'N EKSPERil\lENTEI.E ONDERSOEK VAN DIE SPOEDFAKTOR BY
GROBPVERSTANDSTOErSE.
'n Vorhandeling ingelewer vir die gr aad
IJIAG IS'J1ER SC IENTIAE in Sielkunde
aan die
.POTGHEFSTROOMSE UNIVERSITEIT VIR C.H.O. deur
A .L. Kotzee Honns. B .So.
Potche fstroom.
November 1952.
VOORWOORD.
In die daelikse lewe word groot ver-skille in spoed ten opsigte van allerlei soorte handelinge van indiwidue bemerk. Hierdie ver-skille in spoed bestaan nie alleen in fisiese preetasies nie1 maar kom ook voor in psigiese prestasies.
Sommige persons lees, dink en re-ageer stadig, terwyl ander dieselfde bandelinge teen ho~ spoed uitvoer, ongeag verskille in ge-leerdheid, o~derdom, seks, ens.
Dit skep dadelit die probleem in
hoeverre groepverstandsmeting geldig is waar sulke verskynsels blykbaar 'n belangrike rol kan speel, d.1, die verskynsel om vinnig te kan bandel by die meting van verstand. In hierdie verhandeling word daarna gestreef om meer lig op hierdie vraagstUk te kry,
Dit is
'n
omvangryke probleem en 'n verhandeling van hierdie aard kan maar net op 'n deel van die vraagstuk toegespits word. Dit bring mee dat ons doel spesif1ek en inge-eng is,In hoofstuk I word die probleem ge-stel en ingegaan op intelligensiemeting en
per-soonlikheidsfaktore, spesifiek op die gebied van die ken-, gevoels- en strewingslewe.
In boofstuk II word 'n saaklike oor-sig gegee in hoeverre hierdie probleem reeds weten-skaplik ondereoek is.
Hoqfstuk I I I is die eksper1mentele werk wat toegeapits is op ons doelstelling en hootstuk IV is ons samevatting en interpretas!e van hierdie resultate, •eral met betrekking tot gx-oepverstandsmeting.
Aan die end van elke hoofstuk ~erskyn die bibliografie, waarna in die betrokke boorstuk ~erwys
word.
Sedert 1'45 het ek Sielkunde bestudeer aan hierdie Universiteit. In besonder Wil ek
my
dank
uitspreek teenoor Prof. J.M. Hattingh, M,A.,D. Phil., onder wie se leiding ek Sielk~nde be-studeer het vir die B.Sc., Honns. B.Sc., en nou vir die lVI. Sc.-gra.ad.
Ook kan ek nie na.."'...aat om die bibliote-ka.risse van die verskillende biblioteke te bedank vir hulle hulpvaardigheid nie. Graag noem ek die volgende biblioteke in hierdie verband: P.U. vir C.H.o,, T.O.D., Onderwys, Kuns en Wetenskap, Staa ts-bihlioteek en die biblioteke van ander S.A.
Univer-sttei te.
Aan die proef'persone, leerlinge van die Klerksdorpse Ho~rskool, ook my innige waordering vir hulle samewerking.
Aan IV!IU'e. Mari tz en van Heerden, stati.s-ti ci van die NasionaJ.e Instituut vir Personee lnavor-sing en die Buro vir Opvoedkundige en Maat skaplike Na -vorsing respektiewelik, my besondere dank vir hulle hulp met die ui twerk van korrelasie-ko'effi siente.
Potchefstroom. Oktober 1952.
INHOUD.
HOOFSTUK I,
HIS'IDRIESE OORSIG OOR SPOED EN METING.
Bls. Inleiding . . . o o o • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 1. Is Spoed'n historiese erfenis ? ..•... .. • 2. Intelligensiemeting en Persoonlikheids
-f alctore . . . o • • • ,,. o • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 2. Die rol van die kenlewe •• .•••••••••••••••••• 2.
Die rol van die gevoelsle1
.'V
e
...
5.Die rol van die strewingslewe •••••••••••••••• 11. Bibliografie •... a • • • • • • • • o . o • • • • • • • • • • • 12.
HOOFSTUK II.
ENKELE BESKOUINGS OOR DIE SPOEDFAKTOR BY INTELLIGEJ\TSIEMETING.
Inlei ding . . . , . . . , . . . . • . . . . . . . • • • 13.
Algemene Opmerkings. • • • • • • • • • • • • • • • • • . • • . . • • 13,
Menings dat Intelligensie met die
tyd-fa.le tor korreleer •••.•••••••••••••. •• ••••.•• ·• 14. Spoed by ma.klike moeilike ta.lee •••••••••••••• 14. Belangstelling en motivering ••••••••••••••.• 15. Menings dat Intelligensie nie korreleer
met die tydfalctor nie ••••••••••••••••••••••• 21. Bibliografie •••••••••••••••••••••••••••••••• 28.
EOOFSTUK III.
1 n EIE EKSPERD,IE~TTELE ONDERSOEK VAN DIE SPOE D-FAKTOR RY GROEPS\IERSTANDSVIETING.
Inleid.ing •..•..• , .•..•...•...
o.
...
30. Veld van Ondersoek ••••••••••••••••••••••••• 31. Eksperimentele Ondersoek ••••••••••••••••••• 32,DJHOUD. ( Vervolg.)
Bls. Algemene Doelstelling... • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 32,
Toetse Aangewend. • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 32.
p roe fp er sane • . . . 0 • • 0 33. Eksperiment oor Leesspoed ••••••••••••••••••••• 35, Eksperiment oor insig in eenvoudige probleme •• 56.
Eksperiment oor rekentoets •••••••••••••••••••• 72. Eksperiment oor motoriese spoed ••••••••••••• 77, Eksperiment oor eenvoudige rew(sietye •••••••• 91. Samevatting van die Ondersoek ••••••••••••••••• 97,
Bibliografie . . . o • • • • • o • • • • • • o • • • • • • • • • • 106
HOOFSTUK IV,
'n
SAivIEVATTENDE ~ESKOUING.Spoed en Intelligensiemeting ••••••••••.••••• 107. Beskouings ten gunste van en teen die
spoedfaktor,... 109. Ei e Be sko uimg. • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 110. Bevindings deur hierdie Eksperimentele
Ondersoek,... 115.
Be slui t • . . . , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125. Aangehaalde Bihli0grafie •••••••••••••••••••• 126. Bibliografie •••••••••••••••••••••••••••••••• 127.
HOOFSTUK 1,
'n Histories·e oorsig oor spoed en meting,
--1. Inleiding.
In die daelikse lewe word besondere verskynsels duidelik bemerk, n1. dat sommige per-sone blykbaar vinnig dink terwyl andere in die op-sig weer langsaam is, sommige vinnig lees terwyl andere langsaam en selfs moeilik lees, somm.ige vinnig begryp en andere weer hierin besohder sta-dig is, vinnig skryf en andere stasta-dig, ens., blyk-baar ongeag verskille in geleerdheid, intelligen-sie, ouderdom, seks, ens.
Dit skep dadelik die probleem in hoeverre groepverstandsmeting geldig is, waar sulke verskymsels blykbaar 'n belangrike rol kan spe81, d,i.
di~ verskynsels om Tinnig t P. kan handel ~y die meting van verstand. Hr:t ander woordi:; in hoeverre word die I.K. bepaal as gevolg van 'n spo8dfakto~
Hierdie v~rskyns8l, nl. dat sommige persone vinnig is in hulle reaksi•:;s ten opsigte van al
di~ fisissc en psigi€se prosesss wat betrekking bet op
v~rstandsmeting, en ander wo~r stadig is in die pro-sesse, skep 'n proble€m wat nog niP. afdoende be ant-woord is nie,
Kan twee psrsone wat ~we intelligent is V8rskil in di€ spoed wa~rm~e hulle 1nt€lligens1~
toetse doert? M"'lt andGr woorde, kan die verstandsver-· mo8 van twe~ persone eners we~s, terwyl die speed van aanwending daarvan verskil? H ierdie vraag hang baie nou saam mst die feit dat me~st9 groepverstandstoetse
tyd-~rense bet. Hi8rdi~ tydgrensA forsepr die proefpersonA tot di8SA-lfd~ spoPd, afgesi~n daarvan of daBr groot in-diwiduele verskillr: tussen pGrsone mag bestaan in die speed waarm~~ hulle vGrstandstake uitvo~r. Kan so 'n m0tode nou as w~tenskaplik juis beskou word?
Le~ste groepverstandsto0 tsa het 'n
tyd-grens. Dit is moeilik om presies vas t e stcl hoedat
2.
2. Is spoed 'n historiese erfenis?
Reeds aan die begin van hierdie eeu pas BINET sekere verstandstoetse toe met 'n tydbe-perking. Hierdie beperking kon drie betekenisse ge-had
bet:-{a) Dit is ingevoer as ekonomiese faktor sodat die toetse nie te veel tyd in beslag neem nie.
