Financiële positie gemeente Den Haag Alles concurreert met alles vCM rol

x

p

re

s

s

e

ro l

W

v

CM

E

NEDERLANDSE POLITIEKE

PARTIJEN —

Alles concurreert met alles

Tijdens een interview met het ANP heb ik gezegd dat ik de peperdure HSL-tunnel onder het Groene Hart tijdens de volgende kabinetsformatie opnieuw ter sprake wil brengen. Deze tunnel kost 900 miljoen gulden. Dat is veel geld. In het licht van de vele plannen die voor de aanleg van nieuwe infrastructuur worden ingediend en de kostenoverschrijdingen die bij de bouw van infrastructurele projecten meer dan eens aan de orde zijn, moeten wij ons geld zo zuinig mogelijk besteden.

Dit neemt niet weg dat het behoud van natuurgebieden onze volle aandacht verdient. Daar hebben wij ook geld voor over.

Maar alles concurreert met alles. Als wij veel geld uitgeven aan het behoud van de natuurlijke omgeving in het Groene Hart, kan dat niet aan andere natuurbeheerprojecten worden uitgegeven. Het natuurgebied dat moet worden ontzien, moet de moeite waard zijn. En ik ken mooiere natuurgebieden dan het gebied waaronder de HSL-tunnel zou moeten worden aangelegd.

Tijdens het mondelinge vragenuur werd mij voorgehouden: "Afspraak is afspraak". Daar ben ik het mee eens. Ik wil eerder gemaakte afspraken niet ondermijnen. Als de eventu­ ele coalitiepartners tijdens de komende kabinetsformatie niet met mij over dit onderwerp willen spreken, moet ik mij bij het huidige besluit neerleggen. Maar niets staat de VVD in de weg besluiten, die naar onze mening onverstandig zijn, tijdens de komende kabi­ netsformatie opnieuw aan de orde te stelfen.

Het commentaar van fractievoorzitter van het CDA Jaap de Hoop Scheffer dat mijn opmerking over de HSL-tunnel in verband moet worden gebracht met de verkiezingen, vind ik niet zuiver. Er moet worden geluisterd naar argumenten. Die zijn goed, halt goed of niet goed. Op die basis moet politieke besluitvorming worden beoordeeld. En op die basis hoop ik dat het besluit over de HSL-tunnel opnieuw kan worden bezien.

Frits Bolkestein

Financiële positie gemeente Den Haag

De gemeente Den Haag verkeert al een aantal jaren in een slechte financiële positie. Daarom heeft de gemeente sinds 1995 de artikel 12 status (Financiële Verhoudings­ wet). Dat betekent dat de gemeente jaarlijks een extra bijdrage uit het Gemeentefonds krijgt. Deze bijdragen komen ten laste van de andere gemeenten. Vorig jaar mei heeft de Tweede Kamer de motie-Remkes (25 287, nr. 3) aangenomen, waarin onder meer werd uitgesproken, dat een snelle en funda­ mentele sanering van de financiële positie van Den Haag noodzakelijk is. Het kabinet heeft daarop besloten de financiële proble­ men van Den Haag in één keer op te lossen. Er is gekozen voor voorfinanciering van de uitkeringen ingevolge artikel 12. Daar is een bedrag van ruim 1,1 miljard gulden mee

emoeid. Deze som wordt door het Rijk aan et Gemeentefonds geleend en moet daar ook uit worden terugbetaald. Door de snelle sanering vervalt de artikel 12 status van Den Haag en is de gemeente in één keer verlost van net tekort. De VNG was volgens de verantwoordelijke bewindslieden in een vroegtijdig stadium op de hoogte met het feit, aat het om een voorfinancieringscon- structie ging.

Mede op aandringen van de VVD-fractie heeft minister Zalm inmiddels het renteper­ centage verlaagd van 5,6% naar 4,9% . Ook is aangeboden de terugbetalingstermijn te verlengen en rente toe te rekenen over de zogenaamde behoedzaamheidsreserve. De VNG heeft afwijzend op beide tege­ moetkomingen gereageerd. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten en vele gemeentebesturen menen dat de gekozen oplossing de onderlinge solidariteit te boven gaat en aat het Rijk moet bijdragen aan het

lenigen van de financiële nood van Den Haag.

