hermans van Onderwijs krijgt het meeste extra geld. Maar ook de Volksgezondheid wordt dit jaar fors bedeeld.
Toch ontstond er vorige week verwarring in de Kamer nadat de financieel woordvoerder van de PvdA een flinke wensenlijst presenteerde in de eerste reactie op de Voorjaarsnota. En toen fractievoorzitter Melkert vervolgens het spreekgestoelte beklom dachten sommi gen dat de PvdA een oude gewoonte niet had afgeleerd. Het kabinet was en is vrij duide lijk: geen ongedekte cheques, geen structurele uitgaven financieren met incidentele meevallers. De minister-president, minister Zalm van Financiën en vice-premier Jorritsma gaven achtereenvolgens aan dat het kabinet bleef bij de eigen voorstellen. De VVD ondersteunt die lijn. Het is makkelijker mooie doelen te verzinnen, dan er een deugde lijke en degelijke financiële basis onder te leggen. Dus de afspraken en spelregels Dlijven overeind, daar houden we onze coalitiepartners aan!
En zo gezegd, zo gebeurd. Financiële discipline is niet een behoudend uitgangspunt dat het denken stilzet. Integendeel. Wanneer die nu wordt losgelaten, betalen we morgen de gevolgen. Dat is de gedachte die de VVD steeds voor ogen houdt en in de Kamer verwoordt.
En zo eindigen we het parlementaire jaar zoals we het begonnen. Voorop staat een deug delijk en degelijk financieel beleid. Laat je dat los, dan zijn de sociale gevolgen niet te overzien. Dat heeft het verleden bewezen. De VVD volgt die lijn, het kabinet volgt die lijn. En met succes. Vorige week voorspelde ik in deze column dat ook de PvdA zich daar bij neer zou leggen. Dat is gebeurd. En dat is voor ons allemaal, ook voor de heer Melkert, het beste.
____________________________________________________________________ Hans Dijkstal
VVD wil geen extra kosten Betuwelijn
Het Betuwelijnbesluit dateert van 1990, het uitvoeringsbesluit stamt uit 1993. Voor de aanleg van de Betuwelijn werd 9,5 miljard uitgetrokken. Zowel in 1995 als in 1998 werd het besluit nog eens heroverwogen en bevestigd. Thans is de bouw van de Betuwelijn in volle gang; nagenoeg het gehele bedrag is inmiddels aanbesteed en het traject moet in 2005 zijn voltooid. Dit is in een verdrag met Duitsland vastgelegd.
De VVD vindt dat het havengebied van Rotterdam strategische achterlandverbindin gen nodig heeft. Het spoor kan daarbij niet gemist worden. Daarbij speelt ook de vervoerspolitiek van landen als Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland een rol. Zij gaan maatregelen nemen om het doorgaande vrachtverkeer over de weg, overwegend van Nederlandse origine, via heffingen te ontmoedigen.
De recente kritiek van de Rekenkamer richt zich niet op de aanleg van de lijn, maar op de organisatie van het besluitvormingspro ces en is bedoeld als les voor de toekomst. De VVD-fractie is verheugd dat de regering de aanbevelingen die de Rekenkamer op dit punt doet, overneemt, zodat we bij de besluitvorming over de Zuiderzeelijn en andere grote projecten daarmee ons voor deel kunnen doen.
De Rekenkamer heeft ook kritiek op het cijfermateriaal. Waar fouten zijn gemaakt,
zijn die inmiddels hersteld. Ze hebben geen effect op het eindresultaat.