(b) Daar word van die verondPrstelling uitge-gaan dat daar 'n verband bestaan tussen speed en intelligensie. (BIGOT, KOHNSTAMM & PALLAND).
(c) Aan die ander kant moet ontbou word dat BINET se opdrag boofsaaklik te doen gehad
bet met die indeling van skoolkinders in groepe volgens bulle algemsne opvoe dbaar-heid en moontlike skoolvord8ring.
Deur di8 jare been het tyd in onderwys altyd 'n rol gesp~01. Le~rlinge ontvang hulle onde
r-rig in periodes wat tydbcgrens is en hulle
l
e
hulle aksamens af binne sekera vasgestelda tye. DiP bis-toriese el ement van begrensde tye is dus besonder sterk, en die vraag ontstaan of dit niA miskien BINEI'se oorw~ging was om dienooreGnkomstig te handel en ve r-s.tandstoPtse binne begrensd8 tyro te iaat doen nie.
Praktins kom dit tog hierop neer dat 'n kind binne die bepa9lde skoolure moet vord~r. Daar kon dus geredene~r gew~es bet dat daar vasg~stel meet word of kinders g~no0g verstand bst om genoogsaam t e
vorder binne di8 begrensde tydperk0. As dit di~ geval sou wees beteken 1it dat die tydgr8nsidee kunsmatig in
intelligensie-toetse ingevoer is as g~volg van dis his-toriese tradisio in di0 ondprwys. Dan kan eintlik ec r-d8r van 'n ondFrwys-I.K. gepraat word, as van 'n wr-
rk-like objekti8We I.K.
3. Intelligensii:::m8ting en persoonlikheidsfaktore •. (a) Di0. rol van die kenlew8.
3.
die kenlewe en daarom is intelligensietoetse ont-werp om die mens se vermoe
vas
te stel om kennis doeltretrend te hanteer. ./ 11ons
kennis.,an
die bu.1.tewereld berus grotendeels op ons waarnemings-tunksie." Hierdie funksie is dus grotendeels weer arhanklik van die ontwikkeling van ons sintu1e • H<E ontwikkeld die hele prose• van waarneming by dieindiwidu
is, is hier van akttele belang.om dinge te ken, met artder woorde om kennis op te doen, verondet~tel goeie ~aarneming,
Die gesigs-, gehoors-, warmte-, koue-, smaak-1
reuk-, tas-gewaarwordinge ens. word op die een of ander manie~ betrek by ons kenlewe. Sonder om on-nodig lank by elk ?an hierdie waarnem1ngsfunks1es stil te staan, wil ons wys op die betekenis vir 'n intelligente interpretasie van ons fisiese
omgewing,
wat die waarneming van ruimte speel.
Hiervan s@ COETZEE: ,.Die waarneming van ruimte is van groot opvoedkundige aete~enis, want dit ·dien as grondslag van ons kennis van die
w~reld en van dinge. In hierdie verband word aan-dag gegee veral aan die waarneming van ~orm, figure, lyne, "flakke, perspektief."
As ons aan toetse vir verstand dink, doentoetse sowel as potlood-en-papiertoetse, dan is dit duidelik hoe ons waarneming van ruimte en ons
hele kenlewe daarby betrokke is, Die geheue word betrek by die werk1ngs van ons verstand. Vir 'n valledige akte van die geheue 11.otC. vier stadiums onderskei. Die voorstelling word opgene€~ be-waar, teruggeroep en berken. Spoed kan as
e1en-skap aan die geheue toegeken word as die bewaarde vooi-stelling gou teruggeroep kan word.
COETZEE (3) beweer dat "die geheue bepaal word deur sekere faktore soos le~'ftyd~ seks, intelligensie, leermetode en sekere remmende 1n-Tloede ---; die 'Verstandsgeb&l'te is 'n be-langrike faktor: skrander kinders het oor die ai-gemeen 'n bet~r geheue as dommeres. •"
Die denke is daardie werking van die gees
1. NQTA: Sien end van hootstuk vir b1bliogra~1a, waarna bier verwys word.
4,
wear getrag word om antwoorde op vrae te vind. 'n
Probleem prikkel die gees tot denke, Denke is
ai-tyd gerig op iets; dit he~ 'n vaste doel. In die
denke word van kennis waarocr reeds beskik word gebruik gemaak om 'n probleem op te los. Dus hanteer die
denke reeds bestaande kennis om tot nuwe kennis te
kom. In die denke, die hoogste geestesf~nksie van
die mensJ kom sy intelligensie die baste uit. Die
persoon met 'n goeie vsrstand rig sy gees met gemak
op die kennis wat hy besit en los sy probleem maklik
op. Deur te dink stel ons die verhande en
verhou-dings tussen dinge vas. met ander woorde ons kom tot
nuwe kennis in die sin dat die reeds bestaande
ver-bahd bl~otgel~ word.
Baie nou nan die denke is die aandag
verbonde, Di t is die opmerksa-'3.mheid v-an die gees
ge-r1g op een punt. Hoe enger die asndag hoe beter die geheue en hoe kragtiger die Werking van die intellek ..
Hoe groter die a~ndag by die mens hoe sterker sy
ver-moe om te konsentreer, des te gunstiger Vir die
Werk-ing van die geheue en die denke.
Met ander woorde, in die aandag, geheue,
denke en waarneming setel die intelligensie, want 'n
intelligente handeling veronderstel 'n hoe kwaliteit
in denke, geheuet aandag en war:1rneming.
Die kenv€rmoens was ook die eerste veld
vart ondersoek by verstandstoetse. GALTON, wat wan
r-skynlik die eerste persoon was by wie die idee om die
verstand te toets opgekom bet, het sy toetse beperk
tot die kenvermoens, Hierdie toetse is ver~er
ont-wikkel deur McKEEN CAT~EL. Lat~r is die
eksperimen-tele prosedure ook toegepas op die ondersoek van die
hoer
geestelike prosesse soos a~ndag, redenering, ge-heue en assosiasie.Fisiese defekte:
Dit spreek vanself dat persona wat
fi-siese gebreke het wat hulle verstandsprestasies op een
of ander manier beinvloed, 'n agterstand sal h~ ten
opsigte ?an persona wat fisies normaa1 is. Hierdie
opmerking w~rd gemaak deur BERNSTEIN (4) as een van
ses·raktore wat invloed uitoefen op spoed by paigiese prosesse.
5
Spoed by die kenprosesse.
---
-
---...-...-Nanneer is 'n psigiese bandeling nou intelligen't? As die hele proses om tot 'n sekere op-lossing te kom, snel verloop,
or
as die proses sta-diger verloop om tot dieseltde oplossing te ko.arl? Iseen intelligenter as die ender net
vanwee
die spoed, as die kwali te it vir 1 n sekere handeling gelyk is? Die e~n se kenprosesse verloop net sneller as die anderi En ver-0nders~el verder, ddt die proses by een parsoonbaie stadiger verloop as by 'n ender an d.i"? eersge-noemd~ se prestasies is in kwaliteit beter as iaas-genoemde s'n, is by nie intelligentGr nie, nietse
n-staande hy langsamer handel nie?
Dit is dus duid~lik watter rol aandag, denke, geheue en waarneming in 'n intelligensictoets sal speel, vcral by groeptoetse, waar daar nie d1iss1
?lf-de rustigheid bestaan as by indiwiduP.le toetse nie. Die aandag ~an maklik afgetrek word en so di~
momen-tele denke wegrig van die probleam.
b. Di~ rol wat g~voelslewe speel by gro~pvt:
ratands--
-
-m~ting.
Elke mens is tot 'n seker s mate e mo-sioneP.l in die sin, dat sy gevoelens 'n rol in sy lewe
speel. Party se gevo8lsl~we is kragtiger as d1~ van andere. Pa~ty se gevoelens oorhe~rs hull~, tP.rwyl andere oor so 'n go~dge1ntogrePrdA p~rsoonlikheid be-skik, da t hulle hull A gevoelens maklik kan behe·~r.
se
Die menshg~~oelen~ word gekenm~rk dAur ervar1ngs van lus en onlus by die beoordeling van dinge, Dit is nie noodwendig dat net lusgevoelens op 'n keer
in die ps1ge optree nie; lus- en onlusgeToelens
kan
ook gelyktydig in die gees teenwoordig wees,Die aangenaamheid en onaangenaamheid van gevoelens kan wissel in graad; dit mag ook lang-dur1g
or
kortstondig van aard wees. .Di t mag malcl1k of moeilik afstomp,Verder gaan met sterk emosiee ook liggaamlike verskynsels gepaard. Hierdie liggaamlike verskynsels, versty:t' van vre·es, buil van verdriet,
bewe van skrik (skrik van bewe? ), blindword van woede ens., oefen groot invloed uit op ons geestesprosesse.