Donderdag 26 maart is in de Tweede Kamer esproken over het beëindigen van de arti- el 12-status van de gemeente Den Haag. Woordvoerder Johan Remkes acht de constructie van de voorfinanciering op zich­ zelf redelijk. Er is namelijk sprake van een win-win-situatie: een snelle sanering van de financiële problematiek van Den Haag en per saldo lagere lasten voor het gemeente­ fonds. De gemeenten worden door deze operatie niet extra gekort, zoals wel wordt beweerd. Wel zal het totale beslag van arti­ kel 12 op het gemeentefonds (ruim 0,8% ) de komende jaren niet afnemen, zoals anders wel het geval zou zijn geweest. Hoewel Johan Remkes heeft uitgesproken, dat de wijze, waarop het kabinet uitvoering aan zijn motie heeft gegeven, mager is, steunt de VVD-fractie in beginsel de lijn van het kabinet. De oplossing is namelijk conform de regelgeving. Wel is in ae toekomst een nadere discussie nodig over

Vervolg op pagina 2

Verder in dit nummer:

• Reorganisatie OM • Wachttijden en tweedeling • Belasting 21e eeuw

p y n r p c c p

273

Reorganisatie Openbaar Ministerie

Als gevolg van de toenemende problemen op het gebied van de rechtshandhaving en de relatief schaarse, voor de rechtshandhaving beschikbare middelen, zijn aan het functioneren van het Openbaar Ministerie (OM) steeds hogere eisen gesteld. Het belang van prioriteitstel­ ling, sturing en afstemming voor het Openbaar Ministerie is sterk toegeno­ men. Daarom is een reorganisatie van het OM noodzakelijk opdat zij beter op haar taken is toegerust. Deze week is het wettelijk kader van die reorganisatie plenair in de Tweede Kamer behandeld.

In de nieuwe opzet wordt een onder­ deel van het OM in het leven geroe­ pen dat niet is geaccrediteerd bij één van de gerechten. Dit College van Procureurs-generaal (P.G's) zal de landelijke leiding van het OM vormen. Er zal geen super-P.G. meer worden benoemd. Er komt een colle­ giaal bestuur bestaande uit vijf P.G.'s, waarvan de voorzitter eens in de drie

jaar rouleert. Eventueel kan de voor­ zittende P.G. nog eens voor drie jaar worden herbenoemd.

Vanwege zijn centrale rol in de straf­ rechtketen is het OM het meest aangewezen orgaan om te zorgen voor een zo goed mogelijk gebruik van de schaarse middelen die voor de rechtshandhaving beschikbaar zijn. Het beleid dat het OM voert moet democratisch gecontroleerd kunnen worden. Daarom is de VVD van mening dat de Minister van Justitie hiervoor de volle verantwoordelijk­ heid moet dragen. Een aanwijzings­ bevoegdheid voor de minister is dan ook terecht.

Binnen het kader van het strafrechte­ lijke beleid moet in individuele zaken worden bezien of er reden is voor vervolging, of er een strafbaar feit of een strafbare verdachte is en welke strafrechtelijke reactie bij deze indivi­ duele verdachte het beste past. Dit is in principe een taak van de Officier van Justitie. Verantwoording voor dit

beleid wordt tegenover de rechter afgelegd. Een ministeriële aanwijzing zaTdan ook slechts in zeer bijzondere gevallen gerechtvaardigd zijn. Ook de Tweede Kamer moet uitermate terug­ houdend zijn de minister uit te nodi­ gen van die bevoegdheid gebruik te maken. Anders zou de publieke opinie zich meester kunnen maken van een bepaalde zaak. De VVD-frac- tie heeft bedongen dat wanneer de minister besluit een aanwijzing tot niet-vervolging te geven, de Kamer hiervan op de hoogte moet worden gesteld.

De VVD gaat op hoofdlijnen met het wetsvoorstel akkoord. Het voorstel kan een goede aanzet vormen voor het bereiken van een verbeterd en versterkt OM.

Inlichtingen:

Benk Korthals, 070-3182902

Wachttijden en Tweedeling

Margreet Kamp

Deze week heeft de Kamer opnieuw gedebatteerd over wachttijden in de zorg. De verschillende zorgorganisa­ ties in het veld zijn onlangs met een Plan van Aanpak gekomen om de wachtlijstenproblematiek op te lossen.

