•
VliJBEID EN DEMOCIATIE
Zaterdag 13 Januari 1951 - No. 143
Ra, ra, hoe zit ·dat ?
(pag. 5)
WEEKBLAD VAN DE .VOLKSPARTIJ VOOR VRIJHEI.D EN DEMOCRATIE
Gedenkt de regelen der demo.uratie!
Het "miscerstand" - De rol van de Partij van de Arbeid in het Nieuw-Gainea-vraagstuk
Enige jaren geleden was er in de Nederlanl;lse polttiek een op de voorgrond""staand politi-
cus, die altijd en steeds weer behoefte had aan het doen van uitspr'àken .. Op weg naár Indonesië zijnde of vandaar weer terugkerende liet prof. Schermer- horn geen gelegenheid voorbijgaan om'óp de vlieg- velden waar zijn toestel neerstreek met grote be- minnelijkheid aan de verzamelde journalisten zijn oordeel te geven over wat er op dat ogenblik iri de Indonesische politiek aan de orde was. Dat meri.
als direct betrokken politicus in een bepaalde zaak er ·meestal beter aan doet er het zwijgen toe te doen, of althans de nodige voorzichtigheid te · be- trachten, leek niet de opvatting van de genoemde.
Vrij en frank gaf de professor zijn oordeel aan wie het horetl wilde;
* * *
De·lezer vergeve ons wanneer wij de herinnering . aan de voormalige minister-president weer wakker roepen. Wij !JlOèste~ aan .dat vele praten terugdeflltën toen wij vorige· week het in~erview
fit éfe courant lazen, dat de voorzitter van de
~e Ka~fractie·:vanAe.'Parti.i. van .'1:-. M":>,
bel4 aán eriige rêdacteuren ~ ~~Aneta ~~ ~t A.N.P.' had · gegeven: ·En de gedàchte aan pr~t.
Schermerhom 'ls bij ons nog levendiger geworden toen wij · kehnis kregen . van de ontknoping der gehele geschiedenis. Het resultaat van he~ door de heer Van· der Goes van Naters gegeven mterview it namelijk ook schrikkelijk verdrietig. .
De heer Van der Goes Is niet zo maar bij toeval met die redacteuren in contact gekomen. Hij was teleurgesteld over . de uitslag ,van de bespr~kingen
tUISen Nederland en Indonesië over het Nieuw~
Quinea-vraagstuk en hij. vreesde. dat. het niet goed
zou gaan mèt .de Nederlands-I!ldonesischlj! Unie.
Jln zo heeft hij het initiatief genomen tot het Inter- view, opdat zijn mening in Indonesië zou worden·
geboord.
Wat er v~ overgebleven is, .Is 4e:i;er dagen in d~ .·
dagbladen. · genoegzaam duidetljk. gew(!i.dea..
J(8a'r Wij ~n toch niet aan de zaak voorbijgaan;
wlïlt er. zitten facetten aan, die zeer wonderlijk zljtl in onze ogen. ~
Van belang Is niet waar nu het verschil tussen het door lnr. Van der Goes in Het Vrije Volk ge- schreven artikel en ûjn interview vandaan is ge- komen. In. het laatste stond immers, dat bij het eventueel hervatten van onderhandelingen uitge·
gaan zou kunnen worden van overdracht der sou·
vereiniteit over Nieuw-Guinea aan Indonesië, ter- wijl dat niet was te vinden in zijn artikel in Het Vrije Volk. ·Maar wel is essentieel, dat nu naar voren is gekomen, dat er in ons land ook "geheime
democratie"~) wordt bedreven, dat de fractie van de Partij van de Arbeid in ~Tweede Kamer tij·
dens de onderhandelingen aan de regering de sug- gestie heeft gedaan: "overdracht van souvereiniteit aan Indonesië met beheer door Nederland voor een lange reeks van ]aren". En dat niet in het open·
baar, maar - zoals Het Parool Maandag schreef -:- in "een brief tot de minister-president".
Ziet, hieruit spreekt een merkwaardige menta- liteit: Wanneer de ftactie van de Partij van de Arbeid meent, dat de zaken niet goed gaan, dan mengt .zij zich in het gE)val met een brief· aan de Regering. En wanneer dan enige weken later de voorzitter van de fractie van de Partij van. de Ar·
beid meent; dat "het voortbestaan van de Neder,.;
Iands-Indonesische Unié in het gedfug Is", dan acht hij het nodig, dat zijn opvattingen in Indonesië bekend worden. Dat komt er dus in feite op neer, dat de Partij van de Arbeid, althans haar practise- rende politici, van oordeel zijn, dat zijmede moeten spelen in aangelegenheden, die der regering ~n,
Dat de Regering eigen bevoegdheden en eigen taken heeft, dat is dus een leer, die de ?.v.d.A.
op belangrijke punten volslagen negeert. ZIJ wenst mede te spreken in regeringszaken en wanneer de voorzitter der fractie .van mening is, dat er sevuen
dreigen, welnu dan zal hij de taak der regering wel eens eventjes overnemen en dan spreekt hij het "verlossende" woord tot Indonesië.
.. ~ ..
