1
Verslag Masterstage Neurolinguïstiek
Student: Vera Brouwer Studentnummer: s3036316
Stageplek: De Hoogstraat Revalidatie
Stagebegeleidster: Hannelore van der Velden Begeleidend docent: Dörte de Kok
Periode: februari t/m juni 2019
Inleiding
In dit stageverslag blik ik terug op mijn masterstage bij De Hoogstraat Revalidatie te Utrecht. Van februari 2019 tot en met juni 2019 ben ik op woensdag en vrijdag
begeleid door klinisch linguïst en logopedist Hannelore van der Velden. Voorafgaand aan de stage heb ik naast het sollicitatiegesprek ook twee meekijkdagen gehad, omdat ik nog weinig praktijkervaring had op klinisch gebied. Door twee dagen mee te kijken, kon ik beter inschatten of een stage in een revalidatiecentrum goed bij mij zou passen. Na die dagen was ik erg enthousiast en ook erg benieuwd naar wat ik
allemaal zou gaan leren. Vervolgens heb ik de stagedoelen opgesteld en besproken met Hannelore. Dit waren niet alleen stagegerichte doelen, maar ook persoonlijke doelen. In dit verslag zal ik die doelen en de verwachtingen benoemen, het verloop van de stage toelichten, en een persoonlijke terugblik op de stage geven.
- De Hoogstraat Revalidatie
De Hoogstraat Revalidatie is een medisch specialistisch revalidatiecentrum voor kinderen, jongeren en volwassenen. Met revalidatie worden zij verder geholpen bij de gevolgen van een aandoening, ongeval of ziekte, zodat zij weer optimaal mee
kunnen doen in de maatschappij. Dit wordt bereikt door ondersteuning met gerichte informatie, advies, intensieve behandeling, stevige training en slimme (technische) aanpassingen op maat. Partner, ouders, kinderen en/of vrienden zijn actief betrokken en spelen een centrale rol.
Bij het afasieteam van De Hoogstraat zijn meerdere disciplines betrokken voor het opstellen van deskundig advies en zorgvuldige (aanvullende) diagnostiek. Daarnaast is het mogelijk om de voortgang van de behandeling te meten met behulp van een herstelmeting. Er wordt uitgebreid multidisciplinair onderzoek gedaan naar de communicatie (logopedist), taal (klinisch linguïst) en cognitie (psycholoog), om de afasie nauwkeurig in kaart te brengen, evenals onderliggende stoornissen.
2 Doelen en verwachtingen
Aan de start van de stage had ik nog weinig ervaring met het afnemen van taaltests en had ik nog nooit eerder met revalidanten of personen met afasie gewerkt. Ik was wel heel gemotiveerd om eindelijk alle theoretische kennis die ik bij Neurolinguïstiek had opgedaan toe te gaan passen in de praktijk. Omdat het voor mij eigenlijk een eerste kennismaking was met de klinische praktijk, moest ik ook durven vertrouwen op die kennis. Dit maakte dat er ook een aantal persoonlijke doelen zijn opgesteld.
- Stagedoelen
1. Kennismaken met het verschijnsel ‘hersenletselpatiënten’ en ‘afasiepatiënten’. 2. Kennismaken met bijkomende neuropsychologische stoornissen: zoals
hemianopsie, apraxie, geheugenproblemen, neglect, etc. (indien dit mogelijk is). 3. Kennismaken met afasietherapie in de breedste zin van het woord; dus niet
alleen de behandeling van taalstoornissen, maak ook groepsbehandeling en psychosociale begeleiding.
4. Enkele therapiesessies bijwonen, om kennis te maken en ervaring op te doen met therapie.
5. Leren een link te leggen tussen diagnostiek en therapie (therapie-advies geven), onder andere door middel van het bestuderen van statussen van patiënten. 6. Kennismaken met diagnostisch onderzoek:
a. Observeren.
b. Enkele onderzoeken zelf uitwerken.
c. Onder supervisie zelfstandig tests afnemen.
d. Minimaal één patiënt zelf testen en de resultaten van dit onderzoek uitwerken in een verslag.
