Lineaire Programmering (LP) : toelichting bij het opzetten van een matrix en het invullen van het ponsconcept via coëfficiënten voor het programma LINEA

J. Schneider

Lineaire Programmering (LP)

Toelichting bij het opzetten van een matrix en het invullen van het ponsconcept via coëfficiënten voor het programma LINEA

Interne Nota 263

December 1981

Niet voor publikatie

Landbouw-Economisch Instituut Afdeling Landbouw

INHOUD

Biz.

WOORD VOORAF 5 OPZETTEN VAN DE MATRIX 6

VERPLICHTE MINIMALE OPNAME VAN DE ACTIVITEIT 7

= teken 7 Uitsluiten 7 Geheeltalligheid 7

INVULLEN PONSCONCEPT 8 COMPUTER UITDRAAI TOELICHTING 10

PO en Z-C 10 Beginprogramma 10 Itereren 10 Stabiliteit 10 Schaduwprijzen 11 Samenvatting 1 1 Afrondingsfouten 12 Parametrisch programmeren , 12 Geheeltallig programmeren 12 Overzicht van geheeltallige programma's 14

VOORBEELD 1 MATRIX 15 PONSCONCEPT VAN VOORBEELD 1 16

VOORBEELD 2 VERSCHILLENDE MOGELIJKHEDEN 17

BESTURINGSKAART ' 18

SWITCHES 22 CODERINGSLIJST MARKTBARE GEWASSEN 25

WOORD VOORAF

Daar het gebruik van lineaire programmeringen, als hulpmiddel bij het maken van begrotingen de laatste tijd sterk is toegenomen, is het bij het Landbouw-Economisch Instituut in gebruik zijnde programma uitgebreid met verschillende mogelijkheden.

Door deze uitbreiding en het meerdere gebruik komen over deze materie telkens vragen binnen, zodat het ons nuttig is gebleken een toelichting te geven voor het opzetten van een matrix, het

invullen van het ponsconcept en de uitbreidingsmogelijkheden van het LEI-programma Linea. De uitbreiding van mogelijkheden heeft vooral betrekking op uitsluiting, verplichte (minimale) opname van activiteiten en geheeltalligheid.

De input door middel van ponskaarten is met + 2/3 verminderd, wat een duidelijke arbeidsbesparing te zien geeft. Deze verminde-ring van input en ponswerk is verkregen door alleen de coëfficiën-ten van de matrix in te voeren. Voorheen moescoëfficiën-ten alle kaarcoëfficiën-ten worden geponst, ook die waarop geen coëfficiënten vermeld waren

(blanco kaart), vanwege de kaartvolgorde. Met dit systeem van coëfficiënten invoeren, is de kaartvolgorde komen te vervallen. Een controle op schrijf- en/of ponsfouten is mogelijk door de matrix per 11 activiteiten (kolommen) of de matrix in zijn geheel

in het vierkant te tellen.

Bestaande programmeringen die nog op de oude methode zijn aangegeven, kunnen wat correcties betreft ook door middel van coëfficiënten worden gewijzigd.

OPZETTEN VAN DE MATRIX

De matrix wordt op voorgedrukte formulieren (op het LEI aanwezig) gezet; zie voorbeeld 1, werkelijke grootte 3 6 x 4 6\ cm.

Kaar tkolom

De getallen 1 tot en met 12 hebben betrekking op de 12 kolom-men met elk 6 posities op een ponskaart, totaal 72 posities.

Bep. code

Dit zijn de beperkingsnummers in de matrix. Het laatste cijfer, in ons voorbeeld een 0 of 2, is het decimaalcijfer. Bij cijfer 2

wil dit zeggen dat er 2 cijfers achter de komma staan, dit geldt voor alle activiteiten op deze beperking (horizontaal); een 0 betekent geen cijfers achter de komma maar gehele getallen.

Activiteitscode

De namen van de activiteiten die in de matrix voorkomen, worden voor wat de duidelijkheid van het lezen van de output

be-treft, weergegeven in getallen van 4 cijfers, met uitzondering voor de P 0 en de hulpkolom; deze benoemen we respectievelijk 888 en 999.

S a l d o Z - C

De activiteiten die een opbrengst leveren, krijgen een - teken voor het getal. Dit -teken neemt wel een positie in, zodat het getal dan nooit meer dan 5 cijfers kan hebben. De activiteiten

die geld kosten, worden positief weergegeven (krijgen geen teken). In ons voorbeeld activiteit 1050, waar 1 ha grond 300 gulden aan kosten meebrengt, bijvoorbeeld voor pacht.

Kaartvolgorde

Bij het systeem van het invoeren van coëfficiënten komt de kaartvolgorde te vervallen.

Totaal (controle getal)

Door het LP-programma wordt per 1 1 kolommen (activ.) inclu-sief het activ-code en per 12 beperkingen (regels) een vierkants-telling gemaakt. Aan het eind van de matrix wordt dan een totaal-generaalsommage geprint.

Het wordt aan u overgelaten per 11 kolommen uw matrix in het vierkant te. tellen of helemaal aan het eind. De ervaring heeft

ge-leerd, hoe u het ook doet, dat dit tellen zijn nut wel heeft be-wezen. Wanneer tellingen op de matrix en die van de computer met

elkaar corresponderen fouten praktisch uitgesloten zijn. Fouten die gemaakt kunnen zijn bij het overschrijven of het ponsen wor-den op deze manier zichtbaar.

Voorbeeld 2

Op dit blad zijn enkele voorbeelden te zien, indien meerdere mogelijkheden die het LP-programma geven kan, worden verlangd.

Verplichte minimale opname van een activiteit Indien aan een of meer activiteiten de eis wordt gesteld dat een van te voren bepaalde minimale hoeveelheid van een activiteit in een plan wordt opgenomen, bijvoorbeeld omwille van de vrucht-wisseling, gaat men als volgt te werk.

In ons voorbeeld (2) wordt de eis gesteld dat van de gewas-sen A, B en C, activ.code 1001, 1002 en 1003, respectievelijk 1,0,

1,5 en 2,0 ha in het bouwplan dient te worden opgenomen. Hiervoor maakt men van elk van de 3 activ. een extra activ. erbij (dupli-kaat) waar men dan op beperking 13, 14 en 15 in de PO en de hulp-kolom (activ.code 888 en 999) de minimaal gewenste oppervlakte invult.

= t eken

Verder moeten voor deze beperkingen ook het = teken worden gebruikt. Deze bijgemaakte activiteiten 11001, 11002 en 11003 worden nu in het plan opgenomen voor de opgegeven waarden. Wanneer het nog aantrekkelijk blijkt te zijn van deze gewassen meer op te nemen dan de verplichte minimale oppervlakte, dan kunnen hiervoor de activ. 1001, 1002 en 1003 worden gebruikt door het programma. Uitsluiten

Voor het uitsluiten van activiteiten maakt men hulpkolommen (activ. 1044, 1055 en 1066 in voorbeeld 2). Deze drie hulpkolom-men moeten dan worden opgenohulpkolom-men in het geheeltalligheidsprogramma, met voor ieder een bovengrens van 1. Uitsluiting wil zeggen dat

maar 1 van deze 3 activiteiten kan worden opgenomen. Bijvoorbeeld keuze uit 3 trekkers van verschillende sterkte, men kan geen halve trekker in het plan opnemen.

Geheeltallig

Voor het geheeltallig programmeren behoeven aan de matrix geen extra voorzieningen te worden aangebracht. Men gebruikt hier-voor de besturingskaarten (zie ponsconcept regel 21 t/m 24). In de computer uitdraai laten we dit ook nog eens zien.

Geheeltallig- en parametrisch programmeren kunnen niet gelijk-tijdig of in een run worden uitgevoerd.

Om dit te ondervangen gaan we de parametrische activiteit (1050) vervangen door gewone activiteiten.

Voorbeeld: Men wil parametrisch groud toevoegen, zeg in etappes van 1,0 ha tot een maximum van 5,0 ha. Dan maken we er 5

activi-teiten b i j , 1051, 1052 enz. (voorbeeld 2)

Men gaat nu als volgt te werk. Men draait het beginprogramma van 10,0 ha met de activ. 1051, 1052 enz. buiten de berekening. Hier-voor komt op de besturingskaart op positie 72 een 5 te staan. Men maakt nu een 2e set besturingskaarten voor een 2e ronde,

waar-in op positie 72 nu een 4 komt te staan, waardoor waar-in deze ronde activ. 1051 in de berekening wordt opgenomen en maximaal 1 ha toevoegt. Bij een 3e set komt dan op positie 72 een 3 te staan, waardoor act. 1052 in de berekening kan worden opgenomen in de 3e

ronde. Op deze manier werkt men 5 rondes extra af. Op de 6e set komt op positie 72 niets of een 0 te staan.

Op het ponsconcept hebben we de aanvullingen even omlijnd; het aantal beperkingen en activiteiten moet in dit geval met 5 worden verhoogd.

Deze fase hebben we omwille van de papierlawine niet in ons testprogramma opgenomen.

P o n s c o n c e p t , m a t r i x v o o r b e e l d 1

Het ponsconcept is zo volledig mogelijk ingevuld en in de volgorde zoals de ponskaarten de computer ingaan.

