Vraag nr. 86 van 3 mei 2002
van de heer ANDRE-EMIEL BOGAERT Expansiesteun – Beleid – Hansen Transmission Het dossier Hansen Transmission in Edegem en het hieruit voortvloeiende gehakketak tussen de gemeenten Lommel en Laakdal hebben eens te meer het dubbelzinnige beleid van de Vlaamse re-gering inzake economische expansiesteun blootge-legd.
Want had de voorganger van de minister, m i n i s t e r Dirk Van Mechelen, tot voor kort bevoegd voor E c o n o m i e, namens de Vlaamse regering niet ge-steld dat de met werkgelegenheid gerelateerde ex-pansiesteun grotendeels zou worden vervangen door subsidies voor vorming en opleiding ? Daar-enboven blijkt uit bovenvermeld dossier dat de Vlaamse regering zonder grondige motivering 300 miljoen frank of 7,5 miljoen euro aan een Britse holding toebedeelt.
I m m e r s, het gaat hier niet om Europese steun als z o d a n i g, maar om louter Vlaamse expansiesteun. Wel is het zo dat enkel bedrijven die in de zoge-naamde doelstelling 2-gemeenten liggen, d e r g e l i j k e steun mogen krijgen. De concrete discussie over de vestiging van een Brits expansiebedrijf in Lommel of Laakdal heeft echter de gebreken van de huidi-ge rehuidi-geling pijnlijk bewezen. Het huidi-gebeurt trouwens vaker dat een bedrijf expansiesteun krijgt als het zich in een gemeente van de aangeduide gebieden v e s t i g t , terwijl het betrokken bedrijf zich toch al in Vlaanderen zou vestigen. Eigenlijk deelt de V l a a m-se regering op die manier gemeenschapsgeld uit dat met expansie als zodanig en/of met een verho-ging van werkgelegenheid weinig of niets te maken heeft.
De vraag rijst dan naar het beleid van de V l a a m s e regering terzake. Met name of er automatisch over-heidsgeld wordt verleend als het bedrijf en de loca-tie hiervoor in aanmerking komen, dan wel of het ook soms geweigerd wordt als het dossier niet aan bepaalde Vlaamse beleidscriteria voldoet (maar dan misschien wel aan de Europese).
In onderhavig geval had de directie van Hansen Transmission (in oorsprong Vlaams en thans on-derdeel van de Britse multinational Invensys) zowel vóór als na de beslissing van de Vlaamse re-gering formeel bevestigd dat het bedrijf sowieso in Vlaanderen zou uitbreiden. Dit werd door de di-rectie trouwens bevestigd in een artikel in De Stan-daard (2 april 2002). Het reuzencontract voor de
levering van tandradkasten voor windmolens had het bedrijf reeds op zak. Het kwam er dan ook al-leen maar op aan zo snel mogelijk een nieuwe pro-ductieruimte in Vlaanderen op te richten.
Uitbreiding in Edegem was totaal onmogelijk, a a n-gezien de productiehal aldaar in een woonwijk ge-legen is. Om snel operationeel te zijn, kon het ma-nagement verkrijgen dat het expansiebedrijf in Vlaanderen blijft (ondanks druk van referentieaan-deelhouders om ofwel naar lege fabriekshallen in E n g e l a n d , ofwel naar Oost-Europa te gaan). O m dezelfde reden, en ook om het personeel soepel te kunnen inzetten (switchen tussen 2 productie-u n i t s ) , opteerde het management ervoor om de nieuwe productieruimte niet ver van de reeds be-staande vestiging in Edegem op te richten. L a a k d a l voldeed volkomen aan de twee voormelde doel-stellingen (gelegen vlakbij oprit autoweg en op 45 km van Edegem).
Achteraf was ook Lommel kandidaat, omdat het nog over een bijna leeg industrieterrein beschikt en de grond daar sterk onder de waarde te koop aan-b i e d t . Bovendien ligt deze gemeente in een doel-stelling 2-gebied (idem dito voor Laakdal, maar in f a s i n g-out) en kan de Vlaamse regering dus expan-siesteun verlenen. De bevoegde minister voor Eco-nomie en de minister-president waren er echter als de kippen bij met subsidiebeloftes voor Hansen Tr a n s m i s s i o n , zodat deze groep eigenlijk niet an-ders meer kon dan te kiezen voor een vestiging in Lommel.
Mocht Lommel om dezelfde redenen een betere locatie zijn geweest, dan had iedereen zich hierbij n e e r g e l e g d , maar dan blijft de vraag of de V l a a m s e regering 7,5 miljoen euro expansiesteun diende te v e r l e n e n , nog steeds onbeantwoord. Tijdens de be-grotingscontrole werden er harde robbertjes uitge-vochten voor veel kleinere uitgavenposten, v o o r overigens zeer nobele doelstellingen.
1. M o e t de Vlaamse regering expansiesteun verle-nen aan bedrijven die zich in deze doelstelling 2 gebieden vestigen, of k a n de Vlaamse regering dit doen ?
2. Welke echte motivering ligt aan de basis van de beslissing van de Vlaamse regering om aan Hansen Transmission voor 7,5 miljoen euro ex-pansiesteun te verlenen ?
3. Hebben leden van de Vlaamse regering bewust gelobbyd teneinde de nieuwe vestiging in Lom-mel te krijgen en de facultatieve expansiesteun te laten beslissen ?
4. Is Agoria rechtstreeks of onrechtstreeks bij de Vlaamse regering of bij leden ervan tussenbeide gekomen om de vestiging veeleer in Lommel dan in Laakdal te krijgen ?
