Ontwerp zaai-unit

Citation for published version (APA):

Terstappen, A. F. A. M. (1980). Ontwerp zaai-unit. (TH Eindhoven. Afd. Werktuigbouwkunde, Laboratorium voor mechanische technologie en werkplaatstechniek : WT rapporten; Vol. WT0478). Technische Hogeschool Eindhoven.

Document status and date: Gepubliceerd: 01/01/1980 Document Version:

Uitgevers PDF, ook bekend als Version of Record Please check the document version of this publication:

• A submitted manuscript is the version of the article upon submission and before peer-review. There can be important differences between the submitted version and the official published version of record. People interested in the research are advised to contact the author for the final version of the publication, or visit the DOI to the publisher's website.

• The final author version and the galley proof are versions of the publication after peer review.

• The final published version features the final layout of the paper including the volume, issue and page numbers.

Link to publication

General rights

Copyright and moral rights for the publications made accessible in the public portal are retained by the authors and/or other copyright owners and it is a condition of accessing publications that users recognise and abide by the legal requirements associated with these rights. • Users may download and print one copy of any publication from the public portal for the purpose of private study or research. • You may not further distribute the material or use it for any profit-making activity or commercial gain

• You may freely distribute the URL identifying the publication in the public portal.

If the publication is distributed under the terms of Article 25fa of the Dutch Copyright Act, indicated by the “Taverne” license above, please follow below link for the End User Agreement:

www.tue.nl/taverne

Take down policy

If you believe that this document breaches copyright please contact us at:

openaccess@tue.nl

providing details and we will investigate your claim.

Ir. L.

J.

A.

i10utackers

I: .

o

N T W E R P Z A A' - U N ,

T.

d.oor: -A.F.A.M. Terstappen.

ûatum: mei 1980.

Bedrljr: T.H. Eindhoven.

Begeleider: Dipl.ing.J.A.G.Kals.

Begeleidend docent: ir.p.A.G.Peeters.

PT

rapport nr.:

0418.

materiaal geconstrueerde zaai-unit,waarbij ~evens de problemen· worden besproken die tijdens de construktie en fabriKage van het prototype optraden.

Bijzondere aandacht is tevens besteed aan de verwerking van roestvaststaal en de uitvoering van de dieptrekbewerkingen. Het unit werd uit plaatmateriaal vervaardigd om zodoende een zo laag mogelijke kostprijs te krijgen,welke in dit rapport·1door middel van een globale kostenberekening wordt benaderd.

Zusammenfassung:

Dieser Bericht befasst sieh mit dem Werdegangeiner Säh-Einhei" . aus roatfestem BleehwerHatoff fUr die Landwirtsehaft.

Mehrere Probleme,welehe sieh während der Entwieklung und Het-stellung eines Prototypes vortraten,werden diskutiert.

Dabei wird der Verarbeitung und der DurehfUhrung der unter. sehiedliehen Tiefziehoperationen besondere Aufmerksamkeit gewidmet.

Der Zweek dieser Arbeit war es in erster Linie,mittels der

MHgliehkeiten der Blechumformteehnik ,mHglichst niedrtge Hers~ell, k..:Jsten pro E·lnheit zu erzielen. Deswegen wird versucht ·die Hatellkosten pro entwickelten Einheit ewhätzungaweise zu er-mitteln.

3. Ontwerp zaai-unit. 4. Werking zaai-unit.

5. Materiaalkeuze zaai-unit. 5.1. Keuze H.Y.S. soort.

5.1.1. Verspanende bewerking. 5.1.2. Koudvervorm bewerkingen. 5.1.3. Warmvervormen. 5.1.4. Reinigen/ontvetten. 5.1.5. Solderen. 5.1.6. Lassen ..

5.1.7. R.Y.S. kwaliteiten voor de te lassen onderdelen.

6. Het dieptrekken van de onderdelen. 7. Beschrijving en constructie van enkele

onderdelen. 7.1. De uitmonding. 7.2. Produktie zaai-schijf. 7.3. De bevestigingsschijf. 7.4. Het afstrijkmechanisme. 8. Machine gegevens.

8.1. Berekening van de ponskrachten. 8.2. Berekening van de dieptrekkrachten. 9. Kostprijs bepaling. 3. 4,

5.

5.

6. 6.

7.

7.

8. 8.

9.

11. 14. 14. 15. 17 .. 18. 19. 19. 20. 23. 10. Conclusie. 25. aantal bijlagen: 10.

LiteI!atuurljjst: 1) Stiomak/THT,

Materiaalkeuze in de

.

werktuigbouwkunde,educaboek,197ti, . .

blz.~le 37 t/m 51,Alg 58-59. 2) Dipl.ing.J.A.G. Kals,

Dieptrekken,grondslagen ~an ~e mechanische technologie, cursusjaar 1968/69,le druk,blz.l.28-1.32.

I I

3) Ir. W. L. Brocx/E. J . Brom/P. c.T .Hut/lr. V • M. G • Kamm/lr • A. J • J. Laurs/ Ir.A.Verheugen/lr.H.van Vliet/lr.F.P.M.Wjjnheijmer,

WerktuigbouwkunJige informatie voor de H.T.S.,Nijgh&Van Ditmar, . 1971,blz.123-151.

4) Ir.J.A.G.Kals/Dr.lr.J.A.H.Ramaekers/lr.L.J.A.Houtackers,

Plastisch omvormen van metalen,T.H.E.,Juli 1918,blz.2.2.-2.5. 2.28,3.11,4.5-4.13.

5) W.P.Roma~ovski,

h lengte raakljjn aan trac-trix volgens fig.l

h' hoogte dieptrekprodukt

s momentane plaatseljjke plaat-,stripdikte

1 lengte van de snjjkant

a,b meetlengte

c correctielengte bij buigen

rF buigradius

wrijvingscoëfficiënt volgens Coulomb

FR

Kracht in radiale richting

F_p proceskracht of machinekracht

ware spanning

~A,R,T spanning in axiale,resp.radiale,resp.

tangentiale richting.

~v vloei spanning

ä

effectieve of vergelijkingsspanning volgens

e C n

Eo

A Von Mises !

grootste nominale trekspanning "treksterkte"; sChuifspanning

grootste nominale schuifspanning natuurlijke of logaEitmische rek effectieve deformatie

grondtal natuurljjke logaritme

UtI'_-i.(,.~~5

'rl-L);t-e..-~8eifieke deformatie weerstand volgens Nadai

verstevigingsexponent volgens Nadai voordeformatie oppervlakte

( L )

( L )

(

~

)

( L )

( L )

( L )

( L )

(

-

)

( . MLT-. l ) ( MLTrl) (ML~lT~2) ( ML-. l T-- 2 ). ( ML-1T-2 ). ( ML-l T- 2 ) . ( ML- l T- 2 )' ( ML-l T- 2 ) . ( ML-1 T- 2

y .

(

-

)

(

-

)

(

-

)

( ML-1 T- 2 )

'X

(

-

)

(

-

)

( L2)

1. Voorwoord:

De tot heden in de agrarische sec ter gebruikte pneumatische zaaimachines waren slechts bruikbaar voor een beper~t aan-tal zaden.Het gevolg hiervan was dat voor het zaaien van grote of kleine zaden,men Verschillende machines mOa.st ge ....

bruiken. '

Door de heer Schoenmaekers is~ aan de T.H.Eindhovd~n ge .... vraagd om: een uni

verse~le

zaai-uni t te ontwikkelen

~

doo;r' eenvoudige handelingen voor zowel grote als kleine zaden is te gebruiken.

Tot het komen van deze konstruktie en resultaten zou ik de heer J.A.G.Kcls,de heer M.Smeets en de heer P.B.G.Peeters willen bedanken voor hun hulpvolle begeleiding~

2. Inleiding:

De functie van een zaai-unit is het vanuit een voorraad ZadeldTl

lsteedtS~;~,,:)~}Lale.~c~I~'!.t,.~kunnen oPdPakkend~n dibij~

hOPteen be

t

-

~

paa momen weer os a en,zodat e zaa Jes . e voor

bewegen van het voertuig

~

een bonstante afstand. van

X·"

elkaar komen te liggen.

Om dit te kunnen realiseren zijn vele verschillende mech$.0' nisch en pneumatisch werkende zaaimachines gekonstrueerd, waarbij deze echter slechts een bepaald Boort zaden kunnen verwerken.Door uitwisseling van bepaald.e onderdelen kunnen

Jv'.IN'H..t.:J~.AL V

sommige zaaimachines meereiel"'e zaden van ongeveer dezelfde ""'. afmetingen zaaien.Met behulp van de pneumatische zaaimachi~

'; c!:-t ~(~:'..J",J ~-4 . .(-"< .

nes word.en bij het zaaien van de kleinste zaden,Wal:i:lfr_de 'X

meeste komplikaties geven/de beste resultaten verkregen. De tot heden gebruikte pneumatische zaai-units werden echter vooral door mid.del van aluminium spuitgietwerk gemaakt.

