rninisterie van verkeer en waterstaat rijksdienst voor de ijsselmeerpolders rijp rapport

rninisterie van verkeer en waterstaat

rijksdienst voor de ijsselmeerpolders

rijp rapport

mlnlsterle van verkeer en waterstaat

rijksdienst voor de ijsselmeerpolders

BIBLIOTHEEK

RIJKSDIENST V O O ~

oe

I ~ S ~ ~ L M C E R P O L O ~ ~ ~

rijp rapport' I

plankzeilen op de randmeren van flevoland in 1981

door

ing. a.p.m. biemans

1983 - ^{2 abw,,}

Postbus 6 0 0 8 2 0 0 AP lelystad smedinghuis zuiderwagenplein 2 te1.(03200) 99111

telex 40115

inhoud

INLEIDING

Blz.

-

5

ONDERZOEK

NAAR

HET CEDRAC VAN DE PLANKZEILER IN 1981

Inleiding

Plaats, tijdstip en weersomstandigheden Autowaarnemingen

Aankomst- en vertrektijden Autobezetting

Aandeel buitenlanders Herhaling van het bezoek De enquzte

Doe1 en uitvoering Het herkomstgebied De groepsgrootte

Het aantal seizoenen dat men plankzeilt De duur van het plankzeilseizoen

De motieven van de keuze van de plankzeillocatie Wensen en suggesties

De spreiding van de zeilplanken

De spreiding van de zeilplanken op het water

Verhouding aantal planken op het water en op de kant Overige waarnemingen

Waarnemingen op het water Waarnemingen op de kant

3 .

PLAATS EN OMVANG VAN HET PLANKZEILEN OP DE RANDMEREN 19

3.1. Data en plaats van de waarnemingen I9

3 . 2 .

Belangrijkste plankzeillocaties -groep I-methet aan-

tal waargenomen zeilplanken tijdens de tellingen in

1981 20

3 . 3 .

Plankzeillocaties die vrijwel uitsluitend in het zo-

merseizoen worden gebruikt -groep

2-

met het aantal

waargenomen zeilplanken tijdens de tellingen in 1981

2

1

3 . 4 .

Locaties waar uitsluitend alleen op zondag 7 juli 1981

een relatief klein aantal plankzeilers zijn waargeno-

men.

2 3

3 . 5 .

Totaal aantal waargenomen zeilplanken per groep op de

randmeren tijdens de tellingen in 1981

24

3 . 6 .

Totaal aantal waargenomen zeilplanken per meer tij-

dens de tellingen in 1981

25

4 .

AANBEVELINGEN

2 7

5 .

SAMENVATTING

29

LIJST VAN BIJLAGEN

Bijlage I. Aantal waargenomen zeilplanken -op het water en op de kant- bij plankzeiltellingen langs de randmeren in 1981

Bijlage 2. Het weer tijdens de plankzeiltellingen in 1981

1.

inleiding

De p l a n k z e i l s p o r t i s een vorm van w a t e r s p o r t , d i e s t a a n d e op een plank-.

-met g r o o t drijfvermogen- waarop een i n a l l e r i c h t i n g e n d r a a i b a r e mast i s g e p l a a t s t , d i e voorzien i s van een z e i l , wordt beoefend en d i e v e e l behendigheid v e r g t om e r v o o r a l b i j harde wind op t e b l i j v e n s t a a n . De r e l a t i e f geringe aanschafkosten van een p l a n k z e i l u i t r u s t i n g h e t v e r - v a l l e n van l i g p l a a t s k o s t e n , de g e r i n g e benodigde b e r g r u i m t e en h e t be- t r e k k e l i j k gemakkelijke t r a n s p o r t door h e t l i c h t e gewicht van de plank op de i m p e r i a l van een a u t o o f op een k a r r e t j e a c h t e r f i e t s of brommer, maken deze t a k van de w a t e r s p o r t voor een b r e e d p u b l i e k t o e g a n k e l i j k . Vooral de jeugd v o e l t z i c h s t e r k aangesproken door h e t dynamische karak- t e r t e r van deze s p o r t .

Sinds d e i n t r o d u c t i e van de z e i l p l a n k i n ons land i n h e t begin van de z e v e n t i g e r j a r e n h e e f t deze vorm van w a t e r s p o r t -met name i n de l a a t s t e v i j f j a a r - een z e e r s n e l l e ontwikkeling door gemaakt. I n 1978 waren e r n a a r s c h a t t i n g c i r c a 20.000 z e i l p l a n k e n i n ons l a n d . I n oktober 1981 i s door de A.N.W.B. h e t a a n t a l a 1 op 100.000 g e s c h a t e n s i n d s d i e n g a a t de verkoop van de planken nog s t e e d s onverminderd door.

Het v r i j p l o t s e l i n g toenemend a a n t a l planken i s ook op de randmeren l a n g s O o s t e l i j k en Z u i d e l i j k Flevoland waargenomen.

Aangezien de R i j k s d i e n s t voor de I J s s e l m e e r p o l d e r s t o t t a a k h e e f t de s t r a n d e n l a n g s de randmeren i n t e r i c h t e n , s t e e g b i j deze d i e n s t de be- h o e f t e aan i n f o r m a t i e omtrent de f u n c t i e van de randmeren voor deze vorm van r e c r e a t i e .

Daarom is i n 1981 een onderzoek n a a r h e t . p l a n k z e i l e n o p de randmeren opgezet.

Het doe1 h i e r v a n i s :

1 . Meer t e weten t e komen over de p l a n k z e i l s p o r t en h e t gedrag van de beoefenaren.

2 . I n f o r m a t i e t e v e r s c h a f f e n over de l o c a t i e s l a n g s de randmeren waar de p l a n k z e i l e r s kun s p o r t beoefenen en i n welke a a n t a l l e n .

3. Met behulp van de uitkomsten u i t h e t onderzoek i n f o r m a t i e t e v e r - s c h a f f e n over de benodigde i n r i c h t i n g s m a a t r e g e l e n op de p l a n k z e i l - s t r a n d e n .

Het gedrag van de p l a n k z e i l e r s i s b e s t u d e e r d door middel van autowaar- nemingen, een enquzte en v e r d e r e waarnemingen van p l a n k z e i l e r s op h e t w a t e r en op de oever. Het nodige veldwerk t e n behoeve van h e t onderzoek

i s met medewerking van de onderzoekers van de s e c t i e R e c r e a t i e voorname- l i j k door twee s t u d e n t e n van de H.B.C.S. uitgevoerd. De veldgegevens z i j n g r o t e n d e e l s door de s t u d e n t e n u i t g e w e r k t i n h e t werkdocument:

" P l a n k z e i l e r s op de randmeren*.

Na bovengenoemde s t a g e p e r i o d e z i j n i n 1981 r e g e l m a t i g eenmaal i n de

twee weken op zondagen de ~ l a n k z e i l e r s l a n g s a l l e randmeren van O o s t e l i j k en Z u i d e l i j k Flevoland g e t e l d , De waarnemingen worden i n d i t r a p p o r t u i t g e w e r k t .

Tot s l o t d i e n t nog t e worden vermeld, d a t h e t aanbeveling , v e r d i e n t om de ontwikkelingen i n deze vorm van r e c r e a t i e t e b l i j v e n volgen.

D i t r a p p o r t moet dan ook worden g e z i e n a l s een momentopname van een proces d a t nog i n v o l l e gang is.

k Werkdocument 1981-201 Abw, door Jan Nieuwenhuis en Joop Rave

2. Onderzoek naar het gedrag van de plankzeiler in

1981

2.1. Inleiding

In 1981 is een aanzet gemaakt met de bestudering van het gedrag van de plankzeiler op een drietal stranden in Flevoland. Dit is uitgevoerd door middel van:

- Het registreren van aankomst- en vertrektijden van auto's alsmede het aantal inzittenden en het aantal vervoerde zeilplanken.

- Een enquzte onder de recreanten op het strand.

- Het registreren van de spreiding van het aantal planken op het water.

De uitkomsten van het onderzoek naar het gedrag van de plankzeiler zijn in het werkdocument: "Plankzeilers op de randmeren" door

J.

Nieuwenhuis en

J .

Rave grotendeels verwerkt. Dit hoofdstuk geeft hiervan een samen- vatting waarbij tevens een aantal nieuwe elementen zijn toegevoegd en uitgewerkt.

2.2.

Plaats, tijdstip en weersornstandigheden

_{. . .}

.

