d o c u m en t a t iec en t r u m
NEDERLANDSE POLITIEKE
PARTIJEN
Verantwoordelijkheid én
sociale rechtvaardigheid
Een van de doelstellingen van dit kabinet is het sociale zeker heidsstelsel te reorganiseren. Sinds de jaren zeventig zijn de kosten van de sociale zekerheid sterk gestegen. Dit neeft een negatief effect gehad op de concurrentiepositie van ons land en de werkgelegenheid. Bovendien komt de continuïteit van de sociale bescherming onder druk te staan, wanneer de lasten te zwaar worden. De VVD is de discussie over de modernisering van het sociale zekerheids stelsel ingegaan vanuit haar principes verantwoordelijkheid en sociale rechtvaardigheid. In het nieuwe stelsel wordt daarom meer nadruk gelegd op de verantwoordelijkheids verdeling tussen overheid, burgers, bedrijven en sociale partners. Er moet onderscheid worden gemaakt tussen risico's die individueel kunnen worden gedragen en risico's waarvoor collectieve verzekering nodig is. Bovendien moeten voldoende prikkels worden ingebouwd om niet meer dan strikt noodzakelijk een beroep te doen op sociale voorzie ningen. In het regeerakkoord zijn hierover duidelijke afspraken gemaaid.
In deze kabinetsperiode zijn belangrijke koerswijzigingen ingezet, zoals de privatisering van de ziektewet en de privatisering van de uitvoering van de W AO (o.a. Wet Premie differentiatie En Marktwerking Bij Arbeidsongeschiktneid-Pemba). Ten aanzien van dit laatste punt is de afgelopen weken uitvoerig gedebatteerd. Het debat in de Tweede Kamer over de invoering van de Pemba (zie VVD-expresse 222) is deze week afgerond. Wij hopen dat ook de Eerste Kamer zich binnenkort positief uitspreekt over deze w etswij ziging zodat met de uitvoering ervan kan worden begonnen. De Pemba is een volgende stap in de goede richting om ae betaalbaarheid van ons sociale zekerheidsstelsel veilig te stellen.
Benk Korthals
Financiering AOW
In een nota-overleg op 11 november j.l. is met de regering gesproken over de AOW en pensioenen. Het ging met name over de financierbaarheid van de AOW in de toekomst met het oog op de toenemende vergrijzing.
Tijdens dat overleg is door de coalitie een voorstel gedaan om tot een voorziening voor de toekomstige AOW te komen. Het gaat daarbij om financiële ruimte die ontstaat door het verlagen van de staats schuld en economische groei. Door een deel van die ruimte te 'oormerken' voor de AOW en vast te leggen via belegging in staatso bligaties ontstaat binnen de overheidsfinan ciën als het ware een 'AOW-rekening- courant'. Voordeel daarvan is dat al iets eerder dan in de kabinetsplannen gelden voor de AOW worden bestemd, dat die bestemming is vastgelegd en dat geen collectieve-Tastendruk-verhogende premies voor een fonds met 'dood' geld nodig zijn. Bovendien mag deze AOW-rekening voor de EMU-criteria in de berekeningen worden meegeteld.
De regering staat niet onwelwillend tegen
over dit plan en zal het verder bestuderen. Hierna zal verder overleg tussen Kamer en regering plaatsvinden.
Inlichtingen:
Henk van Hoof, 070-3182885
Verder in dit nummer
• AOW• Begroting Buitenlandse Zaken en Ontwikkelingssamenwerking • Begroting Defensie • Cultuurnota • Bestuurlijke benoemingen • Verkiezingen Zeeland
Colofon
VVD-Expresse is een uitgave van de "Mr Annelien Kappeyne van de Coppello Stichting", onder redactie van Tom van der Maas, hoofd afdeling Voorlichting van de VVD-Tweede Kamerfractie en Mary-Honor Kloeg en Ernst van Splunter, medewerkers afdeling Voorlichting. VVD-Expresse wordt gedrukt bij Roeland Druk te Scheveningen, pré-postale verwerking door Adrepak Direct-Mail te Den Haag.Een jaar-abonnement Kost ƒ 80,- en is schriftelijk aan te vragen bij de VVD-fractie, Tweede Kamer der Staten-Generaal, postbus 20018, 2500 EA Den Haag.
