Evolutie Vlaamse in-en uitvoer(periode januari-

Vlaamse buitenlandse handel in eerste kwartaal 2016

uitvoer: +1,68% ; invoer -2,67%

In maart 2016 boekten de Vlaamse uit- en invoer een maandwaarde van resp. 25,9 en 24,0 miljard euro.

Voor de uitvoer betekende dat 489 miljoen euro minder dan in maart 2015 en meteen ook een daling van 1,85%. Ook bij de import liep het in maart niet echt goed, want daar lag de 24,0 miljard euro maandinvoer liefst 2,3 miljard euro lager vorig jaar, een stap terug van niet minder dan 8,59%.

In het eerste kwartaal van 2016 (Q1-2016) bedroeg de totaalwaarde van de Vlaamse uit- en invoer resp. 74,4 miljard euro en 69,4 miljard euro¹. Vergeleken bij de eerstekwartaaluitvoer in 2015 betekende dat 1,2 miljoen euro aan toegenomen uitvoer (+1,68%).

Anders dan bij de uitvoer liep de eerstekwartaalinvoer in 2016 daadwerkelijk terug: wereldwijd deed Vlaanderen voor 69,4 miljard euro aan eerstekwartaalinkopen, een bedrag 1,9 miljard euro lager dan de import in Q1-2015 of 2,67% minder.

Doordat in 2016 de Vlaamse Q1-kwartaalinvoer terugliep (-2,67%) en een voorzichtig stijgende uitvoer tegenover zich kreeg (+1,68%), liep het positieve handelssaldo op de goederenbalans tijdens Q1-16 verder op tot 5 miljard euro.

Het verloop (+1,68%) van de Vlaamse export tijdens het eerste kwartaal van 2016 was voorlopig een stuk positiever dan de evolutie van de export tijdens datzelfde kwartaal vanuit de EU-28 (-0,74%). Dit groeicijfer bleek daarenboven hoger te liggen dan de resultaten van de buurlanden: Verenigd Koninkrijk (-7,74%), Nederland (-3,26%), Frankrijk (-0,35%) en Duitsland (+0,69%). Het verlies van de Vlaamse invoer (-2,67%) bleek dan weer iets hoger te liggen dan het

stijgingsgemiddelde van de totale EU-invoer in Q1-2015 (-0,94%).

1De aangehaalde cijfers over de buitenlandse handel zijn er volgens het communautaire concept (CC). Die methode neemt ook de waarde van heruitgevoerde fabrikaten – met minder toegevoegde waarde in Vlaanderen - op in de globale exportcijfers. Het nationale concept (NC) rekent enkel de uitvoer erbij van Vlaams exportgoed, afkomstig uit de Vlaamse industrie met een grotere regionaal toegevoegde waarde. Na 1 kwartaal in 2016, zag het verloop van de gecumuleerde Vlaamse NC-cijfers er iets anders uit dan die naar het communautaire concept: export NC: +1,27% tegenover +1,68% bij export CC; import NC : -4,57% (tegenover -2,67% bij import CC). Bij de overige regio’s lieten de cijfers zich als volgt lezen: Wallonië (export NC: -8,31% tegenover -9,64% bij export CC; import NC: -9,86% tegenover -7,89% bij import CC; Brussel (export NC: -0,54% tegenover -2,31% bij export CC; import NC: -4,47% tegenover -5,08% bij import CC).

0 10 20 30 40 50 60 70 80

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Evolutie Vlaamse in- en uitvoer

(periode januari-maart; in € miljard)

Uitvoer Invoer

Totale uitvoer van ...

