Invloed van berijden op produktie en persistentie van grassoorten = Effect of driving on yield and persistence of grass species

PROEFSTATION

VOOR

DE

RUNDVEEHOUDERIJ,

SCHAPENHOUDER1

J

EN

PAARDENHOUDEIUJ

(PR)

Invloed

van

berijden

op

produktie

en

persistentie

van

grassoorten

Ir.

W,

Luten

Ing.

L. Roozeboom

PROEFSTATION VOOR DE RVNDVXEHOUDERIJ, SCHAFENHOUDERIJ er1 PAARDENHOUDERIJ

(PR)

Lelystad

INVLOED VASJ BERIJDEN OP PRODUKTIE

EN

PERSISTENTIE

VABI

GRASSOORTEN

Effect of driving on yield and persislence of grass species

Swnmary and conclusions in English

Ir.

W.

Luten

Ing.

L

.

Roozeboom

Tng. G.J. Remmelink

Redactie: ing. J. van Eldik

INHOUD

blz.

P l .

Inl

eiding

2.

Werkwi

j z

e

2.1.

Aanleg proefveld

2.2.

Uitvoering van het berijden

2.3.

Bemesting

2 e

4.

ûpbrengstbepaling

2.5.

Bepaling van de persistentie

3

Resultat

en

3.1.

Opbrengst per jaar

3.2,

Opbrengst per snede

3.3.

Relatieve opbrengst na 3

jaar

3.4.

Persistentie

4

Discussie

4.1.

Werkwijze bij berijden

4.2.

Berijdingseffecten

4.3.

Verschil tussen de grassen

5

e

Samenvatting en conclusies

6.

Literatuur

TABLE OF CONTENTS

l.

Introduction

2. Experiment al

2.1. Making experimental field 2.2. Carrying out driving 2.3. Dressing

2.4. Yield determination

2.5. Determination of persistente

3.

Result s

3.1.

Annual yield 3.2. Yield per cut

3.3.

ReZative yield after 3 years

3.4. Persistence

4

e Discussion

4.1.

Procedure with driving 4.2. Effects of driving

4.3.

Differences between grasses

5

0 S m a r y and conclusions

6.

References

l.

INLEID JNG

Bet machinepark voor de verzorging van en de voederwinning op grasland is zowel in omvang als in zwaarte als gevolg van de intensivering in de rundveehouderi j steeds toegenomen. Uit onderzoek van Overvest (l

)

,

waarbi j de invloed van de veldperiode op de hergroei werd nagegaan, bleek dat de bewerking met machines een negatieve invloed op de grasproduktie heeft,

Het RJVRO (Rijksinstituut voor het Rassenonderzoek van Cultuurge- wassen) vindt belangrijke versch.illen in betredingsresistentie tussen de grassoorten (2,

7 ) .

In een vergelijkende proef van het

PR

werd gedurende 3 jaren (1974~

1975,

1976) nagegaan in hoeverre de produktie en persistentie van ver- schillende soorten rassen en typen van gras door berijden na de oogst wordt beïnvloed. Daarover wordt in deze publikatie verslag gedaan.

2. WERKWIJZE

2.1.

Het proefveld is aangelegd op een jonge zeekleigrond op de Waiboer- hoeve in Oostelijk Flevoland in het voorjaar van 1973.

Met de Lelyfrees werden in bestaand grasland 8 stroken van 4 meter breed

en 60 meter lang gefreesd. De afstand tussen de stroken was 2 meter. Deze 2 meter diende als pad ten behoeve van de verschillende proefveldwerkzaam- heden. Doordat op deze plaats de grasmat in stand werd gehouden kon direct van dit pad gebruik worden gemaakt. Op elk van de stroken zijn 10 veldjes

gemaakt voor de verschillende grassen. Elk veldje was 6 x

4

meter.

Het eerste jaar is door steeds in een jong stadium te maaien met een Agria motormaaier op alle velden een goed gesloten gewas verkregen.

Met het berijdingsonderzoek is in het voorjaar van 1974 begonnen.

Van 5 verschillende grassoorten zijn in totaal 10 rassen in het onder-

zoek opgenomen. In tabel l zijn de verschillende soorten, typen en rassen

weergegeven.

Tabel l Onderzochte grassoorten met type- en rasaanduiding

Grassoort Ras

1 , Engels raaigras

Weidetype Pelo

2. Engels raaigras Laat hooitype

1

Melino

7.

Engels raaigras Vroeg hooitype Cropper

4.

Engels raaigras Vroeg hooitype, tetra- Barvestra

ploid

5. Beemdlangbloem

Weide type Bundy

6.

Timothee Sportveldtype Pastremo

7.

Timothee Hooitype Erecta

8. Kropaar

9,

Veldbeemd

D agoma Monopoly

Table l Tested grass species with indication of type and variety

')Met ingang van 1981 wordt Melino als een vroeg hooitype aangeduid/

in 1981 Melino wil1 be an early hay type 2)~or translation see summary

2.2.