De Rekenkamer heeft niet vastgesteld dat de Kamer verkeerd of onvolledig is ingelicht. De Rekenkamer zegt ook niet dat het besluit om de Betuwelijn aan te leggen op
verkeerde gronden is genomen. De VVD- fractie ziet dan ook geen reden om de bouwactiviteiten aan de lijn te stoppen, ook niet tijdelijk. Extra kosten van één miljard en vertraging vinden wij niet verantwoord. De bovenbouw moet nog worden aanbesteed. Nu er ideeën leven bij het bedrijfsleven die de gebruikswaarde van de lijn vergroten, is het goed om die in deze fase erbij te betrek ken. Als de aanbesteding iets schuift in de tijd, maar het uiteindelijk resultaat er beter van wordt, dan kunnen wij daarmee leven onder de voorwaarde dat ae lijn wel zoals afgesproken in 2005 gereed komt. Inlichtingen: Nellie Verbugt, 070 318 28 92
1
De V V D w enst u een p re ttig e v a ka n tie toe.
e s s e
352
Gemeentelijke herindeling in Limburg en Twente
Namens de VVD-fractie nam Eric Balemans de afgelopen weken deel aan twee debatten inzake herindelingen: op 13 juni was het herindelingsvoorstel Limburg geagendeerd en op 22 juni werd het herziene voorstel voor Twente behandeld.
Herindeling roept vrijwel altijd emoties op bij zowel de bevolking als de bestuurders. De VVD poogt om op zorgvuldige wijze met deze gevoelens om te gaan zonder het doel van de herindelingen, namelijk het bieden van duurzame oplossingen, uit het oog te verliezen. Hierbij moet maat werk worden geleverd.
Lim burg
Het wetsvoorstel Limburg is voortge komen uit het ontwerp van het vorige Provinciebestuur van Limburg. De provincie heeft echter een groot deel van Limburg onbesproken gela ten, geen oplossingen geboden aan de gemeenten waar herindeling plaats zou vinden en bovendien geen recht gedaan aan de rol van centrum gemeenten. De samenvoeging van zowel Sittard en Geleen, als Venlo en Tegelen was aan de krappe kant en bij de fusie van Broekhuizen, Grubbenvorst en Horst werd te weinig rekening gehouden met de toekomstige ontwikkelingen in de regio Noord-Limburg. Dit voorstel resulteerde niet alleen in kritiek vanuit de Kamer, maar ook de Visitatiecommissie Grotestedenbeleid en de Stuurgroep Krachtige
Gemeenten constateerden dat het voorstel te krap was.
’P
rekenen. Middels enkele amende menten heeft de VVD een poging gedaan het broddelwerk van ae Provincie te herstellen. Ten eerste heeft Eric Balemans twee amende menten ingediend ter versterking van de centrumpositie van Venlo: de uitbreiding van Venlo met Belfeld en de veiling ZON (gemeente
Grubbenvorst). Ten tweede is de positie van Sittard versterkt door Born aan de beoogde gemeente toe te voegen. De toekomstige gemeente Horst aan de Maas tenslotte heeft weliswaar de veiling ZON moeten afstaan, maar kan haar plattelandska rakter wel behouden. Gesteund door een ruime Kamermeerderheid heeft de VVD voldaan aan haar doelstelling maatwerk te leveren. "Deze wets voorstellen in geamendeerde vorm kunnen alvast een eerste aanzet zijn tot het optimaliseren van de regio waarin stad en platteland gezamenlijk optrekken," aldus Eric Balemans.
T wente
De gemeentelijke herindeling van Twente kent zo langzamerhand een meer dan bewogen geschiedenis. Na de aanname van het wetsvoorstel door de Tweede Kamer in april 1999 bleek de vorming van Twentestad
Eric Balemans onacceptabel voor de Eerste Kamer. Het sneuvelen van Twentestad heeft helaas bij de gemeenten in Twente de indruk gewekt dat de herinde
ling niet langer onvermijdelijk was. Minister de Vries heeft echter het oorspronkelijke voorstel met uitzon dering van Twentestad wederom ingecfiend in de Tweede Kamer. Op 22 juni stond het herziene voor stel op de agenda van de Kamer. Aangezien er vorig jaar al een uitge breide discussie over dit voorstel heeft plaatsgevonden en er geen nieuwe inzichten waren, wilde de VVD het debat niet nogmaals over doen. De VVD heeft zich, met een meerderheid in de Kamer, achter het voorstel van de minister geschaard, waarmee de gemeenten in Twente eindelijk de noodzakelijke duidelijk heid hebben gekregen en per 1 janu ari 2001 kunnen bouwen aan een nieuwe toekomst.