(BRON: Comextdatabase Eurostat) jan-mrt 2015 (in

€ miljard) jan-mrt 2016 (in

€ miljard) % verloop

Malta 0,6 0,6 +13,09%

Tsjechië 34,7 37,2 +7,31%

Kroatië 2,6 2,7 +5,38%

Roemenië 13,4 13,9 +3,50%

Slovenië 7,0 7,3 +3,31%

Ierland 26,0 26,7 +2,69%

Hongarije 21,9 22,4 +2,06%

Vlaanderen 73,1 74,4 +1,68%

Litouwen 5,1 5,2 +1,43%

Polen 44,0 44,6 +1,43%

Duitsland 293,6 295,6 +0,69%

Oostenrijk 33,3 33,5 +0,54%

Slovakije 16,5 16,6 +0,43%

Spanje 62,5 62,7 +0,28%

Frankrijk 112,5 112,1 -0,35%

Italië 99,5 99,1 -0,38%

EU28 1 187,0 1 178,2 -0,74%

Luxemburg 3,8 3,8 -0,94%

Zweden 31,0 30,7 -1,07%

Bulgarije 5,5 5,4 -1,62%

Estland 2,8 2,8 -1,67%

Portugal 12,2 12,0 -1,75%

Nederland 126,5 122,4 -3,26%

Denemarken 22,0 20,8 -5,46%

Letland 2,6 2,4 -5,89%

Finland 13,0 12,1 -6,97%

Verenigd Koninkrijk 99,1 91,4 -7,74%

Griekenland 6,3 5,7 -8,84%

Cyprus 0,5 0,4 -27,80%

Tot slot nog een blik op de Belgische cijfers: tijdens het eerste trimester van 2016 beliepen de nationale uit- en invoer resp.

88,6 en 82,1 miljard euro. Jaar-op-jaar ‘zakte’ de Belgische kwartaaluitvoer met 0,13%, terwijl er bij de invoer 3,41% afging t.o.v. het eerste trimester van 2015.

Doordat Vlaanderen zijn eerstekwartaalexport met 1,68% aangesterkt zag, stond onze regio voorlopig in voor 83,95% van de totale Belgische kwartaaluitvoer. In Q1-2015 had die inbreng nog 82,45% bedragen. De 1,5 procentpunt aan aandeelwinst kwam uiteraard van de overige regio’s waardoor – na een uitvoerafname met 9,64% – de kwartaalinbreng van Wallonië in de Belgische totaaluitvoer op 13,77% aantikte (i.p.v. 15,22% in Q1-2015). Ook de Brusselse eerstekwartaalexport ging er in 2016 op achteruit (-2,31%). Brussel zag zijn inbreng in ’s lands wereldwijde uitvoer dan ook heel licht terugvallen tot 2,28%

(tegenover 2,33% in Q1-2015).

Vlaanderen 83,95%

Wallonië 13,77%

Brussel 2,28%

Gewestelijke verdeling van de Belgische uitvoer

(januari-maart 2016)

- Het Vlaamse exportaandeel richting Europese Unie beloopt inmiddels exact 70,6%. Met 3,6% meer export naar de EU-28 na één kwartaal in 2016, doet de EU het zeker niet zo slecht. Dit is niet verwonderlijk als men in het achterhoofd houdt dat er in de top 5 van grootste stijgers, vier EU-landen staan.

Naar topklant Duitsland boerde onze export 7,4% vooruit (vooral de export van organische chemie presteerde fors beter dan het gemiddelde, maar ook wegtransportmaterieel en kunststoffen vonden vlotter hun weg richting Duitsland; van brandstoffen kon dat dan weer niet worden gezegd, want die exporttak leed behoorlijk kwartaalverlies). Ook naar klant nummer 2, Frankrijk, is er momenteel exportwinst van 5,9% (minder minerale brandstoffen en onedele metalen, maar meer textiel (breigoed), organische chemie en auto’s) en richting Italië kwam er eveneens 7,3% bij (waarbij farma de hele Q1-export opkrikte en enkel wagens, onedel metaal en minerale producten de nog altijd mooie exporttoename wat lieten verwateren) .

Andere belangrijke EU-landen die meer dan behoorlijk scoorden: Zweden (+10,1%), Polen (+7,7%) en het Verenigd Koninkrijk (+2,4%).

- Het algemene resultaat (+1,68%) is voorlopig ook een stuk beter dan de 2,6% exportverlies dat Vlaanderen gemiddeld buiten de EU-28 boekte in de eerste 3 maanden van 2016.