De h e l f t van de s t r o k e n met op e l k e s t r o o k de 1 0 v e l d j e s met v e r - s c h i l l e n d e r a s s e n werd n a i e d e r e o o g s t b e r e d e n . Het p r o e f v e l d i s dan ook a a n g e l e g d v o l g e n s e e n s p l i t - p l o t m o d e l i n v i e r h e r h a l i n g e n . Het b e r i j d e n ge- beurde met e e n t r e k k e r met opraapwagen. Daarmee werden de v e l d e n s p o o r a a n s p o o r b e r e d e n , De opraapwagen was gevuld met v e r s g r a s . A l l e e n b i j e r g v o c h t i g e grond werd minder g r a s i n de opraapwagen g e l a d e n om t e voor- komen d a t de zode s t u k g e r e d e n werd. Gemiddeld w a s h e t gewicht van t r e k k e r

+

opraapwagen 6,6 t o n met e e n v a r i a t i e van

5,7

-

7,0 t o n .

2.3.

De basisbeme s

t

i n g werd u i t g e v o e r d aan de hand van grondonderzoek en o n t t r e k k i n g door h e t gewas. De s t i k s t o f b e m e s t i n g was 350 k g s t i k s t o f p e r h e c t a r e p e r j a a r . De v e r d e l i n g o v e r de sneden i t / m 6 was r e s p e c t i e v e l i j k 80, 80, 60, 50, 40 en 40 k g N p e r h a .

2.4.

Met e e n motormaaier werd e e r s t o v e r de t u s s e n s c h e i d i n g van de v e r s c h i l - l e n d e v e l d j e s een baan van l m e t e r b r e e d weggemaaid. D i t g r a s werd wegge- h a r k t . Daarna werd met e e n c i r k e l m a a i e r u i t i e d e r e s t r o o k met de 1 0 g r a s - v e l d j e s e e n baan u i t g e m a a i d . Bij h e t maaien b l e e f d e t r e k k e r o p h e t pad t u s s e n de s t r o k e n .

De b r e e d t e van de c i r k e l m a a i e r was 3,20 m e t e r . Van e l k v e l d j e werd zodoende 2

( 6

-

2 x 0 , ~ ) x 3,20 = 1 6 m u i t g e m a a i d voor o p b r e n g s t b e p a l i n g . P e r v e l d j e werd d i t g r a s gewogen e n e r werd e e n monster genomen voor b e p a l i n g van droge

s t o f . De o v e r g e b l e v e n r a n d s t r o k e n werden d a a r n a met de motormaaier gemaaid. A l h e t g r a s werd met de hand van de v e l d e n g e h a r k t op de t u s s e n p a d e n .

Vandaar werd h e t met e e n t r e k k e r

+

opraapwagen v e r w i j d e r d , waarna h e t be- r i j d e n werd u i t g e v o e r d .

2.5.

I n de h e r f s t van 1975 en I 9 7 6 werd de b o t a n i s c h e s a m e n s t e l l i n g van a l l e v e l d j e s van 2 h e r h a l i n g e n g e s c h a t . D i t gebeurde door op 28 r e c h t h o e k j e s van

3

4

RESULTATEN

3.1.

Tn tabel 2 zijn de jaarprodukties weergegeven. Tevens zijn de verschillen

tussen berijden en niet berijden vermeld. Een sterretje

(s)

geeft aan dat het

verschil signifiaant is bij

P

= 0,05,

Gemiddeld werd door berijden de droge-stofopbrengst per ha verminderd met

l

ton in 1974,

3

ton in 1975 en

0,6

ton in 1976. Zowel tussen de jaren als binnen elk jaar waren de opbrengstverschillen tussen de grassen aanzienlijk. Het eerste en vooral het tweede jaar was de opbrengstderving door berijden groot,

De Engels-raaigrasrassen en beemdlangbloem hadden relati.ef de minste opbrengstderving door berijden. De verschillen tussen de rassen van Engels raaigras waren niet groot, D e grootste berijdingseffecten waren aanwezig bij timothee en. kropaar, Veldbeemd en rietzwenkgras namen een tussenpositie in.

3 . 2 .

D e droge-stofopbrengsten per snede zijn per jaar vermeld in de bij-

Sagen l t/m 13. In de tabellen 3 %/m

5 zijn de relatieve droge-stofopbrengsten

per snede bij berijden gegeven. De opbrengst bij niet berijden is op 100 ge- steld. Met een sterretje is aangegeven in hoeverre het effect van be-

rijden significant is bij

P

= 0,05.

In 1974 was er bij de 2e snede bij de meeste gewassen een duidelijk effect. Bij de andere sneden waren er vrijwel geen berijdingseffecten.

I n

1975

waren er bij alle sneden meer of minder berijdingseffecten.

Bet grootste effect wexd bij de eerste snede gevonden. Dit effect is een ge- volg van berijden in 1974 en met name van de berijding na de oogst van de 6e (laatste) snede in dat jaar.

