NEN 3140
NEN 3140
Verantwoordelijkheden Werkgever
2
Risico-inventarisatie en evaluatie (RI&E). Periodiek inventariseren en evalueren van de risico’s. Op basis van een Plan van Aanpak
Veiligheidsmaatregelen treffen waardoor risico’s worden verkleind.
Taken verdelen naar medewerkers die de juiste kennis en kunde hiervoor hebben. En goede werkprocedures ontwikkelen.
Instrueren van medewerkers over veilig werken, ook over veilig werken met elektrische installaties en arbeidsmiddelen.
Toezicht houden op medewerkers en veiligheidsregels.
Organiseren van een veilige werkplek voor alle medewerkers.
Melden van ongevallen met letsel aan de inspectie SZW.
NEN 3140
Verantwoordelijkheden Werknemers
Uitvoeren van de werkzaamheden volgens de instructies en procedures van de leidinggevende.
Meewerken aan instructie en trainingen om veilig te kunnen werken.
Op de juiste manier hanteren van de ter beschikking gestelde gereedschappen en PBM’s volgens de gebruiksaanwijzing
Veilig houden van de werkplek.
Geen beveiligingen overbruggen.
Het conform de instructie gebruiken van de ter beschikbare gestelde persoonlijke beschermingsmiddelen.
Vrijhouden van vluchtwegen van obstakels en zich houden aan lokale veiligheidsvoorschriften.
NEN 3140
Spanningsloos werken : In lid 3 en 4 wordt aangegeven dat werkzaamheden alleen in spanningsloze toestand mogen plaatsvinden.
Spanningsloos betekent hier dat de beide risico's in voldoende mate afwezig zijn. Lid 5 biedt de mogelijkheid om onder spanning te werken, maar stelt hier dermate zware eisen aan dat het onder spanning werken in de praktijk vrijwel altijd een wetsovertreding is.
In lid 1 wordt aangegeven dat werknemers die werken aan een elektrische installatie (elektrotechnische werkzaamheden of gevaarlijke bedieningswerkzaamheden), daarvoor aan eisen moeten voldoen. Deze eisen zijn:
Personen moeten deskundig zijn.
Dat wil zeggen dat hun deskundigheid voldoende moet zijn
om de installatie en de gevaren ervan te kunnen overzien
Personen moeten voldoende onderricht zijn. De personen moeten zodanig zijn geïnstrueerd dat ze
weten elke veiligheidsprocedures te volgen en begrijpen waarom die procedures zo opgezet zijn
Personen moeten bevoegd zijn. De werkgever moet de personen bevoegd verklaren voor de uit te voeren werkzaamheden. Dat impliceert
een afweging over de werksituaties die toegestaan zijn
Artikel 3.5 is van toepassing op alle soorten werkzaamheden aan elektrische installaties.
Van dit artikel gaan lid 1, 3, 4 en 5 over laagspanningsinstallaties.
Arbobesluit: werken aan elektrische installatie
Het Arbobesluit heeft een bepaling die betrekking heeft op het elektrische veiligheidsrisico voor werkzaamheden:
Arbobesluit zie artikel 3.5 eisen aan elektrotechnische werkzaamheden, bedieningswerkzaamheden en andere werkzaamheden
1 2 3
NEN 3140
Personen moeten deskundig zijn. Dat wil
zeggen dat hun
deskundigheid voldoende moet zijn om de installatie
en de gevaren ervan te kunnen overzien
1
NEN 3140
6
Personen moeten voldoende
onderricht zijn. De personen moeten zodanig zijn geïnstrueerd dat ze weten elke veiligheidsprocedures te
volgen en begrijpen waarom die procedures zo opgezet zijn
2
NEN 3140
Personen moeten bevoegd zijn. De werkgever moet de personen bevoegd verklaren voor de
uit te voeren werkzaamheden. Dat impliceert een afweging over de werksituaties die
toegestaan zijn
3
NEN 3140
NEN-EN 50110 deel 1 & 2
8
2019
NEN 3140
NEN-EN 50110 en NEN 3140
• Sinds de invoering van de Arbo-wet in 1990 is niet alleen de werkgever maar ook de werknemer verantwoordelijk voor de veiligheid en gezondheid binnen zijn bedrijf.