Inlichtingen: Eric Balemans,
070 318 28 95
VVD tegen verdere regulering softdrugs
Deze week waren de stemmingen over een motie van de PvdA om de richtlijnen van het OM ten aanzien van coffeeshops uit te breiden. Met deze motie zullen ook de productie en aanleve ring gereguleerd worden, waarmee de 'achterdeur’ wordt opengesteld. Woordvoerder Atzo Nicolaï vindt dit voorstel naïef en riskant.
Onderwerp van het algemeen overleg was de onlangs versche- Atzo Nicolaï nen notitie “Het
pad naar de achterdeur" van de minister van justi tie, waarin de stand van zaken van het coffeeshopbeleid en de voorne mens van de regering worden gege ven. Tijdens het overleg gaf de VVD duidelijk aan achter het huidige drugsbeleid te staan, waarin de schei ding van harddrugs en softdrugs centraal staat. Voortzetting van het huidige beleid met als belangrijkste aandachtspunten ontmoediging, een goede voorlichting over de gezond heidsaspecten en narde aanpak van de overlast verdient de voorkeur.
N aïef
De VVD erkent dat het huidige beleid een inconsistentie, de achterdeurpro- blematiek, met zich mee brengt. Maar volgens Nicolaï is het openstel len van de achterdeur zoals voorge steld door de PvdA op dit moment niet wenselijk.
De VVD vond de motie naïef. "Het lijkt erop dat deze motie is geschre ven alsof wij geen buitenland zouden hebben," aldus Nicolaï. "De motie is daarnaast ook riskant. Wij lopen al erg uit de pas. Het zou jammer zijn als wij zozeer uit de pas gaan lopen dat wij andere landen nu juist niet meer zouden kunnen overtuigen van ons beleid," stelde de woordvoerder. Het belangrijkste punt van kritiek van de VVD is de manier waarop de rege
ring op dit moment het Nederlandse beleid internationaal uitdraagt. De VVD heeft de regering dan ook opge roepen het geloof in het beleid en ae resultaten daarvan in internationaal verband beter over te brengen. Op 27 juni jl. werd over de verschil lende moties gestemd. Met een stem verhouding van 73/72 was de kamer voor het openstellen van de achter deur. Minister Korthals beraadt zich thans over het uitvoeren van de motie.
Inlichtingen: Atzo Nicolaï, 070 318 28 88
e s s e
352
Meer financiële verantwoordelijkheid bij gemeenten
In het Regeerakkoord van 1998 is afgesproken dat de middelen om werkzoekenden weer op de arbeidsmarkt te krij gen worden gebundeld in een Fonds voor Werk en Inkomen (FWI). De vorming van de FWI is een grote operatie richting gemeenten met aanzienlijke financiële consequenties. Daarom is ervoor gekozen het FWI fasegewijs in te voeren. Beoogd wordt de eerste fase in te voeren per 1 januari 2001.
Bij behandeling van de wet Financiering ABW, IOAW en IOAZ gaat het om de vergroting van het gemeentelijk aandeel in de financie ring van de uitkeringslasten. De financiële verhouding 90% Rijk en 10% gemeenten zal worden omgezet in 75% Rijk en 25% gemeenten. De VVD beoordeelt ait wetsvoorstel positief. Wij zijn er altijd een voor stander van geweest meer verant woordelijkheid voor de uitvoering van de bijstandswet bij de gemeenten te leggen. Bundeling van geldstromen en daarbij een zo groot mogelijke budgettering geeft gemeenten de mogelijkheid zelf keuzes te maken voor een zo effectief mogelijke inzet van beschikbare middelen voor de uitstroom van bijstandscliënten. Woordvoerder Janneke Snijder:
"Door het maatwerk zal het geld daar kunnen worden ingezet waar het noodzakelijk is. Dat werkt efficiëntie- verhogend." Door tevens meer finan ciële verantwoordelijkheid bij de gemeenten te leggen ontstaat een financiële prikkel voor de gemeenten om een goed uitstroom beleid te voeren.