^{. .}

Het onderzoek naar het gedrag van de plankzeiler heeft plaatsgevonden op de volgende stranden, data, tijds tippen en onder de volgende weersom-

standigheden:

. ,

- S~ijkstrand: a. donderdag 2815 (~emelvaartsdag) tussen 10.00-18.15 uur;

weersomstandigheden:

's morgens buiig en 's middags opklaringen met af en toe bewolking met een zwakke tot matige wind

b. vrijdag 2915 tussen 10.15-20.15 uur;

weersomstandigheden:

zonnig, afwisselend door stapelwolken,weinig wind soms iets toenemend

c. zaterdag 3015 tussen 10.45-16.00 uur; -

weersomstandigheden:

de gehele dag zonnig met een zwakke tot matige wind,

. .

die in de middag toenam.

- Harderstrand:a. maandag 816 (2e Pinksterdag) tussen 10.00-18.00 uur;

weersomstandigheden:

de gehele dag bewolking met af en toe zon en een mati- ge tot krachtige wind uit het zuidwesten

b. dinsdag 916 tussen 11.00-16.45, uur;

.

weersomstandigheden:

wisselend bewolkt met opklaringen en een krachtige tot harde wind uit het noordwesten.

- Zi1verstrand:a. dinsdag 23 juni tussen 14.45-16.30 uur; proeftelling;

weersomstandigheden:

zonnig met een zwakke tot matige wind uit het noord- oosten

b. woensdag 8 juli -vakantiedag in het westen- tussen 10.45-16.30 uur;

weersomstandigheden:

zonnig' en warm (tot 25'0, met een zwakke wind tot 2 Bf.

2.3. Autowaarnerningen

De stranden waar het onderzoek 'is uitgevoerd zijn door middel, van

slagen ontsloten. Bij de toegang van het strand wordt van iedere auto

de volgende kenmerken genoteerd: kenteken, tijd van aankomst en vertrek

afgeleid- wordt toch de indruk verkregen dat het maximum momentbezoek duidelijk hoger'ligt dan.uit de resultaten van de ~erkeerstellin~en langs de stranden wordt verkregen. Hierbij werd in het verleden een maximaal moment van circa 60% van het totale dagbezoek afgeleid.

- Met uitzondering van 9 juni, is er op 28 en 29 mei en op 8 juni sprake van een regelmatige toe- en afname van het aantal planken. De redenen van de uitzondering op 9 juni zijn reeds vermeld.

2.3.2. Autobeze_ttjgg

Van de geregistreerde auto's met een of meerdere ze'ilplanken: is 00k het aantal inzittenden.per auto genoteerd. In tabel 1 wordt het aantal

auto's, planken en inzittenden met elkaar vergeleken (met de aantekening dat alleen auto's met zeilplanken in de beschouwing worden meegenomen).

De waarnemingen zijn verricht op het Spijkstrand: op Hemelvaartsdag 2815, vrijdag 2915 en zaterdag 3015, op het Harderstrand op 2e

Pinksterdag 8 juni en dinsdag 9 juni en op het Zilverstrand,op woensdag

. .

8 juli:

.

.

^{, ,}

, . . .

Tabel I. Verhouding waargenomen aantal auto's, zeilplanken en inzitten-

den (gemiddelden over de .dag)

^{. .}

. ..

Strand ( ~l?nken/a"to I ~&rsonen/auto I 'Personenlplank Spijkstrand

Harderstrand Zilverstrand

Omdat voor de bepaling van de capaciteit van de voorzieningen ook de situatie op het drukste moment van belang is, is in tabel 2 het aantal planken en personen per auto op het drukste uur weergegeven.

Gemiddeld

1,34 I ,32 ],I7

2;65 2,51 2,47

Opmerkingenten aanzien van tabel 1:

- Het komt'voor, dat.er op auto's planken worden vervoerd die tot de inzittenden behoren van auto's zonder plank. Hierdoor kan de bereke- de.verhouding tussen het aantal auto's, planken en inzittenden

. .

af- wijken van de werkelijkheid.

- ~e inzittenden van eep auto met zeilplank, behoeven niet allemaal de plankzeilsport uit te oefenen.

- De gemiddelde waarde van 2,56 passagierslauto wijkt duidelijk af van wat voor strandbezoek gemiddeld.wordt geregistreerd, namelijk

3

tot

3,6personen/auto.

1,32

Tabel 2. Verhouding waargenomen auto's, zeilplanken en inzittenden in

. . .

het drukste uur Strand

,.

Spijkstrand

-

Harders trand Zilverstrand Gemiddeld

2,56 1,95

Planken/auto 1,48 1.48 1,23 1,46

Personen/auto

, .

2,80 2,62 2,63 2,70

Personenlplank

1,90

1,77

2,14

1.85

A l s we t a b e l 1 en 2 met e l k a a r v e r g e l i j k e n dan b l i j k e n e r i n h e t d r u k s t e uur i e t s meer planken en personen per a u t o t e worden vervoerd dan ge- middeld p e r dag. Het a a n t a l personen p e r plank i s i n h e t d r u k s t e uur

i e t s l a g e r dan gemiddeld p e r dag. De v e r s c h i l l e n z i j n e c h t e r g e r i n g . 2.3.3. Aandeel

- ---

b u i t e n l a n d e i s

----

B i j de a u t o t e l l i n g e n z i j n de b u i t e n l a n d s e a u t o ' s met z e i l ~ l a n k e n ook ge- r e g i s t r e e r d . Het b e t r o f a l l e e n D u i t s e a u t o ' s .

-

Op h e t S p i j k s t r a n d i s e r op zowel 2915 a l s op 3015 GGn Duitse a u t o waargenomen.

-

Op h e t H a r d e r s t r a n d komen v e e l D u i t s e r s . Op 8 j u n i b e d r a a g t h e t aan-

.

d e e l c i r c a 30% en op 9 j u n i ongeveer 50%.

-

Op h e t Z i l v e r s t r a n d i s eenmaal een D u i t s e a u t o waargenomen.

2.3.4. Herhalirig-van h e t bezoek

Omddt gedurende meerdere dagen autowaarnemingen z i j n v e r r i c h t , i s h e t mogeli jk d a t

,

bepaalde a u t o ' s meerdere keren z i j n waargenomen.

-

Op h e t S p i j k s t r a n d z i j n op 28, 29 en 3015 i n t o t a a l 217 a u t o ' s met z e i l p l a n k e n g e r e g i s t r e e r d . Hiervan z i j n 3 a u t o ' s op a l l e d r i e de waarnemingsdata waargenomen en 9 a u t o ' s gedurende twee d a t a .

-

Op h e t H a r d e r s t r a n d z i j n op 8 en 9 j u n i i n t o t a a l 257 a u t o ' s met z e i l - plank g e r e g i s t r e e r d . 5 Auto's hebben op b e i d e dagen d i t s t r a n d bezocht.

Hiervan hadden e r twee een Duits kenteken.

2.4.

De enquete

2.4.1. Doe1 en uitvo_e_r_i~g

Tijdens de dagen waarop de autowaarnemingen hebben plaatsgevonden en op 23 j u n i -de datum van de p r o e f t e l l i n g op h e t Z i l v e r s t r a n d - h e e f t men een enquzte onder de p l a n k z e i l e r s o p h e t s p i j k - , Harder- en Z i l v e r s t r a n d gehouden. Bovendien z i j n op deze dagen ook een a a n t a l o v e r i g e strandbe- zoekers op h e t Spijk- en Harderstrand geenquEteerd.

Er z i j n a l l e e n Nederlandse p l a n k z e i l e r s ge;nquSteerd en we1 s l e c h t s GGn r e p r e s e n t i e f geacht persoon p e r groep.

Tot s l o t d i e n t nog t e worden vermeld, d a t een groep b i j een meerdaags v e r b l i j f op h e t s t r a n d s l e c h t s eenmaal i s geznqusteerd.

I n t a b e l 3 i s h e t a a n t a l gegnquzteerden op de v e r s c h i l l e n d e waarnemings- d a t a weergegeven. H i e r u i t b l i j k t , d a t v o o r a l p l a n k z e i l e r s z i j n ge2nquS- t e e r d .

