Rassen-, klimaat-, plantleeftijdenproeven bij ijsbergsla (voorjaar 1979)

(1)

h

_^-v STICHTING PROEFSTATION VOOR TUINBOUW ONDER GLAS TE NAALDWIJK ,

r

Rassen-, k l i m a a t - , p l a n t l e e f t i j d e n p r o e v e n b i j i j s b e r g s l a (voorjaar 1979)

Door:

R.H.M. Maaswinkel

(2)

INHOUD PAGINA

Samenvatting - 1

1. Inleiding 2 2. Oriënterend rassenonderzoek bij zeer vroege planting 3

2.1. Opzet 3 2.1.1. Rassen 3

2.1.2. Tee&maatregelen 3

2.2. Resultaten 3 2.2.1. Kropgewichten rassen (tabel 2) 4

2.2.2. Gebruikswaarde en opmerkingen rassen (tabel 3) 5

2.3. Discussie en conclusie 6 3. Teelt bij twee verschillende nachttemperaturen 6

3.1. Opzet 6 3.1.1. Ingestelde temperaturen 6 3.1.2. Rassen 6 3.1.3. Plantleeftijden 7 3.1.4. Teeltmaatregelen 7 3.2. Resultaten 7 3.2.1. Resultaten Rassen en nachttemperatuur 7

3.2.1.1. Kropgewichten rassen kas 1 (tabel 5) 8 3.2.1.2. Kropgewichten rassen kas 2 (tabel 6) 9 3.2.1.3. Percentage opengesprongen kroppen in beide

kassen (tabel 7) 10 3.2.1.4. Gebruikswaarde en opmerkingen rassen kas 1

(tabel 8) 11 3.2.1.5. Gebruikswaarde en opmerkingen rassen kas 2

(tabel 9) 12 3.2.2. Resultaten Plantleeftijden

3.2.2.1. Kropgewichten kas 1 (tabel 10) 13 3.2.2.2. Kropgewichten kas 2 (tabel 11) 13 3.2.2.2. Percentage opengesprongen kroppen in beide

kassen (tabel 12) 14

3.3. Discussie en conclusie 15

Bijlage 1: Proefschema rassenonderzoek vroege planting 16 Bijlage 2: Proefschema teelt bij 2 verschillende nachttemperaturen 17

(3)

Samenvatting:

Op het Proefstation te Naaldwijk zijn in het vroege voorjaar een aantal nieuwe rassen naast het standaardras Cristallo vergeleken. Ter oriëntatie waren tevens de rassen Fortessa, Cavallona, Marmer en Thialf opgenomen.

De gebruikswaarde van de nieuwe rassen was in alle gevallen onvoldoende. Het ras Cristallo kwam nog het beste in deze vroege teelt naar voren.

Tevens zijn iets later een rassenproef, en van het ras Cristallo planten met een

verschillende plantleeftijd uitgeplant. Tussen de verschillende plantleeftijden bleek geen verschil in mate van kropvorming. De resultaten van de rassenproef

waren identiek aan dié van de eerste proef. Genoemde rassen- en plantleeftijden-proef vond plaats in twee afdelingen, waarin twee verschillende klimaten ingesteld waren. Aangezien één afdeling vooraf ontsmet was met methylbromide, moet ten aan-zien van de resultaten, betrekking hebben op de vergelijking van deze klimaten de nodige reserve in acht genomen worden.

Door de ontemetting groeide het gewas namelijk veel weelderiger. Over het algemeen kan gesteld worden, dat rustig telen de kwaliteit van de ijsbergsla ten goede komt.

(4)

1. Inleiding.

In het voorjaar van 1976 vond op het Proefstation te Naaldwijk en enkele proef-tuinen oriënterend rassenonderzoek bij ijsbergsla plaats.