Abonnementenadministratie: Ans Koning (telefoon 070-3182875).
• l ï
223
Defensiebegroting 1997
B ij s t e l l in g d e fe n s ie b e le id n o o d z a k e lijk
Bij het opstellen van de Prioriteiten Nota (PN) ging men nog uit van de deelname aan klassieke vredesopera ties (Cyprus enz). De ervaringen in Bosnië en Somalië hebben genood zaakt om dat beeld bij te stellen. De PN dient daarom op een aantal punten worden bijgesteld. In de eerste plaats moet een kwalitatieve bijstelling plaatsvinden. Er moeten voldoende eenheden zijn die 'kracht' in plaats van 'zwakte' uitstralen. In de tweede plaats moet het uitgangspunt van de PN, dat personeel eenmaal per anderhalf jaar kan worden uitge zonden, zeker ook vanuit sociaal oogpunt, worden gehandhaafd. Dit kan tot gevolg hebben dat bij sommige eenheden extra personeel moet worden toegevoegd. Ten derde dient te worden bekeken aan welke middelen een structureel tekort bestaat. De knelpunten, o.a. bij de commando's en de mariniers, moeten zo snel mogelijk worden opgelost. Bij de Defensiebegroting van 1996 heeft W D -w oordvoerder Theo van
den Doel aandacht gevraagd voor de overschakeling van 'groen naar blauw', d.w .z. de herplaatsing van overtollig defensiepersoneel naar de marechaussee, het gevangeniswezen en de politie. Inmiddels hebben honderden militairen de overstap naar het 'blauw' gemaakt. De woord voerder heeft de regering gevraagd of de operatie 'van groen naar blauw' kan worden voorgezet. Dit is tenslotte goed voor de veiligheid van de burgers en tegelijkertijd kan ontslag van defensiepersoneel in 1998 worden voorkomen.
Nu de afslankingsopratie bij de krijgs macht nog in volle gang is waardoor het personeel inderdaad onder aanzienlijke druk staat, acht de VVD- fractie een wijziging van de ontslag- leeftijd van militairen nog niet aan de orde. Wijziging van de ontslagleeftijd zou de overtolligheidsproblematiek alleen maar doen toenemen.
Angola
De woordvoerder heeft tevens aandacht gevraagd voor de 'vergeten missie' in Angola. De Nederlandse marechaussee neemt sinds 1991 aan deze vredesoperatie deel maar kan zijn taak daar nauwelijks uitoefenen door corruptie en banditisme. Dit terwijl er in Nederland een tekort is marechaussees. Van den Doel heeft daarom voorgesteld deze missie uiter lijk per 1 februari 1997 te beëindigen. Vervolgens ging de woordvoerder in op de erbarmeliik slechte situatie van de Russische soldaten. De armoede is
zo groot dat zelfs de Russische politici spreken over een 'explosieve situatie'. Het idee van Theo van den Doel om door middel van een Nederlandse actie de soldaten daar te helpen werd ondersteund door de andere coalitie partijen. Door middel van deze actie kan tevens het onterechte beeld van het 'agressieve militaristische westen' van vroeger worden bijgesteld en goodwill bij de Russen worden
ekweekt. De actie kan variëren van et leveren van 'voedselpakketten' tot bijvoorbeeld het naar Nederland halen van kinderen uit Rusland.
