Bilaterale handel Vlaanderen - Brazilië. Handelsbalans Vlaanderen - Brazilië

13/04/2 017

/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Bilaterale handel Vlaanderen - Brazilië 13/04/2017

Bilaterale handel Vlaanderen - Brazilië

Handelsbalans Vlaanderen - Brazilië

In 2013 resulteerde onze handel met Brazilië in een overschot aan Vlaamse zijde. In 2014 bleef dat zo, zij het iets minder groot. Het overschot in 2013 was echt wel een primeur, want sinds 2002 was de balans nooit eerder in ons voordeel doorgeslagen. Het slepende tekort op de handelsbalans was in de periode 2002 - 2008 trouwens vrij groot geweest, bij een invoer die gemiddeld ruim anderhalve keer hoger lag dan de uitvoer. Vanaf de mondiale crisis van 2009 – waarbij onze export naar Brazilië (-19,33%) duidelijk minder averij opliep dan onze import (-32,50%) – zijn onze tekorten met Brazilië echter beduidend kleiner uitgevallen. Onze export is de loop der jaren immers naar een nieuwe recordhoogte gegroeid (€ 2,76 miljard in 2013), terwijl de invoer een eind verwijderd blijft van zijn historische hoogtepunt (bijna € 2,8 miljard in 2007).

In 2015 exporteerde Vlaanderen voor € 2,11 miljard naar Brazilië, dik een vijfde minder dan in 2014 (-20,5%). De import bedroeg dat jaar € 2,45 miljard, een kleine 7% hoger dan het jaar ervoor. Waarmee meteen ook ons handelsoverschot opdroogde tot een tekort € 0,34 miljard.

Na 2 teleurstellende exportjaren liet de Vlaamse afzet Brazilië zich in 2016 heel voorzichtig van een iets zonniger kant zien (+0,53%). Doordat de invoer bijna een procentje hoger noteerde, bleef ons tekort zo goed als onveranderd (€ 355 miljoen), met als de invoer-uitvoerratio: de invoerwaarde in 2016 (2,47 miljard euro) beliep bedroeg 117% van de uitvoer dat jaar (2,12 miljard).

x EUR miljard

Uitvoer % jaarverloop Invoer % jaarverloop Handelsbalans

2002 682 1 455 -773

2003 632 -7,41% 1 491 +2,45% -859

2004 788 +24,79% 1 482 -0,61% -693

2005 913 +15,87% 1 616 +9,05% -702

2006 1 029 +12,68% 2 176 +34,65% -1 147

2007 1 149 +11,60% 2 764 +27,04% -1 615

2008 1 523 +32,59% 2 650 -4,14% -1 127

2009 1 229 -19,33% 1 789 -32,50% -560

2010 1 939 +57,83% 2 024 +13,18% -85

2011 2 057 +6,05% 2 501 +23,54% -444

2012 2 213 +7,60% 2 422 -3,18% -209

2013 2 756 +24,56% 2 283 -5,71% 473

2014 2 652 -3,79% 2 293 +0,45% 358

2015 2 108 -20,50% 2 452 +6,91% -344

2016 2 119 +0,53% 2 474 +0,91% -355

13/04/2 017

/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Bilaterale handel Vlaanderen - Brazilië 13/04/2017

Handel Vlaanderen - Brazilië (2002 -2016) (x EUR miljoen)

Vlaamse uitvoer naar Brazilië ⁽²⁰¹⁶⁾ : EUR 2,12 miljard (22

^e

markt)

Vlak voordat de mondiale financieel-economische crisis toesloeg in 2009, piekte de Vlaamse uitvoer naar Brazilië op

€ 1,523 miljard (2008). Op dat ogenblik was Brazilië doorgestoten naar de 29

^ste

plaats op de ranglijst van exportmarkten voor Vlaanderen, met een aandeel van 0,58% in de Vlaamse totaaluitvoer.

In 2009 werd onze export richting Brazilië even getemperd (-19,33%) maar reeds in 2010 haalde de uitvoer een nieuwe recordwaarde. Dat record werd vervolgens jaar na jaar scherper gesteld en bereikte in 2013 een voorlopig

hoogtepunt. In 2014 viel de Vlaamse afzet op de Braziliaanse markt terug met bijna 4%. Brazilië legde hiermee beslag op de 19

^e

positie op de ranking van exportmarkten voor Vlaanderen.

In 2015 liep de Vlaamse afzet in Brazilië 20,5% terug tot een jaaruitvoer van € 2,11 miljard. Daarmee presteerde de Vlaamse export naar Brazilië onder het gemiddelde: globaal groeide de Vlaamse goederenuitvoer namelijk met 1,34%.

In de ranglijst met exportmarkten voor Vlaanderen nam Brazilië de 22

^e

positie in, met een aandeel van 0,71% in de Vlaamse totaaluitvoer.

Na 2 teleurstellende exportjaren liet Brazilië zich in 2016 als exportmarkt uiteindelijk dan toch ietwat van zijn betere kant zien, want Vlaanderen exporteerde er voor 2,12 miljard euro naartoe. Dat was dan toch een halve procent (+0,53%) hoger dan in 2015. Brazilië klampte zich daarmee vast aan zijn 22

^e

plaats in de ranglijst van exportmarkten, met een — onveranderd — aandeel van 0,71% in de Vlaamse jaaruitvoer.

Wereldwijd importeerde Brazilië in 2015 voor 161 miljard euro aan goederen, wat correspondeerde met een aandeel van 1,07% in de mondiale invoer. Daarmee bezette het de 25

^e

plaats op de mondiale ranglijst van importerende landen (na Polen en voor Maleisië). Met een exportportefeuille van 2,11 miljard euro speelde Vlaanderen als leverancier een rol van 1,31% in de Braziliaanse totaalimport.

13/04/2 017

/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Bilaterale handel Vlaanderen - Brazilië 13/04/2017

UITVOERSECTOREN

Sectorale uitvoer naar Brazilië (2016)

in % aandeel in uitvoertotaal: EUR 2,12 miljard

BRON: Instituut voor de Nationale Rekeningen (NBB), verwerking cel Kennisopbouw Flanders Investment & Trade

De minieme exporttoename naar Brazilië in 2016 (+0,53% of een luttele 11,3 miljoen euro meer) verraadt al meteen dat sectorale stijgers en dalers elkaar zowat hebben opgeheven: zo ging de belangrijkste uitvoerbranche, chemie en farma alvast licht vooruit (+5,3% of + 40 miljoen euro erbij, met als uitschieters in de goede zin farma (+22,2%) en in negatieve zin organische chemie (-38,6%).

