brochure Oncologisch Psychosociaal Support Team

I N F O R M A T I E V O O R D E P A T I Ë N T

Oncologisch Psychosociaal

Support Team

Radiotherapie

Oncologie

Afdeling

Inhoud

Voorwoord……… 4

1. Oncologisch Psychosociaal Support Team……… 5

2. Contactgegevens……… 7

3. Sociaal werk……… 9

4. Financiële en sociale voorzieningen……… 9

4.1 Waar kan u terecht……… 9

4.2 Enkele algemene financiële tegemoetkomingen……… 11

4.3 Enkele specifieke financiële tegemoetkomingen……… 11

4.4 Enkele praktische tegemoetkomingen……… 12

4.5 Enkele praktische hulpmiddelen……… 12

4.6 Wat zeker niet vergeten indien u ziek wordt……… 13

4.7 Interessante websites……… 13

5. Klinisch psycholoog……… 14

6. Activiteiten……… 15

6.1 Informatiesessie……… 15

6.2 Workshop ‘Look good, feel better’……… 16

6.3 Individuele gelaatsverzorging……… 17

6.4 Dag tegen kanker……… 18

6.5 Oncorevalidatie……… 18

7. Projecten……… 20

7.1 Intimiteit, seksualiteit en kanker……… 20

7.2 Erfelijkheid en kanker……… 20

7.3 Kanker en werkhervatting……… 21

7.4 Oncologie: Oog voor kinderen!……… 22

7.5 Palliatieve zorg……… 23

7.6 Kanker en ouderen……… 23

8. Persoonlijke nota’s en vragen……… 25

Voorwoord

Iedereen is het erover eens dat kanker geen zuiver lichamelijke aangelegenheid is. De ziekte brengt, mogelijks, ook heftige emoties met zich mee. Kanker treft een persoon tot in zijn diepste wezen. Dit heeft ook gevolgen voor de partner en het gezin. Elke patiënt, elk gezinslid heeft zijn individuele manier om gebeurtenissen te verwerken. Iedereen reageert op zijn eigen manier.

Misschien vraagt u zich af hoe het nu allemaal verder moet. Dan kan u beroep doen op het Oncologisch Psychosociaal Support Team.

1. Oncologische Psychosociaal Support

Team

Binnen het OLV Ziekenhuis streven we naar een totale oncologische zorg, waarin psychosociale ondersteuning een belangrijke plaats verdient. Dit betekent dat artsen, verpleegkundigen, psychosociale en andere zorg-verleners samenwerken om u en uw naaste(n) te helpen.

Psychosociale ondersteuning omvat:

 continue en actieve begeleiding van kankerpatiënten en hun naaste(n);

 optimaliseren van lichamelijk, psychologisch en sociaal functioneren;  begeleiding tijdens de ziekte, de behandeling en de periode daarna;  ondersteuning tijdens de palliatieve fase, in samenwerking met het

Palliatief Support Team.

U kan terecht bij elke ziekenhuismedewerker voor informatie over uw medische behandeling en psychosociale aspecten van uw ziekte, medische en emotionele opvang, ondersteuning bij beslissingen en psychosociale thema’s. Indien nodig verwijzen zij u naar een meer ge-specialiseerde psychosociale zorgverlener.

De verpleegkundig specialist/verpleegkundig consulent van uw dienst (borstkliniek, digestieve, gynaecologische, hematologische, respi-ratoire en urologische oncologie) kan u meer specifieke informatie en ondersteuning bieden. Zo is zij aanwezig tijdens het diagnosegesprek bij de arts of bij andere belangrijke consultatiemomenten. Zij maakt u weg-wijs doorheen de verschillende onderzoeken, ingrepen of behandelings-wijzen. Kortom, ze is de rode draad doorheen uw behandelingstraject en brengt u in contact met de andere psychosociale zorgverleners.