G ed rag sco d e
In de begroting wordt voor het eerst een gedragscode voor krijgsmacht- personeel geïntroduceerd. Dit onder meer om normvervaging in de krijgs macht tegen te gaan. De code moet helderheid scheppen zowel voor de militair als voor ae samenleving waar de krijgsmacht voor staat. De VVD stemt met deze code in mits de directe relatie tussen taakuitvoering en code in balans blijft. Van groot belang is een juiste introductie en aandacht hiervoor in de opleiding. Het gedrag moet "van tussen de oren komen en niet uitsluitend worden afgedwongen door verwijzing naar regelgeving" aldus de woordvoerder. Inlichtingen :
Theo van den Doel, 070-3182891
Cultuurnota 1997-2000
De VVD-fractie is van mening dat het beleid dat is neergezet in de Cultuur nota 1997-2000 in grote trekken evenwichtig is. Er is een redelijke verdeling tussen diverse kunstuitin gen en spreiding over het land. Daarnaast worden kwaliteit en het meewegen van de publieksfactor (twee VVD-uitgangspunten) behoor lijk meegewogen. Er wordt meer gedecentraliseerd naar provinciale en lokale overheden. Dit stimuleert een grotere betrokkenheid van de lagere overheden, zowel qua vraag als financiën.
B e zu in ig in g e n
Bij aanvang van deze regeerperiode is afgesproken 60 miljoen gulden extra voor cultuur uit te trekken. Door bezuinigingen en onverwachte tegen vallers is dit bedrag aanmerkelijk verminderd. Hierdoor heeft staatsse
cretaris Nuis van Cultuur op de budgetten van meer gezelschappen en organisaties moeten korten, aan de Raad van Cultuur gewenst acht.
F in a n c ie rin g s m o g e lijk h e d e n
De coalitiepartners hebben naar mogelijkheden gezocht om extra financieringsmogelijkheden te creëren. Er is voorgesteld om van het nogal forse budget van 18,9 miljoen gulden dat is uitgetrokken voor Cultuur en School, 6 miljoen aan te wenden voor andere prioriteiten. Het tekort wordt aangevuld uit de onder wijsbegroting. Daarnaast kan 10 miljoen gulden worden vrijgemaakt door afroming van extra loterijinkom- sten (Nederland gokt graag en veel). Het kabinet is akkoord gegaan met dit voorstel. Dit extra gela is zo goed mogelijk verdeeld naar advies van de Raad van Cultuur.
Cultuurfondsen
De VVD-fractie heeft al jaren grote bezwaren tegen de slechte contro leerbaarheid van de cultuurfondsen. Er is onvoldoende controle van de Kamer op de verdeling van de fond sen en de rechtmatige besteding ervan. VVD-woordvoerder Sari van Heemskerck heeft de staatssecretaris daarom verzocht het inhoudelijk beleid van de fondsen te laten evalu eren en controleren door de Raad van Cultuur.
Inlichtingen:
Begroting Buitenlandse Zaken 1997
Het ziet er naar uit dat 1997, op het gebied van buitenlandse zaken, een interessant jaar gaat worden, o.a. vanwege het Nederlands voorzitter schap van de EU. VVD-woordvoerder Enric Hessing, constateerde dat de begroting veel inzichtelijker is gewor den. Maar er moet nog veel gebeu ren! De verder beleidsontwikkeling moet gericht zijn op vrede en veilig heid, welvaart, democratie en mensenrechten, duurzame ontwikke ling, en het bevorderen van het Nederlands belang in brede zin.
Vrede en v e ilig h e id
Op het gebied van vrede en veilig heid groeit het besef dat
een meer samenhangende aanpak en tegelijkertijd een meer gedifferen- tieerd instrumentarium noodzakelijk is. Dat besef moet worden vertaald in een bredere aanpak conform het concept van "comprehensive secu- rity". Hier ligt een direkte relatie met het idee van een Nieuwe Atlantische Gemeenschap, zoals recent voorge steld door de Amerikaanse minister Christoffer. Daarbij moet worden uitgegaan van bestaande instituties zoals de OVSE, NAVO, Europese Unie en Raad van Europa. Vandaaruit moet gewerkt worden aan zaken als een Europees Veiligheidsmodel, wederzijds versterkende instituten, Partnership- for-Peace en een strategische dialoog met de Russische Federatie.
Tevens vroeg de woordvoerder nadrukkelijk aandacht voor nieuwe bedreigingen van onze veiligheid, zoals internationale criminaliteit, terrorisme, extremisme, lokale conflicten, nucleaire risico's, milieu-rampen, enz.