Dat dit "verlossende" woord zo weinig verlossing
geb~acht heeft en in Indonesië ook al niet het minste succes had, moge voor de betrokken politi- Cus verdrietig zijn, voor ons is het erP:stige van de zaak, dat de Partij van de Arbeid blijkbaar over- gaat tot geheime democratie (de brief aan de mi- nister-president) en dat haar fractie-voorzitter in de
Tweede Kamer overgaat tot buiten-parlementaire acties en, over het hoofd der regering heen en bui- ten het parlement staande, ziCh regelrecht tot In- donesië wendt. Het lijkt nodfg op deze aspecten van de . ;taak de aandacht te vestigen, waiJ.t men hee~t hier te doen met factoren, die voor het aan-·
zien van Regering en· parlement. funest zijn. Maar niet alleen voor het aanzien, Voor een 'Regering is het zeer 'moeilijk ~e regeren, indien daar figuren tu$Sen d9or .kruisen, die op· haar beleid invloed trachten te oefenen en die mede op haar stoel
· ~il;len,. ~~. ;!litten ,en .~en' reg~rip.g . moet wel. ern- atilt VetzWitkt -w-or~effi itt haar houiiing, wanneer niet ·:regeringsveràiltwoOl~delijkhêid dragende pÓli"
tici het bij tijd en wijle nodig achten om zich als derde .partij in bepaalde onderhandelingen te men- gen. Dat voorts de waarde .van parlementaire ge- dachtenwisseling wel zeer wórdt verminderd wan- . neer één partij zich in geheim contact met de Rege-
ring begeeft, behoeft wel geen betoog. ·
Het Is dan ook wel heel erg mis wat de heer Van der Goes van Naters heeft gedaan.
n e t was duidelijk, dat de door de heer Van der . Goes gelegde bom op een bepaald ogenblik en in een bepaalde· richting zou moeten barsten.
Veel veronderstellingen zijn over de mogelijkhe- den . van dat barsten geuit. Daarover behoe~n wij niet ,.te schrijven, want uiteindelijk Is ons nu be- iend, dat degene, die de bom· gelegd heeft.' Is ge- iaàkt,. warit de verklaring van het partijbestuur
van de Partij van de Arbeid is duidelijk gegeven om de in het interview van de .heer Van der Goes op de regering vervatte critiek goed te maken en om, zoals wij het in de Volkskrant lazen, "dt!l"heer Van der Goes in zijn (rode) hemd" te laten staan.
Maar overigens zien wij ook hier weer het zon- derlinge verschijnsel, dat een partijbestuur zich gaat uitspreken over een concrete politieke situa- tie en de daarin door de Regering aangenomen hou- ding. Gaat nu het partijbestuur van de P.v.d.A.
naast de Tweede Kamer-fràctie mede regerinkje
spelèh? /
Laat men tot slot bij alles wel goed in het oog houden, dat de heer v.d. Goes in zijn rechtzet- ting van het misverstand zeker het een en andèr heeft. verduidelijkt, maar vooral duidelijk heeft gemaakt, dat de opvatting van de Tweede Kamer- fractie inzake overdràcht der souvereiniteit reeds geruime 'tijd aa:ri .h.et kabinet bekend is. En dat thans het partijbestuur van de P.v.d.A. ervan spreekt, dat dè door de Nederlandse rcge•·ing ge- dime'< voo.tstelleil "eèiÏ ''ilánv:üitdbaar uitgangspunt"
vormen .voor ve;rdere 9~dèrhfttlQ.eliJ;tgen. De vraag is nu of de P.v.d.A. ministers in het kabiáet vol- doende kracht· zullen tonen oin zich te verzetten tegen deze. invitaties om verder· af te glijden. En dan is de volgende vraag hoe dan het kabinet in zijn geheel zich zal houden, Dat wij in zijn kracht niet veel vertrouwen kunnen stellen is de laatste weken weer genoegzaam gebleken.
Wij willen thans met deze opmerkingen volstaan.
Hoe wij staan tegenover het door de regering gevoerde beleiq e'n d0or hapr ter tafel gebrachte voorstellen. heeft mr. Oud vorige week duidelijk uiteengezet. Wij moeten thans afwachten wat het parlementaire debat, dat verwacht mag worden,
zal opleveren. · . K.
~) Wijnemen: deze terminologie van Prof. Romme gaarne over.
lnlossen· van een Ereschuld is plicht
In zijn ;,Parlementaire Flitsen" geeft onze parle-.
mentalre redacteur een samenvatting van de gedachtenwisselingen, die enkele weken geleden in de Tweede en Eerste Kamer over de afvloeiïng van Ambonnese oud-militairen hebben plaats ge- had.
De in de beide Kamers der Staten-Generaal aan de dag getreden zorg blijkt waarlijk niet voor niets te zijn geweest. Al werd dan van de zijde der · Regeringstafel uitgesproken, dat zo lang mogelijk aan de vrijwilligheid zou worden vastgehouqen, en al lag daar dan het vonnis van de Haágse Rechtbank, dat niet-vrijwillige afvloeiïng verbood, thans :l!ijn wij al weer in een ander stadium. Wij zouden willen zeggen: in een uiterst beschamend stadium. Want thans mag geweld worden gebruikt tegen de Ambonnezen, en voorts is de Ambonne- zen aangezegd, dat zij vóór 15 Januari moeten kie- zen uit 3 ni.ogelijkhedeü. Deze berichten hebben ·op ons een diepe indruk gemaakt. Toen de Heer Oud iri Mei zijn bekende motie indiende, begrepen wij zeer wel, dat het door het Kabinet gevoerde slappe
· beleid ten aanzien van het zelfbeschikkingsrecht vooi:• Ambon en de Ambonnezel\ de situatie nog erger moest maken dan zij al was. Wanneer men echter voor de feiten staat, dan bedroeven en be- schamen zij ons toch weer.
