Ja ja ja, het is neen!Eindelijk, eindelijk heeft de voorzitter van de N-VA zijn twij-fels aan de kant kunnen schuiven, heeft hij voor zichzelf de knop

(1)

Weekblad P608721 Afgiftekantoor 2099 Antwerpen X

Ja ja ja, het is neen!

Eindelijk, eindelijk heeft de voorzitter van de N-VA zijn twij- fels aan de kant kunnen schuiven, heeft hij voor zichzelf de knop omgedraaid, en heeft hij de politieke rabauwen van de PS duidelijk gemaakt dat ze maar met andermans voeten moeten gaan spelen.

Als De Wever een andere keuze had gemaakt, dan was dat eerder vroeg dan laat uitgedraaid op politieke zelfmoord. Het volstond de mededelingen en communiqués te volgen die door diverse orga- nisaties binnen de Vlaamse Beweging werden uitgestuurd, en die dag na dag, uur na uur scherper werden in hun verontwaardiging over de perverse bedoelingen van de nota Di Rupo. Een partij die zichzelf Vlaams-nationalistisch noemt, kan een dergelijk signaal niet negeren, en gelukkig is dat ook niet gebeurd. En dat neen zeggen rendeert, heeft De Wever op de Guldensporenviering in Kortrijk mogen ondervinden: het scheelde niet veel, of hij werd op een schild gehesen en de Groeningekouter rondgedragen. Dat was bij een “ja maar” ongetwijfeld niet het geval geweest.

Het perfide van de nota Di Rupo bestaat erin dat mijnheer de formateur telkens iets lijkt te geven of toe te geven, om dat dan een paar pagina’s verder of in een ander hoofdstuk terug te schroe- ven of ongedaan te maken. We nemen Brussel en BHV als voorbeeld. Er wordt ons een splitsing van het kiesarrondissement in het vooruitzicht gesteld, maar eerst worden de zes faciliteitengemeenten – voorafgaand aan de annexatie ervan bij Brussel - in een apart kieskanton ondergebracht. Sint-Genesius-Rode wordt daar – als toekomstige corridor van de ongrondwettelijke fede- ratie Wallonie-Bruxelles - het zwaartepunt van. De voorrechten van de Franstaligen in de Zes worden verder uitgebreid via het Grondwettelijk Hof en de volledige uitholling van de rondzendbrief Peeters. De splitsing van BHV zelf wordt compleet ondergraven door de creatie van de ‘Brusselse Grootstedelijke Gemeenschap’

over de grenzen van gewesten, provincies en gemeenten heen. Als Vlaams-Brabant niet in rechte kan verfranst worden, dan zal dat in feite gebeuren. Komt daar boven op een federale kieskring, waardoor heel Vlaanderen een super-BHV wordt voor de francofonie.

Ook de splitsing van het gerechtelijk arrondissement BHV wordt overigens omzeild door de mogelijkheid te creëren dat betrokken partijen zich zullen kunnen wenden tot de rechtbank van hun taal- keuze. Nota bene: dit alles wordt door sp.a, Open VLD, Groen!

en een niet onaanzienlijk deel van CD&V een perfecte onderhan- delingsbasis genoemd! Zogezegd omdat dan de splijtzwam BHV van het toneel zal verdwijnen. Kunnen ze daar niet meer lezen, of zijn ze werkelijk bereid tot een volledige uitverkoop?

We kunnen de andere onderwerpen van de nota op iden- tieke manier analyseren. De voorgestelde regionalisering van de

arbeidsmarkt en de gezondheidszorg lijkt een interessante opening te creëren (gewesten bevoegd voor activering en sancti- onering, gezondheidszorg meer bevoegdheden voor gewesten en gemeenschappen), maar van de 10 miljard euro van het federale RVA-budget wordt maar 0,5 miljard overgeheveld, en wat de gezondheidszorg betreft krijgen we bij nader toezicht een enorme versnippering die een efficiënt beleid in geen geval ten goede zal komen. De hervorming van de financieringswet biedt veel te weinig fiscale autonomie.

De gewesten moeten blijven opereren binnen het bestaande federale tariefkader, en van een echte responsabilisering is geen sprake. Wat valt er anders te verwachten van een partij zoals de PS die vanaf dag één gezworen heeft dat de transferunie zal blijven bestaan en dat geen enkele Waal of Brusselaar daar ook maar één euro mag van verliezen? Dan veel liever de werkende midden- klasse, de spaarders, de beleggers en de ondernemers hard aan- pakken, en de Europese aanbevelingen rond het verhogen van de wettelijke pensioenleeftijd en het onder controle brengen van de automatische indexering naast zich neerleggen. En erop rekenen dat Vlaanderen gaat opdraaien voor een onevenredig groot deel van de begrotingssanering, liever dan te snoeien in het cliëntelisme dat zo welig tiert in het staatsapparaat.

Natuurlijk rest de vraag: wat nu? De N-VA is zeker geen voor- stander van nieuwe verkiezingen, want het geheugen van de mensen is kort, en voor je het weet komt een ratingbureau roet in het eten strooien. In de beste der werelden zou Di Rupo een hoger bod lanceren, maar daarin gelooft zelfs de grootste naïeveling niet.

In de tweede beste der werelden gaat de rest samenspannen tegen de N-VA, en is het bij de gemeenteraadsverkiezingen volgend jaar tien ballen voor één cent. Als CD&V daarentegen niet bezwijkt voor de sirenenzang van de PS en het Hof, dan kan de blokkering België fataal worden, en komt het thema van de ordelijke opdeling snel dichterbij. We gaan ervan uit dat het establishment en het Hof dat tot elke prijs zullen willen voorkomen: een kat in het nauw kan erg rare sprongen maken. Maar hoe langer we wachten met die ordelijke opdeling, hoe meer kans de Franstaligen krijgen om hun plan B uit te werken. Dat betekent de Vlamingen laten betalen voor Brussel en hen intussen buitenjassen, met behulp van die Vlaamse Brusselaars die zich knusjes hebben genesteld in het flu- weel van de macht.

Om dat te verhinderen is een tegenmacht nodig, en moet er nog veel meer Vlamingen een geweten worden geschopt.

Bart de Wever en c° hebben nog veel werk voor de boeg.

Het drama van CD&V

“Zonder de N-VA begin ik er niet aan”, liet Elio Di Rupo dinsdag noteren in de kranten. De sugges- tie dat hij die partij zou proberen te isoleren van de andere onder- handelaars om zonder verder te gaan, was te grof voor woorden.

Neen, Elio had de Vlaamse kiezer begrepen en zonder de grootste partij van het land, de grote win- naar in Vlaanderen, zou hij er nog niet aan denken een regering in elkaar te flansen.

In het midden van het bed

Goed 24 uur later, ligt zijn nota deskundig aan stukken gehakt bij het groot huisvuil van De Wever. Di Rupo op vrij- dag: “Er zijn zeven partijen die ‘ja’ hebben gezegd. Wij moeten die zeven partijen respecteren. We moeten al zeker voortwerken met de zeven partijen die

‘ja’ en ‘ja, maar’ hebben gezegd. Eén partij heeft geen antwoord gegeven.

Er is altijd hoop.” Hoop om een regering te vormen zonder N-VA, het per- spectief dat hij dinsdag nog zo formeel uitsloot.

“Di Rupo aast op CD&V”, kopt De Morgen in het weekeinde. Daar ligt inderdaad weer en nog altijd de knoop.

We schreven hier eerder over de activi- teiten van de Kamer die, niet gehinderd door een regeerakkoord, her en der wisselmeerderheden weet te vinden.

Dan weer die, dan weer een andere combinatie. Wie er altijd bij is? Juist, CD&V. Hoe sterk de fractie door de kiezer ook werd afgeslankt, nog steeds ligt de partij in het midden van het bed.

Ook nu.

De N-VA won weliswaar de verkiezingen overtuigend, maar ook zonder die partij zijn meerderheden te vinden, zelfs tweederdemeerderhe- den. Maar als ook CD&V afhaakt, dan komt men er getalsmatig niet. Voor een goed begrip, zo’n regering zonder N-VA, Vlaams Belang en LDD, maar met CD&V komt aan 48 op 88 Vlaamse zetels en 61 op 62 Franstalige zetels.

Alleen mét Groen! én Open Vld haalt ze in Vlaanderen net de fatsoensgrens, terwijl het begrip oppositie in het zui- den zowat wordt afgeschaft. Dat wordt dan een regering die op de unanieme steun van Franstalig België kan rekenen.

Onhandig

CD&V kreeg de voorbije dagen weer bakken kritiek over zich heen. Geef toe, de aanpak was bepaald onhandig.