• In het kader van de Europese eenwording is de NEN 3140 maart 2011/2015 afgestemd op de Europese ontwikkelingen.
NEN 3140
NEN-EN 50110 NEN 3140
De NEN 3140 heeft betrekking op een spanningsniveau van extra lage spanning tot en met lage spanning.
De exacte maximale waarden voor de verschillende spanningssoorten zijn:
•een nominale wisselspanning van ten hoogste van 1000 V tussen de fasen
• een nominale gelijkspanning van ten hoogste 1500 V tussen de polen en 900 V tussen één van de polen en aarde.
10
NEN 3140
NEN-EN 50110 – 1 ( Europa ) NEN-EN 50110 – 2 NEN 3140
• Deze opleiding beperkt zich tot het behandelen van de bepalingen die betrekking hebben op werkzaamheden aan laagspanningsinstallaties door een:
• Installatie Verantwoordelijke
• Werk Verantwoordelijke
• Vakbekwaam persoon;
•Voldoend onderricht persoon.
NEN 3140
De werkgever dient zijn personeel schriftelijk
aan te wijzen,
12
NEN 3140
Bepaling in Laagspanningsnorm
Aanwijzing door werkgever
I.V er
W.V er V. P er V.O.P er
NEN 3140
W.G.
Installatie Verantwoordelijke
Aanwijzing door de Werkgever
14
I.V.
NEN 3140
Is verantwoordelijk voor:
✓ (een deel van) de installatie.
✓ toegangsregeling en -controle.
✓ wijzigingen in de configuratie van de elektrische installatie.
✓ het verlenen van toestemming voor het uitvoeren van.
werkzaamheden.
✓ het beschikbaar stellen van de nodige PBM's.
✓ het (laten) onderhouden van de installatie.
✓ het (laten) inspecteren van de installatie en elektrische arbeidsmiddelen.
Installatie Verantwoordelijke
NEN 3140
I.V. W.V.
W.G.
Werk
Verantwoordelijke
Aanwijzing door
de
Werkgever
16
NEN 3140
Is verantwoordelijk voor:
• de uitvoering van de werkzaamheden.
• het instrueren van degenen die aan de werkzaamheden deelnemen.
• het indien nodig coördineren van werkzaamheden.
• afstemming met de installatieverantwoordelijke voor aanvang en indien nodig tijdens de werkzaamheden.
• het onderzoeken van de werkplek.
• het verlenen van toestemming voor het beginnen van de werkzaamheden.
• indien nodig toezicht houden.
• het melden dat de werkzaamheden zijn afgerond en dat de installatie gereed is voor wederinschakeling.
Werk Verantwoordelijke
NEN 3140
NA HET VOLGEN VAN de
NEN3140 TRAINING
• Is men niet automatisch geïnstrueerd en aangewezen!
• De werkverantwoordelijke moet voor een deugdelijke instructie zorgen!!!
NEN 3140
I.V.
V.P.
W.V.
W.G.
Vakbekwaam Persoon
NEN 3140
Opleiding en ervaring van vakbekwame personen.
•een voltooide lagere elektrotechnische vakopleiding in de energietechniek en voldoende ervaring op dat vakgebied.
•een voldoende vaardigheid voor het hanteren van gereedschappen en het verwerken van materialen. Ook dient de kennis van
gereedschappen en materialen aanwezig te zijn.
•voldoende kennis van de geldende veiligheidsvoorschriften en veiligheidsbepalingen.
20
Vakbekwaam Persoon
NEN 3140
• Mag alle voorkomende werkzaamheden doen.
• Weet mede door ervaring gevaren te voorkomen.
• Mag toezichthouden op leken en v.o.p.
Vakbekwaam Persoon
NEN 3140
I.V.
V.O.P.
V.P.
W.V.
W.G.
Voldoend
Onderricht Persoon
22
NEN 3140
•Opleiding en ervaring van de voldoend onderrichte personen.
•Een voldoend onderricht persoon behoeft geen elektrotechnische vakopleiding te hebben genoten en heeft veelal weinig of geen praktijkervaring.
•Wel moet hij/zij op de hoogte zijn van de gevaren die bestaan bij het verrichten van werkzaamheden in de omgeving van onder spanning staande delen en weten wat hij/zij moet doen of laten om deze gevaren te voorkomen.