Tabel 3. Aantal geznqu^eteerden op de v e r s c h i l l e n d e s t r a n d e n S t rand

S p i j k s t r a n d Harderstrand

Z i l v e r s t r a n d

Data

28,29,30 mei 8 en 9 j u n i 23 j u n i en 8 j u l i

Aantal enquztes

Totaal

4 3 19 36 P l a n k z e i l e r s

40 19 20

Overige

strandbezoekers 3

0 16

Het a a n t a l geznquzteerden u i t t a b e l 3 b e t r e f t s l e c h t s e e n k l e i n d e e l van h e t t o t a l e strandbezoek; U i t autowaarnemingen kan worden a f g e l e i d

d a t p e r s t r a n d 7 t o t 18% van h e t a a n t a l groepen i s geEnquOteerd. De r e s u l t a t e n moeten dan ook i n d i t l i c h t worden bezien.

De enquOte b e v a t d e volgende onderdelen, d i e achtereenvolgens z u l l e n worden behandeld: h e t herkomstgebied, de g r o e p s g r o o t t e , h e t a a n t a l , seizoenen d a t men p l a n k z e i l t , d e duur van h e t p l a n k z e i l s e i z o e n , de motieven van de keuze van de p l a n k z e i l l o c a t i e en wensen en: s u g g e s t i e s .

2 . 4 . 2 . Het herkomstgebied

--- ---

U i t de e n q u s t e komt t e n aanzien van de v e r s c h i l l e n d e s t r a n d e n h e t v o l - gende n a a r voren:

-

Het S p i j k s t r a n d

Op h e t S p i j k s t r a n d b l i j k t 80% van de geznquCteerden d i r e c t o f , ' i n d i - r e c t - v i a een camping- binnen een s t r a a S van 30 km afkomstig t e z i j n . Ze komen v o o r a l u i t Dronten, Kampen, Zwolle en Apeldoorn.

De o v e r i g e 20Z b l i j k t voornamelijk u i t O v e r i j s s e l afkomstig , t e z i j n met een a c c e n t op Twente. U i t deze groep b l i j k t h e t a a n t a l plankzei-, .,

l e r s d a t voor de e e r s t e m a 1 h e t S p i j k s t r a n d bezoekt, g r o o t t e z i j n . Voor deze personen d i e v e e l a l p l a n k z e i l e n op zandgaten i n Twente i s h e t ~ e l u w e m e q r ' t e r hoogte van h e t S p i j k s t r a n d een g r o o t meer.

-

Het H a r d e r s t r a n d . ,

Op h e t H a r d e r s t r a n d b l i j k t 74% van de ge;nqu^eteerden d i r e c t of i n d i r e c t

.

v i a een camping binnen een' s t r a a l van 3 0 km afkomstig t e z i j n .

B i j de o v e r i g e 26% i s h e t ' o o s t e n van ons l a n d weer s t e r k vertegenwoor- digd met een a c c e n t op Twente en de omgeving van de I J s s e l . U i t de l a a t s t e groep kqmen i n ' t e g e n s t e l l i n g t o t h e t S p i j k s t r a n d weinig e e r s t e bezoeken voor;

Zoals reeds b i j de autowaarnemingen n a a r voren komt, i s h e t aandeel van de D u i t s t e r s g r o o t . Ze , z i j n e c h t e r n i e t geEnquCteerd.

-

Het Z i l v e r s t r a n d

De geznqugteerden op h e t Z i l v e r s t r a n d wonen a l l e binnen een s t r a a l van 30 km van h e t o b j e c t . Niemand b l i j k t afkomstig t e z i j n van een camping.

Naast mensen u i t Almere b l i j k e n bezoekers u i t Amsterdam en omgeving s t e r k vertegenwoordigd t e z i j n .

2.4.3. De g r o e p s g r o o t t e

--- --- - ---

Op h e t S p i j k - en H a r d e r s t r a n d z i j n de groepen van 2 en 4 personen r e l a - t i e f s t e r k vertegenwoordigd.

Op h e t Z i l v e r s t r a n d -waar ook v e e l n i e t - p l a n k z e i l e r s z i j n geenqusteerd- b l i j k t de gemiddelde g r o e p s g r o o t t e van deze c a t e g o r i e g r o t e r t e z i j n dan d i e van de p l a n k z e i l e r s . OP h e t S p i j k s t r a n d h e e f t d i t overigens b e t r e k k i n g op s l e c h t s d r i e geEnquCteerde groepen.

I n t a b e l 4 wordt de gemiddelde g r o e p s g r o o t t e gegeven.

Tabel 4. Gemiddelde g r o e p s g r o o t t e u i t de e n q u s t e

V e r g e l i j k e n we de r e s u l t a t e n van de g r o e p s g r o o t t e u i t de enquzte ( t a b e l 4) met de r e s u l t a t e n van h e t a a n t a l i n z i t t e n d e n p e r a u t o ( t a b e l I ) dan kan d a a r u i t h e t volgende worden a f g e l e i d :

-

De gemiddelde g r o e p s g r o o t t e u i t de enquzte b e d r a a g t 3 , 1 9 personen.

Het gemiddeld a a n t a l personen/auto - z i e t a b e l I - bedroeg daarente- gen 2.56. Voor het vervoer van een groep z i j n dus gemiddeld nodig:

S t r a n d

S p i j ks t rand Harders t r a n d Z i l v e r s t r a n d Gemiddelde van de d r i e s t r a n d e n

L = l 9 1 , 2 5 a u t o ' s . 2 , 5 6

-

Het gemiddeld a a n t a l planken p e r a u t o - z i e t a b e l I - b e d r a a g t 1,32 Gemiddelde g r o e p s g r o o t t e

P l a n k z e i l e r s Niet p l a n k z e i l e r s

3 , 3 8 1,67

3 . 5 3

-

2 , 5 0 4 , 1 5

3,19 3,79

- .

s t u k s .

32 1,06 s t u k s

-

Het a a n t a l planken p e r groep bedraagt gemiddeld: *=

-

B i j I p l a n k horen gemiddeld 1,25 x loo = 0 , 9 5 a u t o ' s .

- -

Globaal genomen h o o r t dus b i j i e d e r e z e i l p l a n k GGn a u t o . 2 . 4 . 4 .

!It

a a n t a l seizoe;gg-<at men p l a n k z e i l t

I n t a b e l 5 i s h e t a a n t a l seizoenen d a t men p l a n k z e i l t p e r s t r a n d weer- gegeven. Tevens i s p e r s t r a n d van de gesnqusteerden h e t a a n t a l s e i - zoenen vermeld d a t z i j op de randmeren de p l a n k z e i l s p o r t beoefenen.

U i t t a b e l 5 komt h e t volgende n a a r voren:

-

^Op h e t S p i j k - en Harderstrand b l i j k t ongeveer 50% van de gesnquzteer- den voor h e t e e r s t e j a a r op de randmeren t e p l a n k z e i l e n . Voor h e t Z i l v e r s t r a n d i s d i t z e l f s 70%.

Tabel 5 . Het a a n t a l seizoenen d a t de geEnquEteerden p l a n k z e i l e n en h e t a a n t a l seizoenen d a t ze op de randmeren p l a n k z e i l e n

Aantal seizoenen plankzeil- ervaring

I 2 3 4 5 6

Toraal

Zilversrrand

-

Harderstrand

Aantal geinquS- teerden

12 5 I 2

2 0 Aantal

geEnqd- feerden

5 5 6 I I I

19 Spijkatrand

X

6 0 25 5 10

100 Aantal

geSnqui- teerden

14 16 4 6

4 0

%

26 2 6 53 5 5 5

100 1

35 40 10 15

100

Randmeren Randmeren

.

Aantal gehqu2- teerden

14 4 1 I

20 Aantal

g e b q u e - teerden

9 7 1 0 I I

19

I

7 0 2 0 5 5

100 Randmere"

z

48 37 5 0 5 5

100 Aantal

gesnqus- feerden

21 11 5 3

4 0

1

52 27 13 8

100

-

Het percentage p l a n k z e i l e r s d a t de p l a n k z e i l s p o r t p a s 1 en 2 j a a r be- o e f e n t , b e d r a a g t voor de geznqusteerden van h e t S p i j k s t r a n d 75%, voor h e t Harderstrand 52% en voor h e t Z i l v e r s t r a n d 85%. U i t d a t percenta- ge b l i j k t de g r o t e toename van h e t a a n t a l p l a n k z e i l e r s i n de l a a t s t e twee j a r e n .

-

Het percentage p l a n k z e i l e r s d a t h e t e e r s t e en tweede s e i z o e n op de randmeren z e i l t , bedraagt voor d e gesnqusteerden op h e t S p i j k s t r a n d 79%, voor h e t Harderstrand 85% en voor h e t Z i l v e r s t r a n d 90%.