De actiepunten in dit Plan van Aanpak nebben onder andere betrek­ king op een beter inzicht in de wacht­ tijden voor zorgaanbieders, zorgver­ zekeraars, verwijzers en het publiek. Een van de voorstellen betreft het vermelden van de wachtlijsten op internet. Daarnaast worden voorstel­ len gedaan de zorgbemiddeling beter te laten verlopen, te komen tot een doelmatiger logistieke organisatie van de zorg en verbetering van de samenwerking tussen huisarts, bedrijfsarts en de arbo-sector. De organisaties hebben f 130 miljoen - structureel voor 5 jaar - begroot om hun Plan van Aanpak uit te voeren. VVD-woordvoerder Margreet Kamp bracht tijdens het debat naar voren dat vorig jaar al 50 miljoen gulden voor het bekorten van de wachtlijsten ter beschikking is gesteld. Hiervan is nog maar 20 miljoen gulden besteed.

Voor dit jaar is f 75 miljoen gulden ter beschikking gesteld. Dan is er al een bedrag van f 105 miljoen beschikbaar. Bovendien wordt 15 miljoen gulden uit de Geestelijke gezondheidszorg voor het oplossen van de wachtlijstenproblematiek vrij­ gemaakt.

De woordvoerder is van mening dat het probleem met het bedrag dat nu beschikbaar is voor een belangrijk deel moet kunnen worden opgelost. In een volgend kabinet kan worden bezien of er extra geld nodig is om eventuele nog bestaande knelpunten op te lossen. De VVD kon zich niet op voorhand vastleggen voor een structurele bijdrage voor 5 jaar, waar­ aan een volgend Kabinet is gebon­ den.

Met geld alleen kan het wachttijden­ probleem niet worden verholpen. Er moet ook over andere maatregelen worden nagedacht. Naar aanleiding van een eerder overleg over de wachtlijsten heeft de VVD voorge­ steld ook militaire artsen in te zetten voor de zorg van reguliere patiënten. Minister Voorhoeve van Defensie heeft dit inmiddels toegezegd. De woordvoerder heeft eveneens voor­ gesteld gepensioneerd personeel in te schakelen om de krapte op de arbeidsmarkt op te vangen. Minister Borst heeft dit in overweging geno­ men.

Zoals bekend is de VVD voor het instellen van bedrijvenpoli, d.w.z. dat bedrijven gaan betalen voor curatieve hulp voor nun werknemers. Dit zou

de wachtlijsten aanzienlijk verkorten (zie VVD-expresse 232). Meer mensen stappen uit de rij en het geld dat bedrijven voor de zorg van hun werknemers betalen, kan worden ingezet voor de oplossing van het wachtlijstprobleem. Helaas krijgt dit voorstel geen steun.

Inlichtingen:

Margreet Kamp, 070-3182893

Vervolg van pagina 1, Den Haag

de grondslagen van artikel 12. Het mag niet zo zijn dat de financiële gevolgen van het door eigen schuld in de problemen komen van een gemeente afgewenteld worden op andere gemeenten of het Rijk. Staatssecretaris Van de Vonaervoort wilde niet tegemoetkomen aan de wens van de PvdA om de rentebere­ kening achterwege te laten. Binnenkort wordt dit debat plenair afgerond.

Tot slot sprak Johan Remkes de verwachting uit, dat bij de komende kabinetsformatie de financiële positie van de gemeenten in meer algemene zin aan de orde moet komen, zodat dan ook de effecten van deze sane­ ringsoperatie nader kunnen worden beoordeeld.

Inlichtingen:

e s s e

273

Wat wil de VVD met de belastingen in de 21e eeuw?

De Kamer heeft gedebatteerd over de plannen van Minister Zalm en Staats­ secretaris Vermeend van Financiën voor een vergaande belastingherzie­ ning in de komende eeuw. Er zijn geen definitieve keuzes gemaakt. Het volgende kabinet zal hierover beslui­ ten moeten nemen. In het nota-over- leg van 23 maart jl. zijn de standpun­ ten van de verschillende partijen uiteengezet.