Experim en ten
De VVD fractie heeft met name aandacht gevraagd voor het creëren van ruimte binnen de wet om experi menten toe te staan. Er is namelijk een aantal gemeenten die de ambitie hebben nu al verder te willen dan de verhouding 75% - 25% . Samen met de D66 fractie is hiervoor een amen dement en een motie ingediend. Een ander belangrijk aandachtspunt
van de VVD is dat de gemeenten de overschotten breder moeten kunnen besteden. Gemeenten krijgen daar door de kans eigen keuzes te maken en daarmee de nieuwe financierings wijze tot een succes te maken. Woordvoerder Janneke Snijder heeft hiervoor samen met de PvdA een amendement ingediend.
Ook heeft de VVD aandacht gevraagd voor de snelheid van de invoering van dit traject, de adminis tratieve lastendruk, de relatie die dit wetsvoorstel heeft met de vorming van de Centra voor Werk en Inkomen (CWI) en de informatie voorziening naar de Kamer.
Inlichtingen: Janneke Snijder, 070 318 29 21
Meer ruimte voor commerciële radio
Begin volgend jaar zullen de radiofrequenties voor publieke en commerciële radiostations opnieuw verdeeld worden. Om een goed inzicht te krijgen in een nieuwe efficiënte verdeling van de etherruimte heeft de Minister van V&W onderzoek laten verrichten. Deze week werd dat onderzoek, het zogenaamde 'zero-base-onderzoek', in de Kamer besproken. De VVD is tevreden over het onderzoek dat meer ruimte geeft aan de commerciële radiostations.
In het onderzoek wordt een aantal scenario's gegeven voor de nieuwe verdeling van de etherruimte. Het kabinet neeft in haar standpunt de voorkeur van de VVD grotendeels gevolgd. Er is gekozen voor het scenario van 5 publieke zenders en 8 landelijke commerciële stations, waarvan één als commerciële nieuws zender gebruikt zal worden. De verdeling zal plaats vinden door middel van een veiling. Daarnaast is bepaald dat de dubbele distributie van een programma (via FM en AM) voor zowel de publieke als commerciële omroep niet meer toegestaan zijn. Mediawoordvoerder Nicolaï was dan
ook redelijk tevreden over het stand punt van net kabinet. "Ik kan instem men met de extra ruimte voor de commerciële stations, zodat beter kan worden geconcurreerd met de publieke zenders", aldus Nicolaï.
V e ilin g
Daarnaast is de VVD voorstander van een veiling als instrument van verde ling van de frequenties, omdat dat dat de enige eerlijke en transparantie manier van verdelen is.
Desalniettemin heeft de VVD ook een paar kanttekeningen. Zo is het op dit moment voor commerciële radiosta tions niet mogelijk meer dan één
frequentieruimte te gebruiken. Hierdoor krijgen instellingen met een aandeel in een andere zender tijdens de veiling niet de ruimte om op twee zenders te bieden. Daarover zegt Nicolaï: “Het is jammer dat het kabi net dat niet wilt veranderen, aange zien deze vorm van ownership juist diversiteit tot gevolg kan hebben. Op die manier zou bijvoorbeeld Classic FM - dat in handen van Sky Radio is - kunnen blijven bestaan en anders niet."