-

Op h e t Harderstrand komt h e t g r o o t s t e percentage e r v a r e n p l a n k z e i l e r s voor. B i j n a de h e l f t van de geznqusteerden -48%- h e e f t d r i e of meer j a r e n e r v a r i n g .

Op h e t Z i l v e r s t r a n d daarentegen was h e t percentage p l a n k z e i l e r s met d r i e of meer j a a r e r v a r i n g s l e c h t s 15%.

Het S p i j k s t r a n d b e k l e e d t h i e r b i j een t u s s e n p o s i t i e i n met 25% van de p l a n k z e i l e r s d i e d r i e of meer j a r e n e r v a r i n g hebben.

Waardoor deze v e r s c h i l l e n worden veroorzaakt kan u i t deze gegevens n i e t worden a f g e l e i d .

2.4.5. De duur van h e t ~ l a n k z e i l c g i z o g " _

Ten aanzien van de vraag i n de e n q u s t e over de duur v a n h e t plankzei.1- s e i z o e n komt op de d r i e s t r a n d e n h e t volgende n a a r voren:

-

Het S p i j k s t r a n d

Van de gesnqusteerden van h e t S p i j k s t r a n d gaf 10% op h e t h e l e j a a r met hun s p o r t door t e gaan, met u i t z o n d e r i n g van de p e r i o d e met i j s . I n maart b e g i n t 20% weer t e p l a n k z e i l e n .

Het merendeel van de geznqusteerden beoefent de p l a n k z e i l s p o r t van a p r i l l m e i t o t e i n d september.

-

Het Harderstrand

B i j de geznquzteerden op h e t Harderstrand b e g i n t h e t s e i z o e n vanaf f e b r u a r i t o t i n mei, met een a c c e n t op a p r i l .

Men g a a t i n i e d e r geval door t o t o k t o b e r ; een kwart g a a t door t o t november.

E r waren geen geznqusteerden d i e ze?den h e t h e l e j a a r door t e gaan

-

Het Z i l v e r s t r a n d

B i j de g e ' k p s t e e r d e n b e s t a a n g r o t e v e r s c h i l l e n i n de duur van h e t p l a n k z e i l s e i z o e n . De p e r i o d e van a p r i l l m e i t o t septemberloktober komt h e t meest voor. Daarnaast i s e r een c a t e g o r i e d i e b e g i n en einde van h e t seizoen l a t e n afhangen van de dagtemperatuur.

N.B. De geznquzteerden op de s t r a n d e n d i e zeggen t e p l a n k z e i l e n t o t d a t e r i j s l i g t , behoren voornamelijk t o t de groep v a n e e r s t e - j a a r s - p l a n k z e i l e r s .

2.4.6.

!eotieve_n_-van-_de-keu-zee~~n_-_de_-~1_a~kz_ei11o-c_aiie

Hieronder v o l g e n - d e meest vermelde redenen i n afnemende f r e q u e n t i e , d i e b i j de keuze van de l o c a t i e een r o l s p e l e n .

-

Het S p i j k s t r a n d

.

d i c h t b i j de woonplaats

.

de a u t o kan b i j h e t w a t e r worden gereden

.

b r e e d t e van h e t meer

.

d i e p t e l o n d i e p t e

.

gezelligheidlaanwezigheid van kennissen

.

g e s c h i k t h e i d voor de h e l e f a m i l i e

.

¹² o v e r i g e redenen

-

Het H a r d e r s t r a n d

.

b r e e d t e van h e t meer

.

d i e p t e l o n d i e p t e

.

n a b i j h e i d van een camping

.

^{I 1} o v e r i g e redenen

-

Het Z i l v e r s t r a n d

.

d i c h t b i j huis

.

o n d i e p l d i e p t e

.

b e r e i k b a a r h e i d

.

g u n s t i g e w i n d r i c h t i n g t . a . v . s t r a n d

.

n i e t t e druk

.

¹⁰ o v e r i g e redenen

Aantal malen vermeld 16

15 9 6

6 ^.

-

4 2 2

Aantal malen vermeld

7

6 6 15

Aantal malen vermeld 5

4 3 3 3 15

U i t de motieven van de keuze van de l o c a t i e v a l t h e t volgende af t e l e i d e n :

Voor h e t S p i j k - en Z i l v e r s t r a n d b l i j k t de a f s t a n d t o t de woonplaats h e t b e l a n g r i j k s t e keuzemotief t e z i j n , d i r e c t gevolgd door de hoedanig- h e i d van d e l o c a t i e s ( b e r e i k b a a r h e i d , breedte/diepte/ondiepte). B i j h e t H a r d e r s t r a n d wordt de hoedanigheid van h e t meer a l s e e r s t e motief ge- noemd.

A 1 e e r d e r kwam i n h e t a a n t a l seizoenen d a t men p l a n k z e i l t n a a r voren, d a t erop d e l o c a t i e Harderstrand verhoudingsgewijs v e e l e r v a r e n plank- z e i l e r s voorkomen.

Voor e r v a r e n p l a n k z e i l e r s vormen de redenen: " b r e e d t e van h e t meer"

en " d i e p t e / o n d i e p t e 9 ' i n combinatie met voldoende wind een aantrekke- l i j k e p l a n k z e i l l o c a t i e .

F l e v o s t r a n d B.V. a d v e r t e e r t met de mogelijkheid van p l a n k z e i l e n n a a s t de camping. D i t z a l zeker p l a n k z e i l e r s aantrekken. De reden:

" n a b i j h e i d van een camping" was dan ook een v e e l voorkomende reden voor de keuze van h e t Harderstrand.

2 . 4 . 7 . lJe_ls_e_J-e_;-~u_gges t i e s ,

Hieronder volgen de wensen c.q. s u g g e s t i e s van de gegnquzteerde plank- z e i l e r s op de d r i e s t r a n d e n :

-

Het S p i j k s t r a n d

Na uitwerking van de enquztevraag komt een b e e l d t e v o o r s c h i j n w a a r u i t b l i j k t d a t men r e d e l i j k tevreden i s met de s i t u a t i e op h e t S p i j k s t r a n d . De voorzieningen worden p o s i t i e f beoordeeld.

De b e l a n g r i j k s t e wensen - d i e a l l a even v e e l z i j n genoemd- z i j n :

.

autoverbod op h e t s t r a n d ;

.

b e r e i k b a a r h e i d w a t e r v e r b e t e r e n ;

.

d r i j f l i j n e n weg.

De wensen: d r i j f l i j n e n l a t e n l i g g e n , s t r e n g e r e z ~ n e r i n g , geen a u t o ' s op h e t s t r a n d uitgezonderd voor h e t a f - en opladen, en p a l e n voor h e t drogen van de z e i l e n , worden i n mindere mate ge- ^: noemd.

I '

-

Het Harderstrand

Ook voor h e t H a r d e r s t r a n d komt na u i t w e r k i n g van de enquztevraag een :

b e e l d t e v o o r s c h i j n - d a t men over h e t ' algemeen tevreden i s met d i t : . .

s t r a n d .

Ook h i e r worden de voorzieningen p o s i t i e f beoordeeld, De b e l a n g r i j k s t e wensen i n afnemende r e e k s z i j n :

. .

.

autoverbod op s t r a n d ;

.

s t r e n g e r e zEnering; ^~ . . . .

.

verharde weg verlengen;

.

caravan aan h e t w a t e r .

-

Het Z i l v e r s t r a n d

De geznqusteerden van h e t Z i l v e r s t r a n d maken geen p o s i t i e v e en s l e c h t s tweemaal ;en n e g a t i e v e opmerking over d i t s t r a n d met d e omschrijving:

" t e k l e i n b i j drukte".

E r komen i n verhouding t o t de andere s t r a n d e n e c h t e r meerwensen c . q . s u g g e s t i e s n a a r voren.

De b e l a n g r i j k s t e h i e r v a n z i j n i n afnemende r e e k s :

.

b e r e i k b a a r h e i d v e r b e t e r e n ;

.

parkeergelegenheid u i t b r e i d e n ;

.

e e t h u i s j e ;

. .

.

honden aan de l i j n ;

.

n i e t p l a n k z e i l e n binnen d r i j f l i j n e n ;

.

u i t b r e i d e n a a n t a l t o i l e t t e n ;

,

.

u i t b r e i d e n van h e t s t r a n d .

O~merkin-en

-

t e n aanzien van de wensen en s u g g e s t i e s

---

van de geenqusteer- de p l a n k z e i l e r s :

I n h e t algemeen kan worden g e s t e l d , d a t de aanwezigheid van a u t o ' s op h e t s t r a n d a l s h i n d e r l i j k wordt e r v a r e n .