Eco n om ische sam e n w e rk in g
Vorig jaar schreef de Regering in de Herijkingsnota:"Dit betekent dat het buitenland beleid, in zowel bilateraal als multilateraal verband, explicieter dan voorheen, zal moeten worden ingezet om Nederlandse economische
belangen te dienen". Op dit punt is het afgelopen jaar goede voortgang geboekt, maar het beleid moet nog verder worden uitgewerkt. Het onder werp komt veelvuldig in de Memorie van Toelichting aan de orde, maar een samenhangenae paragraaf ontbreekt. De lading is goed, maar de vlag is zoek. Het thema "economische samenwerking" moet alsnog worden toegevoegd aan de lijst van thema's van buitenlands beleid.
B etrekkin g en met landen en reg io 's
Ten behoeve van een meer samen hangende aanpak van de bilaterale betrekkingen komen er landenbeleids- documenten. Ze vormen de basis voor beter overleg tussen Regering en parlement. Dan zal het resultaat van de herijking moeten blijken: "the proof of the pudding is in the eating". De Regering is voornemens veel aandacht te besteden aan samenwer king met landen in Midden- en Oost Europa, gericht op het bevorderen van markteconomie en democratie. De unieke positie van de VS, zowel economisch als militair, wordt nadrukkelijk onderkend. Zowel de Europees- Amerikaanse als de bilate rale relatie Nederland-VS is van groot belang. De VVD ondersteunt dan ook de oproep van de Regering de contacten met de VS te intensiveren. Er bestaan grote zorgen met betrek king tot de ontwikkelingen in Afrika. De woordvoerder memoreerde dat de VVD reeds meerdere malen heeft gepleit voor versterking van de Organisatie van Afrikaanse Eenheid (O AE). Recent hebben de VS een concreet voorstel daarvoor gedaan. De EU zou dit voorstel krachtig moeten ondersteunen.
Fora
Tegen achtergrond van het verande rende wereldbeeld wordt de vraag naar de effectiviteit van diverse inter
nationale organisaties steeds indrin- ender. De noodzaak van drastische ervormingen bij de VN wordt breed onderschreven.
De OVSE speelt in toenemende mate een belangrijke rol in het streven naar duurzame vrede op het Europese continent.
Het initiatief inzake een Europees Veiligheids Model is vooral politiek- strategisch interessant, maar de NAVO blijft de hoeksteen van ons veiligheidsmodel. Met betrekking tot de eventuele uitbreiding van de NAVO neemt de VVD een terughou dend en behoedzaam standpunt in. Aan eventuele uitbreiding stelt de VVD drie harde voorwaarden: 1. het proces van uitbreiding moet
de stabiliteit en de veiligheid in Europa aantoonbaar ten goede komen,
en mag de relatie met Rusland niet in gevaar brengen;
2. eventuele nieuwe partners moeten volledig voldoen aan volwaardige toelatingseisen; en
3. alle lidstaten moeten bereid zijn eventuele nieuwe partners en alle daaraan verbonden consequenties, ten volle te accepteren.
Europese Unie
Eventuele uitbreiding van de EU moet worden vooraf gegaan door herstruc turering van het gemeenschappelijk landbouwfonds, ae structuurfondsen, de cohesiefondsen en de financiën. In lijn daarmee heeft de Raad forse bezuinigingen voorgesteld, die gereali seerd kunnen worden dankzij de voor spoedige economische ontwikkelingen. Onze woordvoerder sprak van een
"vooruitgangs-dividend". M .b.t. het Nederlands voorzitterschap van de EU komt binnenkort een apart overleg met de regering.
Inlichtingen
Enric Hessing, 070-3182889
Ontwikkelingssamenwerking 1997
Liberale thema's als vrijhandel, platte landsontwikkeling, verzelfstandiging van landen en individuen, inschakeling van bedrijfsleven en bevolkingspolitiek zijn geen taboe meer in het onderdeel Ontwikkelingssamenwerking van de Begroting Buitenlandse Zaken 1997. Deze thema's moeten wel worden uitgewerkt in beleid.