Met verstandsmeting tre'J ons gevoelslewe op, veral as persona weet dat hulle verstand gemeet word. Skrywer hiervan kon selfs met groot moeite volwassenes nie 9eweeg om die toetse wat later besk:rywe word, te doen
nie;
hUllewas
te bang dat hulle verstandsgehalte aen die lig sal kom.Die hooggespanne persoon en die emo-sionele tipe kan maklik opgewonde raak wanneer hulle
aan toetskondisies onderwerp _word. En weens die groot temperamentele verskille tussen indiwidue moet die op-trede van hierdie v8rskill~ bestudeer word, en indien moontlik elimineer word. 'n Persoon wat om e€n of ander rede opgewonde gera~k bet met di0 toetse kan ge~n be -troubare resultaat l8Wer nie. Cnd8rsoekinge bet ook reeds getoon welke stremmende invloed die emosi8 op die leerproses het. Dit is kennis wat nie buite hier-die verband staan niB.
OndgrsoekG gedurende die afg€lope aan-tal jare vestig al meer die aandag op die invloed van temperamentele verskille by to~tsing van die V8rstand. WECHSLER
(5)
beWe6r dat die affektiewe en konati~wevermoens wat op enige manier een of ender handBling b~
invlo~d, groot invlo~d op verstandstake uito8fen. Een kind doen swak omdat hy ongeinteressee.rd of e mosion-eel opgewonde is. 'n And8r doen swak omdat hy emos-ioneel onstabiel is. In die eerste gaval is die e mos-ionele gedrag spesifi~k vir 'n sekere s1tuasie; in die tweede geval is dit 'n permanentl3 gedragslyn.
Hy baseer op kliniese getu1en1s sy 1dee dat temperamentel e verskille hulle rol in 1ntellige n-siemeting spesl, maar vosg versigtigheidshalwe by dat dit dusver nog nie eksperimente~l vasgestel is nie.
Ook ALEXANDEE (6) voee sy X- en Z-faktorF, 1n toevoeging tot WECHSLER s~ bege8rte om tA
slaag,
nastrAwing van 1oel, dryfvere ens.DEWAN
(7)
toon aan dat hoe grotAr die emosionele onstab111teit, ho~ kleiner die I.K. en hoe kleiner die emoaionele on-stab111toit, hoe groter die I.K.
ALEXANDER
(6) haa1 aan: "The most important taotor 1n educationalachievement in some cases lies not in ability, but in tAmperament."
BERNSTEIN (4) beweer TerdP.r dat
domi-nasie deur die bege~rte tot akkuraatheid noodwendig
die tyd per toets verlPng en stadigheid in die hand
werk.
ALEXANDER (6) wat SPEARMAN Be
twee-faktor-teorie aan 'n ondersoek ondE.rwerp het, bet
g€-v1nd dat daar 'n toevoeging tot di8 gemeenskaplike
faktor G, ook br8~r faktore moet wees, Nadat by G
en alle "funksionel e e~nhede" ui tgeska.kel bet, het hy
ge·vind dat 'n aansienlike de el van die
interkorre~a-sionele variante nog nie vArklaar is nie. Daar moet
dus in toevoeging tot die faktore, ander
supplemen-tSre globale faktore wee.s, wat, hoeWel nie meetbaar ni~, nogtans aanmerklike boeveelhede bydra tot die
totale variante van die waargenome gegewens.
Hierdie faktore noem
hy
voorlopigX en Y. Hulle dek items soos belangstelling in 'n
taak, deursettingsvermoe om vol te hou en begeerte om te sla~g. Hulle kan dus temperamentP-le
persoonlikheids-faktore genoem word, en hoewel onmeetbsar moet hulle
erkenning geniet as belangrik in alle aktuele metings
van 1ntell1gensie. Hulle word genoem die
nie-intel-lektiewP. faktore van intelligensie.
Ook BUEHLER en HErZLl!R ( 8) wil det
persoonlikheidstoetse in to~voeging tot
verstands-toetse gene~m word. ~w111-power and perse~erance,
honesty and conscientiousness are at least as
import-ant for the adjustment and well-being of the
indivi-dual as his ability•" ·
Die verskynsel is ons goed bekend,
dat sekere persone onder emosion~le spanninge sekere
grade van verw~rring ondergaan (soms 'n soort van pani~k
wagrin hulle verke~r), woqrdeur hulle gedeEltelik- of
geheel ongeskik raak om met dieselfde doeltreffendheid te handel. ( nboe me er haes, hoe minder spoed •11 ) .
Hier-dia verskynsels h8ng waarskynlik t en nouste saam met
emosionaliteit, temperament, en ander
persoonlikheids-faktore ~
8.
tyd in beslag. As dit deur 'n mens verrig word,
word
dit teen 'n sekere tempo gedoen. Maar a11e manse werk nie teen dieselfde tempo nie. Daar is die vin-niges, stadiges en die bree groep gem1ddeldes. Die
vraag ontstaan nou waaraan bierdie verskille 1n spoed te wyte is. Kan die feit dat een peraoon langer as 'n ander neem om 'n proble~m op te los interpreteer word dat die stadiger persoon 'n swakker verstand bet as die vinnige'?
Is
spoed 'n ~ienskap van die per-eoonlikheidor
is dit 'n ~ienskap van intelligensie sel~ Is dit aangebore of v~rwerf?Perseverasie.
Hiervan
se
FLUGEL ( 11): "One of the most remarkable observations concerns a factor known as P ("PersevRration"} manifesting itself as a g'3n-eral inertia, which ~hen pres8nt in a high degree, makes it diffioult for a subjeot to pass rapidly from one kind of mental operation to anoth~r. This is a factor, the existence of which has been suspected bya number of modsrn psychologists."
;'One of the results of this great piece of wor~ was the indioation that inertia was A
general characteristic of th7 individual, affecting both his cognitive operation~ and his cbaract8r."
HEYMANS (10) bet hierdie aspek van die
. persoonlikheid belig in 'n studi~ yan primere- en
sekond~r8 funksie, 110ns psigiese werksasmheid wat
one voorstellinge en aandoen1nge uitoefen solank hUlle 1n die sentrale bewussyn is, staan bekend as pr1m~re
funksie. Daarenteen sta.qn hulle werksaamheid wat bulls
uitoefen nadat hulle uit die bewuesyn verdwyn het be -kend as sekondere funksie," Mense word dan deur hom es prim@r-funksionerend of as sekonder-funksionerend beskryf
.
na
gelang die eerste of di€ tweed€ in hulle lewe 'n rol spe~l. Hierdie verskil oefen groot in-vloed uit op ·ons psigiese prosesse en dua ook op in-telligente h~ndelinge.Die sekond@r-runksionerendes ontbreek die vinnige beweeglikheid van gees wat nodig is om die volle opmerksa.9mhe1d van die gees a'3n • n nuwe taak: te gee. Die opgehoopte voorstellingsmasse uit die verlede
9.
rem die psigieee prosesse sodat die sekondere tipe moeite sa1 h@ om met 'n nuwe situasie skerp en sek-er en op die moment te handel. By so 'n persoon sal die snelle beweeglikheid van die oandsg van een
toets na 'n ander ontbreek. Die e~n probleem l eef nog sterk in die bewussyn voort, terwyl 'n Rnder a1we~r gedoen meet word. Da8r sa1 dus gelyktydig meer as een inhoud in die bewussyn wees, sodat die aandag nie op oen a11een toegespits kan word nie. Die een probleem sal teen die ander staan en die
oplossing v~rtra~g 8Il bemoeilik.
Vergelyk hiermee die primer-funk-sionerende wie nie gehinder word in een taqk deur nawerking ven die vorige nie. Die taak wa~rmee hy op die moment besig is geniet die volle en onbe-lemrnerde werking vqn die onmiddelike bew ussyns-1nhoud. Die primere is dus meer bevatliker maar oppervlakkiger en die sekondere verstandiger. Hier-die opvatting toon ooreenkoms met
BIGOT, KOHNSTAJ1
M
M
enPAI.LA
N
D, (12)
wat wil onderstei tussen verstandig en intelligent. Vir hulle is di e verstandige per-soon die e~n ·wat nadink, wik en ~eeg. Die intelli-gente persoon doen dieselfde dinge maar teen 'n sneller t empo, Hy oorsien die dinge vinniger 8n gou. "Hy i~ l eniger van gees. ·1In HETJIANS se "enqu§te1
' word aan die sekondf3r-funks ionerendes di i:: beskrywing ·" dom" ge
-gee. Sekondere-funksie 1~1 tot 'n sleur in die ge-dBgte •
Gevolglik sal prestasies wat op
nlliloment.iine concentratii:: t erugverwyzen, { soos
con-versali tei t, ge~stigheid, art1st1eke - en vertel-talenten) by voorkeur met pr1m@re funksie verbonde wees." Hierdie onderskeiding tussen prim@re- en sekond~re funksie, wat die hele bewussynslewe deur-dring, openba~r sig op dieselfde m3nier in die w erk-ing. van eenvoudige verstandsprosesse as in werklike groot intellektuele probleme.