In

1976 zijn bij geen enkele snede duidelijke berijdingseffecten

gemeten. Het is opmerkelijk dat bij de 4e snede alle grassen gemiddeld een veel lagere opbrengst bij berijden gaven. Deze verschillen waren evenwel

niet statistisch dufdelijk bij

P

= 0,05. De variatie in opbrengst tussen

de herhalingen was te groot,

5 * 3 *

I n tabel 6 zijn de procentuele opbrengst-dalingen als gevolg van 3 jaar

berijden per grassoort weergegeven. Tevens zijn daarbij de relatieve opbrengst- verschillen tussen de soorten vermeld. Daarbij is Engels raaigras weidetype (Pelo) op 100 gesteld. Door een verschil in berijdingseffect blijkt dat

O .d

R e l a t i e v e o p b r e n g s t b i j b e r i j d e n p e r snede i n

1974

( n i e t b e r i j d e n = 100) Snede 2

3

4

5

6

E n g e l s r a a i g r a s ; w e i d e t y p e

9

3

94

99

9

9

9

1

l a a t h o o i t y p e

86

98

101

93

87

v r o e g h o o i t y p e

84%

98

90

9

7

87

t e t r a v r o e g h o o i t y p e

8

6

'

98

94

95

84

Beemdlangbloem

86

99

97

9

1

86

Timothee, s p o r t v e l d t y p e

84*

I08

90

91'

81 Timothee, h o o i t y p e

80%

121 80

8

5

8

9

K r op aar

79%

8

9

9

1

95

.l 05 Veldbeemd

79"

95

9

9

7

04

I 1 0

Rietzwenkgras

94

8

9

97

90

9

6

R e l a t i v e y i e l d f o r d r i v i n g a l o n g p e r c u t i n

1974

( n o d r i v i n g a l o n g = 100; f o r t r a n s l a t i o n g r a s s s p e c i e s s e e summary)

a

= s i g n i f i c a n t v e r s c h i l b i j P =

0,05

R e l a t i e v e o p b r e n g s t b i j b e r i j d e n p e r snede i n

1975 ( n i e t b e r i j d e n

= 100) Snede

l

2

3

4

5

E n g e l s r a a i g r a s ; w e i d e t y p e

5

5-

88"

86%

7-16

79*

l a a t h o o i t y p e

7

1

'

105

61"

9

6

84

v r o e g h o o i t y p e

71'

181

65"

88

92

t e t r a v r o e g h o o i t y p e

Tl*

109

76%

7

8

'

88* Beemdlangbloem

63'

106

81% 82

90

Timothee, s p o r t v e l d t y p e

47*

8

1

*

95

45"

9

4-

Timothee, h o o i t y p e

5

8%

96

5

5%

55"

92

Kropaar 32%

8

4

'

63*

79*

97

Veldbeemd

51%

100

74"

5

8*

105

R i e t zwenkgras

7

'

3

78*

67*

96

8

6*

Cut

l

2

3

4

5

R e l a t i v e y i e l d f o r d r i v i n g a l o n g p e r c u t i n

1975 ( n o d r i v i n g a l o n g

= 100; f o r t r a n s l a t i o n g r a s s s p e c i e s s e e summary) % = s i g n i f i c a n t v e r s c h i l b i j P = 0,05

R e l a t i e v e o p b r e n g s t b i j b e r i j d e n p e r snede i n 1976 ( n i e t b e r i j d e n = 100) Snede l 2

3

4

5

E n g e l s r a a i g r a s ; weidetype 112 108 8

9

8

7

9

5

l a a t h o o i t y p e l 06 8

9

102

7

0

97

v r o e g h o o i t y p e 1 07

94

97

8

3

9 3

t e t r a v r o e g h o o i t y p e 114

9

3

94

6 1

9

7

Beemdlangbloem 105 1 O0 117 96 1 04 Timothee, s p o r t v e l d t y p e 8

9

7

1 135 87 102 Timothee, h o o i t y p e

₉₇

76 107

7 5

9 5

Kropaar

9

2

6

8

94

77

108 Veldbeemd 8 1 80

93

54

129 R i e t zwenkgras 96

7

8

7

8 8 1 1 03 R e l a t i v e y i e l d a t d r i v i n g a l o n g p e r c u t i n 1976 ( n o d r i v i n g a l o n g = 100, f o r t r a n s l a t i o n g r a s s s p e c i e s s e e xummary) T a b e l 6 B e r i j d i n g s e f f e c t e n r e l a t i e v e o p b r e n g s t e n , gemiddeld van d r i e j a a r G r a s s o o r t B e r i j d i n g s e f f e c t =

O/o

R e l a t i e v e opbrengs

t

o p b r e n g s t d a l i n g d o o r b e r i j d e n P e l o = 100 E n g e l s r a a i g r a s ; weide t y p e l a a t h o o i t y p e 12 1 04 1 0 5 v r o e g h o o i t y p e 12 102 1 0 4 t e t r a v r o e g h o o i t y p e 1 O 1 O0 1 O0 Beemdlangbloem