Voldoend Onderricht Persoon
NEN 3140
NEN 3140
Geen
aanwijzing
I.V.
L&S
V.O.P.
V.P.
W.V.
W.G.
Leerlingen &
studenten
NEN 3140
Geen
aanwijzing
26
I.V.
V.O.P. L.
V.P.
W.V.
W.G.
Leek
L&S
NEN 3140
Voorbeeld Aanwijzingsformulier in het kader van NEN 3140
Naam : . . . Geboortedatum : . . . Bedrijf : . . .
Afdeling : . . . . . . Functie : . . . Personeelsnummer : . . . .. . . .
Ingangsdatum aanwijzing : . . . Einddatum aanwijzing : . . .
Aan te wijzen als :
❏ Installatieverantwoordelijke
❏ Werkverantwoordelijke
❏ Vakbekwaam persoon
❏ Voldoende onderricht persoon
De aanwijzing is geldend voor de volgende (delen van) installatie(s):
. . . . De aanwijzing geldt voor de volgende werkzaamheden:
. . . . De werkzaamheden worden uitgevoerd in de volgende ruimte(n):
. . . . De verantwoordelijkheden van de aan te wijzen persoon zijn:
. . . . De bevoegdheden van de aan te wijzen persoon zijn:
. . . .
NEN 3140
28
Spanningsloos werken : In lid 3 en 4 wordt aangegeven dat
werkzaamheden alleen in spanningsloze toestand mogen plaatsvinden.
Spanningsloos betekent hier dat de beide risico's in voldoende mate afwezig zijn. Lid 5 biedt de mogelijkheid om onder spanning te werken, maar stelt hier dermate zware eisen aan dat het onder spanning werken
in de praktijk vrijwel altijd een wetsovertreding is.
NEN 3140
Bedieningshandelingen
• Bedieningshandelingen hebben tot doel een installatie of een
gedeelte daarvan in en uit te schakelen of bijvoorbeeld door middel van het bedienen van regelknoppen de installatie in bedrijf te
houden.
• Bij bedieningshandelingen is het gevaar van elektrocutie of vlambogen door kortsluiting mogelijkerwijs aanwezig.
• Er bestaan twee soorten bedienings-handelingen vanuit de NEN-EN 50110-1 te weten:
1 . bedieningshandelingen zonder gevaar.
2. bedieningshandelingen met gevaar.
NEN 3140 Bedieningshandelingen zonder gevaar
• bedoeld om de elektrische toestand van de
installatie te wijzigen, om (elektrisch) materieel te gebruiken, om materieel dat is ontworpen om
zonder risico te worden gebruikt aan te sluiten of los te nemen, aan of uit te zetten, voor zover dit
mogelijk is in de praktijk
30
NEN 3140
Bedieningshandelingen zonder gevaar
het bedienen van schakelaars
• het insteken en uittrekken van contactstoppen
• het verwijderen of aanbrengen van schroefveiligheden
• het aflezen van vaste meetinstrumenten
•het regelen van spanning, stroom, vermogen en dergelijke.
•Deze werkzaamheden mogen dan ook zonder beperking door iedereen worden verricht.
NEN 3140
Elektrotechnische werkzaamheden
• In tegenstelling tot bedieningshandelingen wordt bij
elektrotechnische werkzaamheden aan de elektrische installatie zelf gewerkt. Zo vallen het aanleggen, het uitbreiden en het
wijzigen van een elektrische installatie onder het begrip 'elektrotechnische werkzaamheden'.
32
Bedieningshandelingen met gevaar
NEN 3140
Elektrotechnische werkzaamheden
• Ook het uitvoeren van onderhoud, inspectie, het herstellen en vernieuwen vallen onder dit begrip, evenals het uitvoeren van metingen en beproevingen, terwijl de installatie onder spanning staat. Voor het verrichten van dergelijke werkzaamheden is
vakmanschap noodzakelijk.
NEN 3140
Veiligheidsmaatregelen
• Alle maatregelen die worden getroffen om letsel of schade bij werkzaamheden aan of in de omgeving van de
elektrische installatie te voorkomen worden 'veiligheidsmaatregelen' genoemd.
34
Onder het begrip 'werkzaamheden' valt ook het nemen van veiligheidsmaatregelen.
Hieronder wordt verstaan het spanningsloos maken van een installatie door :
1. het uitzetten van een (last-) scheider 2. of het verwijderen van smeltveiligheden.