Dit is de inzet van de VVD:

1. Netto-lastenverlichting voor ieder­ een

Een belastingherziening die niet meer is dan een sigaar uit eigen doos werkt niet. Er moet altijd geld bij om pijn­ punten weg te nemen. Daarom heeft de VVD ƒ 7 miljard gereserveerd voor een forse lastenverlichting. Het meest van alle politieke partijen. Die lasten­ verlichting moet bij iedereen terecht komen, dus bij lagere, midden- en hogere inkomens.

Inkomensnivellering wordt door de VVD afgewezen. Daarom stelt de VVD, anders dan de PvdA, een verla­ ging van de belasting over de hele linie voor.

2. Tariefsdaling over de hele linie

De loon- en inkomstenbelasting is hoog. In feite zijn er drie toptarieven: 60%, 50% en 36%. Hierdoor wordt het leveren van een extra prestatie ontmoedigd. Daarom wil de VVD de belastingtarieven verlagen tot 21 %, 36% en 50%. Dit kan door de belas­ tingvrije som te schrappen. Bereke­

ningen van het Centraal Planbureau laten zien dat de inkomensgevolgen hiervan op een evenwichtige manier voor alle inkomensgroepen kunnen worden geregeld. Met deze tariefs- structuur zit ae VVD niet ver af van een door werknemers en werkgevers bereikt compromis in de SER.

3. Een extra financiële stimulans voor het aanvaarden van werk

Veel uitkeringsgerechtigden gaan er te weinig op vooruit als ze een baan accepteren. Door een forse verhoging van net arbeidskostenforfait (een fiscale vergoeding voor werkenden) wil de VVD die prikkel verhogen. Gemiddeld zullen de werkenden er ongeveer ƒ 100 per maand bij krij­ gen.

4. Verschuiving van directe naar indirecte belastingen

Het is een oud liberaal streven consumptie zwaarder en arbeid minder zwaar te belasten. Daarom is de VVD bereid de BTW te verhogen van 17,5% naar 19% om met de opbrengst de tarieven van de loonbe­ lasting te verlagen. De VVD wijst verhoging van de 'ecotax' op energie af omdat de milieu-effecten zeer gering zijn en ouderen en kleine zelf­ standigen hierdoor zwaar worden getroffen.

5. Een redelijke belasting op vermogensinkomsten

Het kabinet stelt voor een forfaitaire rendementsbelasting in te voeren op inkomsten uit vermogen. Dat wil

zeggen dat wordt uitgegaan van een rendement van 4% op vermogensbe­ standdelen (uitgezonderd het eigen huis en bedrijfsvermogen). Hierover zou een tarief van 25% worden geheven. In ruil hiervoor worden de vermogensbelasting en de inkomsten­ belasting op dividend en rente afge­ schaft. Fiscale constructies worden hiermee fors teruggedrongen, terwijl sparen fiscaal een stuk aantrekkelijker wordt. Voorwaarde voor succes van dit systeem is dat het tarief gematigd blijft.

De PvdA-voorstellen om de belasting op winsten uit beleggingen (het rendementsforfait en het heffingsta- rief) fors te verhogen, worden daarom door de VVD ten stelligste afgewezen.

6. Zorgvuldige wetgeving

Om de belastingherziening zorgvul­ dig voor te bereiden is geruime tijd benodigd. Ook is tijd nodig om een financiële reserve aan te leggen voor de benodigde lastenverlichting. Minister Zalm bevestigde de stelling van de VVD-fractie dat invoering niet eerder dan 1 januari 2001 kan plaats­ vinden. Bestaande contracten moeten worden geëerbiedigd. Zorgvuldigheid is ons devies. Inlichtingen: Hans Hoogervorst, 070-3182897 Bibi de Vries, 070-3182908

Doorrekening VVD-verkiezingsprogramma:

•Meer banen

•Minder mensen afhankelijk van een uitkering

•Financieringstekort van nul in zicht

•Investeren in de toekomst

De doorrekening van het Centraal Planbureau laat voor het VVD-verkie- zings-programma zeer solide sociale en rinancieel-economische resultaten zien.

De economische groei neemt bij de VVD het sterkst toe (1 % extra in 2002, 2% in 2006).

