1ste evaluatie Startersbeurs
Inleiding
Op 29 januari 2013 stemde het college van de gemeente Tilburg in met de in‐ en uitvoering van de pilot Startersbeurs voor de periode 1 april 2013 tot 1 april 2014. De Startersbeurs is één van de instrumenten die Tilburg inzet in het kader van de bestrijding van de jeugdwerkloosheid. Het is een laagdrempelige nieuwe, lokale regeling voor werkloze jongeren tot 27 jaar met geen of weinig relevante werkervaring. Het wordt ingezet om de crisis te overbruggen en daarmee het perspectief van jongeren op de arbeidsmarkt te behouden en/of te verbeteren. De Startersbeurs biedt jongeren de mogelijkheid gedurende 6 maanden relevante werkervaring en competenties op te doen en te ontwikkelen die aansluiten bij het opleidingsniveau en ‐ richting. De ontwikkelcompetenties vormen een onderdeel van de leerwerkovereenkomst tussen de starter en werkgever. Tussentijds en aan het einde van de Startersbeurs reflecteren starter en werkgever op de
ontwikkeling van deze competenties. Bij het volledig doorlopen van de Startersbeurs wordt, na afloop, een certificaat uitgereikt waarin staat beschreven in welke periode en bij welk bedrijf de starter heeft gewerkt aan welke competenties en met welk resultaat. In dit certificaat verklaart de werkgever bovendien dat in deze periode gebleken is dat de starter beschikt over de gestelde basale werknemersvaardigheden. Verder spaart de werkgever voor iedere maand dat de starter werkzaam is in het bedrijf een bedrag van € 100 dat ingezet kan worden voor scholingsactiviteiten. Hiermee kan de starter kan via scholing en/of certificering zijn opgedane werkervaring verduurzamen en verrijken.
Per 1 juli 2013 is de regio Midden‐Brabant aangesloten bij de pilot als onderdeel van het Regionale Actieplan Jeugdwerkloosheid. Ook hier geldt dat gedurende één jaar jongeren zich kunnen aanmelden voor een Startersbeurs. Inclusief de regio zijn er 260 Startersbeurzen beschikbaar. Op 1 juli 2014 stopt de
aanmeldingsperiode voor de regio. Uit praktische overwegingen wordt voorgesteld de Tilburgse en regionale aanmeldperiode Startersbeurs aan elkaar te koppelen, hetgeen betekent dat de Tilburgse pilot wordt verlengd tot 1 juli 2014. Budgettair heeft deze verlening geen consequenties.
Evaluatie
Doel van de inzet van het instrument is het perspectief van jongeren op de arbeidsmarkt te behouden en/of te verbeteren ten tijde van de crisis. Deze eerste (tussentijdse) evaluatie van de pilot richt zich achtereenvolgens op de ervaringen rondom de gevoerde communicatiecampagne, de kwantitatieve en kwalitatieve
deelnemersgegevens en de ervaringen van werkgevers en starters. De resultaten van de, per 1 juli 2013 aangesloten regio, betrekken wij eveneens bij deze evaluatie. In de tweede en tevens eind evaluatie worden daar de ontwikkelingen in competenties aan toegevoegd.
Communicatie:
De gemeente Tilburg heeft als eerste gemeente in Nederland de Startersbeurs ingevoerd op 1 april 2013. Om de Startersbeurs bekend te maken onder de doelgroep heeft de gemeente gekozen voor een
communicatiecampagne via social media. De campagne was erop gericht om jongeren attent te maken op en te interesseren voor de Startersbeurs. Eind juli 2013 is deze communicatiecampagne geëvalueerd. Hierna volgen de resultaten die bij de evaluatie aan de orde zijn gekomen en een indruk geven van het bereik van de gevolgde strategie.
In totaliteit zijn via de campagne circa 30.000 jongeren bereikt via Twitter‐ en Facebookaccountants. In de periode tot juli hebben ruim 2.100 personen de Facebookpagina ge’liked’. Van deze personen was 62,3% vrouw en 36,6% man. De grootste groep die de Facebookpagina geliked hebben was tussen de 18 en 24 jaar. Begin juni waren 302 volgers op Twitter. In de periode maart 2013 tot juli 2013 hebben 4.744 personen (waarvan 2.934 unieke bezoekers) de website www.Startersbeurs.nu/tilburg bezocht, waar de volledige informatie over de regeling maar ook het digitale aanvraagproces is gepositioneerd (zie afbeelding) waarvan 96% uit de
provincie Noord‐Brabant afkomstig is. Van het totaal aantal bezoekers is 20% via een doorverwijzing van social media op de website terecht gekomen.