Die prim@re- en sekond@re funksie iaat s1g dus veral geld ten opsigte van die tyd wat vir verstandsaktes nodig is. As a11e dinge gelyk
10.
gegee 1s1 en proefpersone net ten opsigte van
pr1-~~re en sekondere funksie verskil, sal die prim~r funksionerende dus altyd eerst~ klaar W8es m8t 'n verstandstaak. -(10)
JEANNE COLLINS (13) het probeer om 'n verhouding vas te stel tussen intelligensie soos we"rgegee deur I .K • . en perseveras ie s 0:1s gemeet in sekere sens0ries-m0toriese toetse. Die resultaat
was egter
'n
negatiewe korrelssie tussen I.K. en perseverasie.CATTEL (14) skryf dnt hoe perse vera-.sie neig tot iae intelligensiekwosiente, veral by
swalsinnige persone, Dit is m~klik te vBrstaen d3t bierdie person8 w~t sekondgr-funksionerend is, in
tydgrensto8tse swakker sal vae.r en lae kwosiente sal behaal a9ng~sien hullg nie di8 gele~ntheid kry om hulle toets0 t~ voltooi ni2.
SPEARh.AN ( 15) gee in sy werk die teorie van verst3ndelike luiheid as verklaring vir die feit dat persever9sie sig manifesteer in sintuiglike
w
a
A
r-nemings, idees en bewegings.BERNSTEIN (4) wy etlike bladsye in sy verhandeling, "Q,uiokness and Intelligence11 aan die in-vloed van persevRrasie op die verskynsel van spoed by
indiwidue. Hierdie tendens
van
1dees,om,
nadat hulle eenke~r in die bewussyn gekom het, telkP.ns weer spon-taan en vryelik na die bewussyn terug te keer, is van basiese betekenis by die ~robleem V3n spoed in die handelinge van die 1ndin1du. BGkende verekynsels hieronder is b.v. die herha~lde terugkeer na die be-wussynvan 'n
deuntjieof v9n
een of 8nder ervaring waqraan hewige emosies verbonde ~as.Die kern v~n hierdie probleem is dat 1dees nadat hulle reAds lRnk uit die bewussyn ver-vaag het, nog in die onbewuete bly voortbestaqn en tot 'n groot mate verstandelike prosesse hinder. HEYMANS se sek~nd@re funksie is dus niks anders as
persev~~-sie nie. Dus die sterk naw9rkings v~n vroeere er-var1ngs vertraag by indiwidue die enelle w~rking van die peige en vero0rsaak stadigheid.
Die vraag kan nou gestel w~rd of dit net die speed van die psigiese w~rking vertraag en of
11.
dit ook die vlak da~rvsn ver1aag. Dit s9l ondersoek moet morti.
o. Die rol van die strewingslewe op verstandsmeting.
---
-
---Die lewe van die mens word tot 'n
gro~t mate gerig deur SP.kere qryfvere of motiewe wat sy handelinge lei. Die dryfvere vir ons h~nd~l ~n
wandel, vir ons d9.Gglikse werk, i_s di-€ primere en s8kondere strewing8.
'n Sterk dryfkrag in die lewe van
elke mens is sy bel~ngstelling in 'n ta~k. Hoe gro-ter di€ belengstelling,hoe beter sal die rr:sultast
wees. Hoe grater en omvatter die belangstelling hse dieper en breer die gedagtelewe.
Belangstelling het 00k te doen met die speed wa· rmee verst9ndstake verrig word. BERN-STEIN (4) noem as een van die faktore wat 1nvloed
uit-oefen op spoed in psigiese prosesse, verskille in be-langstelling. v:.1nwe~ die fei t dat die aandag da<Jrop ingestel is om getr~k te ~ord d~ur 1ets, sal take
waarin die persoon belangstel gouer die asndag trek en dit intenser en l~nger vGsh0u as vervelige onintere s-sante take.
OorJrewe bege~rte om akkuraat te W8rk ssl egter die sp~ed waarmee gewsrk word, nadelig
be-invloed omdat t e ve~l a:ndag ann elke item van die toets bestee sal word. Dit snl die tyd per toets verleng
en stadigheid in die hAnd wP.rk,
Uit die toetssitu~sies wat op die volgende bladsye be"Skrywe word,bet dit duidelik ge-blyk dat begeerte om hoe punte te beh8al, geinteres-seerdheid en bel~ngstelling in die t oets, a1mo1 fsk-tore is wat n1e alle~n die spoed nie, maar ~ok die prestasies beinvloed.
Die hele mens, sy kognitiewe-, ~ffekti~we- en k0natiewe funksies word betrek by 'n intelligensie handeling. Reeds vroeg in die mens se lewe reageer hy ~s 'n eRnh~id. Hiervan merk ALLPORT ( 16) op: 1'The young child responds pretty much 'es
a whole' whenever h8 r8aches, retracts, or expre8ses emotion.''
12.
Bibliografie.
Hoofstuk l.
l. CCETZEE J. Chris: Inleiding tot die Algemene Em-piriese Opvoedkunde. Bls.
130
2 _ do do Bls. 131
3 •
do do . B 1 s • 1384. BERNSTEIN E. British J ourna1
or
Psyobology the 1 r:Ioriqgraph Supplement No. Vll 1924 .•5.
WECHSL~ David The Measurement of Adult Intelligence.___ , ...
6. ALEXANDER W • P .• British Journal of Psychology, The. 1935.
7.
DEWAN American Journal of .?syohiatry, Vol.10411~8, Bls. 548-554.
s.
BUEijLER en HETZLER : ... . Tes.ting Children's Development.ALEXANDER
W.P. : Journal of Abnormal and Socialrsyohology
1943,
38, bls.100-104 10. HEYMANS: Inlei~ing tot de Speciale Psygologie,Deel l en 11.
11. FLUG EL J .•
c. :
A Hundred Y "=az.~s of Psych·ology. Els. 122.12. BIGOT, KOHNSTAHMM en PALL.AND: .L~8rboek der
Psyohologie, bls. 111.
13. COLLINS, J ~anni?.: Pedagogical Seminary, The. Vol. ·· 72, 1949, bls. 4?-55.
14. CATTEL: British Journal of Educational Psychology, The. 1935, No. ·-5, 76.
15.
S.?EARMAN C.: Th~ Abilities of M,an,164 _ . .ALLPORT Gordon W. : Persona11 ty: A Psychologioal .
13.
Hoofstuk 11.
Enkele beskouing~ oor die spoedfaktor by intelligensiemeting.
Intelligensie en die Tydfaktor. 1. Inleiding.
Daar bestaan vandag twee belangrike denkrigtings oor die verband tussen intelligensie en die tydfaktor. Daar is
'u
groep sielkundiges wat meen dat die tydfaktor in ver~tandstoetse toe-gapas moet we.rd deur 'n tydbGperking in te voer, Aan die ander kant is dasr weer 'n groep wat meendat dit onreg~erdig is om 'n tydbeperking in te voer aangesien dit stadige persone verhoed om met tn beste poging ook goeie prestasies te lewer.
2, Algemene opmerkings:
Sekere kr1tici beweer dat verstands-toetse met tydgrensc, dan ook toetse van spoed is en nie van intelligensie nie. Binne 'n kort tydjie moet 'n groat aantal toetse gedoen word. Persone wat dan in hierdte toetse die beste doen, in die vinn1g-ste1 maar nie noodwendig die intelligentst8 nie. Hier-die beswaar verond8rstel 'n onathanklikheid van
in-telligensie en spoed.
BERNSTEIN ( 1924} ( 1) noem die fci t dat daar 'n sterk popul@re gedagte bestaan dat persona wat v1nn1g in ecn taak is ook vinnig in ander
ver-standstake sa1 wees. Omgekesrd vertoon sommige per-sono 'n stadighGid in al hulle aktiwiteite - heel-temaa1 apart van intelligensi8 - sodat dit net so moontlik vir 'n stadiga persoon is om 'n goeie resultaat te behaal as vir die een wat vinnig 1s, m1ts hy genoeg tyd kry om die toetse te voltooi. Spreekwoordelik word hierdie tipe aangedui as sta-dig maar seker. _So. ken STODDARD (2) die volgende eienskappe aan intelligensie toe: "Intellig~noe is the ability to undertake acti~ities that are charac-terized by difficulty, complexity, abstractness, eeonomy, adaptiV'eness to a goal, social value Etc." Hier kies hy die mooi woord ttekonomie"vir die
tydtaktor en
Nota: Sien end van hoofstuk vir bibliografie,
14.
ksrakteriseer daormee pragtig d1e rol wat spoed speel in ons intelligensiewaardasies.
3.
Menings dat 1ntelligens1e met die tydfaktor korrel e€r.Daar word alleen in uitsonderlike
gevall~ van spoed in di e definisi~s van intellige n-sie gerep. Dit lyk dus of daar 'n verswyging in die definisies plaasvind van wat prakties gedoen word. So b.v. wil BIGOT, KOHNSTAHMM en PALLAND (3) in
hulle definisie onderskeid mank tussen intelligensie
en verstand.