Voor u zijn de regels 1, 4, 5, 7, 9 t/m 16 van het meeste

belang, de overige regels zijn besturingskaarten, welke opdrach-ten inhouden voor het computerprogramma.

We zullen voor de volledigheid van het ponsconcept per regel een kleine uitleg geven.

Regel 1 Testprogramma LP, dit is een willekeurige titel die men de programmering zelf mee wil geven. Altijd be-ginnen op positie 2 en maximaal te beschrijven tot positie 60. (Zie ook regel 18 en 21)

Regel 2 Dit is de eerste, besturingskaart welke de volgende opdracht inhoudt: print de gehele matrix uit, die dan voor de controle in het vierkant opgeteld wordt. Het getal 12 heeft betrekking op het aantal beper-kingen in de programmering en 8 op het aantal acti-viteiten, inclusief P O en hulpkolom.

Code 99 op positie 59 en 60 betekent dat het =teken in het programma gebruikt moet worden. De 8 op posi-tie 63 wil zeggen dat de input bestaat uit coëffi-ciënten. 4980 is de opdracht wat betreft de output

van de programmering. Zie toelichting besturingskaart en switches.

Regel 4 en 5 Hier worden de beperkingen die in de programmering

voorkomen geschreven^in cijfers 00 t/m 110. Het laat-ste cijfer van dit getal heeft altijd betrekking op de plaats waar eventueel een komma in het getal moet staan. Een 2 wil zeggen dat in die beperking 2 cij-fers achter de komma staan.

In de tweede plaats hebben deze cijfers ten doel om in het controleprogramma (vierkantstelling) de komma weer op te heffen.

Het controleprogramma is zo ingesteld dat de cij-fers achter de komma in de telling worden opgeno-men.

Op positie 24, regel 4, staat een 1, dit houdt in dat op beperking 1 het = teken toegepast dient te worden.

Regel 7 Dit is de v o l g o r d e van de activiteiten zoals die in de programmering moeten worden geplaatst. Ge-bruik in geen g e v a l activiteitscodes die groter zijn dan het getal 32000.

Regel 9 t/m 16 Hier worden de eigenlijke gegevens uit de matrix

met behulp van coëfficiënten aangegeven. Alleen op die plaatsen waar een getal staat (coëfficiënt), wordt op het ponsconcept de kruising activiteits-code (vertikaal) en beperkingsnummer (horizontaal) weergegeven.

In de oneven kolommen worden de beperkingsnummers genoteerd, het laatste cijfer is hier ook weer het decimaalcijfer. De even kolommen bevatten de coëf-ficiënten. De posities 73 t/m 77 worden gebruikt voor de activiteitscodes.

Positie 78 niet gebruiken als activiteitscode ; deze heeft betrekking op een volgcode. Wanneer achteraf een correctie in een programmering moet worden aan-gebracht, plaatsen we in positie 78 een 1. Moet er later in dezelfde activiteit nog een correctie plaatsvinden, dan wordt een 2 gezet op positie 78. Regel 19 Deze besturingskaart houdt de opdracht in voor het

continu—programma. Voor een groot gedeelte vindt men hier de cijfers terug van regel 2.

De kolommen 7 en 8 hebben betrekking op parametri-sche programmering. Eerst wordt het optimale plan berekend bij een oppervlakte van 10 ha (PObep. 10). Na dit plan is het nog mogelijk grond toe te voegen tegen een prijs van ƒ 300,- per ha met een maximum van 10 ha (bep. 11).

Activiteit 1050 wordt gebruikt voor de parametri-sche programmering. Het getal 500 geeft aan. dat er per keer 5 ha wordt toegevoegd.

Bij het gebruikmaken van een parameterko'i otr. (act. 1050 in ons voorbeeld) heeft het volgende speciale aandacht. De tekens - en + dienen hier omgekeerd te worden gebruikt ten opzichte van de andere

activi-teiten. In de parameterkolom betekent - dat dit af-getrokken wordt en + wordt bijgeteld.

Het + teken niet gebruiken; alle getallen zonder het -teken zijn pos'itief.

Regel 22 Deze besturingskaart houdt de opdracht in wat be-treft het programma voor geheeltalligheid. De 1 op positie 63 geeft opdracht het optimale plan na de parametrische programmering te gebruiken voor de geheeltalligheid.

Regel 23 Op regel 23 geven we opdracht om 2 activiteiten (kolom 1 positie 6) 6020 en 6120 geheeltallig te bekijken.

Regel 24 Regel 23 geeft de bovengrens aan van respectieve-lijk activiteit 6020 en 6120. Van het optimale pro-gramma kan maximaal respectievelijk 5 en 3 ha van deze activiteit geheeltallig worden opgenomen (bovengrens). De letters en cijfers op positie 77 en volgende hebben ook weer betrekking op de output die de computer moet weergeven, zoals vorm en der-gelijke. Hier komen we later op terug (zie switches)0 C o m p u t e r u i t d r a a i

Wat u van uw programmering kunt verwachten, blijkt ter ver-duidelijking van een en ander uit een computer uitdraai van het "Testprogramma LP" dat is bijgesloten. Hier en daar is er een kleine explicatie aan toegevoegd per blad.

Blad 30 Deze spreekt voor zich zelf, de 1-e kolom is die met de bep. nrs., de 2e kolom is de PO. De 3e kolom is de schaal van de bep. (de plaats van het decimaalteken.

De 2e kolom rechts zijn de activiteiten met de Z-C er achter per activiteit.

Blad 31 Dit is de uitgeprinte matrix die moet correspon-deren met de geschreven matrix. Er kunnen 12 kolom-men per blad worden geprint, vandaar dat om de. 11 kolommen een kolom vrij wordt gelaten voor de con-troletelling.

SOM is de telling per 11 kolommen op dat blad. RIJSOM is de cumulatieve telling van de SOM(MEN) en wordt op het eind van de matrix geprint.

Op blad 1 kan men nu het belang inzien om de ge-schreven matrix te tellen en die te vergelijken met de computer uitdraai. Schrijf- en/of ponsfouten kunnen op deze manier worden opgespoord.

Blad 32 Bovenaan vindt men de regels 18 en 19 van van het ponsconcept weer terug. Verder worden hier de iteraties uitgeprint. AKT.NIV. + hoeveelheden. Blad 33 Stabiliteit

Hier zijn de grenswaarden vermeld van de volledig benutte capaciteiten en van het-traject waarbinnen

deze grenswaarden ongewijzigd blijven.

Activiteit 6120 (3,0 ha c.aard.) heeft een beneden-grens van ƒ 200,- en een bovenbeneden-grens van /.000. Dit wil zeggen wanneer het saldo van dit gewas met ƒ 200,- wordt verlaagd tot ƒ 700,- dit plan in zijn geheel ongewijzigd blijft.

Het saldo van deze activiteit te verhogen heeft geen invloed omdat deze activiteit maximaal is op-genomen (bij 10,0 ha kan er maximaal 3,0 ha aard-appelen worden geteeld in ons voorbeeld). Verder blijkt dat de grenswaarde van de grond, bep. no, -10, ƒ 865,- bedraagt en deze niet wijzigt binnen het traject minus 10,- en plus 4,28 ha.

Met andere woorden: tegen deze prijs kan de bestaan-de oppervlakte van 10,0 ha met maximaal 4,28 ha worden uitgebreid.

Dit hebben we ook nog berekend door middel van de parametrische programmering activ. 1050. De uit-komst hiervan vindt u op blad 37 waar we zien dat er 4,28 ha is toegevoegd (activ. 2000 + 4,286). Bij dit plan (blad 37) is verhoging van het saldo alleen nog mogelijk door opheffing van het knel-punt "arbeid per,2 bep. - 2 " . De grenswaarde van deze arbeid is ƒ 40.357. Tegen deze prijs kan 10 uren arbeid worden gebruikt.

Blad 34 Schaduwprijzen

Hier is de PO in zijn geheel afgeprint. De activi-teiten (de getallen met 4 cijfers) in de Ie kolom vermeld, geven in de 2e kolom de hoeveelheden aan welke in het plan zijn opgenomen. Bijvoorbeeld act. 6020 is voor 1,50 ha opgenomen.

De getallen met een - teken zijn de beperkingen, in de 2e kolom geven zij de voorraden aan welke nog aanwezig zijn (niet uitgenut).

Bij voorkeur laten we de activiteitscodes uit 4 cijfers bestaan, alleen al voor de leesbaarheid wat betreft de activiteiten en beperkingen.

SCHADUWPRIJZEN. De activiteiten die in deze tabel voorkomen, zijn in het plan niet opgenomen, de be-perkingen daarentegen zijn wel uitgenut. De grens-waarden van de beperkingen corresponderen w^er met de grenswaarden op blad 33.

Blad 35 Samenvatting, geeft het optimale plan nog eens in oplopend nummervolgorde van de activiteiten met daarachter de opgenomen hoeveelheid. Deze hoeveel-heid maal de prijs (Z-C) geeft de totale opbrengst per activ. weer. Een hoeveelheid maal prijs' die

het saldo verlaagt, wordt aangegeven met een -teken. De samenvatting is bedoeld om het zoeken en het

Blad 36 De afrondingsfouten per beperking van het optimale plan zijn hier vermeld. De interpretatie van deze cijfers moet men als volgt zien:

bep. -6 . 33E-15 hier zijn geen afrondingsfouten (-15 wil dus zeggen de komma 15 plaatsen naar links opschuiven). Wanneer er een + teken staat, wordt het bedenkelijker, want hier moet de komma naar rechts worden verschoven. In ons voorbeeld hebben we van afrondingsfouten geen last.