Vooruitgang was er ook bij enkele minder exportgoden, elk goed voor om en bij de 3,6% van het uitvoertotaal naar Brazilië: minerale producten waarvan de export verdubbelde (+98,5%), vertrouwelijke trafiek (+8,8% en onedel metaal (+4,1%, maar +40% voor staalproducten ). Maar ook van machines — de op één na belangrijkste uitvoerpost naar Brazilië met een aandeel van 18,5% in de export ernaartoe, kwam er een – toegegeven - onooglijke jaarstijging van 0,72%.

In 5 behoorlijk belangrijke exporttakken uit de hoofdtabel hierboven — samen goed voor goed 30% van de Vlaamse totaalexport naar Brazilië — ging terrein verloren tegenover 2015: vervoermaterieel (-17,1% of -53,55 miljoen euro), kunststoffen (-4,23%), plantaardig product (-11,9% ; het gros ervan meelproducten) , optica en precisieapparatuur (-1,89%) en voeding . In zijn geheel speelde die sector in 2016 weliswaar 1,96% kwijt aan export naar Brazilië, maar van groentebereidingen

ging de uitvoerwaarde ruim de helft omhoog (+52%). Het ging daarbij zowat uitsluitend om

diepgevroren aardappelproducten , waarvan de Belgische aardappelverwerkende industri13/04/2017e in 2016 nog bijna 79 000 ton naar het land exporteerde, omgerekend 158 000 ton aardappelen.

13/04/2 017

/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Bilaterale handel Vlaanderen - Brazilië 13/04/2017

UITVOERPRODUCTEN

Belangrijkste Vlaamse exportproducten naar Brazilië (2016) :

- Farmaceutische producten 24,93%

- Machines en mechanica 15,13%

- Wegtransportmaterieel 12,13%

- Kunststof en toepassingen 5,87%

- Organische chemie 5,56%

- Optica en precisiepparatuur 4,73%

Vlaamse invoer uit Brazilië ⁽²⁰¹⁶⁾ : EUR 2,45 miljard (22

^e

leverancier)

In 2011 leekt het er nog sterk op dat de invoerwaarden uit de jaren 2007 en 2008, van voor de financieel-

economische crisis dus, weer in het vizier kwamen. Doordat de Vlaamse invoer uit Brazilië terugviel in zowel 2012 (-3,18%) als in 2013 (-5,71%) moesten we dat vooruitzicht alweer bijstellen, In 2014 was er trouwens ook maar een heel lichte vooruitgang (+0,45%), waardoor nieuwe recordinvoerbedragen uit Brazilië verderaf leken dan ooit.

In 2015 liep de Vlaamse totaalinvoer uit Brazilië dan weer wat krachtiger op (+6,9%) tot het op drie na hoogste importbedrag (2,45 miljard euro, nog altijd 11% minder dan de invoerpiek uit 2007 van 2,76 miljard euro).

In 2016 ging de invoer nog niemendalletje vooruit (+0,91%) tot 2,47 miljard euro, meteen ook het vierde hoogste invoerbedrag sinds 2002.

Als leverancier voor Vlaanderen haalde Brazilië daarmee een 22

^e

plaats en tekende voor 0,87% van de Vlaamse wereldwijde totaalimport (na de Zuid-Afrika en voor Canada).

In 2015 had het als goederenleverancier nog een plaatsje lager ingenomen — op 23 — met een vergelijkbare inbreng evenwel.

Wereldwijd exporteerde Brazilië in 2015 voor 172 miljard euro aan goederen, wat correspondeerde met een aandeel van 1,16% in de mondiale goederenuitvoer. Brazilië kwam daarmee op de 25

^e

plaats in de mondiale ranglijst van exporterende landen (na Polen en voor Australië). Met een invoer ter waarde van 2,45 miljard euro speelde Vlaanderen als klant een rol van 1,42% in het Braziliaanse uitvoertotaal.

13/04/2 017

/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Bilaterale handel Vlaanderen - Brazilië 13/04/2017

INVOERSECTOREN

Sectorale invoer uit Brazilië

(2016 ; % aandeel in totaal : EUR 2,47 miljard)

BRON: Instituut voor de Nationale Rekeningen (NBB), verwerking cel Kennisopbouw Flanders Investment & Trade

Hoger gaven we al mee dat in 2016 de Vlaamse invoer uit Brazilië tot 2,47 miljard euro is opgelopen, een verderlicht toename t.o.v. 2015 van niet eens een procent (+0,91%).

De totale invoerwaarde uit Brazilië lag daarmee amper 22 miljoen euro hoger dan in 2015. Echt veralgemeend was die toename alvast niet, want de stijgers onder de sectoren (+413 miljoen euro in 10 sectoren, samen goed voor 69%

van de invoer) haalden het in 2016 dus maar net van de dalers (-391 miljoen euro in de resterende 12 sectoren, samen 31% van de totaalinvoer).

Bij de grootste branches die in 2016 qua invoergroei de boventoon voerden, sprongen vooral in het oog: edelmetaal (+138% of een kwart miljard meerinvoer — goud in dit geval), voeding en dranken (+8,52%, 4% meer invoerwaarde bij topimportgoed, sinaassapconcentraten , en nog sterkere groeicijfers bij dierenvoer en tabak ), aeronautica die vanuit het niets ineens 57 miljoen euro import optekende afkomstig van de Braziliaanse luchtvaarindustrie.

Voorts dikte aan de importzijde ook de kunststoffenbranche flink aan (+18,26%), maar ook van onedele metalen ging de invoer nog 3,22% de hoogte in, met de klemtoon op ijzer en staal .

Achteruitgang was er in 2016 dan weer bij de Vlaamse import uit Brazilië van minerale producten (-54,6%); bij ijzererts was de minderinvoer zelfs nog meer uitgesproken (-59,5%). Ook chemie en farma (-45%; farma zelfs -93%, maar ook de import van organische en anorganische chemie slabakte behoorlijk). Ook de invoer van plantaardige producten viel in 2016 terug (-17,4%), die van koffie verslapte zelfs 28,3%. Tot slot vervoegden ook hout, houtpulp en cellulosevezels het groepje met verlieslatende Braziliaanse exportposten.