Het ras Cristallo is vanaf het voorjaar van 1977 op beperkte schaal in de praktijk aangeplant. In het voorjaar van 1979 was de totale oppervlakte ijsbergsla die onder glas geteeld werd + 18 ha. De ijsbergsla die onder glas geteeld is wordt van begin april tot begin juni aangevoerd. Gezien de beperkte aanvoerperiode werd in het voorjaar van 1979 in één kas op het proefstation de mogelijkheid van oogstvervroeging, (oogst vanaf half maart) onderzocht bij een aantal rassen. In het voorjaar van 1978, traden op diverse praktijkbedrijven problemen op voor wat betreft de kropvorming met het ras Cristallo.

Veel kroppen bleven niet gesloten maar gingen open. De indruk bestond dat, de leeftijd van de plant bij het uitplanten en/of de teelttemperatuur hier invloed op uitoefenen.

In het voorjaar van 197 9 werden derhalve in twee kassen twee verschillende nacht-temperaturen ingesteld. Tevens werden van het ras CRistallo planten van ver-schillende zaaidata uitgeplant.

(5)

2. Oriënterend rassenonderzoek bij zeer vroege planting.

2.1. Opzet: 2.1.1. Rassen

In onderstaande tabel 1 staan de rassen die in deze proef opgenomen waren. Tabel 1.

code Ras Herkomst Opmerking A B C D E F G H I K Cristallo V. d. Berg Cavallona V.d. Berg standaardras Fortessa Marmer V.d. Berg Bruinsma Thialf Pannevis

Het proefschema wordt gegeven in bijlage 1.

2.1.2. Teeltmaatregelen. Gezaaid: 13-10-1978 in 4 cm pot Geplant: 24-11-1978

Plantdichtheid: 13,3 planten per m2 Oogst: 14-3-1979

Temperatuurniveau tijdens de teelt.

dagtemperatuur: 12°C + liehtverhoging van 4 C nachttemperatuur: 8 C

Ziektenbestrijding

Aanslag: Twee en vier weken na het planten is gespoten met Rovral (30 gram/m2)

Luis: Tijdens de teelt is gerookt met Pirimor.

2.2. Resultaten.

De planten van ras K waren erg klein bij het uitplanten (door de matige opkomst) hetgeen tot uiting komt bij de resultaten.

(6)

- p X! o w • H X S 3 O) -P en w D J M O O M M O Jl£ r H \ O en •P J * +j  (0 <*> oo <r> vo ro 00 n o m co oo r~ oo «* 00 OO r- in 00 oo VO 00 •* 00 ro in i-H o 00 ro ro ro O o O (N ro o vo ro r^ ^i* "^ ^* O O O oo p-. CM in o oo ^r •«* oo oo ro o • > * in o ro vo vo oo o 00 vo •3" o CM vo o CM VO in o o VO m 00 o rH vo o oo oo tN O O O r- in oo «3* O r H "=r •>* CM o o o N oi in o r- CM ^ ci n H i n I N o rH CM •«* CN CM 00 00 rH 00 CM VO t~» rH m o CM o CM CM •<* O CM r» 00 rH cr> in CM rH 00 rH *r o CM •3-in VO rH CM •*r CT« r H •** i n rH vo rH CO r» rH o V O rH c G d) (0 DJ > DJ 0 rH U <a J£ > lt-1 CM < rH 4J Xi O •H C S d> 0) D J Cn DJ DJ O O U U JC Jd CN 0 rH -P D C t-i <o CQ > M H M M (H .' M O m m rH O o VO rH O r~ rH vo o 00 rH VO o in rH H o o a\ o co •^ in o r^ o-> •»* o vo 00 rH O 00 CT» O VO o VO o o 00 «* o CM O H O • ^ " 00 o vo m in o r~ «* in o •^p r» rH O CN CM rH O r^ 00 vo o • * VO in o o CN rH O in oo H o CM 00 VO O in en vo o o\ rH rH O VO r» o o co in o oo o> •«tf o VO CM rH O 00 <* o 00 r-~ in o o o in o • » * o rH „— O ^ 1 00 1 o o\ o m o rH VO 1> O CM r-o CM VO O in co oo o r-00 oo 0)

'S

u w u W (ij O K « • c d> cn c •H rH <0 X! u 0) JO > H H • • M „ en C •H • P x: u •H rH

S

IH C 0) U d> *o _ta rH

•a

o *!" +1 M-l -S)

