Het goede voorbeeld geven
y Geef zelf het goede voorbeeld. Zelf het kind een klap geven of bijten om het dat gedrag af te leren, werkt niet. Kinderen nemen namelijk van jongs af aan veel gedrag over van anderen, zoals ouders, leerkrachten of vriendjes.
y Duidelijke regels bieden veiligheid. Een kind moet nu eenmaal leren dat niet alles kan en mag. Leg elke keer weer uit, zonder boos te worden, wat de regel is. Houd voet bij stuk, anders wordt het veel te verwarrend.
y Blijf zelf rustig, hoe driftig je kind ook is. Zet hem even apart of ga zelf de kamer uit. Als jij nu ook boos wordt, wordt de driftaanval nog heviger.
y Geef duidelijk aan welk gedrag je niet wilt hebben, maar vertel er ook bij wat je kind wel kan doen. Bijvoorbeeld vragen of je mee mag doen in plaats van afpakken, of vertellen wat je dwars zit in plaats van er op los te slaan.
y Dat kinderen wel eens ruzie maken is normaal. Je hoeft niet meteen in te grijpen. Pas als het echt tot een handgemeen komt of als je ziet dat het een ongelijke strijd is, haal je ze uit elkaar en laat je ze afkoelen. Als de rust is weergekeerd kun je het me ze uitpraten.
Positieve aandacht geven
y Geef je kind complimentjes voor de dingen die goed gaan. Vooral kinderen die uit onmacht agressief worden, hebben meer zelfvertrouwen nodig. Stel niet te hoge eisen, maar verdeel opdrachten en taken in kleine stapjes. Ieder stapje is weer een complimentje waard!
y Beloon je kind op de momenten dat het zich niet agressief gedraagt, bijvoorbeeld als het even lief zit te spelen.
Herziene uitgave: maart 2010 Het is toegestaan deze folder in ongewijzigde vorm te multipliceren en te verspreiden.
Een uitgave van:
Agressief gedrag
Tips voor ouders
Schreeuwen, schoppen, slaan en bijten: Alle kinderen kunnen het. Sommige vormen van agressief gedrag horen dan ook bij een bepaalde leeftijd. Denk maar eens aan de driftbuien van een peuter of de plotselinge kwaadheid van een puber.
Dit soort agressie heeft een positieve functie. Zo leren kinderen bijvoorbeeld hun grenzen kennen door botsingen met anderen. Ook kunnen ze ervaren dat het oplucht om negatieve gevoelens eens te mogen uiten. Deze vormen van agressie gaan meestal vanzelf weer over.
Maar als schreeuwen schelden wordt, de schop bedoeld is voor een scheenbeen, of het slaan voor iemands gezicht dan is dat iets heel anders.
Dan is het gedrag dat gebruikt wordt om een andere pijn of kwaad te doen. En dat hoort er zeker niet bij!
Het is dan belangrijk te achterhalen waarom een kind zich zo gedraagt en het te leren dat het ook anders kan.
Wat kan er aan de hand zijn?
Het kan zijn dat kinderen bijten, schoppen of schelden uit boosheid, woede of frustratie, omdat ze iets willen dat niet (meteen) kan of mag.
Bij peuters kunnen door deze frustratie driftbuien ontstaan.
Maar ook oudere kinderen kunnen woedend worden als hen iets verboden wordt. Het kan ook zijn dat kinderen zich agressief gaan gedragen uit een gevoel van onmacht, omdat ze iets (nog) niet kunnen.
Een jong kind wil bijvoorbeeld een toren bouwen, maar het wil niet lukken. Of het kind wil graag leren fietsen, maar valt bij
iedere poging op de grond. Het kan ook zijn dat kinderen zich machteloos voelen omdat ze van anderen iets moeten doen, wat ze (nog) niet kunnen.
Dan kan thuis zijn, maar ook op school. Er worden dan te hoge eisen aan hen gesteld.
Het kan zijn dat spanningen, thuis of op school, agressief gedrag tot gevolg hebben. Het kind voelt zich onzeker of nerveus en reageert dit af op anderen.
Of het voelt zich in de steek gelaten en alleen. Bijvoorbeeld op de eerste schooldag of als ouders gaan scheiden.
Het kan ook zijn dat kinderen uit jaloezie agressief worden. Ze denken dat iemand anders liever wordt gevonden, meer aandacht krijgt of het beter heeft. Bij peuters zie je dat vaak als er thuis een baby is bijgekomen. Maar ook jaloers zijn op een ouder broertje of zusje komt voor:
"Hij mag altijd later opblijven" of ‘Ik mag nooit naar dat televisieprogramma kijken".
Het kan zijn dat kinderen uit angst agressief gedrag gaan vertonen. Je kind kan ineens vreselijk tekeer gaan. Als je het op de wc wilt zetten
bijvoorbeeld, of als je het naar bed wilt brengen. Het krijst, schopt en slaat om maar los te komen. Het kan dan bang zijn dat het water dat in het gat verdwijnt, hem ook meeneemt, bang dat je het alleen laat, bang voor het donker of bang voor een eng beest onder het bed. Soms zijn kinderen ook bang voor echte dingen, omdat hen iets onverwachts is overkomen. Ze zijn bijvoorbeeld omver gelopen door een hond, per ongeluk kopje onder gegaan of ze moesten plotseling naar het ziekenhuis.
Agressie kan ook een reactie zijn. Van pijn, schrik of woede bijt, slaat of schreeuwt een kind meteen terug. Soms is agressief gedrag een manier om aandacht te trekken of je zin te krijgen. bijvoorbeeld door een broertje of zusje zo hard te bijten dat moeder meteen reageert of door net zo lang te duwen en trekken tot de ander zijn speelgoed afgeeft.
Wat kun je als ouder doen?
Oorzaak achterhalen
y Probeer de oorzaak van het agressieve gedrag te achterhalen. Als je de oorzaak weet, kun je het gedrag beter begrijpen. Je kunt dan makkelijk naar een oplossing zoeken.
Praat over de negatieve gevoelens van het kind. Acceptatie van en begrip voor deze gevoelens kunnen het kind enorm opluchten.
y Benoem daarom het gevoel, bijvoorbeeld de woede of de angst, die achter het gedrag schuilgaat.