Mede dankzij de meest omvangrijke lastenverlichting (ƒ 9 miljard) resul­ teert het VVD-programma zowel op kortere als op langere termijn in de hoogste groei in werkgelegenheid in arbeidsjaren. In 2002 ontstaan er 110.000 extra banen, in 2006 160.000 extra banen. Indien de VVD, net als de PvdA, het tekort niet of nauwelijks had doen dalen, was het

aantal banen met nog eens 25.000 extra gestegen.

Het aantal mensen dat van een uitke­ ring afhankelijk is, daalt bij de VVD het sterkst. In 2002 zijn 80.000 minder mensen afhankelijk van een uitkering, in 2006 maar liefst

110.000. Het sociale en economische draagvlak onder de publieke voorzie­ ningen wordt hierdoor versterkt. Het financieringstekort daalt bij de VVD het sterkst tot 0,9% in 2002. Aangezien de VVD bij hogere econo­ mische groei belastingmeevallers wil inzetten voor verdere tekortreductie, komt een financieringstekort van nul in zicht.

Bij de beleidsintensiveringen wordt prioriteit gegeven aan onderwijs,

openbare orde, zorg en infrastruc­ tuur. Met ƒ 5 miljard in vier jaar maakt de VVD de meeste ruimte vrij voor infrastructuur. Ook voor open­ bare orde is een aanzienlijk bedrag gereserveerd (0,9 miljard). Voor kinderopvang wordt in de fiscale sfeer 0,3 miljard uitgetrokken. Voor alle inkomensgroepen resulteert een positief koopkrachtsaldo. Door de bewuste keuze om de financiële rikkel tot het aanvaarden van een aan te vergroten, neemt de koop­ kracht van werkenden onder en rond modaal extra toe.

e 5 5 e

273

Aandelenopties

Het Wetsvoorstel 'Aandelenopties' van Staatssecretaris Vermeend van Financiën voorziet in een verzwaarde belastingheffing van aandelenopties voor werknemers.

Belastingheffing vindt plaats tegen het progressieve tarief op basis van een 'verwachtingswaarde tabel' die sterk oploopt (van 4% tot 50% ), afhankelijk van de looptijd van de opties. Op dit moment worden opties

op basis van een waarde van 7,5% belast. Bij uitoefening of vervreem­ ding binnen een termijn van 3 jaar na de toekenning, vindt een bijheffing plaats voor de waarde in het econo­ misch verkeer. De VVD is het eens met de herinvoering van de 3-jaars- termijn om snel cashen te voorko­ men. Het is van belang dat werkne­ mers voor langere tijd aan het bedrijf worden gebonden.

De VVD neeft haar voorkeur uitge­ sproken voor een 'vlak tarief' van 12 of 16%. Dit bleek niet haalbaar. Onder druk van de Tweede Kamer heeft de staatssecretaris een zoge­ naamde ‘tegenbewijsregeling' inge­ voerd. Dat wil zeggen dat de moge­ lijkheid bestaat om op een lagere waardering van opties te komen dan de voorgestelde waarderingstabel (4 tot 50% ). Gezien het feit dat hier in

de praktijk al veel ervaring mee is, stemt de VVD hier mee in. Wel heeft VVD-woordvoerder Bibi de Vries een motie ingediend waarin de regering wordt verzocht "de tegenbewijsrege­ ling dusdanig toe te passen dat het verkrijgen van zekerheid vooraf over de waardevaststelling van de optie- rechten reëel en praktisch uitgevoerd zal worden, waardoor het verlenen van opties aan personeel inderdaad wordt bevorderd". Deze motie zal in meerderheid worden ondersteund. De woordvoerder heeft de regering eveneens verzocht de voorgestelde regelgeving in het jaar 2000 te evalu­ eren.

