Maatschappelijke Participatie
door
Rehabilitatie
Lies Korevaar Werkveldconferentie Participatie Groningen, 16 april 2013Overzicht
• Maatschappelijke ontwikkelingen (Wmo) • Introductie rehabilitatie (IRB)
• De IRB in de Wmo
Ontwikkelingen
• Participatiewet (WWNV) • Decentralisatie jeugdzorg • Passend onderwijs
• Ambulantisering (30% bedden afbouw)
Doelstelling van de Wmo
Het doel van de wet is MEEDOEN: Jong, oud, gehandicapt, niet
gehandicapt; de samenleving is van iedereen.
Uitgangspunten Wmo
• Uitgaan en ondersteunen van eigen kracht, eigen regie van burgers (met beperkingen) • Benutten en ondersteunen van sociaal
netwerk/mantelzorgers
• Benutten en ondersteunen van vrijwilligers • Professionele ondersteuning
De Kanteling
• Niét meer zórgen voor mensen, maar
uitgaan van eigen kracht
• Niet meer de overheid verantwoordelijk,
maar de burger zelf!
• Compensatieplicht: gemeenten moeten
beperkingen compenseren zodat burgers kunnen participeren
Dit houdt in:
• Meer tijd voor een eerste gesprek
(‘keukentafelgesprek’)
• Vraagverheldering: wat wil de burger en
waarom?
• Verkennen van mogelijke oplossingen • Gericht op eigen regie en
zelfredzaamheid
• Inzet sociaal netwerk en vrijwilligers
Casus:
een oudere mevrouw, moeilijk ter been,
komt bij het zorgloket om een scootmobiel (is haar expliciete vraag)
Wat gebeurt er:
• in de huidige/oude situatie bij het
zorgloket?
Wmo gaat uit van zelfredzaamheid
Zelfredzaamheid vs Zelfstandigheid
• Zelfstandigheid / autonomie betekent dat
je woont in het huis van je keuze, dat je zelf bepaalt wie je vrienden zijn en
wanneer je ze wilt zien, dat je kiest hoe je, binnen beschikbare mogelijkheden, je dag doorbrengt
• Zelfredzaamheid betekent dat je je eigen
huishouden kunt doen, dat je je vrienden zonder hulp kunt opzoeken en dat je de activiteiten die je op de dag wilt
• Vermindering van zelfredzaamheid
betekent niet dat er ook verlies van zelfstandigheid / autonomie
plaatsvindt
Cliënten van de AWBZ naar de Wmo
Totaal ongeveer 180.000 mensen Naar grondslag: • somatische aandoening 38.000 • psychogeriatrische problematiek 14.000 • psychiatrische stoornis 56.000 • verstandelijke handicap 50.000 • lichamelijke handicap 14.000 • zintuiglijke handicap 5.000
Participatie van mensen met
beperkingen in de wijk
Participatie als wijkbewoner
of dorpsgenoot
Om te kunnen vaststellen wat mensen zelf kunnen en wat men aan
ondersteuning nodig heeft in een bepaalde rol en omgeving,
is het nodig dat de burger zelf zijn/haar participatiedoelen formuleert
DOELGROEP IRB
MENSEN MET LANGDURIGE EN
ERNSTIGE BEPERKINGEN DIE HEN BELEMMEREN IN HET VERVULLEN
VAN MAATSCHAPPELIJKE / SOCIALE ROLLEN
Lectoraat Rehabilitatie / St. Rehabilitatie '92
HELPEN VAN MENSEN MET BEPERKINGEN BIJ
HET BETER FUNCTIONEREN, ZODAT ZE MET SUCCES EN TEVREDENHEID KUNNEN WONEN, WERKEN,
LEREN EN SOCIALISEREN IN DE OMGEVING VAN EIGEN KEUZE MET ZO MIN MOGELIJK
PROFESSIONELE HULP
Lectoraat Rehabilitatie
DRIE ASPECTEN VAN DE
HULPVERLENING / ZORG
Probleem-gericht Ontwikkelings-gericht Milieu-gericht Behandeling (Cure) Begeleiding (Care) RehabilitatieWonen, Werken, Leren, Sociale contacten