NEN 3140
1. Scheiden
(vrijschakelen = buiten spanning stellen)
2. Beveiligen tegen wederinschakeling (plaatsen van een slot en/of label/ LOTO)
3. Controleren op spanningsloos zijn (meten op aan-/afwezigheid van spanning)
4. Aarden en kortsluiten
(op veilige wijze, volgens goed vakmanschap)
5. Afschermen van de werkzone
(actieve delen afschermen, waarschuwingsbord) HET JUIST UITSCHAKELEN VAN DE
SPANNING (“DE VITALE 5”)
NEN 3140 LOCK-OUT TAG-OUT
ELEKTRISCH
36
NEN 3140
NEN 3140
38
Beveiligen tegen weder inschakelen , LOTO procedure
NEN 3140
NEN 3140
2/15/2021 40
NEN 3140
NEN 3140
42
NEN 3140
SPANNINGSLOOSHEID VASTSTELLEN
NEN 3140
2/15/2021 44
In de NEN3140 staat o.a. dat er bij spanningsloosheid controle alleen nog maar gemeten mag worden met een dubbelpolige spanningsmeter.
Bijvoorbeeld de Metravolt 12D+L, deze heeft de hoogste veiligheid met maar liefst CAT IV / 1000V
NEN 3140
Deze ook?
En deze ?
NEN 3140
46
Het gebruik van een spanningszoeker of lamp
is niet toegestaan om spanningsloosheid vast te stellen!!
NEN 3140
Voltstick en deze?... Alleen als tester
NEN 3140
48
Van LOTO naar LOTOTO
Is bij u de procedure al aangepast van LOTO naar LOTOTO? Steeds meer bedrijven hanteren inmiddels de Lock Out, Tag Out én Try Out procedure.
Deze laatste controlestap is toegevoegd om de vereiste veiligheid en gezondheid van werknemers tijdens werkzaamheden nog beter te waarborgen.
NEN 3140
Aarding nodig?
NEN 3140
INVLOED VAN ELEKTRICITEIT
Belangrijke punten bij stroomdoorgang zijn:
▪ De grootte van de elektrische stroom door het lichaam;
▪ de tijdsduur die stroom door het menselijk lichaam vloeit;
▪ de plaats van het menselijk lichaam waar de in- en uittreding van elektrische stroom plaats vindt;
▪ de soort elektrische stroom:
- Wisselstroom (AC = Alternating Current);
- Gelijkstroom (DC = Direct Current).
50
NEN 3140
De gevaren
Bij het werken met en gebruik maken van elektriciteit is er altijd een kans dat er gevaren optreden, de oorzaak hiervan kan zijn:
▪ spanningsaanraking (direct of indirect)
▪ kortsluiting en overbelasting
NEN 3140
Het gevolg van de genoemde aspecten kan respectievelijk zijn:
• stroomvoering door het menselijk lichaam
• brand- en explosiegevaar.
52
NEN 3140 AANRAKINGSGEVAAR
De factoren die voor het effect van de stroom door het lichaam bepalend zijn de:
1. grootte van de spanning;
2. impedantie, weerstand van het lichaam;
3. tijdsduur van de stroomdoorgang;
4. frequentie van de stroom.
NEN 3140
STROOMSTERKTEN EN GEVOLGEN
Stroomsterkte (in mA)
Gevolg Bijzonderheden
Van 0,2 tot 2 Een licht
prikkelend gevoel Van 2 tot 10 Een sterker wordende
spierkramp
Van 10 tot 20 Men kan een onder spanningstaand deel niet meer loslaten
grensstroomsterkte
Vanaf 20 Ademhaling wordt belemmerd met kans op verstikking
Vanaf 100 hartfibrillatie elektrocutie
NEN 3140
Letsel door een elektrische SCHOK
Inwendig letsel
Door ontbinding van het bloed en beschadiging van de weefsels.
Dus: altijd ter controle naar de arts!
NEN 3140
STROOM DOOR LICHAAM
Raakt een persoon met één hand een fasedraad onder spanning aan en met de ander hand een metalen gestel of vreemd geleidend deel,
of de persoon staat met blote voeten op de tegelvloer, dan overbrugt zijn lichaam 230 V.