Gezien het feit dat slechts 0,3% van de wereldexport voor rekening komt van ontwikkelingslanden is het nodig vrijhandel te stimuleren. Vooral de handelsbarrières met de EU zijn groot. De VVD-fractie is van mening dat tijdens het Nederlandse voorzit
terschap van de EU daadkrachtige initiavieven moeten worden ontplooid om de importtarieven van de EU te verlagen. Hierover heeft de VVD-fractie een motie ingediend.
In v e ste rin g sk lim a a t
VVD-woordvoerder Anne Lize van der Stoel heeft eveneens gepleit voor versterking van het investeringskli maat in ontwikkelingslanden. Hierbij valt te denken aan stimulering van de banksector of bevordering van het Midden- en Kleinbedrijf.
Naast stimulering van werkgelegen heid, zijn ook volksgezondheid en
basisscholing onmisbare componen ten van het ontwikkelingsbeleid. De VVD-fractie onderschrijft het 20/20- concept van de VN-top in
Kopenhagen. Dit houdt in dat dono ren en ontvangende landen er naar streven om 20% van de ontwikke lingsgelden te besteden aan deze twee basisvoorzieningen. Nederland zal in 1997 60 miljoen gulden aan basisonderwijs en 270 miljoen gulden aan academisch onderwijs in ontwik kelingslanden besteden. Aangezien investering in het basisonderwijs op
223
Bestuurlijke benoemingen
Afgelopen dinsdag stelde het SP- Kamerlid Poppe vragen aan minister Dijkstal (VVD) van Binnenlandse Zaken over bestuurlijke benoemin gen. Tijdens het jubileumcongres van ae Bestuurdersvereniging van de VVD en later op een verkiezingsbijeen komst in Middelburg hadVVD -frac- tievoorzitter Bolkestein aandacht gevraagd voor dit onderwerp. Bolkestein hekelde de chaos rond de vertrouwenscommissies die er niet voor kunnen zorgen dat vertrouwe lijke informatie binnenskamers blijft. Alles moet in het werk worden gesteld om herhaling te voorkomen. Maar, als dat niet ophoudt moet er een keus worden gemaakt. O f een gekozen burgemeester, de voorkeur van D66 of ae oude procedure in ere herstellen: rechtstreekse benoeming door de Kroon, zonder een vertrou wenscommissie. De CDA-er Van der Heyden toonde zich vorige week een voorstander van een gekozen burge meester. Jan te Veldhuis, VVD- woordvoerder op dit terrein gaf al eerder een reactie op die uitlating:
- het aantal vrouweliike burgemees ters zal (waarschijnlijk) afnemen. 2. Gaat zich binnenkort de omge keerde wereld afspelen?
Namelijk: gekozen burgemeesters en benoemde wethouders van buiten de gemeenteraad? Voor dit laatste wordt momenteel een wetsvoorstel voorbe reid.
3. De lekpartij met namen van sollici tanten is inderdaad stuitend en onaanvaardbaar. Maar daarvoor behoeft toch niet het staatsrechtelijk bestel op zijn kop gegooid te worden? Wel moeten de lek-proble- men worden opgelost. Het CDA wil nu met een kanon op een wesp schie ten. In meer dan 90% van de vacatu res wordt niet gelekt!
4 Namens wie sprak Van der Heijden? Namens zichzelf of namens de CDA-fractie?
5. Op 1 april 1996 nog ondersteunde het CDA mijn motie om het systeem van Kroonbenoemingen vast in de Grondwet verankerd te houden. Tijdens het debat was Van der Heijden opvallend afwezig. Zijn collega Mateman deelde desgevraagd mede dat zijn collega voor zichzelf had gesproken. De CDA-fractie blijft vooralsnog voorstander van de benoemde burgemeester. Inlichtingen:
Jan te Veldhuis, 070-3182901.
Vervolg ontwikkelingssamenwerking
dit moment meer oplevert dan inves tering in hoger onderwijs, is dit een vreemde verhouding. "Geeft het kabinet de elite in ontwikkelingslan den meer kansen dan de arm en?", vroeg de woordvoerder zich af.