De sociaal verpleegkundige/maatschappelijk werker kan u en uw naaste(n) informatie bezorgen omtrent het verloop van de behandeling, de aard en de duur. Zij geeft advies bij persoonlijke, familiale alsook financiële, administratieve en praktische problemen die voortvloeien uit uw ziekte en behandeling zoals:

 vragen omtrent ziekte- en / of hospitalisatieverzekering;  samen zoeken naar een geschikt vervoersmiddel;

 attesten i.v.m. terugbetaling door mutualiteit;

 informatie omtrent pruiken en de terugbetaling ervan;

 thuishulp (thuisverpleging, gezinshulp, palliatieve thuiszorg,…) en andere opvangmogelijkheden (hersteloord, kortverblijf,…);

 doorverwijzen voor aanvragen voor financiële hulp (Kom op tegen Kanker, Stichting tegen Kanker,…).

Ook voor een ondersteunend gesprek kan u terecht bij de sociaal ver-pleegkundige / maatschappelijk werker.

De klinisch psycholoog kan u en uw naaste(n) helpen omgaan met emotionele moeilijkheden en veranderingen, die kanker met zich mee-brengt.

Er kan steun geboden worden bij:

 het vinden van kracht om deze moeilijke periode te dragen;

 emoties zoals angst, onzekerheid, verdriet, moedeloosheid, kwaad-heid, schaamte, schuldgevoelens… ;

 het maken van belangrijke beslissingen in deze emotioneel en fysiek belastende periode;

 het omgaan met een veranderend zelfbeeld;  vragen omtrent intimiteit en seksualiteit;

 zorgen rond erfelijkheid en familiale belasting;  hoe (klein)kinderen te betrekken bij de ziekte;

 het (her)vinden van een leefbare balans binnen het gezin, de werk-omgeving en de sociale context;

 vragen rond levenseinde.

2. Contactgegevens

Medisch coördinator - dr. A. Roelstraete T. secretariaat 053/72.44.79

E. heidi.roelstraete@olvz-aalst.be

Teamverantwoordelijke – Imgard Coppens T. 053.72.86.01

E. imgard.coppens@olvz-aalst.be

Medewerkers campus Aalst

Verpleegkundig specialisten/consulenten

Linde Houbracken _{linde.houbracken@olvz-aalst.be}Radiotherapie 053/72.40.15 of Brecht Van Vaerenbergh Urologische oncologie

Ellen Everaert Respiratoire Oncologie

Laura Standaert Gynaecologische oncologie en _MKA/NKO Linde Houbracken _{linde.houbracken@olvz-aalst.be}Radiotherapie 053/72.40.15 of

Brecht Van Vaerenbergh Urologische oncologie

Ellen Everaert Respiratoire Oncologie

Laura Standaert Gynaecologische oncologie en _MKA/NKO Marleen De Pauw Urologische Oncologie

Martine Delaere Hematologie

Sarah Palsterman Borstkliniek

Valerie Dierick Digestieve Oncologie

Jana Van Biesen Digestieve Oncologie

Sociaal verpleegkundigen/maatschappelijk werkers

Ann Biebaut Borstkliniek

Evelien Staelens Digestieve Oncologie

Linde Houbracken Radiotherapie

Silke Lossie Respiratoire Oncologie, _{Urologische Oncologie} Sanne Renmans Gynaecologische Oncologie, _MKA/NKO Sarah Van Der Eecken Hematologie, Radiotherapie, _{Neurologische oncologie}

Klinisch psychologen

Agnes De Decker Digestieve Oncologie

Christel Knops Borstkliniek

Ciska De Smet Respiratoire Oncologie, MKA/NKO, Gynaecologische Oncologie, Neurologische Oncologie

Dankwart Van Avermaet Urologische Oncologie

3. Sociaal Werk

Patiënten, familieleden en verwijzers kunnen beroep doen op de sociaal verpleegkundige/maatschappelijk werker van het OPST.