13/04/2 017

/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Bilaterale handel Vlaanderen - Brazilië 13/04/2017

INVOERPRODUCTEN

Belangrijkste Vlaamse invoerproducten uit Brazilië (2015) :

- Groente- en fruitbereidingen, -concentraten en -sappen 20,21%

- Edelgesteente en -metaal 17,45%

- IJzer en staal 10,96%

- Kunststoffen 7,18%

- Koffie 6,74%

Belgische uitvoer naar Brazilië (2016): gewestelijke verdeling

In de Belgische jaaruitvoer naar Brazilië bedroeg in 2016 het aandeel van Vlaanderen 80,97%. Wallonië had een inbreng van 18,77%, terwijl Brussel nog goed was voor 0,27%.

Ter vergelijking: in de wereldwijde Belgische uitvoer haalde Vlaanderen in 2016 een aandeel van 83,77%, Wallonië 14,09% en Brussel 2,13%.

Aandeel Vlaanderen in Belgische uitvoer naar Brazilië (2016)

x EUR miljard

Uitvoer Waarde in € miljard

Aandeel Aandeel

Variatie in %

2014 2015 2016

2015 in % 2016 in %

2014 - 2015 2015 - 2016

Vlaanderen 2,65 2,11 2,12

79,91% 80,97%

-20,50% +0,53%

Wallonië 0,69 0,52 0,49

19,67% 18,77%

-24,42% -5,33%

Brussel 0,02 0,01 0,01

0,42% 0,27%

-39,37% -37,78%

Totaal 3,36 2,64 2,62

100% 100%

-21,40% -0,78%

Invoer Waarde in € miljard

Aandeel Aandeel

Variatie in %

2014 2015 2016

2015 in % 2016 in %

2014 - 2015 2015 - 2016

Vlaanderen 2,29 2,45 2,47

94,43% 94,28%

+6,91% +0,91%

Wallonië 0,12 0,14 0,15

5,30% 5,54%

+17,65% +5,64%

Brussel 0,01 0,01 0,00

0,27% 0,18%

+19,11% -31,44%

Totaal 2,42 2,60 2,62

100% 100%

7,46% +1,07%

BRON: Instituut voor de Nationale Rekeningen (NBB), verwerking cel Kennisopbouw Flanders Investment & Trade

13/04/2 017

/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Bilaterale handel Vlaanderen - Brazilië 13/04/2017

België – Brazilië: in- en uitvoer van diensten (2016)

Tot vandaag blijft het niet mogelijk om diensten in- en uitvoerstatistieken te publiceren op het gewestelijke niveau.

Belgische cijfers zijn er dan weer wél. Die worden geput uit de betalingsbalans van de Nationale Bank en — in wat hierna volgt — gaat het dan ook telkens over de Belgische buitenlandse handel van diensten, niet over de Vlaamse.

In 2016 exporteerde België wereldwijd voor 100,35 miljard euro aan diensten. Dat was 1,61 miljard euro minder (-1,58%) dan de 101,96 miljard euro aan dienstenuitvoer in 2015. Die exportdaling in 2016 bleef trouwens sterk achter bij wat de Belgische dienstenuitvoer in 2015 had laten zien: toen had ons land nog voor 7,7 miljard euro meeruitvoer aan diensten laten optekenen tegenover het jaar dáárvoor (2014), wat toen goed was voor een stijging van liefst 8,17%.

De invoer van diensten in België kwam in 2016 uit op 97,17 miljard euro, wat 1,98 miljard euro meer was (+2,08%) dan de jaarinvoer in 2015 (95,19 miljard euro).

In 2016 bleef de dienstenbalans weliswaar in het groen (+3,18 miljard euro), maar doordat de uitvoerdaling (-1,58%) een invoerstijging (+2,08%) tegenover zich vond, lag dat surplus op de dienstenbalans een volle 3,59 miljard euro lager dan het overschot in 2015 (6,77 miljard euro).

In 2016 maakten diensten 28,56% uit van de Belgische totaaluitvoer van goederen en diensten samen, een aandeel dat 2,18 procentpunten lager lag dan in 2015, toen diensten nog meer dan 30% inbrachten in de Belgische totaaluitvoer (30,74%). Met een aandeel van 71,44% maakten goederen in 2016 uiteraard nog altijd het leeuwendeel uit van de Belgische totaaluitvoer. Het aandeel “goederen” was dan ook 2,18 procentpunten aangedikt t.o.v. 2015, toen die in de nationale totaaluitvoer een rol speelden van nog maar 69,26%.

Bij de invoer was de verhouding goederen – diensten vergelijkbaar met die bij de uitvoer: diensten haalden aan de importzijde een aandeel van 28,39% (tegenover 29,53% in 2015), terwijl goederen tekenden voor het gros van de totaalinvoer (71,61%), een percentage 1,14 procentpunten hoger dan in 2015 (70,47%).

Op de wereldmarkt voor diensten bezette België in 2015 de 12

^e

plaats als dienstenexporteur met een aandeel van 2,30%

in de werelduitvoer en dat na Spanje (2,47%) en voor Zwitserland (2,27%).

Als wereldimporteur van diensten werd ons land in 2015 ook al 12

^e

, met 2,29% van de mondiale dienstenimport achter de naam, na Zuid-Korea – met 2,44% inbreng – en vóór Italië met een mondiaal aandeel van 2,15%.

Belgische uitvoer van diensten naar Brazilië

Uit betalingsbalansgegevens van de Nationale Bank komt naar voor dat België in 2016 voor € 224,82 miljoen aan diensten naar Brazilië heeft uitgevoerd. Dat was 33,5% minder dan in 2015 (€ 338,06 miljoen).

In de rangschikking van exportmarkten voor Belgische diensten zette dat exportbedrag Brazilië op de 41

^e

plaats in 2016 met een aandeel van 0,22% in de Belgische totaalexport aan diensten.