₉

Timothee, s p o r t v e l d t y p e 1 8 Timothee, h o o i t y p e 19

9

2 l O0 K r op aar Yeldbeemd a l ong _{d r i v i n g n o d r i v i n g} a l o n g a l o n g T a b l e 6 The e f f e c t of d r i v i n g a l o n g and r e l a t i v e y i e l d s ( a v e r a g e of t h r e e y e a r s ) 1 ) F o r . t r a n s l a t i o n s e e s w a r y

b i j b e r i j d e n de r e l a t i e v e o p b r e n g s t e n v e r a n d e r e n . Kropaar en r i e t z w e n k g r a s p r o d u c e e r d e n b i j n i e t b e r i j d e n d u i d e l i j k meer droge s t o f dan E n g e l s r a a i - g r a s , w e i d e t y p e . B i j b e r i j d e n werd h e t v e r s c h i l minder. Timothee d a a r e n t e g e n produceerde b i j n i e t b e r i j d e n minder dan E n g e l s r a a i g r a s , weidetype.

D i t v e r s c h i l werd b i j b e r i j d e n g r o t e r .

3.4. P e r s i s t e n t i e

I n t a b e l

7

i s de b e z e t t i n g , a l s p e r c e n t a g e van h e t ingenomen grondopper- v l a k , van de v e r s c h i l l e n d e g r a s s e n i n

1975

en

1976

weergegeven.

E n g e l s r a a i g r a s en beemdlangbloem blijkan door b e r i j d e n i n h e t algemeen een d i c h t e r e s t a n d t e hebben gekregen. B i j de a n d e r e g r a s s o o r t e n was d a t j u i s t andersom. I n b e i d e j a r e n was d i t b e e l d v r i j w e l h e t z e l f d e .

Zowel b i j b e r i j d e n a l s n i e t b e r i j d e n nam de b e z e t t i n g van E n g e l s r a a i - g r a s t o e . De b e z e t t i n g van beemdlangbloem, t i m o t h e e e n veldbeemd was i n h e t algemeen d u i d e l i j k l a g e r dan de a n d e r e g r a s s o o r t e n . Timothee had b i j n i e t b e r i j d e n a a n v a n k e l i j k nog een r e l a t i e f goede b e z e t t i n g ,

G e s c h a t t e b e z e t t i n g ( a l s p e r c e n t a g e van de o p p e r v l a k t e ) van de v e r s c h i l l e n d e g r a s s e n b i j b e r i j d e n e n n i e t b e r i j d . e n i n h e t n a j a a r E n g e l s r a a i g r a s : weidetype

84

95

9

94

99

5

l a a t h o o i t y p e

9

1

97

6

97

96

-1 v r o e g h o o i t y p e

07

94

7

'34

99

5

t e t r a v r o e g h o o i t y p e

8

1

9

2

l l

9

0

97

7

Beemdlangbloem

65

75

10

7

1

8 O

9

Timothee, s p o r t v e l d t y p e

90

76

-7

4

8

5

68

-1

7

Timothee, h o o i t y p e

89

75

-1 4

80

'9

0

-1

O

Kropaar 100

9

6

-4

100

9

7

-3

Veldbeemd

7%

54

-21

79

58

-2 1

R

G r a s s s p e c i e s no d r i v i n g d r i v l n g D i f f e r - no d r i v i n g d r i v i n g D i f f e r - E s t i m a t e d r a t e

(%

I'rom a r e a ) of t h e d i f f e r e n t g r a s s e s v i t h ddriving a l o n g and w i t h o u t d r i v i n g a l o n g i n t h e a u t m n of

1975

and

1976

"gor t r a n s l a t i o n s e e summary

DISCUSSIE

4.1.

Met e e n t r e k k e r e n e e n met g r a s g e v u l d e opraapwagen werd s p o o r a a n s p o o r o v e r de v e l d j e s met de v e r s c h i l l e n d e g r a s s e n g e r e d e n . Het t o t a l e ge- w i c h t van deze c o m b i n a t i e was gemiddeld 6 , 6 t o n ( 5 , 7

-

7 , 0 ) . Het s p o o r a a n s p o o r r i j d e n h e e f t a l s v o o r d e e l d a t de v e l d j e s o v e r de g e h e l e o p p e r v l a k t e g e l i j k worden b e h a n d e l d , z o d a t e r b i n n e n e e n v e l d j e geen h e r g r o e i v e r s c h i l l e n e n daarom geen g r o t e m e e t f o u t e n kunnen o p t r e d e n .