Waarvoor kan u bij ons terecht?  Psychosociale ondersteuning

 Ontslagvoorbereiding en zorgcoördinatie  Financiële en sociale voorzieningen

 Ziekteverlof, loopbaanonderbreking en werkhervatting  Vervoer

 Vrijwilligerswerk

Onze dienstverlening is steeds gratis en vertrouwelijk.

4. Financiële en sociale voorzieningen

Kanker krijgen heeft, behalve op fysiek en moreel vlak, ook gevolgen op financieel vlak. Om hieraan tegemoet te komen bieden verschillende in-stanties hulp aan. Het aanbod aan sociale en financiële voorzieningen in ons land is groot, maar vaak onduidelijk. Het is ingewikkeld om uit te zoeken wie recht heeft op welke tegemoetkomingen.

4.1 Waar kan u terecht?

Sociaal werkers van volgende sociale diensten zijn goed geplaatst om na te kijken welke financiële hulp of voordelen voor u van toepassing zijn:

 Sociaal verpleegkundige/maatschappelijk werker OPST (oncologisch

psychosociaal support team)

• Ann Biebaut 053/72.40.18

• Evelien Staelens 053/72.47.02

• Sanne Renmans 053/72.79.01

• Linde Houbracken 053/72.40.15

• Sarah Van der Eecken 053/72.40.14

• Silke Lossie 053/72.40.13

 Dienst voor maatschappelijk werk van uw ziekenfonds: ieder zieken-fonds heeft maatschappelijk werkers in dienst. U kan hen bereiken tijdens hun spreekuur of ze komen op huisbezoek, na afspraak. U kan er terecht voor informatie over de bestaande voorzieningen, maar ook voor praktische hulp bij administratieve formaliteiten rond uit-keringen, tegemoetkomingen, specifieke tussenkomsten. De juiste contactgegevens kan u navragen bij uw ziekenfonds.

 Sociale dienst OCMW, sociaal huis: wanneer uw financiële situatie ontoereikend is om de kosten van het dagelijks leven en de ziekte-kosten te dragen, kunt u hier terecht voor hulp.

Een opsomming van alle mogelijke financiële tussenkomsten, waar en wie ze kan aanvragen, vindt u op

www.allesoverkanker.be/socialevoorzieningen

of via

4.2 Enkele algemene financiële tegemoetkomingen  Tegemoetkomingen van de Federale Overheidsdienst  Tegemoetkoming van de Vlaamse Zorgverzekering  Gemeentelijke mantelzorgtoelage

 Hospitalisatieverzekering  Verhoogde kinderbijslag

 Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap  Maximumfactuur

 Forfait chronisch zieken

4.3 Enkele specifieke financiële tegemoetkomingen  Tussenkomst in verplaatsingskosten

 Tussenkomst bij aankoop van een pruik

 Tussenkomst bij een borstprothese, een stoma, een canule na laryn-gectomie

 Tussenkomst bij sondevoeding

 Tussenkomst therapeutische elastische kous bij lymfoedeem ter hoogte van arm of been

 Tussenkomst in de verbanden bij een chronische wonde (> 6 weken)  Palliatieve thuiszorgpremie

 Incontinentie forfait voor niet-zorg-afhankelijke personen  Asbestfonds

 Verhoogde tussenkomst bij kinesist in geval van lymfoedeem (E-pathologie)

 Financiële hulp via Kom op tegen Kanker of Stichting tegen Kanker  Toch zijn er nog kankerpatiënten die tussen de mazen van het net

vallen en voor wie de ziektekosten bijzonder problematisch zijn. Voor hen kan het Kankerfonds van KOTK of het financiële fonds van de stichting tegen kanker mogelijk een bijdrage leveren. Het kent steun toe op basis van voorwaarden als gezinsinkomen, maandelijkse kos-ten, verhouding tussen minimale op te leggen ziektekosten en het inkomen, enz. Als het fonds steun toekent, krijgt de betrokkene een eenmalige steun per dossier dat wordt aangevraagd.