Hulle definsie lui as volg: "Sommig-sn maken daarbij verschil tus~en intellect of verstand aan de ene zij, en intelligentie aan de and8re zij. Zij Zien het ondGrscheid vooral in h~t tempo; de
verstandige mens denkt nu, wikt en weegt, combine~rt, conclude~rt ~n kom tot zijn bAsluit • . De intelligente
·m13ns doet dit a11es in sneller tempo, hij overziet de dingen goi::d En gouw; hij is l eniger vnn geest."
THORNDIKE (4) b~skou spoed as 'n
eienskap van intelligensie: Hy s@: Spoed is 'n be-lengrike Eienskap of espek van 1ntelligens1e; maar nie so inti~m sGamge. weef met die essensiele kompo-nent van vlak as veld van oppervlakte nie.~ Spoed beteken ook nie skynba~r altyd vir THORNDIKE die -selt'de ding nie.
4. Sµoed
by
maklike en moeilike take.THORIDIKE (4) Wil ond~rskeid maak tussen spoed by makliks en moeilike take. Wa3.r 'n groot aantal kort meklike take gedoen most word, 1s dit die doen van een ding na 'n ander t9en 'n vaste snelheld. · 'n Mens wil motories~ sn~lhe1d hi8r sterk
aksentue~r. By moeilike tak8 6gt~r, v1nd hy spoed
hoogs belangrik omdat dit vir hom hier 'n aanduiding is "ISn intellig13nsie •.
MURSELL (5) mesn ook dat da0r V8 r-sk11 behoort gema9k t~ word in die tydfaktor by mak-11ke E?n mocilik~. take . Ook: BERNSTEIN ( l) het hierd1e
15.
verskyns~l wa~rgeneem en 'n ondersoek begin om sy
vermoede te bevestig) maar volgens sy bevindings
beataan dasr geen sod~nigs spoedt~ktor nie,
s.
Belangstelling en motiv0rtng.Verder mPrk BERNSTEIN (l) ook op dat seuns wat bnie stadig is met skoolwerk, met g.root
ywer toetse asnpak. DiA oorsaak l@ vir hom in g~
brek aan belangstelling in sko~lwerk ~n
entoes1as-me vir 'n
toets. Volgens hom blyk dit dus datbe-langstelling en motiv8ring 'n groot rol speel in
die spoed wa~rme8 'n toets aangepak en gedoen word.
CHARLES LAWSHE (6) beweer dqt da8r
"ooreenstemming is ender sielkundiges anngagnde die
aard van verstandelike bekwaamb81d oor die feit dat
'mental ability is refleoted in quickness on the
trigger, ability to l earnt etc.' "•
D9ar is selfs gsvalle waqr die
tel-ling in
'n
vGrstandstoets uitsluitlik bereken wordop die tyd wat die toetsling geneem bet om die toets te voltoo1. In d1'3 19$Gguin Form Board Test" word
punte toegeken of as 'n tydbestek of as 'n
tydbestek en route. J.vlaar omdat di€ beoordeling van
route uiters subjektief is, g8sk1ed punteto~kenning
in d18 praktyk alleen per tyde~nhede~ Die
gemiddel-de van drie pogings word geneHm or die kortste vAn
die drie, CATTEL
{7)
meen dat die kortste tyd beteris omdat dit verband bet met snelheid van le~r.
By die meting van 1nt€lligF.nsie is
daar drie dinge wst 'n intelligente handeling
kwe11-r1ee'=r:
1. Watter soort handeling dit is,
2, Hoedanig di~ hendel1ng uitgP,voer
word,
3.
Die duur van handel1ng.Di~ vro~g is egter nou net hoedat
die duur van di~ h13ndel1ng 1n berekening gebring moet
word,
SPEARMAN
(8) le
die stelling neerdat
"All
knowing
develops byway
of1norease
in16.
cognitive
fi
e
ld,
every oonstituent in whatever ob-j2ot (mental) is perd~ived or thoughtor,
oomes in-to being by a continuous emi:;rgenceout
of utter ob-scur1 ty up to som8 dP.greP.s of ol6Srnees; and as this description implies; th8 emerging oocupiAs some dur-ation of tims .~'Ook CYRIL BURT (9) , een van die grootste ~ksponente van vr-rstandsmeting in Engeland, h8ng die idee v9n 'n spoedfaktor aan, hoewel hy baie v0re1gt1g is in sy opmerking ~n m~~n dat 'n deurt9 s-t Ande orid~rsoek in die opsig alle8n die were toadrag v9.n sake sal a.'1ntoon~ Hy skryt: "With tn.ost of th'= cognitive c;apacities
so f
a
r
e
l1Utt1
e
t
3
tedi
a
i
a
r~
e
fao-tor-me~surement S8~lnS
to
imply~hot
oh1t
a
o
8
u
re
¢y !
H
the prod
ess
t
e
~t
~
d•
hut
9l
s~ ep
~~
d i~
carryingth
e
m
out. This however raises important questions whi~hare by no means Gasy to ~nswer. Is ment~l spe€d speo1t'io to tbs process conor-:rned? If not, do1Ss it solely v-iry with gener8l intelligeno'?.'?".
v~rdAr verwys hy n~ die vroee moei-likheds W8t die tydfAktor SGlfs in die eerstG
p1o-nier-ond~rsoeke opgew~rp het. Ry noqm di~ werke van
CATTEL ~n WISSLER ( 10) ( 1901) en hy hael WISSLER aa~ "That quickness is~fundamt=rntal quality, ch9.raote r1-sing the individual in Gvcry dirGotion.1
' Hierdi0 a11
n-haling was egtGr ni oi in ooreenat-=mm1ng met di.?. re
suJ.-tate van WISSLllt s~ eksperimente ni~ ~n hy merk ve r-der op: 11This 0'3g~tive oonolusion (sy r~sultate) (11) is out of harmony with a11 gAn8ral belisf, 8nd any tinal VP.rdiot should be deferred until mote compre-hensive data are sveilsble."
Ma~r hierdie byna h3lf-8eu oue GP-merking of suggest1t:· van WISSLER sta•:in byna nog net w~Jn• di t was. In 19'+9 skryr BURT ( 12): ;'recent work
seems to lc
e
ve no
doubt that even ~hen general 1n-t~ll1g~nce has b9en properly ~liminat~d, th~re still remeins a gener~l f~ctorror
spE~d entering into all 9ot1v1ties - mental, scholastio end even physical.~OLFE citES no less than a dozen American inve st1-g3tors who h~ve reported such a factor. Moerover, there can, I think, be 11ttl~ question that there are
in addition grouptactors for spe~d in different fields nnd under different conditions, e.g. motor or bodily as oontrasted with vP-tbal spePd;
per-ceptual speed ~s contrasted with associative spe2d>
speed in reaction tests as oontrasted with
sus-tained speed, preferred or voluntary speed ~s oon~
trasted with maximal spePd. On these subsidiary
problems, however, much further resf!arch is needed •11
W~t tot hilt;oe gedo'=n is blyk clus
nag
magr
a11es voorlopige ondersoek te wees; m~ar'n goedgekoordineerde ondersoek op groot skaal is nog nie uitgevoer n18. As die resu1tate van onder-soeke vergelyk word dsn blyk dit baie duid8lik dat koordinasie ba1e
nodig
is. Ond~rsoek8rs kry te~n oorgestelde resultate, E0 n vind 'n tydfaktor en 'nand~r n18.
BURT (9) s@: 1.11n a pr13vious
sur-vey of the subject I ma1nt!'iin8d that therP- was ample evidP,nce for a f9ctor of spe~d, and tha~ like so
many
othP.r factors discov~red in cognitive tests,it was closely r~lated to temperament~! t~ridencies.
SPEARMAN however, denied this conclusion and on this point supported WISSLER'S 'negative finding.' 'What
appears to be a gP-neral factor for spe~d is' so SPEARrvIAN d~cl3res, 'merely anoth€r m9n1festation
or
general cognitive enery or g,' 'There ia,' he says, 'no support what8ver for the view that ment~l speed oonstitutes ~
runotional
unity or groupfactor, andthe popular notion that 1ntellig~nt p~rsons may otten
be slow, yet the same time accurate and sure. is in
his view 'e most grav8 error'."
BALLARD
(13}
ha8l 'n artikel vanBURT ( 14) a.i:in W3·1r BURT die spc:sifiGke foktore van
intelligensie rangskik. Eerste ple~s by die r~ken kun~ige groep, 1nslu1tende spoed P.n di?. oploss1ng
v~n probleme. Oerde plaes hy 'n taalgror:p om~at
t8nde d1ktee, komprehensie en leesspoP.d. Ook ·haa1 BALLARD 'n Werk v~n
TRUMAN
A. KELLY(15)
ann wqGrin b~weer word dat danr ses 9lgemen~ f~ktore 1st w~~rondar 'n
spoedfaktor.In April 1950 skryr MERLE
w.