Lees verder blz.2

Deze week :

• Gidsland Marokko 3

• Briefje aan…Alexander de Croo 3

• Hendrik Conscience (deel 2) 4

• Commentatoren geen meester van de opinie 5

• Brussel, Europese filehoofdstad 6

• De kwezels van Ecolo 7

Plankzeil als de bliksem www.pallieterke.info naar

66

^ste

jaargang • nummer 28 • woensdag 13 juli 2011 1,90 euro

(2)

De dingen dezer dagen 2

13 juli 2011

Vervolg van blz.1

Een persconferentie uitstellen nadat je verneemt welk standpunt een andere partij gaat innemen, het komt niet echt daad- krachtig over. Daarna komen vertellen dat je wel wilt verder onderhandelen over de nota, maar het niet doet als die andere partij afhaakt, oogt erg zwak.

Enkele maanden geleden kreeg CD&V ook al heel weldenkend België over zich heen toen er een “neen” volgde op de nota-Vande Lanotte. Toen al verknoeide CD&V het sub- tiel opgezette spelletje “snij N-VA er af”.

Dat CD&V toen gewoon handelde volgens het eigen partijprogramma en de Octopus- nota van de Vlaamse regering, maakte geen indruk. De CD&V gooide de beloften nu eens een keer niet in de lade en werd daar zwaar voor bekritiseerd.

Dan kwam Wouter Beke in het veld. De arme man. Weken sloofde hij zich uit, om dan een brief te krijgen van Di Rupo dat die toch niet meer akkoord ging met wat hij onder vier ogen wel te pruimen vond. Van dat werkstuk van Beke werd later niet veel meer vernomen; er werd zelfs geen moeite gedaan om te verhelen dat hij gewoon wat tijd had mogen winnen om de weg vrij te maken voor Di Rupo. Komt die dan met een voorstel dat nog een stuk onder de lat van Vande Lanotte ligt. Vlaams minister-president Kris Peeters was bij de interne deli- beratie vernietigend voor het communautaire luik, vicepremier Steven van Ackere was ontdaan over de Brussel-voorstellen en het ACV liet weten absoluut geen pap te lus- ten van het sociaal-economische onderdeel.

Maar deze keer zou CD&V de nek niet te ver uitsteken en rustig ‘ja maar’ antwoorden, zoals iedereen. Later bij de uitwerking kon de partij dan samen met Open Vld en N-VA, afgedekt dus, vaststellen dat de ‘maar’ van het ‘ja maar’ niet weg kon worden gemas- seerd.

De Wevers telefoontje

En toen kwam het telefoontje van De Wever. “Wij pikken dit niet, Wouter.” Paniek bij CD&V, want daarmee zat ze plots compleet in de knel. Weer eens snel voor N-VA zelf de zaak opblazen, zou CD&V het imago van spelbreker en zelfs stokebrand bezorgen.

Dat past de partij niet en haar kiezers- korps al helemaal niet. Wachten op N-VA en daarna mee op die kar springen, beves- tigde het beeld van het schoothondje van De Wever. Wel meedoen zonder N-VA aan een nota die zo nadrukkelijk inhoudelijk niet vol- doet, maakte de partij dan weer slachtrijp bij verkiezingen. Kortom, een veilige uitweg was niet meer te vinden.

In paniek werd dan gekozen voor een oplossing die zowat alle nadelen combineert.

‘Ja, maar’ zeggen en toch niet onderhandelen omdat N-VA niet mee wil, geeft de indruk van een op de N-VA-kar springend schoothondje dat stokebrand speelt zonder het toe te geven en ook nog eens inhoudelijk slapjes de eigen uitgangspunten stilaan lijkt te verlaten.

Na de communicatieve hoogstandjes van Di Rupo, die z’n nota super handig lanceerde, en van De Wever, die de nota op een bril- jante wijze afschoot, knoeide CD&V er behoorlijk op los.

Maar dit alles gezegd: zolang CD&V weigert onderhandelingen te voeren zonder N-VA, omdat er dan al helemaal geen seri- euze aanpassingen aan Di Rupo’s werkstuk te verwachten zijn, handelt ze gewoon volgens haar programma en uitgangspunten.

Communicatief rampzalig, maar inhoudelijk redelijk en naar CD&V-normen verrassend rechtlijnig. Gaat de partij toch nog over- stag en stapt ze in de strik die Di Rupo heeft gespannen, dan staat ze helemaal voor joker.

Bestaat er een rottere job dan die van CD&V-politicus?

J.K.

Filip Martens (1962-2011), ondernemer en Vlaming

Uit de smalle beursstraat

Op 1 juli overleed Filip Martens, een briljant zakenman en overtuigd Vlaming. Mar- tens stapte zelf uit het leven. Deze Vlaams-Brabander stond aan het hoofd van C-Power, het bedrijf dat de geschiedenis in zal gaan als een pionier op het vlak van windenergie.

Dankzij de niet-aflatende inzet van Filip Martens is het windmolenpark op de Thorn- tonbank actief. De uitbreiding van de site is nog altijd aan de gang en weldra zullen er 54 windturbines draaien, goed voor meer dan 300 megawatt elektriciteit. Het project kostte 1,29 miljard euro. Martens zal het sluitstuk van het project niet meemaken.

De man verdient grote bewondering omdat hij jarenlang tegen de mogols van de energiesector heeft gevochten, die het niet zo begrepen hadden op windenergie. Mar- tens was een openlijk criticus van de macht van Electrabel en van het feit dat de elek- triciteitswinsten hier ten lande worden afgeroomd ten voordele van het Franse moe- derbedrijf GDF/Suez. Zijn kritiek werd hem niet in dank afgenomen.

Toen hij bijna tien jaar geleden met het project startte, botste C-Power op een admi- nistratieve muur. Bouw- en milieuvergunningen, een federale vergunning om de elek- triciteitskabel naar de kust te trekken, een Vlaamse om de kabel aan te sluiten op het hoogspanningsnet en vandaaruit verder te verdelen… Het heeft allemaal veel tijd en veel energie gekost. Maar Martens, bekend als een koppige doorzetter en een echte manager die dankzij zijn bevlogenheid vaak het onmogelijke wist te realiseren, haalde zijn slag thuis.

De uitbouw van C-Power houdt verband met het bedrijf waarmee Martens heel zijn loopbaan betrokken is geweest: de baggergroep Deme. C-Power was een Deme- dochter. Via een eigen vennootschap had hij vroeger Deme begeleid bij projecten in Mexico en Polen. In de jaren 90 leidde hij Ipem, een joint venture van de baggeraar (toen nog Dredging) en de GIMV. Hij was onder andere aan de slag in Vietnam en Sin- gapore voor de uitbouw van de haven. Maar het windmolenpark blijft de grootste rea- lisatie van Filip Martens.

De man was niet direct voorbestemd om in het bedrijfsleven te stappen. Aanvan- kelijk leek eerder een loopbaan in de politiek weggelegd. Martens was van 1984 tot 1986 praeses van het Katholiek Vlaams Hoogstudenten Verbond (KVHV). Als praeses beschikte hij over een groot charisma. Hij was één van de drijvende krachten achter het Vlaamse pleidooi voor een splitsing van het onderwijs. Tijdens een actie naar aanleiding van de opening van het academiejaar 1985-1986 versperde het KVHV de academische stoet de weg met een groot spandoek: “Vlaams geld voor Vlaams onderwijs. Waals geld voor Waals onderwijs.” Rector Roger Dillemans knipte het spandoek op vraag van Filip Martens met veel plezier door.

Martens was in zijn studententijd vooral bekend als coördinator van het “Vlaams Jeugdkomitee voor het Pausbezoek” dat in 1985 positief stond tegenover de komst van Johannes Paulus II naar België. Een initiatief dat door de eerder linkse Universitaire Parochie in Leuven niet gesmaakt werd. Het was een periode van sterke polarisatie tus- sen voor- en tegenstanders van het bezoek. Op 4 april 1985 wordt brand gesticht in de lokalen van het KVHV in de Leuvense Krakenstraat. Het vuur werd door een buur- man ontdekt, waardoor een ramp vermeden werd. De daders werden nooit gevonden.

Na zijn studies kiest Martens voor wat hij een jaar “intellectueel toerisme” heeft genoemd. Hij bestudeerde het federalisme aan meerdere universiteiten, onder andere Heidelberg, Wenen en Nice. Hij kwam zo in beeld bij toenmalig begrotingsminister Hugo Schiltz die hem binnenhaalde als attaché voor de staatshervorming. In 1989 wordt hij kabinetschef bij Vlaams minister van Openbare Werken en Transport Johan Sauwens (toen nog VU). Martens speelde er een rol bij de totstandkoming van De Lijn. Via het kabinet kwam hij in contact met de sector van de binnenvaart. Hij richtte een vzw op, de Promotie Binnenvaart Vlaanderen (PBV) die als een lobby in die sector fungeerde.