B~ het te konstrueren universele zaai~unit werd,om deze dure bewerking te vermijden het unit uit plaatmateriaal ge-maakt,waarbij vooral de nadruk gelegd werd op de konstruktie voor het zaaien van de kleine zaden.

Het zaai-unit is universeel gedacht voor verschillende soort-en zaad door de uitwisseling van de zaaischijvsoort-en soort-en voor de grotere zaden ook door uitwisseling van het deksel met de

W'jeQ.Nl

3.

Ontwerp zaai-unit: "l)J/ffédb;!(y/J

iJ;'

lorle

X//)f}é'/) d;j

ii/hslöf):;f/{/i//ès

lIerIlJjde;},

De meeste bestaande matische zaai~units berusten op het

pri~cipe waarbij er z een onderdruk achter een

ronddraai-ende schijf bevindt,waarop op een bepaalde steekc~rkel een aantal gaatjes zijn aangebracht. Wanneer er zaad voor de schijt aanwezig is,blijven deze door de onderdruk voor de gaatjes hangen. Door het vacuU~ op een bepaalde plaats te onderbreken zal he-t zaadje loslaten en kan hierdoor omlaag vallen. ,,'

Bij het konstrueren van het zaai-unit werd van dit zelfde principe gebruik gf)maakt.

,J~~~)jijo\.~~d~ekening

mee gehouden

~

worden,dat

wari~~~r

een samenstelling van

mee;;~iÎ'e

zaa1-, /." 'L h~

uni ts, aangedreven', dóor een centrale as,~ geheel toch een zaaibreeáte van minimaal 50 mm tussen twee rijen moet kunnen bereiken.

LUi

~ praktische ervaring is gebleken dat deze gaatjes het beste op een steekcirkel van 190 mm kunnen liggen.

D' ,cr' cle ' '/

Tevens .me-e13't er.~ij ~het ontw~~pell{ rekening"(~~êhoUderi,~~qI'<!,~.~ (lDetd'e'reeds bestaande patenten.J

~nkele van de voornaamste patenten zijn: - vacuUmaanzuiging via de aangedreven as. - het afstijken van de zaden d.m.v. tanden.

(afstrijken dient, toegepast te worden om te vermijden dat ·h" ee 0 t WIe e.,r 7.2;;;,d Jes

er meerdere zaden voor een gaatje blijven hangen.)

Doordat de gaatjes op een steekcirkel liggen,kan men slechts gebruik maken van de volgenae twee principes:

de gaatjes liggen in een vlak,dus b.v. op een schijf.l - de gaatjes liggen in de omtrek van b.v. een buis

OS

Bij het gekonstrueerde zaai-unit is voor het eerste principe gekozen omdat bij het alternatief complicaties optraden bij

~ c_ i'~' ;"IC rl; Ct ~

het onderbreken van de in de buis be~e onderdruk,op de plaats waar het zaadje zou moeten vallen •

(

wt;>á

ervaringen met afdichtingen van zaai-units van

konku-renten,zoals eeN metalen schijf op een nylon pf gietijzeren afdichting,kon gekoncludeerd worden dat een enigs2$ins a:x.iaa~

beweegbare metalen schljf op een bronzen- of slljtvaste koo~­ stofring de beste rea,ultaten gaven in een stofacht~g~ omge-ving.

Blj het prototype wordt de afdichting gerealiseera doordat een roestvast stalen gaatjesschijf tegen een loodbronzen afdiaht-ingsring aanloopt.

4. Werking zaai-unit:

Om een constante onderlinge zaaiafstand te krljgen is een construktie bedachi waarblj men dus ook gebruik maakt van onderdruk.(zie bijlage

1).

Deze)door een centrifugaalpomp~ontwikkelde onderdruk bevindt zich in kamer A,afgesloten door een vlakke sChljf,waarop zich. op een steekcirkel van 190 mm,een vaststaand aantal gaatjes bevinden.Doormiddel van een regelbare overbrenging wordt deze gaatjes of zaaischljf aangedreven,waardoor vanuit de zaadvoor-raad door de onderdruk een of meerdere zaadjes voor een gaat-je blijven hangen. Tijdens de verdere roterende beweging van de schijf wordt er door de afstrljker B voor gezorgd dat er slechts een zaadje Rer gaatje overblijft.

Wanneer het zaadje op het laagste punt is gekomen,worut de onderdruk opgeheven,waardoor het door de zwaartekracht in een vantevoren gemaakte gleuf in de grond valt.Het zaad dat zich in een gaatje vastgeklemd heeft,wordt vlak na het onderbreken· van de onderdruk losgestreken,waardoor spreiding in de zaai-afstanden wordt verminderd. Voordat het gaatje vervolgens weer opnieuw door de zaadvoorraad komt,wordt het nog door de uit-tredende lucht van de centrifugaalpomp schoongeblazen •

_..

5. Materiaalkeuze zaai-unit:

Bij het maken van een keuze uit de bestaande plaatmaterialen is rekening gehouden met de eis dat het zaai-unit bestendig

.

moet zijn tegen de inwerking van de tussen de zaden zittende

sI nip}'

Ir)

'fYle+- de !hvlof'c!cn \,./

chemicaliën,~ of ~r samenwerking v~e weers0mstan-:" »~

di~den.

Via een eenvoudige waarde analyse (zie bijlage 2) blijkt dat he1; goed corrosiebestendige envervormbare R.V.S.,of verzinkte

plaat hiervoor het beste geschikt is.

Doordat het zaai-unit in de loop van de jaren toch represen- ' tatief moet blijven is besloten het uit R.V.S. plaatmateriaal te maken. Vanuit psychologische,verkooptechnische gronden zijn alle van buiten zichtbare onderdelen van R.V.S. gemaakt.

5.1. Keuze R.V.S. soort:

De op basis van ~zer met meer dan ca.12~ chroom bestaande legeringen zijn op grond van de samenstelling en structuur in vier groepen onder te verdelen.

nl. - ferritisch roestvaststaal. - martensitisch roestvaststaal. - austenitisch roestvaststaal.

- precipitatie hardend roestvaststaal.

(voor onderling .ve.rschil in eigenschappen zie bijlage 3). Afhankelijk v~n de te kiezen materiaalsoort zijn de fabri-kage eigenschappen ook afhankelijk van de te verrichten be-werking.Om enigszins een inzicht te krijgen welke materiaal-soort nu het meest toepasselijke is,worden nu enkele tijdens de fabrikage van het unit meest voorkomende bewerkingen besproken.

Het verspanen van de ferritische roestvaste stalen geeft in het algemeen weiniger problemen dan de bewerking van de austenitische kwaliteiten.Aangezien de ferritisch roest-vaste~stalen pas na een eindbewerking d.w.z. veredeld,

geslepen en gepolijst werkelijk bestand zijn tegen de iu:werk'!""·· ing van luchtcorrosie,vocht,enz,worden de te verspanen

onderdelen van het zaai-unit uit austenitisch roestvast staal gemaakt.Oe verspanende bewerking van de austenitiscn& kwaliteiten wordt bemoeilijkt door de grote werkverstevig-" ing en de duktili tei t (lange spanen) '" Ook de sl.echte warm-"·

~egeleiding met de daardoor vergrote kans op plaatselijke

oververhitting is een nadeel.Het energieverbruik voor het verspanen ligt ongeveer 50% hoger dan bij zacht koolstof staal.Voorwaardên om goede resultaten te krijgen zijn:goede koeling,scherp,en zo stijf mogelijk opgesteld gereedschap van hardmetaal of snels~aal en een lage snijsnelheid bij een grote aanzet. Voor de te verspanen bussen is de austenitische roestvaste staalkwaliteit AISI type 304 gekozen.(DIN

XS

CrNi18.9) Eigenschappen:Standaardkwaliteit;veel toegepast zeer goede corrosiebestenJigheiá in o.a. atmosfeer,zuren, voedingsmiddelen.

5.1.2. Koudvervorm bewerkingen:

Wat betrekt het dieptrekken,hebben de austenitische roest-vaste staalsoorten de beste eigenschappen.Ondanks het reit dat de ui tgang.·~rf:k vastheid ten opzichte van ongelegeerd plaat- en banJstaal in dieptrekkwaliteit hoger ligt en de versteviging bij deze soorten groter is, veroorloven de hoge rek en taaiheid een zeer grote vermindering v.an de

door-snede.Wel is voor het vervormen grotere kracht verei8t~ Voor de te verrichten dieptrek-bewerkingen kan vanwege. de goede korrosievaste en koudvervormingseigenschappen ook het beste de ~ustenitische roestvast staalkwalitei1 AISI type 304 gekozen worden.

Voor het verkrUgen van ~,n grote sterkte en een gdede . oppervlaktegesteldheid is het noodzakelijk deze staalkw~­ liteit in koudvervormde toestand te gebruiken.

De ferritische roestvaste staalsoorten laten zich minder goed koudvervormen dan de austenitische,tussen gloeien ~a~ bij sterke vervorming vaak noodzakelijk zijn.