De stroom door zijn lichaam is dan: I = ?
NEN 3140
STROOM DOOR LICHAAM
Raakt een persoon met één hand een fasedraad onder spanning aan en met de ander hand een metalen gestel of vreemd
geleidend deel,
of de persoon staat met blote voeten op de tegelvloer, dan overbrugt zijn lichaam 230 V.
De stroom door zijn lichaam is dan:
I = U : Z = 230 V : 1000 Ω = 0,23 A = 230 mA Dit is levensbedreigend!
NEN 3140
De Effecten van 30 milliampere (mA) op het menselijk lichaam:
•
stijging van de bloeddruk;• moeilijke, onregelmatige hartslag;
• bewusteloosheid;
• kans op hartkamerfibrillatie;
(hart pompt niet meer maar ‘fladdert’)
• verkramping van de spieren;
NEN 3140
EFFECT EN WAARNEMEN VAN STROOM
NEN 3140
ELEKTRICITEIT, GEVAREN
vlambogen) kortsluiting
(zeer hoge kortsluitstromen elektrocutie
(= dood door stroomdoorgang door lichaam) letsel door elektrische schok of reactie daarop
verwondingen door vonk en vlambogen brand- en explosiegevaar
NEN 3140
De meeste ongevallen ontstaan door onveilig te werken.
Voorbeelden zijn:
1. Het negeren van de veiligheidsmaatregelen (waaronder procedures)
2. Onnodig onder spanning werken 3. Het niet gebruiken van PBM’s
NEN 3140
ELEKTROCUTIE
Elektrocutie is overlijden ten gevolge van een elektrische stroom die door het lichaam loopt.
NEN 3140
Signalen en Symtonen
Signalen
• Een in- en uitgaande wond
• Brand geur
• Rook
Symtonen
• Onregelmatige hartslag of hartstilstand
• Pijn
• Spierpijn
• Spiersamentrekking
• Hoofdpijn
• Bewusteloosheid
NEN 3140
• Bij een elektrische wond is er atijd een in- en uitgaande wond, afhankelijk van de stroomdoorgang door het lichaam.
64
NEN 3140
BRANDWONDEN
NEN 3140
VLAMBOOG EN EXPLOSIE
VLAMBOOG
– De lucht tussen 2 punten wordt geleidend t.g.v. de hoge spanning - Kortsluiting
EXPLOSIE
– T.g.v. warmte (warmte, oververhitting, …) een explosief mengsel - Explosie
NEN 3140
Werkrisico
Naast de mate van werkrisico bepaald door het soort bedrijf zijn ook de mogelijke werksituaties bepalend voor het werkrisico. Daar waar gewerkt kan worden in bijvoorbeeld situaties:
1. met veel vocht (regen, vijver, waterlekkage, hogedrukreiniging, badruimte)
2. met hoge temperatuur ('s zomers buiten, nabij gasketels, bij stoomleidingen, bij industriële verbrandingsprocessen,
machinekamer)
3. met weinig bewegingsruimte (in kruipruimte, op kabelladder, op leidingenbrug)
4. waarin dikke beschermende kleding wordt gedragen (vriescel, vlamboogbestendig pak)
NEN 3140
RIE-vragen werkrisico
Voor Uw werkrisico zou U zich het volgende af moeten vragen:
1. wordt door werknemers gewerkt aan de elektrische installatie?
2. welke soorten werkzaamheden worden door werknemers uitgevoerd?
3. zijn de werknemers voldoende deskundig en geïnstrueerd voor deze werkzaamheden?
4. zijn de werknemers bevoegd verklaard door werkgever voor deze werkzaamheden?
5. zijn bovenstaande punten ook geregeld voor ingeleend personeel?
6. worden de werkzaamheden spanningsloos uitgevoerd
7. worden de werkzaamheden uitgevoerd conform NEN 3140?
8. is het risico van het gebruik van meetinstrumenten, werkkleding en hulpmiddelen beoordeeld?
NEN 3140
Veilig?
NEN 3140
Spannings…….loos?
En dan………..
70
NEN 3140
Aanrakingsveilig ?