Wij beseffen, dat een• Kabinet op een goed moment moet . zorgen, dat er geen ongelukken
~iéden, en het kan gedwongen zijn een oplos-
sing voor moeilijkheden te forceren om ernstiger te voorkomen.· Maar wanneer men dan gaat for- ceren, waarom· dan· de· Amb0nnezen zo beperkt in hun keuze? Waarom deze mensen niet tevens de mogelijkheid gegeven naar Nieuw-Guinea te gaan en ook riaar Nederland te komen? Het gaat hier om een groep trouwe mannen, die op onze hoogste dankbaarheid recht hebben. Welnu, die moet men dan ook mogelijkheden bieden, waaruit blijkt, dat hun trouw niet wordt vergeten. Zeker, overkomst naar Nederland brengt zeer veel moeilijkbeden met zich, niet in het minst voor de betrokkenen zelf. Maar er is voor ons alle reden om met alle m•lijke kracht die moeilijkheden te overwinnen.
Laat de regering alsnog haar beleid wijzigen. Wij hebben een grote ereschuld aan de Ambonnezen!
Die in te lossen is onze plicht. K.
De redactie-secretaris is .voor korte tijd buitenslands. Vérsoeke derhalve alle copy voor het volgende nummer te willen senden oon:
G. STEMPffER, Prinsengrá~ht 1077,
Amst~rdom, Telefoon 35343.
18 M.NllABl l H 1 - PAG. S
•
V.V.D. trad in het krijt voor de Amhonnese militairen
Prof. Molenaar kreeg belangrijke toezeggingen op het stuk van de Omzetbelasting
De even moeilijke als pijnlijke kwestie van de afvloeiing der nog op Java in een aantal kampen ~er*omelde Ambonnese oud K.N.I •. L- militoiren · is vlo.fc: voor h~ ~erstrecès in beide Kamen .der· Stoten•.
Generaal"nóg aàn.·de orch! gêwe'èst~ Jn "de Tweede Kamèr was hèt de . interpellatie-Gerbrondy, welke daartoe de gelegenheid .bood en in.
de Eerste Kamer de aan de orde stelling van het ontwerp uitzending dienstplichtigen, waarbij de ter"'ijn, gedurende welke de laatste Nederlandse dienstplichtigen· nog in lndones.ië zouden blijven, tot uiterlijk 1 April werd verlengd.
· Dot ook de Eerste Kamer dus nog gelegenheid kreeg over dit onderwerp met minister s' Jacob van gedachten te wisselen, was wel zeer nuttig, aangezien, naar het algemeen oordeel, de interpellatie- Gerbrandy nogal onbevredigend was verlopen. De voornaamste oor- zaak daarvan was wel dit: dat zij - toevallig - slechts enkele uren na het vonnis in kort geding van de president van de -Haagse Rechtltank werd gehouden. Dit vonnis moest daardoor het debat wel beheersen, maar niemand had nog volledig en rustig van de overwe- gingen kunnen kennis nemen.
Zoals bij een il:lterpellatie gebrui- kelijk is, speelde het voornaamste gedeelte van het debat.zich daarbij af tussen de interpellant en de minister ..
Ook mr. Oud lll€ngde zich·echter eni- ge ogenblikken in het debat en wel voornamelijk om te protesteren zowel tegen een interruptie van socialistische zijde, dat dit vonnis "een politiek von- nis" zou zijn, als tegen een uitlating van de minister. De bewindsman had namelijk gesproken van "een rel rond een .kort geding"; Deze uitdrukki.Dg achtte de heer Oud weinig gelukkig en hij meende van de Regering te mo- gen vragen eerbiediging vau een .meb- terlijke uitspraak, onverschillig of .zij het er m~e eens is of nièt. Het spreekt vanzelf; aldus de heer Oud, dat in een rechtsstaat, als waarin wij leven, de Regering zich onvoorwaardelijk on- derwerpt aan de uitspraak van de rechtèrlijke macht.
E r was ook gezegd, dat de presi-
op morele grond dus terecht als de eerste kernvraag stellen of de afvoer van de · Ambonnese militairen naar Ambon en de omliggende eilanden in- derdaad geheel vrijwillig geschiedt.
Dè minister had medegedeeld, dat 90%
van hen de desbetreffendè formulie- ren had getekend. De heer Wendelaw zei nu met nadrUk: als de mfnister dat verklaart, aanvaard ilt dat onvoor- · waardelijk. Toen, op dat ogenblik, hebben die Ambonnezen er dus zo over gedacht. Zij hebben t o e n be- sloten, vrijwillig daarheen te gaan:
Maar denken zij daar nu n o g zo
~ver?
Iedex: .mens, zo merkte de heer Wen- delaar op, komt wel eens terug op een aanvankelijke verklaring. Dat doen zelfs mensen met een rijpe en grote levenservaring en met gevoel
· voor verantwoordelijkheid. Ik meen mij te herinneren, dat dit zelfs wel eens aan ministers is overkomen. Ik zal geen voorbeelden noemen, maar ik herinner ze mij toch wel. Hoeveel te eerder mogen wij dat dus verwachten van jonge militairen.