5.1.3. Warmvervormen:

BU war:mvI:J.:'vgrmen dient er op gelet te worden, da t het roest ... vast staal niet langer op de vervormingstemperatuur gehouQ,Eut'. dan strikt nood~akelijk is.

Het verdient aanbeveling de chroomstalen AISI-430/420/416 af te koelen in de oven of onJer as,aangezien bij afkoeling in lucht de hardheid bU deze soorten sterk kan toenemen en bovendien meestal haarscheuren zullen ontstaan.

5.1.4. Reinigen/ontvetten:

Zowel de austenitische als de ferritische roestvaste staal~ soorten moeten worden ontvet alvorens ze worden gegloeid, gebeitst of gelast. Dit ontvetten gebeurt door wassen met hete alkaliän of organische oplosmiddelen,zoals tetra en perchloor-aethyleen.

Ontvetten langs elektrolytische weg komt alleen voor kleine onderdelen in aanmerking.

soorten in verband met de slechtere warmtegeleiding. Langer voorverwarmen van de te solderen plaats is daarom noodzakelijk.

Als vloeimiddel neemt men bij hardsolderen boorzuur of borax en ·b~ zacbtsolderen zoutzuurvrije soldeerpasta. V66r bet opbrengen van het vloeimiduel dient. vanwege de oxidehuid de te solderen plaats met phoaporzuur(20%) be-streken te worden.Voor zacbtsolderen neemt men tinsoldeer met meer dan 60~ Sn.Bij zuur invloeden moet de gesalueerde verbinding verlood worden of, als deze in aanraking komt .et ... levensmiddelen,met tin bestreken worden.

5.1.6. Lassen:

Voor bet lassen van roestvast staal kunnen in vele gevallen de voor normaal staal gebruikel~ke methoden worden

toe-gepast,althans wanneer voldoende rekening wordt gehouden met de speciale eigenschappen van roestvaststaal.Het gaat bovendien niet alleen om een lasnaad van voldoende sterkte maar ook om het behoud van de chemische bestendigbeid ter

plaatse van de las.

Om een sterke lasnaad te verkr~gen dient men te zorgen voor een zeer vloeibare bad.Om de chemische bestendigheid te

hand-~

haven is het zaak de las vr~ te houden van verontreinigen. De keuze van het eventueel nodige lasmateriaal hangt af van de lasmethode die gevolgd wordt.Als regel gaat men uit van lasmateriaal dat in haar samenstelling volledig overeenkomt met het te lassen produkt.Het kan echter in bepaalde geval-len een voordeel z~n lasmateriaal te gebruiken van enigs-zins afwijkende samenstelling;v:ooral een lager C-gehalte kan· _, een gunstige invloed hebben op de kwaliteit van de lassen.

Enkele gebruikelijke methoden zijn: a El~ktrisch_v1.8.!!!b.Qo~l~s!!e!!:

9

Voornameljjk toegepast bij zeer dikke platen en zwaar g1et-

.

resp.smeedstukken,waarbij de lichtboog erg kort moet zijn, ongeveer overeenkomend met de diameter.

b El~ktrisch_p~n11~s!!e!!:

Puntlassen zijn zeer betrouwbaar.Er bestaat geen kans op opkoling en omdat geen toevoegmateriaal wordt gebruikt, ontstaan geen verontreinigen.

c Ar~o!!-~r~ la!!s~n~

Deze methode leent zich bij uitstek voor roestvaststaal. De warmte wordt verkregen door een li.chtboog en om de .. boog te ontsteken wordt over de normale boogspanning een hoog frequente wisselspanning aangebracht.Tevens wordt argon aangevoerd,een gas ,dat zich met geen enkele andere stof verbindt.Hierdoor worden de elektrode en het smelt-bad geheel aan de invloed van de omringende lucht ont-trokken.

d ~igm~ la!!s~n~

Deze methode wijk~ in zoverre van de argon-are-methode af, dat de niet-smeltende wolfraamelektrode nu vervangen is door een blanke smeltende elektrode van de vereiste samen-stelling.Deze elektrode word~ als draad automatisch in het laspistool aangevoerd.Hierdoor zijn zeer hoge lassnelheden te bereiken.

5.1.1. R.V.S. kwaliteiten voor de te lassen onderdelen:

De ferritische stalen zijn bij het lassen gevoelig voor korrel .... groei en in de kwaliteiten met een laag chroomgehalte kan tevens martensietvorming optreden. Ook in de m{irtÈmsi tisohe . stalen geeft het brosse martensiet kans op soneurvorming eJ:l,

is voor- en naverhitten daarom gewenst.Martensitisch staal met een hoog koolstof gehalte is nauwelijks lasbaar.

De austenitische roestvaste stalen hebben de beste lasbaar •. heid.Om interkristallijne korrosie in de warmte beïnvloede

zone te voorkomen moeten laskwaliteiten genomen worden,

('---~, ...

-.~~--d.w.z. met een laag koolstofgehalte «O,03~) ofwel gesta-biliseerd met Ti of Nd.

Voor de te lassen onderdelen va.n het zaai-unit kan c1a~ro .. het beste gebruik gemaakt worden van de austenitisohe roes~:;" vastkwaliteit AISI type 304 koudvervormd of ~nd1en na bet .. lassen er spraken is van interkristallijne korrosie AISI

tyfe

304 L (met C<O,03%).

6.

Het dieptrekken van de onderdelen:

De konstructie van het zaai-unit is zo gekozen dat de meeste onderdelen door middel van pons- of dieptrekbewerkingen ver-

_.

vaardigd kunnen worden.

Tijdens het dieptrekken van een schijf met een opstaande r a n d ; , treden er drukspanningen in het materiaal op omdat het materi~~l

gedwongen wordt naar binnen te gaan. Door deze drukspanningen bl!jjft de schijf echter niet meer vlak,waardoor nabewerkingnoo~":'" zakelijk is,hetgeen wanneer deze drukspanningen verminderd ,of. zelfs trekspanningen veroorz~a.kt konden worden,niet meer nodig,',\, hoeft te zijn.

Nabewerking is tevens bijna niet uitvoerbaar omdat:

- het produkt bij verspanend nabewerken door de inwendige span-ningen nog meer kan vervormen.

- bij kalibreren met een vervorming van t

=

0,1 de hiervoor benodigde perskrach t vrij hoog is. ( :t 1060 ton zie bijlage 6). - nadrukken in het gereedschap levert grote radiale

drukspan-ningen op,zodat de bodem soms bol,soms hol en soms(toevallig) vlak gaat staan.

Het verminderen van de drukspanningen,het geen i~ verge~ijking met de bovenstaande nabewerkingen vrij eenvoudig te bewerkstel-ligen is kan op de volgende manieren worden verkregen:

- aangepaste stempel-en matrijsradius. - extra wrijving in de trekspleet door:

• de opening tussen stempel en matrjjs kleiner te maken als de plaatdikte.

• ruw oppervlakte matrijs.

- gebruikmaken van een tegenhouder.Deze tegenkracht dient zo-veel mogelijk op de buitenste radius geconcentreerd te worden, waardoor er voornamelijk alleen nog drukspanningen in de op-staande rand optreden.

- het aanbrengen van extra vervormingen, waardoor er trekspan-ningen in de bodem kunnen worden veroorzaakt,zodat de schijf vlak blijft en tevens een grotere stijfheid krijgt.

Om een voldoende stijf-en vlakheid van de diepgetrokken schijven te krijgen is bij de constructie van he~ zaai-unit gebruik ge-maakt van extra vervorming door middel van een tangentiaal gerichte rib.Door het iebruik van enkele radiaal gerichte rib-ben zou de stijfheid in axiale richting enorm toenemen.Dit is door de aanwezigheid van een bevestigingsplaat en de brOllzen afdichtingsring echter bijna niet mogelijk. ~~

{l' J

/

Door de juiste keuze van de ~kradius wordt voorkomen dat ploóivorming of ongewenste vervormingvançie opstaande rand op-treedt.Dit kan men onderdrukken door de geometrie van de matrijs zodanig te kiezen,dat de blenkrand tijdens de gehele bewerking tegen de matrijsrand blijft aanliggen. ä/leelJ _(X{lcu

van De beste resultaten worden verkregen door gebruik te maken een Trac-trix vorillige ma trijsr)iH'ld .!J,>I/\;v\,

De Trac-trix,of sleepkurve is een benadering van de exacte

~

~7

kurve ..

':).

welke voldoet aan de vergelijking:

,

-X

=

h.

In

h

+

V

~2 ~

y2

_ Vh2 _

y2

.r::.

x

_..

FIG. 1. voorstelling TRAX~tRIX,

~n jigenschap van de Trac-±rix is,dat de lengte van een raaklijn h in elk punt van de kromme konstant is. (zie fig.I.)

Op bijlage 1 zjjn de Trac-Xrix kurvehui tgetekend voor de optre-dende dieptrekbewerkingen.

----13"

omdat, bij de diep te trekken onderdelen geen grote vervorminge~) optreden,d.ienen om een voldoende stijfheid te pereiken de te A<

gebruiken

material.l~,

..