Met ingang van 1 juli jongstleden is de communicatie verbreed naar de regio Midden‐Brabant vanwege de invoering van de Startersbeurs onder de regiogemeenten. Vanaf dit moment spreken we over de Startersbeurs Midden‐Brabant en is de website verandert in www.Startersbeurs.nu/midden‐brabant.
Kwantitatieve en kwalitatieve gegevens starters
Inclusief de Startersbeurzen voor de regio, zijn er in totaliteit 260 Startersbeurzen beschikbaar, uitgaande van een volledige doorloop van 6 maanden. In de periode 1 april 2013 t/m 1 oktober 2013 zijn in totaliteit 86 jongeren gestart op de Startersbeurs, waarvan 20 jongeren
afkomstig zijn vanuit de regio. Momenteel (begin november) zijn al 100 jongeren gestart op de Startersbeurs. De verwachting is dat we het totale volume Startersbeurzen voor 1 juli 2014 gaan aanspreken.
Van het totaal aantal Tilburgse deelnemers is 86%
hoger of wetenschappelijk geschoold. Het minderdeel (14%) heeft een MBO opleiding. In de regio (excl. Tilburg) heeft 50% van het aantal deelnemers een MBO. De verhouding man / vrouw in Tilburg is 33% / 67% en in de regio 25% / 75%.
Deze verhouding is nagenoeg ook terug te vinden in likes op Facebook. De grootste groep starters ligt tussen de 18 en 24 jaar, zowel in Tilburg als in de regio. Voor een gedetailleerd inzicht in de kwantitatieve gegevens wordt verwezen naar bijlage 1.
Verloop aanmeldingen Startersbeurs
0 5 10 15 20 25
apr mei jun jul aug sept okt
Maanden
Aantal jongeren
Tilburg Regio
In augustus 2013 zijn 5 starters voortijdig gestopt, vanwege:
‐ het vinden van een vaste reguliere baan (3);
‐ starten van een opleiding (1);
‐ contractbeëindiging doordat meer begeleiding nodig was dan dat het leerwerkbedrijf kon bieden (1);
Inmiddels (eind oktober) hebben 9 starters een reguliere baan aangeboden gekregen, waarvan 3 bij het leerbedrijf waar ze zaten. Zij zouden niet benaderd zijn door hun toekomstige werkgevers als zij niet deze ervaring had gehad; zo blijkt uit de enquête. Merendeel van de deelnemers aan de Startersbeurs (87%) had geen uitkeringsachtergrond en/of stond niet geregistreerd als niet werkende werkzoekenden (nww). Het betreffen veelal hoger opgeleide jongeren die vanuit een "bijbaan" de mogelijkheid aangrijpen relevante werkervaring op te doen in richting die aansluit bij de gevolgde studie. De verwachting dat veelal hoger opgeleide jongeren gebruik zouden maken van de Startersbeurs komt hiermee uit. Vooraf was deze verwachting gestoeld op het gegeven dat het voor deze groep jongeren een echte kickstart is van "bijbaan"
naar een baan op het niveau dat aansluit bij de studie. Bij een Mbo‐er speelt dit verschil minder.
Op het moment van deze evaluatie zijn nog geen certificaten uitgereikt en bestaat nog geen volledig beeld van de ontwikkeling op het gebied van competenties. Beide vanwege het feit dat de eerste Startersbeurzen pas medio oktober aflopen. In de 2de evaluatie besteden we aan beiden onderdelen aandacht.
Zowel de minister als de ambassadeur bestrijding jeugdwerkloosheid (Mirjam Sterk) omarmen de Startersbeurs en adviseren alle gemeenten in Nederland de Startersbeurs te gebruiken om de stijgende jeugdwerkloosheid een halt toe te roepen en onderdeel te laten zijn van het regionaal plan van aanpak. De Startersbeurs wint hierdoor ook landelijk terrein. Eind september deden circa 50 gemeenten mee aan de Startersbeurs en zijn er landelijk 175 jongeren actief op een Startersbeurs, waarvan dus 100 in de regio Midden‐Brabant.
Voor de komende maanden zien we een stijgende vraag. Dit heeft te maken met de regionale en landelijke bekendheid en succes van het instrument onder de doelgroep en bij werkgevers. De komende periode zal nadrukkelijk gemonitoord worden op de plaatsing van jongeren op reguliere banen vanaf de Startersbeurs of binnen 6 maanden na afloop van de beurs.
Ervaringen werkgevers
Om een kwalitatief beeld te krijgen bij de ervaringen van werkgevers hebben we een aantal bedrijven geïnterviewd. Over het algemeen zijn de werkgevers tevreden over het instrument de Startersbeurs en de kwaliteit van de jongeren die via een Startersbeurs een werkervaringsplaats vervullen. Onderstaand een beeld van de bevindingen per onderdeel.