Het s p o o r a a n s p o o r r i j d e n i s goed v e r g e l i j k b a a r met de p r a k t i j k w a t b e t r e f t d e f r e q u e n t i e van b e r i j d e n b i j v o e d e r w i n n i n g met e e n z e e r k o r t e v e l d p e r i o d e . D a a r b i j wordt h e t v e l d twee k e e r b e r e d e n m e t e e n t r e k k e r e n e e n k e e r met t r e k k e r

+

opraapwagen n . l . r e s p e c t i e v e l i j k b i j maaien, w i e r s e n en o p r a p e n ( l ) . Gerekend n a a r b a n d b r e e d t e e n s p o o r b r e e d t e z a l , a l s n i e t i n h e t z e l f d e s p o o r wordt g e r e d e n , h e t v e l d z e k e r ook m i n s t e n s o v e r de ge- h e l e o p p e r v l a k t e worden b e r e d e n . Bet v e r s c h i l met de p r o e f i s d a t h e t be- r i j d e n i n de p r a k t i j k o v e r m e e r d e r e dagen p l a a t s v i n d t . I n h o e v e r r e d i t p o s i t i e f of n e g a t i e f i s , i s n i e t bekend. Door h e t s p o o r a a n s p o o r r i j d e n k a n men e e n v e r d i c h t i n g o v e r de g e h e l e o p p e r v l a k t e k r i j g e n , wat n a d e l i g e r k a n z i j n dan b e r i j d e n op s l e c h t s e n k e l e s p o r e n p e r dag. D a a r e n t e g e n kunnen d e g r a s s e n e n k e l e dagen n a maaien, wanneer e r a 1 weer e n i g e h e r g r o e i i s , g e v o e l i g e r v o o r b e r i j d e n z i j n dan d i r e c t n a maaien. B i j de p r o e f g i n g h e t e r evenwel i n de e e r s t e p l a a t s om e v e n t u e l e v e r s c h i l l e n t u s s e n de g r a s s e n e n m i n d e r om h e t a b s o l u t e e f f e c t van b e r i j d e n .

4.2.

De e f f e c t e n van b e r i j d e n waren van j a a r t o t j a a r e r g v e r s c h i l l e n d . Zo waren de e f f e c t e n i n h e t r e l a t i e f z e e r d r o g e j a a r 1976 d u i d e l i j k m i n d e r dan i n de voorgaande j a r e n .

B i j de l a a t s t e snede van 1974 was de grond e r g v o c h t i g . Hoewel a l met e e n g e r i n g e r e v r a c h t i n de opraapwagen werd g e r e d e n t e r voorkoming van hef,, k a p o t r i j d e n van de zode, was h e t e f f e c t op de o p b r e n g s t van de e e r s t e snede van 1975 e r g g r o o t . Het gemiddelde b e r i j d i n g s e f f e c t was t o e n 41

%.

Na e l k e s n e d e werden d e z e l f d e v e l d j e s b e r e d e n z o d a t de e f f e c t e n cwnu- l a t i e f z i j n , d a t w i l zeggen d a t b i j de m e t i n g van een b e p a a l d e snede-op- . b r e n g s t de v o o r a f g a a n d e b e r i j d i n g e n i n v l o e d kunnen hebben gehad. Het be- r i j d i n g s e f f e c t b i j de 2e snede van h e t e e r s t e j a a r kan i n z o v e r r e b i j z o n d e r z i j n J o m d a t de g r a s m a t d a a r v o o r n a de i n z a a i e e n j a a r e e r d e r nog n i e t be- r e d e n was,

Overvest ( l ) vond over de jaren 1972 t/m

1975

een gemiddeld berijdings-

effect van 10

%

na de eerste keer maaien en 7

%

na de 2e keer maaien.

Het gemiddelde berijdingseffect over de 3 jaar van onze proef was 1 4 %.

Bij deze proef werden echter alle sneden bereden en niet l à 2 sneden

zoals in de praktijk het geval is.

Van jaar tot jaar waren de effecten van berijden tussen de grassen

niet erg verschillend. Het berijden gaf 5ij alle grassen een lagere opbrengst,

uitgezonderd bij beemdlangbloem in 1 9 7 6 , die bij berijden een hoger gemiddelde

opbrengst te zien gaf. Dat verschil was niet significant zodat we dat als een toevalligheid moeten beschouwen.

De grootste effecten zijn gemeten bij timothee, zowel bij het sport- veldtype dat berijden naar verwachting goed zou moeten kunnen verdragen als het hooitype. In tabel 8 zijn de berijdingseffecten, de geschatte bezetting

in 1976 bij berijden en de betredingsresistentie en standvastigheid volgens

Rassenbericht

(

3)

en Rassenli j st ( 2 ) weergegeven.

De cijfers voor betredingsresistentie en standvastigheid zijn gemiddel- den van de rassen binnen de soort of het type. Er zijn rasverschillen.

Voor de proef zijn in het algemeen de hoogst genoteerde rassen van de Rassenlijst genomen.

Binnen de grassoort Engels raaigras zijn de gevonden verschillen niet groot. Ook de waardering voor betredingsresistentie en standvastigheid verschilt niet veel.

Bij beemdlangbloem vinden wij afwijkende cijfers. Het effect van be- rijden was gering, terwijl het met de waardering voor betredingsresistentie

slecht is. De bezetting na berijden was relatief laag, terwijl de waardering voor standvastigheid vrij goed is.

De hoge waardering voor timothee sportveldtype voor betredings- resistentie en standvastigheid komt niet tot uiting in de gevonden resul- taten voor berijdingseffect en bezetting na beri,jden.