TATE ( 16)18.
spe~d of r~spons~ whGn oppropiately measured, is ~
stable and independent ability. Factor analysis of thA int~rcorrel~tions on the scores of speed
t8ets of low difficulty have consistently isolated
a speed factor."
~Gt
hier
genoem wor~ is diewerk
v~n ANNAS. ELAREN {17) wat'n
eksperiment beskrywe wa9rdie spoEi en akkuraatheidsprestnsies van : 1. 'n agterlike groep,
2. 'n groep wst ly a~n organ1ese siekte van die brein,
3.
'n gr~ep emosioneel versteurdes, 4. 'n swaks1nnige groep,5.
'n
~roepnormale
v~lwassenes,6. vergelyk word met 'n groep studente. Da~r is gevind d~t die organiese ge-valle soWel 9S die psig~te stadiger is in hulle re-s ks ies.
Defnitiew~ tend~nse kom Toor tussen die versk1llende groepe sover dit hulle spoedpres-tas1 ·s betrer. 'n Verskil wat qg st3t1sties
betrou-bear beskryf word, is gevind tussen die gemiddelde spoed vsn volwassenes en studente, die organiese-en ~gterlike groepe. Geen betroubare verskille is gevind tussen die gemiddelde spoedtellings van die
normals
volwassenss ~n die emosioneel vArsteur~e groep~f di~ volwnsse ~n studente onderafdelings nie. Die gemiddelde tyd van die studente het b~ie verak11 van di8 gemiddelde tyd van a11e an-der groepe. Die gemiddelde van die organiese g~oep
bet van a11e ander gro€pe verskil behalwe van die
agterlike gro8p. Dit is da9ragn te wyte dat hulle hulle moet ber~ep op k~nnis wat lank tevore re~ds opgedoen is.
Die spo~d van reaksie is belangrik in verstandstoetse. Vir di~ stud~nte en volwasse~ nes was die spoedtell1ng beter as akkuraatheid. Di~
tePnoorgestelde is wear van die agterl1ke en
organie-se groP-p~. Die spoed 1s by hulle bale laer as akku-raatbe1d. Di~ speed word verlaag by patalogies~ ge-valle. Orgsni~s bes1?1~rdes h0t neg • n ewakker spoed
19.
as psigote. Spoed was me~r geaffekteer as akkuraa t-heid.
By
die studente was spoed die hoogste.Dit blyk verder dat ouderdom spoed be1nvloed en dat dasr 'n negatiewe korrelasie tussen speed en ouderdom is. En dan kom h1erdie verbasende gevolgtrekking: aAs has been noted, the speed score is a very valuable measure. As it now stands, the !1me limits are much too generous for the very bright
individual. The speed score might be made more
effeotive first by providing much shorter times than now exist." Hierdie aanbr-veling is bedoel vir die 'Kuhlman Tests of Mental Developement.'
CATTEL
(7)
beweer dat die installing van 'n tydbeperking in teorie geeond is, omdat gegee, die intensie om vinnig te werk, intelligente indiwidue vinn1ger is en dus gepenalise2r word in 'n toets sen-der tydbeperking deUl' dRt hullP. moet wag v1r die swakkes.Temperamentel8 vinnigbeid of stadig-heid breek tot 'n mate deur die vo0rneme om vinnig
te werk, en senuweeegtige indiwidue mag ontst~ld raek deur die wete dat hull'3 t.een 'n te bo'Q snelheid moet werk.
H
ierdie
opmerking vanCAT
T
EL
oordie
penalisering van die vinnige persone is nie op ~ie
punt
ar
nie. Dit kan nie beskou word dat iemand ge-penaliseer word net omdat hy 'n rukkie moet wag nie. Dit gee hom onteenseglik nog 'n beter kans om beterte presteer.
As finale opsomming van sy stand-punt s@
CATTEL:
"The use of a time limit in tests has been muoh debated. Experiment shows that 1nd1v1-duals in a group are put in the same order by a testunder
spe~ded .conditions as when they are a11ow~d to prooeed atleisure.
Provided the subjeot knows he has to hurryt speed and power in intelligence cannot be con-sidered separate factors. But it is equally true that under leisured conditions different people have d1t-rerent natural speeds and the quickest is not necess-arily the most intelligent."
CA'ITEL meen dat die tydsbepa11ng ge-maek moet word sodat die gem1ddelde kind net genoeg
20.
tyd het om die toets met gemak te voltooi. Dit is dus duidelik dst CAT'I'EL a11ei:in om praktiese redes afsien van sy beswa~e tei:in 'n tydbeperking. By 'n tydbepaling vir toetse vir vo1wassenes het hy nog
groter besware.
Die toetse van GOODENOUGH (18)
(teken-ing van 'n man) het geen tydgrense nie. Die
proer-persone word masr net voortdurend a8ngemoedig om hulle
tekening so volledig moontlik t·e maak. Hierdie toetse
korreleer so hoog as 0.80 met gewone
intelligensie-toetse.
THURSTO
N
E (19) ken
ook'n
plek toeaan
perseptuele spoed as faktor wat optree in presta aie-toetse. Hy se: "Performance on a certain s~t of tests involves seven mental processes - numerio8l fnoulty, word r1uenoy, vh1UAlization of space, memory for words n~mes and numbers, perceptual speP.d, verbal
reason-ing 3nd induction."
WURSELL
(5)
haal ook aan dat THORNDIKEis sy I.E.R. intelligensie skaa1 CAVD, aan intelli-gensie die komponente van vlak, veld, arP.a en speed to9ken,
DAVID WECHSLER (2C} wys daarop dat toetse
wat op volwassenes toegepas word maar wat op kinders
gestandardiseer is, ongeskik is vir toepassing op vol-wassenes, omdat dit te veel klem l@ op spo8d in
verge-lyking iot akkuraatheid.
Dit betaken egter nie vir hom dat spoed as prestasie onbelangrik is vir 1ntell1gensiemet1ng nie. Hy merk op in die gavel van kinders dat van
spoed en
akkuraatheid, spoed a11een'n
betermeter
is,in die sin, dat dit
boar
korreleer met ander globale metinge van 1ntelligens1e. Daar is dan ook 'nhoe
korrelasie tuesen spoed en akkuraatheid.
In die geval van grootmen~e egter toon algemene ondervinding nie dat speed 'n beter meter is n1e •. Dit is veral waar van ouer persona wat swak doen in spoedtoetse. Aldus WECHSLER.
MERLE
W
. TATE (16)
het ookgevind
datdaar 'n negatiewe
verhouding tussen ouderdom en spoedbestaen, van die baie verklarings h1ervoor, se hy, ·1s die waarheid miskien dat die vo1wassene met •n ander
21.
6. ~n~ngs dat intelli,B~nsie nie korreleer met die s2oedfaktor· nie.
Kan spoed in verstandstake aange-leer en verbeter word soos in atletiek? Of is d1t 'n funksie wat deur die opvoeding vasgel@ word in die samestelling van die indiwidU? BIESHEUVEL (21) bespreek die tydfaktor in 1ntelligens1etoetse vir
Naturelle en
gaanvan
die veronderstelling uit datspeed deur opvoeding be1nvloed en gevorm word, Hy sien spoed as 'n funksie van die ind1widu 1n 'n bepaelde kultur~l'9 agtergrond. aThe spe~dfactor in intelligence tests illustrates a difficulty of the ,._. second type. Westerners are used to speed and time, This hustle is foreign to African culture. His training has not provided him with the
nec-e~sary habits," (of speed). (22)
In sy bespreking oor die feit dat in die 'Seguin Formboard Tests' - tellings as tyd-eenhede toegeken word se hy: "There is a further objeotion to the Formboard Test which it will be difficult to dispose of, The score is a1ways based on the time taken to complete each board, though number of moves is also taken into account.
The introduction of a speedfaotor impos~s a handicap on those reared in a leisured milieu, Which no amount of practice can remove. It springs from a basic personality tempo, which is firmly established at an early age.11 Dit is dus baie duidelik dat BIESHEUVEL gekant is teen die
1nvoer
van tydgrense in intelligensietoetse. (Al-tansv1r
Naturelle),WILLIAM M• DAVIDSON
en
JOHN B. CARROL
(23)
beweer dat tydgTense in intelligensietoetseontstaan het deur die krag van tradisie en die on-derv1nd1ng met groeptoetse. Volgens bulle is die telling in 'n groeptoets die aantal items wat korrek beantwoord is binne
'n
defn1tiewe tydbestek. Die on-oordeelkundige gebru1k van tydgrense word deur hulle beekryf as die mees ongelUkkige eienakappe van22.
psigometriese toetsing. So 'n tydgrenstelling stel twee dinge voor:
a. Die hoeveelbeid kennis wat 'n toetsling het
of
die graad van moeilikheid wat hy kan oor-kom.
b. Die speed waarteen by werk.