 Financiële steun aanvragen gebeurt via een sociaal hulpverlener van een sociale instelling (OCMW, ziekenfonds). Een patiënt of iemand uit zijn omgeving kan dus zelf geen aanvraag indienen.

4.4 Enkele praktische tegemoetkomingen

 Loopbaanonderbreking voor de verzorging van een zwaar ziek gezins-of familielid

 Gemotiveerd tijdskrediet  Palliatief verlof

 Aanmoedigingspremie van de Vlaamse Overheid  Tussenkomst bij kortverblijf

4.5 Enkele praktische hulpmiddelen

 Organisatie van vervoer van en naar het ziekenhuis

 Mobiliteitshulpmiddelen zoals looprek, persoonlijk aangepaste rol-stoel…

4.6 Wat zeker niet vergeten indien u ziek wordt

 Aangifte arbeidsongeschiktheid bij de ziekenfonds binnen de wettelijk bepaalde periode. Bij de aangifte wordt een begin- en einddatum ingevuld door de behandelende arts. Het is belangrijk dat u voor het verstrijken van deze datum een nieuwe aangifte doet bij het zieken-fonds. Indien dit niet tijdig gebeurt, verliest u 10% van uw ziekte-uitkering.

 Aangifte doen bij de hospitalisatieverzekering. Nagaan of de polis ook een dekking heeft voor ‘ernstige ziekte’.

 Verwittigen van de sociaal verpleegkundigen/maatschappelijk werker van het OPST indien u opgeroepen wordt, tijdens de behandeling, door de medisch adviseur van de ziekenfonds. De nodige attesten kunnen opgemaakt worden zodat u niet hoeft langs te gaan.

 Heb je financiële problemen, wacht dan niet tot je bedolven bent onder facturen. Er bestaan oplossingen die je helpen om deze problemen te overwinnen. Let op: je krijgt deze hulp niet altijd automatisch. Sommi-ge vergoedinSommi-gen zal je uitdrukkelijk moeten aanvraSommi-gen.

4.7 Interessante websites  www.allesoverkanker.be

 www.kanker.be

 www.rechtenverkenner.be (kies luik welzijn)

 www.zorg-en-gezondheid.be

 www.handicap.fgov.be

Indien u nood hebt aan een ondersteunend gesprek, verduidelijking bij deze brochure of concrete hulp in verband met één van

bovenstaande onderwerpen, kan u terecht bij de sociaal verpleegkundige/maatschappelijk werker van het OPST.

5. Klinisch psycholoog

Zoals hierboven beschreven kan u emotionele ondersteuning krijgen door onze psychologen. De doorverwijzing kan gebeuren door uw behande-lend arts, de sociaal verpleegkundige/maatschappelijk werker of op vraag van uzelf.

Er is een mogelijkheid tot individuele, relatie- en/of gezinsgesprekken. Een concrete afspraak kan gemaakt worden door de sociaal verpleeg-kundige/maatschappelijk werker of de secretaresse (blok F0). Indien mogelijk wordt dit zoveel mogelijk gecombineerd met het bestralingsuur. Onze dienstverlening is steeds gratis en vertrouwelijk.

6. Activiteiten

Het OPST organiseert tal van ondersteunende activiteiten voor kanker-patiënten en hun naaste(n), onder meer in samenwerking met Kom op tegen Kanker en de Stichting tegen Kanker.

Voor vragen en meer informatie over deze activiteiten kan u steeds terecht bij de psychosociale zorgverleners. Zij kennen de startdata van de verschillende activiteiten en programma’s.

6.1 Informatiesessie

Reeds jaren organiseren we informatienamiddagen. Tijdens deze informatiesessies geven artsen, kinesisten, diëtisten, sociaal verpleeg-kundigen/maatschappelijk werkers en psychologen uitleg over een aantal heel uiteenlopende thema’s zoals bijvoorbeeld:

 chemotherapie,  radiotherapie,  borstkanker,  darmkanker,  longkanker,  gezonde voeding,

 vermoeidheid, intimiteit en seksualiteit, emoties en stress, psycho-sociale voorzieningen, en nog vele andere.