Hij kwam meer en meer in contact met het (maritieme) bedrijfsleven.

Filip Martens bleef trouw aan zijn Vlaamse overtuiging en was een veeleisende manager. In een interview zei hij: “Ik denk niet dat ik ooit van iemand iets heb geëist wat ik zelf niet zou doen. Maar het is niet met Moeder Theresa - voor wie ik veel respect heb - te spelen dat je een bedrijf kan leiden.” Het Vlaamse bedrijfsleven zal Filip Martens missen. Hij laat een echtgenote en een zoon achter.

Angélique Vanderstraeten

Als “de kop” het moet doen

Het is niet noodzakelijk een hype die jour- nalistieke fantasie ertoe aanzet zichzelf te overtreffen. Wie in het vak wordt opge- leid door ervaringsdeskundigen, wordt in gehamerd dat “de kop” boven een pennenvrucht de helft van haar waarde betekent.

Die kop moet tot lezen aanzetten. Er wordt dan wel over het hoofd gezien dat de door- sneelezer - zo zijn er meer dan anderen - niet veel meer leest dan koppen en daar- uit conclusies trekt die, zacht uitgedrukt, iets anders kunnen ogen na volledige lec- tuur van de pennenvrucht. Om maar te zeggen dat enige voorzichtigheid in acht moet genomen bij het zoeken naar “de kop die het moet doen”. Kwestie van het levende onderwerp van het verhaal, eronder, een zekere vorm van bescherming te bieden. Dat gebeurt in een verder op de spits gedreven concurrentiestrijd veel te weinig. Gevolg: als

er over “kwaliteitskranten” wordt gepraat, heeft men de neiging aanhalingstekens te gebruiken, en ze weg te laten als het woord pretgazetten valt.

Atleet

Wat dacht u van de kop “Duur leven?

Goed nieuws!”. Die prijkte boven een interview met econoom Paul de Grauwe van KU Leuven. Als het de bedoeling is mensen in de gordijnen te jagen of te choqueren, is dat een “goede kop”. Het minste dat vermoed kan worden, is dat De Grauwe die uitspraak in de mond nam, zij het binnen een bepaalde samenhang waarin het woordje “maar” een rol speelt. Die samenhang zou in een onder- titel aan bod kunnen komen. Dat zou dan weer afbreuk doen aan de waarde van “de kop”. Niet dus, en hoogleraar De Grauwe is de sigaar in de ogen van alle koplezers. Veel Meer dan ze denken, zouden nieuws garende en duidende journalisten voor hun geloofwaardigheid tegen zichzelf beschermd moeten worden. Het is niet de hype rond het Tourgebeuren die me dat influistert, al geef ik toe dat een krant die triomfantelijk toetert dat hij elke dag uitpakt met zestien (!) bladzijden over iets dat een halve waard is, best een gewetensonderzoek opstart. Wie het alle- maal wil lezen, wordt rijp gemaakt voor de psychiatrie.

sympathie voor De Grauwe en andere medi- ageile prominente BV’s koester ik niet, maar de waarheid heeft haar rechten. Er zaten in het bewuste interview ongetwijfeld ingredi- enten om een “goede kop” uit te distilleren, maar niet zo goed dat Jan met de pet zich even nadrukkelijk in zijn koffie zou verslik- ken als door de blijde mare dat duur leven goed nieuws is.

“Op missie leef ik als een atleet” was een andere in het oog springende “kop”, geno- teerd uit de mond van prins Philippe tijdens handelsmissie nummer elfendertig, waarvan het mediagedruis vooraf en tijdens, in schrille tegenstelling staat tot de oorverdo- vende stilte naderhand rond en over con- crete resultaten. Zonder het hem kwalijk te nemen, verdenk ik er “le prince” van dat hij in zijn stoutste jongensdromen graag een topatleet zou geweest zijn. Zijn zelfver- klaarde statuten van gevechtsvlieger, heli- kopterpiloot en, “last but not least”, para- commando, wijzen daarop. Maar vermits dromen bedrog zijn, oogt de realiteit rond de prinselijke fysieke weerbaarheid iets min- der. Omdat voor de meegereisde persmeute echt nieuws tijdens “handelsmissies” even schaars is als haren op een biljartbal, komen uitvergrote verhalen rond en over prinselijke neveneffecten goed van pas om zich “journa- listiek” waar te maken en reis-en-verblijfkos- ten te verantwoorden. Als de prins zich in een vlaag van kennelijke overmoed laat ont- vallen dat hij op missie als een atleet leeft, laat men die onzin beter onvermeld in plaats van die te gebruiken om er een “goede kop”

uit te brouwen, en zo niet alleen een prinselijke dromer, maar ook zichzelf belache- lijk te maken.

Geweten

Een stuk erger wordt het als een “goede kop” bedoeld is als aanzet om politiek cor- recte regimeduiding door lezersstrotten te rammen. Onder de kop “Geen last van een geweten” liet Luk van der Kelen in Het Laat- ste Nieuws zijn licht schijnen over wat hij

“het doorbreken van de schutkring rond het Vlaams Belang door de Vlaamse regering volgens de principes van Machiavelli” noemde.

Zoals bekend, zorgde het VB voor de meerderheid, nodig om het kiesdecreet van Geert Bourgeois over het inkrimpen van het aantal provincieraadsleden goed te keuren. “Het is goed dat we dat weten om de Vlaamse regering vanuit moreel oogpunt te kunnen plaat- sen”, schreef hij. Omdat hij het als goede bel- gicist niet over zijn hart kreeg het VB het overwinninkje van wat schutkringbrekende steun te gunnen, voegde hij daar aan toe: “Er is toegegeven aan politieke druk van het VB.

Als de N-VA een voorsmaakje wou geven van de richting die het autonome Vlaande- ren uitgaat, dan hebben we dat nu kunnen zien. De richting van akkoorden met extre- misten.” Zou bij het hanteren van dat soort taal onder een “goede kop” de auteur van dat soort proza zelf geen last van een geweten hebben? Het is een vraag, gesteld om hem een beetje tegen zichzelf te beschermen.

D.Mol

Het drama van CD&V

(3)

Aan Alexander de Croo Fruitboer

Brakel

Gij Totentrekker,

Gij hebt de afgelopen week met over- daad bewezen dat de Vld – Open of Geslo- ten – nog altijd een blok aan het been van Vlaanderen is. In plaats van Di Rupo zijn vet te geven, heeft uw partijtje ervoor gekozen zich aan te schurken tegen diens nota en de alliantie van de Franstalige partijvoor- zitters. En laat dat dan mogelijk om tacti- sche redenen zijn, uw “ja maar” blijft even hypocriet als een belofte van kuisheid afge- legd door Yves Leterme. Bovendien vondt gij het nodig stevig na te trappen naar Bart de Wever, die u nochtans uit de politieke woestijn haalde en ervoor zorgde dat gij alsnog bij de onderhandelingen betrokken raakte. Ondank is ’s werelds loon, zeker in de politiek, maar gelieve voortaan alle ver- wijzingen naar fatsoen en welvoeglijkheid achterwege te laten. Dames en heren: “Le nouveau PVV est arrivé!”

Alleen een januskop van uw kaliber verstaat de kunst om iets meer dan een jaar geleden de stekker uit de regering- Leterme te trekken omdat de splitsing van BHV zogezegd te traag vooruitging, maar nu te verklaren dat de nota “een zeer goede basis is om te onderhandelen en het probleem naar de eeuwige jachtvelden te sturen”. Lang leve de uitverkoop van de faciliteitengemeenten, de verdere afbouw van de rechten van de Vlamingen in Brus- sel, de installatie van een federale kieskring en de annexatie van Vlaams-Brabant in de “Brussels Metropolitan Area”! Alleen een hansworst van uw soort legt een ver- klaring af “dat de vruchten rijp zijn om te worden geplukt, en dat je ze niet mag laten hangen”. Terwijl het enige rijpe uw per- soonlijke ego is en uw onbedwingbare neiging om aan politiek opbod te doen, om ten slotte met vijgen na Pasen naar huis te komen. Alleen een blaaskaak uit Bra- kel roept van de daken dat de N-VA de confrontatie niet aandurft en niet thuis- hoort in de politiek. Terwijl het juist Bart de Wever is die zijn partij meer dan twaalf maanden aan de onderhandelingstafel heeft gehouden, en nu voor de échte confrontatie gekozen heeft, tegen alle wel- denkenden, alle media en alle paniekzaai- ers in. En vooral tegen een door en door anti-Vlaamse formateursnota die als enige bedoeling heeft de greep van de Fransta- ligen op België te verstevigen. Vermits gij

van uw kant wel bereid zijt daaraan mee te werken, stellen wij met recht en reden dat de Pest Voor Vlaanderen opnieuw zijn intrede heeft gedaan.