- Andere positieve exportresultaten tijdens de eerste drie maanden van 2016 boekte Vlaanderen onmiskenbaar in het Aziatische continent met ruim 2,3% meerwaarde.

De kwartaalexport naar Centraal-Amerika steeg in 2016 (+7,3%) iets sterker dan het globale groeigemiddelde in Noord-Amerika. Het kwartaalverloop van de uitvoer naar de VAE ging met +2,44% niet zo erg veel hoger dan het gemiddelde (+1,68%).

In Noord-Amerika (+3,9%) joeg vooral Canada er de handelscijfers de hoogte in (+32,7%) met als uitblinkers organische chemie, maar ook — in iets mindere mate — farma en machines).

De exportafzet in Oceanië groeide tussentijds met 3,1%, net geen 2% in Australië en iets meer dan 14% in Nieuw- Zeeland.

Tot zover de (sub)continenten die in Q1-2016 uitpakten met positieve resultaten:

- In Zuid-Amerika (-21,6%) verliep de exportverkoop minder vlot: getuige daarvan de prestaties in Brazilië na een exportafname met niet minder dan 19%, wat het als afzetmarkt verder weg laat zakken tot de 25^e plaats).

In Mexico nam onze export een klein stapje vooruit (+5,5%; machines en mechanica en meelproducten), maar in Chili dan weer niet (-17,2%, met vooral farma die het moeilijk kreeg), net als in Argentinië (-20,6%), met mincijfers voor brandstoffen, organischechemie, ijzerenstaal en farma.

- Tijdens het eerste kwartaal van 2016 kocht de BRICS-landengroep alles samengenomen 6,94% van de Vlaamse kwartaaluitvoer aan. Richting BRICS (-1,6%) is de uitvoer na 3 maanden in 2016 wel heel wat slechter geëvolueerd dan het gemiddelde (+1,7%). Vooral het vijfde minder export naar Brazilië (-19,0%) en de slechte exportresultaten bij clustergenoten China (-4,6%) en Zuid-Afrika (-25,0%) wogen door. De positieve resultaten van India (+8,6%) en Rusland (+1,1%) konden voorlopig weinig tegengewicht bieden. Vooral richting Rusland viel dat procentje meer Q1- export op, zeker na 8 kwartalen op rij van exportverlies, met in Q1-2015 zelfs een terugval 1/3 (-32,9%). Dat

voorzichtige “herstel” voltrok zich vooral bij diamant (+316%), voeding en dranken (het gros bij tabak, suikerwaren, chocolade)en ook nog bij cosmetica, zaaigoed en mechanica.

Toch ging het in Rusland niet alle branches voor de wind, met exportverlies voor transportmaterieel,

kunststofproducten, precisieapparatuur, brandstoffen, papier & karton.... Het ging daarbij dus om meer dan alleen land- en tuinbouwproducten waarop nog altijd een Russisch embargo rust.

- Onze uitvoer naar China, onze 10^e exportmarkt, ging opnieuw 4,6% achteruit waarbij organischechemie zwaar onderuit ging, maar ook de verkoop van machines en ijzer en staal danig terugliep.

Japan: met ruim 8,5% extra uitvoer tot maart 2016 werd het een sterke stijger binnen de top 20 van onze

exportmarkten. Het gros van de exportwinst kwam voor rekening van farma (+11,6%), precisieapparatuur (+35,7%), wagens (+28%) en organische chemie (+26.

In de grotere ASEAN-landen scoorde onze export door de bank genomen nogal ongelijk, met name in Maleisië (-13,35%), waar onze invoer krom, terwijl in andere groeimarkten als Vietnam de afzet het dan weer voortreffelijk deed (+10% - meerdiamant, farma en meelproducten), net als in Indonesië (+9,6%; ondanks felle terugval bij organische chemie, ruimschoots goedgemaakt door een steile exportklim bij brandstoffen (een

vervijftienvoudiging !).