Tijdens deze informatiesessies kunnen patiënten een begeleider (partner, familielid, vriend(in)…) meebrengen als zij dit wensen.

Praktische informatie vindt u terug in de aparte folders of bij uw psycho-sociale hulpverlener. U kan een afspraak maken via het secretariaat radiotherapie-medische oncologie, Blok F 0.

6.2 Workshop ‘Look good, feel better’

Chemotherapie tast ook gezonde cellen aan zoals die van de huid, het haar en de nagels. Extra zorg dragen voor jezelf is de boodschap.

Daarom wordt in samenwerking met Kom op tegen Kanker viermaal per jaar een verzorgingssessie georganiseerd met als thema "Look good, feel better".

Een schoonheidsspecialiste begeleidt deze verzorgingsnamiddagen. Tijdens de workshop leert u onder begeleiding van een schoonheids-specialiste technieken om de bijwerkingen van de behandeling te maskeren of weg te werken:

 de huid reinigen,  dagcrème gebruiken,  wenkbrauwen bijtekenen,  vlekken camoufleren,  keuze van haarprothese,  haarbanden en sjaals  …

Dit gebeurt in groepjes van maximaal acht personen.

Praktische informatie vindt u terug in de aparte folders of bij uw psycho-sociale hulpverlener.

6.3 Individuele gelaatsverzorging ‘Goed verzorgd, beter gevoel’

Het Onze-Lieve-Vrouwziekenhuis, in samenwerking met de Stichting tegen Kanker, biedt aan patiënten met kanker in behandeling een verzorging door haar schoonheidsconsulenten aan, onder het motto, ‘Goed verzorgd, beter gevoel’. De schoonheidsconsulenten zijn vrij-willigers die een algemene opleiding genoten hebben. Daarnaast krijgen zij een paar keer per jaar intervisie en opleidingsdagen.

Zij bieden aan patiënten gelaatsverzorgingen op maat, rekening houdend met de typische nevenwerkingen: gevoelige huid, haaruitval, verlies van wenkbrauwen en wimpers. Concreet geven zij een eenvoudige, aan-gename gelaatsverzorging en gebruiken geschikte producten:

 Ontschminken en reiniging van het gelaat;  Lichte gelaatsmassage;

 Aanbrengen van een hydraterend masker en een dagcrème;  Ontspannende handmassage met verzorgende handcrème

terwijl het masker inwerkt;

 Desgewenst een eenvoudige dagmaquillage.

Dit gratis aandachts- en verwenprogramma is enkel bestemd voor patiënten met kanker die in behandeling zijn of nog met de bijwerkingen ervan geconfronteerd worden. Doorverwijzing door een arts, verpleeg-kundige, kinesist of andere zorgverlener is aanbevolen.

Praktische informatie vindt u terug in de aparte folders of bij uw psycho-sociale hulpverlener. U kan een afspraak maken via het secretariaat Radiotherapie-Medische oncologie, Blok F 0.

6.4 Dag tegen Kanker

De Dag tegen Kanker is het belangrijkste corporate evenement van Kom op tegen Kanker (KOTK). Deze dag heeft twee uitgangspunten. Enerzijds wil KOTK een kritische boodschap of een belangrijke uitdaging in de kankerbestrijding onder de aandacht brengen van gezondheidswerkers, politieke overheden en de pers. Anderzijds is de Dag tegen Kanker ook een info- en ontmoetingsdag voor kankerpatiënten. Een dag van verbon-denheid met mensen met kanker.

Het OLV Ziekenhuis werkt actief mee aan deze dag. Naar jaarlijkse traditie organiseren we deze dag tal van infosessies, workshops en rondleidingen. De dag wordt telkens op de derde donderdag van oktober gepland.