Inlichtingen:

Bibi de Vries, 070-3182908

Elektriciteitswet

Deze week is gestemd over de nieuwe elektriciteitswet. Doel van de wet is door het invoeren van marktprikkels te komen tot verlaging van kosten en tarieven en de keuzevrijheid van klan­ ten te vergroten. Op 17 februari jl. vond hierover een wetgevingsoverleg met minister Wijers van Economische Zaken plaats. Toen is de inzet van de VVD-fractie in grote lijnen uiteenge­ zet (zie hiervoor WD-expresse 232). De aandachtspunten die de VVD in dit overleg naar voren heeft gebracht, zoals de bescherming van de nog ‘gebonden klanten', de concurrentie op de geliberaliseerde elektriciteits­ markt, de onafhankelijkheid van het netbeheer en het toezicht van de minister van Economische Zaken, zijn nu goed geregeld. Wel ontstond tijdens de plenaire behandeling van deze wet onenigheid over het amen­ dement van de PvdA waarin een nieuwe heffing ten behoeve van energiebesparende maatregelen wordt geïntroduceerd. Aangezien de energienota al voor zo'n 30% uit speciale heffingen bestaat, heeft VVD-woordvoerder Johan Remkes zich pertinent tegen deze introductie van weer een nieuwe heffing uitge­ sproken. Om aan de wens van de PvdA en D66 tegemoet te komen is de minister met een nota van wijzi­ ging gekomen. In dit artikel 48 wordt ae wettelijke basis geschapen voor het leggen een milieuheffing op de prijs van elektriciteit. Met de

opbrengst kunnen energiedistributeu- ren worden gestimuleerd energiebe­ sparende maatregelen te bevorderen. De VVD-fractie is van mening dat het opwekken van duurzame energie en energiebesparing dient te worden gestimuleerd, maar niet langs deze

weg. Daarom kan de VVD met dit voorstel niet instemmen. Tegen de vorming van dit soort fondsen bestaan ook een aantal principiële bezwaren uit hoofde van een goede inrichting van de overheidsfinanciën. Omdat alleen op dit punt geen over­ eenstemming kon worden bereikt, heeft VVD-woordvoerder Johan Remkes een artikelgewijze stemming aangevraagd, zodat alleen op dit punt tegen de wet kon worden

Islamcentrum

Op 26 maart jl. is minister Ritzen opheldering gevraagd over zijn plan­ nen voor het nieuwe islamcentrum in Leiden. De bedoeling is om een Nederlands Instituut voor de bestude­ ring van de islam in de moderne wereld op te richten. Aanleiding voor het algemeen overleg was een uitspraak van de heer Rabbae (Groen Links), die meende dat minister Ritzen de Tweede Kamer verkeerd had geïn­ formeerd. Ritzen zou zelfs gelogen' hebben toen hij verklaarde dat er geen onderhandelingen met het buitenland waren geweest in relatie tot het islam­ centrum. Uit schriftelijke stukken bleek echter dat de hoogleraar Vredenbregt in opdracht van een hoge OCW- ambtenaar Marokko had bezocht om de mogelijkheid van een dependance voor het islamcentrum te verkennen. Het betrof echter slechts een oriënte­ rende verkenning en geen onderhan- deling. Ritzen heeft ervan afgezien om een dependance van het islamcentrum te starten. Wel heeft hij dankbaar gebruik gemaakt van het oprichtings- plan dat de heer Vredenbregt opstelde. VVD-woordvoerder

gestemd. De elektriciteitswet is door ae Tweede Kamer aanvaard. Helaas heeft een meerderheid van de Kamer ook voor artikel 48 gestemd. Over de daadwerkelijke introductie van de genoemde heffing zal een nieuw kabinet en een nieuwe Tweede Kamer moeten beslissen. Inlichtingen:

Johan Remkes, 070-3182893

Oussama Cheribi is van mening uitge­ sproken dat minister Ritzen de Kamer in grote lijnen correct heeft geïnfor­ meerd. Alleen op het punt van de verkenning in Marokko had hij iets duidelijker kunnen zijn. Daarnaast heeft hij benadrukt dat het islamcen­ trum een wetenschappelijk instituut moet zijn, dat zich verre noudt van politieke zaken. De scheiding tussen kerk en staat moet worden gerespec­ teerd. Ritzen heeft op al deze punten een positieve reactie gegeven. Hij heeft beloofd bij het studiecentrum gebruik te maken van de bestaande expertise, onder meer van hoogleraar Arkoun. Minister Ritzen was echter zeer ongelukkig over de benadering van de neer Rabbae (Groen Links), die zelfs een motie van afkeuring tegen minister Ritzen indiende. Daarbij kwam hij volkomen geïsoleerd te staan. Waarschijnlijk zal aanstaande dinsdag alleen Groen Links deze motie van afkeuring steunen.

Inlichtingen: