6el!'0gt.Gtrooli' aan die
B.JP.K.
ns
'n
NnosblacL
RlEGfEi~~NCG
NlET !RANG
JEIENIHIIEHD§JFR 0 NI
V~IP{
!Ee~,rr~g~~lllTilg~
@([pf1'
V
<errlkllle~lll11lg
Jr
g. 5.
Kaapstad, vVoensdag,
1
Sept. ltH6.
No
.
·10.
§alm.:mewr~rrlknimg
CID1rca1R
Aaum.
cOJn~
u
D.
tt§ll&\caum
Dit-
kan:-e van die
~·erskillende
politicke
partyc om die
m
ePrdcrhPi<!
hy die vo1gende
verl..
ic
:.
ing
te
h
eha
a], i
s
druk
gedurcnde
d
ie afg
dop
e
wcke
iu
die
per
s hesp
reek.
Almal is die
mening
toeg('daan dat
d
ie
regt>
-ri
ng
in
'n
h
e.,onder<'
stf'rk
posisie verkcer
.
Uit die
o
ps
omming:; van d
i
e
toC'staml
hlyk
dit d
at
gccu enkf"le
party
cnige
hoop
het om die
re
gering tc
Yt>r::-laan
uic.
tensy
aile na!-oionaalvo
e
lende
grocpe
aan
'
n
vet·
enigde ft·ont
l<'f'n
di(' rcgPring
vcg
.
Di
t
is
die
mening van
sowel
ant
i-
as regeriu
g5ge-si
ude
hlaai•·
·
Hie voorstcl
\'!llldil· O.B.-leiding- dat 'n
bondgcnoot~l>apwat
oops
taan
vi!·
alle
na~iunaalgc!>inde ~roept•,gt•slu
it
moet
''
on!
teen
gemN·n:.kaplikc gt•\ are t·n
vyande, \ ind tot
:.o'n
mate
IJyval in
die
Afrtlmunsc
,-oll<sgdcdt•rc
dat daar
op
\cr,ldllende
pll'IUie reed,
ptaa ... ltl•e ooreenlwmslt• aangrgaan i ... ten
!.pytc:
Yan
dh•
ampll•li
l<
c
h
OU<.Ii
ng \"an die
11.:\
.1'.-lt>iding.
wat hom ll•cn
cnige
same\\
e
rtdng
wat die cr
l
wnuing \'an
tiie
O.
:U
.
inhou, \'er
sct
.
,.
Dat die Ges.
Party
se
k
anse
op 'n oorwinning in
die
a.s.
\'er-Jde
sing n
i
t'tig is
, w
ord
onom-stootlik bewys by die
on
tl
eding
van
die jong-stc sensu:-syfers."
skryf
die
polit~<·kelwnespon-dent ,
-
an die Suiderstcm. Hy
,-erldaar
dat dit• Xasic,r.aie
Par-ty
nie sal
wen
nie
t·
·nsy
die
onmoontlil<e gebcur en hulle
111staat is
om
'n
groot aantal
ste-Daar
is
reeds
bcrig van
die
ooreenkoms
wa
t in
Ladis
mith
gesluit is,
waar
die plaaslil<e
H.!'o:.P.-tak
met die O.B.
-kom-mant!o ooreengekom ht•l om
me-kaar wedcrsyds tc
ondcrstem~in
vcrband met
die hou van hul
funksics.
Uit Upington
berig komdt. E.
A.
!'\ei
dat
die
Jwmmnndo
van
\\"ilg-enhoutsdriit
'n groot
op-lewing
openbaar· na die
onlang-se rcorganisasic en die instel
-ling-
,-an
kommando-radc. Die
opcnbaring
Y
an 'n tcgcerte tot
samcwerking
b~die
plaa:-hke
H.N.P.-tak het gelci
tot
onder-lingo snmcspreltings wat
uit
ge
-Joop
hd
op ·n ooreenkorns
waan·olgcns
die twcc
organisa-sio.;s sal saamwerk
met
bchoud
van idcntitcit.
Daar ;, gt•\-ot'l
dat
oor die groot 'a·Hag>.tnld•c
!>::wmg<·'' t•rk
han word.
en
dal
die ldeine
re
n•rsldllc op
\\aar-dig'l'
wy:-;1• erl;:en l<an 1vor·cl.
Uit
Johannesburg
word berig
dat
op 'n
gesamentlil;:e
\'crga-dcring \'an die
plaa~lil<e H.~.P.ot
V.P
.. die O.B. en die
G!·ys-hcmde
\'Un
Benona-Xorthmead
ecnpariglik besluit is om in
be-lang
1an blank-Suid-Afril<a
me-l<nar
die
br
oederh
ancl
te
gee
en
dat daar '
n
beslistc
elntle
ge-maal< moet
word
nan die
Yer-d,•rflikc broedertwis 1·an dte
af-gt.?lope. tyd.
Daar is
besluit
tot ond.:rlinge
onderslcuning in die
g,·meen-sl<aplil<c stryd teen die
l<ommu-nisme en
die
tweclingbroers
J;:a-pitalismc
en imperialisme. Ellw
organba!>ic behou
!>Y
itll'n
titcit
rn<'t
\nile
erl>t>nning,
sondct· dat
m
et
die amptclil;:t• bclt'id
,
·an
lli1.~
saa
m\\
erl;:endl'
grocp1·
ingc-nwng word.
\"
cnlrr '>taan
die
dcur
oop
vir alh·
na ..
iunaalg,·-:;inde organl ... asit's
om
np
di•·-!.Clfde gron1hlag tut dit•
bond-gcnoot>olmp
t
oe
tc tree.
V
.
S.A.
Le
Rekening
Van
£223 Milj.
Voor aan S
.
A.
Die samcsprckin.e:s
tu~sen dieUnic-af,·aardiging t•n die
Ame-rikaanse
rege:-in~oor die
beta-ling
\'an die
bruil<leer~slwldaan
Amcril;a hct
na ses
1\'t.?ke
van
samesprel<ings nog tot gcen
be-slissing gelci
nie. Arnerik
a
ltet
nou 'n
gc ... pesifbPer·dt•
rl'l•cning
\'3.11£223 miljo<'n
aan die llnie
gcl'ig
\'ir
bruildl'cngm·derE'
gc-ll•\H
'
r.
Die eerste a<tnbod ,·an
die t:nie ,·ir die bctalmg ,.an
'n tolale bedrag Yan £11 m:IJoen
is dcur die Amr-ril{a:mse
rrg-e-ring- verwerp.
Die Unic het nou
weer
'n aanbod aan
die
Amcri-Jcaanse
regering
gedoen, maar
die bed
rag is nog nie l:t.:kt nd
nie
.
lr
~trw~
nun
tt
~lla1
~
~rrll1l
"J!
, ... .r·
.l.n HU!>Ian<l
wonl na
sl;:atting
nog etlil<
c
milj
ol·ne Duits
c
Iuygs-g,·nLng,·ncs
as
slawo
uang-l'ho
u.
Op die foto is die
eerstc
gt'lll'!)
Yan l'WU Ouit:.ers
te
si
en wat
onlangl:> na
hul
\'adcrland
terug-g ..
,tuut· Is
.
\'olgt>ns l't'n
lcotTespc
mde
nt
het
hullc
lwofsaaJ,Uk
bt•-!>tann
uit
SLelilikes, e
n
een
t reim
rag hct
sell
...
g lo
net uit
Juantc-::.inniges bestaan
.
j)j)
V
<er
lhoor'p
Af
g<efue9Jil11die0
Die
n·rhoor·
\an dir 31 Duits
e
kicr
s
;., \<'I'INle
~utcnlag'in
Xt•url'nberg
bei'indig-.
Dit
\\as die
l
ang ... tP
,-er·hoor in die
g<·-!>kiedt•ni..,
en hct
2'~7 ~ittingsdaegcduur. I>it• uit>.praalc,
\\al
dt·ur ... mm,g-t>
J;:orre!>pondentc
al
by
voot
ba
at
aangel<Ondig
i..,,
sal
OJI
23 s,•ptcmb
er gegec
word.
Die l<:ters is
Saterdag
tocge-luat
om elk
''ir
ti
t.?n
minute
'n
laaste woord te spreelc
IIP
rman
(;()ring
ht·t
op
die
tcenstr_ydig-hPid
f:'I'"'Y"
dat
gt>tuit>ni.,
\\at
dil' aanhlagtc gestaaf h
e
!,
aan-'
aar i .... maar sodra
dit ni1·
oor-•'Pngl'"'h'm
hl't met die aanldag
nit-.
i..,
diesdfde
).:"ctuit•nis
as
rn.,in•·•·d bt·.,kou.
Hy
hct \'Oorts
g-ese dat
wat Duitsland in die
lw:;cttf' Jande
gedoen hcl,
nic
,-ergdyk l<an word met wat die
no a winnaars vandag in
Duits-'•md d
o
er. 1.1e.
X~,,·erh<·t!c
word
1-{Cstn.op c:n and"r bate word
'1~
nnd
~r lancle weggenl•em.Rudolf Hcss
het
gese dat hy
l.ly
is om te
wcet dat hy
sy
plig
t
renoor sy vadcrland
en
as
na:-i• 'naal-!;osialis gedqen het.
,.Ecndag sal elc
voor
d1e
reg-b
ank
v
an
d
ie
Alma
gt
ig
e
vcr-sky
n -
tcenoor Hom
sa
l cl<
ver-an
twoordl'lik
wccs,
en ek
weet
d
at
Hy
my onskuldig sal
vcr-klaar. El< is oor niks spyl nie."
NOGi\IAAT.S Jl\11\UGRASIE.
-
Gedun•ndc
die
loop
\'an
die
maand
snl clric
Jwmite<'s
na
Europa
l'
crtn•k
wat hullc
sal
beywer \'ir· dit• keur ,
·
an
immi-grantc.
Hullc
sal hul
hoof-kwarti<'l'C in Br ittanj<'. Hollnnd
en Italic he.
Di~; oo::;merk I>< ommet die e•'rste \'e!d•.og ><owat
50,000
immigr:mte nit
l•:nge-land,
Sltotland.
\\'all
i
s.
Swcdl'
,
Holland,
JJclg-i(:, Frankryl(,
Jt;•-lie
en Cl'iel<eland
vir
Suid-Afrika
tc werf.
delike l<iesafdelings te v
erower
Hy
,·erklaar
dut na aanlc
id
in
g-van die jongste
sensussyfers
daa
r
'n
herafbal-cning van J
ties-af
delings
sal
plaaM·ind
en
dat
t
\\'ee-derdes
van
die
volks-•·aadslcde
na d
i
e \'olgende
ver-ldesing
stedclil<e gebiede sal
vcrteen woordig.
Die
Iwrr
espo
ndent
skr
yf
voorts dat daar vcertig
ki
csaf-d
elings aan die
Rand
af
ge
baken
sal
word en
saam
met die
ande
•·
stedelike
l<iesafdclings
in
'iie
land
sal
da
at
·
sowat
81
stedehkc
kiesafde!ings
wees waar die
H.X.P.
'n
taai
stryd sal
moet
voer.
,.Dna
r
word gehoop, '
skryf
die konespondE:nt,
.
,dat
Suidwes
reeds as vyfde
provin-sie van die Unie ingelyf
sal
1\'ecs wanneer die algemene
v..:r-kiesing gchou worrl.' Hy
\'<:r-Jdaar dat t!it die
posi~\evan di'l
\".P. nog meer sal \'ersterk.
EE::.-.<HEIDSFRO!'\T XODIC
In
dieselfde verband skryf
Die Vaderland
sc
politieke
!<or-resp
o
ndent:
.,Die jongste
sen·
sussyfers
word
in
politick~kringe
as ,-an die grootste
bete-kenis
besl<ou
met die oog
c.p
die aanstaandc algemene
ver-kiesing,
en
\'ernl
nasionaalgc-sinde
luinge
is van
mcni
ne:-
ll
at
hicrdie
syfers
m
eer
as
enigil'ts
andl'rs die noothaal<lildteid van
'n \
erenigde nnsionale
front in
die
aan!>taande
ve
rkic!.ing
hcld
rmtoo
n."
Die korrespo.1cknt
kom
t
ot diesclfde ge\·.)lgtr.!k
-king as Die
Suider·stem
dat
daar
by die volg
ende
verk
r
cl:>
ing-81
st
edelil'e
l<iesafd<'ling<; sal
w
ees.
Die
nasionaalgesmde
anli
-regeringstem, so
ver
!d
aar
hierdie
blad, sal nie
allee1
op
dtc platteland maar
ook in die
stt.:de gekonsolideer moet
\'!<'r<las
daar
enige
moontlikl•c·id
moet
b~staanom 11tc
reg~r ingby
die
volgende
v
er
kiesin<{
tl'
vcrslaan.
GROOT TAAK
,.As die
anti-regcringsgroepe
tluarin lmn ::.!nag
om twec
l<ies-nfdelings
in
Natal
te \'erower,
h
ctel•en
dit nog dat hicrdi<•
g-
t·oep
aa
n
die Rand
en
in
Pre-toria
2G
l<ie!>afdclin
gs
sat
moet
\\en
en a!
die Jd
t>
..,afde1ing..,
OJIdie
platteland.
vounlat
hy
'n
''
erhe
ndc
mcl'r<ll·rheid
in
dit·
Voll
;:
sraad
hct."
Onder
hierdic
G
e u
platte
landse
kiesafdclings
is
ctanr
versl<eie
k
icsafdclings
w
at
tot dusver nog
altyd
oorwe-gend
reger
ingsgcsind
was
-kiesnfdelings soos
Bel
hal,
Bar-berton, Losberg, om slegs
drie
in Trans,·aal te noem."
Die ontleding
\'an
die
toe-stand
,.bring
n:rder nan die
lig
dal die
regering
haas
onoorwin-baar
sal wees
tcnsy daar vo
or
die volgende
\'erl<icsing
verrei-kende
omwent
elings op
politie-ke geb1ed
plaasvind
en
nasio-naalgesinde Suid-A1ril<a
daarin
slang om
sy
gclcdcre
''ir
hon-dcrd )>ersent
te
konsolidecr,"
a
ldus
Die
Vad..:rland.
Die b
lad Tr
ek
,-erl<laar ool<
dnt die nuw
e
afbal<ening
tot
\'OOrdeel
va
n
die
Verenigde
Party
sa
l
wees.
,.Ceen enkele
party
l<an
hoop om dae
Verenig-dc Party by d1e aanstaande
al-gcmene
verl<icsing
te
\'erslaan
nic.
D
it w
ord
nie
openlik
deur
die ::.-.<asionaliste
erlH•n nic,
hoe-w
ei dit die basis \'an hui huidige
bedrywigheid is.''
BAKG VIR EEr\HEID
Nadat Die Suider·stem
eers
groot gepraat
het
oor
die
aan
-staande
oorwinning van
die
Verenig
de
Party,
laat hy
'
n
hoofartikel
\'
O
ig
waarin hy
die
mening uitspreek
dat
t!aar
wei
deeglil<
rel<ening gehou
moet
word met die feit dat. ,.daar
'n
nuwe
,eenhcidsfront'
tot
stand
l<an
l<om."
.,Hoewel daar nog gedurlg
struwc
ling is
tusscn
die
O.B.-hoofde,
die
::'\uwc
Orde-mense
en
die
Gesuiwerdc
leiers,
en die
Afril<aner-party
nog op
die
draad is,
kan
daar onder die
Ieiding van
n
persoon
soos
mnr.
X. J
.
H~n·enga !'o'n.,een-heid!Sfront"
ontRlaan.
In
daar-llir
g-oval
!;a
n dil
'
VOIH'ui
tsigto
dr t!ie Gesuiwerd
e
Party, of
al-tans v
ir
die
,.<'t>nheidsfront"
aanc,icnlil•
vc
r
b
t•
lt>r
wnrd
as
w::a.t
dir lmnse van die
)
lal
nn
-party
,·
andng i
s .
.
..
", aldus die
blad
wat
afsluit met die volgend
e
wanrskuwing: .. Afg~sien
der
-halwc van
die
s
kr
ale
l<anse wat
die Gesuiwe
rd
e
Party
staan
om
40
ekstra
setels
te
verower,
moet
daar du
s
rel<ening gehou
word met
hierdie
moontlikheid
en ;,al
gr·cn Sml'iter dit
l•a
n
be-Jw ... tig om
O}ldil•
I
OU\
'I'C
\'311die
\"erenigde
Pa
rty
te rus nie,"
I<
I<
•
g
Ek
is gclul<kig
om die dicnsto van mnr.
I•red.
Foblan,
vr
oeer van
Hepworth!!,
as
snyer in to "i
.
n.
Byis vasberade om
flYNuwc Firma
d
ie
1\.fEJ{l{Avan GOEIE
KLERE
te
ma.alc.
KOTZE
DI£
0..1~
.•
WOENSDAG, 4 SEPT.
1946
.
Unie=Duitser Gere
Antwo(Ord Op
D<ep(Q)r~@$i~=
\fr@e
Aile
vraelyste
wat
dC'ur die
Deportasie
-
kommissie aan die
Duitsers
gcstuur
is, wat in
aanmerldng
J'om Yir dcportasie na
Duitsland is reeds in die hande van die Iwmmissie wat nou op
grond van twintig
\'1':\Crnoet oordeel of
'n
man
uit
die
land
gcstuur
moet word of nie.
Onderstaande uittrel<scls van
antwoordc is
geneem
uit die
brief
van
'n
Duitser wat
gedu-rende
die oorlog
geinternee
r
was,
maar nie
'n
vraelys
ont-vang het nie. Uit
simpatie
met
sy bloedgenote het hy
die
vrae-lys
op
openhartige wyse
beant-woord
en aan
die
kommissie
ge-atum-.
Hy het
verl<laar dat hy dit
op homself
geneem het om die
vrae
openhartig te beantwoord
.,soos
dit
'n
nominate Britse
onderdaan
wat -17 jaar oud
is,
tref . . .
.
Ek is Duits gebore en
opgevoed
en as sodanig
kan
ek
die reg
eis om as een behandel
te word."
Op die \'l'aag
of hy
hom,
ter-wyl hy
Unieburger
was,
as 'n
Duitser wat
trou teenoor
die
Derde
Duitse Ryk
verskuldig
ls, beskou hct, lui die
antwoord:
,Ek
het, in oorecnstemming
met die aanvaarde beginsel van
il.lle
Engelssprckende
Afl'ika-nel's om
Engeland as
die land
van hul
oorsprong
tc beskou,
d.w.s deur bande \'an bleed."
Op die
vraag
:
Hct
u
ooil
ge-durende die
oorlog die wens
uit-gespreel<
dat Duitsland die
oor-Jog moet
wen? antwoord
hy:
,Omdat
cit
van
Duitse bleed
en
oortuiging is,
definitief
ja."
Het
u terwyl
u Unie-burger
was
u
vir militere dicns in
Duitsland laat
registreer?
,Ek
het nie
,
tot
my spyt."
GE\'VIGTIGER
Het u die Unie-owerheid
vcr-soek om die Duitse regering
van u internering in kennis te
stel? ,Xec
.
die
Duitse
regering
hct gewigtiger probleme gchad
om oor
te besluit as
oor
die
ly-ding
,·an
'n enkeling wat 'n
slagoffer \Yas
van die
Britse
in-tcrncringsbeleid."
Het u :t\azi-liedcre
gesing?
,Het
Duitse
liedere gesing.
As
u \·erkies dat ek die
beledigen-de termc van u vraelys
gebruil>,
stem
ek
in
dat dit Nazi
-
licdcrc
is.''
Is u bereid om te aile tye die
soewerciniteit van die
Unie
so-wei as Suidwcs-Afrika te
hand-haaf?
-
,Ten
aile
tye, op
voor-waanlc dat
llien1ie
soe\\'ercini-teit
nie
gesl;:en!l word soos
ge-dnrendc die perio!le
1914--19·~6vh· die
voordeel
van
'n vreemdo
moondhcid nie; maar in <liens
gest
e
l
worcl van die land
e
n
,·olk as geheel wat <lit as huJ
geboortcreg kan cis."
Haataanblasing V
O((})rt
~n
H
ospita(()ll
1\:ommunistiC'Se agitators
in
1\aapstau
is bc!>ig
om
die
nic-blanl<c lwvolldug in die
1>tacl
op
tc
S\\'CC'Jl ('IIaan
1
C S[lUOl'tot
gcwcldplt>ging van
allerlci
aanl
tccnoor blanlws.
Dit
het onlangs
wec1· tot uiting
g!'lwm
toe
nie-blanl;:cs
sonclcr
c'nigc
aanlc
iiling
dcur vooraf
geo
rg
a
ni
sc•cnlo
op-tred!',
bl
an
l<cs ni
t
<lie bussc
wat
clicns
tnsscn
J\aapstad
en die
G
roote
Schuur-hospitaal
docn,
gewccr hct.
'n
Groot
aantal nie-blanl;:es
het net na besoek-urc die
Son-dag by
die
bus-terminus voor
die hospitaal
vergader. Toe die
eerste
bus stilhou en blankes
nader beweeg, het daar meteens
'n
uitroep van:
,Sorg dat die
bl
. . .
boere nic ingaan nie'',
uit
die kleurling-gclcdere weel·
-l<link
Die meeste blankes het,
om
mocilikheid te voorlmm, en
omdat
hulle
in die minderheid
was,
maar afgestap na die
hoof-weg waar
mecr busse
,·erby-gaan
.
Die
cerste bus het
\'ertrel;:
sondcr
ecn
blanl>e
passasier
.
'n
Groepie
van sewc blankcs
waar-ondcr
ccn man, clrie
vroue
en
'n aantal kinders, het
besluit
om maar vir die volgende bus
te wag. Dit hct hulle
ge!uk
om
voor aan die tou tc
land~:te
l<em.
~l'oe<lie iwCC'de bus
s
lil-]lOU,
het
dicselfde bevel
weer-ldink en nie-blanlce vro11e
h
et
die
blanlws vasgrhou,
sodat
hul-le
nie in
die bus l<on I;:om nie.
'n Uitroep
van ,Bl.
. .
.
Boer,
varke, nou
sal ons ons rcgte vat
wat julie
ons nic wil gee nie'',
het
wecrklink. l:'\adat die man
homself
en sy
\'l'OUkon ontset,
het
hul)e in die bus gekom. In
die
bus het die meide die tlanke
man toegetakel, sy gesig
stuk-kend
gekrap, hul vingers
al
vloekende
in sy oc gesteek en
hom van
sy
bcursie
waarin
meer
as
£2
was. bcroof.
Die blankes
het Yan
die
lwn-dukteur geeis
dat
die
bus
nie
moct
vertrek
a!eer
die
polisie
opdaag
nie.
Hy
het gcwcicr.
Hicrdie ,·oorval
beldemtoon
opnuut
die dringende
noodsaak-likheid
van
optrede teen
die
Kommunistc
en
'n
aparte
bus-diens vir blanlces sowel as
nie-blanl<es
in
Kaapsta<l
.
,BOOl\1" IN
Nl'WERHEDE
.
-
Gedurende die
afgelope
agt
jaar het die t·ruto-waardc \'an
die
opbrengs
\·an die
Suid-Afri-kaanse
nywerhede
van
£150
miljoen tot £330 miljoen
toegc-neem. Dit
is 'n
persentasie\·er-meerdering van
120
pe~·sent.Die
aanta}
werlmemers
in
die
ny-wcrheidswercld
het
met
onge-,·eer 150,000 toegeneem, terwyl
die lone wat aan
hulle
betaal
is met
£.13
miljoen gestyg
het.
HOU\·I AA
...
GEKL.~\"AN
\'ERRAAD
.
-
Eric
Holm het
verlede
week in
Pretoria
in die
hof
,·erskyn
op
aanklag van
,·cnaad.
Die
saak is uitgestcl
tot 10 September en gecn
ge
-tuienis is afgele nie. Holm is
per
vliegtuig na die Unie
ge-bl·ing
.
Twee
Afrikaners,
A.
J.
Strauss en Pienaar, wat tydcns
die oor·log in Duitsland studeer
het, is ook aangelda.