NEN 3140
Meten ….5 cm / 0.05 meter
72
NEN 3140
DE GEVARENZONE
Actieve delen zijn bijvoorbeeld:
- fase en nuldraad
- schakeldraad, ook al is de schakelaar uitgezet - pus- en min pool van een accu
- aansluitschroeven van el. componenten - kabelschoenen
- blanke koperen rails
Taak DL = Minimale afstand aanhouden tot
actief deel onder spanning in cm GEVARENZONE
Werkzaamheden algemeen 50 cm
Meten 5 cm
Bedieningshandelingen 10 cm
NEN 3140
Aarding ( geaarde materialen )
• Metalen gestellen:
- wasmachine - elektromotor - Computer
• Vreemd geleidende delen:
- spanten - kabelgoten - Enz.
NEN 3140 VEILIGHEIDSAARDING,
VOORBEELDEN
NEN 3140
• Verbinding uitwendige metalen delen met aarde.
Bij defect voorkómen dat buitenkant onder spanning komt te staan !
• Aarden zoveel mogelijk via bestaande aardnet, anders via koperen aardpen of dikke geleider.
• Steigers (stellingen) met elektrische kabels/leidingen en/of elektrisch materieel (handgereedschap): aarden!
• (Werk-)containers ook volgens voorschrift aarden
NEN 3140
NEN 3140
78
NEN 3140
Fase / Nul
afspelen
NEN 3140
80
NEN 3140
Test uw aardlekschakelaar
Voor uw eigen veiligheid
De aardlekschakelaar is een belangrijk onderdeel in uw groepenkast.
Het is een extra beveiliging die stroom uitschakelt en die u beschermt tegen elektrische schokken.
Een goede aarding geeft bescherming bij kortsluiting en voorkomt onbedoeld onder spanning staan van apparaten.
Test daarom regelmatig de werking van de aardlekschakelaar.
Een handig moment om dit te doen is bij de overgang van winter- en zomertijd.
Test uw aardlekschakelaar regelmatig en laat deze op tijd vervangen
NEN 3140
82
NEN 3140
Draad kleuren
NEN 3140
NEN 1010
In de meeste gevallen is de norm NEN 1010 van toepassing.
Deze norm is door de jaren heen in verschillende versies toegepast.
Globale stelregel is dat de versie van NEN 1010 geldt die:
1. geldig was ten tijde van de bouw van de installatie of 2. geldig was bij een grote renovatie van de installatie
Als 'ondergrens' wordt de versie van NEN 1010 van 1962 aangehouden.
Oudere installaties moeten minimaal net zo veilig zijn als deze versie van de norm aangeeft.
NEN 3140
Handgereedschappen
Bij werkzaamheden aan elektro-technische installaties die onder spanning staan mogen alleen goedgekeurde geïsoleerde hand-
gereedschappen worden gebruikt:
• deze gereedschappen moeten voldoen aan de geldende normen;
• de isolerende bekleding van deze handgereed-schappen moet geschikt zijn voor een bedrijfs- spanning van ten minste 1000 V en voorzien van een keurmerk.
• Bij twijfel of beschadiging aan het gereedschap niet gebruiken maar omwisselen.
NEN 3140
coderingen
Het gereedschap bevat de volgende coderingen:
• soort spanning
• beproevings spanning
• controle merk ( bv IEC 60900 )
86
NEN 3140
Goedgekeurd gereedschap
NEN 3140
Persoonlijke beschermings- middelen
Bij werkzaamheden aan elektro-technische
installaties die onder spanning staan mogen alleen goedgekeurde persoonlijke beschermingsmiddelen worden gebruikt:
• Deze beschermingsmiddelen moeten voldoen aan de geldende normen.
• Op deze beschermingsmiddelen moet de vermelding staan dat deze geschikt zijn voor gebruik bij een bedrijfsspanning van tenminste 1000 V.
88
NEN 3140
Voorbeelden persoonlijke beschermingsmiddelen
• Veiligheidshelm met gelaatsmasker.
• Rubberen handschoenen.
• Patroontrekker met aangehechte handschoen.
• Kunststof doek klem
• Isolatiemat.
• Isolatiedoek.
• Controleer deze beschermingsmiddelen altijd voordat met de werkzaamheden begonnen wordt, bij twijfel vervangen.
NEN 3140
90
NEN 3140
NEN 3140
92
NEN 3140
NEN 3140
De mate van bescherming wordt aangegeven met klasse 0 t/m III.