Praktische informatie vindt u terug in de aparte folder of bij uw psycho-sociale hulpverlener.

6.5 Onco-revalidatie

Na behandeling voor kanker klaagt meer dan 70% van alle patiënten over uitgesproken vermoeidheid. Bij de helft kan deze maanden, zelfs jaren na het einde van de behandeling blijven aanslepen. In tegenstelling tot de dagdagelijkse vermoeidheid is kanker gerelateerde vermoeidheid ernstiger en heeft zij ook een grotere impact op het fysieke, mentale en emotionele welbevinden. Zij verhindert in vele gevallen de normale activiteiten, werkhervatting, actieve sociale contacten...

Patiënten ervaren deze vermoeidheid als de "meest storende" bijwerking die bovendien de levenskwaliteit drastisch beïnvloedt. Bovendien biedt extra rust weinig of geen soelaas. Hier kan enkel een uitgebalanceerd begeleidingsprogramma reïntegratie en herstel sterk bevorderen.

Het onco-revalidatieprogramma start op een vast tijdstip in het jaar en neemt 12 weken in beslag. Er wordt gewerkt in groepen van maximum 15 patiënten.

Zo verloopt de medische begeleiding optimaal en blijft er toch voldoende ruimte voor ondersteuning door het groepsgebeuren. De fysieke training wordt specifiek aangepast aan de doorgemaakte ingreep of behandeling. Er wordt tweemaal per week getraind op de dienst Fysiotherapie en Revalidatie. Er wordt van elke deelnemer een conditietest afgenomen en zo individueel een oefenprogramma opgesteld.

Eén dag in de week is vooral gericht op de spierversterking, lenigheid en relaxatie. Op de andere dag spitst het programma zich toe op individuele conditietraining. Naast fysieke training wordt ook aandacht besteed aan ´levensstijlbegeleiding´.

Praktische informatie kan u terug vinden in de aparte folder of bij uw psychosociale hulpverlener.

6.6 Vrijwillgerswerking

Naast de professionele psychosociale zorg die kankerpatiënten en hun omgeving binnen het ziekenhuis genieten, zijn er ook vrijwilligers van Kom op tegen Kanker en van de Stichting tegen Kanker actief.

vrijwilliger van Kom Op Tegen Kanker:

 geniet een degelijke opleiding binnen KOTK en volgt op geregelde tijdstippen opleidingen en intervisiedagen.

 informeert de patiënt en zijn familie over de activiteiten in het ziekenhuis en de diensten van KOTK.

 kan tijdens een gesprek problemen opvangen en signaleren aan de zorgverleners van het ziekenhuis.

De vrijwilliger van de Stichting tegen Kanker:

 wordt ingeschakeld voor de individuele gelaatsverzorging ‘Goed verzorgd, beter gevoel’.

7. Projecten

De overkoepelende psychosociale zorg wordt afgestemd binnen het OPST. Om deze zorg te implementeren in het totale zorgaanbod, werken we verschillende projecten uit:

7.1 Intimiteit, seksualiteit en kanker

Intimiteit, seksualiteit en kanker kan op het eerste gezicht misschien een vreemde combinatie lijken. Bij seksualiteit en intimiteit wordt namelijk gedacht aan ontspanning en plezier, terwijl kanker net het tegenover-gestelde beeld oproept.

Wanneer mensen geconfronteerd worden met kanker, gaat dit vaak gepaard met ingrijpende veranderingen. Het is dus ook mogelijk dat er veranderingen optreden op vlak van seksualiteit en intimiteit. Zo kan dit vaak tijdelijk op de achtergrond geplaatst worden omdat de behandeling te veel energie vraagt.

Ook na de behandeling duurt het vaak enige tijd het seksueel leven wordt hervat. Dit is een lastige opgave waarbij u misschien wat hulp kan gebruiken.