Ook de gevonden resultaten bij veldbeemd zijn nogal wat lager dan volgens de waardering voor betredingsresistentie verwacht kon worden.

Tabel 8 Gemeten berijdingseffect en persistentie, vergeleken met betredings- resistentie en standvastigheid

Grassoort Berijdings- Bezetting Betredings- Stand-

e££ ect

l

)

_{niet berijden resistentie} vastigheid

berijden 2 2

Engels raaigras :

weidetype

1

O

94

99

8

8,s

laat hooitype 12

9

7

9

6

7

8

vroeg hooitype 12

94

99

7

8

tetra vroeg hooitype

1

O

9

0

97

7

7

Beemdlangbloem

9

7

1

80

4

7

Timothee, sportveldtype 18 8

5

68

7

8,s Timothee, hooitype

19

80

70

5

7

Kropaar Veldbeemd Rietzwenkgras

9

9

97

8

795

Grass species 3) Effect of no driving driving Resistance Persi-

driving t o trea- s t ence

along l

)

Occulsation ding 2) 2

%- Geen cijfer bekend/no value known

)%

opbrengstdaling door beri jden/yield decrease because of driving along

aa aard er in^

0-1 0, hoog ci jf er is gunstig/value 0-1 0, high mark is f avour- able 4)

')~or translation see summary

5.

SAMENVATTING EN CONCLUSIES

In 1974, 1975 en 1976 werd op zeeklei in Oostelijk Flevoland een onder-

zoek uitgevoerd naar de invloed van het berijden op de produktie en persi- stentie van verschillende grassoorten. Gebleken is dat het berijden van de graszode, zoals dat bij de voederwinning kan plaats vinden, duidelijk de droge-stofopbrengst nadelig kan beïnvloeden. Bij alle onderzochte grassen werd door berijden met trekker en opraapwagen de grasproduktie verlaagd.

Tussen de onderzochte grassen waren wel verschillen. Bij Engels raai-

gras en beemdlangbloem was het effect van berijden het kleinst (9-1 2

%).

E r was ook weinig verschil tussen de typen van Engels raaigras zoals hooi- en weidetype en diploide- en tetraploide hooitypen.

De grootste berijdingseffecten werden gevonden bij timothee en kropaar 18 &

19

%.

Veldbeemd en rietzwenkgras namen een tussenpositie in.

De meeste Engels-raaigras-rassen en beemdlangbloem kregen door berijden een dichtere stand. Bij timothee en veldbeemd was dat juist andersom.

In the years 1974, 1975 en 1976 an investigation was carried out

in the polder "Oostelijk Fle~oland~~ on sea clay to determined the in-

fluence of driving along on the production and persistence of different grass species.

It appeared that driving along the sward, as that can take place with fodder production, can be harmful to the matter yield. Grass- production of al1 the tested grasses was reduced by driving along with tractor and self-loading wagon.

Differences between the tested grasses did occur.Perennia1 ryegrass

and meadow fescue showed the smallest effect of driving along (9-12

%).

There was also little difference between de types of perennial rye- grass, such as hay-and pasture type and diploid and tetraploid hay types.

The greatest effects of driving along were found on timothy and

cocksfoot (18 à,

l9 %). Smooth stalked meadow grass and tal1 fesque had an

intermediate position. Most of the perennial ryegrass varieties arid meadow

fesque got a thicker condition because of driving along. This was just the reserve for timothy and smooth stalked meadow grass,

6.

LITERATUUR

l. Overvest, J. Hergroeivertraging tijdens de veldperiode

PR-Rapport nr.

52-1977.

Beschrijvende Rassenlijst van Landbouwgewassen

Rassenbericht no.

512

Bijlage I

Droge-stofopbrengst in kg per are in

1974

(B

= berijden,

NB

= niet berijden) Gras

B

NB

B

NB

B

NB

Droge-stofopbrengst in kg per are in

1975

(B

= berijden,

NB

= niet berijden) Gras

B

NB

B

NB

B

Gras

Droge-stofopbrengst in

kg

per are in 1975

(B

= berijden, ?X3 = niet berijden)

Gras 1

3/5

I

0/6

1

5/7

B

NB

B

NB

B

MB

Gras -i 9/8 1

3/10

.m$iyIp") ;

+&p #iU3' !"V :f"

3;

2-tt~l=ï.&$$

TUT VU tb€ MEf?SCk&blEN, RAPPORTEW kasr:e~e .

,T.L.h2p;gp;

..

v3~LCg:

dg.*%i".%$., b$ '< '"i

:$?cI& ';I$I

:-M'

Nr. -t ~wmivlea$~taduktiein- ~rankri]k. ~ e h k g m aern stwWimis, JW1, *,t< g, 8 * 3

> >, l.. ,c (42

' NpI: 2. Proef m& pfopyhn(llyo.erl afapnfantief middel tegeir rtepe~.mellalekte. ft, A

B,

MefMr e,&$ SS?% , F- Wr, 3. Ctrerrda% x FH&bren voor ~keapraduküe. Ir. IML L trammen, 19JLT ig

;&<y%;;a

2::

Flr, 4. VtemprdrjKtie In Engeland. Ir. W: L, Flmsen-wa, *?l. :h$&"+$;

Elr, 5, Eli~voeding3an metkvge in @e WOde.Tj. Boxem, m& 1872.