SPOORWEGTARIEWE
EN
L'I'FLASIE
. -
Vanaf 1
Septem-ber is die spoorwcgtariewc,
reisgelde uitgcsonderd,
met
tien
persent
verhoog,
volgens 'n
aankondiging
Yan die Minister
van
Vervoer. Dit word as
no
-dig beskou omdat
die
spoor-wcguitgawe
,·enneerder
het.
Sakelui in
Suid
-
Afrika het die
mening uilgespreck dat die
vel·-hoogde spooruag slegs hoer
lewenskostc en inflasie in die
hand sal werk.
---
---
---Geslaagde
Laertrek
Vanaf
·1 -
8
Julie laaslede
het generaalslcap F9 'n goed
-gcslaagcle laertrelc gehou op
die
plaas Waterk!oof, distrik
Zee-rust.
Dit
was
die ecrste
paging
van F9
om so in gcmcngde
laer
(man,
vrou
en
kind) byeen te
kom;
en generaa
l
M.
S.
F.
Groblcr
voel tevrede met die
mooi begin
en
die
entoesias-ticsc dcclnamc bewys deur so
-wat
l 06
offisie1·c
en
brandwag-tc.
Gcnl.
1\L M.
Smith,
organi-scrcnclc
slafhoof
van
Gebieds-Genl.
l\1.
S.
F
.
Grob
l
er
lnvarticr F. hct die verrigt
in
ge
van die
.
begin af bygewoon en
die
gcncraalskap
waardeer sy
hulp in bcsondcr.
Die program
was vol
en
leer-saam. Dis
uilgevoer soos voor
-af bcplan en
het voorligting,
praltlicse dissipline,
toesprake
en
lesings
oor aktuele
volks-"raagstuld<c
wat nog
hcclwat
an,!cr
bylwmende
gcscllige
nomme1·s be\'at. Die atmosfccr
was uilslckcnd. gees en
gcsind-hcid reg \'anuit die
staan-spoor. Salenlagaand is 'n
be-siclendc hoogtepunt bercilc om
die
l<ampniUr.
Hiei·loe
he~:hc('}wal bygedra die ossewaens,
perdcwacns, kane en perdcrui
-tcrs, die tcntcgces en gcscllige
onclcrlingc familietoon.
Daar
was o
.
a. aanskoulike
fakkcl-''ct·Loon
dcur
perdcruiters en
!cdc
van die Boerejeug,
die
Lacrkoor
hel
l
iedere
g-esing,
ouclstryders
het om die
kamr-vuur
van
hul
l
c
pcrsoonlike
o01·
I
ogserva1·ings
verte
l
, ens.
Die dissiplinc
van die laer
was gocd en daar
word gehoop
dnt
volgC'ndc
l<ccr nog
vee
!
g1·o-tcr sukscs
])chaal
sal
word. Gat
ool\ clic Bocrejeugseuns en
\Vag
nog baie sterl<cr
vcrteenwoor-dig sal wees.
Gcbicdsl\warticr wens
F9
on
-der Ieiding
,·an
hoofgcnl.
M.
S. F. Groblcr gcluk met hicrdie
gelulddge
..
cerste poging"
.
ON
THOU
Wil
Nie
Moontlik
·
Na S.A.
As gcvolg van die pt·otcs wat daar van
die
Britse
publiel>
uitgaan
teen clie aanwesigheill van die Poolse soldatc
in
Engelan
cl
en
cUe
feit
dat
Engelantl nie wcet wat om met hierdie ongewenste
imm.igrantc
wat nie na Pole
wU
terugkct'J'
nic,
te
maak, sal 'n
groot
aantal
van die
Poolsc soldate dee!
uitmaak
van die
immi-grantc wat die
rcgcring van plan is om
na
Suid-Afril;:a in te
voer.
JJit gesldccl op vcrsoel;:
van
die
Britse regering.
In Engeland vind daar tans
protesvcrgaderings p
l
aas teen
die aanwesighcid van die
50,000
Poolse soldatc wat weens hul
wangedrag
ongcwcns geraak
het. Baie
min
van hierdic
Pole
was bereid
om
na hullc
vader-land terug te
gaan omdat
hulle
die kommunisticse
oorhecrsing
in Pole
vrees. Suid-Afrika is
dus die
aangewese toekomstige
vaderland vir hulle.
WANGEDRAG
Hierdic
so!date
het hu!
slcan-delik in Engcland
gedra
.
So
,·erklaar die Britse blad,
The
Vanguard: ,Ons
hct
baie min
sin1patie met clio
Pole
.
HullC'
verblyf
in
Skotlan!l
het
getoon
wat
hulle is.
Synde
Rooms-Katoliel<e,
het hulle duid
e
lilc
gc-toon
dat
'n Rooms-l{atoliclc
orals clieselfdo
is.
Die
Po
le h
ct
hulle
mecr
wangedra
as gocd
geclurcnde
die
tyd
wa
t
lntlle
in
SJ;:otland vcrtocf
h
et
.
(Daar is
natuurlik uitsonderings,
en
die
Amerikaners hct hullc net
so
l<rimineel bewys as die Pole)
.
Duisende
jong
Protestantse
VI'OUe
is verlci en baie
ly
van-dag as
gevo
l
g
daarvan.
Baie
van die wat getroud is, mag as
hulle
na Pole gaan,
uitvind dat
die
Poolse reg nie hulle
huwe-lil<e
crken nie
.
Die
Po
le
in
Slwt-land hct
gcroof
en ons \\'et to
,·erbt·eel;:," aldus die blad
.
I~
GEBREKE
Die oorlog het ontstaan om
-dat Engeland
Pole
opgestook
hct om die Duitse
eisc
tc
Ycr-wcrp. Eersgenoemde
het belo
-we dat indien Pole aange,·al
word, hy
Pole met
sy
eie
lig-gaam sal
besl~:erm.lly het
jam-mC'I'Lil> in
gebreJ;;e
gebly om s:r
bclofte na te lwrn. Die Pole
het
gee
n Yadcl'laml
mcer
nie,
en
Engeland
wat belowe het om
die onafhanldikhcid van Pole te
waaruorg,
is nie
in
staat om clie
Pole
te bewecg om na
hul
va-dcrland
tcmg te liCer
ni
c,
en
non
wil
hy
sy
\
'erp
ligting
op die
gcwillige
handc
van
genl.