/~~~

een

vo~ng

te' hebben.Koud-! vervormde platen

b~

dus meer de voorkeur dan

warmgewa18te~

platen.De voor het prototype gebruikte platen bezaten een voor-vervorming van to~ 0.05.

Door deze voorvervorming zal de ui teindeljjke benodigded.1ap,~ C\ trekkracht groter zijn.waardoor vooral bij R.V.S. dieptrekwerk

I

, ~

extra aandacht besteed moet worden aan de hardheid en

slijt-

----~".----vastheid van de matrijs.

,---~'

Bij de fabrikage en oonstructie van het dieptrekgereedschap kan; \ , dit beter uit onderdelen opgebouwd worden,waarbij alleen de aan slijJt!!ge onderhevige onderdelen gehard worden. Bijlage 8 geeft

" ....

,

'~_~.t

__

!'_~~c:i~· een voorstelling van de te gebruiken dieptrekgereed-schappen.

7.

Beschr~ving en constructie van enkele onderdelen:

Om elan inzicht te krijgen in de vorm en produkti.e van e n k e l e . onderdelen,worden deze, nader bekeken en besproken.

7.1. De uitmonding:

De vorm en plaats van de ui tmonding( zie bijlage 9) is af~. hankelijk van het toerental van de zaaischijf,de valhoogte en de stand van het zaai-unit.

Wanneer we de luchtwrijving verwaarlozen,kunnen we de valtjj4 van een. zaadje bepalen.

valtijd:::; t

=

~2gS

s

=

de vala~d h20~

lt_

g == valversnelling

Bij het geconstrueerde zaai-unit is s

=

115 mm hieruit volgt valtijd

=

t =

~21:à~i

= 0,153 sec.

Doordat het zaadje al een tangenll.iele f?nelheid heeft t.o. v., het zaai-unit in het horizontale vlak zal het zaadje dus na het loslaten de alombekende kogelbaan volgen.Bij een

toeren-tal van de zaaischijf van 20-30 omw/min volgt hieruit: IJ = 3c

max. toerental:: w:::; 30 omw/min :::; 0,5 omw/sec . ....-.;;;>w;;;:

tang.snelheid V_t

=

W.r == 0,5 • 95.10-:5 :::; 0,0415 m/s relatieve verplaatsing sr :: _{Vt •} t == 0,0475 I) wanneer ~:::; 20 omw/min l,) = .P, Ci"! 70rf/f;/ c

in het horizontale vlak

=

~.

~. 1000 :::; 7,3 mm

De onderkant van de uitmonding heeft bij de constructie een breedte van 30 mm,het geen een hoekverdraaiing van ongeveer vier graden van het unit toelaat, zonder dat bet zaadje de

*

.

uitmonding raakt.Hierbij moet de bevestiging van de uitmonding aan het zaai-unit zo geschieden dat het midden van de onder- , kant van de uitmonding 6-7 mm verschoven ligt ~.o.v. de bart:... lijn van de deksel,met andere woorden op de plaats waar het

*

- ?e

"';,o'3"B"'Wi'M .

~3a

n

zaadje terecht zou komen bjj ~= 25 omw/min. (jJ:: J/61, Indien, ,bij verdere ontwikkeling van het zaai-unit de ui t-monding of andere te buigen onderdelen veranderen dient rekening gehouden te' worden met de correctie voor de uit-gestrekte lengte van de plaat.

Voor de ui 'cgestrek"te lengte bjj het buigen geldt:

- Buigradius > 5 x materiaaldikte (s): neem lengte neutrale

, ' , \ /<. , v , ' /

1 \Jtl [Cl /';"'Cv..1 _....:.:... = ' /

ijn. , . J ter' "'-.,!./; - (/ (~ . . ,

- Scherpe hoeken en dunne plaatmateriaal:totale lengte van de binnenmaten + 1/3

.e,

voor elke hoek.

- Buigradius < 5s: neutrale lijn ligt ongeveer op 1/3 s tot 2/5 s van de binnenkant.

15

Berekening van de uitgeslagen lengte door rekening te houden met een correctie c t.o.v. de binnenmaten.

Je waarden van c volgen uit: c = -0,4r + 0,6s •

b

1

: s r a

[

L

. I

1.2. Produktie zaai-schjjf: vt~ \J

I)e zaaischijK,die bij verandering van zaadsoort moet worden " kunnen uitgewisseld hebben afhankelijk van hel; zaadsoort

ver-,,;..u,foe:. ~ '1..QctL" ;. ~ Cl,G. i: {~

schillende gaatjes ctiame~ers en een verscnillend aantal gaatjes.(zie tek.nr. 1256-00-04).

De fabrikage van de zaaischjjven kan volgens de volgende han-delingen geschieden:

- Materiaal knippen uit plaat tot

o

225mm

- Schjjven ponsen tot p5 219,1 :!: 0, 1 uitwendig en p5 90 .. 0,1 mm

+ 0,05

inwendig.(benodigde ponskracht resp 25 en 10 ton).

Vervaardigen van de gaatjes: "Gaten van

p

0,4 tlm

p

0,6 mm:

- voorboren met boor*

p

3mm tophoek l18~120° tot een diepte van 0,8 mm (toerental !4000 omw/min).

- verder boren met een boor*

p

0,4 of

p

0,6 (n = 18000-23000omw/min).

- gebruik van snijolie wordt aangeraden.

- verdeling van de gaatjes d.m.v. een verdeelplaat. vermijden van bramen door messing ondergrond.

*

Spiraalboor. Fabr. Spinx-Spirec cyl.schacht,rechtsnijdend.

"Gaten van ~ 0,6 tot ~ 2 mm:

boren met Spinx-Spirec boor.(toerental resp. 15000-5000 omw/min.

- gebruik snijolie aanbevolen.

- verdeling van de gaatjes d.m.v. een verdeelplaat - bij de kleine diameters vermijden van bramen door

mes-sing ondergrond • • Gaten vanaf ~ 2mm:

- ponsen. benodigde slag :1,4 mmo

benodigde ponskracht voor gaten van ~ 2 t/m ~ 7 mm

a

kN

resp. 0,2 - 0,8 ton. _ k~ - verdeling d.m.v. verdeelplaat.

. ')

- slag eventueel d.m.v. slagmechanisme. \.vv\LttÛA,

- Gaten ~ 8,0 !O,l mm ponsen. Benodigde ponskracht 0,9 ton.

17" _,

1.5. De bevestigingsschljf:

De bevestigingsschijf (zie tek.nr.

1256-00-05)

heeft als

fun.ctie ilet snel vastzetten van d.e zaaischijf.Tevens d.ienenX· de omgez;tte

Plaat~s)

welke

gebruik~

worden

~

~'-;e~K

d~9&P,

als roerders ~ de zaadvoorraad " Cbrt-t5vv,,~~

Het vastzetten van de bevestigingsschijf geschied door d e z e -over de drie imbusbouten te schuiven en in

teg~aairicht1ng'

van de zaaischijf te draaien,dus met de wijzers van de klok mee~ Door de veerkracht van de enigszins doorgezette bevestigings~; schijf wordt d~ ook de zaaiscnijf vastgezet.

De montage van de imbusbouten dient uitgevoerd te worden voor, de montage van de zeskantbus in het lager.

De imbusbouten moeten in de nagedraaide centreerschijf worden. vastgedraaid wanneer zaai schijf enbevestigingsschijf zijn gelD,on'" teerd.(zie fig.2). I' , ,

,

m"!'

... [J""" ...

tr;fJ:J.

~:.v.'

tig iogsschil 1 za ai schijf F JG. 2 ..

overzicht montage bevestigings schijf.

Na het vastdraaien,waarbij gelet moet worden dat de bevestig-ingSSChijf niet gaat vloeien,worden de drie imbusboutenmet ~en zeskantmoer aan de achterkant van de centreerschijf geborgd.

,

7.4. Het afstrjjkmechanisme:

Het afstrijkmechanisme het geen de meeste komplicaties geeft,

nltt d a n . . .

moet er voor zmrgen ~at er meer een zaadJe voor ieder gaatJ' blijft hangen.Om dit te verwezelijken is er van een bestaande constructie uitgegaan,waarbij het geheel nu echteruit plaat-materiaal wordtgemaakt.Door het verdraaien van de wijzer

(zie samenstellingstekening zaai-unit) worden er twee omhoog-, .. staande pinnetjes verder of dichter naar de gaatjescirkel to~ bewogen.(Zie fig.3).

Bij de juiste instelling wordt 'dn zaadje net twee keer geraakt, maar zal bij de juiste onaerdruk toch nog de afstrijker passeren. Wanneer meerdere zaadjes aan een gaatje blijven hangen

₄

zullen er,door de lagere vacuümkracht per Zaadj)~,net zoveel van V.,,/

afvallen tot er een overblijft. !~

Indien ~ voor een zaai-unit de bevredigde instelling is

gevonden,het geen tijdens de werking is waar te neme~kunnen ~ de andere zaaiunits op dezelfde wijzerstand ingesteld worden •

19:

8. Machine gegevens:

Om een indruk te krijgen van d.e benodigde machinegegevenszijn van de meest belangrijkste en maatgevende onderdelen de pOQs-

_.

of dieptrekkrachten berekend.