Na de afrondingsfouten (wat de laatste gegevens zijn van een plan), wordt met een volgende program-mering begonnen. Hier betreft het de

PARAMETRISCHE PROGRAMMERING.

Er worden volgens opdracht 5 eenheden van act. 1050 toegevoegd en in ëën iteratie is het volgende plan klaar (iter. no. 2) met een activiteitsniveau van 4.286. Dit getal is de hoeveelheid die is toege-voegd.

Blad 37 f/m 40 Dit is het optimale plan van de parametrische pro-grammering, waar 5,0 ha is toegevoegd. Deze 5 ha zijn niet allemaal benut; er is nog 0,71 ha hier-van niet gebruikt. (Act. 1050 .714 blad 37 en 38). De mededeling afr.verschil 3000.00 kunt u verwaarlozen of voor kennisgeving aannemen

(blad 39) . De beschrijving bij deze tabellen is de-zelfde als die bij blad 30 t/m 36.

Blad 41 e.v. Boven aan dit blad vinden we de regels 21 t/m 24

van het ponsconcept weer terug (GEHEELTALL1G PRO-GRAMMA). Eerst wordt activ. 6020 geheeltallig ge-maakt, deze werd voor 2,14 in het optimale plan opgenomen. De ondergrens werd eerst bepaald (2,00) waar dan blijkt dat de 14 are onbenut blijft, wat niet mag. De oppervlakte 14,29 moet worden gehand-haafd, dus dit plan is onuitvoerbaar (eindprogr. 0). Vervolgens wordt naar 3,00 ha gegaan en dat gaat wel (blad 42). We zien nu dat dit ten koste gaat van activ. 6120, die wordt nu 0,86 minder wat bij activ. 6020 wordt gevoegd om deze 3,00 ha te halen. Door deze restricties aan te brengen, dwingt men het bouwplan in een bepaalde richting wat uiteinde-lijk ten koste gaat van het optimale saldo.

Dit kunnen we vooral zien wanneer activiteit 6120 geheeltallig wordt gemaakt met bovengrens 3. Deze was voor 4,29 opgenomen en er is maar 3,00 van ge-wenst (bovengrens is 3 ) , deze 1,29 die over is, moet ergens anders ondergracht worden voor zover de vruchtwisselingseisen dit toelaten (blad 44 ). Al-leen activiteit 6030 wijzigt niet; deze is trouwens voor het maximaal mogelijke opgenomen, lager kan wel.

Op blad 43 blijkt dat activiteit 6U20 nu voor 4,00 is opgenomen, wat ook maximaal mogelijk is. De bo-vengrens voor 6020 was 5, maar dit is gezien de vruchtwisselingseisen niet uitvoerbaar (4,29 ha was mogelijk). In ons voorbeeld hebben we de boven-grens op 5 gesteld omdat we weten dat 4,29 ha maxi-maal haalbaar was, hoger gaan had geen nut.

Er behoeft eigenlijk geen bovengrens opgegeven te worden. Het geheeltallig programma bekijkt dan

al-leen de naastliggende gehele getallen, uitgaande van de continu-oplossing. In het geval van activ. 6020 werd in de continu-oplossing 2,14 ha opgeno-men, terwijl 4,28 ha mogelijk was. Bij geheeltal-ligheid zonder bovengrens zou alleen 2,0 respec-tievelijk 3,0 ha bekeken worden. Uiteindelijk is een oplossing met maximaal 4,0 ha, gezien de vrucht-wisselingseis, maar mogelijk.

Geeft men wel een bovengrens op zoals die van activ. 6020 dan kan dit voor het plan wel degelijk conse-quenties hebben. Ons plan "kan" en "mag" in dit geval niet boven de 3,0 ha uitkomen vanwege de bo-vengrens van 3, terwijl 4,0 mogelijk zou zijn daar bet saldo ook hoger ligt dan dat van 6020.

Op blad 48 is een lijst afgeprint met de uitgevoer-de geheeltallige programma's. Alle mogelijke geheel-tallige combinaties voor 6020 tot 5 en 6120 tot 3

worden berekend oui te zien welke combinatie het hoogste saldo oplevert. Hieruit zien we dat plan 8 het optimale geheeltallige plan is, welke nog eens op blad 49 en 50 is afgeprint.

Hierna staat hetzelfde overzicht nog eens weerge-geven, maar dan zijn de oppervlaktes ingevuld zodat we het verloop van de wijzigingen in de plannen onderling kunnen zien (blz. 14).

- ^ A c t i v . P l a r T ^ - — Continu 0 1 2 3 4 5 6 7 6020 2,14 3,00 4,00 3,00 5,00 4,00 4,00 6030 4,29 4,29 4,29 4,29 4,29 4,29 4,29 6120 4,29 3,43 2,43 3,00 2,14 2,00 3,00 6170 3,57 3,57 3,57 3,57 3,57 3,57 3,00 Totale oppvl. 14,29 14,29 14,29 13,86 15,00 13,86 14,29 Saldo 11071 10900 10700 10592 -6500 10392 10643 blad 38 41 42 43 44 44 45 46 47 Opmerkingen optimaal plan niet uitvoerbaar niet uitvoerbaar niet uitvoerbaar niet uitvoerbaar niet uitvoerbaar optimaal plan 14

Q W Cd M KJ O O > • !-l • 4M i—l Ö <-t o eu O 4M e -o co ö SM o ca SM PM 60 a CU • w CU • - H C/3 , 0 . " O yt • cfl U cfl 4 M 0 1 s-l • CU N I ÖO 4M M SM . 0) S oo 4-1 r C • U CO 3 co S-4 - r M > s i e Cl- O i—l i—I 3 O Ü3 ^ O PM • 0) o, -a CU 0 ca u i M o Cfl r - l cfl o W ^ PM P - J cfl S S cfl M 0 0 O SM C X 4 . ) co CU H r- r~-cn L O C N O O UO o O c-> — 1 o o i-~ o — o ^ D — 1 o o CM O — CT* v O 1 o o cn o O 0 0 *X> 1 O o CN O O r~-^0 1 O o o C N O N CT> C T i 0 0 0 0 0 0 o o — CN CU X ) O U cn /—\ 4M o • H | CU N I 4-J ^ •r-l > o •rM X ) 4M r-M ^ cfl < j C/l O O un O O O O O cn <N o ^ o c N L n o r ^ r . r ^ i ^ ~ -CO CN CN CN — O O O O O <N CN O * • 1 * < — * f — • o o t o o O CN o #. «. f—< r—• O O O O O — o o _{r» r. »>} — - . — 1 — 1 o o o o o O CN CN O O r. * r. *—< — »—. o o o o o m — O MO co cn cn CN — O O O O O 1 1 1 1 1 1 o o o o O O O J — CN CN CN C N O O O O v l C N C N C N C N O ~ N c o < r i n v û N c o a \ o • — ' n - Ï L 0 v D N C 0 0 > O - C M . — •— T~~. c 4-1 4-J • cl) C C0 CO T 3 4-1 0) M M U CU C 0) 0) Cfl . r - l cfl oO 0 0 cfl X I SM • • • • M S N ü u — CN cn öO T 3 CU ö ö T 3 - H O G r - l SM cu - H : r cu oc 4-1 SM CO A I O J t o : : : : M cfl a -r-i . a r - l 3 -r-l > T 3 4M ^ SM - H , C SM C U C U - : a c r r - ; a i ( X r O 3 çu CX SM SM CU O < > M o > | <r ' O I i~-1 C N LO 1 r- i o -I - - T l L O I f 1 L/'l ) < t , LO 1 O . - 7 ! m J m 1 O 1 v£> 1 M3 1 ^ ! ! UT; 1 !c ' 1 1 ! ~ ' I ' ^ f 1 a \ ' cn j cn | 0 0 1 r— 1 L D 1 ^—N ! r-M ! n j 4-1 | CL» i Ö 0 | CU J t-M t o CU JM T 3 4M 1 r- C 1 O o 00 u ' r-M ^—' 1 O > r - l ' 4M Cfl I SM cfl Cfl 4M Cfl O 1 « H | o " ( N r o v r i r i v O N c o a i O - c g 2 B X) C O SM ÖO CU T ) SM C l 4M CU Ö 0 CU t - M O V J 4 M e o 0 0 O r-M O > + J SM CO « r 4 *-—' H Cfl Cfl 4M 0 H - N f i >J 'O

^ - 4 d

£

£

ÇJ • k

°"

4 * l/>

£

W 55 y-> t -~0 <J «J -a o >. c <* i . H a . y 's» c o «1 *

o!

i — i MJ| o s p, o •u O c. u O •a 55 d .o 3 m 0 c S o "o o. 'S '3 OJ 04 55 < 2 eb "o In' 55 t . o 03 3 til o e T > o CC (3 0» - E 5 H c o "3 _, G OJ > •H a 4-1 X 'J c i . fj

-°

C5Q 1 l<rt l > ! ! -44 IF-! Cvj 1 i

v-\

1 !

! * ! 1 ! 1 i 1'" ! |

1

i i

i

i

S

I 1 1 <i i <5>

S*"

!^3 *i| ^

i r O

! ! l

'^ 1 1 <i «b _<^ O «V * N /"K^v* <i o NO ^ ! ^ N ^ NO *>. •• \ 'v>! ^ i 1 i K! ! ç»! i 1 O ^ i ! : i 1 ! r ! - s • ! 1 1 _, 1 1 ! ! ! . ^ ! ' 1 ! 1 1 ! ! 1 1 1 1 1 ' y ! \ 1 ' ! ! ! ! {•;;' l ' ' * * Cy / J i ! i i W -*—* o 0 > lö, ! 1 1 P K » ' ' < • * > ! ' i | • y | 1 | l ! 1 1 ! ! ! : ! ï t . ... , O S . . . i _ _ l _ . _ l _

1*

1 !---. r~' c r ^ ' l ': _!_ !_ 1 ! 1 i i ; 1 1 i '• 1 i

_ i _

?4 1 ( ^ i I f ! ! t tb! C>| ^1 Ol ! --' i : i ! ! ' ' Cl ; ^ i « ^ ! VAI ! ^ . •**. ; UI o, H — I Ni ! . \ Ü

i ;

t—T—4—i i i i ! ! ! 1 1 ' i

1

l 1

i ! ' i C i « ' 1 <\ ^ ^ 1 ->{ ^ | ] Ol Q| CM ^-j 1 : : i i j ! ^ «^' ' ^ ^ i I1 S ! 1 —\ _: * ^ x ^ ?

3ä""te

-^ f-* / ! i ! ' 1 ! X / i i i ' : i i-A ; ! • _ _ ' . . .'... ,„ - ; ! , 1 1 i : "ti; I C>: ^' ^ Ci ^ 1

1

1 1 1 ( " N Cfc o ^ """N ' A V .... ! . 1 1 ; i \ ) ^ » 1 0 " ^ ! -^ * v 0 "^ ! 1 1 i 1 ! ! ^ i i ! "-i 1 ! q-i 1 4 1 ! l 1 1 ! j 1 • ' ! 1 |' ! 1 1' 1 1 ! " " ! ! 1 '• 1 ! i ' 1 l Vi Ol V^ Cii ' ! 1 T '

-M

1

i

i I 1 1 | ! ' 1 •• ! | : >>; ! ^.i ^ ! v ^: i v^ i | | Cij ; ! i i [ i ! i ! ö ' • i ' : I -v : ! i 1 VJ i ! i ! : • 1 , . : - ; : . , . ; , - • ; : ! i •. ( ,

1

. . . ' i : L-: : _.4—I _ ^ — , —;—[_—,__ ; - t-i . _ , . . . • < : . . . _ i _ L _ L ;_ J _ . ! <5« ^ # «^' C i V - O»1 K: <*'. e i ' '"•! : : ^! " 1 "•• __; 1 1 ! i I 1 ! 1 1 7 i ' j • " ' ^ ^ p . ^ K ^ ' "^ V < \ V . : W ] ; ^ __.;_.• ^ . . . : - ,_._.__, {...'._, _ ;_ '.^.^.-.^ i f?« s r ; ' • ' > ' ' ! : ' ! > >r ! ' "! ' ' ! 1 - , : ' i [ • i i , ; ; : V< ! . •• ' ' "-V : O - c y ! O , ' ( ^ O <*>, \ ! ! ! ; ' ; ' ^t • *••< *\, v -< **<| *x i ; .. 1 « ! î i ' 1 ! -' l O H l _i! _! ! _i : i

r

r

' :

« i i ' ! 1 ?\ ! 51 ( *• , C ' !

ï

• •>-' : V iT ^ ï p i T i N 4 ' • ' • ; ; ! ^ ^ i ' ! : : ! ! i ! '

•! O ] «s> : ci; ' t& » - t r , Cii <^i " " t ^ f î !""-*r~r>.-,-Nûv 7 * f ^ r ^ [ ; i ' ^ i , ' i !• 1 1 1

"i«

t a

"r<ï"i

i i • L 1 : ' 1 : I ! ' ' 1 1 1 • <^i i o ' : ! ?i r - ^ r ^ • i l ' i r — t o ; i j - o ! ; c» ' 1 T

f ~^' !

1 t 1 • i "—t ! 1 ! ! ! I • ; i ' ' ' ' 1 ' =3: T PC ; ± i ,. ^ _ . ' _ O l Or Çy ' K ^ I J - y ^ j

I I l J

! ' !

j _ -

r

1

1

1

" I T T T , I ^ i l ; i i N L N - S L I k ' I Ü ! 1 ; Ni ' ^1 i ! k ! ! i | ! i ••! | ; i •• ; U i : 1 1 i u1 ! ^ l l ] H ! ! - r - ! , , | ; o o; e* o| o v j : ' ö l I ! «^ ! S3 •O'

'

«47! <^. f » O ' ^ ' ' ' o' ! i ol i i 1 1

i

1 1 .: I

. i !.. '

: i •< ! ' - ^ _ ^

! i :

L_I

r

m "T

| : - ! ; î : ! • : i ! ^ i • ; i ; ; ! : î > r , , .;:ü_'_ ..L "'T ! V ' ^ | ' ^ ! t > . «'t «>t «Nj * V *~^ <^i 1 ' ! 1 i I I I ! ! 1 ! ' ! ' 1 : i i r • 1 ; : ' | ,. R-i : •>•' r * k . o< ,-**<<•» | \ i v j -Nj x j c! i ftJ i ; ^ ï „ l " i - > i ' ! > ; «al : ! ' : s i ! : ' ! : ' « ^ j ' ' 1 ! P? i i i C-l CC* J ! t . . . _4_;—L-.. _{' :} ! 1 ' - s 1 _{1 r 1 '} J 1 ! T T "t • ^ i j • H- •• _' i 1 1 ' ' : o t • ; ^ ' i i " " 1 CfcT' ! T" T"'""; T"<5^ T T S - * S r ' " " i " s Î pci ; '

I d i

cc î "<SJI ' ao

r

~.| rx PK -f- ₁ i i ! ! ' ; "sTS ] ' ^

I ' '

j 1 1 " N : r j <4M s " i s r ç , T Q J I ' QJ ; * < f ] — ; • -• V H j ; t3~NÇ> <i 1 i : t " 1 'T V r ,i<-! i , ; _ I L - ..• ' r ._:: Ks \ P d ! o l ! i i ! ! %J*' 1 «ï; l ^ i : j

! i ^ J >^i_i:_.! ! T

. . . ' . . ' J *>J! 1*31»^ t<=^ ! Qi «^ C>[ CJ, C <^.™<5: cïf • -H ' O! N,! 10^ ! ^ -sj of s>! -r ! ^ '

~t«4 :

' 1 • 1<*X | ! Cl I K . l l 1 1 ' i ' l i 1 ! |' 1 T s ! a r ' ! «*: I i ' 1 ! X; ^ ! iVi »* *%' W P"!~"i "•" d ^2: o ! o ' I N i ••i " " i i ! : • 1 , f T 1 r r

-f

! i «^ v j ! | UJ; ' K J k , ^ 1 1 ! ' ^ \ \K ,K4 1 ! ! ^ ., ,... . i W '^r ! 1 ' 1 * | | ! . . | ,16 ci co ^v ir: _{t-* co}

a ai a) oo en rt 3 tu M 00 G > CU o X o o. CU > 3 O X I O. O X s eu CU x u o o > o rJ w w

s

o o > I E 13 o , o e rH t-l O 3 O rJ x AS oo rH X I cd 3 ui a --I — w en « CU I <u X! • XI 0 en c cd 3 en o x l U -H M > S 00 — 1 S P. o t - l rH 3 O BÖ AS O . CU O - T I CU O M CJ I u o Cd 1 - 4 cd o a AS ••* o <r o <r co o o o O m LO<1- co co CNI LTi -d O O - co o o o o o I I I I I o o o o o o co o o - * o o — 7 CN1 t r i O O CO o o er* * — o o o o o o oo •> o o o o o o o o o o vO O O o o o o m * m o O o o o O CN « o o o o o o o o o I o o CM in o o m o o a\ « — o o o o o O 00 -o o o o o o o m m i n o o o o < r c o c o c M < f c o . o i i o o o I I I o o I I o m o o CM m o o o o o o o o o o o o — cNco-3-inex.r-^oocj\o — c M c o - < l - i n ^ o r ^ a o c T i O — CN o o <r co o o — CN o o o o m o — CM I I O O O o m o o o o <r m il n n o o o o \Û N co o\ o o c — CM CM — c N ] c n > j i n o N c o a > o — es - < f f l U O W h T 3 < C M O Q W L u a o U en o o cd • u cu T - l 0 0 X J 3 a u • O en I-i 0 0 en I l ' T - l 1 3 ^ Ù 3 M X U 1 1 U 3 d> M o m > — C N CU - 3 O • H ; M eu X I • H CU M < 0 ) T ) M O cd • p CU 0 0 cu l—l o M 4-1 G ü 00 o I—1 n > 4-1 U cd cd Ui ^^ r-H cd cd 4 J O H e n -el-eu X I o • r H ; u CU a . X I • r H CU .o : M •'3 • s CU 7 0 0 • o . a = 0 > ö •-H ; e • r-H C u I J : CU > "• ; •-~ en m 3 Cl) M l G t d > n r i l 4-1 • r H 3 r-H en 4-1 • H E) ( 3 cd X ) 4-1 X I I-J O 3 •* 4-1 14-4 CU CU 0 0 oo oo co • 4-1 Ü ^ - N Cd C M CU • G OJ M C eu G 3 C r Û eu e 00 O 4-1 Ö A i cd a cd o S o C co eu o S o o — c cu G OO CU o-O C N o a o 0J — • H P . X I X I CU X X I e cd O x ! r H 00 o — CU X ) • ^ K cd c E cu •—-A i CU 0 0 H-> e H 3 CU 4 J en eu en X ! " r H S — 4-1 X . CJ O - 3 eu P X > S-4 CU 0 X ) o a _{> cu} t - i e o CU X I E cu X i 4-1 A i " - 1 • r H ' H 3 X VH rH x cd t u cd o o X ) ». CU C x l cu > 4-1 • i - i cu •Hr - 4 e X X I u a CU 0 > M 0 OO 0 0 CU cd x i e 4 J G u cd cu r - l > o . cu r - l 4-1 CU ^ - \ X I oo oo a oo • H • X ) 4-1 a o o eu u w w CU ° 4-1 P H A i • H CU 3 - d w X l — eu 0 0 » a a. o eu co S • CU r—% 0 C 4 J r ü 1-4 - H eu 3 u 1-1 r Û eu eu ai oo C C A i cd o S 0 M « o — 3 o o 4-1 — ( U 2 • e 4-1 a cd ca X 4-1 o cd •> X 3 CM 4 J a un cu •<-! • H i n r-4 « X — r-l CU - > O 0 * — X I *r^ • 0) G X • r H A i 0 " - i • r H • r-H C L CU en 0 0 cu O l-i E o eu X ) G eu 4 J cd p q x i o « N < VI en r - ^ cd co ? O eu O 0 0 — •— c cd G > CU 4-1 C N cd o X I o — e — CU r-H *• r - l — CU O • U O en ~ r—. cu w -4-1 *<—1 en * H • r H X CU G 01 CU X ) 4-1 • r H M a i O 4-1 O - H X ) > - r H m 4-j — CJ 1 cd c o — CO • e i -cu co • G cu E o G cu 0 0 O r-m 1 t—1 cd 4-1 CU 0 0 4-1 CU X v ^ • r - l •rH X G CU E g o r-H O A i u o o > G eu N eu 3 eu 0 0 G ed cd u eu a i 3 4-1 r - l 3 eu P . X > C L . i — I O G CU X ) r - l O 3 C cu C G 3 A i U c cu PQ ». < C cd > cd X o •. C M Ö cu m •. r—. •• O ^ r — • P -en cu P C cd X I r - l CU CU E u CU 4-1 cd X I o N X I r-H CU A i A i M 3 4 ^ c o e cu X 3 r J O 3 3 X CO r - l cu a eu E 4-1 A i cd cd E e _cd X ) •. e cu e o G cu 0 0 G 3 X O -o c _eu X ) U 0 3 C eu 4-1 • H 3 r - l en 4-1 • H 3 U O 0 > o - o 0 4 J X I u o 3 G eu en en cd 3 eu O O .—. G CU m m o .—. n < f <r o o o eu • H r - l X I eu X I G cd > C \cu ^ c ü V-i t d cd E 1-4 eu 4-1 ed X I G eu E r - 4 • r H 3 0 0 — 1 v O r — • a eu CO —. c cu g g 0 1—1 o A i D . r-H 3 X cu • H u X ) cu tM CU Q • ,—^ en e _cu I J 0 0 G eu > o X cu X I en H « —. e cd > A i r-H CU U O o > en G cu r H 0 0 e eu > o X e CU eu 4-1 CU E cd Ë g cd V J oo 0 VH o . en X ) • H CU X 0 0 r H r - H . — 1 cd 4-1 r - l CU CU X CU 0 0 4 J cu X • 4 J en cd O . cu OO G cd cd e cu X ) r H O 3 cu 4-1 4-1 CU • r H •G X • H r H 4-1 ed E CU X ) 4-1 U-4 CU O X CU X cd E g cd «-4 OO O u O . en X I • r H cu X 6 0 • r H r-H r - * cd 4-1 r-H eu cu X 0 ) 6 C 4-1 CU X r H O o > • • • CO S 5

Besturingskaart (param, krt.)

1 - 6 NROW aant. beperkingen 7 - 1 2 NKOL " activiteiten 13 - 24 Criterium = 100

25 - 30 IHLP is de iter, waarbij de

hulpkolom wordt opgeroepen - is meteen

20 is bij de 21e iter. 31 - 36 NRHLP act.nr. hulpkolom

- voor act.nr. wordt de hulpkol. bij de PO opgeteld 37 - 42 IPAR act.nr. Param, kolom

- voor bep. nummer 43 - 48 Min. hoeveelh. v.d. param,

programmering in 2 decim. - teken elke expans. geprint 49 - 54 FSOPT. is het bedrag waarmee

het optimum mag dalen 55 - 60 NDEC code -I kl. format

1-98 gr. format 99 vraagt = teken 6 1 - 6 3 NDISK lezen van disk

1 weggeschr. eindprogr. 2 beginprogramma

8 inlezen van coëfficiënten

15 inlezen vanaf file (opgeslagen in comp.) 64 - 66

67 - 69 NR2 = 1 wijziging van coëff.

van disk ingelezen matrix 70 - 72 NK0L2 aant. activ. buiten

Z-C berekening 73 - 76

Bes tur i n g s k a a r ten (zie kop voorbeeld pons concept)

Wil men het geheel zo volledig mogelijk aanbieden dan be-hoeft de besturingskaart (zie ponsconcept) een nadere

toelich-ting.

Men begint altijd met een titelkaart, deze is beschrijf-baar van positie 2 tot 60. Indien geen titelkaart wordt gebruikt dan moet toch een blanco (ongebruikte) ponskaart worden toegevoegd.

Na de titelkaart komt de besturingskaart die het LP-program-ma inforLP-program-matie en opdrachten geeft van het aangeboden LP-model

(matrix). Alle getallen in de matrix mogen of kunnen maximaal uit 6 cijfers bestaan inclusief het -teken (bijvoorbeeld: -24361). Positie 1- 6 "Aantal rijen" regels of beperkingen inclusief de

Z-C die we meestal het cijfer 0 geven.

7-12 "Aantal kolommen" dit betreft het aantal activi-teiten in de matrix, inclusief de PO en hulpkolom

(888 en 999) , alsmede de activiteiten die tijde-lijk buiten de berekening worden gehouden. 13-24 "Bovengrens Z-C" is het criterium EPS (Z-C + e.p.s.

moet negatief zijn); hier gebruiken we het getal 100.

25-30 "Hulpkolom iteratienummer", dit is het iteratie-nummer waarbij de hulpkolom wordt opgenomen, - teken wil zeggen direct, 20 dan gaat bij de 21e iter, de hulpkolom er uit (zei opm. blad 20) . 31-36 "Volgorde nr.", dit is de activiteitscode van de

hulpkolom, meestal wordt hiervoor het getal 999 gebruikt. Een hulpkolom wordt alleen toegepast wanneer in de PO niets staat maar in de activ. op de desbetreffende beperking (regel) zowel negatie ve als positieve getallen voorkomen.

37-42 "Expansie Akt.nr.", hier staat het activiteitsnum-mer van de parametrische programactiviteitsnum-mering in ons voorbeeld 1050. Men kan ook param. prog, met be-hulp van een bep.nr. Bijvoorbeeld men wil de ar-beid in periode 1 telkens met 2 uur verhogen. Dan vult men hier -20 in (bep. nummer).

43-48 "Hoeveelheid", dit is de hoeveelheid van de param, progr. in 2 decimalen. We vullen hier in 2,00

(uren) of naast activ. 1050 1,00 (ha).

Wanneer men hier een minteken voor zet (-2,00) dan wordt elke expansie afgeprint. Men krijgt op deze manier veel papier als output. Gebruikt men dit - teken niet, dan worden bij een lineair verband de tussenliggende plannen niet geprint. 49-54 "Sub optima", hier kan men het bedrag invullen

waarmee het optimale saldo mag dalen. Wf.t is de invloed hiervan op het plan, wijzigt zicïi dit of niet?

Positie 55-60 "N d e c " , code -1 kleine format, 1-98 grote format. Bij de grote format wordt om de andere een kolom blanco gelaten om daar direkt of later een 1 in te kunnen plaatsen voor het = teken (zie ponsconcept regel 4 en 5). Bij de kleine format komen deze blanco kolommen niet voor.

Code 99 vraagt het = teken. Om praktische redenen wordt de grote format geadviseerd.

61—63 "Disc." (lezen van disk); code 1 lezen van wegge-schreven eindprogramma, 2 lezen van het beginpro-gramma en code 8 inlezen van coëfficiënten.

Code 15 inlezen van data welke op eer. file in de computer is opgeslagen in plaats van op ponskaar-ten.

64-66

67-69 "NR2". Wanneer er een wijziging in de coëff. moet plaatsvinden van een matrix die op de disk is weg-geschreven. Men moet dan nog wel de te wijzigen coëff. met kaarten inlezen zoals op het ponscon-cept regel 9 t/m 16 is aangegeven.