Sectoren in € miljoen 2014 2015 2016 % aandeel 2016

Transport 94,61 83,00 93,75 41,70%

Andere commerciële diensten (*) 131,14 144,24 62,62 27,85%

Reisverkeer 31,70 33,33 25,51 11,35%

Telecommunicatie, informatica en berichtgeving 20,45 18,22 12,85 5,71%

Financiële diensten 8,05 13,22 12,26 5,45%

Overige diensten 23,93 46,06 17,83 7,93%

Totaal diensten 309,88 338,07 224,82 100%

(*)Worden tot die veelomvattende branche gerekend: PR, reclame, marktonderzoek en adviesdiensten, accountancy en juridisch advies, onderzoek en ontwikkeling, transacties tussen filiaalbedrijven, architectuur, engineering, wetenschappelijke inspectie- en certificeringsdiensten , makelaars- en commissielonen, leasingtransacties, land- en mijnbouwoperaties en lokale verwerking en milieubeheer...

Bron: Nationale Bank van België (NBB), verwerking cel Kennisopbouw Flanders Investment & Trade

13/04/2 017

/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Bilaterale handel Vlaanderen - Brazilië 13/04/2017

Belgische invoer van diensten uit Brazilië

Uit Brazilië importeerde België in 2016 voor € 174,80 miljoen aan diensten, wat 16,81% minder was dan in 2015 (€ 210,13 miljoen). Daarmee werd Brazilië voor België de 42

^e

leverancier van diensten en stond in voor 0,18% van de Belgische totaalimport aan diensten.

Sectoren in € miljoen 2014 2015 2016 % aandeel 2016

Andere commerciële diensten (*) 99,15 99,89 74,01 42,34%

Reisverkeer 45,23 44,22 43,29 24,76%

Transport 52,39 25,89 24,03 13,75%

Maak- of loonwerk 10,67 14,71 12,77 7,31%

Telecommunicatie, informatica en berichtgeving 9,70 7,29 8,42 4,82%

Overige diensten 17,04 18,14 12,29 7,03%

Totaal diensten 234,18 210,14 174,81 100%

(*)Worden tot die veelomvattende branche gerekend: PR, reclame, marktonderzoek en adviesdiensten, accountancy en juridisch advies, onderzoek en ontwikkeling, transacties tussen filiaalbedrijven, architectuur, engineering, wetenschappelijke inspectie- en certificeringsdiensten , makelaars- en commissielonen, leasingtransacties, land- en mijnbouwoperaties en lokale verwerking en milieubeheer...

Bron: Nationale Bank van België (NBB), verwerking cel Kennisopbouw Flanders Investment & Trade

Brazilië en de wereldhandel voor diensten

In 2015 voerde Brazilië wereldwijd voor 62,12 miljard euro aan diensten in. Dat invoerbedrag zette het land op de 19

^e

plaats in de wereldranglijst met dienstenimporteurs met een aandeel van 1,49% van de mondiale diensteninvoer (na Luxemburg en voor de Verenigde Arabische Emiraten).

Als leverancier van 359,8 miljoen euro aan diensten tekende België in 2015 voor 0,58% van het Braziliaanse invoertotaal aan diensten wereldwijd.

In 2015 exporteerde Brazilië voor een kleine 30 miljard euro aan diensten naar de wereldmarkt en werd daarmee de 32

^e

exporteur van 0,69% van de totale wereldexport (na Israël en voor Griekenland).

Als exportmarkt voor diensten die Brazilië in 2015 uitvoerde, stond België – met 210,9 miljoen euro aan import – in voor 0,71% van de Braziliaanse totaaluitvoer.

BRON: Instituut voor de Nationale Rekeningen (NBB) (meest recente bijwerking cel Kennisopbouw april 2017)

2014 2015 2016 Aandeel

2016 in % 2014 - 2015 2015 - 2016

631 328 763 106 803 575 37,92% +20,87% +5,30%

622 655 389 054 391 858 18,49% -37,52% +0,72%

507 634 313 928 260 379 12,29% -38,16% -17,06%

195 946 179 413 171 827 8,11% -8,44% -4,23%

102 114 94 354 92 568 4,37% -7,60% -1,89%

103 606 75 980 79 079 3,73% -26,66% +4,08%

212 536 38 500 76 431 3,61% -81,89% +98,52%

67 452 69 500 75 637 3,57% +3,04% +8,83%

59 091 63 737 62 489 2,95% +7,86% -1,96%

75 931 59 702 52 577 2,48% -21,37% -11,93%

20 120 14 949 14 253 0,67% -25,70% -4,65%

12 045 12 754 12 083 0,57% +5,89% -5,26%

14 425 10 412 9 901 0,47% -27,82% -4,91%

11 710 6 660 8 267 0,39% -43,13% +24,13%

7 948 8 144 3 000 0,14% +2,47% -63,16%

4 994 3 830 2 483 0,12% -23,31% -35,16%

575 2 773 2 048 0,10% +382,48% -26,14%

824 592 616 0,03% -28,11% +3,96%

628 573 281 0,01% -8,65% -50,95%

50 158 41 0,00% +217,36% -74,21%

48 3 6 0,00% -93,11% +82,11%

schoeisel, hoofddeksels kunstvoorwerpen

parels, edelstenen, edele metalen, diamant dierlijke producten

dierlijke en plantaardige vetten en oliën huiden, vellen, leder en toepassingen hout, houtskool en houtwaren plantaardige producten bouwmaterialen

houtpulp, papier, karton en publicaties textielstoffen en textielwaren diverse goederen en producten optica en precisieapparatuur onedele metalen

minerale producten

goederen niet elders gerangschikt voedingsproducten en dranken

Sector

chemische en farmaceutische producten machines, toestellen en elektrisch materieel vervoermaterieel

kunststof en toepassingen

Vlaamse uitvoer per SECTOR naar Brazilië

Concept: communautair Periode: januari - december Waarde: in 1.000 EUR

Rapport gegenereerd op: 13.04.2017 - Gegevens verwerkt tot: 01.02.2017

Disclaimer FIT BRON: Instituut voor de Nationale Rekeningen (NBB) Pagina 1 van 12

0 0 0 0,00%

2 651 658 2 108 121 2 119 399

100%

-20,50% +0,53%

wapens en munitie

Totaal

Rapport gegenereerd op: 13.04.2017 - Gegevens verwerkt tot: 01.02.2017

Disclaimer FIT BRON: Instituut voor de Nationale Rekeningen (NBB) Pagina 2 van 12

2016: top 10 Vlaamse uitvoer per SECTOR naar Brazilië

(in waarde en % aandeel in totaal)