,

Verder wordt een s c h e i d i n g t u s s e n de p l a n k z e i l e r s en o v e r i g e s t r a n d r e - c r e a n t e n op p r i j s g e s t e l d .

Wat b e t r e f t de i n r i c h t i n g wordt g r o t e waarde gehecht a a n een goede a u t o - o n t s l u i t i n g , voldoende parkeergelegenheid en t o i l e t v o o r z i e n i n g e n . Als b i j z o n d e r h e i d voor h e t Z i l v e r s t r a n d b l i j k t de b e p l a n t i n g a l d a a r voor v e e l mensen een v i s u e l e b a r r i ' e r e t e vormen. Hierdoor z i j n velen n i e t Op de hoogte van de aanwezigheid van een toiletgebouw t u s s e n de b e p i a n t i n g . Het v e r d i e n t daarom aanbeveling d i t kenbaar t e maken h e t z i j door bebor- d i n g , h e t z i j door v e r w i j d e r i n g van de v i s u e e l h i n d e r l i j k e beplantin&!.

2.5. De spreiding van de zeilplanken

Er zijn op het Spijk-, Harder- en Zilverstrand gedurende 10 dagen waar- nemingen gedaan ten aanzien van de spreiding van de zeilplanken op het water en op de oever.

2.5.1 - ns-s_~~siitg-v~n-_ds-zei1~1._anks1!~~~~he-f~w-ate1-

Uit de vele situatieschetsen van de zeilplanken op het water komt gemid- deld een beeld naar voren, zoals weergegeven in tabel 6.

Tabel 6. Speiding van de planken op het water in procenten van het aan- tal varende planken gemiddeld over de waarnemingsdata

Ten aanzien van de spreiding is overigens nog het volgende op te merken:

- Onder gunstige weersomstandigheden met een redelijk aantal plankzei- lers is de spreiding op bet water groter dan onder minder gunstige weersomstandigheden.

-

0 p

de drukste dagen -dit zijn de dagen 28 en 30 mei en 8 juni- wordt de 600 m grens overschreden door respectievelijk 21, 22 en 20% van het totaal aantal planken.

Vermeldingswaard is nog, dat op bovengenoemde drukste dagen de stran- den nog niet volledig bezet zijn geweest.

Een grotere drukte is dan ook nog mogelijk, waardoor te verwachten is dat dan een aantal planken op het water zich ongetwijfeld verder van het strand zal verwijderen.

- Met uitzondering van bovengenoemde drukste dagen en een incidentele korte waarneming aan het Harderstrand, komt niet meer dan 5% van het totaal aantal planken verder dan 600 m van het uitgangspunt.

- Bij grotere afstanden wordt meestal in groepsverband gevaren.

- Dichter bij de wal is de spreiding vaak diffuus. Soms zijn echter groepen waar te nemen die zich concentreren bij het uitgangspunt.

- Wanneer de spreiding van de planken op het water wordt vergeleken met de luchtfoto's van het zeilplankonderzoek van de Directie

Zuiderzeewerken uit 1979 dan blijkt dat de ~lankzeilers in 1981 een grotere actieradius hebben dan in 1979. Uit onderstaande tabel blijkt ook dat er in 1981 ten opzichte van 1979 minder plankzeilers voorko- men tot op 100 m van de locatie en dat er meer worden waargenomen OP een afstand van meer dan 400 m.

Vooral bij drukte hebben ervaren plankzeilers de neiging om verder van de kant te gaan zeilen. De spreiding van de planken op het water wordt hierdoor vergroot. In onderstaande tabel worden de waarnemingen vergele- ken.

Afstand 0-50 m Locatie

Spi j ks trand 25 Harderstrand 17 Zilverstrand 46 Totaal (gem.) 25

100-200 m 2 1 20

17 20 50-100 m

19 13 2 1

18

200-300 m 13 13 5 12

300-400 m 4 9 5 6

400-500 m 3 6 4 4

500-600 m 3

3

2 3

600-e.v.

1 1

19

I

12

Tabel 6. A f s t a n d v e r d e l i n g van z e i l p l a n k e n op h e t water i n 1979 en 1981., u i t g e d r u k t i n procenten

Op v e r s c h i l l e n d e t i j d s t i p p e n t i j d e n s 15 waarnemingsdata i s h e t a a n t a l planken op h e t w a t e r vergeleken met h e t a a n t a l op de k a n t .

Onder z e i l p l a n k e n op de k a n t wordt v e r s t a a n : planken die-op de oever l i g g e n en planken, d i e ongebruikt tegen de k a n t i n h e t w a t e r l i g g e n . Om de verhouding'van de z e i l p l a n k e n op h e t w a t e r en op de kant t e ken-.

nen i s h e t nodig om op v e r s c h i l l e n d e momenten de a a n t a l l e n van b e i d e c a t e g o r i e & t e weten.

U i t waarnemingeli o v e r 15 dagen b l e e k h e t percentage, planken op de k a n t s t e r k t e schommelen. Het l a g t u s s e n 25 en 63% gemiddeld per dag. Van moment t o t moment kunnen de schommelingen nog s t e r k e r z i j n .

J a a r

(Z.Z.W.) 1979 (R.1J.P.) 1981

2.6. Overige waarnemingen

Er z i j n een a a n t a l waarnemingen vanaf s t r a n d , oever of waterkant g'e- daan om meer t e w e t e n t e komen o v e r h e t gedrag van de p l a n k z e i l e r . Ze worden v e r d e e l d i n waarnemingen op h e t water, enwaarnemingen op d e ,

k a n t . . .

- -

Percentage p l a n k z e i l e r s p e r a f s t a n d s t r a j e c t . .

2.6.1. ~ a a r n e m i n g e n op h e t w a t e r

B i j de waarnemingen op h e t w a t e r z a l de r e l a t i e t u s s e n de omstandighe- den en de s p r e i d i n g v a n d e . p l n a k e n worden weergegeven. Omdat de gege- vens n i e t t o e r e i k e n d z i j n om d i t g e t a l s m a t i g t e doen, wordt v o l s t a a n met een v e r b a l e weergave.

U i t de waarnemingen op h e t w a t e r kon t e n a a n z i e n van d e grootheden: ^' windkracht, w i n d r i c h t i n g , d r u k t e op h e t w a t e r , van de plank v a l l e n ,

d i e p t e van h e t w a t e r , v a a r g e u l en g o l f s l a g , achtereenvolgens h e t vol- gende worden v a s t g e s t e l d :

-

Windkracht

.

B i j een windkracht van 2-4 Bf z i j n & r gemiddeld meer z e i l p l a n k e n op h e t wat& dan met v r i j w e l w i l i d s t i l weer of met een v ' r i j . k r a c h t i g e , k r a c h t i g e of harde wind:

B i j windkracht 1 Bf i s z e i l e n v r i j w e l onmogelijk en wordt de plank zonder z e i l v e e l a l door kinderen g e b r u i k t om ermee t e speLevaren.

Zodra e c h t e r de wind toeneemt, v e r a n d e r t h e t gebruikspatroon van de plank. Bij harde wind t r e e d t e r een d u i d e l i j k e s e l e c t i e op n a a r d e mate van bedrevenheid van de p l a n k z e i l e r s . Beginners z i j n n i e t i n

s t a a t op de plank t e b l i j v e n s t a a n en b l i j v e n op de k a n t . De e r v a r e n p l a n k z e i l e r s b l i j v e n v r i j d i c h t b i j de wal omdat e r door s e l e c t i e voldoende ruimte i s en omdat p l a n k z e i l e n dan ook e x t r a vermoeiend i s .

-

0-100 m

57 43

100-200 m

2 1 20

.

200-300 m

, ,

10 12

.

300-400 m

6 6

400 m en v e r d e r

7 19

~ o t a a l

100 I00

-

~ i n d r i c h t i n g .

Uitwaarnemingen kwam n a a r voren d a t d e p l a n k z e i l e r b i j voorkeur h a l f aan de wind z e i l t .

Wanneer d e w i n d r i c h t i n g l o o d r e c h t op h e t s t r a n d i s g e r i c h t , o n t s t a a t e r voor h e t s t r a n d een a a n z i e n l i j k e c o n c e n t r a t i e p l a n k z e i l e r s .

Wanneer d e wind evenwijdig aan h e t s t r a n d s t a a t , o n t s t a a t een v a a r - patroon haaks op de oever. De gemiddelde a f s t a n d , t o t de oever neemt dan t o e .