Nc 6. Nltwthecgifiiging bij runctrree afsigevolgwan h o g a n i t f @ ~ ~ a l t m ' 1 ~ 1 ~ ~ i a n ~ r c n 1 c i k ~ n . W J l t e m

ing., t972

Mr. 7. t n u l w i m hetinraai &sttk.&bf op deopbrengsten dtr Botartkche wrn8?$blJing

uan

grmlrcnd. B riet* 1972,

Mr.. 8. ~e ~mtlcell w n het &ilfy&~p d@ grwi uan sti'erik H. E Hamwn e.a., a -

_Nr,

_{9. Het efiecf vanhaatmeden tegen het aaYifeTrfehdcim& term in graslana. J, Y. Woklitng, I%=} 4

Nr. 10, gljvoerren van lkpmar.rtan W- #teff<vsgilfi I i e ~ ~ y 1 j w . J-van BenetJgen, ing., 1972. • Nr. 11. Oogst, opskg m~etingvapisn&jmp%s ln Neafd-ltalf4. D?. ff. ü.C.'NI, $öqtnane.a., 1973. f 4,- , Nr. 1 2 R u n & d i ~ % s p W t k in ~oo~--IZal@.~r. W, ~ . H ~ r m e n

&a,

iwa

r

4,-

#r.

13. Meikvee hi n o s o ~ en'perf~t n@ht%bpsW". J;W. F.. HijInka&, t$?SS

r

4,-

. Nr. ,14, H s t p W k w d e c l j m p ~ B n dem~1veehw$eri1:. IC. N. BenedIctusI e.a.* 1979. , f

a-

Hr.

1s

Slgtih,Wjp Wqn

an

jrinq@ atlerer!. H* E. W a m I l 9 B d C

ut: 516.

.

@ v J W %y ~ 1 $ I > ~ " r op de op~ame*art kuilvosr dwr pinken, Ir, S. ~chuk3~tng e,a.,"l73,

.

f 4,- Nr. 17, Vw'tiezq Wj hbflnkoHenvan Df~fenet;re~~;,in~~ A G. Mengeveld,

Im

.

.f g -

, M.-18. Sfiijmats in de itirldVeemed1ng In Fipat~kilj&'~r. B. Oostendorp e,%, W3.

.

, Nr. '1% UI-kZIe &t á i g ~ a t i f d b m m t ~ JF, W. L Hmm

@.e,

iBF&

Nr, SJ]. Voading vtin Mkwhrnet w i n l ~ ~ n M m e r . l T Q X?$X. ' " C

W -

ai,

Oa@@t, -tag en v w & d n ~ , w c r n s n j i WMtgfoep; 19F4. C

Nk 22. 9ch:apenfiou~j1lnQmt-W1tbnM;)r.r. P. @.

W,*

@.a,, %?at. b Ni1.'23. Muuttle62]n@ m$trWioiW in j egras)@@ M!alage tt?mfwa~kn, Jng. L RM3Eebaam e.a., t974 f 4,- W. 24. CMefzW rün~WspoduWe'

In

J&&&ftskavd. Ir, WI L w H ~ : e . a , 1879. f & -

# i. &rVr. S. R m i j e virn melkvee ap d e r ï n g m@$edrogd en geperst nrwoec, Inb. J. van GeneflGlen e-a,, 1974. f 4,

-

Nr. 2%. Ze@oed.sdng.viin snrjm&kurl iniv@f~lC~Wng met ~ d e m v o e d ~ ï s y s ~ m n . Veraleg, 1974. r e

Ni.

i;~: vsedmng van ~arge,vbseStemn met

vem

g m s h kmhtuoer. ing.' H. f , Hamssn e.a. Is-f3: i

, Nr. 2&. .Cb.~nd%mderi1M i~llFhP1.19Y4, " . V 1

Nr, B ~ r i ~ f ~ n t ~ s ~ ~ b ~ ~ k 1n d e ~ 1 6 p ~ ~ e r ~ ~ t ~ 7 0 ~ ' " ' j * Nr. 30, IkiwvWrs.vwr rundveein Nederlapd. Pduktle, handel, gebruik, J. R Jzfnse, 1$75. 6

Nr. 91. ' tn~loed vanhgrondbewérliing op riesi~ga;haafdbtriwnágcasland. Ing. J,J. Wolderfng, $975. .#f

G-

W,

a.

b r i ~ d e k e hgrlnz$ákvan gr@\~und. mistdi& en ondiepe ~ m w h m g . d. J. WoBrin& 1975.

-

-..

r ) 5,

-

%BJ3. Stikatonirmeahg opgmaknd in Fíeilirt'v-rj@rr,r,lng.U. J. bvoldiring, 39E.