Smuts a.fslmif.
Xa aanlei!ling van die onlangsc
gt>r·ug
dat daar
'n
moontlil'e
,J)altt'' tusscn die
H
.
N
.
P
.
en
die
Arbeiden,
in die Yooruitsig is,
sltryf die polilit>Jce lwrrC'c;ponclrnt
\'anDie
\\'eel;:blad. orgaan Y:ln
<lie Arbeidersparty,
dat
daar
gecu sodanige oorccnl;:oms
beoog
word
nie.
,Nogtans
is die
tyd
grlco
om
die feit
-
wat
nog
nic deu1· die
pcrs bel,end gemaalc is
ni
c
-!lat
so 'n oo1·eenkoms
agticn
maancle
gelede byJH\ t6t !<1ancl
gelwm
hct,
te opcnbaar.
Elc
is
nou in clio
posisie om aan die
Jig
te
bring
dat gcdurcnde die
1!H5
-
sitting
samcspre
l<ing
s
plaasgeYind het tusscn mnr.
l\1.
J. van
d
er Rcrg, J
•.
V
.
vir
Iiru-gersdorp
en
versl;;eic lede Yan
die
II.N.P
."
.,'n Oorecnkoms
\'ir
diC'
1948
Yerkiesing is
deur hulle
bespreek
en 'n gcsamentlil'e
manifesto
is deur
hullc
be-IOIEUR
plan. Die
berekening was dat
die Arbeidersparty omtrent
30
sete!s
sou verower
.
"
Naclat die saak aan albei
par-tye voorgcle
i
s.
wou dit
nie
vlot
nie,
maar
op een
stadium was
die H.:t\.P. bereid om tot
'n
ooreC'nkoms
tc
gcraak,
verklaar
die
blad.
('n
Engelse blad het onl'angs
berig
dat daar samesprekings
tussen die H.N.P. en
die
Arbei-ders plaasge,
·
ind hct
waarin
eersgenoemdc
sou
ondemeem
het
om minder
anti
-
Joods
tc
wees met die oog op die
Joodse
leiers in
die
Arbeidersparty).
HOFMEYlR§AAIL
OCAAJP§TAD
'W
(O}<eii\§cd{~~
4
~~Jl»!lo
W1ry«Ua~
®
§k~)p)ft~mUD~Ir
"'
§aut<er<!fimg
{f
§~Il»tt~r®lful~Ir
DIE O.B.,
WOENSDAG, 4
SEPT.
1916
.
BLADSY
DRI!!l
®eli.
-=Wmgifuunlk~il<e$
Dullstroom
Weens
die
uitgestrektheid
van die
k
ommando llct Du
ll-stroom \'anjaat· weer twce O.B
.
-funl<sics in twee vct•skillende
wyke gehou
.
Een op 5 Aug., en
een op 10 Aug. Xietccnstaande
die feit dat 'n groot aantal
\'
an
die Brand\vagte afwe1ng was in
die wintersvelde, het die
kom-mando weer daarin
gc~laagom
l
aaste jaa
r
sc
lt
crf
te bcreik
.
Die gecsdrif \'lam nog hoog
-'n feit
wat
deur ons vyande
baie bemg word. Ons wil
hier-mcc ook ons waardcring
uit-spreek \'ir die
ond~rstcuningwat
ons ont\
·
ang hct van
'
n
klompic Brandwagte
\'lllldie
Roosscnekal-kommando,
en
ook
van
vriende wat nic aan
di
e
O.B. behoort nie.
Die 0.8.
-
gees
is baie aansteeldik onder
ver-standigdenl,ende mede-Afrika
-ncrs.
-
(Korr.)
l\IERWEY
I
LLE
Op 10 Augustus hct Merwe
-ville se
Kommando
hul funk
-sic op die plans \'an Komdt.
I<oos Theron gehou.
Hoewel
dit
'n
kouse wintcrsdag
was.
het
dtt geen
uitwcrldng
op
O.B.-gee
sdrif
gehad nie.
Vroeg
die oggend reeds
hct
motor
-karre van aile rigtings ge
l
wm
.
Die
\'etTigtings
ISgc-open
met gebed deur
-:Is
.
Brink \'an
Sutherland. waarna ho
o
ilwmdte.
Brink 'n kort maar Jcragtige
toespraak gehou hct.
Hierna
was skyfskiet en under
ver
-mnald
ikhecte
aan die orde.
'''at
spesinle !of
verdien was die
middagete
wat
I<Ommnndante
Theron aan al die aanwesiges
\'crslcaf hct.
As
in aanmerldng geneem
word
dat
::.\[erwenllc
onder die
hngli lcste
drooglctocstan
de
ly, dan word hicrdic
funlcsi
e
as ecn van
die
sulcses\'Oiste
be
-gkou, anngesicn oor die
£31
in
-~;esamelis. met
'
n panr
lyste
nog uitstaande.
Baic
boere
\'erkeer op die trelcpaaie, dog
nietccnstnande
dit, was byna
twee-derdes
van
-die
kommando
teenwoordi
g.
LI:\DLEY
Gcdurende die middng \'an
9Augu!'tus het Lind
l
ey
'n puik
O
.
B.-dag-funksie gchou. Die
ver
-r
iglinge is met g-cbecl gcope
n
clelll· die 81-jarigc oom Dirk
Coct zee Braah·Jeis.
\'cn·crsings,
nanh.!werk en pannek
oc
k,
ge-bak \'an b
o
ltwietmeel, is
\·er-k
o
op.
?
~· ~~\
.
)
' 1
)
'
!
~
l
'j'
·
I'
1·
:1:
·
...:
/
~.«
Gcnl.
II
.
A
.
J
.
tlu
Toit
1'\adnt d
i
e
\'laghysings
e
remo-nic plaasgc\·
i
nJ hct. het genls.
H A. J du T
o
!t, en \'orster en
h
oo
fk
o
mdt
.
F.
J
Erasmus, elk
'n
t
o
cspraak gt
·
h
o
u
:\leer as
£20
is
ingesamcl. Die Boere
-dogters
h
et
£1 met hulle tafel
opgelcwer.