Komaan vriendschap, laat ons een aap een aap noemen. Gij voelt en weet u compleet voorbijgestoken op uw eigen terrein:

de boodschap namelijk dat de belastingdruk in dit land veel en veel te hoog is, en dat wie hard werkt en durft ondernemen door de staat wordt afgestraft. De Wever heeft dat tijdens zijn NEEN-persconferentie honderd keer duidelijker en scherper gesteld dan gij het hebt gedaan, én er bovendien de juiste conclusie uit getrok- ken: die belastingdruk moet dienen om België - en de transfers van noord naar zuid - te laten voortbestaan en zo de Vlaamse welvaart uit te hollen. Uw bewering dat het sociaal-economische voor de N-VA bijkomstig is, is pure quatsch. Het zou veel eerlijker zijn toe te geven dat voor de Vld daarentegen het communautaire compleet bijkomstig is, en dat de liberalen bereid zijn om God en klein Pierke te verkopen om opnieuw mee te kunnen graaien in de vetpotten van de macht. Net zoals Ver- hofstadt acht jaar lang alles heeft opge- soupeerd om een tegennatuurlijke paarse coalitie overeind te houden, met als gevolg dat er zo goed als geen reserves voorhan- den zijn om de toenemende vergrijzing en andere financiële problemen grondig aan te pakken.

Tot slot: uw aantijgingen in De Stan- daard - dat het de schuld van de N-VA is dat BHV nog altijd niet is gesplitst, dat de staat niet is afgeslankt, dat er nog geen eco- nomisch herstelplan is - zijn zonder meer laf en kleinzielig, gelet op het aanhoudende en door het Paleis gesteunde verzet van de Franstaligen tegen een diepgaande staatshervorming.

Het nodigt uit u voortaan met een extra hoofdletter de PPVV te noemen - de Per- soonlijke Pest Voor Vlaanderen - en te hopen dat gij met uw blauwseltroep bin- nenkort van uw sokken geblazen wordt en zure appelen kunt gaan oogsten … op de eeuwige jachtvelden.

Wij zullen u met graagte en met veel trompetgeschal uitgeleide doen.

3 De dingen dezer dagen

13 juli 2011

Brief aan ...

Monarchisten, en ze bestaan nog, hebben er weinig moeite mee voorbeelden uit de geschiedenis aan te halen van goed bestuur door koningen en hun erfelijke leenmannen.

Zopas kregen we een klinkend voorbeeld uit Zuid-India: in de schatkamer van een tem- pel beheerd door het vorstenhuis van Tra- vancore werd een fabelachtige goudschat aangetroffen. In het kader van een gerech- telijke procedure moest die ruimte geopend worden nadat de vorst (die van zijn macht beroofd is maar plaatselijk nog een ceremo- niële rol vervult) bekendgemaakt had dat hij een deel van de schat wilde aanspreken.

Hijzelf was uiteraard op de hoogte van de juwelen en ander flonkeringen dat vrome gelovigen de jongste eeuwen aan de tem- pel geschonken hadden. Stel nu, zeggen de monarchisten, dat die schatkamer in han- den geweest was van de door en door cor- rupte regering van de “democratische” Con- grespartij: dan zou zij allang leeggeplunderd zijn.

Tempelpoort

En inderdaad, oude adel heeft vaak een ouderwets eergevoel dat behoedt tegen de vulgariteiten van het parlementarisme.

Anderzijds, laat het allerlei disfunctionele willekeur toe. Zo wilde de vorst zijn goud- voorraad aanspreken om warempel de tempelpoort te vergulden, niet om bijvoorbeeld het godsdienstonderricht of de religieuze kunsten te bevorderen. Dat zou zeker aan de bedoeling van de vrome schenkers beant- woord hebben, meer dan die rijkdom daar werkeloos te laten beschimmelen. Het geval illustreert dat vorsten, ook al staan ze boven de verleiding van de corruptie, niet van deze tijd zijn, niet als instelling en vaak ook niet qua mentaliteit. Zonder hun verdiensten te ontkennen, sturen we vorsten vandaag beter op pensioen, die van hier zowel als die van ginds.

Mohammed VI behoort echter tot een nieuwe lichting monarchen. Hij heeft rechten en politologie gestudeerd en enkele maanden in Brussel stage gelopen bij toenmalig EU-tsaar Jacques Delors. Hij heeft officieel maar één echtgenote en na negen jaar huwe- lijk slechts twee kinderen (zijn illustere voor- zaat Mulai Ismaïl had er 867), wat voor een moslimvorst en afstammeling van de profeet erg progressief mag heten. In dat licht is het veeleer teleurstellend dat hij pas na twaalf jaar bewind een bestuurlijke modernise- ring doorvoert.

Eén vernieuwing kunnen we alvast voluit toejuichen: de opwaardering van het Ber- bers tot “een” (naast het Arabisch als “de”) officiële taal. Niet overal hebben inheemse talen het arabiserende effect van de islam overleefd, en waar dat wel gebeurd is, moeten we hun volledige herleving als cultuur- en bestuurstaal aanmoedigen. Merk overigens op dat het Frans in de grondwet niet genoemd wordt.

De goedkeuring van de grondwet per referendum oogt wel democratisch, maar een grondwet in zijn geheel moeten nemen of laten, maakt het de kiezer onmogelijk om over specifieke grondwetsartikelen te beslis- sen. Dat is bedoeld om in een overwegend gunstig pakket, dat maar weinigen zouden afwijzen, ook enkele onzuivere elementen mee te smokkelen, vooral regelingen die de positie van de huidige bestuursklasse besten- digen. Verder geldt als algemeen democratisch beginsel dat een referendum en de vraagstelling daarin van de burgers moeten uitgaan, niet van de regering. Maar laat ons aannemen dat dit alles slechts een eerste stap is naar nog meer democratie.

In dezelfde geest zullen we maar wat geduld oefenen met artikel 4: “De islam is de godsdienst van de staat, die aan elkeen de vrijheid van godsdienst waarborgt.” De afschaffing van de islam als staatsgodsdienst was in dit stadium allicht te hoog gegrepen.

Ze zou niet eens echt democratisch zijn, in deze zin dat de meerderheid van de bevolking aan die staatsgodsdienst gehecht is. De moslims tot geestelijke vrijheid brengen, doet men door hen geestelijk aan bevrij- dende invloeden bloot te stellen, eerder dan

hen institutioneel de lekenstaat op te leggen.

Wel moet men naar die lekenstaat en het levensbeschouwelijk pluralisme toewerken, en in dat opzicht treft het tweede deel van de zin alvast de juiste toon.

Brits voorbeeld

Met zijn gedoseerde hervormingen neemt de Marokkaanse koning een voorbeeld aan de Britse “Glorious Revolution” van 1688, die het zwaartepunt van de macht van de troon naar het parlement verlegde. Heel revolutionair was die omwenteling op het eerste zicht niet. Ze liet het koningschap, de staatskerk en allerlei erfelijke voorrechten intact, maar stelde een mechanisme in werking dat geleidelijk tot verdere democratisering moest leiden. Precies door die geleidelijkheid bereikten de Britten de buitengewone stabiliteit die gunstig afstak tegen de burgeroorlogen en revoluties die onder meer Frankrijk en Rusland troffen. Zij dient dan ook tot voorbeeld voor democratise- ringsbewegingen elders. In China probeer- den hervormers rond Kang Youwei eind 19de eeuw het bewind van de Qing-dynas- tie tot een grondwettelijke monarchie naar Brits model om te vormen. Zij wisten de regentes Cixi te overtuigen en kregen de vrije hand om alvast een deel van hun programma door te voeren. Na honderd dagen draaide het keizerlijk hof de klok echter terug en tekende daarmee zijn eigen dood- vonnis: in 1910 riep de Nationale Volkspar- tij (Guomindang) de republiek uit. Dat is dus wat Mohammed VI wil vermijden door alvast zelf en op eigen voorwaarden een mate van democratisering door te voeren. Als hij op koers blijft en geen provocerende fouten begaat, zal hij nog lang van zijn erfelijke status kunnen genieten. Wat de oppositie betreft:

als zij het goede van de nieuwe grondwet, de daarin beloofde burgerlijke en politieke vrijheden, als basis neemt om het betere te ver- wezenlijken, dan kan Marokko binnen afzien- bare tijd een echte democratie worden. Om het in de taal van de revolutie te zeggen: Ce /n’est / qu’un début./ Continuons le / com-

bat! Koenraad elst

Gidsland Marokko

Echo’s uit de koepelzaal

• Vlaamse Parlement?