8.1. Berekenin~ van de ponskrachten:

Algemeen geldt voor de ponskracht:

dk

Ol1'tr"" _~1I~lV ~,'\,

1;;./'-,.1'1

.

..,

C IJ UA Ct\-ku'VV'v(J]j

" ' . ,',.','

F = 1 x s x 1 = lengte van de snijkant.··

s = plaatdikte.

t ::::: afschuifsterkte *O,6~V:-B

Voor H.V.S. AISI type 304 geldt:

n

~

0 , 47

I

O'B = C •

(!!:)

n C ~ 1400 N/mm2 e ::::: t

=

::::: (lit 5 blz.57) 1 :::::

n

.

CD

+ d)

=

n

.(244+66) ::::: 974 mrn S ::::: .0 2mrn lt' ::: 974 x 2 x 480 ::: _9,)'.660 N :::::

92.5

ton Duitwendig dinwendig ==

P

219,7

::: P

90 rnrn _{!t' ::: 467.000 N} == mm

-

_{- - - -}

Ponskracht deksel: D _uitwendig

₌

p5 255 620 N/mm2 ~q2><5k 47 ton.

dinwendig :::::

p

24

rum!

rnrn F ::: 841.333 N ::::: 84,2 ton.

s ::::: 2 mIn

r

- Po~skr~cht_w&z~r~

Voor het bepalen van de snijlengte is gebruik gemaakt van· tek.nr. 1256-00-21. 1 :;::: (2.110 + 15.*';' + ?l.é) :;::: s :;::: 1 mm F :;::: 125.960 N

=

13 t Duitwendig dinwendig s F = 674. 000 N:;:::

8.2. Berekening van de dieptrekkrachten:

61,4 ton •.

Voor het dieptrekken van de tangentiaalgerJie-bte rib in het huis is een kracht nodig van ongeveer 100 ton welke met de volgende vereenvoudigingen werd berekend:

- De invloed van de buigspanningen op het totaal van de maximale stempelkracht is verwaarloosbaar klein.

- Oe deformatie beperkt zich uitsluitend tot. het gebied van de stempelholte.D.w.z.uit de vlakke plaat vloeit geen materiaal over de randen van de strekholte.

- De optredende rekken zijn uniform verdeeld door een zorg-vuldige stempelsmering.

De rek in tangentiele richting is gelijk aan nul.

De benodigde dieptrekkracht werd met behulp van een model (zie fig. 4) berekend.

FIG. 4 . doorsnede rib •

E

e N

Voor de optredende rekken geldt:(lit.4) - Tangentiaal: f.

T

=

0

- Radiaal: oude .lengte 12,8 mm

21

nieuwe lengte ~/3·n·l~$+ 6,4.cos6~=

1~~8

15,77

mm

== ln

-iY,"à6

== ~ 01~~

- Axiaal: +

:=

Voor de spanningen geldt: - Axiaal: - Radiaal: - Tangentiaal: t T + ::

o

S

=

So •

~

=

1.~2

mm

ID-Qk I

Volgens von Mises volgt hieruit:

2 (jv 2 _((JA-OR) 2 _{+ (O'R-UT)} 2 _{+ (O'T-}

<i)

2

2 (J'v2 := (a, )2 R

lOR \

:::::

2/13·

<Iv. De effectieve vloeispannj~g vergelljking <!v :::::

c·

r

n Ë ::::: IV2/3(EA2+ €R2+ ET2) + (tO"R) 2 +

(lOR)

2

--

(jij

=+

fL G_v ~

av kan berekend worden met

ue

=

l!' _R

₌

<r .

A

R

=

s

FIG.5. voorstelling krachten.

830·n·130·1,62

=

550.000N

F' =:.

pers 2 . 5 5 0 • 000 . cos 3

o·

=

950.000

N

benodigde perskracht =

lof

ton.

Aangezien voor het dieptrekken van de opstaande rand praktisch ervaren is dat deze ongeveer vier keer kleiner is,voor zowel huis als deksel,zullen de nogal gecompliceerde berekening voor deze krachten weggelaten worden.

Alle dieptrekwerk kan dus met een pers van 100 ton worden verricht.

9. Kostprljs beEaling:

Omdat een zaai-unit vervaardigd d.m.v. een spuitgietbewerking. te duur zou worden,is nu dus een ontwerp gemaakt dat voorna-melljk uit pons- en dieptrekwerk bestaat.Om een indruk te krUgen van de optredende kostprUs is hiervoor een globale

kostenberekening gemaakt,waarblj voor een man-machine uur

f

60.-ls gerekend.

De fabrikagekosten voor de verschillende onderaelen zljn:

Huis

Loodbronzen afdichting Kosten montage afdichting Zaai-schljf Zeskantbus rt. V. S. bus Bevestigingsplaat Trechterdeksel Trechter l)eksel Strip

Kosten montage strip Centreer schijf Scharnier Schuif Persaansluiting Zuigpljp Ui tmomiing Wijzer Afs trijker Beves~igingssohijf Bevestigingsogen Losse onderdelen

Voor spec ificati es van deze prijzen z ie bijlag e 10.

f

9,00 .f 31. 00 -~ .f 6,00 .f 11,00 .f 11, 00 --~ c""-,,, I(

f

19,00 -"" "lcwli f 8,00 f 1,10 .f 12,50 .f 8,00

.f

4,00

.f

6,00 .f 4,25 .1 0,40 .f 0,70 .f 5,50 .f 1,10 .f 1,70

.f

0,30 f 0,60 f 1,80 .f 1,30 +

.f

12,00 f 162,25

Wanneer we de gereedschapskosten op f 20.000,- ramen en

een

winst van 20% van de in~oop geldt voor de kostprUs: H'abrikagekosten Gereedschapskosten Winst 20% Kostprijs + f f

f

f

162,25 20,00 32,45 214,10 ~1 • ,'J ,

"

10. Conclusie:

Het prototype van de uit plaatmateriaal vervaardigde

zaai-unit werd onlangs op de landbouw hogeschool te

_.

25

Wageningen getest •

v.·::

VO~(~à~str~ker,die

de vastgeklemde zaadjes van de zaai-

~

sch~f moet lOEstr~ken,werd ~ gebruik gemaakt van een~

reeds bestaand principe,nl. dat van de Mini-air.Deze

}Jk-str~ker zal b~ de produktie van de zaai-units echter moei~

l~k te positioneren z~n,waardoor hiervoor een alternatie!

gezocht moet worden.

Bij het zaaien van sla-zaad bleek echter dat de afstrijker niet

honderd procent aan z~n functie voldoet.

De afstand twssen z:aaisch~f en afstr~ker bleek te groot te

z~n.Om dit mankement op te heffen zal een nauwkeuriger

af-str~ker geconstrueerd moeten worden,waarb~ men aan een vere.d

opgestelde afstrijker aie tegen de zaaisch~f aanloopt zou

kun-nen denken.

\ .

1 \ I

DOORSNEDE A-A SCHAAL 1:1

-1 " , ' lrîfl~,tV ~ ,,,,.,, ' VCtJ.J Ocf:> i/-Inî' _ ~(/ ol ~l/ "

1

_\,v 1 , ' f ' (

{Jr)ctcvthY1'

-){,Vl, !

qv

;j;' I/.: \., (! wC} ₁₁ MWf- t~\ (.( '~"1

C

, ,',

, r I1 ,J' .; " , " • \ (c( <,I,,' 'H

"'~

~

MATERIALEN

;, . j . , '" < A B C D E Jf "

.

afweeg

KEUZE

KRITERIUM

factorG w wG w wG w wG w wG w wG _w' wQ

corrosie bestendigheid bewerkingskosten materiaalkosten

~vormbaarheid

totaal rangorde A :::; staal 360 B -- aluminium /

-

, 6 0 0 4 4 16 5 4 20 2 2 4 40 :5 C ::;:: messing

o

== R.V.S. ~, c-2 2 2 1~ 8 IC 4 34 4 2 12 4 24 4 24 1 4 2 8 2 8 2 10 2 10 3 15 2 4 4 8 2 4 32 50 51 5 2 1 E

=

verzinkte plaat jf'l ::;:: a.an

W == dimensieloos waarderingsgetal,geeft aan in welke mate de

. 1 lJe\c\àön e1sen wor~,beAad~rd. bv. zeer goed ::;:: 4 goed :::: 3 matig ::;:: 2 slecht = 1 zeer slecht ₌₌ 0 G == afweegfactor.