M F O 's
De doeltreffendheid van uitvoering van beleid wordt vergroot door inspannin gen ter plaatse op elkaar te laten aansluiten. Het paarse verlangen tot nauwere samenwerking van de mede financieringsorganisaties (M FO's) krijg daadwerkelijk gestalte. De neiging tot specialisatie tussen de M FO's (ijkt een
f
unstige ontwikkeling, maar heeft als eerzijde dat de organisaties monopo listen worden. Dit is geen goede ontwikkeling, omdat concurrentie op resultaten effectiever is.De verdeelsleutel van gelden tussen de M FO's is gebaseerd op de dertig jaar geleden bestaande afspiegeling van de Nederlandse samenleving: 60% naar christelijke organisaties en 40% naar algemene organisaties. De paarse coalitie wil deze sleutel aanpassen aan de huidige samenleving.
Zonder goed bestuur, zoals bijvoor beeld beperking van defensie-uitga- ven, fiscale- en monetaire stabiliteit, betrokkenheid van burgers, en nale ving van de mensenrechten krijgt de ontwikkeling van een land geen kans. De woordvoerder vroeg de minister helderheid te geven over hoe hij goed bestuur en mensenrechten beter tot uitdrukking wil brengen in zijn beleid en of hij bereid is een streep te halen door een budget als naar zijn mening mensenrecht geschonden worden. Informatie: Anne Lize van der Stoel, 1. Als de inhoud van de burgemees-
tersfunctie gelijk blijft, is de VVD vóór handhaving van de Kroon benoeming. Redenen:
- hij/zij is nl. ook Rijksorgaan. Bijv. voor de openbare orde.
- bij verkiezingen zal het aanbod van geschikte "eerste burgers1' gaan verschralen. Een zittende burge meester of wethouder gaat niet/nauwelijks verkiezingscam pagne houden in een andere gemeente. Dat schaadt nl zijn geloofwaardigheid in eigen gemeente; zeker bij een niet- verkiezing elders.
- een gekozen burgemeester staat niet meer, als onafhankelijke boven de dagelijks politiek(e partijen). Hij is dan zelf partij.
- een gekozen burgemeester heeft dezelfde democratische legitimatie als de gekozen gemeenteraad. Dat kan grote spanningen geven bij meningsverschillen.
- een gekozen burgemeester heeft niet gegarandeerd dezelfde kwaliteit als een oenoemd burgemeester (die bestuurlijk is "getoetst"/gewogen)
070-3182906
VVD wint in twee Zeeuwse gemeenten
Afgelopen woensdag vonden in Zeeland verkiezingen plaats in drie nieuwe, heringedeelde gemeenten. Zoals u in de vorige aflevering van de Expresse kon lezen, voerden Frits Bolkestein en Erica Terpstra en de VVD-kamerleden Van Heemskerck, Rijpstra, Te Veldhuis en Van den Doel campagne in Zeeland. De VVD won in Schouwen-Duiveland en Veere. In Schouwen- Duiveland werd de VVD bovendien de grootste partij. In Middelburg verloor de VVD terrein, ruim 3 % verlies ten opzichte van de verkiezingen van 1994. Deze teruggang valt te verklaren uit het feit dat Arnemuiden bij Middelburg is gevoegd. Arnemuiden is van oudsher een confessionele gemeenten waar CDA, SGP, RPF en GPV sterk vertegenwoordigd zijn. Bovendien hebben deze kiezers een hoge opkomstmoraal. De opkomst in Middelburg (4 9,8 % ) bleef achter bij die in Veere en Schouwen-Duiveland waar respectievelijk 68,8% en 61 ,2% van de kiezers de gang naar de stembus maakte.
In Schouwen-Duiveland zal de VVD door zeven raadsleden worden vertegen woordigd, in Veere en Middelburg zal dat door vier raadsleden gebeuren. De redactie van VVD-Expresse wenst hen geluk met hun verkiezing.
Ter gelegenheid van de herindelingsverkiezingen in Brabant zijn twee herin- delingsbijeenkomsten georganiseerd:
