Informatiebijeenkomst

(1)

Informatiebijeenkomst

Woensdag 25 september 2019

Nieuwe afspraken

Raamovereenkomst Verpakkingen

(2)

(3)

Programma

9:00 Welkom

9:15 Toelichting op proces (Staf Depla) 9:45 Resultaten tot nu toe (Olaf Prinsen)

10:15 Pauze

10:35 Deelsessies over belangrijkste onderwerpen 11:35 Plenaire terugkoppeling

12:20 Vervolgstappen en afsluiting

12:30 Lunch

(4)

Aanleiding en proces

• Raamovereenkomst Verpakkingen 2013-2022

✓ Afspraak om tussentijds kostenonderzoeken uit te voeren om zonodig afspraken aan te passen

• Tussenevaluatie – inventarisatie knelpunten

✓ Er is gezamenlijke behoefte en aanleiding voor bredere evaluatie

✓ Brief staatssecretaris aan Tweede Kamer met uitkomst tussenevaluatie (maart 2018)

• Vorming van inzet gemeenten

✓ Peiling VNG & NVRD (mei 2018)

✓ Motie ALV en komst Staf Depla

✓ Bepaling inzet VNG Commissie EKEM (november 2018)

• Onderhandelingen

✓ Oprichting Platform Ketenoptimalisatie en werkgroepen

✓ VNG Commissie EKEM stemt op 14 maart 2019 in met hoofdlijnen

✓ Voorstellen voor nieuwe afspraken

➔ VNG Commissie op 16 mei 2019 akkoord, onder voorbehoud van uitwerkingen drie punten

• Voorbereiding bestuursvergadering VNG en BALV

(5)

Uitgangspunten en inzet gemeenten

• Verhoging van de recyclingdoelstelling voor kunststof verpakkingen

• Verduurzaming van verpakkingen die op de markt komen (recyclebare verpakkingen en toepassing van recyclaat in verpakkingen)

• Afspraken voor de langere termijn om keten te sluiten tegen zo laag mogelijke maatschappelijke kosten met een zo hoog mogelijk milieurendement.

• Effectieve maatregelen voor de bestrijding van zwerfafval

(6)

Operationalisering inzet

• Gemeenten moeten te allen tijde aan hun inwoners kunnen uitleggen hoe er met hun inspanningen wordt omgegaan.

• Producenten zijn verantwoordelijk voor het “verwerken van hun verpakkingsafval”. Gemeenten moeten kunnen kiezen in hoeverre zij regie willen behouden.

• Aanscherpen van de kwaliteitseisen (meer vraag gestuurd) ten aanzien van sortering

• Continueren van de vergoeding voor inzameling en sortering van drankenkartons

• Separate afspraken over zwerfafval (continueren van de zwerfafvalvergoeding én uitbreiding van het statiegeldsysteem)

• Bepalen van passende kostenvergoedingen in samenhang met alle nieuwe afspraken

(7)

Speelveld

• Verpakkend bedrijfsleven is verantwoordelijk voor verpakkingen die ze op de markt brengen.

• In raamovereenkomst (2013-2022) is afgesproken dat gemeenten vanaf 2015 regie voeren over inzameling en sortering (en indien gewenst vermarkting) van kunststof verpakkingsafval

• Nieuwe EU richtlijn met aangescherpte doelstellingen

• Werkwijze van gemeenten loopt uiteen:

a. bronscheiding en nascheiding

b. via publieke organisaties, regionale samenwerkingsverbanden of zelfstandig

• Toenemende betrokkenheid vanuit samenleving en bedrijfsleven rondom plastic en duurzaamheid

(8)

Waar staan we en wat zijn de successen?

• Oprichting Platform Ketenoptimalisatie met bijbehorende werkgroepen (samenstelling ingezameld materiaal, afrekening 2017, 2018, 2019, afspraken 2020 en verder e.a.)

• Vorming van langjarige overeenkomst tussen het Afvalfonds Verpakkingen en VNG

➔ Makkelijker en sneller inspelen op marktontwikkelingen met behoud van perspectief op lange termijn

➔ Realisatie van betere milieuresultaten

• Nieuwe verdeling verantwoordelijkheid en langjarige zekerheid over vergoedingensystematiek

• Financiële risico’s gemeenten beperkt met behoud van zicht op (gemeentelijke) ambities op het gebied van circulariteit

• EU doelstelling t.a.v. recycling kunststof omhoog i.c.m. nieuw meetpunt zorgt voor prikkel bedrijfsleven.

• Oplossing van discussies uit ‘het verleden’

• Uniformiteit t.a.v. gescheiden inzameling PMD

(9)

Resultaat in vogelvlucht

Olaf Prinsen aan het woord

(10)

Resultaten tot nu toe

• De huidige praktijk

• Discussiepunten

• De tien uitgangspunten

• Het nieuwe model in de praktijk

• Overgangsmodel

• Regie houden?

• Nascheiding

• Vragen

(11)

De huidige praktijk

(12)

De huidige praktijk

• Gemeenten ontvangen een ketenvergoeding

• De vergoeding wordt slechts uitgekeerd over ter recycling aangeboden materiaal dat voldoet aan de DKR-normen

Inzameling

• Uitval bij op- en overslag door afkeur (X)

Sortering

• Uitval niet- recyclebare/

vervuilde stromen (Y)

Ter recycling aangeboden

• Uitval

doordat er geen afzet is (PET-trays) (Z)

IN: 100

Vergoeding=

(100-X-Y-Z)*€656,- voor DKR kunststof

Inzameling

Sortering

• Uitval

IN: 100

(13)

Discussiepunten

• Gecontracteerde capaciteit

• Afzet PET-trays

• Controleverplichtingen

• Kunststof niet-verpakkingen

• Kwaliteitseffect PMD-inzameling

• Vermarktingsvergoeding

• Verrekening van het residu

• Betalingen

(14)

10 uitgangspunten

1. Producentenverantwoordelijkheid uitgangspunt

2. Gemeenten volledig vergoed, basisvergoeding per ton

3. Inzamelvrijheid gemeenten

4. Langjarige afspraken

5. Afspraken eenduidig, transparant, uitlegbaar

6. Logisch en uitlegbaar voor inwoners

7. Brede fractie heeft de voorkeur

8. Bedrijfs- en huishoudelijk afval zijn gelijk

9. Doelstellingen omhoog

10. Uiteindelijk doel: 100% recycling

(15)

Nieuw model

• Gemeenten ontvangen een inzamelvergoeding voor alle ingezamelde PMD die bij overslag wordt goedgekeurd

• Bij op- en overslag is er een visuele keuring. Afkeur geschied alleen op basis van een landelijk geldend protocol, waarbij een challenge

mogelijk is

• PMD zijn zowel verpakkingen als niet verpakkingen

• Alle verpakkingen van P, M en D horen in het PMD. Ook niet-

recyclebare verpakkingen komen dus voor vergoeding in aanmerking

• We sturen op het verminderen van stoorstromen: stromen die

aantoonbaar voor verstoring van het proces zorgen. Ten behoeve van VANG sorteerproeven PMD bij gemeenten initiëren

(16)

Nieuw model

• Voor niet verpakkingen geldt dat wanneer meer dan 4% landelijk

gemiddeld wordt ingezameld, dit voor rekening gemeenten is. Geen reden tot afkeur dus, wel reden tot bijstelling van de vergoeding

• Er wordt vanuit gegaan dat landelijk gemiddeld er sprake is van 15%

stoorstromen. De gezamenlijke opgave is om dit te laten dalen naar 10% waarbij wanneer dit niet lukt het verschil wordt gedeeld

• Uniforme vergoeding voor de hele stroom PMD van €261,- als onderdeel van het totale afsprakenpakket

(17)

Nieuw model

Vergoeding=

(100-X-Y-Z)*€656,-

Inzameling

Sortering

• Uitval

IN: 100

(18)

Vergoeding=

(100-X-Y- Z)*€656,-

Inzameling

Sortering

• Uitval

IN: 100

• Uniform protocol, afkeur op basis van visuele inspectie, challenge mogelijk

• Goedkeur=vergoeding, dus (100-X)*€261,-

• Jaarlijks gekeken naar landelijk gemiddelden.

Uitgangspunt:

Alle PMD verpakkingen

(recyclebaar en niet-recyclebaar)

PMD niet verpakkingen

(max 4%

vergoed)

Stoorstromen (max 15%,

doel 10%)

Nieuw model

(19)

Transitie

• Vanaf 1-1-2020 moeten gemeenten kunnen overstappen

• Doel: sorteerders zo snel mogelijk mee krijgen in nieuwe normen, ook bij oude contracten ten bate van een uniforme communicatie

• Driemaandelijks de mogelijkheid over te stappen

• Oude raamovereenkomst blijft gelden als overgangsmodel

• Juridische borging gevraagd aan Ministerie

(20)

Regie houden

• Is regie houden mogelijk?

• Ja, in collectief zoals ook Midwaste/ HVC doet

• Dus, bij nieuwe afspraken twee mogelijkheden:

• Overdragen aan Afvalfonds/ VPKT

• Met andere gemeenten regieorgaan vormen en afspraak maken met Afvalfonds

• Belangrijk: allen moeten voldoen aan dezelfde eisen mbt bijvoorbeeld transparantie over wat er met de grondstoffen gebeurt

(21)

10 uitgangspunten

1. Producentenverantwoordelijkheid uitgangspunt

2. Gemeenten volledig vergoed, basisvergoeding per ton

3. Inzamelvrijheid gemeenten

4. Langjarige afspraken

5. Afspraken eenduidig, transparant, uitlegbaar

6. Logisch en uitlegbaar voor inwoners

7. Brede fractie heeft de voorkeur

8. Bedrijfs- en huishoudelijk afval zijn gelijk

9. Doelstellingen omhoog

10. Uiteindelijk doel: 100% recycling

(22)

Aanvullende afspraken/aandachtspunten

• Afspraken over nieuwe kostenonderzoeken (eens per 4 jaar) en jaarlijkse update om inzamelvergoeding vast te stellen

• Afspraken over aanpak grote wijzigingen

• Afspraken over uitgangspunten vergoeding nascheiding

• Afspraken over nieuwe, marktgerichte sorteerspecificaties

• Afspraken over terugkoppeling in de keten

• Afspraken vastleggen in UMP 4.0

• Implementatie Europese recycledoelstellingen

(23)

Nascheiding

• Praktijk

• Sommige nascheiders vallen onder de geldende raamovereenkomst (OMRIN)

• Anderen hebben individuele afspraken met het Afvalfonds (AEB/AVR)

• Afspraken leveren verschillende situaties op

• Discussie over:

• In hoeverre kunnen en moeten de afspraken uniform zijn

• Moet er sprake zijn van een inzamelvergoeding en hoe dan?

(24)

Vragen

(25)

4 Discussietafels

• Afrekening 2017, 2018, 2019

• Systematiek vanaf 2020 met een inzamelvergoeding

• Keuzemogelijkheden regie en transitieperiode met bestaande contracten

• de kwaliteitseisen en communicatie of een ander onderwerp?

(26)

Pauze

(27)

4 Discussietafels

• Afrekening 2017, 2018, 2019

• Systematiek vanaf 2020 met een inzamelvergoeding

• Keuzemogelijkheden regie en transitieperiode met bestaande contracten

• de kwaliteitseisen en communicatie

• of een ander onderwerp?

(28)

Plenaire terugkoppeling

• Uitkomst deelsessies (belangrijkste conclusies, opmerkingen)

• Vragen

• Vervolg

(29)

Vervolg proces VNG

• Besluit Bestuur VNG 31 oktober

• Stemmen VNG-leden 29 november En in de tussentijd:

• Verder uitwerken afspraken tussen VNG/NVRD en Afvalfonds/Nedvang

• Transitie en juridische verankering voorbereiden

• Ketenpartners verder betrekken