Wereldhub Singapore (export Q1-2016 = 528 miljoen euro en 22^e uitvoerklant tegenover pas 39^e in Q1-2015) hield qua exportgroei werkelijk alles en iedereen af met een exportstijging van niet minder dan 82,5% — 238 miljoen euro meer dan in Q1-2015 — met bijzondere dank aan o.a. organische chemie (export x 9), brandstoffen (maal 6), dranken (bijna maal 3), cosmetica (+71%), edelgesteente (+20%), rubber (+83,7%)...

- De exportafzet tot maart 2016 in Afrika zakte met 10,4%. Deze terugval kunnen we ongeveer integraal op de mindere uitvoer van minerale brandstoffen schrijven. Als continent krijgt het momenteel een moot van 3,33%

toebedeeld uit de Vlaamse totaaluitvoer.

- Met een gezamenlijk aandeel van 25,1% in de Vlaamse totaaluitvoer, stonden chemie en farma ook tijdens de eerste 3 maanden van 2016 met afstand aan kop van de Vlaamse sectorale exportportefeuille.

Daarenboven steeg de export voor het sectorduo (+7,7%) sterker dan de gemiddelde uitvoertoename (+1,7%). De winst lag wel iets hoger bij de chemische producten. Apart genomen, kende farma individueel een groei van 5,3%.

Maar vooral de uitvoer van de tweede sector in de ranglijst - auto’s en onderdelen – kende, met een groei van 16,9%, een uiterst positief verloop.

- In de sectorale exporttabellen kwamen in Q1-2016 in wezen maar twee “grote” verliesposten bovendrijven, met name die van de minerale producten (1,85 miljard euro minder of -28,02%; het gros ervan brandstoffen, waarvan de eerstekwartaalexport zelfs nóg feller achteruitging en niet minder dan 29,53% verloor). Niet zozeer het Q1- uitvoervolume van aardolieproducten was daarbij sterk geslonken — volgens EUROSTAT amper -2,53% voor de Belgische wereldwijde brandstoffenuitvoer – maar het was de uitvoerwaarde die liefst 1/3 onderuitging (-

33,83%). Wat er sterk op wijst dat bij de exportdaling van aardolieproducten vooral het prijseffect heeft gespeeld:

de prijsindex van aardolie was in Q1-2016 immers een forse 36,9% teruggelopen tegenover die in Q1-2015.

Bij onedele metalen – die andere daler onder de exportbranches tijdens Q1-2016 — kregen we zowat een vergelijkbaar scenario als bij brandstoffen: tijdens het eerste kwartaal van 2016 nam het exportvolume in de (Belgische) metaalbranche zelfs 9,56% toe t.o.v. Q1-2015, terwijl de uitvoerwaarde ervan net 7,13% terugliep, wat het prijseffect nagenoeg compleet maakt. Op de wereldmarkt was de prijsindex van metalen in Q1-2016 trouwens ook al meer dan een vijfde teruggelopen (-20,31%) tegenover Q1-2015.

2016: top 20 Vlaamse exportmarkten (in waarde en % aandeel in totaal)

(periode: januari - maart)

+7,40%

+5,92%

+7,26%

+82,53%

+2,38%

+8,64%

+16,66%

+10,11%

+32,68%

+7,68%

+8,55%

+1,52%

+14,98%

+11,19%

+12,14%

+36,11%

+14,13%

+7,51%

+147,62%

+3,67%

0 100 200 300 400 500 600 700 800 900 1 000

Duitsland Frankrijk Italië Singapore Verenigd Koninkrijk India Zwitserland Zweden Canada Polen Japan Verenigde Staten Roemenië Finland Griekenland Oekraïne Slovakije Ierland Georgië Tsjechië

Top 20 grootste stijgers Vlaamse uitvoerbestemmingen

(jan-mrt 2016; in € miljoen en in % stijging)

-6,36%

-11,13%

-25,09%

-19,05%

-10,77%

-24,95%

-8,65%

-4,56%

-27,55%

-33,06%

-15,13%

-17,47%

-40,12%

-43,92%

-61,96%

-8,07%

-32,99%

-26,24%

-33,35%

-35,33%

-600 -500 -400 -300 -200 -100 0

Nederland Turkije Togo Brazilië Luxemburg Zuid-Afrika Hongkong China Thailand Taiwan Noorwegen Nigeria Iran Jordanië Benin Zuid-Korea Senegal Colombia Peru Kazachstan