Na de poppenkast van vorige week waren de voorbije dagen uiteraard alle ogen gericht op de fameuze nota van Di Rupo en (vooral) wat daarop de reactie zou zijn van de N-VA (en in minderde mate de CD&V, waarvan sommigen door de media als ‘coryfee’ beti- telde ouderlingen zo stilaan mogen verkas- sen naar een seniorie met onderbetaald en extreem-exotisch personeel). Probeer in die constellatie dan nog maar wat belangstelling te vangen voor uw ‘regionaal niveau’…

Inderdaad, dat is het lot van een assemblee die schrik heeft van zijn eigen schaduw, die mee blijft spelen in de meest versleten en aftandse belgicistische spelletjes (als daar zijn: het cordon sanitaire, de inflatoire regu- litis en de intellectuele luiheid om zich in te werken in de materie waarover zij beslissin- gen nemen voor de komende generaties) en waarvan de meest ambitieuze leden permanent dromen over het blijkbaar zoveel aan- trekkelijker ‘federale niveau’. Voeg daar nog aan toe, een regering die met driegdraad en een papierklemmetje aaneenhangt en je hebt één van de oorzaken van de actuele politieke impasse. Al goed dat tenminste minister-president Peeters - meestal zonder veel ophef en zonder gebruik van grote woorden - nog enigszins lijkt te weten welke kant hij uitwil en gestaag aan de weg timmert…

• Politieke gastronomie

Dat de Vlaamsgezinde oppositiepartijen - VB en LDD - woensdag zouden proberen in de kaarten van Kris Peeters te kijken, lag voor de hand, maar die hield om even begrijpelijke redenen de boot af, tot goed gespeelde woede c.q. ontgoocheling van Filip Dewinter en Lode Vereeck. Die laatste verpakte zijn waarschuwing iets luch-

tiger: “Beste boer Kris, pas op uw eieren, want chef-kok Di Rupo is bezig met het bakken van een omelet voor u. Ze ziet er heel smakelijk uit, maar ik denk dat het een kaas- soufflé is met heel veel lucht. Meer zelfs, ze zou wel eens besmet kunnen zijn met de EHEC-bacterie, ze is namelijk dodelijk voor deze economie.”

• Nieuwe formateursnota

Zijn onderkoelde mededeling - op zondag tijdens een VRT-interview, maar het klonk als een Guldensporenboodschap! - dat voor- noemde formateursnota dient herschreven te worden, past perfect in dat plaatje. Voor Peeters gaat het in de eerste plaats om het binnenhalen van een grote staatshervorming maar hij beseft - wellicht beter dan wie ook - dat daarvoor de politieke kaarten op alle niveaus verdomd moeilijk liggen en dat de koudwatervrees voor méér Vlaanderen bij de meeste blauwe en rode visjes in zijn parlementair aquarium massief is. Als we hem goed begrepen hebben, wil ook zijn partij over deze nota, zoals hij daar ligt, niet onderhandelen. We hoeven Peeters niet te vertellen dat binnen de CD&V niet iedereen het daarover van harte eens is en - vooral!

- dat een grote staatshervorming iets volkomen anders is dan wat we tot hiertoe op papier zagen verschijnen, zeker bij Di Rupo en Vande Lanotte (met zijn Belgische Unie) en ook niet bij Bart de Wever die maar wat blij mag zijn dat zijn voorstellen zo snel en zo

flagrant door de Franstaligen werden afge- schoten! Wij veronderstellen trouwens dat Peeters heel goed weet dat die Elio-nota nooit herschreven zal worden, ook niet na zijn vorstelijke bezinningsperiode!

• Toetsing door het VB

Het is al te gemakkelijk als oppositiepraat, te concluderen dat de omstreden nota op de allereerste plaats de bedoeling had ‘de N-VA eraf te rijden’. Zowel naar de vorm als naar de inhoud moet elke niet heel erg positief vooringenomen lezer wel tot dat besluit komen. De oefening die de VB-fractie maakte, was dan ook heel zinvol en rele- vant: heel overzichtelijk en heel schematisch toetste zij – in een schoolse maar heldere kolomvorm – de formateursnota aan de vijf resoluties van het Vlaams Parlement en de Octopusnota van de Vlaamse regering. Zelfs als we ons bepalen tot één (1) element, vraag je je af hoe ernstig Open Vld en sp.a hun eigen engagementen op het Vlaamse niveau (nog) nemen! Lees anders maar eens even hoe en in welke bewoordingen de Vlaamse regering uitgedaagd wordt door Di Rupo, door het naar voor schuiven van samenval- lende verkiezingen, waarbij de deelstaatver- kiezingen volkomen ondergeschikt dreigen te raken aan de federale stembusslag. Met als toetje er bovenop een ook voor Peeters onverteerbare van Vlaanderen gevraagde extra inspanning bij de sanering van de over- heidsfinanciën.

Het staatshoofd van Marokko, koning Mohammed VI, heeft door vertrouwelin- gen een nieuwe grondwet laten opstellen en deze in een volksraadpleging door een ruime meerderheid van de bevolking laten goedkeuren. Hij houdt daarmee vooral het lot van zijn Egyptische collega Hosni Moebarak op afstand: geen verdrijving van de macht noch rechtsvervolging, maar een gedoseerde machtsoverdracht aan min of meer democratische bestuurslichamen. Wij delen de mening van de Marokkaanse oppositie dat dit slechts een zeer gedeeltelijke democratisering is, en toch moeten wij deze voorzichtige stap in de goede richting verwelkomen.

(4)

De dingen dezer dagen 4

13 juli 2011

Roddels uit de Wetstraat

Hendrik Conscience (2): leerde hij echt zijn volk lezen?

Conscience heeft nauwelijks drie jaar (1854 – 1856) geprobeerd voltijds schrijver te zijn, want vooral zijn uitgevers werden rijk van zijn werk. Aanvankelijk werkte hij tegen 2 frank per gedrukte bladzijde (een arbei- der-huisvader verdiende 1,5 frank per dag), maar de uitgever mocht gedurende vijf jaar zoveel herdrukken op de markt brengen als ie wou, zonder de auteur één extra centiem te betalen. Na de triomf van De Boerenkrijg (1853) steeg het honorarium geleidelijk tot 5 frank per gedrukte pagina. Op het toppunt van Consciences roem verscheen de ene na de andere uitgave van zijn verzameld werk.

Hij verdiende 7.000 frank met de derde uitgave terwijl zijn Vlaams/Nederlandse uitgevers een winst van 171.000 frank in hun boeken noteerden. Conscience was daaren- boven geen zuinige Frans en mevrouw Con- science had zelfs een beetje een gat in de hand. De kinderen trokken hem in zijn woorden ”meer dan één tand” zodat hij naast de inkomsten uit zijn boeken nog lange tijd een baan had.Als griffier bij de Antwerpse Aca- demie had hij blijkbaar toch tijd en zin genoeg om te schrijven. Dat zijn de jaren dat het ene na het andere meesterwerk verschijnt; zeker in zijn wonderjaar 1850 met Baes Gansen- donck, Houten Clara, De Loteling en Blinde Roza.

Dat is de tijd dat hij Schilde en de Ant- werpse Kempen doorkruist en er inspiratie vindt (zie www. conscience-2012.be; een initiatief van de Marnixring De Loteling en de Gilde van Baas Gansendonck ter ere van de 200ste geboortedag). Maar Conscience is meer dan een vlotte heimatschrijver. Zijn historische romans Jacob van Artevelde en vooral De Boerenkrijg slaan in als een bom en brengen haast volledig vergeten perso- nages en gebeurtenissen weer in het brand- punt van de Vlaamse belangstelling. In zijn moderne romans is er geen onderwerp, geen sociale klasse, geen stads- of plattelands- probleem dat hij niet behandelt. Vergelijk dat met het vervelende oeverloze autobi- ografische geleuter van de Hemmerecht-

sen, de Verhulsten, de Lanoyes en zo meer, die geen enkele verbeeldingskracht tonen, die niet in staat zijn een origineel verhaal te bedenken. Natuurlijk merk je in Consciences romans dat de schrijver geleidelijk conserva- tief wordt. Hij gelooft wat naïef in de goed- heid van de mensen. Hij denkt dat de liefda- digheid de oplossing is voor de vele sociale problemen en zijn boeken eindigen in mane- schijn en rozengeur. Hij heeft een hekel aan naturalistisch proza en is er fier op dat hij geen woord schrijft waarmee een maagd zou blozen. In zijn 70 romans is geen over- spelige figuur te vinden. Maar in dat arme, verpauperde Vlaanderen hebben de mensen geen behoefte aan een pijnlijke beschrijving van hun ellende. Zij willen dromen tijdens de vele avonden dat die ene alfabete man of vrouw voorleest uit Consciences werk. Hun kinderen en jongeren willen meer. Ze willen die wonderbare verhalen zelf, aan hun eigen tempo, verslinden. In heel Vlaanderen zijn de boeken van Conscience de motor van een beginnende leescultuur. De latere gene- ratie schudt al eens het hoofd bij het senti- mentele proza, maar vergeet dat de Vlamin- gen eerst moeten leren lopen vooraleer ze kunnen rennen en dat lopen leren ze bij de Antwerpenaar.