(gegevens uit lit.l)

, , ;' " " , ," ", ; " ",', ' ,; ·e I :~, ,< :

,Oe verschillende soorten in deze groep bevatten 12-27% Cr. en tot ca. 0,2% C. Ze kunnen niet door een warmtebehandeling wor-den gehard en hebben een relatief lage sterkte. Oe corrosie-bestendigheid in de atmosfeer, o.a. salpeterzuur en verschil-lende organische zuren is goed en de oxydatiebestendigheid van de legeringen met meer dan ca. 20% Cr. uitstekend (bij 27% Cr. bestendig tot ca. 1100oC). Door toevoeging van Mo. wordt de atmosferische corrasiebestendigheid nog verbeterd. Vooral de legeringen met meer dan 25% Cr. zijn gevoelig voor

brosheid bij verhitting op 475°(, en vorming van de brosse sigma-fase in het temperatuurgehied rond 6000C. (lit.3.9.) 2) Martensitisch roestvast staal.

Het Cr.- en C-gehalte van de martensitische kwaliteiten va-rieert tussen respectievelijk 12-18 en 0,15-1,2%. Er ;s nog een onderverdeling naar het C-gehalte mogelijk (lit.3). De sterkte na harden en ontlaten neemt echter toe met het per-centage koolstof; de duktiliteit wordt dan echter kleiner. Ook de ontlaattemperatuur heeft hierhij veel invloed en een grote taaiheid wordt b.v. hereikt na ontlaten op 7000

e,

een goede slijtvastheid na ontlaten op ca. 2000

e.

De sterkte en slijtvastheid van de martensitische stalen is aanzienlijk hoger dan van die van de ferritische. De corrosiebestendig-heid is iets minder goed. Door te legeren met Ni. of Mo. wordt de bestendigheid in een zeeklimaat echter verbeterd. De maxi-male corrosieweerstand wordt na harden en hoog ontlaten be-reikt.

3) Austenitisch roestvast staal.

Oe austenitische stalen bevatten minimaal ca. 16% Cr., tot

0,25%, maar meestal minder dan 0,15% C, en 6-22% Ni. Nikkel kan ook gedeeltelijk door het goedkopere mangaan als

austeniet-stabiliserend element worden ~ervangen (de AISI 200 serie en

o.a. "plus 18-18"). Deze stalen met een f.c.c. rooster zijn duktiel en de sterkte kan alleen door koudvervormen worden Vergroot. Oe austenitische struktuur, en daarmee de

duktili-teit blijft ook bij lage temperatuur bestaan, waardoor auste-.nitisch staal bruikbaar is voor cryûgene toepassingen. De

~n martensitische kwaliteiten, en vooral de typen AISI 316 en 317 waaraan 2-3% Mo, is toeqevoegd hebben een hoqe sterkte tot

o ca. 700 C.

Decorrosiebestendigheid van austenitisch roestvast staal is beter dan van de twee eerder besproken groepen. Naast een goe-de weerstand tegen atmosferische corrosie is goe-de bestendigheid in o.a. azijn-, mieren- en melkzuur en verschillende andere organische zuren goed. De kwaliteiten met Mo. voldoen ook bij verhoogde temperatuur in deze media, o.a. in zwavelig zuur

«20% en >85% bij 200C) en zeewater (zie ook hfdst. corrosie). Austenitisch roestvast staal is met name in chloriden gevoe-lig voor spanningscorrosie. Ferritisch staal vertoont deze vorm van co r ros i e ni et en mar ten s ; ti sc h s t a a 1 i n vee 1 min de -re mate. Maat-regelen die hiertegen genomen kunnen worden wan-neer kontakt met chloriden optreedt zijn:

a) Spanningsvrij gloeien na fabricage methoden waarbij rest-(trek) spanningen geïntroduceerd worden zoals lassen. b) Kathodische bescherming.

c} Het toepassen van speciale duplex stalen met een gemengde austenitische en ferritische struktuur (o.a. lito 3).

d) Het gebruik van austenitisch Cr. - Ni. staal met ca. 2% Si. (b.v. 18-18-2).

Oe austenitische roestvaste stalen zijn ook gevoelig voor interkristallijne corrosie door verlaging van het chroomgehal-te aan de korrel grenzen na verhitting op 400-8000 bij b.v. warmvervormen en lassen (lit.8. zie ook onder lassen en

501-d ) , Ii' I .,-,.1 I r' ~

eren • ~v()::t W UIf.rvtLUl, ' .

Als andere kenmerkende eigenschappen kunnen nog de relatief grote thermische uitzetting en de slechte warmtegeleiding wor-den genoemd.

4) Precipitatiehardende roestvaste stalen.

Deze materialen bezitten naast een goede corrosiebestendigheid en vervormbaarheid ook een hoge sterkte. Er zijn drie groepen te onderscheiden: de martensitische; semi-austeniti5che en austenitische kwaliteiten.

a) Martensitisch precipitatiehardend roestvast staal. (o.a. StainleS5 W., 17-4 PH, Custom 455).

lijk zijn. Ten gevolge van de aanwezige Ti., Al. en Cu. treedt vervolgens precipitatieharding op bij verouderen bo-ven 4000C.

b} Semi-austenitisch precipitatiehardend roestvast staal. (o~a. 17-7 PH. PH 15-7 Mo., A~ 350, AM 355, PH 14-8 Ma.) Bij kamertemperatuur is de struktuur, na homogeen gloeien austenitisch, en de vervormbaarheid is dan goed. Een ver-hoging van de sterkte wordt nu bereikt door:

1) Afkoeling tot _750C, waarbij martensiet ontstaat. Hier-na wordt verouderd op een temperatuur boven 450°C om preci-pitatieharding te verkrijgen. ofwel:

2) Verhitting op 750°C. Er worden nu earbiden gevormd waar-door het Ms. punt hoger komt te liggen en bij afkoeling tot

kamertemperatuur martensiet ontstaat. Door vervolgens te verouderen boven 450°C wordt de maximale sterkte bereikt. e) Austenitisch precipitatiehardend roestvast staal (o.a.

A286 van Alleghem Ludlum).

Precipitatieharding vindt plaats door veroudering op 7000

e.

De sterkte is minder hoog dan

kwaliteiten (b.v. A286 00,2

van de twee eerder genoemde 700 - 800N/mm2); deze blijft echter wel tot bij een hogere temperatuur behouden. Zo

treedt tot 7000e geen grote vermindering van de sterkte op terwijl dit bij de twee andere soorten al boven ca. 4BOoe het geval is. De corrosiebestendigheid van de precipitatie-hardende roestvaste stalen is ongeveer vergelijkbaar met die van de austenitische stalen AISI 302 en 304. In over-verouderde toestand zijn ze minder gevoelig voor spannings-corrosie.

BIJLAGE 6"

Perskracht kalibreren:

Gegevens austenitisch R.V.S.:

C :::: karakteristieke spanning

_.

~ 1400 N/mm2

n ::: versteviging exponent ~ 0,47

De gebruikte R.V.S. platen hadden een voorvervorming

van to~ 0,05

Een benadering voor de vloeispanning van deze s~aalsoorten is:

(Jv:::: C. ( to + t )n:::: 1400(0,05+0,002)°,41 =: 350

N/mm~

0,2,;/

/)

(zie l i t

3.

blz.2.28)

Voor kalibratie b~ een E= 0,1 is een vloeispanning vereist

van (Jv:::: 1400(0,1+0,05)°,47 :::: 580 N/mm2

[+- 'Eo

Volgens het drukbergversch~nsel geldt:

Jld

F ::: (Jv • A·( 1 + 3h.)

YYlodtl

&uÁorlib

Ce

:moc.U)

k h0. ~~ \hO-~.Actv....)

-F :::: perskracht (N) A :::: oppervlakte (mm2 )

Jl :::: wrijvingsco~fficiënt h~::: dikte van de plaat

na het kalibreren.

Indien ka1ibratie ~oegepast zou worden is de benodigde perskracht

b~

d:::: 220 mm,

~

0,1 en h ::: 1,9 mm

(A=n/4

ct2 ) )(

F ::: 580. 0/4.220 2 (1 +

0'5:i~~)

o 2 6 8 2 4 6

•

10 12 14 16 18 20

x~

22 24 28 Onm) y

...

10 12 14 16, 18 20 (mm)

TRAC -iRlx TREKRADIUS voor h= 12 en 17,5 mm

x _

ho In htvR _

~

BIJLAGE 8

STEMPEL

$CHIJF MATRIJS

wAV7LZ'Z?J

v 00 r'S telli ng dieptre kgereedSl:.hap voor

I

huis

ONDERPLAAT .

e e o ...-N ~----~-+.---e E IJl I I ___ -_.---t-' ___ '

-+--- -+---+---+---+---+--- I • 1·6-7m m ÜI tmondig volgens tek.nr. 1256-00-28 .," , ' \ ~:

Kostencalculatie:

Tljdens het opmaken van de kostprijs werd gerekend met man-machine.

kosten van f 60,- ju.

- Kosten huis:

• Materiaalkosten: AI31 type 304

32 platen van

f 6,52jkg

2000xlOOOx ~ mm .