Als je alleen een hamer hebt,
lijkt elk probleem op een spijker
Rehabilitatie als brug tussen
gezondheidszorg en maatschappij
Gezondheidszorg (AWBZ) Patiënt Cliënt Rehabilitatie Maatschappij (WMO) Wonen Werken Leren Socialiseren Cursist Burger Wijkbewoner Vrijwilliger Buurthuis-bezoekerParticipatiedoelen
• Ik wil in het najaar van 2013 vrijwilligerswerk gaan
doen in buurthuis X (koffie rondbrengen)
• Ik wil de komende tijd met plezier blijven wonen in
mijn 2-kamer flat in Paddepoel te Groningen
• Ik wil het komend halfjaar eens per maand mijn
Werkwijze
Rehabilitatie
Burgerrol + omgeving (van eigen voorkeur/keuze)
Vaardigheden + Hulpbronnen Eigen
kracht Mantelz./soc. netwerk Vrijwilligers Professionele ondersteuning Succes + Tevredenheid Lectoraat Rehabilitatie
Veel hulpverleners praten met
cliënten en luisteren naar
Uitgangspunt IRB: Bondgenootschap
In de eerste plaats uitgaan van
wat de burger/cliënt met ons en
anderen verbindt, en niet van
datgene wat hem van ons en
anderen onderscheidt
Toepassing van de IRB
in de Wmo
Uitwerking IRB in de praktijk
Wens burger
(wat wilt u zelf doen?; wat wilt u zelf bijdragen?) Levensterrein en rol?
Wonen Werken Leren Soc. Contacten Verkennen
Kiezen Verkrijgen Behouden
Casus:
een jongeman van 23 jaar oud, licht
verstandelijke beperking, woont in de wijk en komt bij het zorgloket van de gemeente voor woonbegeleiding en dagbesteding
Dit wordt in de nabije toekomst niet meer vergoed vanuit de AWBZ, maar via de Wmo
Wat gebeurt er:
• in de oude situatie?
Participatiedoelen
• Ik wil in het najaar van 2013 vrijwilligerswerk gaan doen in buurthuis X (koffie
rondbrengen)
• Ik wil de komende tijd met plezier blijven wonen in mijn 2-kamer flat in Paddepoel te Groningen
• Ik wil het komend halfjaar eens per maand mijn ouders in Bedum opzoeken
Uitwerking casuïstiek-1
Koffie rondbrengen in buurthuis (van eigen voorkeur/keuze)
Vaardigheden + Hulpbronnen Eigen
kracht Mantelz./soc. netwerk
Vrijwilligers
Professionele
Uitwerking casuïstiek-2
Bewoner 2-kamer flat Paddepoel (van eigen voorkeur/keuze)
Vaardigheden + Hulpbronnen Eigen
kracht Mantelz./soc. netwerk
Vrijwilligers
Professionele
ondersteuning
Uitwerking casus-3
1x per maand ouders bezoeken (van eigen voorkeur/keuze)
Vaardigheden + Hulpbronnen Eigen
kracht Mantelz./soc. netwerk
Vrijwilligers
Professionele
Onderwijsmateriaal
Combinatie van:
• Handboek Rehabilitatie
• IRB-onderzoek, incl. RCT -> effectieve interventie • Multidisciplinaire richtlijnen schizofrenie
• Databank effectieve interventies (Movisie) • Master RC
Afsluiting
Lectoraat Rehabilitatie / St. Rehabilitatie '92
Relevante websites
• www.movisie.nl (Kennisinstituut voor welzijn en zorg)
• http://www.movisie.nl/138965/def/home/nieuws/nieuws/databank_ef
fectieve_sociale_interventies_stand_van_zaken/ (IRB als effectieve sociale interventie)
• www.wmowerkplaatsen.nl (website Wmo Werkplaatsen)
• www.hanze.nl/rehabilitatie (lectoraat Rehabilitatie)
• www.rehabilitatie92.nl (St. Rehabilitatie ‘92)
Lectoraat Rehabilitatie / St. Rehabilitatie '92
Hartelijk dank voor uw aandacht
en participatie
Lies Korevaar