Top 20 grootste dalers Vlaamse uitvoerbestemmingen

(jan-mrt 2016; in € miljoen en in % daling)

Vlaamse uitvoer naar (sub)continent jan-mrt 2015

(in € miljard) jan-mrt 2016 (in

€ miljard)

Aandeel

2016 in % 2015 - 2016

Europese Unie 50,7 52,5 70,59% +3,59%

Europa overige 3,4 3,4 4,55% +0,65%

Europa 54,0 55,9 75,15% +3,40%

Azië overige 7,1 7,2 9,74% +2,25%

Nabije en Midden-Oosten 2,2 2,2 2,89% -2,89%

Azië 9,3 9,4 12,63% +1,03%

Noord-Amerika 4,4 4,6 6,14% +3,86%

Zuid-Amerika 1,0 0,8 1,10% -21,62%

Centraal-Amerika 0,3 0,4 0,50% +7,34%

Amerika 5,8 5,8 7,75% -0,53%

Afrika overige 2,0 1,7 2,29% -14,09%

Noord-Afrika 0,8 0,8 1,04% -0,85%

Afrika 2,8 2,5 3,33% -10,35%

Australië en Nieuw-Zeeland 0,4 0,4 0,53% +3,07%

Oceanië overige 0,0 0,0 0,02% +4,47%

Oceanië 0,4 0,4 0,54% +3,12%

Bijzondere trafiek 0,8 0,4 0,60% -47,31%

WERELD 73,1 74,4 100% +1,68%

Vlaamse sectorale uitvoer: eerste kwartaal 2016

(% aandeel in uitvoertotaal)

chemische producten

15,64%

vervoermaterieel 12,27%

machines, toestellen en elektrisch

materieel 10,53%

farmaceutische producten

9,44%

kunststof en toepassingen

8,21%

minerale producten 6,40%

onedele metalen 6,21%

edelstenen, diamant 6,07%

voedingsproducten en dranken

5,43%

textiel 3,72%

optica en precisieapparatuur

3,22%

overige branches 12,87%

+16,88%

+9,18%

+5,34%

+19,89%

+3,42%

+6,90%

+4,51%

+3,57%

+5,44%

+0,56%

0 200 400 600 800 1 000 1 200 1 400

vervoermaterieel chemische producten farmaceutische producten schoeisel, hoofddeksels kunststof en toepassingen textiel voeding en dranken plantaardige producten meubelen, verlichting, speelgoed, ...

edelstenen, diamant

Grootste stijgers Vlaamse uitvoersectoren

(jan-mrt 2016; in € miljoen en in % stijging)

-37,46%

-6,36 -2,41%

-2,33%

-8,87%

-28,02%

-2 000 -1 800 -1 600 -1 400 -1 200 -1 000 -800 -600 -400 -200 0

kunstvoorwerpen

dierlijke en plantaardige vetten en oliën dierlijke producten

vertrouwelijke trafiek onedele metalen minerale producten

Grootste dalers Vlaamse uitvoersectoren

(jan-mrt 2016; in € miljoen en in % daling)

2016: top 20 Vlaamse leveranciers (in waarde en % aandeel in totaal)

(periode: januari - maart)

Vlaamse sectorale invoer: eerste kwartaal 2016

(% aandeel in uitvoertotaal)

BRON: Instituut voor de Nationale Rekeningen (NBB) Verwerking cel Kennisopbouw FIT

chemische producten

14,37%

vervoermaterieel 14,30%

machines, toestellen en elektrisch

materieel 11,84%

minerale producten 10,94%

farmaceutische producten

8,07%

edelstenen, diamant 6,21%

kunststoffen 5,89%

onedele metalen 5,85%

voeding en dranken

4,23%

textiel 3,11%

plantaardige producten

3,03%

optica en precisieapparatuur

2,67%

overige branches 9,49%