Dit
is
\'eral 'n
pres-tnsie
o
mdat hulle alma! n
o
g
maar baie
klein
is.
Groot Geesdrif Op
Clanwilliam
Die
mnnne- en
vrou.:--
l,
om-mando op Clanwilliam hct
nm-jnat· weer met ontembarc
gees-drif te \'Oorskyn gelmm, toe
hul-l~
op So.tcrdag
,
24 Augustus, 'n
gcslaagde O.B.-dagfunksie
on-der
Ieiding van komdtc.
A
.
.~ ,.
.
·~·
'
·"'
~
#
;> ,._$\. ~~«'V£.~-Genl.
Barry Lubbo
Mouton
en
k
omdt
.
G. D
.
du
Ple:ssis op Seekoei\'lei gchou het.
DiE'
hn~al\1'a
il
een
het die
prag-tigt' bedrng
nm £150 ing<·bring.
en
t
csa
m
<1
met and
c
r
g-l'ldc
\\at,nog moct
inl
wm
,
word die totn
l
c
opbt·(•ngs op
nilts mindt•t· ni<'
ns
£200
g"t''itcl.
Die gencraa
l
van
die
nfdeling, genl
.
Barry Lubbe,
was oolc tccnwoordig. Mel
die
op\·etling \'an goederc is
buttcn-gewone geesdrif aan die
dag
gelc en
'n
geslagte skaap het
SO\'ecl as £26
ingebring
.
Byna
\'
OOr die
voet is
goederc wat
teen
'n
h
oe
bod
toegeslnan
i
s,
weer
tcruggcgee en 'n
ham
by
,·oort·ecld moes tot
sewc maa
l
opge\'cil word.
TZITZfl(Ai\1;\lA
Die Brandwagte \'an
Tzit-zilcammn
hct O
.
B.-dag op
l
0
Augustus aan
die woning van
lwmdt
.
0. J. Terblanchc
gc-vier
.
By hierdie gcleentheid
was gcbiedsgen
l.
Botha
aan-wcsig. \Vecns die gewciJigc
recn Icon bnie
Y
an die
l
edc nlc
tccnwoordig
wees
nic Dit
leon
egle
r
nie die gcesdrif
van
dlc
aanwcsiges clemp nic
.
In
'n l<Ol't t
oesp
rn.
a
l<
het
genl. Botha die beleid van die
Ossewabrandwag
verduidclilt.
Die funksic het die m
o
oi
be-drag ''an meer as
£28opgelc-wcr. -
(Korr.)
llOSVELD
Die Bosveld-l<ommando gaan
Fondsdng
op
12 Septcmh!'r
by
dre \\'Oning
\'an
mnr. Jansen
Yan Rensburg.
Colinton,
vier
myl \'an Alldays, \'ier.
Die
lwmmnnclant-gcnl., dr
.
Hans
,·n.n
Renslmrg, sal dan
teenwoordig
\\'e
CS.
Die
rcorganisasie \'an
Fl
A2
en
F1A7
i
s nog
aan
die gang.
Die nu\\'C kommandant
\'an
ltierdic
afdeling
is
mnr.
J.
Ste:-rn \'an ·wentworth. Hy Is
beno!'m in die
plek
\'an I<Omclt.
J.
:Vfeintjics wat weens die
gc-son
dh
eicl
van
sy eggenotc
nie
meer die taal< !ton
\·oJ\·oer
nlc
.
Die lwmmanclo's
moct die
dood \'an velk
C\i<"olaas
Oost-huizen en br::mclwng Van dcr
).fcrwe betreur.
Hulle
nfsterwe
is
'n
g-evoelige
verlies
vir die
Bewcging -
(Korr.)
N
El'REXBER
G -
HOFUIT
-SPRAAl~.
-
Die vonnisse \'an
die Duitsc leicrs
wat
sedert
\'er-Jede
Sept
•
·mbet
·
in Keurenbcr·g
\'erhoor word, sal op 23 Sept.
bekend gemaak
word.
Dnar
word
n
o
u rei.!Jings getrcf om
die
Duitsc
oorlogsnywcraars
en
ander ,.minder
b
c
langr
il<e
oo
r-logsmisdadigcrs"
ook
te
vcr-hoor. Hicrdie hof sal nie
inter-nasionaal wccs nie.
Geesdrif Brand
I
W A A R
-
D E
VIR
GELD
In Oos-K aapland
Gencraal P. J. Botha, Icier
\·an
Gcbied B, doen
verslag
v
a
n
'n
vnsbcrnde O.B.-gees in
Oos-Kaapland.
Na
'
n
uitge-breidc rcis
in die
Noord-ooste-like dele \'an Gebied
B.
Vir
0.8.
-
dagfunksies
was
genl. Botha in Humansdorp en
omstrel<c wanr sl<ittercnde
by-cenlwmsle gchou is, en goeie
bedrae vir
die
O.B.
ge-in is
.
Op
7
Augustus
hct Jeffreys
Baai se
lwmmando's 'n
fun
l
<sic
gehou op Fontcin. waar di
e
be-kwamc
ll'iding
en ywer van
hfkomdtc Swart nie min
daar-toe bygcdra hct om die
byccn-koms 'n groot sulcses te maal<
hie.
Op
8 Augustus
het
gcnl.
Botha ccrs op
Jouber·tina
by
komdtc
.
Kritzingcr en toe op
Louterwater
by lcomdt. D.
Ra-demeyer die dag se funksi('S
bygewoon.
Die
laaste \'an
die
re
eks
bycenlcomstes is
gehou op
P
ahnielfontcin by
Jc
omdt.
0.
T
erb
la
nchc.
Die gees van
\'olharding
en
selflose
opoffcrings was
deur-gaans is oorcenstemming nwt
wat \'an 'n
O.B.
Jean
verwag
word. Selfs \'OI riviere en
on-gunstigc
wcersomstandighecle
kon
nic
vcrhoed dat
offi!<icrc
en
brandwagtc op hul plclcl<c
was nie. Oor die
geld~lilteon-derstcuning
lean net
gese word
dat waar 'n O
.
B. gewilhg is
om SO\'ecl ns 30
'
-
vir
'n
gc-slngte hoendcr te betaal dit
bc-wys
i
s
van
gecsdri'ftfge oortui
·
gin
g.