Hierdie twee aparte begrippe word deur hulle genoem a. vlak (level) en b, spoed. Toe~ gepaste sielkundiges loop gevaar om laer kwosiente te kry as di~ wat varkry sou gewe~s het as die reg-te wa8rdes aan beide vlak en spoed g~heg was.
Vlak ~n spo8d word lank re~ds as twee aparte entiteite onderskei; en oCTdat dit voor-kom of hull~ hoog korrelesr, word dit somar aange-neem dat hull8 maar net verskillende aspekt€ is vsn dieselfde ond0rliggende entiteit Fn die ondErskeid kan maar links gelaat word. Die gewone prosedure maak dit egter onrnootlik om terselfdertyd spoed en vlak te meet.
'n Verdere rout, volgens hulle, is dat spoedgrenstellings en spoedtellings verwar word, en da~rop word dan allerlei korrelasies uitgewerk tussen spoedgrenstellings en tellings met onbeperk-te tyd. Die telling wat in onbeperkte tyd verkry kan word is die telling wat verkry is met die tyd-be perking plus wat die toetsling in add1s1onele tyd kan regkry.
Wat meer is, die korrelasie tussen hierdie tellings is 'n funksie van die lengte van die spoedgrens, want dit spreek vanself dat as die spoed-grens die onbeperkte tyd nader, nader die spoe
d-grenetelling die telling behaal in die onbeperkte tyd. Verdsr mr;rk hulle op dat spoP.d in
een taak nie noodwendig spoed in alle and~r take bs -teken ni8. So varie~r ook vlakprestasies van toets tot toets.
Wat van groot belang is is die aan-b8veling wat hulle doen:
23.
eksperimente~r met die twee entitcite, spo8d en vlak, en hulle bevindings inkorporeGr in die administrasie, puntetelling en interpretasis van die resultate.
2. Intussen mo~t to~ts~ opg8stel word wat bsr8ken is om speed
An
vlak noukeurig te me~t anders as tee n-woordig gedoen word.3.
Toets·resul tate moet voorgcstel word as 'n spoed-telling en 'n vlaktelling.Onder spoedtelling verstaan hulle: Aan-tal sekonde geneem deur die Pp. om elke item van die toets van die begin tot die end een ke~r te probeer,
Vlaktellings is die aantal items kor-rek beantwoord wanneer die pp. al die tyd kry wat hy nodig het om elke item een ke~r te probeer en om sy werk te kontroleer.
Tydgrenstellings is die aantal items reg gedoen binne 'n sekere definitiewe tydbestek. In hulle proef het hulle 'n onafhanklikheid gevind tussen spoedtellings en vlaktellings, 'n Algemene spoedfaktor wat byna a11e spoedtellings ingesluit het is gevind.
WILLIAM M. DAVIDSON en JOHN B, CARROL (23) korn ·tot die volgende gevolgtrekking: nDit word
besluit dat omrede hulle faktoriese saamgesteldhetd, tydgrenstellings met groat omsigtigheid gebruik moet word in beide faktorstudies en in studies insluitende die voorspelling van kriteria."
BALLARD (13) lewer reeds in die
vroee
twintiger jare kritiek teFn tydbeperkings in intelli-gensietoetse. (Die AmF?rikaanse leertoetse) 1'0nemarked charaot8ristic of all these group tests is that they h8ve to be worked at break-neck speed as will be se~n from an inspection of tables 1 and 11. At the Alpha examination 212 questions had to be
ans-W8red in 23 minutes 15 s~conds, whioh makes an
av
P
r-age of about 6! seconds pGr question. ---In the t ests intended for schools the
time allowed is a little mori:i liberal. TERMAN for instance, as Will be se~n from the analysis of table 11, allows an avarage of about
B
l
seconds for each question.24,
But even this means working at the rate of sev~n questi~ns per minute a pace which, even though most of the questions are easy and no time is spent
in writing, seems to the plain man to be a wanton
inci te~t to~ss ing and_~w1cke~ di~COE!'aseme_nt ~f_~ginking. Indeed the most serious criticism that
has been made against the American group tests is that they put a premium on smartness and leave be~ hind the profound thinkers. Those wbo have devised the tests look upon brainpower just as engineers look upon horsepower they regnrd it as a thing to be measured by the amount of work 1t can do in a given time, And this i~ inde~d inevitable if we consider intelligence as including to deal expedit1usly with o~rtain common tasks. Even Binet sets time limits to some of his tasks,11
Die toetse deur
BALLARD
self opgestel bet omtrent geen tydgrense ni~. Dit beteken egter datons ons toetse weer sal moet keur en sommige ver-w~rp,
BALLARD
gee eslf aan dat ons dan nie meer ge-mengde sinne sal kan gebruik nie. As daar genoeg tyd gegee is sal mel:ste person~ 'n sin soos: water Jan die in val (Jan val in die water) reg rangskik. Sy hoofbeswaer is 'n tn ho·e spoedv~re iste. :'They oon-ta in no tests at all which give an equitable chance to the slow, cautious and solid thinkers."Die verontagsaming van die tydfaktor by menslike prestasies spreek duidelik uit 'n voorbeeld deur SPEARrv~AN
( 8)
aangehas1 van 'n hooggeplaasde goe-wermentsamptenaar wat verdoemende getuienis teen tyd-toetse wou inbring, met 'n aanhaling vanLA
N
DOR:
"Spoed sorteer 6nder die geringste van die verstand~ like eienskappe en beboort aan haar laagste vlak, Die kranksinniges besit dit dikwels; die leuenaar het dit; die bedrieer het dit; ons v1nd dit op die resiesbaan en die kaarttafel. Onderwys bring dit nie teweeg n1e, en nadenke verminder d!t."
Die Amerikaanse leP.rtoetse is op 510 man uitgevoer op die gewone manier, na8ml1k met 'n tydbeperking;na die tyd verstreke was moes hUlle met 'n ander kleur potlood verder werk en net so•eel
tyd gebruik as hulle wou. In die korter tyd, .(die beperkte tydsduur) was net 'n paar subtoetse
voltooi, maar in die langer tyd is baie meer toet-se voltooi, en die gemiddelde pertoet-sentasie is met
30%
verhoog. Dog nieteenstaande die addisionele tyd wat toegelaat is hat die twee toetse, kort en la~g tye respektiewelik, ~n interkorrelasie getoon van O. 967.Hierdie toetse van SPEARI1iAN is ook aan die Universiteit van Iowa uitgevoer dsur RUCH en KOERTH. Nadat die toetse op 'n aantal studente
toegepas is, het hUlle gekla dat hulle nie genoeg tyd gehad het om te wys wat hulle kan doen nie. Toe bet die proefnemer die 52 hoogstes en die 72 laag-stes geneem en die Alpha-toets van die Amerikaanse leer op hulle toegepas. Dit was eers op die gewone manier gedoen. _Daarna is nog 'n gelyke periods ad-disionele tyd toegestaan en toe is verder aan hulle ges@ dat hulle die toetse kan nagaan solank as hUlle w11, en route herstel.
van die stadiges het tot vier-en-'n-half maal die oorspronklike tyd ·geneem. Die resul-taat was.dat met die verdubbeling van tyd bet die telling met sewentien pers~nt verhoog, terwyl die korrelasie van die eerste met die twe~de telling 0.966 en die van die tweede m8t die derde 0.945 was.
Di t is vir S.i?EARii!AN afdoende getu1enis dat presta-s ie, onafhanklik van spoed en afbanklik van G is. Maar
omgekeerd word ook beweer dat ''every normal testee, if only allowed time enough would beyond doubt have been able to p€rform quite correctly the Addition,
the Ticking Rings and the cancellation; even per-haps the geometrical figures."
Dan kom SPEARMAN tot sy opsommende ge-volgtrekking dat G betrokke is by spo~d. Hy bou dit op die reeds bewese feit dat G betrokke is by pres-tasie of akkuraatheid. Spoed in een soort hande-ling korreleer nie alle€n goed met spoed in ander
take nie, maar ook met akkuraatheid. Dit moat dan, net socs prestasie self korreleer met G,
26.
SPEARMAN kwoteer COURTIS wat bewys het dat binne sekere medium-grense 'n verhoging van spoed in verstandsakte, neig na 'n verlaging in pre~ta~ie, terwyl die prestasie verhoog_kan word _g_~~oed .QI?.__ te off.er. Gevolglik sal hoe
akku-raatheid en lae speed 'n perfekte maar omgekeerde verhouding wees.
Gevolglik kan speed en akkuraatheid nie op verskillende faktore basesr wees nie; as presta-sie op G berus> so oak spoed en omgekee
rd-Konkluderend ~kryf hy: "Turn where we
may, then no support whatev~r is found for th~ com-mon view that mental speed constitutes a functional
unity or groupfactor." Di eselfde geld vir presta-sie. 'n Persoon mag groter aanleg
he
vir spoed asvir prestasie (of omgekeerd) in enige spesifieke taak, maar hy bet geen sodanige vermoe in alle op-sigte nie.