Arrondissementscommissaris

Na zijn mislukte poging om van de pen te leven, kijkt Conscience uit naar een goed- betaalde baan. Dankzij de katholieke rege- ringsleider Pierre de Decker (Franstalige Zelenaar en lichtjes Vlaamsgezind) wordt de schrijver arrondissementscommissaris in Kortrijk van 1857 tot 1868. Hij heeft de baan wat onderschat want regering en gouver- neur doen een permanent beroep op hem voor inlichtingen en controle en politieke beïnvloeding. Hij heeft ook de representa- tieve verplichtingen en de kosten onderschat en zijn werk lijdt eronder; hij wordt gedurende een tijdje een echte broodschrijver om zoveel mogelijk geld binnen te harken.

Maar zelfs dan zijn er toch nog een paar

mooie boeken als Het Goudland en Bavo en Lieveken. Eerst in 1869 krijgt hij zijn droom- baantje. Hij wordt conservator met ambts- woning van het waanzinnige Wiertzmu- seum (een cadeau van Charles Rogier aan de Dinantees Wiertz die Rubens wou overtreffen). Het museum bestaat nog altijd en is een curiositeit waar je niet goed weet of je moet lachen of toch bewonderend kijken naar de reusachtige schilderijen.

Op het moment dat Conscience zich eindelijk rustig aan nieuwe boeken kan wijden, breekt een tyfusepidemie uit. Eerder ver- loor hij al een dochter en nu sterven zijn twee zonen. De gebroken man krijgt niet de tijd zijn verdriet te verwerken want zijn overlevende dochter heeft recht op een uit- zet en een bruidschat. En hij schrijft een nieuw meesterwerk: De Kerels van Vlaan- deren (1871). De impact doet denken aan De Leeuw van Vlaenderen. Het legendarische Kerlingaland uit dit boek wordt een begrip in Vlaamse katholieke scholen. De strijdkreet

“Vliegt de Blauwvoet, storm op zee” wordt het motto van de invloedrijke blauwvoete- rij in West-Vlaanderen. (Een blauwvoet is waarschijnlijk een Jan-van-Gent). Ook deze roman is in de buitengewone stripversie van Bob de Moor nog altijd een voorbeeld van een spannend historisch en heroïsch verhaal.

In zijn laatste levensjaren produceert Con- science nog Gerechtigheid van hertog Karel en het tweeluik Felix Roobeek. Hij is te ziek (kanker in de twaalfvingerige darm) om de inhuldiging van zijn eigen standbeeld mee te maken in 1883 en hij sterft een maand later, 71 jaar oud. De stad Antwerpen verwittigt de bevolking met affiches dat haar geliefde auteur overleden is.

Staatsprijs

Bij zijn overlijden is Conscience al veel jaren de auteur van katholiek Vlaanderen wat hem verdriet. Hij heeft altijd gedroomd van één sterke Vlaamse partij om de Vlaamse achteruitstelling te milderen. Maar de liberalen laten hem in de steek. Ze zijn boos

omdat hij zijn eersteling, Het Wonder- jaer, censureert en antikatholieke uitspra- ken schrapt. Het cijnskiesstelsel beperkt de politieke macht tot zo’n 40.000 rijken. De hogere burgerij in Vlaanderen verfranst volledig. De Vlaamsgezinde Conscience probeert het zelfs even in de gemeentepolitiek maar wordt verslagen door een liberaal en drijft vanzelf af naar het katholieke kamp;

het enige waar Vlaanderen wat kan van verwachten. Conscience wordt aangesteld als leraar Nederlands van kroonprins Leopold en broer Philippe zonder dat hij één les mag geven want de liberale regeringsleiders vinden zo’n lessen volslagen overbodig. Hij ont- vangt twee keer de Staatsprijs voor Neder- landstalige literatuur (met een Franstalig juryrapport) vanwege een staat die weigert humaniora en hoger onderwijs in diezelfde taal te organiseren. Toch neemt Consci- ence geen afstand van België want, typisch Vlaams, hij is zeer sterk met woorden maar niet met daden. Hij vraagt dat tijdens zijn vele huldigingen ook Franstalige auteurs uit- genodigd worden. En hij heeft natuurlijk een oogje op zijn Franstalig publiek, want Con- science is niet alleen in Wallonië maar ook in Frankrijk een naam als een klok; zeker nadat Alexandre Dumas hem brutaal pla- gieert en vervolgens als compensatie een eerste Conscienceboek publiceert. De ver- talingen in correct Frans en vervolgens in vele Europese talen zijn dikwijls leesbaarder dan het originele Nederlands omdat onhan- dige zinnen, archaïsche woorden en gallicis- men behoorlijk vertaald worden. Het is een beetje pijnlijk maar wel de waarheid dat de eerste Vlaamse romanschrijver ook de enige is die Europese faam genoot. Zijn werk gaat veel langer mee dan de doorsnee-literatuur.

Tot de vooravond van de Tweede Wereld- oorlog wordt hij veel gelezen. Geleidelijk verschijnen dan de bewerkingen die wat dor hout snoeien. Nog tot in de jaren vijftig kan je zijn werken vinden in goedkope edities in de vele kleine katholieke bibliotheekjes.

Zijn werk heeft hem drie, vier generaties overleefd en dat kan je buiten Willem Els- schot (en dat feitelijk in Nederland) van geen andere Vlaamse auteur zeggen. 100 jaar na zijn geboorte krijgt hij bij de Conscience- vieringen van 1912 zijn grootste onderschei- ding. Hendrika Mertens, vrouw van dichter Jan van Beers, bedenkt de slogan: “Hij leerde zijn volk lezen.” Jan neckers

Ja dus. En met een succes dat we ons niet meer kunnen voorstellen. Eén voorbeeld: in 1872 leent de Mechelse Openbare Volksbibliotheek 12.000 Nederlandse en 5.000 Franse boeken uit. Eén vierde van de Nederlandstalige en één vijfde van de Franstalige uitleningen zijn Conscienceboeken. Geen Vlaamse auteur haalt ooit nog zo’n resultaatcijfers.

• Suspense

Vorige donderdag om 14.15 uur klonk de bel in de Kamer voor de aanvang van de zit- ting. Maar tal van fluweelzitters (N/F) lie- ten zich nog niet zien. Zij zaten in hun frac- tiekantoren gekluisterd voor de buis om de rechtstreekse uitzending van de persconferentie van Bart de Wever te zien, tijdens dewelke hij de nota-Di Rupo met de grond gelijk maakte. Het klassieke vragenuurtje had niet veel spectaculairs om het lijf. Het bleef bij wat algemene vragen zonder dat er politiek spervuur in zat. Toen iedereen na de persconferentie langzaam binnensij- pelde, stonden er veel gezichten op onweer en werd er duchtig nagekaart, op de ban- ken, in de wandelgangen en in de koffieka- mer. Het was duidelijk dat de hoofden er niet naar stonden… Iets voor half zes kon men dan ook al naar huis…

• Beltonen

De gsm-cultuur is niet meer weg te denken in de Kamer. De openbare telefoon- cellen in het paleis der Natie worden bijna nooit meer gebruikt, want iedereen is altijd en overal bereikbaar. In alle hoeken en aan alle kanten staat men te bellen of te sms’en of te twitteren. Leuk is naar de diverse beltonen te luisteren. De klassieke oude tele- foonbel komt geregeld voor. Het originele is daar echter wel af. Sommige parlementsle- den houden het stil, met een trilfunctie van hun gsm, waardoor men soms meemaakt dat een praatbarakker in een kramp plooit en diep in zijn broekzak gaat tasten om zijn mobieltje terug te vinden. Een fluitsignaal hoorden we ook al en pieptonen zijn ook legio. En zachte melodietjes. Maar de prijs van de origineelste beltoon gaat naar Peter Logghe van het Vlaams Belang. Als zijn toe- stel afgaat, klinkt er erg luid een heus kla- roengeschal alsof een cavalerieregiment elk moment door de gangen gaat daveren.

• Stokebrand

Het Vlaams Belang probeert bij monde van Bert Schoofs de jongste tijd een wig te drijven in de traditionele partijen, door zich bij de behandeling van wetsvoorstellen kandidaat te stellen als rapporteur. Zo ook in de commissie Justitie. Prompt stelde de PS-furie Valérie Déom zich tegenkandidaat. Ze kreeg negen stemmen achter haar naam, behalve van … N-VA. Bert gaf zich niet gewonnen en stelde voor een Nederlandstalige mede- rapporteur aan te duiden. Het ging immers om een erg belangrijk voorstel, namelijk aan- gaande de maatregelen die moesten getrof- fen worden na de Bijzondere Commissie Seksueel Misbruik.