Klasse Betekenis Voorbeeld
0 Toestel zonder beschermingsleiding schemerlamp
I Toestel met beschermingsleiding wasmachine
lastransformatoren draaibanken
betonmolens
II Toestel dubbelgeïsoleerd handgereedschap
zoals boormachine III Toestel voor vellige spanning handgereedschap
kinderspeelgoed looplamp/handlamp
Keuren elektrische arbeidsmidellen
NEN 3140
dubbele isolatie (klasse II)
symbool
Bij dubbel geïsoleerd gereedschap is
het elektrisch gedeelte van het gereedschap geïsoleerd en de metalen uitwendige delen zijn geïsoleerd van de
stroomvoerende delen.
Dubbel geïsoleerde toestellen (klasse II) mogen niet geaard zijn. Dus geen beschermingsleiding hebben.
NEN 3140
VEILIGHEIDSTRANSFORMATOR
Een veiligheidstransformator zet de netspanning om in een voor de mens ongevaarlijke wisselspanning van maximaal 50 V.
Een veiligheidstransformator heeft gescheiden primaire en secundaire wikkelingen. De secundaire wikkeling mag nooit geaard worden. Veiligheidstransformatoren kunnen zowel in een vaste opstelling als in een
verplaatsbare opstelling worden gebruikt.
symbool
NEN 3140
NEN 3140
• dubbele isolatie – KLASSE II
(géén bescherming tegen vocht en stof)
• tegen indringen vocht en regen
• tegen indringen stof
• tegen stoten en vallende voorwerpen
NEN 3140
De Praktijk…. Goed?
NEN 3140
Hoe keuren
100
NEN 3140
8
Om de goede elektrische werking en de mechanische eigenschappen, van de gereedschappen, hulpmiddelen en (persoonlijke) beschermingsmiddelen te controleren, moeten deze periodiek en na reparaties en wijzigingen worden geïnspecteerd.
Deze elektrotechnische inspectie moet worden uitgevoerd volgens de bepalingen 5.102 van NEN 3140.
De inspectie omvat zowel een visueel controle als een controle door meten en beproeven.
Regelmatig, en na reparaties of wijzigingen, moeten inspecties volgens hoofdstuk 5.102 worden uitgevoerd.
NEN 3140
102
NEN 3140
Soorten test app. NEN 3140
NEN 3140
voedings- en verlengkabels
– geschikt voor totale aangesloten vermogen – niet overbelasten
– altijd controleren
kabelhaspels
– Let op de maximale toelaatbare vermogen in opgerolde en in afgerolde toestand.
– Afrollen tijdens gebruik (opwarming, brand).
NEN 3140
Denk aan het elektrisch Vermogen!
NEN 3140
100
ELEKTRISCHE ARBEIDSMIDDELEN VOORKEURSVOLGORDE
1. Accugereedschap
2. Gereedschap aangesloten op een veiligheidstrafo. (< 50VAC) Werken op een zeer lage spanning van 24 VAC of 42 VAC. SELV-KETEN
3. Gereedschappen van 230 VAC aangesloten op een beschermingstransformator/ scheidingstrafo.
S-KETEN
4. Gereedschap van 230 VAC waarbij een aardlekschakelaar van 10 of 30 mA in de voeding is opgenomen.
NEN 3140
Wat is een besloten ruimte?
Besloten ruimte :
Een ruimte die beperkt toegankelijk is.
Een ruimte die onder normale omstandigheden van de omgeving is afgesloten.
Kenmerken:
Nauw, Klein, Nat en onhandige werkhouding, Weinig natuurlijke ventilatie Weinig daglicht, Leidingen en kabels op onverwachte plaatsen,
Toegangs- en vluchtwegen moeilijk te bereiken.
Voorbeelden van besloten ruimten zijn:
-Kruipruimte -Kleine tanks
-Dubbele bodems van schepen
NEN 3140
Is een besloten ruimte
altijd een nauw geleidende ruimte
?
Een besloten ruimte hoeft geen nauw geleidende ruimte te zijn.
Een grote ruimte kan beperk toegankelijk zijn, maar kan een grote bewegingsvrijheid hebben zodat je niet in aanraking hoeft te komen met geleidende delen.
Een kruipruimte is een besloten ruimte (beperkt toegankelijk)
en ook een nauw geleidende ruimte (beperkte bewegingsvrijheid).