70-72 "Nkol2". Hier wordt het aantal activiteiten neer-gezet die tijdelijk buiten de berekening worden gehouden.

73-76

77-80 "Switches". Hier altijd 4 cijfers gebruiken, zie verder de toelichting op de switches.

N.B.:

Positie 25-36 Sinds kort is het LP-programma zodanig dat deze zelf een hulpkolom formeert indien wenselijk. Op de computer-uitdraai is dit zichtbaar (blad 32). Na iter. nr. 1 A.C. ON en na iter. nr. 4 A.C. OUT.

2 Besturingskaart.

Voor enkele handelingen die niet zo vaak worden gebruikt is een 2 besturingskaart nodig omdat de eerste al vol was. Deze 2 besturingskaart moet worden gebruikt indien men het vruchtopvol-gingsschema wil toepassen bij akkerbouwgewassen. Verder is het mo-gelijk beperkingen aan te wijzen die dienen als registratievariabe-len en dan buiten de berekening blijven.

De derde mogelijkheid is het verwisselen van activiteiten van een beginmatrix die op een schijf staat weggeschreven. De inhoud van deze 2 besturingskaart wordt hier voor de volledigheid weer-gegeven. Het is echter wel raadzaam bij toepassing van één van deze mogelijkheden eerst contact op te nemen met de sectie methodo-logie. 1 7 13 19 25 6 NKOL 3 12 ISWI 18 NKAW NKAW NKAW 24 NRIJ 30 CRIT 3 1 - 3 6 NGEW 37 43 42 NREG1 48 NREG 2 49 - 54 PIVR

aantal activiteiten (zie NGEW 31-36) de te gebruiken switches

aantal te verwisselen activiteiten van het begin-pro gamma

positief, de activiteiten worden in de opgegeven volgorde geplaatst

negatief (-teken er voor) de activiteiten worden in de opgegeven volgorde paarsgewijs verwisseld nummer van de beperking voor de Z - C beoordeling

is de minimale verhouding Z - C beperking (in 2 decimalen)

is het aantal gewassen in de vruchtwisseling • al-leen die gewassen waarvan de activiteitscode op 0 eindigen tellen voor de vruchtopvolging.

Opmerking. Wanneer niet alle gewassen beperkt zijn wordt het aantal niet beperkte gewassen in NKOL 3 vermeldt.

is het eerste beperkingsnummer van de registratie-variabele

is het laatste beperkingsnummer van de registratie-variabele (de registratieregistratie-variabelen dienen aaneen-gesloten te zijn)

is het vermenigsvuldig getal (in 2 decimalen) voor de nullenzeef in de matrix (normaal 0.000007).

Pos. 77 78 79 80 8 4 2 1 8 4 2 1 8 4 2 1 8 4 2 1 S 0 I 0 3 4 5 6 7 8 9 10 1 1 12 13 14 15 W I aan uit T C H E S Stabiliteit Print PO en Z-C in kolomvorm Print iteratie Print tussenprogramma Print volledig programma Vruchtopvo1gingsroutine Controle op nauwkeurigheid Exit na beginprogramma Volgende linea programma

Voll, print geheeltallig programma

Eerste eindprogramma wordt weggeschreven Volgend programma lees naam en

param. krt. (Ndisk) Schaling

Geheeltallige programmering Inlezen 2e param, kaart

Print PO in kolomvorm Print PO in regelvorm 1 2 3 4 5 6 7 -1 2 3 4 5 6 7 10 -1 -1 • 12 13 14 15 -- A - B - C - D - E - F 9 - 9 22

Swi t che s

We hebben de mogelijkheid om in totaal 16 switches te gebrui-ken van 0 t/m 15, die zowel op het. programma als op de output be-trekking hebben.

Deze switches zijn in 4 groepen opgedeeld, vandaar dat er altijd 4 tekens moeten worden gebruikt (1 teken per groep). Iedere groep heeft dezelfde codering, te weten 8, 4, 2 en 1. Per positie kan een combinatie van 1 - 4 switches uit êén groep gekozen worden, door de getallen (codes) op te tellen. Als dit getal 10 of groter is, moet een letter gebruikt worden. Aan de hand van enkele voorbeelden zal getracht worden het gebruik hier-van te verduidelijken.

4980 (ponsconcept regel 4 ) . De 4 heeft betrekking op switch 1 dat de PO en Z-C in kolomvorm print. De 9 staat voor de switches 4 en 7 (code 8 + 1 = 9 van de tweede groep) . Switch 4 zegt de gehele matrix uit te printen en switch 7 geeft aan daarna te stoppen. De 8 staat voor switch 8 "volgende linea programma". Het programma vraagt nu om een andere besturingskaart en

tekstkaart. Wordt deze set kaarten niet aangetroffen dan wordt het programma onderbroken en gestopt.

De 0 betekent dat geen switches uit het vierde blok wordt aangewezen in deze fase.

In het kort komt code 4980 hier op neer.

Print de aangeboden coëfficiënten uit en wel als volgt: PO en Z-C in kolomvorm en de rest in een matrix en stop dan

(blad 30 en 3 1 ) . __

Door achter de coëfficiënten (regel 9 t/m 16 van het pons-concept) een tekstkaart en besturingskaart te doen, gaat het programma gewoon door.

A0A1 De eerste A staat voor switch 0 en 2 (code 8 en 2 - 10, voor de 10 gebruiken we de letter A ) . De 2e A geeft switch 8 en

10 weer en de 1 staat voor switch 15.

Samengevat: g-ïef een print van de stabiliteit, de iteraties en de PO en Z-C in kolomvorm. Het eindprogramma moet worden weggeschreven op disk en voer daarna de volgende opdracht uit door eerst een titel en besturingskaart te lezen.

A015 Voor A zie boven, code 1 is switch 11; er komt nog een uitte voeren opdracht, opgeslagen in de volgende set besturings-kaarten. Code 5: schakel het geheeltallige programma in

(switch 13) en print hiervan de PO en Z-C in kolomvorm

(switch 15). Op positie 63 van de besturingskaart (zie pons-concept) staat een 1, wat inhoud dat het vorige weggeschre-ven eindprogramma eerst van disk wordt gelezen waar dan het geheeltallig programma op toegepast moet worden. Dit kan men dan verschillende malen doen zolang NKOL2 (pos. 71 en 72) nog een waarde heeft. De allerlaatste besturings-kaart bevat als switch A005 er komt geen volgend programma

(switch 11 vervalt).

Switch 9 in de derde groep op positie 79 wordt zo weinig mogelijk gebruikt daar het printen van alle tussenprogramma's zeer veel papier geeft, men krijgt dan alleen als output blad 48, 49 en 50 te zien.

Switch 12, de vierde groep op positie 80, wordt gebruikt wanneer de opbouw van de matrix wat onregelmatig is wat betreft de getallen in de activiteiten; namelijk hele grote en zeer klei-ne. Uoor inschakeling van switch 12 gaat het programma een scha-ling toepassen zodat de getallen wat dichter bij elkaar komen. Afrondingsfouten kunnen op deze manier nagenoeg vermeden worden. Deze schaling wordt in de output nergens zichtbaar gemaakt.

Switch 5 op positie 78 is een vruchtwisselingsroutine. Voor programmeringen waarin nogal wat akkerbouwgewassen zijn opgenomen, kan de vruchtopvolging weleens in gevaar komen. In het programma is daarom een vruchtopvolgingsroutine opgenomen, waarin + 35 ak-kerbouwgewassen voorkomen. Met deze routine kunnen we voor + 5 jaar de vruchtopvolging rondzetten met de in de matrix voorkomende gewassen. Wij menen dat deze 5 jaar een ruime veiligheidsmarge is. Wil men deze routine voor de aangeboden matrix gebruiken, dan dient men de akkerbouwgewassen te coderen met de codes die in de LEI-boekhoudingen worden gebruikt, het vierde cijfer is dan een 0

(zie coderingslijst). Het is raadzaam alvorens hiermee te begin-nen, even kontakt op te numen met de Sectie Methodologie. Switch

14 heeft hier ook mee te maken.