Aan dit voorstel kon voorzitster Sarah Smeyers van N-VA niet voorbijgaan en knip- oogde meteen naar Kristien van Vaeren- bergh om zich kandidaat te stellen, wat deze ook deed. Ook Sonja Becq van CD&V voelde zich geroepen “omdat het niet altijd N-VA’ers moeten zijn”. Bij de stemming haal- den de dames elk 6 stemmen. Enkele leden stemden niet mee. Bij staking van stemmen heeft de voorzitter de doorslaggevende stem. Dus… werd Kristien de mederap- porteur. Eigen volk eerst, nietwaar?! Met

dit soort fratsen bewijst de politieke wereld telkens weer opnieuw dat politieke spelletjes “bon ton” zijn en dat men er zich zelfs niet meer voor schaamt.

• Vakantie

Dat er vakantie in de lucht hangt, is ook in de praatbarak duidelijk. Zo’n dertig Kamer- leden - 20 % - stuurden hun kat vorige donderdag. Ja, na alweer een zwaar jaar vol beulswerk en emmers zweet, leggen sommigen er al vroeg “den blok op”, terwijl het eigenlijke reces pas ingaat op 21 juli. Dan volgen nog een kleine drie maanden vakantie.

Als weinig sportief signaal naar de gewone burger kan het alweer tellen… Wie sprak daar alweer over “de kloof”?

• Dubbele nationaliteit

Theo Francken van N-VA is al maanden op zoek naar cijfers over Belgen die naast hun Belgische nationaliteit nog een vreemde nationaliteit hebben verworven. Minister Hekse- mie Turtelboom wist te vertellen dat er op 20 juni 2011 maar 27 “gevallen” geregistreerd zijn van Belgische burgers die genieten van een meervoudige nationaliteit. Een andere categorie zijn de tienduizenden vreemde-

lingen die onder meer door de Snel-Belg- wet gratis en voor niks de Belze nationaliteit bovenop hun oude hebben gekregen. Alleen bestaan hierover geen statistieken, zei de minster. Theo Franken schrok wel enigszins en stelde dat het niet verstandig is dergelijke zaken niet bij te houden. Hij vindt dat het als staat verstandig is goed te weten wie zijn inwoners en staatsburgers zijn en over welke nationaliteiten die beschikken.

Dit is weer typisch Belgisch. Eerst gooien met de nationaliteit en dan niet meer weten wie er ook nog een andere heeft. Misschien kan Theo in navolging van die andere Vlaams- nationalistische partij eens een wetsvoorstel indienen om klare wijn te schenken, door bijvoorbeeld te regelen dat men in dit land slechts over één nationaliteit kan beschikken.

Zoals dat in zoveel Europese landen het geval is. Men kan niet van twee walletjes eten!

• Bang voor haar kiezers

Het onverdoofd ritueel slachten, dat in Nederland bij wet werd verboden, werd ook aangebracht door Rita de Bont van het VB en Flor van Noppen van de N-VA. Zij lie- ten aan Laurette Onkelinx, bevoegde minister, weten dat de Raad voor Dierenwelzijn een duidelijk advies heeft gegeven om onverdoofd ritueel slachten te verbieden, precies zoals in Nederland. Beide sprekers vroegen of de minster iets van plan was. Ze zei daarop dat ze van oordeel was dat het niet past dat een ontslagnemende regering nog een beslis- sing neemt in deze “delicate materie”, maar zei wel bereid te zijn vanuit haar bevoegdheid voor dierenwelzijn alle medewerking te zullen verlenen aan een eventueel parlementair initiatief ter zake. Alle medewerking? Het is duidelijk dat dat niet geldt voor parlemen- taire initiatieven vanuit VB-hoek die al een tijdje zijn ingediend. Flor had de boodschap begrepen en meldde dat hij dan wel een initiatief zal nemen. Eens benieuwd of tante Lau- rette dan haar belofte zal nakomen, want ze stoot hier ongetwijfeld haar allochtone kiezers mee tegen de borst. En die ontziet ze steevast… Vandaar wellicht dat ze het een

“delicate materie” noemde…

Laatste vlucht Space Shuttle

(5)

De dingen dezer dagen

13 juli 2011

5

De Vlaamse regering werkt hard aan een niet-grondwet voor een niet-natie

Duif is dood, meneer

Een bagatel met grote gevolgen: de geschiedenis krioelt ervan. Wat indien de neus van Cleopatra iets kleiner was geweest, en Marcus Antonius niet op haar verliefd geworden was? Wat als ze anno 1830 in de Munt die derderangsopera “La muette de Por- tici” van Daniel Auber níét hadden gepro- grammeerd? Wat als die Duitse officier de explosieve aktentas níét had weggezet, die Hitler naar de andere wereld moest helpen?

Frans Crols sprak ooit eens van Zwarte Zwanen: onvoorspelbare, ogenschijnlijk kleine gebeurtenissen die een diep spoor in de geschiedenis trekken. In de huidige politieke impasse, waaruit ook Elio Di Rupo met zijn verschrikkelijk Nederlands geen uitweg kon creëren, kan men eigenlijk alleen nog maar hopen op een gunstige bries die heel het Belgische kaartenhuis in elkaar doet storten.

Aan de Vlaamse regering zal het zeker niet liggen: die suddert maar voort dat het een lieve lust is, en stelt alles in het werk om de Belgische impasse à la flamande over te doen. Alle zwarte zwanen worden traag de nek omgewrongen door een middelmatige politieke bureaucratie die het compro- mis opnieuw uitvindt. Neem nu die in de maak zijnde Vlaamse grondwet,- pardon:

“handvest”. Al maanden bakkeleien de kei- zer-kosters over een juridische blauwdruk voor Vlaanderen, een “handvest”, want een echte constitutionele waarde heeft het ding niet,- dat is geen bevoegdheid van een deel-

staat. Naar verluidt houdt de N-VA-het been stijf omdat ze het woord “natie” in de tekst wil zien, wat niet naar de zin is van CD&V en sp.a.

Helemaal ongelijk hebben ze niet: iets wat geen grondwet mag heten, moet het ook niet over een eigen natie hebben. En een niet-natie kan geen grondwet uitschrijven.

Die byzantijnse discussie heeft een lange voorgeschiedenis, die aantoont hoe weinig de republikeinse gedachte leeft bij de heer- sende politieke klasse in Vlaanderen. Een korte terugblik.

CVP’er Luc van den Brande kwam in de jaren 90 als minister-president met het idee op de proppen en liet juristen hersen- stormen over een “Proeve van Vlaamse Grondwet”. Maar het ding verzandde snel in technische palavers over voetnoten, een veelgebruikte methode om een initiatief keu- rig kalt te stellen. In 2002 beviel socialist Norbert de Batselier, toenmalig voorzitter van het Vlaams Parlement, dan van het idee om… weeral een Vlaamse Grondwet op te stellen, waarover alle Vlamingen hun zeg konden hebben.

Het werd een doodgeboren kind. In de eerste bladzijden al stelt hij dat zo’n grondwet zou indruisen tegen de Belgische consti- tutie. Dus moeten we het over die Vlaamse grondwet niet meer hebben, dat is toch sim- pel. Vanaf dan sprak Norbert vooral over een “handvest”, een “charter voor een eigen- tijds Vlaanderen”, en meer van die wollige

stevaertismen. Het woordgebruik heeft school gemaakt, stellen we vast. Uiteraard zouden de Vlaamse socialisten nooit dulden dat het Vlaams Parlement een eenzijdig initiatief zou nemen dat in de verste verte op een soevereiniteitsverklaring gelijkt.

De Batselier werd deskundig op een zij- spoor gezet en geniet nu van een vorstelijke wedde als directeur van de Nationale Bank van België. Als symboliek kan dat tellen: van de Vlaamse grondwet naar een instituut dat waakt over de eenheid van het Belgische vaderland. Duif is dood, meneer.

Geen reden tot feesten

Wat dan met de radicale republikeinen?

In 1999 was het toenmalige Vlaams Blok al bezig met een ontwerp van Vlaamse grondwet voor een Vlaamse republiek (een zelf- standige natie, geen deelstaat).

Afgezien van de fundamentele rechten en vrijheden, erkend in de internationale ver- dragen, bevatte het ook een aantal voorstellen om de directe democratie te organiseren, zoals een bindend referendum naar Zwit- sers model, een éénkamerstelsel, een recht- streeks verkozen president, en de voorkeur voor lokaal zelfbestuur (het zgn. “subsidia- riteitsprincipe”). Naar mijn gevoel ging dat ontwerp zelfs niet ver genoeg op ethisch vlak, en mochten er ook wat meer modern- Europese waarden expliciet in beklemtoond, zoals de vrijheid van mening en pers, gelijk- heid van man en vrouw, scheiding van Kerk en staat, enzovoort.