Vervolgens behandelde spr. uitvoe- · rig de vele vreemde misverstan~
den, die met betrekking tot de ver- zending V«!:\ vwscJl'm,ende te}~· ...
men waren ontstaan. Onjuist aChtte·
hij het ook, . dat . de minister de af- vloeiïng van· de · Ambonnese militai- ren zozeer koppelde aan de datum van terugkeer der Nederlandse militairen.
Staat het vast; zo vroeg hij, dat de eerste militairen, die met de "Van Outshóorn" zijn overgebracht, volko- men vrijwillig zijh gegaan? Gelooft de minister niet wat te lichtvaardig de papieren en de verklaringen, welke hem voor$elegd worden? Hebben som- migen bijvoorbeeld niet .in de mening verll:eerd, dat weigéring sk'afbare dienstweigering zou zijn? Het gaat hier, aldus onze woordvoerder, om de eerste rechten van de mens op leven en veiligheid.
E en andere, zeer logische vraag, was: Als de minister alleen maar vrijwillige afovloeiïng :to-epast, waarom maakt hij zich dan zo druk om dat vonnis en gaat hij iii hoger beroep?
Dat vonnis doet toch oók niet' ander~t dan niet-vrijwillige afvloeiïng ·verbie·
den?
Tenslotte opperde de heer Wende- laar in verband met de plannen om van Nederland uit een missie naar Java te zenden, de _gedachte in deze
· missie eruge leden van de Tweede Ka- mer te benoemen.
'' Minister s' Jacob bevestigde nog- maals met. nadruk, dat %ij, die met de
"Van Outshoom" naar de Kei-eilan- den waren vertrokken, geheel vrijwil- lig hun keuze hadden gedaan en bfj dè debarkatie had ook geen enkele moeilijkheid plaats gehad en niemand was op zijn besluit teruggekomen. :De
minister wenste zelf ook zo lang mo~
gèl1.ik aan de vrijwilligheid vast te houden, maar hij moest er toch mee rekening houden, dat 1 April toch de alleruiterste datum moest zijn, waar- op alle Nederlandse militairen waren
vertrokken. Er zou dus een ogenblik moeten komen, dat de lmoop moest worden doorgehakt en in dH verband de~!f de minister de ()Ok voor de heer Wendeiaar uiteraard ni~U"Wê medede- ling, dat het vonnis zich beriep op een verouderde tekst van een voor deze militairen geldend algemeen regle- ment, aangezien dit na 1935 was ge- . wijzigd. Sedertdien k u n n lt"n zij bij
demobilisatie worden vervoerd naar _gebieden in Indonesië hunner keuze, maar heeft de Regering ook het recht gekregen, hen ter plaatse te doen af- vloeien.
'II.et is duidelijk, dat dit beToep op .~:r· een niet meer geldend regl~
een der voornaamste overwegingen voor de Regering is, om in hoger be·
roep te gaan. Tegen dit enigszkls ver- rassende novum viel uiteraard op dat ogenblik. weinig aan te voeren. Toch wist de· heer Wendelaar bij de replie- ken de minister nog een zeer . belang- rijke verklaring te ontlokken. Er zijn.
zo zei de heer Wendelaar, Ambonne•
zen, die bij de Indonesiirs op een
"zwarte lijst" staan, De2e .mensen lo- pen bij afvloeiïng op Indonesisch ge•
bied dus direct levensgevaar. De mi·
nister heeft . uitvoerig beteogd dai .ea waarom het onmogelijk is, al die Am·
bonnezen met hun vrouwen en vele kinderen hier, naar Nederland toe te halen. Maar is hij niet bereid, alibans d e z e bedreigden en ·hun eventuele gezinnen in Nederland asylrecht te verlooen?
Dit nu heeft minister ·s• · .lacob 4e heer Wendelaar nadrukkelijk toel)ll!- zegd en hij deelde mede, dit· ook bij de behandeling van het proeet Jn ho- ger beroep te ZUllen laten bevestigen.
Inmiddels is komen vaststaan, dat het hier 90 militairen betreft. met bUn ge- zinnen (voor zover het gebmilden be- treft) in rotaal ongeveer 350 personen omvattend.
Het was, afgezien van een - dank zij de heer Wendelaar mislukte-po- ging van de K.V .P.-er de heer K«- stens om het debat op ·lager politiek niveau te brengen, eeri diseu1111ie op hoog peil, welke nog eens beeft be•
vestigd, dat wij, V.V.D.'ers, de trouw der Ambonnezen aan de Nederlandse dent zijn bevoegdheid te buiten
zou .zijn gegaan, en men had biervoor o.a. een beroep op een uitspraak van prof. Kranenburg in een'van zijn wer- ken gedaan. Mr. Oud antwoordde daarop: Indien wij van oordeel zijn, dat de bevoegdheid van de rechterlijke macht in de Grondwet en de wet niet juist is geregeld, moeten wij de Grondwet en de wet gaan wijzigen.
De stelling van prof. Kranenburg is, dat er een terrein moet . zijl), waar•
mede de rechter zich niet moet be- moeien, omdat het niet tot de aard van zijn bevoegdheid behoort. W e 1 k terrein dat is, dat moet de wetgever uitmaken. De pijler, waarop de rechtsstaat rust, is deze, dat de be- voegdheid van de· rechterlijke macht, binnen de grenzen van wet en Grond- wèt, döor de rechter Z'elf wordt be-
paald. · · ·
~
·. · Dese burger
t
Q
is diep geschokt door het feit dat Londense kleer- makers hebben verklaard, dat president Trumcn af- schuwelijke das.!en draagt.