"3

r H O C •H DJ 0 u JC 0) 'O c (0 > 4J X! Ü •H S d) en 4J eu x: w • H x: u •H & d) en DJ O u M 0 4J • P d) C 4J (U M • a o G g en C •H C > tt) en d) en •P •a u 0 c DJ DJ 0 S-l A: CM rH c: (0 > j j X! O •iH & (U en o •P •P a) c ^ rH (13 > K-l (0 ^ 0 4J D M m

(7)

£3 W ü 2 M » y *

s

ptT S eu o ai TS M SH M ro ta . * • H D M X I 01 Ü M 01 u 1

g

1 o u T l w 4J 01 • H ^ Cn rO rH U] c rO ro C (U te TS 10 r H • i o 4J ro s te -P c A3 M S-l 01 •o c o ai TS ai o Cn ^ ,-^ C (U 4-1 o l-l (0 (U Cn C 01 CU D4 O SH • . * 4J C (u m H rH r H CU (0 — a) c - X ! eu o c M "01 .* vu <u -T J -T J (U c o m o u TS ai o en TS ai 0 en < •P rO s te en (0 rH W C ro _ta c 01 0) en te TS m H X ! e 0 • H ra

g

1 c te - p c rO M u 01 rO • c c O - H c m 01 rH •P 10 0 M rH Q) ta -P ai o en X» TJ C ai a) o Cn ro rH - ta , - . en C >-i (1) (U •P X I 0 to rH - n tO - H 01 en c 01 C M Q) 10 O i n 04 4J o u ai . * D< >1 flj - p H • H -ro G — (U (U

S

1

g

1 • H e e o U X ! 0 > -0 . - -0 o c u ta 2£ S-l 01 en TS o ai o O u O TD <D • a c 0) o T S rH o > 0) T J c 01 o -a rH o > • CQ 4-1 fd s te cn rd H 01 G <o rö e ai ai Cn te TJ rö H • i 0 H rd

g

1 c ^ 4-1 ß rtf -v: S-l ai T5 • ß ß O - H ß rö ai H -P w O en H SH w ai ai x i en w • n T l ' H ai O ß en a> * (TJ ^ H ß w ai u a-i ai 0 -P H O W X ! ai en ß 0 e ta ai w CU D eu -P o s-i ai M eu > i ai -P r H • H -(Ö ß -^ ai ai

Sff

•H e g o u x: 0 > -C U T ! 0 ß U (0 ^ S-l 01 ÇJ> TJ O ai 0 O u O TJ ai TJ ß ai o TJ rH o > ai TJ ß ai O TJ H O > O

g

1 o J-l TJ H ai ai > • r i • H S-l > te en ta rH W c ta ta c ai ai en * TJ (0 H X» g 0 -P ta 3 te •P C (0 j<: S-l ai TJ ß O ai TJ ai 0 • en ß ai - ai ^ en ß o ai g -P o o x; rH tri TJ ai ai en O en ß ai T-» eu-H eu s-i o > S-l J« -*-* ai TJ H (0 rH H (0 X I — ß ai en 4-> ß - H • H D g X ! u O rH > ro eu s-i 0 o u O • * ^. ai TJ TJ ai ß O ro CP s-i en • H 4-1 (0 e en • H 4J (0 g Q • H ro

S

1 ß te en rO T7i ß (0 (0 W J j ai • H ^, +J c (0 * J2 G j . ai S eu TJ CU ß ° O M w ^ ai TJ ai u c ai ai

•SB

1 O s-i x : ai ü 4J M ai ai si en ai J * H M ai ai J * 4-1 ß ta ai te te ^ TJ ß ß ai ro eu M & O Cn u 0 x. o u ß TJ 0) Cn rH ß ta