Dit is dus duidelik dat as gevolg van die feit dat beide pre~tasie en speed met G korrel-eer, hcewel nie juis in dieselfde mate nie, dat hulle omruilbaar is. Die eenparige gesigspunt dat sommige persons op die gebeel nie instaat is om vinnig t e dink nie, maar tog om reg te dink, "is 'n baie ge-vaarlike fout •••• ,"
Daar word dus of die tyd,
6f
die pres-tasie geneem; maar omdat prespres-tasie effens beterkorrele~r met G as tyd met G,
word
gewoonlikpres-tasie geneem.
(
8
}
Ons haa1 hierdie werk van SPEAIUvlAN
breedvoerig aan omdat dit van die vernaamste werk op dde gebied is, P;Il terwille van die toetsmetode om eers die toetsling binne die beperkte tyd te laat presteer en dan met 'n andEr kleur potlood verder te laat werk.
Hierdie toetse van SPEARI\IAN kan nie be-skou word as afdoende bewys dat met verme~rdErda tyd die pos1s1es van intelligensie van die proefpersone
n1e v~rander het nie alvor~ns bewys kan word dat di8
eerste meting gebaseer was op spoed ~n nie op 1n-te lligens1e n1e, D1t is vanselfspr~kend dat as die
e~rst8 meting op intelligensie 8lleen berus het, en nie op spo8d nie, dat die int~lligensie posisies nie met vermeerd1?.rde tyd sou verandP-r nie. Die vraag hier
is
dus hoeve~l tyd het die ppe. tot hulle be-skikking gehad met die e~rste poging,Dit is dus duidelik dat daar al be~l
wat g8doen is op hi8rdie gebi~d maar dit skyn of op enkele uitsonderings na die eksperimenteerder sy
eie gebied afgebaken het en 'n ge-isoleerde ondArsoek uitgevoer het. Dit is een van dis r Gdes waarom daar sulke uiteenlopend~ resultate gevind is,· Die doel-stellings was bais uiteenlopend,
Op hierdie stadium wil ons net wys op die feit dat daar baie versigtige gevolgtrekkings op korrelasies gemaak meet word. Korrelasies toon nie maklik indiwiduele v~rskille aan nie. Dit gee
'n
soort van ' gemiddelde oorsig' .waarin die 1nd1-w1du verlore raak. En dit is .m.1. die rede dat baie ond~rsoekers se gevolgtrekkings op hulle toet-se mekaar weerspreek.Samevatting, Uit die empiriese gegewens en beskouings van die bogenoP,mde outoriteite, is dit duidelik dst daar nog geen definitiewe uitslag oor hierdie saak is nie, Aan die ePnkant word spoed as
'n inberente desl van intelligensie beskou 8U aan die
anderkant s~ dieselfde outoriteit (CATTELt dat ,,the quickest is not necessarily the most intelligent."
Die empiriese ondersoek, wat in boofstuk 111 hieronder beskryf word• is daarop ingestel om meer feite te vind wat op hierdie probleem lig sal werp.
1. BERNSTEIN E.
28.
BIBLIOGRAFIE.
British Journal of Psychology, The. •1Ionograph Supplement Vll,
1924.
2.STODDARD George D. : The Meaning of Intelligence. Bls, 4,
3.
BIGOT,
KOHNSTAHMM enPALLAND:
Leerboek derPsychologie.Bls. 111 4. THORNDIKE : Intelligenoe and its Measurement.
5.
MURSELL James L. : Psychological Testing.6. LAWSHE, Charles.H. Jr.: Principles of Personnel Testing,
7.
CATTEL • Raymond B. : A Guide to Mental Testing. Bls. 67,8.
SPEAR
M
AN,
C. : The Abilities of Man. ·9, BURT
Cyril: British Journal of EducationalPsychology, The. Vol. XlX. Part 111. Nov.
1949.
Bls. 176-199.10. CATI'EL en WISSLER: PsychologiO'al Mono.graphs
Supplement, 111. 1901. 11. Ingevoeg deur skrywer.
12, BURT Cyril: British Journal of Psychology,Th8,
Vol.11.
Pert
111. Nov.1949,statistical Section. Bls,·151-179. 13, BALLARD Phillip Boswood: Group Tests of
Intelligence ,
14. BURT: (Artikel getitel) Distribution of Rela t-ions of Educational Abilities. (Tydskrif onbekend.)
15, TRUMAN A. Kelly.: Review. American Journal of Psychology. 1930. 16. TATE, MERLE W.: Journal of Educational
Psychology. Vol.41, Apr. 1950. No. 4. Bls, 219-230.
17.
ELAREN Annas.:
?sychological Monographs,General and Applied. No. 306, 1949. Vol, 63,
18. GOODENOUGH: lVieasurement of Intelligence by DraVJings.
19. THURSTONE: The Nature of Intelligence. 20. ~ECHSLER David: The Measurement of Adult
Intelligenoe.
21. BIESHEUVEL. S. : AfricBn Intelligence. 22, Insevoeg deur skrywer.
23.
DAVIDSON William I.Vi. en CARROL John B .. : Educational and Psychological ~easurement1945.
No.5. Bls.
411-427.30.
HOOFSTUK III.
'n Eie Eksperimentele Ondersoek van die
A. Inleiding:
-Welke moontlike invloede die tyd-raktor op die prestasies van verskillande proef-persone kan h~, by die uitvoering van groepver-standstoetse, is 'n probleem, soos uit die vorige twee hoofstukke blyk, wat 'n empiriese ondersoek vereis.
Daar is verskillende soorte hande-lings wat in groepverstandstoetse uitgevoer moet word
en waarop die tydfaktor sy invloed in ~1ndere of meerdere mate kan laat geld, handelinge soos die
volgende:-(a)
Leesspoed: Groepverstandsto8tseis
feitlika1-ma1 papier-en-potlo~d toetse, waar die ?p. die vrae
moet lees. ~aar daar indiwiduele verskille in lee s-spoed is, t~t welke mate sal di t diE prestas i•::s in hierdie toetse be1nvloed? Is die versklll~ dieselrde
by makl1ke en by moeilike leesstof?
(b) hlotoriese spoed: Nadat die Pp. die ttems of vrae gelees het, moat hy op verskillende wyse dink~nd en intelligent handel. Sy resultate word op die toets-vorm.s aangedui deur 'n motoriese reaksie1
bv.
hy moet( 1) ( 11) ( 111)
( lV)
lyne trek ender woorde,
kringetjiea trek om letters, letters kanselleer,
woor de s kryf.
Hoe sneller hierdie handelings
u1tge-Toer word, hoe groter sal die Pp, se prest~sie-om
veng binne 'n bepaalde tydeenheid wees. aoe gaan
h1erdie prestasie.:..omvang deur indiwiduele PiJe. met
verskillende motoriese spoed be1nvloed word?
(e} ~ksiespoed: (Reaksietye)
Dit is 'n welbekende feit dat sornm1ge persone vinniger reageer as ander. Is dear v~rskille
31.
in die spoed wa'~rmee hulle r~agee~ Hoe groot is daardie verskille? In hierdie studie word lig-reaksietyd en geluidlig-reaksietyd bepaa1. Bestaan daar enige verband tussen hierdie reaksietye en I.K. SOOS gemeet deur die s.A.G.V.T~
{d) Speed eh prestasie:
rs die vinnigste perso~n die een wat die ho~gste prestee~ ~at is oar die algemean die verband tussen spoed en prestasie? Is die verband tussen spoed en prestasie dieselfde by verskillende take SOOS:
1. ?r obleme oplos met insig, 2. Klassifikasie van woorde.
3.
Klassifikasie in dieselfdes en teengasteldes.4 • Re kens omme t j i es'? B. Die Veld van Ondersoek.
Dit is nou ook duidelik wat die veld van ondersoek sal wees,
n1.
dit sal horn slegs be-paa1 by daardie handelings of prosesse en beginsels, wat meer lig sal werp op die eintlike doel van hier-die hele stuhier-die,n1.
die spoedfaktor by groeptoetse, en in besonder die Suid-Afrikaanse Groep-Verstands-toets. Die funksies en prosesse wat daorvoor aan-gewend word, is hoofsaaklik tweerlei n,l. sensories en motories. Die stukke wat a3n die Pp. vo0rgel§ word, moet gelees word. Dan word sekere reaksies vereis soos onderatrep!QB van bepaalde woorde, kring-etjies trek om sekere letters, ens., Ook moet daar insig en denke plaasvind. En dit a11es binne 'nbe-paalde tydsbestek. Die ondersoek sal hom dan ook hoofsaaklik net tot hierdie aspekte beperk, hom so ver as moontlik in-eng, om sodoende nie in bykomstig-hede te verval nie, maar so ver as moontlik op die eintlike doel afstuur.