-

Drukte op h e t w a t e r .

Als e r z i c h v e e l planken op h e t w a t e r bevinden, hebben een a a n t a l p l a n k z e i l e r s de n e i g i n g om z i c h v e r d e r van h e t u i t g a n ~ s p u n t t e ver- wijderen. Vooral de meer e r v a r e n z e i l e r s ontwijken de d r u k t e . Ze gaan Deer t o e r v a r e n of v a r e n n a a r de overkant.

-

Diepte v a n h e t w a t e r .

Voor de minder e r v a r e n p l a n k z e i k e r i s h e t een voordeel d a t g r o t e de- l e n van d e randmeren n i e t d i e p z i j n . Wanneer men dan d e p l a n k v a l t , kan men e r weer gemakkelijk op klimmen..

-

^Vaargeul.

De v a a r g e u l vormt een b e p e r k t e begrenzing, d i e minder d u i d e l i j k i s n a a m a t e de g e u l d i c h t e r b i j h e t uitgangspunt l i g t . Een d e e l van de p l a n k z e i l e r s zoekt bewust de rand van de v a a r g e u l op om h i e r op de hekgolven van de v o o r b i j varende motorjachten hun bedrevenheid t e kunnen b o t v i e r e n .

-

^Golfslag.

Met hoge golven i s h e t -zeker voor beginners- n i e t eenvoudig om op de plank t e b l i j v e n s t a a n . De p l a n k z e i l e r s z i j n dan e e r d e r vermoeid en z u l l e n d i c h t b i j d e wal z e i l e n of n a a r de k a n t terugkeren.

2.6.2. Waarnemingen

- ----

^op

---

de k a n t

-

De waterkant b l i j k t een g r o t e a a n t r e k k i n g s k r a c h t op d e p l a n k z e i l e r s u i t t e oefenen. Vrijwel a l l e a u t o ' s met i m p e r i a l s t a a n n a b i j de waterkant.

Tussen en voor de a u t o ' s worden vaak planken, s t r a n d s t o e l e n e t c . ge- p l a a t s t , waardoor e r een b a r r i z r e wordt "opgeworpen" t u s s e n de water- kant en h e t s t r a n d . Andere o e v e r r e c r e a n t e n ondervinden h i e r h i n d e r van.

Bovendien v e r d w i j n t h i e r d o o r voor hun h e t v i s u e l e c o n t a c t met de a c t i - v i t e i t e n op h e t w a t e r . Het gevolg van deze h a n d e l s w i j z e i s nu d a t ook andere o e v e r r e c r e a n t e n gedwongen worden om ook hun a u t o n a b i j de water- kant n e e r t e z e t t e n . Door d i t gedrag wordt s l e c h t s een d e e l van de capa- c i t e i t van het s t r a n d benut.

Het bovengenoemde v e r s c h i j n s e l wordt door v e l e p l a n k z e i l e r s a l s onge- wenst e r v a r e n . D i t kwam ook u i t de enquste n a a r voren i n p a r . 2 . 4 . 7 . De reden v a n deze h a n d e l s w i j z e i s e c h t e r h e t genlak en h e t voorkomen van d i e f s t a l van b i j voorbeeld de i m p e r i a l .

Na h e t gebruik worden de planken m e e s t a l 10s aan de kant i n h e t water gelegd. Soms worden ze e n i n g s z i n s verankerd met behulp van h e t zwaard.

E r z i j n w e i n i g p l a n k z e i l e r s d i e na h e t z e i l e n hun plank op de kant trekken.

3. Plaats en omvang van het plankzeilen op de randmeren

Naast gegevens over h e t gedrag van de p l a n k z e i l e r s , is e r b e h o e f t e aan een b e e l d van de omvang van deze v o m van r e c r e a t i e op de randmeren en de l o c a t i e s waar de p l a n k z e i l e r s voorkomen.

Om de omvang v a s t t e s t e l l e n z i j n p l a n k z e i l t e l l i n g e n u i t g e v o e r d . Het t i j d e n s de t e l l i n g e n waargenomen a a n t a l planken i s h e t r e s u l t a a t van een momentopname i n de t i j d s p e r i o d e t u s s e n 13.30 e n 15.30 uur. De e r v a r i n g l e e r t d a t d i t h e t d r u k s t e moment van de dag i n a l l e seizoenen i s , z i e ook f i g u u r 1 en 2 .

3.1.

Data en plaats van de waarnemingen

De volgende p l a n k z e i l t e l l i n g e n z i j n i n 1981 langs de randmeren van O o s t e l i j k en Z u i d e l i j k Plevoland u i t g e v o e r d : '

.

6Sn t e l l i n g i n h e t v o o r j a a r en we1 op maandag I 1 mei;

.

d r i e t e l l i n g e n i n h e t zomerseizoen, waarvan 66n op zondag 5 j u l i en twee op werkdagen, namelijk woensdag 15 j u l i en donderdag 2 7 a u g u s t u s ;

.

twee t e l l i n g e n op zondagen i n h e t n a j a a r (oktober) en

.

v i e r t e l l i n g e n i n de w i n t e r , waarvan d r i e op een zondag en 66n op een door-de-weekse dag.

De weersomstandigheden t i j d e n s bovenvermelde p l a n k z e i l t e l l i n g e n worden i n b i j l a g e 2 gegeven.

.

Langs de randmeren bevinden z i c h een a a n t a l l o c a t i e s , . w a a r de. plank- _, . z e i l s p o r t wordt u i t g e o e f e n d . Deze l o c a t i e s z i j ' n z e e r v e r s c h i l l e n d van omvang e n g e b r u i k s i n t e n s i t e i t . Ze'kunnen u i t e e n l o p e n van smalle

s t r o o k j e s waar s l e c h t s voor e n k e l e planken ruimte b e s c h i k b a a r i s t o t s t r a n d e n met een g r o t e c a p a c i t e i t . U i t waarnemingen b l i j k t d a t concen- t r a t i e p u n t e n z i c h bevinden langs oevers van h e t oude e n nieuwe.land.

Deze zijn,weergegeven i n f i g u u r 3 .

;

Figuur 3 . P l a a t s e n w a a r l a n g s de randmeren van Flevoland r e g e l m a t i g p l a n k z e i l e r s z i j n a a n g e t r o f f e n .

De l o c a t i e s worden v e r d e e l d i n d r i e groepen, d i e a l s v o l g t worden om- schreven:

.

groep 1: Tot deze groep behoren a l l e l o c a t i e s waar i n h e t zomersei- zoen de meeste p l a n k z e i l e r s worden waargenomen.

Op deze l o c a t i e worden ook i n h e t n a j a a r en z e l f s r e g e l m a t i g op weekeinddagen i n de w i n t e r p l a n k z e i l e r s waargenomen.

.

groep 2 : Tot deze groep behoren de l o c a t i e s waar v r i j w e l u i t s l u i t e n d i n h e t zomerseizoen -zowel op w e e k e i n e a l s op werkdagen- r e g e l m a t i g p l a n k z e i l e r s worden waargenomen.

.

^{groep 3:} Tot deze groep behoren de l o c a t i e s waar v r i j w e l a l l e e n op zondagen i n h e t hoogseizoen p l a n k z e i l e r s worden waargenomen.

Figuur 3 g e e f t de p l a n k z e i l l o c a t i e s weer -ingedeeld p e r groep- l a n g s de randmeren van O o s t e l i j k en Z u i d e l i j k Plevoland.

3.2. Belangrijkste plankzeillocaties -groep 1- met het aantal waargenomen zeilplanken tijdens de tellingen in

1981

I n t a b e l 7 wotden de b e l a n g r i j k s t e p l a n k z e i l l o ' c a t i e s -behorend t o t groep I

-

l a n g s de randmeren aangegeven met de d a a r b i j behorende aan- t a l l e n waargenomen z e i l p l a n k e n d i e zowel op h e t w a t e r a l s op de k a n t z i j n g e t e l d . Deze a a n t a l l e n z i j n a f g e l e i d u i t b i j l a g e 1.

A l l e l o c a t i e s waar op zondag 5 j u l i meer dan 100 p l a n k z e i l e r s z i j n waargenomen, worden t o t deze groep gerekend.