Code

6 0 - 6 8 MARKTBARE GEWASSEN

60 Granen

600 Algemene code marktbare gewassen

601 Zomertarwe 602 Wintergerst 603 Zomergerst 604 Haver 605 Rogge 606 Mengteelt 607 Snijmais voor verkoop 608 Korrelmais 609 Tarwe niet te splitsen 610 Wintertarwe 61 Hakvruchto.n 61 1 612 613 614 615 Pootaardappelen Consumptieaardappelen Fabrieksaardappelen Voeraardappelen

Aardappelen te velde verkocht

617 Suikerbieten

62/63 Peulvruchten 621 Erwten : groene

622 conserven (groen geoogst) 623 schokkers 624 kapucijners 625 doperwten voor zaaizaad

629 overige erwten 631 632 633 634 635 638 639 Bonen : bruine witte veldbonen ( + wikken) conservens tamslabonen conserventuinbonen overige bonen

Code

64/66 Overige marktbare akkerbouwgewassen 641 Ongerepeld vlas

642 Strovlas (lijnzaad als bijprodukt) 643 Vlas te velde verkocht

644 Graszaad 645 Uien

646 Spruitkool 647 Pootbietjes

648 Zaaiklaar verhuurd land, incl. aardappelland arbeiders 649 Deelbouw op eigen land

651 Koolzaad 652 Blauwmaauzaad 653 Karwijzaad 656 Bietenzaad 657 Kanariezaad 658 Overige handelszaden 661 Knollenzaad 662 Overige zaaizaden 663 Spinaziezaad

664 Spinazie (hoofdgewas op contract) 665 Witlofwortelen

666 Luzerne en klaver (indien als marktb. gewas te beschouwen) 667 Voederbieten (indien als marktbaar gewas te beschouwen) 668 Overige tnarktbare

hoofdgewassen-akkerbouw-winter-wortelen en koolrapen

669 Marktbare nagewassen - akkerbouw 67/68 Tuinbouwgewassen 675 Asperges

676 Augurken 677 Kool (excl. spruiten) 678 Prei

679 Overige groenten (sla, andijvie, kroten, waspeen enz.) 681 Sierteeltprodukten (bloemkwekerij in open grond) 682 Bloembollen (ook bloemknollen)

683 Kruiden (geen soepgroenten) 684 Aardbeien

687 Overige tuinbouwgewassen ( k n o l s e l d e r i j , p e t e r s e l i e , b l a d s e l d e r i j , r a b a r b e r , s c h o r s e n e r e n e n z . )

Code

688 689

68 Boomgaard en kleinfruit

Kleinfruit (bessen, frambozen, bramen e.d.) Boomgaard (fruit)

a)

a) indien geen onderteelt van de boomgaard

N.B. Men kan een ondercodering gebruiken door middel van het 4e cijfer (0).

Bijvoorbeeld: 6150 Aardappelen te velde verkocht 6151 Aardappelen t.v.v. veldgewas

UV X < i. > * -- 1 ^ I u a < i— C' •— c; * ~ •—« t_ • -» >: •-;z fj-• or i l C i— •—i L. C: ~; x - ;• f j i—( V -* •-* c cc C ll. c O II c "O >-a t->< —< £ i ; « O C t~ -> Q. •• a .— A . c^ •— _tt 11 LJ£ Ü -:~ Î Zl J£ a ^ *~ ^ X $ LT • • \r •> «-' C c r - 4 « t*~ f\i '^» C ü h i ^ 3 T r* <r • o er • L. > *-* _ i j a. ' j "s. - 3 C J f^-a T ü_ r -<r CJ *-j-^j ~z_ 1—• • » - . Î Ï t K-CJ U.' er" >— ill-~_ u. t — V >-t r l _ X t— c U-U.' er h -* i ; < I <~ a. LU _ J (—• I J L L. C ; ~ u. X 1 -h~ U J >-U.' (-' «r _! i . u. £ CT C i : f—' 4 w ' «r CT O _ 1 *-« I C k— u. C / Î •• > i O • ^ I x _J • u c ~ ~ s C-rf a ^> *-5 >-_? U ~ 31 O u I I L J f . 1 •—• c-• c-• c 7^~ TT c„ t i L J UJ c c n i -u. U i - 1 *-. i L . O f M (_: - 0 ^> c r? a i l c ^ j L « — 4T 2" t i -l i . - J *— u_ w . ^-H C • r • — C ^ (\ I I C_ LL, cr fV LT 2 U. U-_ l H -u. ^ 0 ^> 11 u '_0 ^*' o Î ? f V I I c LL. C I N -U". 2 L L L L _ J i—i Lk. — C I I Lj x: K -c • ? A . I I (_ Li.1 Ot LT LT 2 Lk L-' _ l ^ M Lt. K" •-I I <_; ^ •-c *? a i i t_ UJ L s£ J ^ ? U U _ J »-• U-< iL-21 • — - J Ü? ZZ-et

. *- UJ K-z: UJ «=r OJ > o " > o x • t o H -t - H - j CL ^ _^ X •• t*~ O 1 l i -Cï 1—1 i ; t o •-o * a * ' M _ l 3 *: i Z o ru 3L © LP © ~ -O r«-•-H X © .— •£j X •-< * 'S. c « '-' c t - * H- O1 n =* a. nj _j _ J 3 o x *: x: * P*- ( C i ÜJ ' M o J: o ~ o o ; LJ © o o © . *: © * : > J ) O • 1 I «* C _J " X tC (T Cf- eC 2: * •> 15 T. O o uj uj a > - c x O l ï 2 « © »- co O C/S f\J o -» -» ^ (_1 - U LL. > - CS X 2 I\J cr

t— C O O O O O O O ^ O O G C O O O O <t o c o c o o o o o o o o o o o o O O O w o o o o * O O O O i O O O O ! p- x <r o ? cc a- o o c- o o o • « ? C C O H « o h- f\J X X X «C —* C O C c o o o c o o c o o o o o o o o o o o o o 0 0 0 0 0 0 0 0 0 O O G ru fu nj r\. i\, Aj G O O O O O O O O O O ! Ou C O O O O O c o o o • O O O O O O O O O O C O <\j r u ^ \ J r \ j CL I I I I I I I I I — «-I

r - o x i x m s T r - r - f - ^ - — « ^ ƒ! f> f\i r\j (V t i o r - c ^ c ' V L T ' c r f - . i ' - . ^ r * - * - ' ^ : LT PO nj nj ru ^ o o o o o o o o c e o o • o o o o o o o o o o o o O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O C o o • o o o c o c • C O C ' 'j"i o c o o o o o o o o o o o o o c o c o o o c- o o o O C C O ^ X o o c o o o o c o c o • o o o o o o o o o o o in o c c o o o c c o o o ^ O O O O O O O O O O O • o o o o o o o o o o o o c o c o c o o o o c o c r O O O O O O O O O O O • O O O O O O O O O O O O O O O O O O O C O C C X O .-t o o o ru oj O O O' o c o o o o o o o o o o O O O O O O O O O O O • O O O O O O O O D O O O -O -O C -O C C -O -O -O -O -O f T O' O' o o o c- • o • 3 0 0 ^ 0 0 . - 0 0 0 O O C O C ' O « O • -• -• t -• . -• LT • O o o o o nj ru rv o. I I I I t I I I I -< ^ - * c CL «r 3 c C CL cc ' i l UJ o o o

N c x o • • LT' IT o u o o <Z 'X( •£ ' i * >" o > o X i - X i-t c :/> o J-J * - «ï <— < HH O ••* C 3 <t 3 *t a_ (V x OJ I — i x — ir • N O N « Lu PJ UJ Oj c a; o i: l 3 3 1 ; u a: x "v x LJ o o o i l o —« f\j N D O. • J"3 » 7 5 < *: ^~ * ;r ' . X C X c Ü 'jJ JJ UJ i j o. > c >- o t- x 2 ue z: dJ f\J ff1 f\i O1 >_ ^ c^ ^- c cc or * 32

O S Cfc s •» C Si S « & O (S & S S O V. *v v. "v <5 c c c o o o o o o c o e o o c in e o e C sD O C C r- j-i r\i K! — O O X o c o o cc o o iP> m (\i m m • • • • • ~- - - =r —< — i i t i i o o o o o O O C O C c in o in n _{• • • • •} *o ^ o -< -\J o o o o o C: O O O O UI O O LT O • • • • • —i O f"* !\J *"i c o o o o e c o o c er O O O O O 2 • • • • • o o rn o o C- O NO C O <t c er o o o i\t o r%j ^ r*"i c o <— ~« o sO ru sD «c & r- ~H O cO ff" O I O — I I ^

o o o o o o o o O O C O O O O G U*ï G X C X r- cc K> \j -* ir o o o o o c o o O G G O G G O O Ü G O G G O G O O O i P O O O l/l m o x o o e x > C N Ï ' f l f \ j ' * i n CC G ~H | I I G C O O G O G O O O G O G O ^ l T G - O G O i / l O O J " ! tr — =J ir x — o <-» x J"> - ro r\j o o G o o o o o «^ — ru x sC x J3 34

V, c o e o o c -3 s- o o o o c: »-* » • • • • • a: o o o o o Q LT O C O IT' o cr i*- / i •£ * — <v a i f\t cc c; c o c o o o w o if\ o o in => E O •-« f"* Wï f\J O Û-. o o o c o u ^ 3 f\) "^ M K I • O CJ O — -« Ni

LT —

I

I I

'-1J ^

o c « i s s o o o »s. a . «s s . o o c s & « s c • • • • • • • O O "v "V V V. X' r- c o o G G o X G o => o o o X C O G G O O x i r i n o o u~ o X X X> G G KT O f - LT' iTi Aj v* x po G G X PO "O O c o a er ? c I Ü f \ J M O G O 5* f t —« O G G —• c r- G O G t- —• J"l O f* .C .O ,0 —i sC * « ^ f\l /\J ƒ I fU N f\J NH Wi G O G r-=r c- O G G IT «-• —t O O O f**. r^. r^. o o G o O O G O G ? er 11 y . n j ^ G G C C G "u r*. N~ LP D T f\j £ « C ^ ) i H n j r- s »- C cC T- ( M û a I O — I I I -.