Nt. 34. GrotemeikV@eMlrIjW in Cayd&.en de Wreni&í~fitaten,.!r, P. d. M. SnllJdets. 1975.' '

NL

v.

InvSowi vim hgmzsiaf en sfikst~f LW OR opbrengst

en

de batanbahe wmnsteliln'g van gmt%s3dL hg.

\ , ~

J. J.WOIMR& 1 , ~ a

.

- ,

Nr. J. '~pslag v a n , w ~ ~ i f e & ~ ~ ~ i k ~ 4 p ~ ~ & e k + d j v ~ n ~ ~ a n 2 0 ba. ing. A.

R.

Rlddw. %(UI

Nr, 37. RlWmt- cirn mf~eralenQehaItem -Jan v a t p en . l ~ u i i á b t shijmW met q n a~ginjscha bemesting,

f -

lng, H . . m Dijk &k, igm. f $ - ,

W. ~ p b @R?$ op?nimafi

#w.

W. wtìltmkn, 1975. C

Nr. S. krinsaati van'g&Iand. V&lagxwn ~ ~ i j t e n d ~ o y i e m e e k mek v ~ h j f l e n d s m e l h ~ van herhraal

in dixgeiiodq 1971 #m '1974. Ir. W. b&16ia., jar~uarF1%+6, e

Nr. 40. b d ~ d i i g

ven

tingworm bi$ TWndvee. Beproeving natamycine. brs, R. Konwiedj, juni 1976. J !ii-

Nr, 41, HeQwrstwkken van kmstib~er hv lif$menekn. \herslagrat)een werkgr-, juli 19B. r

.Nr.'&. innrloed varrveldperi0d.e en snethW wFan hd@~n-ap de amerne vaiT hooi door mslktrsct, hg, A. 6. Hetb

-

gevefsl.fwlil47B.

& Gemmbtntyrde inkutl. en ~p~Etmept6ef met pitat.hal tloktel en bostelpf.(m& lnp. Ti. Boxem en A. G, w e r e l d , j ~ i l 197%

NI. 44. ~ r o ~ d k u ~ t , sleik~t~o 61 tcrensito voor vat^ &%kuil. WmtaOv~n een vuekgtoep, m~ntm 1976~ Nr. 45, KWmatiWng bij devoedering r.ah *leesk;ilve$an. 1PeTe;lag vgnwn werkgr-oep, dsUeniher 1B?&

Mr. 4&. Herinzaal uangrasiand Mi un8waardem. fttg. W, WiAernsen, december 19%.

Nr. 47, H e l eWect vso &eien met msalbaik ~.ci&elmeaier b.ij var~~hillsí-icb stoppellengten sn ma&t;adia c~p f de opbrengst en bdanis&$ samytskiling uan graslami. ing, L t3@a&mnr~a., @wernbm 1976, f &

Nr. 4%. Melkveebauderd en naruurbenQud.'Stddie in samenwerking mafitte CwlZvurteehnis<rhe Merist, Ing. H.

van der Straten art A, van KebmSt~~Wlsn, fdtxuari 1977,

NL 48. Droge-stofv@iezen tljdens de wtdperiode, Mg. J. Overvest, april 1937.

Nr. 50. Koppeling msl;kcon~ale;kronch"Hr~~r&a~isering, Ir. R. Reiterink, mtember 19n.

Nr. 51. Diwee &wecten van h'akseleo van vabr&p&oogd gras; Ing. A G. Hengavefd, augustus 1W7.

Nr. 52. Hergroeiwriraging tijdens develdperiode, Ing. J. 0vervest.oktober 1977. Nr. 53. Beregening Op melkveebedrijven, Ir. J. Doombos e.a., oktobet 1977. NF, 54, Bedtrijding van straatQraalngtaiernd. Ing. L, Rooz&,oQrn, navember fisv.

Nr. 56. Onttgrzoek naar mcgelljkheden van

een

weldebedfljtvan 2Q ha. Verstag studiegroep, december t B i T M?. m. Plnkerr op &lee& ruwoer. ing. Tj. Boxern, fuwi ?9?ü,

Nr. 57, Nonnen voorlde~aectehmrzIeniq. H-Wieling e.i., aktob8r 1i9rr7r. I NI. 58, Vergelijking

~~

Limusin xFM&ruSsfiqm@n'FY en MRiJ7st4eren~A. Westera &a,. n ~ w1W8- r Nr. 59. twee krachtuoetniveauslaao~ rkeesstiffen met ei$rschJl in @anJeg y ~ & r i$@ vlaesproduktie. A. Wwterg en

-.:

%

Ing- H. E: »armsen, mwmber 197-13. _r .?., Q

g

*

Nr. W. ~oîunrpoedera em rnef W t e hij m$llrka&n, Dm. J. W- Seinhorst, januari 19B. i. + '

f&+

.:

+-, '**.T*", 5,

.

< We bil hrrt P~wfs%Mi~~t PR, R -

e,

8819 PR b$&st-red ~ ~ ~ h g b f ) * W f I r n mei mpldim@

VN.

Ba