7. Kennismaken met taaltests en de afname ervan onder de knie krijgen, specifiek: CAT-NL, PALPA, ANTAT, WEZT, SAT, ScreeLing en ASTA.
8. Leren interpreteren van de gegevens van een diagnostisch onderzoek, met name de vaststelling van het niveau van de stoornis.
- Persoonlijke doelen
1. Bewustwording en inzicht van mijn eigen kwaliteiten en mogelijkheden.
2. Meer zelfverzekerdheid over mijn (theoretische) kennis, zodat ik daarop durf te vertrouwen en een overtuigende keuze kan maken.
→ Meer zelfwaardering ontwikkelen.
3. Uit mijn schulp kruipen: contact durven leggen met een revalidant. → Minder verlegen, meer assertief.
4. Niet in één keer alles perfect willen kunnen uitvoeren; niet meteen (te) hoge verwachtingen hebben.
3 Verloop van de stage
Het kennismaken met de verschijnselen ‘hersenletsel’ en ‘afasie’, bijkomende neuropsychologische stoornissen, afasietherapie, behandeling, en diagnostisch onderzoek aan de hand van taaltests is zeker geslaagd. In de eerste weken mocht ik nog meekijken en af en toe hardop meedenken met Hannelore. Hoe stel je een volledig onderzoeksplan op? Hoe benader je de revalidanten? Hoe gaat het afnemen van een taaltest? Hoe worden de resultaten verwerkt in een verslag? Hoe genereer je op basis van het verslag een passend therapie-advies? Langzaam maar zeker werd duidelijk wat er tijdens de stage van mij verwacht zou worden.
Een belangrijk hulpmiddel voor het opstellen van een onderzoeksplan is het model van Ellis & Young. Aan het begin van de stage moest ik deze theorie weer even opfrissen. Hannelore gaf me de tip om ‘het bruine boekje’ te lezen: Afasie, diagnostiek en therapie: Een linguïstische benadering van Links, Feiken en
Bastiaanse (1996). Dit heeft erg geholpen. Met behulp van het schema van Ellis & Young kun je achterhalen welke onderliggende stoornissen er aanwezig zijn. In het begin vond ik het lastig om de juiste taaltest te kiezen voor het onderzoeken van een bepaalde vaardigheid. Naarmate de stage vorderde en ik meer te weten kwam over de bestaande tests, ging dit steeds beter. Aan de hand van de prestatie op de
ScreeLing, de CAT-NL en de Verkorte Token Test werd het steeds gemakkelijker om vast te stellen welke aanvullende diagnostiek nodig was.
Het testen van revalidanten was voor mij nieuw. Dit betekende niet alleen dat ik meer zelfverzekerd over mijn (theoretische) kennis moest worden, maar ook dat ik contact moest durven leggen met de revalidant. Ik moest uit mijn schulp kruipen en meer assertiviteit tonen. In het begin was ik hierin nog voorzichtig en soms wat
afwachtend. Af en toe had ik een zetje nodig van Hannelore. Gelukkig kon ze dit goed inschatten en heeft ze me op de juiste momenten een extra zetje gegeven. Bovendien gaf ze na afloop van het testen vaak goede feedback door het opschrijven van verbeter- en pluspunten. Ook al vind ik het nu soms nog spannend om zo uit mijn schulp te kruipen, ik weet dat ik het wel kan en daardoor heb ik aan het eind van de stage meerdere revalidanten zelfstandig kunnen testen. Hannelore was dan wel altijd in de buurt om eventuele vragen van mij of van de revalidant te beantwoorden. Voor het uitwerken van een onderzoeksverslag moet je de gegevens van het
diagnostisch onderzoek kunnen interpreteren en daaruit een conclusie trekken, met name de vaststelling van het niveau van de stoornis (model Ellis & Young). Al snel bleek dat mijn manier van verslaglegging goed was en dat ik de juiste inzichten had. In de laatste fase van de stage moest ik ook de verslagen van de complexe
revalidanten wat meer zelf gaan schrijven. Het heeft hierbij geholpen om af en toe hardop te ‘sparren’ met Hannelore, waardoor ze bij mijn gedachtegang kon
aansluiten en mij zo beter kon begeleiden. Dit moest ik in het begin nog wel leren. Een persoonlijk doel was om niet in één keer alles perfect te willen doen en niet meteen (te) hoge verwachtingen van mezelf te hebben. Door mijn gedachten over een onderzoek met Hannelore te delen, heb ik geleerd om te relativeren. Als ik niet in de goede richting dacht, kon Hannelore mij op een fijne manier op de goede weg helpen. Dit heeft mij goed geholpen bij het schrijven van de verslagen.