Deze burger ,zou wel willen dat hij de zorge~
der Londense kleermakers mocht hebben en geen andere.
• zaak niet w i 11 e n vergeten. Wij ge•
ven toe, dat de kwestie Vll\1 bun· af··
vloeiïng een moellljke is e ·41t& . deze
vele kanten beeft, maar op Jd8t0riscbe èn morele gronden zullen wij ons nooit zonder meer van hen mogen afmakea.
precies een week later vond over datzelfde. onderwerp in de Eer- ste Kamer een. debat plaats, en wel naar aanleiding van ·het in de aan- vang genoemde wets-ontwerp. Er was nu gelegenheid geweest om het ·von- nis van de rechter rustig te bestude·
ren en dank zij de heer Wendelaar als eerste en VQornaamste woord-voerder, werden nu · dan ook allerlei twijfel·
punten uit de doeken gedaan. Zoals ook elders _;werd opgemerkt, wist de heer W e n d e 1 a a r zijn · betoog zo~
zeer op de eigenlijke kernvragen 1e richten, dat de heer Algra (A.R>
daaraan vrijwel 'niets meer had töe te voegen en de C.H.~fractiè zelfs geheel van het woord afzag.
n=t
rechterlijk vonnis verbood, kort gezegd, iedere onvrijwillige af- voering naar Amlmn .of ander door de A.P.R.I.-troepen beheerst gebied en de heer Wendelaar kon op deze zowel alst 0
t t 9
Geen kleermakers zo deftig, zo serieus, zo ongenaakbaar -"als Londe~e . kleermakers, maar ik waag het te zeggen:
hun zorgen zijn m ij n zorgen niet.
Ik wilde, dat het wèl zo was.
J~ wilde, d4t ik mij met heilige, bTtl1&den.de ver<mtwaar- digmg om de dassen van de president, achter de .ü&ndense kleermakers. kon scharen.
:Ik wilde, dat: ik mij bekommeren kon om de dassen van Harry.
.Maar dat kan ik niet.
Al. zou de president de àller-lelijkste dassen van de wereld dragen - met poppetjes, met scheepjes, met paard- jes, met autootjes - ik zou niet verontwaardigd zijn.
Al zou de president helemáál geen das dragen, ik zou er geen oog minder om dicht doen en er geen seconde ver- ontwaardigd om zijn.
Ik heb, mijneheren kleermakers van Londen, andere zor-
•oen dan gij. - ·
Zij zijn zó veelvuldig en zó zwaar dat, al gelooft ge dit niet, de kleding der presidenten niet eens in aanmeTking komt voor enig onderzoek mijnerzijds.
Want ik zou de slechtst-geklede president met de luidste
~as uitbundig toejuichen als hij er voor wist te ZUJ'gen dat ons de das n i e ~.werd omgedaan.
Ik ben'ijd U, Londense kleermakers, om de klelnheid Uwer zorgen, om de nadrukkelijkheid Uwer onb.Vpe- lijke verontwaardiging.
Moge de wereld gedogen, dat gij U ongestocwd kunt
·wijden aan de beoordeling. van dassen. , .·
Moge die zelfde president, wiens dassen Uw unmkbrau- wen doen fronsen, met welke das dan ook, de . tDfm!ld in staat doen blijven zich om dassen te bekommeren.
Dit is, mijneheren kleermakers, de hariedasBemoons vatl DEZE BURGER.
V óór het Kerstrecès heeft de Eerste
· · Kalll€r ook het complex Yan be- lasting-ontwerpen, waàtVIm de ver-- Iaging van inkomstenbelasti.Dg en loonbelasting en de verhoging en t~
· nische wijziging van de omzetbelas- ting wel de voornaamste waren, nog afgehandeld. Dat was trouwens zeer gewenst, om niet te zeggen noodzake- lijk, in 4trband met de samenhang tussen deze ontwerpen· en cte huurver•
hoging, welke op 1 Januari zou in·
gaan.
Men zal zich herinneren, hoeveel strijd daarover in de Tweede Kamer met minister Lieftinck is gevoerd. De beraadslagingen moesten, omdat deze waren vastgelopeil op bet amende.
metrt-Lueas, zelfs vrij geruime 'ti,J4 voor nader beraad worden gesellont en zo moest de eindbehandeling ten- slotte nog zeer overhaast _ psehieden.
Bet is op het .betreitren&waardige van deze overbaasüna. vooral met betrekking tot de door de m~
ter op· het ~átlte ogenblik aanga.
bracbte IDarijpeDele w~ in de OllllfltbelastiDg, dat prof. llloleuaa~
voer onze fractie terecht heeft geweo
zeu.
<Vervolg ·Gp· pag. t»
[ VAN WEEK T07 WEEK
Radiog~prek (I)
1\llen schrijft ons:
W ij hadden een gesprek met een radio-de.,.
kundige, die behulpzaam ia bij de sa.meu•
atelling van programma's en een wetende OD.der
geen of weinig .bericht binnen. Die beschouwen het vechten tegen de ze programma's blijkbaar als vechten tegen de bierkaai. En stemmen af op een buitenlandse zender en een beter programma.
Radiogesprek (11)
ding. Iedere rueuwe kracht, elk nieuw idee elke poging tot verbetering, wordt . dus argw~nend ontvangen - men kan immers nooit weten of men geen mededinger binnenhaalt en de eigen positie ondergraaft.