(periode: januari - december)

Rapport gegenereerd op: 13.04.2017 - Gegevens verwerkt tot: 01.02.2017

Disclaimer FIT BRON: Instituut voor de Nationale Rekeningen (NBB) Pagina 3 van 12

Nr Product 2014 2015 2016 Aandeel

2016 in % 2014 - 2015 2015 - 2016

30 Farmaceutische producten 246 680 432 488 528 309 24,93% +75,32% +22,16%

84 Machines, toestellen en mechanische werktuigen 533 390 307 843 320 630 15,13% -42,29% +4,15%

87 Voertuigen voor vervoer over land 503 974 296 735 257 138 12,13% -41,12% -13,34%

39 Kunststof en toepassingen 149 257 145 821 124 323 5,87% -2,30% -14,74%

29 Organische chemische producten 217 829 191 916 117 916 5,56% -11,90% -38,56%

90 Optische instrumenten, apparaten en toestellen 102 088 94 207 92 538 4,37% -7,72% -1,77%

99 Bepaalde bijzondere gevallen; vertrouwelijke trafiek 67 452 69 500 75 637 3,57% +3,04% +8,83%

27 Minerale brandstoffen, aardolie en distillatieproducten 209 595 34 624 74 063 3,49% -83,48% +113,91%

85 Elektrische machines, apparaten en uitrustingsstukken 89 265 81 211 71 228 3,36% -9,02% -12,29%

31 Meststoffen 74 244 51 681 68 021 3,21% -30,39% +31,62%

40 Rubber en toepassingen 46 689 33 593 47 504 2,24% -28,05% +41,41%

73 Toepassingen van gietijzer, van ijzer en van staal 43 935 28 782 40 295 1,90% -34,49% +40,00%

11 Producten van de meelindustrie; mout; zetmeel; tarwegluten 61 997 48 906 40 283 1,90% -21,12% -17,63%

20 Bereidingen van groenten, vruchten en andere plantendelen 21 177 17 647 26 807 1,26% -16,67% +51,91%

38 Diverse producten van de chemische industrie 23 411 25 624 22 558 1,06% +9,45% -11,96%

37 Producten voor fotografie en cinematografie 27 967 18 716 21 235 1,00% -33,08% +13,46%

32 Looi- en verfextracten; kleurstoffen; verf en vernis 10 245 13 002 15 346 0,72% +26,91% +18,03%

82 Gereedschap van onedel metaal 12 641 10 594 13 381 0,63% -16,19% +26,30%

34 Zeep; wasmiddelen; smeermiddelen; poets- en onderhoudsmiddelen 6 899 7 456 12 346 0,58% +8,07% +65,59%

07 Groenten, planten, wortels en knollen 13 421 10 175 12 015 0,57% -24,19% +18,09%

48 Papier en karton; cellulose-, papier- en kartonwaren 9 852 10 810 10 930 0,52% +9,72% +1,11%

28 Anorganische chemische producten 15 600 16 306 10 784 0,51% +4,53% -33,86%

18 Cacao en cacaobereidingen 12 857 12 458 10 535 0,50% -3,11% -15,44%

21 Diverse producten voor menselijke consumptie 9 929 12 372 8 679 0,41% +24,60% -29,85%

72 Gietijzer, ijzer en staal 14 871 16 409 8 482 0,40% +10,34% -48,31%

Vlaamse uitvoer per PRODUCT naar Brazilië

Concept: communautair Periode: januari - december Waarde: in 1.000 EUR

Rapport gegenereerd op: 13.04.2017 - Gegevens verwerkt tot: 01.02.2017

Disclaimer FIT BRON: Instituut voor de Nationale Rekeningen (NBB) Pagina 4 van 12