• Arbeidskosten: - knippen 3 uur. è~ t~ntkl1,w

- ponsen 4 - dieptrekken 4 - boren 2{)

ver

Koaten e~ huis f 9,,-. / - Loodbronzen afdichtin~:

uur. \~tcJ}.;Co'i\ \..UAGt • uur.

uur.

• Materiaalkosten: Loodbrons ~ 220 - ~ 110 mm

hoogte 10mm gewicht 1,3 kg

à f 11,.10jkg

• Arbeidskosten: afsteken 3 min

kamer draaien 6 min

boren 2 min

- dammetjes bevestigen 5 min

Arbeidskosten montage afdicnting in huis. Lijmen - nadraaien 2 min 4 min f f f

f

+

t

f

f f f f + f f f +

f

6680,-180. 2;40,-440,~ 1200 •. -.. 8480, ...

15,-

3,-

6,-

2,-

5,-

31,-

2,-

4,-f

6,-'., . t:'t,'.":

- Arbeidskos ten: - knippen 2 uur - ponsen 3 uur - boren 100 uur • Gereedschapkosten: 350 boortjes à

f

3,25

Of/ Kosten è~n _, schijf f 11,-- Zeskantbus:

• Materiaalkosten: AISI type 304

~ 36 x ~ 16 mm lengte 28 mm à f 1,50/cm

-Arbeidskosten: - uitwendig voordraaien 30 - uttwenaig nadraaien 230 - vlakken 15 - groefsteken 20 - boren 20 - broodsen 20 - handelingen. 60 395 , ( .. p'z Kosten ~ zeskantbus f 11,-- Lagerbus:

• Materiaalkosten: AISI type 304

~ 80 x ~ 45 mm lengte 15 mm

à f 5,25/cm

. Arbeidskosten:

-

uitwendig voorciraaien 60 sec

-

uitwendig nadraaien 170 sec

-

inwendig voordraaien 63 sec

-

inwendig nadraaien 220 sec

-

vlakKen 30 sec

-

sChuine kant draaien

60

sec

-

boren en tappen 60 sec 663 sec sec sec sec sec sec sec seu: sec

!

120,"';··

f

180 ....

!

nOOO .... ,,· .. ·

t'·

I13$,~':;'~·, + , .' ' .. !:t07~.ts ~

... ;\

f

4,20 + f 6,60

f

10,80 f

a,-!

11,- ..

kosten per lagerbus f

19,-- Bevestigingsplaat:

\

• Materiaalkosten: AISI ty~e 304 f 6,52/kg

• Ar beidskosten :

20 platen van 2000xlOOOx3 mm

- knippen 4 uur

- ponsen

- boren

2 uur 14 uur

Kos.Jten per stuk

f

ö,-- Trechterdeksel:

· Materiaalkosten: AISI t.ype 304 f 6, 52/kg

4 platen van 2000x1000x~ mm

• Arbeidskosten: -.knippen 2 uur

- hoekjes wegknippen 4 uur

- buigen 5 uur

Kosten per stuk f 1,10

- Trechteronderstuk :

• Materiaalkosten: AI SI type 3041 .f 6,7 e/kg

34 platen van 2000xlOOOxl mm

• Arbeidskosten: - knippen 4 uur

- vorm knippen 20 uur

- zagen of ponsen 4 uur

-boren 2 uur - zetten 20 uur Kosten trechteronderstuk f 6,70 BIJLAGE 10 .. C f ~~60

,

... ' , ,""

i

240, .. f 120t~ F _84Q~~: + .J ' , ' " , . "~

i

7460,

t

418,-t

120,-f 240,,-+

t

300,-i

1078,-i

',700, -f

240,-i

1200,- '

i

240,-t

120,-+

i

1200,-i

6700,- .

- Trechterbovenstuk:

• Materiaalkosten: nihil,omdat materiaalafval van de trechteronderstuk is te gebruiken

• Arbeidskosten: knippen 3 uur

- op maat knippen 4 uur

- zetten 6 uur

Kosten per stuk f 0,80

- Kosten trechter totaal:

Bevestiging van beide onderdelen d.m.v. Arbeidskosten lassen 5 min per stuk Trechteronderstuk:

Trechterbovenstuk:

- Kosten deksel:

MIG-lassen

• Materiaalkosten: AISI type 304 f 6,52/kg

32 platen van 2000xlOOOxl mm

• Arbeidskosten: - knippen 3 uur •

- ponsen 4 uur •

- dieptrekken 4 uur .

- happen wegponsen 6 uur •

Kosten per stuk

i

8,-- Kosten fJ'trip:

• Materiaalkosten: AISI type 304 f 6,50/m

benodigde lengte 30 cm

· Arbeiàskosten: - zagen

buigen

60 sec 30 sec

- boren en tappen 30 sec

totaal 120 sec

i

1~0,­

i

240,-+ .f

360,-i

780,-.f

5,-i

6 .. 70 +

i

0,80

i

12,50 f

6680,-i

180,-i

L40,-i

240,-+ .f

360,-i

7700,-i

2,-+

f 2 ,

-i

4,- .

- Arbeidskosten montage strip in deksel:

-

lijmen 2min

-

afvlakken van de deksel met strip 4 min

- Cen.treerschjjf:

· Materiaalkosten: AISI type 304 f 6,52/kg

8 platen van 2000xlOOOx3 mm

• Arbeidskosten: - knippen

- ponsen

2 uur 2 uur

- verspanen 15 uur

- boren en tappen 10 uur

Kosten per stuk f 4,2~

- Scharnier:

• Materiaalkosten: AISI type 304 f 0,20/m

e5 meter ~ 2mm

• Arbeidskosten: - knippen I uur

- buigen 4 uur

Kosten per stuk! 0,40

- Schuif:

. Materiaalkosten: AISI type 304 .f 6,52/kg

2 platen 2000xl000xl mm

. Arbeidskosten: - knippen 2 uur

- buigen 2 uur

- ponsen 4 uur

Kosten per stuk ! 0,70

f 2, .... + f 4,";" f

6,-' I " ,

f

2504,-f

12Q f f 900, ... + f 600,~ f 4244, ... f 17,-f 60,-+ f 240,-f 317,-f 209,-f 120,-f 120,-+ f 240, ... f

689, ....

Arbeidskosten: - knippen 1 uur

- ponsen 1 uur

- buigen 2 uur

Kosten per stuk

f

0,30

Uitmonding:

• Materiaalkosten: AISI type 304 ,f 6,52/kg

8 platen van 2000xlOOOxl mm

• Arbeidskosten: - knippen 2 uur

- op maat knippen 4 uur

- buigen 8 uur

Kosten per stuk f 1,70

- Persaansluiti~

• Materiaalkosten: naadloze pijp 160 m 18 m ~ 13xl ~ 10xl • Arbeidskosten:ond.I - afzagen AISI type 304 à f 0,20/cm à f 0,17/cm 5 uur - rechth.persen 2 boren ond.II- afzagen 4 5 uur uur uur - ui~zagen 7 uur - vastsolderen 8 uur

Kosten per stuk

t

5,50

t

f 60,!"" + f 120 f' ,04 , .... ".,: ' f 835,~ f 120,- '

I

240,- ' + f

480,-t

1675,-' f 3200,-f 300,-f 300,-f 120,-f

240,-t

300,-f 420,-+ f 480,-.f 5360,~

- Zuigp\lp:

• Materiaalkosten: naadloze p~p AISI type 304. l60.m ~ 20xl à

!

0,30jcm 18 m ~ l5xl à

!

0,20jcm • Arbeidskosten: zie persaansluiting

Kosten per stuk

i

1,10

- BevestigingsschUf:

"Materiaalkosten: AISI type 304

!

6,52jkg

• Arbeidskosten:

13 platen van 2000xlOOOxl mm - knippen 3 uur

- ponsen 4 uur Kosten per stuk f 1,80

- Bevestigingsogen:

• Materiaalkosten: AISI type 304 .f 6, 52jkg

1 plaat van 2000xl000x3 mm -Arbeidskosten: - knippen 1 uur

-

boren 4 uur

Kosten per paar f 1,30

- Afstr~ker:

Materiaalkosten: AISI type 304 .f 6,52/kg 1 plaat van 2000x1000x1,5 Arbeidskosten: - knippen 2 uur

- ponsen 4 uur Kosten per stuk f 0;60

mm BJLAGE 10 -ij.

!

4800,,,,:" .f 360, .... +

i

1860,-i

1020,-f 1356, ...

!

180,-+ f

240,-!

1116,-!

313,-i

60,-+ f

240,-i

613,-f 156,-f 120,-+

i

240,-· f

516,-- Kosten kleine onderdelen:

Materiaal: AI81 type 304.(kwa1iteit A2)

Prijzen: exc.BTW november 1979.