4 Bij de tussenevaluatie bleek dat ik bescheiden aanwezig was, maar op een prettige,
gedreven manier. Ik was nog voorzichtig, zowel in het samen hardop nadenken met Hannelore, als in het contact met de revalidanten. Voor overstijgende en
ondersteunende zaken was ik nog wat afwachtend. In het nemen van initiatief hierin moest ik nog verder groeien. Ik herken mezelf hierin. Als ik ergens nieuw ben, kijk ik graag de kat uit de boom. Ik realiseerde me wel dat ik hier tijdens het tweede deel van de stage echt in moest gaan groeien. Zoals Hannelore het stelde: ‘De leercurve gaat nu steil omhoog.’ Dit is ook gebeurd. Ik denk dat ik nog wat meer tijd nodig zou heb om de 100% te halen, maar ik denk ook dat ik, zeker in het tweede deel van de stage, grote stappen heb gezet. Ik ben van mezelf redelijk verlegen en
terughoudend, maar als ik ergens meer ervaring in krijg en steeds zelfverzekerder word, kan ik mezelf steeds meer openstellen. Ik verwacht dat dit ook zo zal gaan in mijn loopbaan als klinisch linguïst, maar met deze stage is de eerste belangrijke stap gemaakt.
Terugblik op de stage
Deze stage was een leerzame, waardevolle en bijzondere kennismaking met de klinische praktijk van Neurolinguïstiek. De begeleiding van Hannelore is daarbij ook erg belangrijk geweest. De stage was goed opgebouwd en ik heb heel veel geleerd. Er zijn revalidanten waarvan ik het traject in de Hoogstraat van het begin af aan heb meegemaakt. Het is inspirerend om te zien hoe het logopedisch onderzoek, en natuurlijk de daarop gebaseerde behandeling, kan bijdragen aan de verbetering van de communicatie van een persoon met afasie en daarmee de negatieve invloed die het had op het dagelijkse leven vermindert.
Het herstel is niet vanzelfsprekend, ook dat heb ik tijdens de stage ondervonden. Er komt veel doorzettingsvermogen bij kijken. Als het lukt om revalidanten hierbij te helpen (al is het indirect via taalonderzoek), is het fijn om te zien hoe ze
langzaamaan beter worden. De groep revalidanten is ook erg divers. Er waren
oudere mensen, maar ook verrassend veel jonge mensen. Er waren mensen met het Nederlands als moedertaal, maar ook mensen waarvoor het Nederlandse de derde spreektaal was. Dit maakt dat de diagnose voor elke revalidant uniek was. Het gaf een goed gevoel als na het testen en het maken van het verslag de puzzelstukjes als het ware op hun plaats vielen. Zo kunnen alle revalidanten een passende
behandeling krijgen.
Ik heb een fijne stage gehad bij De Hoogstraat Revalidatie in Utrecht. Ondanks dat het een drukke tijd was in De Hoogstraat, wil ik graag Hannelore en alle andere logopedisten en collega’s bedanken voor de hulp en ondersteuning die ze mij toch hebben kunnen bieden. Ik kijk met veel plezier en bewondering terug op de
afgelopen stageperiode! Ik ben benieuwd waar het mij in het neurolinguïstische vakgebied zal brengen…