Tabel 7. B e l a n g r i j k s t e p l a n k z e i l l o c a t i e s langs de randmeren met gemid- d e l d a a n t a l waargenomen z e i l p l a n k e n op h e t w a t e r en op de k a n t

Conclusies t a b e l 7

-

Op -worden t e Muiderberg h e t g r o o t s t e a a n t a l plankzei- l e r s g e t e l d , namelijk meer dan 410 s t u k s . De l o c a t i e s Z i l v e r s t r a n d Locatie

Veluwemeer :,

Spi j k s t r a n d Harders t r a n d Nuldernauw :

Strand H o r s t Strand Nulde N i jkerkernauw:

Hulckes t e y n

~ o o i m e e r : Huizermeent z i l v e r s t r a n d IJmeer:

Muiderberg Totaal

(groep 1)

Najaar gemiddeld over 2 zon- dagen (okt.)

I I 9 3 5 29 8 5 12 82 Voorjaar

(maandag I 1 mei)

2 3 18 25 34 64 50 2 1 107 342

Winter gemiddeld over 4 waar- nemingen

2 2 2 1 5

1 2 5 20

, Zomerseizoen

zondag ( 5 1 7 )

160 260 263 2 30 145 180 110 414 1762

werkdagen gemiddeld o v e r 2 t e l l .

2 3 66 2 6 15 37 33 8 78 286

- I 1 0 : s t u k s - en Hulckesteyn -145 s t u k s - s c o r e n dan h e t l a a g s t van groep 1. Gezien de g e r i n g e o p p e r v l a k t e moeten ze b e i d e toch a l s druk- ke l o c a t i e s worden aangemerkt.

-

Op de twee werkdagen i n h e t zomerseizoen z i j n op d e b e l a n g r i j k s t e z e i l l o c a t i e s . a a n z i e n l i j k m i n d e r p l a n k e n g e t e l d dan op zondag 5 j u l i .

-

Op de twee zondagen i n h e t n a j a a r -0ktober- b l i j k t h e t a a n t a l waarge- nomen p l a n k z e i l e r s nog a a n z i e n l i j k l a g e r t e l i g g e n dan op de twee werkdagen i n h e t zomerseizoen. Hulkestein -29 s t u k s - en i n mindere mate Muiderberg - 1 2 s t u k s - en S p i j k s t r a n d vormen dan de b e l a n g r i j k s t e

l o c a t i e s .

-

Op de d r i e zondagen en G6n werkdag i n de w i n t e r b l i j k t h e t a a n t a l waargenomen p l a n k z e i l e r s nog g e r i n g e r t e z i j n dan i n h e t n a j a a r .

I n de w i n t e r z i j n e r i n v e r g e l i j k i n g t o t de o v e r i g e j a a r g e t i j d e n be- duidend meer waarnemingen v e r r i c h t , zodat de betrouwbaarheid van h e t gemiddelde a a n t a l waargenomen p l a n k z e i l e r s t i j d e n s d i t j a a r o e t i jde hoger i s .

Op a l l e l o c a t i e s van g r o e p ' I worden i n de w i n t e r p l a n k z e i l e r s waar-' genomen. De l o c a t i e s Hulkesteyn en Muiderberg -beide 5 s t u k s - vomen' dan e c h t e r verreweg de d r u k s t e c o n c e n t r a t i e s en b e v a t t e n dan 40% van h e t t o t a l e a a n t a l p l a n k z e i l e r s op de randmeren l a n g s O o s t e l i j k en Z u i d e l i j k ~ i e v o l a n d .

3.3.

Plankzeillocaties die vrijwel uitsluitend in het zomerseizoen worden gebruikt -groep

2-

met het aantal waargenomen zeilplanken tijdens de

tellingen in 1981

1 n t a b e l 8 worden de p l a n k z e i l l o c a t i e s d i e v r i j w e l u i t s l u i t e n d i n her.

zomerseizoen worden g e b r u i k t -behorend t o t groep 2- l a n g s de randmeren aangegeven met a a n t a l l e n waargenomen z e i l p l a n k e n zowel op h e t w a t e r a l s op de k a n t . Deze a a n t a l l e n z i j n a f g e l e i d u i t b i j l a g e 1 .

Op zondag 5 j u l i -hoogseizoen- z i j n h i e r e n k e l e t i e n t a l l e n planken waargenomen met een maximum van ruim 100 s t u k s op de l o c a t i e

E l l e r s t r a n d .

Ketelmeer:

Kamperhoek 0

Drontermeer:

Roggebotsluis 2

Abberts t r a n d :

(school) 8

Veluwemeer:

Veluwes trandbad 0

Rivieracamping 0

E l l e r s t r a n d l

De Klink 0

Hoophuizen 0

Polsmaten 3

Wolderwijd:

Harderwijk

(s tad) 8

R e c r e a t i e Cen-

trum Zeewo l d e 4 Nuldernauw :

Erkemeders t r a n d 0

Visboothaven 6

N i jkerkernauw:

Laakse S t r a n d 4

Eemhof 5

Spakenburg 5

E e m e e r :

Eemmonding 3

Gooimeer:

Oud Valkeveen 12

Oud Naarden 5

Naarde rbos 3

IJmeer :

Muiderzand 14

Tabel 8. P l a n k z e i l l o c a t i e s d i e v r i j w e l u i t s l u i t e n d i n h e t zomerseizoen worden g e b r u i k t met a a n t a l l e n waargenomen z e i l p l a n k e n op h e t ' w a t e r en op de k a n t

Locaties Voorjaar

(maandag I 1 mei)

Conclusies. t a b e l 8

-

Op Zond2.g 5 j u l i z i j n op de l o c a t i e s u i t groep 2 enkele t i e n t a l l e n planken waargenomen, met u i t z o n d e r i n g van de c o n c e n t r a t i e s :

Roggebotsluis -13 s t u k s - , Naarderbos -15 s t u k s - e n h e t E l l e r s t r a n d met een maximum van ruim 100 s t u k s .

Meer dan 5 0 planken worden waargenomen op de l o c a t i e s :

Abbertstrand, Veluwestrandbad, E l l e r s t r a n d . Hoophuizen, Harderwijk, R e c r e a t i e Centrum Zeewolde, Oud Valkeveen en h e t Muiderzand.

Totaal (groep 2) 82

Zomerseizoen ^,

928

Najaar gemiddeld over 2 zon- dagen (okt.) zondag (517)

(1 t e l l . )

Winter gemiddeld over 4 waar- nemingen werkdagen

gemiddeld over 2 t e l l .

215 34 ⁵

-

Op de twee werkdagen i n h e t zomerseizoen z i j n op de l o c a t i e s u i t groep 2 a a n z i e n l i j k minder planken g e t e l d dan op zondag 5 j u l i . Van de 20 l o c a t i e s u i t groep 2 werden op s l a c h t s 9 l o c a t i e s meer dan 10 planken waargenomen. De d r u k s t e l o c a t i e s waren: Veluwestrandbad -30 s t u k s - , R e c r e a t i e Centrum Zeewolde -25 s t u k s - en Polsmaten -20 s t u k s .

-

I n h e t voor- en n a j a a r worden op een a a n t a l l o c a t i e s u i t groep 2 geen planken meer g e t e l d . De l o c a t i e E l l e r s t r a n d / D e Klink h e e f t i n h e t n a j a a r gemiddeld 15 p l a n k z e i l e r s . D i t gemiddelde is e c h t e r s t e r k v e r - hoogd doordat op de l o c a t i e "De Klink" eenmaal een groep van 20 plank- z e i l e r s i s waargenomen.

-

I n de w i n t e r wordt i n groep 2 a l l e e n op de l o c a t i e Harderwijk s l e c h t s een d r i e t a l p l a n k z e i l e r s waargenomen.

Op de o v e r i g e l o c a t i e s u i t deze groep wordt a l l e e n nog op de l o c a t i e s Rivisracamping en Oud Valkeveen Gemiddeld nog GGn p l a n k z e i l e r waarge- nomen.

3.4.

Locaties waar uitsluitend alleen op zondag

7

juli

1981

een relatief klein aantal plankzeilers zijn waargenornen

I n t a b e l 9 worden a l l e p l a n k z e i l l o c a t i e s l a n g s de randmeren van O o s t e l i j k en Z u i d e l i j k Flevoland aangegeven waar b i j n a u i t s l u i t e n d op zondag

7 j u l i 1981 een k l e i n a a n t a l z e i l p l a n k e n -zowel op h e t water a l s op d e k a n t - i s waargenomen en waar op werkdagen i n h e t hoogseizoen zo nu en dan een enkele p l a n k z e i l e r i s waargenomen. Deze l o c a t i e s worden i n groep 3 ondergebracht.