3000 ci1.kopschroeven M4x10 a

f 6,10/100

f

lér~,-1000 zeskant bouten M4xlO à

f

6,00/100

f

60,-2000 zeskant bouten M8x20 à

.134,00/100

f

680,-1000 zeskant moeren M4 à

f 6,90/100

f

69_r -1000 zeskant bouten M6x12 à

f13,50/100

f

135 ' .... L. 1000 vleugelmoeren M4 à

f37,85/100

f

378,5.0 3000 imbusbouten M4xl0 à f47,30/100

f

1419,-3000 zeskantmoeren M4 à

.1

6,90/100

_f

207~- , 1000 verz.schroeven M4x12 à

.1

6,55/100 f 65,50 2000 kartelmoeren M8 à

f37,55/100

f

751, .... 1000 vlakke sluitringen 6,4 à

f 3,90/100

f

39,-1000 viltringen ~30-50 à f15,50/l00 .f 155,-1000 groefkogellagers 6006 à

f

7,35/p.st ₊

f

7350,-f

11492,-Kosten per unit

_f

Jatum: mei 19öO

TEKENI NG EN PAKKET

ZAAI -UNIT

door: A.~.A.M. Terstappen.

Bedrijf: T.H.Eindhoven.

Begeleider: Dipl.ing.J.A.G.Kals.

Begeleidend docent: ir.P.A.G.Peeters.

PT rapport nr.:

0418.

- Samenatelling zaai-unit. tek.nr. : 1256-00-00 - Huis. tek.nr. : 1256-00-01 - Afdichtingsring. tek.nr.: 1256-00-02 - Aanzuigpjjp. tek.nr.: 1256-00-03 - Zaaischjjf. tek. nr. : 1256-00-04 - Bevestigingsschjjf. tek.nr. : 1256-00-05 - Centreerschjjf. tek.nr. : 1256-00~07 - Bus. tek.nr.: 1256-00-08 - Zeskantbus. tek.nr. : 1256-00-11 - Trechterdeksel. tek.nr.: 1256-00-12 - Scharnier. tek. nr. : 1256-00-13 - 'erechter • tek.nr. : 1256-00-14

- Samenstelling trechter. tek.nr. : 1256-00-14A

- I/îl tring. tek.nr.: 1256-00-H:3

- Schuif. tek.nr.: 1256-00-19 - Wijzer. tek.nr.: 1256-00-21 - Zeskantbout. tek.nr. : 1256-00-22 - Afstrjjker. tek.nr.: 1256-00-25 - Bevestigingsplaat. tek.nr. : 1256-00-26 - Uitmonding. tek.nr.: 1256-00-28 - Qam. tek.nr. : 1256-00-29 - Persaansluiting. tek.nr. : 1256-00-30 - Dam. tek.nr.: 1256-00-31

- Stukljjst samenstelling deksel. tek.nr. : 1256-01-00

- Bevestigingsoog. tek.nr.: 1256-01-01

- Strip. tek.nr. : 1256-01-02

:.JarnenvattinéS:

Dit tekeningenpakket bevat de tekeningen van het uit plaat~ materiaalvervaardigde universele zaai-unit.

Het zaai-uni t is uni vers'eel gedacht door het ui twisselen van de deksel en de zaaischljf.

Door t~dtekort en omdat het zaaien van de kleinste zaden de grootste problemen geeft,zljn alleen hiervoor de tekeningen vervaardigd.

T~dens het testen van het prototyp, werd voor het losstrijken

van de vastgeklemde zaadjes gebruik gemaakt van een reeds bestaand principe.Omdat het positioneren van deze.losstrijker nogal problemen geeft en hiervoor nog een alternatief

gezocht moet worden,is deze losstr~ker nog niet in het teken-ingenpakket opgenomen.

160 !1mm 20 )( 1 90 :t 0,5 .: .. +0,05 17~ 0 10!~

r!'"

_{--+_ ..}

_-

-ft--

- _ .

1---

-r-'

--\.i~

i 4> 15j .'

-

-

-f-+---

-

.L.

\J./

I I 18± 02 1S x 1 :':, ~ ,..!~

-- I

11.7! . -

- --t--

_f -O~ _~i~ .'

-

T

...--

[B

--.

-...

-r-'

I .~ f - - . J .

-

- - -

_.

_-

-

-

--t--....---...1 I

----

I

I ,

-bevestigen d.m.v.

I

zachts,*,eren

-. .

-naadtoos getaste buis

TOLERANTIES VlGS NEN 2365 PROJECTIE IIENAMING +0,10

~

. . .

b.y.8;i O,1S 8 _ 0,25 L___ 30" 10 ± 10

AM

AANZUIGPIJP

,...._

...

_---_

....

PAS:>INGEN VLGS N !lO2 RUWHEIDSWAARDEN VLGS NEN 630 AANTAL MATERIAAL _{R.V S. AISI type 304}

f - -..

~

TECHNIS(HE HOGESCHOOL EINDHOVEN SCHAAL 1: 1 DATUM TEKENINGNlt

_

.. _-~-" --"'~ .... '-~~--~.~ 1256-00-03 AFDELING: W GET. : .--/ _I~ 5-80

A4

--~, .. -, .... --" " ... "----... -~ WIJZIGING

t

I

J

I

I

GROEP: PT GEC. :

I

«

DIKKE BONEN 20 7 -e. MAlS IGR.BBONEN - - - ; : f::=- 1-- , 40 5 I -S TAM-SN IJBONEN 40 4 1mm ERWTEN I SOJA 40160 314 X ZONNEN BLOEMEN 40 3 In

-

60lao ..-- _{Pil. BIETEN 2} , c::r +1

KAL. BIETEN _6°lao

co 1,5 '& UIEN

I

RADIJS f - _{ao 1,5} r--- -- .. --KOOL ao 1 r---SELDERIE ao o,a ~ SLA ao 0,410,. 0 ..- +1 C> or- _~

8

0 +1 ₊₁ ~ r:- -Q. +1 0' ~ ~ oe-- W N ~ r--Q. '& Vl -Q. f---i t----J • - « I - - l 11- - '

-GRAAN 100 2

-"

-I - _I

-gaten .. 8 op onderling

m

₃ afstand _,

-I

TOLE~AN nES VLGS NEN 1:145 PROIECTIE BENAMING

/ ' /~

010 _ /

b.v_ S _t 0,1 ~ 8 t 0:25 L-._____ __ JO" 10' ± JO"

AM

ZAAISCHIJF

~~~-~;;-~;;~~ ~~ 80;~ r~U..;,lEIDSW~A;~tN VLG, NEN 630 AANTAL MATERIAAL R.v. S. AISI type 304

~

TECHNISCHE HOGESCHOOL EINDHOVEN SCHAAL 1: 1 DATUM TeKENINGNR_

1---AFDELING: W GET. _ _{. !..ir} 5-80 1256-00 - 04 _A4

.- "., .

WIJZIGING

-rTT

I

GROEP: _{PT GEC, ;}

I I

•

«

A ~t20 :!:o.S mm M4 DOORSNEDE A-A

• na<taaien na moot a ge' met zeskantbus 18<.nr. 1256-00-11

TOUftANftft. VI,.GS NEN lJ65 PROJECTIE BENAMING

+0,10

~.

• ..

b .•. II±O,1S '-O.lS ~ lO"10 %10

Atl

CENTREERSCHIJF

PASSINGEN VlGS N 102 R.UWHEIOSWAARDEN VLOS NEN 630 AANTAL MATER.IAAI,. RV S. AI SI type ~04

~

TECHNISCHE HOGESCHOOL EINDHOVEN

AFDELING: W

GROEP: PT

SCHAAL 1: 1 DATUM TEKENfNGNR.

---,,-,-~-+--:---l

5-'80

..-.-OET.' I~

..

_~

rr'I _LnO § 0,.- ('ol Ln _{0' 0'} 0' ₊ I I I +1 IJ"\

~

'-0 _~ -:t _~ -Q. -Q. )( m~ __ -i~~~~---~ 14!O,2 o "+0 OS

TOLERANTIES VLGS NEN lUS PROJEèTIE BENAMING

b.v. 11 ± O,U 8

~~:~ ~

]00 iO' ± 30"

A~

PASSINGEN VLGS N 1102 RUWHEIOSWAARDEN VLGS NEN 630 AANTAL

GEC. :

~

TECHNISCHE HOGESCHOOL EINDHOVEN

AFDELING: W

GROIP) PT

SCHAAL GET. :

BUS

MATERIAAL RVS. AISl type 304 DATUM TEKENINGNR.

5-'BO 1256-00-08

WijZIGING'

28 :!; 0.5 17 t 0,2 13:1;0,1 1,6:1;01 TOLERANTIES VLGS NiN 2365 . / PROJECTIE BENAMING 10 .•. 11 ie. 0.15 8

.~.

°

0.,0 .25 '-~~_ / / / " \ JO'" 10' ± lil"

AM

ZESKANTBUS

PASSINGeN VLGS N 802 RUWHllDSWAARDlN VLGS NEN 630 AANTAL _{MATERIAAL RV S. AISI t} e ₃₀₄

~

TE(HNISCHE HOGESCHOOL EIHDHOVEN

AfDELING: W

GROEP; PT

SCHAAl. 1: 1 .DATUM TEKENINGH'l'.

---+---1

GET.: --r;;~ S..!80 1256-00-11 WIJZIGING