Indien u vragen heeft of problemen ervaart op seksueel gebied aarzel dan niet om hierover te praten met iemand uit het Medisch Team en met uw psychosociale hulpverlener. Samen kan gezocht worden naar een gepaste oplossing. We hebben verschillende informatiebrochures ter beschikking. Uiteraard beslist u zelf wat u al dan niet wil bespreken, en met wie. Belangrijk is dat u er niet mee blijft zitten.

7.2 Erfelijkheid en kanker

Kanker is een veel voorkomende ziekte: ongeveer 1 persoon op 3 in onze bevolking krijgt in de loop van zijn leven één of andere vorm van kanker. Bij een aantal vormen van kanker spelen erfelijke factoren een rol.

Dit betekent dat de kans op het ontstaan van de betreffende kankervorm via erfelijk materiaal, opgeslagen in de genen, door ouders op kinderen wordt doorgegeven. Zo kan bij darm-, borst- en eierstokkanker een erfelijke factor een rol spelen.

Raadpleging menselijke erfelijkheid: indien u vermoedt dat u erfelijk belast bent of u heeft vragen hieromtrent, dan kan u zich best wenden tot uw behandelende arts. Indien deze het aangewezen vindt, kan hij u doorsturen naar een gespecialiseerde Dienst Menselijke Erfelijkheid. Prof. Dr. E. Legius (Centrum Menselijke Erfelijkheid UZ Leuven) houdt in het OLV Ziekenhuis op regelmatige tijdstippen raadpleging. Wanneer de familiegeschiedenis in deze richting wijst, kan er naar een afwijking in het genetische materiaal worden gezocht via DNA onderzoek. Uw arts kan u hieromtrent verder informeren.

7.3 Kanker en werkhervatting

Veel mensen met kanker worden met deze ziekte geconfronteerd tijdens hun loopbaan. Werk is voor de meeste mensen een stabiliserende factor in hun leven dat zorgt voor een zingeving aan hun bestaan.

De diagnose kanker heeft echter vaak een grote impact op het professioneel leven. Werken is vaak (tijdelijk) niet meer mogelijk. Dit kan verschillende vragen en zorgen met zich meebrengen.

Binnen het OLV Ziekenhuis werd daarom een brochure uitgewerkt: “Kanker en werk. Informatiebrochure voor mensen die kanker hebben (gehad)”. In deze brochure worden een aantal handvaten en tips aan-gereikt om u rond werk gerelateerde vragen op weg te helpen.

Wenst u meer informatie of een gesprek rond dit thema dan kan u terecht bij uw psychosociale hulpverlener.

7.4 Oncologie: oog voor kinderen!

Wanneer iemand binnen een gezin kanker krijgt, heeft dat niet alleen in-vloed op diegene die ziek is, maar ook op de andere gezinsleden. Naast de jonge ouders die we in begeleiding krijgen, mogen we zeker de oudere patiënten niet vergeten die vaak ook kleinkinderen hebben. Daarom vinden we het belangrijk dat alle ‘getroffenen’ zich gesteund en erkend voelen binnen het ziekteproces en er indien gewenst begeleiding mogelijk is voor het hele gezin.

Ouders hebben vaak de reflex om hun kinderen te beschermen. Dit kan vanuit de idee dat kinderen te jong zijn om te begrijpen wat er aan de hand is, soms vanuit de angst voor de reacties waarmee ze als ouder gaan geconfronteerd worden of bijvoorbeeld vanuit de visie dat een ziekenhuis geen plaats is voor kinderen. Hoe graag men kinderen wil beschermen, de ziekte komt ook hún leefwereld binnen. Het is zeer belangrijk dat we op het niveau van het kind handelen en ook hun grenzen respecteren.