70 Glas en glaswerk 10 399 6 647 6 672 0,31% -36,08% +0,37%

69 Keramische producten 8 954 5 929 6 516 0,31% -33,78% +9,90%

19 Bereidingen van graan; gebak 960 6 261 6 469 0,31% +552,35% +3,31%

76 Aluminium en toepassingen 14 631 7 836 6 311 0,30% -46,44% -19,46%

94 Meubelen; artikelen voor bedden en dergelijke; verlichtingstoestellen 7 305 4 355 5 775 0,27% -40,39% +32,60%

83 Allerlei toepassingen van onedele metalen 7 638 4 324 5 612 0,26% -43,38% +29,79%

33 Etherische oliën; harsaroma's; parfumerie, toiletartikelen en cosmetica 2 659 2 952 4 464 0,21% +11,01% +51,22%

57 Tapijten 6 889 4 048 4 399 0,21% -41,24% +8,67%

23 Resten en afval van voeding; dierenvoer 4 968 4 745 3 714 0,18% -4,49% -21,72%

22 Dranken, alcohol en azijn 4 910 6 827 3 658 0,17% +39,06% -46,43%

86 Rollend en ander materieel voor spoor- en tramwegen 2 844 16 630 3 051 0,14% +484,71% -81,66%

71 Edelstenen en halfedelstenen; edele metalen; diamant; munten 7 948 8 144 3 000 0,14% +2,47% -63,16%

17 Suiker en suikerbereidingen 3 876 3 426 2 465 0,12% -11,60% -28,06%

74 Koper en toepassingen 3 562 1 781 2 355 0,11% -50,00% +32,22%

01 Levende dieren 4 562 3 505 2 326 0,11% -23,17% -33,62%

81 Andere onedele metalen 2 110 3 211 2 294 0,11% +52,21% -28,56%

35 Eiwitstoffen; gewijzigd zetmeel; lijm; enzymen 5 794 2 965 2 269 0,11% -48,83% -23,46%

15 Vetten en oliën (dierlijke en plantaardige) en dissociatieproducten 575 2 773 2 048 0,10% +382,48% -26,14%

95 Speelgoed, ontspannings- en sportartikelen 3 774 1 948 1 915 0,09% -48,38% -1,72%

53 Andere plantaardige textielvezels 1 583 1 155 1 625 0,08% -27,06% +40,68%

54 Synthetische of kunstmatige filamenten 2 381 2 360 1 486 0,07% -0,89% -37,03%

25 Zout; zwavel; aarde en steen; gips; kalk; cement 1 759 1 919 1 288 0,06% +9,06% -32,84%

49 Artikelen van de uitgeverij 1 824 1 943 1 116 0,05% +6,52% -42,54%

26 Ertsen, slakken en assen 1 182 1 957 1 080 0,05% +65,58% -44,82%

68 Werken van steen, van gips, van cement 767 2 373 1 065 0,05% +209,23% -55,11%

59 Weefsels, geimpregneerd, bekleed, bedekt of met inlagen 886 770 696 0,03% -13,07% -9,72%

56 Watten, vilt, touw en kabel 1 297 1 066 674 0,03% -17,81% -36,79%

42 Lederwaren; zadels en tuigen; reisartikelen; handtassen 824 559 593 0,03% -32,16% +6,02%

96 Diverse toepassingen 631 357 577 0,03% -43,51% +61,95%

63 Andere geconfectioneerde artikelen 316 269 381 0,02% -14,98% +41,86%

36 Kruit en springstoffen; ontvlambare stoffen 1 0 327 0,02% -100,00%

55 Synthetische of kunstmatige stapelvezels 344 303 311 0,01% -11,93% +2,85%

Rapport gegenereerd op: 13.04.2017 - Gegevens verwerkt tot: 01.02.2017

Disclaimer FIT BRON: Instituut voor de Nationale Rekeningen (NBB) Pagina 5 van 12

75 Nikkel en toepassingen 4 014 1 478 283 0,01% -63,18% -80,85%

44 Hout; houtskool 624 560 269 0,01% -10,30% -51,98%

13 Plantensappen en plantenextracten; gommen; harsen 281 181 209 0,01% -35,82% +15,62%

58 Speciale weefsels; getufte textielstoffen; kant; tapisserieen 409 270 171 0,01% -33,86% -36,70%

24 Tabak en tabaksurrogaten 413 0 163 0,01% -100,00%

88 Luchtvaart en ruimtevaart 58 496 154 0,01% +748,70% -68,94%

04 Melk en zuivelproducten; vogeleieren; natuurhoning 396 296 146 0,01% -25,30% -50,83%

60 Brei- en haakwerk aan het stuk 138 94 118 0,01% -32,23% +25,64%

08 Fruit 212 122 64 0,00% -42,48% -47,66%

80 Tin en toepassingen 0 2 39 0,00% +1040,15% +1876,17%

47 Houtpulp en pulp van andere cellulosehoudende vezelstoffen 369 2 37 0,00% -99,55% +2147,17%

89 Scheepvaart 757 67 36 0,00% -91,09% -46,81%

92 Muziekinstrumenten 5 8 27 0,00% +70,54% +238,96%

66 Paraplu's, wandelstokken 22 31 26 0,00% +41,88% -15,22%

62 Kleding en kledingtoebehoren, andere dan van brei- of haakwerk 70 33 24 0,00% -53,58% -26,97%

41 Huiden, vellen en leder 0 33 23 0,00% -30,57%

79 Zink en toepassingen 203 694 23 0,00% +242,31% -96,70%

65 Hoofddeksels 24 127 12 0,00% +430,19% -90,43%

05 Andere producten van dierlijke oorsprong 35 29 11 0,00% -18,45% -60,86%

46 Vlechtwerk en mandenmakerswerk 2 12 11 0,00% +574,23% -8,94%

61 Kleding en kledingtoebehoren, van brei- of haakwerk 76 37 9 0,00% -51,84% -76,36%

52 Katoen 35 8 8 0,00% -77,34% -3,78%

97 Kunstvoorwerpen; antiek 48 3 6 0,00% -93,11% +82,11%

09 Koffie, thee, maté en specerijen 12 1 5 0,00% -93,09% +529,67%

78 Lood en toepassingen 2 868 3 0,00% +41312,61% -99,66%

91 Uurwerken 22 138 3 0,00% +537,33% -97,99%

64 Schoeisel 4 0 2 0,00% -100,00%

45 Kurk en kurkwaren 1 1 1 0,00% -28,98% +11,15%

67 Artikelen van veren of van dons 0 0 0 0,00% +18,65% -100,00%

16 Bereidingen van vlees, vis en schaaldieren 0 0 0 0,00%

10 Granen 0 292 0 0,00% -100,00%

06 Levende planten en producten van de bloementeelt 1 0 0 0,00% -61,39% -100,00%

Rapport gegenereerd op: 13.04.2017 - Gegevens verwerkt tot: 01.02.2017

Disclaimer FIT BRON: Instituut voor de Nationale Rekeningen (NBB) Pagina 6 van 12

14 Stoffen voor het vlechten en andere plantaardige producten 0 0 0 0,00%

03 Vis, schaaldieren en weekdieren 0 0 0 0,00%

02 Vlees 0 0 0 0,00%

93 Wapens en munitie 0 0 0 0,00%

12 Zaden en vruchten; zaaigoed 6 26 0 0,00% +335,68% -100,00%

50 Zijde 0 0 0 0,00% -100,00%

Totaal 2 651 658 2 108 121 2 119 399

100%

-20,50% +0,53%

Rapport gegenereerd op: 13.04.2017 - Gegevens verwerkt tot: 01.02.2017

Disclaimer FIT BRON: Instituut voor de Nationale Rekeningen (NBB) Pagina 7 van 12

Concept: communautair Periode: januari - december Waarde: in 1.000 EUR

Sector 2014 2015 2016 Aandeel

2016 in % 2014 - 2015 2015 - 2016

voedingsproducten en dranken 870 389 624 944 678 167 27,41% -28,20% +8,52%

parels, edelstenen, edele metalen, diamant 98 047 181 324 431 806 17,45% +84,93% +138,14%

onedele metalen 115 545 294 531 304 008 12,29% +154,91% +3,22%

plantaardige producten 200 114 241 883 199 838 8,08% +20,87% -17,38%

kunststof en toepassingen 142 435 155 721 184 163 7,44% +9,33% +18,26%

minerale producten 330 036 320 880 145 794 5,89% -2,77% -54,56%

houtpulp, papier, karton en publicaties 162 242 149 050 143 362 5,79% -8,13% -3,82%

chemische en farmaceutische producten 109 334 156 920 86 295 3,49% +43,52% -45,01%

hout, houtskool en houtwaren 81 094 91 840 81 048 3,28% +13,25% -11,75%

machines, toestellen en elektrisch materieel 81 169 82 786 77 321 3,13% +1,99% -6,60%