\\'eens die vreeslike
droogtc
wut
nog ht•crs, is dit gocd
gc-dink om die .Jaarlil,se
funl<-sies vnn Adelaide, Slagt
c
t·snt:l<
en
Somcrset-Oos
nog 'n ruk
l
tre
uit
te stel.
SLAG
TEEN DUITSE
WETE~SKAP
Die \'crnaamste
ckonome van
die \'icr besettlngsowerhede hct
ooreengekom om
die Kaiser
Wilhelm-vcrenlging,
die b
e
roem-de wetensltaplike
navorsings-organisasic in
Duitsland,
te
ont
-bind.
Kragtens
die ooreenkoms sal
die
vereniging
opho
u
om te
be-staan hocwcl bnie van die
labo-ratoriums behoue
sa
l
bly vir
vredeslydsc wctensl,aplil<e
na
-vorsing.
In
die chemic
en
natuurkundc
maak
byna cllteen van die
vcr-cniging sc navorsingsinrigtings
aa
n
spraak op
'n
Kobel-pt·ys-wenner
.
Prof.
Albert Einstein
was
een van die voorsitters van
die
Yercniging
voordat hy nn
Amcril<a
\'Crtrck
het
.
Amerika
Begin
Terugldap
Publilcasics
en koerantmannc
wat
onder beslcerming \·an
Rus-la!1d staan, sal \'Oortaan uit die
Amcrikannsc
besettingsgebied
g
e
weer \\'OI'd
in
ooreen!-!lcm-ming
met die Russiese be
l
eid
wat
ge('n Ameril<aanse or
En-gelse publikasies
en
pers\·er-teenwoordigc•·s in
die
Russics-besette
gcbit•d toclaat nie.
Tyd-skrifte, boelcc, ens
.,
wat
tans
in die Amcrikaanse gebied
sir-kulcer
en
van
Russiesc
oor-sprong
is, sal in die ban gedoen
word.
Rusland
ll
et
nog nooit
enige
Ameril<aanse
koerante
in
die Russies-bcsctte
gebied
toc-gelaat nie.
Goeie Voedset
Vars Lug
Ontspanning
Rus
- H
ie
r
die
Vier
Vereist•~s
v
it·
Go~ie
Gc.:;
on
dhe
id
vind
v
enulling
by
Die BAD
"fAT
armwatcrberg
Sonnig
e
Gesonclheidsoord van
die
KJein-Karoo.
Aangename
Geselskap
en die
\Vater
wat
gcnees
bicd verdcre
Verkwik-l<ing
vir
Liggaam, Siel en
Gees.
MODEHNE
{;ERIEWE
BILLIKE
TARIEWE
Telefoneer om Al<kommondasie
:
War
mwat
erherg
~o
.
I,
or
sl<ryf t>an
:
Bes
tuur
de
r
,
Bad
\~'ar
mwater
h
e
i
·g
,
oor Ba
rry
dale,
K.P.
5240--4
\V
.
YOJGT
(Etlms.)
Bpk
.
Fabril<ante
Yan
Kelch•
r-
en
B('1'proeii
u:z.;ma1'
ii
nt"rie
Bu._
10
-
IIUGENOOT (I{.P
.
)
ATOO:\ISALF
WO:"DERl\IIDDEL \ir
Aam-b
c
i
e
,
all
e oop sere, om
lop
c
en
uitslag.
Prys: 2 ons, 4/-; 1
.
ons
,
2/3,
K.::.\'l
.
B
.
Rig- aan:
Eerw
.
G
.
\'AN
RE:'IlS.RrRG,
Oosthul~:en
...
traat
212
Posbus 14,
\\'armbad,
Transvaa
l
4S¥6. ::7
Ons
Q<;C'no
g
~t<·cdsLEIDING
S.A
.
GU
\F~TEEN
-
EN
iHOXl''1EYfW£RKE
(EIEXS.)
Bl'l~.\'oortrdd<t'r\\<'g
-
::\L.UTLAXD
MEUBEL§
PRYSE STYQ VINNIG
KOOP NOUl
Ons
hou
alleenll.k goe
le
kwnlltelt Meubelo
1n
voorraPd
VVerda
M
eu
belha ndelaar
s,
(ElE.."\"D
O
liS)
6EPERK
Groote
Kerkgebou
-
Knaps
ro6
TE 1\:00P AA
.
..
~GEBIED:Gouclmyn
-Sto
etery
bied aan
Op-reggcteclde
Irish
Hunter
en
Pcreheron
1\rerrics
en
Jong
Perdjies
uit
ingc\·oerde
ouers
.
Ool< l<'ries
-
en Jerseylcocie,
Ver-se en Bulletjies uit bcste bloed
-lyne
geteel. -
A.S.
Z
eeman
,
Goudmyn, Robertson
.
TK5526
lllU;\'G U ~IO'rOit \'lit llt>Dll:l'.'L'IO
EX REl'.\lt.\SU:s
na
Premie
r
Scnicc Statio
n
ll;lrnrtstrnat 3~ lL~-\I'STAD 52·1G
ALGEl\IENE HANDELA.AB
en
PR
OD
UKTE
-
KOPER
§.
J
.
KRYNAUW
vir
Kruid
cnier
sware
teen
die
billikste
pryse
.
Beste
lllngs word
opgcnecm
en
onmiddellik by
u
huls afgelew
er
R/v
.
Garcia-
en N11wes
tra.nt.
Foon
68
Bus
M
BE..<\
UFORT-
WES
.
G.
A. Fl(:HAROT
.
Rp
k
(·Lld A.1'rll<Aanso HAndclsln.!IUtuut
1\lAS,JINEIUE,
l'S'fEit\V ARE.
PRODCKT~~EL,~SFoon
700
Opgerlg 1848
BLOE:HFO~TEI~
PLU!MVEE
l>Jf' Hi',tf' Fimln ttnl 11 I'Ll J\1\~ta;J·.J.LJt-... t-n :,nth·r PHOillhTL :l!l.n
tt! .... tuur I-.;:
C.
i\1.
ELOFF E:\ K!E
.
(};dm".)
111•1.-~JC•Ht.:\l ~RI\. fPo"bus ':"U~S) :'\~wton