We trachten de ouders de ruggensteun bieden om de communicatie (in zijn breedste vorm) naar de kinderen open te trekken. Deze boodschap willen we vanuit het ziekenhuis ook uitstralen door kinderen indirect ‘uit te nodigen’: via een gezinshoek, een kindvriendelijk gesprekslokaal…  Op de oncologische opnamedienst (T6) werd een open gezinshoek

ingericht waar kinderen die op bezoek zijn – al dan niet met het gezin – even kunnen samenzitten, een film bekijken, wat kunnen kleuren, boekjes lezen, informatie vinden,... Deze ruimte werd ingericht met een grote sofa, kinderstoeltjes en -tafeltje, een activiteitenpaneel, een televisietoestel, boekenkast en speelgoedrek. Hier kunnen kinde-ren zich amusekinde-ren met puzzels, constructieblokken, kleur- en leesboeken, tekenmateriaal, autootjes…

 In het kind -en gezinsvriendelijk gesprekslokaal bieden we de mogelijkheid om kinderen samen met hun gezin te ondersteunen onder de vorm van gezinsbegeleidingen. Kenmerkend voor gezins-begeleidingen is dat de gezinsleden samen op gesprek komen onder begeleiding van een psycholoog. Met de gezinsbegeleidingen probe-ren we via didactisch materiaal en kindvriendelijke werkmethodes een ‘taal’ te vinden die zowel voor de ouders als voor de kinderen verstaanbaar en hanteerbaar is.

Wanneer u als (groot)ouders vragen heeft over hoe (klein)kinderen betrokken kunnen worden in het ziekteproces, wenst u meer informatie of wenst u onze informatiebundels te raadplegen, dan kan u terecht bij uw psychosociale hulpverlener.

7.5 Palliatieve zorg

Ook tijdens de palliatieve fase begeleiden we onze patiënten en hun omgeving. Daarom werken we samenwerking met het Palliatief Support Team.

Het doel van palliatieve zorg is niet het leven verlengen maar wel de best mogelijke levenskwaliteit bieden. Palliatieve zorg kan zowel thuis, in woonzorgcentra als in het ziekenhuis.

Heeft u vragen over de palliatieve zorgmogelijkheden dan kan uw psychosociale hulpverlener u verder op weg helpen. Ook de aparte informatiebrochure is verkrijgbaar via uw psychosociale hulpverlener. 7.6 Kanker en ouderen

Ouderen die geconfronteerd worden met een levensbedreigende of chronische ziekte gaan vaak de balans opmaken van hun leven. Met dit project willen we hen hierin ondersteunen en een levensverhaal opbouwen aan de hand van een persoonlijk levensboek.

We willen met hen actief aan de slag gaan met het levensverhaal en de verschillende levensvragen waarmee onze oudere kankerpatiënten te maken hebben. Hiervoor hebben we een levensboek ontwikkeld die als rode draad dient doorheen de begeleiding van elke patiënt die in aan-merking komt. Gaandeweg krijgt doorheen het aanvullen van het boek het persoonlijk levensverhaal een concrete vorm.

Dit levensboek biedt aan de patiënt tegelijkertijd de mogelijkheid om op een heel concrete manier aspecten uit zijn levensverhaal aan bod te laten komen in gesprekken met familieleden, betekenisvolle naasten en andere zorgverleners (thuisverpleegkundigen, zorgverleners uit het WZC, huisarts…). Dit biedt kansen tot meer verbindende communicatie.

8. Persoonlijke nota’s en vragen

___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________

___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________

9. Contactgegevens

Campus Aalst Moorselbaan 164 - 9300 Aalst Contact OPST Tel: 053/72.40.15 – Fax: 053/72.44.19 Email: linde.houbracken@olvz-aalst.be D i s c l a i m e r

De informatie in deze brochure is van algemene aard en is bedoeld om u een globaal beeld te geven van de zorg en voorlichting die u kunt verwachten. In iedere situatie, en dus ook de

uwe, kunnen andere adviezen of procedures van toepassing zijn. Deze brochure vervangt dus niet de informatie die u van uw behandelend arts reeds kreeg en die rekening houdt met

uw specifieke toestand. Zijn er na het lezen van deze brochure nog vragen schrijf deze eventueel op en bespreek ze in ieder geval met uw behandelend arts.