M M E E M M O O
AAN : Commissie Algemene Zaken & Control
VAN : College van burgemeester en wethouders
DATUM : 4 oktober 2012
BETREFT : Ombudscommissie Zuidoost-Brabant
In de vergadering van uw commissie AZ/C van 23 augustus 2012 zijn ingekomen berichten en stukken van de Groep Smeijers Someren en de heer Elders te Eindhoven in verband met het functioneren van de Ombudscommissie Zuidoost – Brabant (OZOB) besproken en ter afdoening in handen van B&W gesteld, respectievelijk voor kennisgeving aangenomen (verslag agendanummer 3, punt d. en j.)
Aan uw commissie is toegezegd u te informeren over de afdoening. Bijgaand treft u een afschrift van de brief gericht aan de Groep Smeijers Someren ter kennisname aan.
Extern klachtrecht
Extern klachtrecht is een regeling voor de behandeling van klachten tegen de overheid door een onafhankelijk, extern orgaan dat ombudsman wordt genoemd. Men kan pas klagen als de interne klachtprocedure niet tot het gewenste resultaat heeft geleid. De externe
klachtprocedure is gericht op het verkrijgen van een rechtens niet-bindend oordeel over het overheidshandelen.
Gemeenten zijn van rechtswege aangesloten bij de Nationale ombudsman (No) wanneer niet is voorzien in een externe klachtvoorziening.
Gemeente Asten is voor het extern klachtrecht vanaf 2005 aangesloten bij de
Ombudscommissie Zuidoost – Brabant (OZOB). Burgers worden hierop gewezen na het doorlopen van de interne klachtenprocedure. De OZOB maakt onderdeel uit van het SRE.
Aan de OZOB namen bij de oprichting in 2002 14 gemeenten deel. In 2005, bij de aanvang van de deelname door Asten, waren 17 gemeenten aangesloten. Dit aantal is de laatste jaren fors teruggelopen naar 7 in 2012, onder andere vanwege financiële redenen.
Momenteel zijn aangesloten Asten, Best, Eindhoven, Helmond, Laarbeek, Sint Oedenrode en Someren.
Verschil behandeling klacht OZOB vs No
In een klachtprocedure behandeld door de OZOB worden standaard hoorzittingen georganiseerd, waarin de klager in bijzijn van de beklaagde wordt gehoord. Van de
bevindingen wordt door de OZOB een rapport opgesteld. In een procedure bij de No vinden geen standaard hoorzittingen plaats. Hoor en wederhoor vindt telefonisch plaats. Het grootste deel van de verzoeken wordt opgelost in het informele traject.
-2-
Argumenten Groep Smeijers Someren
De argumenten in de emails zien op ervaringen van de Groep Smeijers Someren met de OZOB. Het ziet op het handelen van de vorige commissie. Aangegeven wordt dat
aangeklaagde bestuurders worden ontzien waardoor burgers van de deelnemende
gemeenten onvoldoende verzekerd zijn van onafhankelijke en onpartijdige behandeling. Op grond hiervan wordt de gemeente verzocht de deelname aan de OZOB stop te zetten.
Heroverweging deelname
Het college is geadviseerd om deelname aan de OZOB te heroverwegen op grond van een eigen afweging ten aanzien van financiën, kwaliteit en de samenwerking met Someren.
Financiële redenen
De tarieven voor de externe klachtbehandeling door de OZOB zijn in 2012 als volgt:
- een inhoudelijk behandeld verzoekschrift : € 2.950,-;
- een extra hoorzitting gedurende de behandeling van een verzoekschrift : € 1.400,-;
- een niet in behandeling genomen verzoekschrift : € 250,-.
Het tarief bij de No bedraagt in 2012 ca € 0,19 per inwoner. Dit bedrag wordt jaarlijks bij een aangesloten gemeente in rekening gebracht, ongeacht het aantal ingediende
verzoekschriften. Voor betekent dit op basis van 16.400 inwoners een bedrag van € 3.100,- per jaar.
Voor Asten geldt dat jaarlijks ongeveer 1 klacht wordt ingediend bij de OZOB. Wanneer dit er meer worden is aansluiting bij de Nationale ombudsman financieel voordeliger.
Kwaliteit
De ervaringen van de gemeente Asten met de OZOB zijn beperkt. Tot en met 2011 zijn 5 klachten door de OZOB behandeld. Momenteel loopt vanuit de gemeente Asten één procedure bij de OZOB. Het optreden van de OZOB hierin wordt als zorgvuldig ervaren.
Met ingang van 1 januari 2012 is er een nieuwe commissie aangetreden. Op grond van artikel 81r van de Gemeentewet vervult de ombudsman geen betrekkingen waarvan de uitoefening ongewenst is met het oog op een goede vervulling van zijn ambt of op de handhaving van zijn onpartijdigheid en onafhankelijkheid of van het vertrouwen daarin.
De Nationale ombudsman behandelt jaarlijks ca. 12.000 klachten, waarvan ca. 2.000 van gemeenten. De ervaring is in tegenstelling tot de OZOB zeer ruim.
Het aantal deelnemende gemeenten aan de OZOB is de afgelopen fors afgenomen. De commissie heeft in 2011 in totaal 21 klachten inhoudelijk behandeld. Een dalend aantal te behandelen klachten kan uiteindelijk gevolgen hebben voor de kwaliteit. Daarnaast kan een dalend aantal deelnemende gemeenten ertoe leiden dat de OZOB wordt opgeheven.
Samenwerking Someren
Someren heeft in mei dit jaar besloten het lidmaatschap voort te zetten. Op het moment dat de OZOB zou worden opgeheven als gevolg van te weinig deelnemende gemeenten, wordt geen verdere actie ondernomen tot instellen van een eigen externe klachtvoorziening, maar vindt van rechtswege aansluiting bij de No plaats.
-3-
Conclusie
De argumentatie van de Groep Smeijers Someren om de gemeente te verzoeken de deelname aan de OZOB te beëindigen ziet op het functioneren van de vorige commissie.
Aangezien per 1 januari 2012 een nieuwe commissie is aangetreden is voor een eventuele heroverweging de afweging ten aanzien van financiën, kwaliteit en de samenwerking met Someren van belang:
- Het is financieel voordeliger om aan te sluiten bij de Nationale ombudsman wanneer meer dan 1 klacht per jaar wordt ingediend.
- Als gevolg van het dalend aantal deelnemende gemeenten dient er aandacht te zijn voor de kwaliteit en het voortbestaan van de OZOB.
- Gelet op de samenwerking Asten – Someren dienen de beide gemeenten de invulling van de externe klachtvoorziening af te stemmen.
Gelet op bovenstaande wordt u geïnformeerd indien zich ontwikkelingen voordoen met betrekking tot de kosten, de kwaliteit cq het voortbestaan van de OZOB.
Het college heeft besloten op dit moment geen voorstel tot heroverweging van de deelname aan de OZOB aan de gemeenteraad voor te leggen.
College van B&W, Wethouder Van Bussel, namens deze,
team K&C,
m.vanarensbergen@asten.nl