Inlichtingen: Atzo Nicolaï, 070 318 28 88
Herziening corruptiewetgeving
“Voor het goed functioneren van de democratische rechtsstaat is het van groot belang, dat de burgers vertrouwen hebben in het openbaar bestuur. Het openbaar bestuur dient derhalve onkreukbaar te zijn en steeds het goede voorbeeld te geven. Vertrouwen genieten is geen statisch gegeven: je moet vertrouwen - en daarmee gezag en respect - steeds weer verdienen, aag in dag uit", aldus de openingswoorden van woordvoerder Jacques Niederer bij de behandeling van de herziene corruptiewetgeving.
De corruptiebepalingen in het Wetboek van Strafrecht, die actieve en passieve omkoping van politieke gezagsdragers, rechters en ambtena ren strafbaar stellen, worden aange scherpt en aangevuld. De VVD-fractie ondersteunt de voorgestelde wetswij zigingen.
Nieuw is ook dat het omkopen van toekomstige ambtenaren strafbaar wordt. Hierom was met name verzocht door het College van Procureurs-Generaal. In dit verband vroeg Niederer aandacht voor de persoonsscreening van sollicitanten bij openbare functies. In een gesprek
moet worden meegenomen of de sollicitant met het oog op een moge lijke baan bij of ten dienste van de overheid door een derde ‘met verkeerde bedoelingen' is benaderd. De minister van Justitie zegde toe
e x p r e s s e
352
Wet stedelijke vernieuwing
Deze week werd een wetgevingsoverleg gehouden over het voorstel van Wet ter stimulering van integrale stedelijke Vernieuwing (Wet stedelijke vernieuwing). Woordvoerder Ruud Luchtenveld diende een aantal amende menten in.
De doelstelling van de wet, het stimuleren van stedelijke vernieu wing, waarbij de regie vooral bij de gemeenten ligt, is duidelijk. Bij ae VVD, daarin vrijwel kamerbreed gesteund, leeft wel de vrees dat in de praktijk het proces van verbetering van de leefbaarheid in de oudere stadswijken zal worden verstoord door bureaucratisering en juridisering. Bureaucratisering ontstaat doordat Rijks- en provinciale ambtenaren in de praktijk toch gedetailleerde vragen en eisen zullen blijven stellen aan de gemeenten, in plaats van die eerst ruimte te geven voor eigen invulling en het bereikte resultaat achteraf te toetsen. Juridisering dreigt, als voor elke deelbeslissing de gang naar de bestuursrechter zou worden gevon den en over de aanpak geen
consensus met bewoners, corporaties en marktpartijen wordt bereikt. Samen met coalitiepartners PvdA en D66 en met het CDA werden tijdens het wetgevingsoverleg een aantal belangrijke amendementen inge diend, die dus waarschijnlijk een kamermeerderheid halen.
• Zo wordt een wetteliike grondslag vereist voor het van bovenaf door Rijk en provincie opleggen van richtlijnen voor de ontwikkelings programma's.
• Indien Rijk of provincie ontwikke lingsprogramma's of onderdelen daarvan niet zouden willen goed keuren wegens strijd met Rijks- of provinciaal beleid, net dan wel moet gaan om op basis van een wettelijke bevoegdheid vastgesteld Rijks- of provinciaal beleid.
• De mogelijkheid, om tussentijds tot bijstelling van de rijksbijdrage te komen, wordt beperkt.
• Het wordt mogelijk om bij AMvB te gaan verhinderen, dat provincies een te groot deel van het budget aan de gemeenten gaan toedelen op basis van eigen provinciale gegevens. Daardoor zouden de verschillen tussen de gemeenten te groot kunnen worden.
• De Kamer wordt nauwer betrokken bij het eventueel wijzigen van het aantal gemeenten dat rechtstreeks van het Rijk de bijdrage voor de stedelijke vernieuwing ontvangt, (rechtstreekse gemeenten). De Kamer kan straks zelfs vragen dit bij wet te doen. Op dit moment heeft de Kamer geen behoefte de lijst van nu 30 rechtstreekse gemeenten te wijzigen.