Maar vergeleken met dat VB-voorstel, in 2006 door die partij opnieuw ter tafel gebracht, is het huidige gekrakeel over het Vlaams Handvest een dode mus, pardon, een dode duif, of, ach, laat maar.

Topjurist Matthias Storme, onze toekomstige justitieminister als die Vlaamse republiek er ooit komt, gaf in 2008 een veel besproken lezing, “Tijd voor een Vlaamse

Grondwet?”, waarin hij nagels met koppen sloeg. Maar mensen als Storme worden uiteraard niet gehoord in de praatbarak van Peeters en co.

De symbolische “deadline” van 11 juli werd ondertussen geruisloos overschreden. Eens te meer viel er op de voorbije Guldenspo- renvieringen eigenlijk niet veel te vieren, ondanks al het “Vlaanderen feest!”-getoe- ter, en zou men de slome Vlaamse regering eigenlijk vooral een verbale pandoering moeten geven. België is politiek bankroet, maar dat is voor het Vlaamse beleid blijkbaar geen reden om enige haast te maken in de richting van een post-Belgisch verhaal.

De fameuze “vijf resoluties” van het Vlaams Parlement uit 1999 schreven zich al compleet in, in het deelstaatscenario. De zogenaamde copernicaanse omwenteling, die

“het zwaartepunt naar de deelstaten moet verplaatsen”, zit netjes binnen het reformisti- sche scenario van CD&V en sp.a: veel drukte om niets, uitgebazuind door middelmatige politici die beginnen lachen als het woord

“Vlaamse natie” of “republiek” valt.

Ondertussen zijn we zoetjesaan de kom- kommertijd ingegleden: het monster van Loch Ness, de zoektocht naar het Lam Gods, Apache en de modderstukjes van Tom Cochez, het spook van Bin Laden, dode dui- ven en zwarte zwanen, gestolen duiveneie- ren, laat maar komen. Ik krijg meer en meer het gevoel dat die Vlaamse natie er ondanks de Vlaamse politici en de media zal komen, en stoemelings, door een of andere schrijf- fout, een “accidentje”.

Of een fataal misverstand, een valse noot in het Te Deum, een paard dat op hol slaat richting de koninklijke tribune. Op naar 21 juli. Als de Vlaamse grondwetschrijvers er niets van bakken, dan moet de wet van Murphy de klus maar klaren.

A^nnick V^erbAuwen Als dat geen illustratie is van de wet van Murphy: één enkele duif, in de water-

toren van het Vlaams-Brabantse Bierbeek gesukkeld, maakt het leidingwater ondrinkbaar in vier gemeenten. Het had het begin kunnen zijn van een nieuwe Brabantse Omwenteling, ware het niet dat naburige bronnen soelaas brachten.

Plutôt positive?

Commentatoren geen meester van de opinie

“La presse flamande fut plutôt positive”.

Christian Laporte had het hiermee in La Libre Belgique over de reacties op Di Rupo’s werkstuk (6 juli). Die plutôt was een tac- tisch eufemisme. Vlaamse commentatoren verrassen zelden. Hun violen zijn door- gaans goed gestemd, zeker in die materie.

Zo behoren ze stilaan tot het establishment dat meent het domme volkje nog te kunnen sturen.

Luc van der Kelen, nog altijd lid van de Raad van Bestuur van de belgicistische ver- eniging B-Plus, hanteert een extreem trico- lore pen. Dat moet kunnen. Op 5 juli wordt hij warm over een “indrukwekkende nota”, geboren na “hard labeur”. Het is bijna natu- ralisme… Iets beters komt er nooit, en “we moeten er met zijn allen mee verder”. Zich- zelf pro toto nemend, schakelt hij een ver- snelling hoger: “Niemand durft zich zelfs inbeelden dat de nota van Di Rupo lichtzin- nig zou worden afgewezen.”

Volgende truc, de lichte overdrijving: “De politieke situatie is ernstig en iedereen is het beu.” En volgzaam in zijn simplisme: Di Rupo heeft gelijk: “Het hart van de solidariteit” blijft gelukkig federaal, want “als er

geen solidariteit meer bestaat onder de burgers, is er geen land meer”.

Als parlofoon van het establishment hanteert Van der Kelen alle gekende trucs: de zwarte verfpot (“De Wever begint op het Vlaams Blok te gelijken.”), de chantage (“Het ligt voor de hand dat de man die het huis in de fik stak nu de bluswerken gaat leiden.”).

De truc van de illusionist (met Di Rupo ieder jaar 65.000 jobs) en van de exacte weten- schap (een volle bladzijde voor de gecamou- fleerde B-Plusser Dave Sinardet).

De truc van het spook (“De grootste critici van Elio Di Rupo in de economische wereld zeggen dat het zelfs dringend is…”).

Op 6 juli krijgt Di Rupo nog een hele pagina om te zeggen dat er “plusieurs grote vissen”

in zijn ding zitten.

Maar dan komt de ontgoocheling. Bij De Wever maakt dat gekonkel geen indruk.

Van der Kelen schreeuwt iets over “bittere wraak” van de N-VA en wordt plots advi- seur van de CD&V. “De partij zou ook haar eigen weg kunnen gaan… CD&V zou in dat geval best wel eens beloond kunnen worden voor het geleverde werk. Kiezers houden van moedige politici.” De loge wordt nog grappig, zo blijkt, als zijn chefs naast die nonsens in zijn krant op 9 juli een exclusieve peiling publiceren, waaruit blijkt dat almaar meer kiezers de N-VA lijken te volgen.

Van Impe

Over naar Groot-Bijgaarden. Liesbeth van Impe, een paar jaar geleden getransfereerd van De Morgen naar Het Nieuwsblad, doet op 4 juli al flink haar best: “Mogen we hopen dat na een jaar crisis de nota Di Rupo een eerlijke kans krijgt?”, want het is “een stevige voorzet” en een “verdienstelijke poging” die het debat opent. Na nota’s volgen immers onderhandelingen om eruit te geraken…

Even vergeten dat we daar al sinds 2007 mee bezig zijn?

Bart Sturtewagen van De Standaard, een notoir tegenstander van verkiezingen (“cri- mineel, misdadig en dwaas”), was zo blind dat hij meende dat de PS-leider De Wever voor “de moeilijkste keuze ooit” stelde.

Twee dagen later bleek dat toch niet meteen het geval te zijn.

Ook Sturtewagen toonde zich een straffe supporter van Di Rupo, die “zich in het

zweet werkte” voor een “uitgebreide staatshervorming” en een “compromisvoorstel”.

BHV werd volgens hem “proper gesplitst” en Brussel niet uitgebreid. De Wever zou “geen betere gelegenheid meer krijgen” en beter het ontwerp van Di Rupo “met koppigheid maximaliseren”.

Ook hier wat boter aan de galg. Twee dagen later weet de slimste mens van De Standaard plots dat “iedereen had moeten weten” dat De Wever voor standvastigheid zou opteren en dat het communautaire en het sociaaleconomische “voortaan elkaars spiegelbeeld” zijn. Dat men in krantenland met zo’n kronkels nog wegkomt, het blijft verbazen.

Ook Yves Desmet kon in de stuurhut van de opiniemakers niet ontbreken. Op 6 juli kon Vlaanderen weer geeuwen bij zijn opi- niestuk: “De windstilte van meer dan een dag betekent alvast dat er veel bedenktijd nodig is om argumenten tegen de nota te vinden.”

Is het verstandig zo te zeveren?

Zelfde verhaal: de splitsing van BHV is “vrij proper”, de bevoegdheidsoverdracht gaat verder dan wat borrelnootjes. Ook bij Des-

met weer dezelfde hoogmoedige gedachte dat commentatoren meester zijn over de opinie: “Alle kranten van het land zijn het eens: deze nota is een te belangrijk werkstuk om naar de prullenmand te verwijzen, en vormt een basis voor verdere onderhandelingen.”

En dan toont Desmet dat zijn politiek inzicht niet altijd indrukwekkend is: “Dus zullen ook alle Vlaamse partijen een ‘ja, maar’

formuleren. Niemand kan zich veroorloven op basis van deze tekst de boel definitief op te blazen.”

Toch wel. Is rond de tekst van Di Rupo een schimmenspel opgevoerd? Di Rupo geloof- waardig maken, was dat de stille afspraak binnen het establishment?

De toplui van de vakbonden met hun supersnelle schijnkritiek, die van het VBO met hun gematigd positieve reactie, de Frans- taligen, Vlaams paars, de commentaarschrij- vers, ze speelden hun spel. In hun land moet de frustratie groot zijn. Niet omwille van het misschien nog wel verwachte “neen” van De Wever, maar om het almaar overtuigender

“neen” van de Vlaamse kiezer.

A^njA P^eeters