Deze a a n t a l l e n z i j n a f g e l e i d u i t b i j l a g e I .

Tabel 9 . L o c a t i e s waar b i j n a u i t s l u i t e n d op zondag 7 j u l i 1981 een k l e i n a a n t a l z e i l p l a n k e n i s waargenomen

L o c a t i e s Voorjaar (maandap.

Ketelmeer:

Ketelhaven Schokkerhaven Drontermeer : Oudeland-zi j de Elburg

Veluwemeer:

Bremerberg Wolderwijd:

Jachthaven Zeewolde Eemmeer:

Dode Hond Gooimeer : S t i c h t s e Brug Almere-Haven 'I'otaal

(groep 3)

gemiddild

1

^{1 1 mei)-}

1

( I t e i ~ . )

1

over 2 t e l l . Zomerseizoen

zondap. (517)

1

werkdagen

N a j a a r Winter

gemiddeld gemiddeld

o v e r 2 zon- dagen ( o k t . )

over 4 waar- nemingen

Conclusies t a b e l 9

-

In h e t v o o r j a a r z i j n op d e l o c a t i e s van groep 3 , a l l e e n op de l o c a t i e Almere-Haven, twee p l a n k z e i l e r s waargenomen.

-

Op zondag 5 j u l i z i j n op de l o c a t i e s u i t groep 3 minder dan 10 plan- ken waargenomen, met u i t z o n d e r i n g van de l o c a t i e Bremerberg -16 s t u k s - en Elburg 10 s tuks

.

-

Op de twee werkdagen i n h e t hoogseizoen z i j n op v i e r van de negen l o c a t i e s G n of twee z e i l p l a n k e n waargenomen. Op de o v e r i g e l o c a t i e s z i j n geen p l a n k z e i l e r s g e c o n s t a t e e r d .

-

I n h e t n a j a a r z i j n a l l e e n op de l o c a t i e Bremerberg eenmaal twee plank- z e i l e r s waargenomen.

-

I n de w i n t e r z i j n op de l o c a t i e u i t groep 3 geen p l a n k z e i l e r s waarge- nomen.

3.5. Totaal aantal waargenomen zeilplanken per groep op de randmeren tijdens de tellingen in 1981

I n t a b e l 10 worden de t o t a l e a a n t a l l e n z e i l p l a n k e n p e r groep u i t t a b e l 7 , 8 en 9 met e l k a a r vergeleken.

Tabel 10. T o t a a l a a n t a l waargenomen z e i l p l a n k e n met percentage p e r groep i n 1981

T o t s a l groep 1 (8 l o c a t i e s ) T o t a a l groep 2

(20 l o c a t i e s T o t a a l groep 3

(9 l o c a t i e s )

Conclusies t a b e l 10

-

Op de 8 l o c a t i e s van groep I wordt meer dan de h e l f t van h e t a a n t a l waargenomen z e i l p l a n k e n gedurende a l l e j a a r g e t i j d e n waargenomen. I n de w i n t e r worden h i e r z e l f s 80% van a l l e planken g e t e l d .

-

Op de 20 l o c a t i e s van groep 2 wordt gedurende a l l e seizoenen g l o b a a l 20 t o t 40% van a l l e z e i l p l a n k e n op de randmeren waargenomen. I n de w i n t e r worden e c h t e r op a l l e 20 l o c a t i e s t e zamen s l e c h t s gemiddeld v i j f p l a n k z e i l e r s a a n g e t r o f f e n .

-

Op de 9 l o c a t i e s u i t groep 3 worden a l l e e n op zondag 5 / 7 / ' 8 1 gemid- deld 7 z e i l p l a n k e n p e r l o c a t i e waargenomen. Op werkdagen i n h e t hoogseizoen wordt op deze l o c a t i e s s l e c h t s zo nu en dan een plank-

z e i l e r a a n g e t r o f f e n . I n v o o r j a a r , n a j a a r en w i n t e r worden op de l o - c a t i e s u i t groep 3 nagenoeg of geen p l a n k z e i l e r waargenomen.

3.6.

Totaal aantal waargenomen zeilplanken per meer tijdens de tellingen in

1981

I n t a b e l I1 wordt h e t t o t a l e a a n t a l waargenomen planken p e r meer weer- gegeven, w a a r b i j een o n d e r v e r d e l i n g i s gemaakt t u s s e n de randmeren l a n g s O o s t e l i j k en Z u i d e l i j k Flevoland. De randmeren l a n g s O o s t e l i j k Flevoland worden de O o s t e l i j k e Randmeren genoemd en d e randmeren l a n g s Z u i d e l i j k Flevoland: de Z u i d e l i j k e Randmeren.

Zoals r e e d s e e r d e r vermeld z i j n de z e i l p l a n k e n zowel op h e t water a l s op d e k a n t g e t e l d .

Conclusies t a b e l 11

-

Op de Z u i d e l i j k e Randmeren wordt a f h a n k e l i j k van h e t s e i z o e n g l o b a a l 60

5

80% van de z e i l p l a n k e n op a l l e randmeren waargenomen.

-

I n h e t n a j a a r en de w i n t e r worden op de randmeren t e n noorden van Elburg nagenoeg geen p l a n k z e i l e r s a a n g e t r o f f e n .

-

A l s algemeen b e e l d van de omvang van h e t p l a n k z e i l e n op a l l e rand- meren langs O o s t e l i j k en Z u i d e l i j k Flevoland i n 1 9 8 1 kan worden g e s t e l d d a t :

.

I n h e t v o o r j a a r e n k e l e honderden planken worden waargenomen;

Tabel 1 1 . Aantal waargenomen z e i l p l a n k e n p e r meer t i j d e n s de t e l l i n g e n i n 1981

Randmeren Voorjaar

(maandag I I mei)

Zomerseizoen Naj a a r

gemiddeld o v e r 2 zon- zondag ( 5 1 7 )

( I t e l l . )

Winter gemiddeld o v e r 4 waar- gemiddeld-

o v e r 2

.

Op een zondag i n h e t zomerseizoen een a a n t a l i s v a s t g e s t e l d van 2.750 s t u k s ;

.

Op werkdagen i n h e t zomerseizoen gemiddeld 500 planken worden waar- genomen ;

.

Op zondagen i n h e t n a j a a r omstreeks 100 planken z i j n g e t e l d en

.

Tijdens v i e r t e l l i n g e n i n de w i n t e r c i r c a 25 p l a n k z e i l e r s worden waargenomen.

4.

Aanbevelingen

U i t "Het onderzoek n a a r h e t p l a n k z e i l e n op de randmeren i n 1981" i s een a a n t a l aanbevelingen a f t e l e i d e n . Z i j komen a l l e v o o r t u i t h e t f e i t d a t d e p l a n k z e i l s p o r t zich nog s t e e d s i n een o n f w i k k e l i n g s f a s e be- v i n d t . Een d r i e t a l aanbevelingen worden gedaan, t e weten:

-

Het v e r d i e n t a a n b e v e l i n g om h e t gebruik van de randmeren door de p l a n k z e i l e r gedurende de seizoenen t e b l i j v e n volgen. U i t de r e s u l - t a t e n van de t e l l i n g e n kunnen veranderingen i n h e t gebruik van de l o c a t i e s worden v a s t g e s t e l d .

-

Het v e r d i e n t a a n b e v e l i n g d a t wensen en s u g g e s t i e s van p l a n k z e i l e r s t e n a a n z i e n van d e i n r i c h t i n g van p l a n k z e i l s t r a n d of accommodatie -zeker a l s deze n i e t gepaard gaan met g r o t e kosten- worden i n g e - p a s t .

-

Tot s l o t v e r d i e n t h e t aanbeveling om i n de komende j a r e n de mogelijk door p l a n k z e i l e r s v e r o o r z a a k t e v e r s t o r i n g e n van watervogels t e b e s t u - deren. Tijdens d e v i e r p l a n k z e i l t e l l i n g e n i n h e t w i n t e r s e i z o e n , d i e a l l e met r e d e l i j k p l a n k z e i l w e e r hebben plaatsgevonden, z i j n op SSn p l a n k z e i l l o c a t i e ook r e g e l m a t i g k l e i n e w i l d e zwanen waargenomen. I n samenwerking met o r n i t h o l o g e n i s h e t nodig om de mogelijke invloeden van de p l a n k z e i l e r op de natuurwaarden, n i e t a l l e e n i n de w i n t e r doch ook i n de o v e r i g e s e i z o e n e n , v a s t t e s t e l l e n .