vervoermaterieel 8 194 8 417 65 615 2,65% +2,72% +679,55%

optica en precisieapparatuur 13 812 14 974 21 373 0,86% +8,41% +42,73%

dierlijke producten 31 431 20 934 17 351 0,70% -33,40% -17,11%

bouwmaterialen 10 018 9 511 14 462 0,58% -5,05% +52,05%

goederen niet elders gerangschikt 30 700 90 731 14 254 0,58% +195,54% -84,29%

dierlijke en plantaardige vetten en oliën 2 951 2 938 5 418 0,22% -0,44% +84,39%

schoeisel, hoofddeksels 2 011 1 944 1 285 0,05% -3,34% -33,90%

textielstoffen en textielwaren 1 728 1 051 1 207 0,05% -39,15% +14,75%

diverse goederen en producten 2 038 1 376 771 0,03% -32,48% -43,96%

kunstvoorwerpen 46 17 621 0,03% -62,67% +3492,55%

huiden, vellen, leder en toepassingen 122 161 91 0,00% +31,74% -43,56%

wapens en munitie 10 6 0 0,00% -42,15% -100,00%

Totaal 2 293 469 2 451 941 2 474 249

100%

+6,91% +0,91%

Vlaamse invoer per SECTOR uit Brazilië

Rapport gegenereerd op: 13.04.2017 - Gegevens verwerkt tot: 01.02.2017

Disclaimer FIT BRON: Instituut voor de Nationale Rekeningen (NBB) Pagina 8 van 12

Nr Product 2014 2015 2016 Aandeel

2016 in % 2014 - 2015 2015 - 2016

20 Bereidingen van groenten, vruchten en andere plantendelen 769 102 481 199 500 051 20,21% -37,43% +3,92%

71 Edelstenen en halfedelstenen; edele metalen; diamant; munten 98 047 181 324 431 806 17,45% +84,93% +138,14%

72 Gietijzer, ijzer en staal 74 101 238 797 271 182 10,96% +222,26% +13,56%

39 Kunststof en toepassingen 135 138 149 725 177 601 7,18% +10,79% +18,62%

09 Koffie, thee, maté en specerijen 181 115 232 526 166 777 6,74% +28,39% -28,28%

26 Ertsen, slakken en assen 302 188 286 889 115 920 4,69% -5,06% -59,59%

47 Houtpulp en pulp van andere cellulosehoudende vezelstoffen 132 074 111 212 110 318 4,46% -15,80% -0,80%

44 Hout; houtskool 81 093 91 840 81 044 3,28% +13,25% -11,76%

23 Resten en afval van voeding; dierenvoer 13 910 38 688 61 847 2,50% +178,13% +59,86%

88 Luchtvaart en ruimtevaart 133 174 57 612 2,33% +31,07% +33063,46%

84 Machines, toestellen en mechanische werktuigen 58 778 58 731 53 216 2,15% -0,08% -9,39%

24 Tabak en tabaksurrogaten 28 842 29 740 40 125 1,62% +3,11% +34,92%

16 Bereidingen van vlees, vis en schaaldieren 29 941 50 639 37 373 1,51% +69,13% -26,20%

48 Papier en karton; cellulose-, papier- en kartonwaren 30 132 37 825 33 020 1,33% +25,53% -12,70%

28 Anorganische chemische producten 30 353 38 393 30 470 1,23% +26,49% -20,64%

29 Organische chemische producten 42 876 39 241 28 346 1,15% -8,48% -27,76%

21 Diverse producten voor menselijke consumptie 21 695 20 045 25 975 1,05% -7,61% +29,58%

12 Zaden en vruchten; zaaigoed 8 663 1 24 494 0,99% -99,99% +2264366,04%

85 Elektrische machines, apparaten en uitrustingsstukken 22 391 24 055 24 105 0,97% +7,43% +0,21%

90 Optische instrumenten, apparaten en toestellen 13 512 14 695 21 143 0,85% +8,75% +43,88%

25 Zout; zwavel; aarde en steen; gips; kalk; cement 19 097 23 278 17 242 0,70% +21,89% -25,93%

99 Bepaalde bijzondere gevallen; vertrouwelijke trafiek 30 700 90 731 14 254 0,58% +195,54% -84,29%

02 Vlees 29 026 16 561 13 693 0,55% -42,94% -17,32%

76 Aluminium en toepassingen 5 963 13 782 12 997 0,53% +131,14% -5,69%

38 Diverse producten van de chemische industrie 20 468 19 805 12 700 0,51% -3,24% -35,88%

Vlaamse invoer per PRODUCT uit Brazilië

Concept: communautair Periode: januari - december Waarde: in 1.000 EUR

Rapport gegenereerd op: 13.04.2017 - Gegevens verwerkt tot: 01.02.2017

Disclaimer FIT BRON: Instituut voor de Nationale Rekeningen (NBB) Pagina 9 van 12