Inlichtingen: Ruud Luchtenveld, 070 318 28 96
Jeugdzorg goed organiseren
Jeugdzorg is van cruciaal belang in een moderne samenleving. Ouders zijn zwaardere problemen dient het
verantwoordelijk voor de opvoeding van hun kinderen. Natuurlijk zijn er bureau jeugdzorg wel mensen door te
meer partijen betrokken bij de opvoeding van een kind. verwijzen. De afgelopen jaren is er hard gewerkt
om van de jeugdzorg een partner in de opvoeding te maken. Het bureau jeugdzorg geldt als toegang tot de jeugdhulpverlening, de jeugdbescher ming en de jeugd-GGZ. Dit kan men zien als het eerste aanspreekpunt. Binnen het kader van een eenduidige jeugdzorg past een eenduidige aansturing en een eenduidige finan ciering. "Voor de VVD moet een goed functionerende toegankelijke jeugdzorg centraal staan", zo stelde
Fadime Örgü tijdens het overleg over de Wet op de Jeugdzorg.
De VVD pleit voor een open wet, waarin aan de ene kant verantwoor delijkheden duidelijk worden vastge- lega, maar aan de andere kant ruimte wordt geboden voor groei en vernieuwing. Alom tevredenheid over het streven om bureau jeugdzorg als enige toegang tot de jeugdzorg te laten gelden. Nieuw is het recht op
jeugdzorg en een zorgplicht voor instellingen. Ook is de zogenaamde casemanager een nieuw fenomeen. Dit is een medewerker die de cliënt uitgebreid in bureau jeugdzorg zal begeleiden. De VVD is van mening dat in het voorstel van het kabinet de casemanager utopisch beschreven is. De casemanager wordt geacht een duizendpoot te zijn.
V raagtekens
Tijdens het overleg heeft de woord voerster Fadime Örgü vraagtekens geplaatst bij de wijze waarop de licht ambulante jeugdzorg in het beleids kader is beschreven. Onder deze zorg vallen jongeren met niet te zware
roblemen die redelijk snel geholpen unnen worden. Deze hulp valt in het voorstel van het kabinet niet onder het bureau jeugdzorg. De VVD heeft een motie ingediend om ervoor te zorgen dat dit wel gebeurt. Voor
Doordat er nu nog drie hulpverle ningssectoren zijn, zijn er ook drie financieringsstromen. De VVD is hier niet gelukkig mee. Örgü heeft het kabinet gevraagd om ae financiering van de jeugdzorg via één financierder te organiseren. Dit is conform de afspraken in het regeeraccoord. Het kabinet kiest voor een geleidelijke harmonisatie maar de VVD vindt dat er dan een deadline gesteld moet worden.
Verder heeft Kamerlid Örgü het kabi net gevraagd het principe van second-opinion te onderzoeken in het bezwaartraject bij beslissingen van bureau jeugdzorg. Bovendien heeft zij gepleit voor het versterken van de rol van de cliënt als medebepaler van in de zorg.
Inlichtingen: Fadime Örgü, 070 318 29 06
Vervolg van pagina 3 (corruptiewetg.) deze suggestie te bespreken met zijn ambtgenoot van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.
Voorziet het kabinetsvoorstel er in, om voor corrupt gebleken politieke ambtsdragers ae bijkomende straf "ontzetting uit het (actieve- en passieve) kiesrecht" op te leggen. De woordvoerder diende hiertoe een
amendement in, dat werd aangeno men. Hierin stond dat de maximale gevangenisstraf met twee jaar verhoogd moet worden in plaats van ‘ontzetting’. Het laakbare van corrumptief gedrag van politieke ambtsdragers komt hierdoor beter tot uitdrukking door de gevangenisstraf als één van de hoofdstraffen te verhogen dan om de weg te bewan delen van het opleggen van een
bijkomende straf. Daarnaast zal "ontzetting uit het kiesrecht" eerder een symbolische waarde hebben. Eenmaal wegens corruptie veroor deelde gezagsdragers zullen immers redelijkerwijs nooit meer terugkeren in een publieke functie.