C' O 3 IP O —* F- o o o r-- c r» c o c o o er o •« ro Ki f\j a — I f \ j ^ r c o c -r tr. o =r — ^> o o *- rr c-»-* f- o o o r— o r - o o o o o er T x r- *X 3-CL r- c v i ^ I .-« . ß ifl — I | » 1/1 O (\* f . (\J N N 3 O O O »-* - . CT « ru sD »e ^ so i r

-^ .*v o o J"1 — = T O =r ~£ c o x: r- -* - . O. ~- C (\i IT' N >-ru in zT Ü j i jn # _-, ro K- *-», r\j 3 0 I ? =T P^ ^3 —« 2 .O 5 fti "i M N ** I • O O O C' -* «~ S" N.'

—< o —« o I + 3- e O IT' O -< + I a: < r i r -H <t I o —« => <• x i i +• _» < 3 N C LE as X tn « O • * • t t a LD 0. o «x> o a uj i a o z. • U. Z LD O < _ l - . JC O O « I > G

a o o o » x » x o u o u > o > o X f« X > -* i ï -* ir O W O t/J ir s\ I- o t - o •"-< o •— o O 3D O <T — I ü. ru a. CL j - J _ i _ J —' w "!3 O x *: x ^ o x O "£ ?" '-' X *—' o o: o. t-u ~ :*: u c c c • C/3 • f> _J O O ~ O • - -> I X M r.Ö > —t i— z X .T _J UJ cC — LJ X LLJ * » I_2 - ' O -L.* aJ _J >- C <. :c z t-r* f"l o < X Tï U_ D N M <\> 7* O o.' X ct _LD ^ nj uj *T > 3 c r i JC ÏT • o; LiJ r t L5 '~ nc CL £2 I? i—< LU 0.1 H--X. 3 r;r t -cr Ü.. in M oj :r »»-r- • / i X c o ^ O

i asiO o c i o r- o «» • • • • • • • • w r. c c — t\i | | „ ^ _ y. C C O O O ; O o o c o o • • • o ir in O Oj r\i ST in ir o» o • o Ï ? « o o • o o —' z> o •» O O *K • • • ir ir •**. a vi ir O <-* X O i o o- CC C i in o <v o • VI o I — I ~ o ^- .0 I*-a c « x i ; o in •-< r j t*- _i O T- *•"• """ I < *-C ï * a1 M T ^ ^ • • • • • • • > • **< =T CT K*. v i T v i ~ O O ' 2 <= O O to ir i r c Z f- vi o o =r • o- : Cr h - a ^ o o c o o o ^ N O i M h - y i i n f v j a - o - c - H — o o o ^ U J CL' J> O Q . LU rei CL r~. f*. —. O X O"" 1 O *-> r*- 1 O 1 o* in a _{i i} n j i a o 'J o o o ac o a o _{w o} ^ o >-* o LJ O o o • r \ j cc «? • cc 3 : w c Ä f"l Û-O ~ j£ <-H 2 U-42

n j ~H - H c K O o o o - o o « ; • • • • • • t * r . i«1 o Ï ^ ^ | | _ „ _. j-i I I I I o o o o o: o o 3ö C C C O O C C « : C l T l T C O ITIT X o nj *v =r c n. w. cv in i r - • -H u-cr o r^ x o er o O X CC C AJ O in x- nj o =r o l i g - r u c l l — l C O 5 7 N V I «: c - c i r f-c^ J"i r - tr X' m o x x T ~- x tr o c cc «: f\. h- cc - c= • • • • • • • • H 7 3 \ i W ? =J r- C Z. C- O 3 D i ^ C C ' O O O t5 O U^ . • • • • • • C: O O Ci O 'M \r. ir c c o e: -r^ N-i <\( ^. : x c w o o o o C" f ^ r - . c r n j r ^ - o i n r ü 3 <r a o — w o o o c T r r ' u x . o - C ' - c _i l o - * r-w ^ ZL

o o 2 O b c: s. o & e N. O c r*". 1 s o <& o s o V ^ c ; o « - • X «. ca X. s . a aa 3-«c X X. —. r». 'M 1 c:

o-°

3 Î c K-« - i <£ (£ <S <s: et s V. X. O r— f1^ f - «- C O f ^ - o c o O O ,C 0s O" o c-o e cc nj CL c-o fu J~ O *\J -5 ^ O ^T j i o a J5 co yi W N O f>- C - P O ^ I - J CT CT Q *-< — I O O O O — « r*». ^ c r-- r- -a* i— 3: i\< r\j o •/! ir o / i a o j <. o ^1 ^ ) D I f ! ƒ ! 3 ƒ i 2 o o • • • • • • • t Œ: + sC -O C * CC O- l ' u-t '-* X ' O C O — — *- — - S C T Ü J C ; o r v j r ^ ^ c c ƒ"• T ï? C o — i s: « > o t r CL oJ 23 er 2T S " t o o > a -| O —• f - 1 o i cr m a i i (\J o 1 co cr a i •J3 C Y a. CJ 2. t—t Lu ,-H t— O in w e r- •— c O UJ o H W 3 VI ^ C — o Cr • o O C£ O ru c o ru o o • Cc • 44

^ .* — 5k O O O O O O ! o t C- O O O O C I :£, o o o o O O I - v o i n o o i r i r • o O1 o i C f f - X v> o- ~* o- <r X I cc i i n cc r -I " o i l ö o o r - o o o ï S i O O O X O O O S l L P C O X C G G Ï S . M T - iO J) o ir. *J \ y*t x x x o x o sr x x u~; -^ x vi f\( N N H I*. O O X O "O G IT O I 3 ^ C n j o r\j o —• o • • • • • • - ^ =r r u c I i 1 — I N C ï i/l N O x e — x u i o X o r- f*- cc o r - . X X V i ' - < X 3 - o ir. ( c œ ï M C ^ o • • • • • » • • S 3 .M "O 7 LT C CT O O O O O O 0 - C O t— .-< O O O C T C T i M X X X) — X o o c o o o • • c o i r J"> CU — t\i o 1 X ~-1 c o u i • o o o • o c v i o —« 1 o C" o » c-i r er o i T I O c o • o o •— O 1 O o • > • m LT n r u i ti-l ti-l <I X 7 ze o : o ü 1—< LU OC < • < t r J£ er t u r u c «* > LA 3 CO rxi • -.-« *~i r- 2 m cc • n j o : - 8 • o: • - £ "I ta a : sr CL TL X. I-I

c c v. © >v =J" \ \ r\j f\) \ S I — I c r ü l j ^ ^ ï c c w o i*- r^ * - — o o x r- s -D 0^ o- o ,0 (C O tC: f\j Oj c ^ - i O 'VJ 3T ^- O — co o =r o* -c *i X) c o — ^r e m er K> c * - «-1 c N"t o a — •-< CC' «C f l r - * I-< f\j o ' \ r \ j r u i T i r u N r u c i a j ; vC x N . o i T i i n c ( \ i f \ , K t f \ j a * i • » • • * • • £ X es r » r- ?• p- i o c c *-• .-t — —« *r i = • > »-1 K c r o o o o c o o o f— - H o iT i I c - H r -a LU i i r 3C t-t 3: O; i a »-* 46

S ) C C C S C C 5 1 « . • S . O O L T ' N . O O V . ' v O O O • » O O 3 S I C; G O O O X ir. ir ir- KÏ in O f - X CS o o c x te o o o ir x ru o o o o o ^ r*~v o fo C û f « C K l O X X O O X ! ? 0 O o c c a r o o c o — < c c r-M a o o o o o c- o a o- c — . - . O O O - H c < co >-LÜ £ ; et *t 4 ^ 'JO i f a i tx u o et <c < I s er: Z! ÜJ cr er c uJ L£ ££ X CC ru • ^ —t r^. K » 1 = j *-« h-» \T> a ; ^* o o i n o c o • o c-*n o « - 4 1 C e-o • o <r. . n ar. M — r - t T*. ff» t r 3 O .1T3 » O O M 1 er r^ er a = j — C l f*- -2 t I T =? <. £. i < Cl 15 C a I M 3 i ^ : H - t Ui

f**. n o o » o » ^T r- c- o **• o v u _{• »} » ^- »- a - - n Ü it l I « » e ïi — =r LT ru i r •£ o o c —• o s. • o o o o o o c- o e O C ~ => C' o o o o o c= O "> 9 o r j ,*1 - r j fo ; yi vi i r ? 7 ^ ^ ^ ^ f y ^ ' U r u M O CO 'M - * r g r ^ 3 L n v û N c û —< o ^ 2. O 48

l P C ! t C 3 ( C ! C X C Ï D O O J O — ' \ ' M ^ O :© © ( \ j r » o es «3 f - o =r - H c c o o c *?• o sC ^ - w ƒ ; * • r O O t C I CC ( T N - - C « CT I T* X a I C r r -U_ X> V O I X CT (NI U~ CT C r-. O -C O »O X -T LT O =C C — =C X • X O ' \ i O w "VJ r\j i ~ o ^ =r tr o *-< o o x* C C - ' C C ' - i - i G f ' - C O C O c o \ j r - r - o j * > © o i \ j a r u — ^r i r > © —• ~H O I O 2s © ~* a- cr nj œ x >c -« cr x *o

X =» o =o o o nj O. ,-. ^ OJ O O =T no c s r- c — * rvj Ki f\j "O r u c - H er o a ' M s r u o r u ; O O O r u X> T =* 3" »O *0 cc c - c c o o o o r u a o • o o c o — * • — t t r a p