Dit hele radiowereldje, aldus deze wetende, wordt beheerst door strijd om het behoud van positie en populariteit en dus door ... broodnijd.
Vandaar dat het zo moeilijk zal zijn een werke·
lijk . ingrijpende en afdoende verbetering aan te
wetenden. · ·
Het thema. van het gesprek: een groot deel van intellectdeel Nederland luistert niet naar de
·•ede:rtandSe programm!l!s tnet ultzoJ;lderl.ng van de nieuwsberichtezs. En ook het A.N.P. oogst
aeer blaam dan lof voor deze nieuwsuitzendingen.
D it wil dus zeggen - en hier ligt vermoede·
lijk een oorzaak- van .het kwaad - dat eigenlijk een betrekkelijk kleine groep óp l{ïtsch ingestelde luisteraars de samenstelling der pro·
fP."amtna's sterk beïnvloeden.
brengen. · ·
De wetende zuchtte dat er voor iets. ernatip eD iets moois zelden en in elk gevfl.l geen b 1 ij·
·v e n de plaatS was - goedkope pret en goed~
koop gekrp.ai winnen o~ alle . .afatanden.. D~ lol ..
en de lacb, de onvetbloemdè Kttacl!: behéera 4ê · ·
mterofoon, ·met de V ARA onbedreigd Op vele lloofdlengten eerste.
Een tekenend voorbeeld. Nog niet lang geleden werd als hoorspel uitgezonden een lach-en-gein·
Bt~,4&t. h® oud CIOk. op ll:4t ~-~
-~ "'a8.n hOUdt. De uitzèndfrlg van dit' p<Were
$tUk werd' door verscliillende omstandtghedèn ZO isleèht, dat de uitvoerenden zich SCHAAMDEN!
DeSondankS kwarnen, en weer uit die betrekkelijk kleine groep luisteraars, STAPELS brieven bin·
nen met verzoek om.. ... HERHALING!
Radiogesprek (111)
.
o~e ze$Jmap. vindt de ,Radio Olympus no_g al·· ,, tijd een van de merkwaardige successen.
waarbij de meeste luisteraars de larmoy.erende
s.m de Wolff maar op de!'lkoop toe meene.men.
Want de enige godin en de overige goden .zijn allen, vlotte, knappe sprekera, die prettig ,.aan·
spreken" en hun oordeel goed formuleren. Dat oordeel vindt zijn ankergrond natuurlijk in het al dan niet personalistisch socialisme.
Het merkwaardige is dat velen, dit erkennen~
de, st.eeD en been klagen, en dat desondanks het . pl&tvloel'lile, de grol en de gein, de programma's
b 1 ij v e n bebeeraen. Aldus de beschamende realiteit.
Wat kan hiervan de reden zijn?
Want elke luiateraar betaalt zijn f 12 per jaar aan de PTT, en dan mag verwacht worden dat h\1, en vooral zij, niet onverschillig blijven voor let gehalt-e der programma's.
Onze wetende zag dan ook geen oplossing tenzij deze ten onrechte ,.heersende" groep kan worden verdrongen. Dat zal niet gemakkelijk zijn:
late. omdat er onder de intellectuelen geen of weinig lust meer bestaat voor pogingen onze in schotjes en schotjesgeest hopeloos verdoolde Radio-omroep te verbeteren - men gaf de hoop op een Nationale Omroep met een goed pro·
gramma op;
· Vandaar dat deze, door talloze andersdeJ;lken·
den 6 6 k beluisterde uitzending propagandistisch gevaarlijk· is.
Toch slaagde geen enkele andere omroep er tot nu toe in een dergelijke, op hoog peil staande regelmatig terugkerende "ronde-tafel-conferentie"
te vormen. ·
Evenzeer mag worden .verwacht, dat niet al deze luiateraars behoren tot de platvloerse lie·
den, die de grol en de gein wensen. Indèrdaad - aldus de wetende - dat mag worden verwacht.
Kaar die verwachting wordt niet v~ITUW. ma de programma's blijven uitgesproken s 1 e c h t. -
De reden?
Wel, er heeft zich geleidelijk een groep luiste·
raars gevormd, voor wie de radio leveD8VldHng werd. Die groep bestaat hootdzatcelljlt uit de vrienden van de .,lol" en de l&llh. Zij beluisteren de uitzendingen. Zij sturen hun oordeel naar de programmaleiding. Er wordt dus aandacht be·
llteed aan hun wensen.
Me, omdat het Radiobestel zelf, zowel in pro·
gramrnaleiding als in vele medewerkers, is inge- steld op de huidige programma's van onvoldoen· · de gehalte.
Dit bewijst - aldus onze zegsman - ho~ moei- lijk het is een werkelijk goed nummer in deze programma's te ,.maken" en op peil te houdep.
Aldus enkele punten uit dit radiogesprek.
Ongetwijfeld zullen vele lezers dit gesprek met ervaringen betreffende eigen ontstemming en te·
leurstelling kunRen aanvullen.
Daarom tena!otte deze vraag: is het nu wer- kelJt geen tijd dat aan dit radio-geschutter, waar- aan jaàrlijks miiUoenen worden besteed, een eind komt?