Motivatie: de motivatie en vastberadenheid van de starter in combinatie met een beurs maakt het voor bedrijven interessant een jongere een werkervaringsplaats aan te beiden. Werkgevers hebben vaak additioneel werk dat zich uitstekend leent voor een starter om werkervaring op te doen, werknemersvaardigheden aan te leren en te werken aan competenties. Vanwege het additionele karakter van de werkzaamheden is er geen reden aan te nemen dat de Startersbeurs leidt tot een verdringing op de arbeidsmarkt. Een steekproef onder de geplaatste vacatures, of deze ook op reguliere vacaturesites voorkomen, bevestigd de aanname dat de Startersbeurs niet leidt tot een verdringing op de arbeidsmarkt.
Website: de website geeft over het algemeen voldoende informatie. Specifieke zaken worden veelal telefonisch afgewerkt.
Administratief proces: om te komen tot een overeenkomst tussen de starter en het leerwerkbedrijf wordt online een administratief proces gevolgd. Door de werkgevers wordt het administratief te volgen proces als niet belastend ervaren. Van de pay‐roll constructie die werkgevers geboden wordt, wordt in de praktijk maar beperkt gebruik van gemaakt.
Competentiegericht leren: werkgevers vinden het van belang de ontwikkeling van de competenties van de starter te volgen. De werkgever gebruikt in het ene geval de competentiemethodiek van de Startersbeurs, in het andere geval gebruikt men een eigen evaluatiemethodiek.
Tevredenheid Startersbeurs: de geënquêteerde werkgevers zijn allen zeer tevreden over de kwaliteit van de starter. De starter creëert hierdoor een voorrangspositie voor zichzelf op de arbeidsmarkt.
Ervaringen starters
Om een kwalitatief beeld te krijgen van de ervaringen van starters hebben we een enquête uitgevoerd onder deze doelgroep. Over het algemeen zijn ze tevreden over het instrument. Onderstaand een beeld van de bevindingen per onderdeel.
Motivatie: jongeren ervaren dat het als zeer lastig om zonder werkervaring de arbeidsmarkt op te komen. Zij zitten hierdoor vaak al langere tijd thuis. De Startersbeurs zien zij als laagdrempelige mogelijkheid om werkervaring op te doen en zodoende hun kansen op de arbeidsmarkt te vergroten.
Website: over het algemeen zijn de starters tevreden over de website van de Startersbeurs. De informatie op de website is duidelijk en overzichtelijk. De enige kritiek die gegeven wordt heeft betrekking op de presentatie van vacatures. Daar kan meer structuur in worden aangebracht, waardoor het voor een starter makkelijk wordt te zoeken op functie, opleidingsniveau en sector. Inmiddels hebben we de website op dit onderdeel aangepast en verbeterd.
Administratief proces: het overgrote deel van het administratief proces verloopt goed. Het feit dat het proces digitaal is ingeregeld zien ze als voordeel. In de beginfase waren wat aanloopproblemen waardoor er diverse malen telefonisch en/of per mail contact moest worden gezocht.
Competentiegericht leren: over het concept "competentie gericht leren" is elke starter positief. Men deelt de mening dat het van groot belang is om je competenties te blijven ontwikkelen en tijdens het leerwerktraject daar ook de focus op te leggen. Over de manier waarop dit vorm is gegeven zijn sommigen minder positief; zij vinden de competenties moeilijk toe te passen in hun traject.
Tevredenheid Startersbeurs: de Startersbeurs is zeer goed ontvangen bij de starters. Zij zijn overwegen positief in hun oordeel over de regeling. Zij geven aan dat ze door dit leerwerktraject meer zelfvertrouwen hebben opgebouwd.
Bijlage 1
Instroomoverzicht Startersbeurs apr‐okt 2013
Gemeente Instroom 2013
apr mei jun jul aug sept okt MBO HBO WO M V
Tilburg 66 7 10 8 5 12 22 2 9 24 33 22 44
Regio 20 0 0 0 1 7 10 2 10 7 3 5 15
86 7 10 8 6 19 32 4 19 31 36 27 59
Specificatie regio
Alphen Chaam 2 2 2 1 1
Baarle Nassau 0
Dongen 2 1 1 1 1 2
Gilze en Rijen 0
Goirle 4 3 1 2 1 1 1 3
Heusden 2 1 1 1 1 2
Hilvarenbeek 3 1 1 1 1 2 1 2
Loon op Zand 1 1 1 1
Oisterwijk 1 1 1 1
Waalwijk 5 . . . 1 . 3 1 3 2 . 1 4
20 0 0 0 1 7 10 2 10 7 3 5 15