5. Wat is eigenlijk het beleid van de Vlaamse rege-ring inzake economische expansiesteun ? Worden subsidies automatisch verleend als be-drijf en/of locatie hiervoor in aanmerking k o m e n , of worden ze eventueel geweigerd als het dossier niet aan bepaalde Vlaamse beleids-c r i t e r i a , maar missbeleids-chien wel aan bepaalde Euro-pese criteria voldoet ?
6. Wat blijft in 2002 over van het gewijzigde beleid inzake expansiesteun, namelijk geen steun gere-lateerd aan tewerkstelling als zodanig, maar ge-relateerd aan vorming en opleiding ?
Antwoord
Hansen Transmission is van oorsprong een V l a a m s familiebedrijf dat sinds 1923 in Edegem op maat gemaakte tandwielkasten produceert.
De fabriek in Edegem is nu het centrum voor tand-wieltechnologie van de BTR Power Drives-groep, waartoe Brook Hansen behoort. De groep beschikt over een wereldwijd netwerk van productie-, v e r-koop- en servicecentra. De fabriek in Edegem
be-slaat een oppervlakte van 45.000 m2en heeft een machinepark ter waarde van 2 miljard frank. Op 19 februari 2001 heeft deze onderneming een aanvraag om expansiesteun ingediend betreffende enerzijds uitbreidingsinvesteringen in de bestaande exploitatiezetel (Edegem) ad 660.985.000 frank, e n anderzijds de oprichting van een nieuwe exploita-tiezetel in Beveren, Laakdal of Lommel ad 3.756.800.000 frank.
Op 21 december 2001 heeft de onderneming per e-mail aan de administratie Economie bijkomende informatie bezorgd waaruit blijkt dat werd geko-zen voor een vestiging in Lommel. De investerings-kosten werden geraamd op 90.840.000 euro.
De Vlaamse administratie heeft in januari 2002 een ontwerpnota voor de Vlaamse regering opgesteld w a a r i n , in uitvoering van de economische expansie-wet van 30 december 1970, een subsidie van 8,13 % (7.383.600 euro) werd voorgesteld. Na gunstig ad-vies van de Inspectie van Financiën en na het ver-krijgen van het begrotingsakkoord, heeft de Vlaamse regering op 29 maart 2002 aan dit voor-stel haar goedkeuring gehecht.
Antwoord op de gestelde vragen.
1. Wanneer een onderneming die zich in een doel-stelling 2-gebied vestigt een vraag om expan-siesteun indient, onderzoekt de administratie of voldaan wordt aan de voorwaarden gesteld in de economische expansiewet van 30 december 1970 en aan de richtlijnen MGB 3 tot uitvoering van deze wet. (MGB : midden- en grootbedrijf – red.)
Vervolgens maakt zij geen steunvoorstel op vol-gens de regels bepaald in deze richtlijnen. Na advies van de Inspectie van Financiën en na het verkrijgen van het begrotingsakkoord wordt het steunvoorstel voorgelegd aan de V l a a m s e r e g e r i n g. Deze keurt het in de regel goed zon-der hierbij anzon-dere overwegingen in aanmerking te nemen.
3. Buiten de gebruikelijke vragen om inlichtingen over de vooruitgang van het dossier, waren er geen tussenkomsten van leden van de V l a a m s e regering in het voordeel van de nieuwe vesti-ging in Lommel.
Deze beslissing werd door de onderneming zelf genomen na afweging van alle voor- en nadelen. 4. De tussenkomst van Agoria bestond uit de tech-nische begeleiding van de onderneming bij het opstellen van het dossier en het opvolgen van het vlotte verloop van de procedure.
Het was de betrachting van Agoria dat de inves-tering in het Vlaamse gewest, en niet in het bui-tenland zou gebeuren, zonder voorkeur in ver-band met de vestigingsplaats binnen het V l a a m-se gewest.
5. Als bedrijf en locatie hiervoor in aanmerking k o m e n , worden subsidies verleend indien wordt voldaan aan de Vlaamse beleidscriteria zoals die zijn vastgelegd in de richlijnen MGB 3. D e z e werden door de Europese Commissie onder-zocht en volledig in overeenstemming gebracht met de Europese principes inzake regionale steun.
Op het vlak van expansiesteun zijn er dus geen verschillen meer tussen de Vlaamse beleidscri-teria en de Europese.
6. Aangezien het dossier van Hansen Tr a n s m i s s i o n werd ingediend in februari 2001, werd het be-oordeeld op basis van de toenmalige beleids-p r i n c i beleids-p e s, waarin de subsidiëring van nieuwe ar-beidsplaatsen centraal stond.
Inmiddels werden deze principes grondig gewij-z i g d . In haar vergadering van 8 mei 2002 heeft de Vlaamse regering, na advies van de Raad van S t a t e, een ontwerpdecreet betreffende het eco-nomisch ondersteuningsbeleid goedgekeurd. Dit biedt de grondslag voor een vernieuwd eco-nomisch stimuleringsbeleid, met als pijlers in-vesteringssteun aan kleine en middelgrote on-d e r n e m i n g e n , investeringssteun in regionale o n t w i k k e l i n g s z o n e s, steun voor advisering en opleiding en steun voor uitrusting van bedrij-venterreinen en -gebouwen.
Hierbij wordt tegemoetgekomen aan drie fun-damentele oogmerken: maximale aansluiting bij het Europees referentiekader, optimale transpa-rantie en vereenvoudiging van de regelgeving en de procedures, en omvorming van het
be-leidsinstrument naar een modern stimulerings-instrument voor de Vlaamse bedrijven.