Want - en dat is het eigenaardige - van de teleurgestelden en ontstemden komt als regel
Dit wil ook ze&'~Pln dat, o.a. waar het de. hoor·
spelen betreft, eeD> gJ'OOt aantal actrices en ac·
teurs hul! bestaaa in. het radiobedrUt VQilden.
Aan het toneel WIIIS of is voor hen gJaen plaat1.
Er is hen dus, en volkomen begrijpelijk; aHès aan gelegen hun plaats In het radiobedrijf te behou~
den. Voor velen onder hen,ls dit alleen mogelijk bij deze progTamma's en onder d e ze spellel•
Allicht!, was, het antwoord van onze wetendè, maar weet u HOE?
SOCIALISME· EN DEMOCRATIE
D. e Guinea-conlerentle mwluldPU.
V.
d~ JiGeft voor · .. l.of~oue binnenlààdse politiek gevolgen, welke in betekenis ver uitgaan boven dl.e van het geval zelf. Ook als daa.r-
110~ geen Kabinetscrisis toebehoort - die thans in open discussie is - IJ er al dadelljk het merkwaardige licht dat thans valt op de tactlek van sommige socialistische leiders ea
op de meningsverschillen, ·die er klaarblijkelijk fn de P.v.d.A. · op dit punt bestaan. In zijn hOOfdartikel be·
spreekt onze hoofdredacleur deze kwestie. Daar wijst deze-op de grote aevaren, die de door dt- P.v.d.A.·poli·
tf,el toegepaste tactiek Vl)Or ons :par- lementaire' leven inhouden. In aaJJ.•
IJlUiting daaraan willen wij nó1. an- dere aspecten • in het licht· stellen.
Nauwelijks had de heer Vàn der Qoes van NaterS zijn bekende pers.;.
Ylr'klaring afgelegd - over het ver- aobS tusSen de• • ·zijn eigenhandig utikel in Het VrUe Volk spreken we
bier maar niet ..,.... of in .,PanLat", bet offlcille weekblad der partij, ver- Rbeen eèn a.rtiltel van het Tweede s.merUd Scheps, getiteld "Reken- 841hap van geyoeleM inzake Nieuw- Oubtea (Irian) ".
•• * .
Elders in ons blad wordt. ee"'·s~·
van dit artikel we~rgegeven.
Daaruit blijkt, dat terwijl Jhr. van der Goes overdracht van Nederlands Nteuw-Guinea aan Indonesië een voor
ODS land aanvaardbare basis voor ver- dere .,onderhandelingen" acht, zijn partijgenoot c:laarenteem betoogt:
,,Nederland {kan) in de J:r,.idige toestand Nieuw-Guinea niet aan . de R(epubliek) I<ndonesia) overdragen.
Nederland is er allerminst toe ver·
plicht. Nederland k&n <;le o:Ver~, dracht van Nieuw-Guinea aan de R.I. moeilijk liltellen als een logisch uitvloeisel van de Ronde-Tafelcon-
ferentie." .
Voora de ~er Sçheps staat en valt de beslissing inzake Nieuw·
Guinea met de wil van de bewoners van Nieuw-Guinea.
,,Met het bloedbad van Ambon voor ogen, met het geweld van de door de R.I. geworpen bommen in de oren, kunnen wij verstaan, dat de bewoners van Nieuw-Guinea, voorzoverre zij een oordeel kunnen vormen er niets voor voelen om deel
ta. W.O* "V. de. staat Va.Jl. :ÖJa•
arts.." . . . . .
Dit is. dus wel een heelander ge- luid dan de .heer Van der Goes liet horen; over diens wonderlijke sugges- tie (door de brUske afwijzing van In·
donesische zijde reeds waardelOos ge- worden!) is in de Dinsdag j .1. door het hoofdbestuur van de P.v.d.A. gepubli·
ceerdè verkiaring niet meer gerept.
De heer Van der Goes heeft hier- op zijnerzijds nog weer een verkla·
ring laten volgen, waarbij hij zijn uitvlucht zoekt in een misverstaan van zijn eente· dito. Hij zal, ver·
moeden Wij, zelf wel niet veronder- stellen, dat hf;J hiermede de indruk weg kan nemen, door zijn partij·
bestuur f()rmeel te ·zijn gediskwali·
ficeerd. Wij weten niet, wat de heer Van dèr Goes tót het atleggen van
ZUn eerstè Wirklaring heeft bewo·
gen. Wàt we wel weten is dit, dat zo ver onze herinnering reikt, ·Dim·
mer een paPtijbestuur een ofiicU!le verklaring van de eigen fractieleider zo kennelijk afwees.
• • •
D at 's he~ Van der Goes op- treden aan de Nederlandse zaak en aan de kracht van het rege- ringsbeleid niet ten goede komt, is e.ven duidelijk als betreurenswaar- dig in een tijdsgewricht, waarin na·
tionale eendracht eerste eis is; Er is reeds op zichzelf weinig rèd~m tot juichen over de kracht, die de Rege- ring in het geval•Nieuw-Guinea heèft ontwikkeld. Wanneer we thans ver·
nemen, dat ook tijdens·de onderhan~
delingen met de Indonesische dele·
gatie van: d~ zijde van deP. v. d. A.·
fractie invioed op de Regering is uit- geoefend om haar oorspronkelijk .Standpunt ·prijs te geven, kan dit ons alechts äterken in het gevoeleil, dat deze Regering inderdaad tot mach·
teloosheid is gedoemd, aangewezen als zij is op de steun van de P. v. d.