27 Minerale brandstoffen, aardolie en distillatieproducten 8 750 10 713 12 633 0,51% +22,43% +17,92%

73 Toepassingen van gietijzer, van ijzer en van staal 17 683 28 498 9 637 0,39% +61,17% -66,18%

35 Eiwitstoffen; gewijzigd zetmeel; lijm; enzymen 6 239 6 119 8 118 0,33% -1,92% +32,67%

87 Voertuigen voor vervoer over land 8 007 8 123 8 001 0,32% +1,44% -1,50%

70 Glas en glaswerk 3 077 3 862 7 728 0,31% +25,51% +100,11%

22 Dranken, alcohol en azijn 6 178 1 102 7 210 0,29% -82,16% +554,19%

40 Rubber en toepassingen 7 297 5 996 6 562 0,27% -17,82% +9,43%

17 Suiker en suikerbereidingen 474 3 391 5 458 0,22% +615,70% +60,94%

15 Vetten en oliën (dierlijke en plantaardige) en dissociatieproducten 2 951 2 938 5 418 0,22% -0,44% +84,39%

08 Fruit 7 245 8 144 5 125 0,21% +12,41% -37,08%

69 Keramische producten 4 230 3 396 4 179 0,17% -19,70% +23,03%

81 Andere onedele metalen 4 113 5 028 3 528 0,14% +22,26% -29,84%

30 Farmaceutische producten 5 658 50 040 3 501 0,14% +784,35% -93,00%

68 Werken van steen, van gips, van cement 2 711 2 253 2 555 0,10% -16,89% +13,41%

05 Andere producten van dierlijke oorsprong 1 475 2 013 1 954 0,08% +36,47% -2,93%

74 Koper en toepassingen 3 438 1 758 1 879 0,08% -48,87% +6,88%

34 Zeep; wasmiddelen; smeermiddelen; poets- en onderhoudsmiddelen 339 1 477 1 755 0,07% +335,74% +18,87%

10 Granen 2 636 366 1 748 0,07% -86,13% +378,05%

13 Plantensappen en plantenextracten; gommen; harsen 368 696 1 610 0,07% +89,19% +131,42%

79 Zink en toepassingen 1 317 1 858 1 441 0,06% +41,06% -22,42%

64 Schoeisel 1 985 1 944 1 284 0,05% -2,08% -33,92%

33 Etherische oliën; harsaroma's; parfumerie, toiletartikelen en cosmetica 2 567 1 639 1 205 0,05% -36,15% -26,50%

04 Melk en zuivelproducten; vogeleieren; natuurhoning 699 1 179 1 104 0,04% +68,63% -6,34%

80 Tin en toepassingen 4 028 539 1 094 0,04% -86,63% +103,20%

83 Allerlei toepassingen van onedele metalen 860 466 944 0,04% -45,83% +102,52%

82 Gereedschap van onedel metaal 1 520 1 771 882 0,04% +16,47% -50,19%

63 Andere geconfectioneerde artikelen 368 239 624 0,03% -35,10% +161,63%

97 Kunstvoorwerpen; antiek 46 17 621 0,03% -62,67% +3492,55%

03 Vis, schaaldieren en weekdieren 232 1 167 600 0,02% +404,20% -48,62%

94 Meubelen; artikelen voor bedden en dergelijke; verlichtingstoestellen 1 903 1 019 584 0,02% -46,48% -42,64%

75 Nikkel en toepassingen 2 442 2 034 424 0,02% -16,72% -79,16%

92 Muziekinstrumenten 271 245 223 0,01% -9,78% -8,75%

Rapport gegenereerd op: 13.04.2017 - Gegevens verwerkt tot: 01.02.2017

Disclaimer FIT BRON: Instituut voor de Nationale Rekeningen (NBB) Pagina 10 van 12

53 Andere plantaardige textielvezels 179 226 177 0,01% +26,03% -21,74%

52 Katoen 75 355 150 0,01% +373,06% -57,84%

96 Diverse toepassingen 67 236 146 0,01% +252,45% -38,12%

32 Looi- en verfextracten; kleurstoffen; verf en vernis 96 193 138 0,01% +102,18% -28,71%

18 Cacao en cacaobereidingen 209 127 104 0,00% -39,48% -18,22%

56 Watten, vilt, touw en kabel 163 81 94 0,00% -50,48% +16,50%

41 Huiden, vellen en leder 103 85 73 0,00% -17,46% -14,54%

37 Producten voor fotografie en cinematografie 231 14 62 0,00% -94,14% +356,92%

14 Stoffen voor het vlechten en andere plantaardige producten 33 71 53 0,00% +115,29% -26,08%

62 Kleding en kledingtoebehoren, andere dan van brei- of haakwerk 58 49 47 0,00% -15,18% -4,88%

95 Speelgoed, ontspannings- en sportartikelen 68 122 41 0,00% +78,32% -66,27%

61 Kleding en kledingtoebehoren, van brei- of haakwerk 32 48 39 0,00% +52,75% -18,93%

59 Weefsels, geimpregneerd, bekleed, bedekt of met inlagen 28 27 32 0,00% -3,54% +18,55%

19 Bereidingen van graan; gebak 37 13 25 0,00% -64,37% +85,50%

11 Producten van de meelindustrie; mout; zetmeel; tarwegluten 14 41 25 0,00% +203,79% -40,10%

49 Artikelen van de uitgeverij 36 14 24 0,00% -62,46% +77,87%

50 Zijde 0 0 19 0,00%

54 Synthetische of kunstmatige filamenten 4 5 19 0,00% +26,88% +242,82%

42 Lederwaren; zadels en tuigen; reisartikelen; handtassen 19 76 18 0,00% +291,51% -75,86%

07 Groenten, planten, wortels en knollen 35 38 7 0,00% +7,80% -80,88%

91 Uurwerken 29 35 7 0,00% +20,64% -79,33%

60 Brei- en haakwerk aan het stuk 0 0 5 0,00%

46 Vlechtwerk en mandenmakerswerk 2 0 3 0,00% -100,00%

86 Rollend en ander materieel voor spoor- en tramwegen 54 10 3 0,00% -82,07% -71,04%

57 Tapijten 21 22 1 0,00% +5,05% -97,12%

55 Synthetische of kunstmatige stapelvezels 801 0 1 0,00% -100,00%

67 Artikelen van veren of van dons 0 0 0 0,00%

58 Speciale weefsels; getufte textielstoffen; kant; tapisserieen 0 0 0 0,00% -100,00%

65 Hoofddeksels 24 0 0 0,00% -100,00%

36 Kruit en springstoffen; ontvlambare stoffen 452 0 0 0,00% -100,00%

45 Kurk en kurkwaren 0 0 0 0,00% -95,79% -100,00%

01 Levende dieren 0 13 0 0,00% -100,00%

Rapport gegenereerd op: 13.04.2017 - Gegevens verwerkt tot: 01.02.2017

Disclaimer FIT BRON: Instituut voor de Nationale Rekeningen (NBB) Pagina 11 van 12

06 Levende planten en producten van de bloementeelt 4 0 0 0,00% -97,18% -100,00%

78 Lood en toepassingen 80 0 0 0,00% -100,00%

31 Meststoffen 56 0 0 0,00% -100,00%

66 Paraplu's, wandelstokken 2 0 0 0,00% -89,54% -100,00%

89 Scheepvaart 0 111 0 0,00% -100,00%

93 Wapens en munitie 10 6 0 0,00% -42,15% -100,00%

Totaal 2 293 469 2 451 941 2 474 249

100%

+6,91% +0,91%

Rapport gegenereerd op: 13.04.2017 - Gegevens verwerkt tot: 01.02.2017

Disclaimer FIT BRON: Instituut voor de Nationale Rekeningen (NBB) Pagina 12 van 12