A..·fracUe, gelijk die zich thans ge·
draagt. '
•••
nat ook de niet-officiè1e socialisti·
sche pers-organen de zaak er niet eenvoudiger óp maken, spreekt wel·
haast vwelf. Het Pàrool blijft zijn na-oorlogse traditie getrouw door ook thans onze wederpartij {Indonesiö) alle ·argumenten aan de hand te·
·doen, dje het Neeletlandse standpunt kunnen verzWa.kkèn.
Ook Vrij Nederland {van welks hoofdredacteur Paraat in ander ver·
band zegt dat hij met Ds. Blllikes mank raat aan. het euvel de wereld enkel Zwart en wit te zi~) werpt een duit in bet. Ni~ilw-Guinea-zakje.
Het verze;kert, goed democraat te zijn en het parlementaire st-elsèl Ii"f te hebben. Doch die liefde belet het blad niet te schrijven, dat het een gezondere wisselwerking wenst dan·
die welke tussen de volksvertegeri~
woordiging van thans en de regering van thans bestaat.
.. ~ regering. ·die · e1lt ~nblik
tussen de Wielen geredèil wordt of worden kán, kan niet ·regeren" ·:..;.
zegt VrU Ne<lerland. Het blad doelt daarmede niet op eeu volksvertegen·
woordigf.ng, waarvan de op één ~
grootste fractie tijdens onderhanél~~
llngen met. Iildoneaii de Regering met eigen . ,,in!Ua.tleven" tussen de wielen rijdt,. doch een Kamer ... w&,li.r·
toe een Bruins Slot. behoort. 1!ln uit puur respect voor het parlementaire stelsel meent. het, dat slecht. c!e :P.
v. d. A.·fractie als erfgename van een Van Kol, een Cra.mer en ~
Stokvis, tot wier partij zièh mannen
hebben aangetrokken· gevoeld àfs Kraemer, die over r.ljker ervaring ginds beschikken dan alle Schoutens, Ouds en Bruins Slotten te zamen ~
inzake Nieuw~Guinea het verlossen~
de woord aoude kunnen spreken.
Wij zijn er in deie na-oorlogsjaren wel aan ge-Wend geraakt, . dat vóor onze hedendaagse demqcrattsche so~
cialisten blijkbaar gel~ het ,.nul n•aura d'eàprit horà nóus -et nos amis". Wij wisten echter nog niet, dat het begrip en eerbied voor .het
·parlementaire stelsel inhol!dt, zeits ervaren 'parlementari~s te betichten van onbevoegdheid tot de zaken, waarover zij geroepen zijn te oorde·
len en dat zijn in het pariemen~
stelsel nu eenmaal alle zaken, waar- omtrent de Regering aan de volks·
verte$'enwoordiging verantwoording schuldig is! We weten nu, hoe de- mocratische socialisten als de redac- tie -van Vrlj Nederland over deze grondslag van het parlementaire stelsel oordelen. Zij begrijpen blijk·
baar niet, hoe zU hiermede de : detnb·
eratie ondermijnen.
D e .,onparlementaire medewer··
ker" van Vrij Nederland maakt het, zo mogelijk, nog bonter. Hij ver~
klaart de hele Staten-Generaal liefst maar tot· een ,.onmondig orgaàn".
van democratie gesproken!
Wilt ge 's mans liefde voor het parlementaire stelsel peilen, dat nu eenmaal . een volksvertegenwoordi·
ging oplevert, niet uit honderd per·
cent socialistische ja•knikkers be·
staande, lees dan wat hij verder scllrijft: "Als een regering zich er•
van bewust is, dat zij meer moet op·
treden .. als psychiater tegenover zijn patiënt dan als regering tegenover aap. voor zijn taak berekend par- lement, dan doet zij .er beter aan, die taak neer te leggen dan zich aan onhoudbare verzekeringen te binden, die ~t respect voor het instituut re- IJ8ring verminderen."
. .
,.V .. rij Nederland en. zijn parlemen- . taire en onparlementaire medewerkera kunnen uit hetgeen wij uit het artikel van de heer Scheps citeerden Ieren, dat het nog niet illemf!&l .pa.tilnten (geesteszieken!) zijn, die overdracht van Nieuw- Guinea aan Indonesië ontoelaatbaar achten, tenzij zij ook hun geestver- want Scheps rijp achten voor psy·
chlatrische behandeling!
Dlt mogen de socialistische broe·
ders onder elkaar uitvechten.
Wat ·echter te zeggen van een democratisch socialisme als dat he~
welk in VrU Nederland aan het woord komt en dat tenslotte de wens uitspreekt, dat de regering aan. de Koningin voorstelle: ,.dit VQor ·zijn ~ volkomen on bereken•
de parlement. naar huis te stureQu.
Ve.rwacht h~t blad van zulk een, ontbinding iets· goeds voor Neder- land of ook maar voor dat heerlijke democratische socialisme ?
Ach neen,. het zegt te vrezen:
.,da.t we dan na verkiezingen gl'Qoi tendeels dezelfde bekrompenheld en ontoereikendheid zullen terug krij- gen."
Zo beschouwt een socialist dus de uitsp;raak . van de volkswil, ·wan- neer die niet tot een socialistische.
gewillig-volgzame mèerderheid. leidt~
Goebbels ~ onzaliger gedachtenfa · - was er niets bijl
G. A. DE RIDDER.