2 g

1 eu g w ai -en 4-1 ß ß 0 ro 8< •* 0 u ai 4J TJ ro ß s o rH ß ro ro en ro O ß TJ -^ ro rH en x i ß • H rH g 01 s-i ai 0 en > eu -P 0 ro u S X. te ai TJ en ro - H rH rO g g o 4J X ! Ü ai rH ta en • H -p ro g w rH rö O O J> T> C rO S-l en Q o S-l TJ H ai ai > • n • H S-l > ^ en ro rH w ß ra ra ß ai ai en te TJ ta H X I g o H ai ai > H a r ? ß ß Ol ai ^ r ? ß g ai o 4-> X ! o rH rH ta (0 01 (0 en g ai ß rH ai ai eu x ; eu O 4J u a) M - H ß ai r H v rH T ! rO H -~- - H S en ß 4J • H ro g S S-l O * > ~ CUTS O ro U rH •X X» ß ai ai TJ 4-1 ai - H O 3 c n X ! en • H • P ro g en • H 4-1 ro g fo 4-1 (O S ^ 4-1 ß ta x u ai T l ß o ß ai 4-1 o H ta ai en a • n • H H ai TS ai S-l ai TS S-l ai TJ D o X ! o w ai en 4-1 ro s • * ß ^ ai fi eu ai eu eu o eu M 0 ^ S-l J A ai ß fi ai ai en en 0 C S-l O Q) U -P eu ai w x : ai en rH C ro <1) Çn eu o 0 c rH «• ai TS ta ro > rH ~ X ! c en ai C 4-1 • H - H g a S4 X ! 0 > c eu (0 O (0 S-l M TS fi ai <a -P S-l

•s?

d) 0 rH S-l W TS 4-> X ! Ü ai rH ta 4-1 x : o ai rH ta O • m • H S-l > te T l ta rH X I S-l ai TS fi o c <0 > en c - H S-l D ai • H J<î S-l ai > • H ai ai en ai ^ u ai 4-1 ta ^ ,—, c ai eu eu o S-l M C • ai c en tl) c ai

2 S

1 eu u ta ai ai 4-1 en ai c x: ai eu en o u ai - P m *• S TJ (0 - H H rO X ! Cn S O O fi ^ 4-1 (0 en s c • H *. g TJ U C 0 rO > S-l eu

2 S

1 ^ o S-l 0 TS en • H rH 4J ai <a ai g > -P x : u u ai ai 01 rH N ta 4-1 x: M Ü ai ai 01 rH N ta M te en (0 H ta c rO ta c ai ai en te 4-1 fi ra M M 0) T ) C o c _ai 4-1 o rH ta ai en * • TS ro H Q £5 0 4-1 ta s * ,—* c ai eu eu 0 S-l M c _ai en fi • 0 eu S-l 0 CU M ta ^ ai en <o c c ai ai

& £

S-l 4J 01 rO 4-1 3 01 x : rH ro ai 0» rH O tl) C Jd — c 01 en c -• H TS g c s-i ro 0 M > eu en 0 0 S-l 0 . * u TS ai Cn r H • H ta 4-1 en (0 0 g c •P cnx: • H o 4-> ai rO rH g w en • H 4-1 ra g ^ ai ai

2

g 0 x: TS ai 0 en • n • H S-l > te T ) C rO M

8*

0 S-l TS ta 4J ai • H ^ T» ro H X) • H ai 01 en rH 01 j«; C ai te 4-» C ro M S-l ai TJ c 0 01 c 0 x: 0 ta ». S« 0 S-l M fi 01 01 en

g

1 C w S-l (0 ra X ! - P ta

g

1 0 4-1 01 • H c

g

1 c en • H 4-1 <0 g en • H 4-1 (0 g Ui

(8)

2.3. Discussie en conclusie

De nieuwe rassen die ingestuurd waren door de verschillende bedrijven waren qua gebruikswaarde onvoldoende.

Enkele nieuwe rassen waarvan een groot aantal kroppen tijdens deze proef open groeide zijn eind april op de proeftuin te Breda en bij een veredelingsbedrijf waargenomen. Later in het seizoen bleken deze rassen een goede kropvorming te realiseren.

De meeste veredelingsbedrijven selekteren vanaf half april tot in mei.

Mogelijk zouden door vroeger in het seizoen te slekteren ( bijvoorbeeld h - eind

maart) rassen die geen problemen met opengroeien geven eruit geselekteerd kunnen worden.

Uit deze proef blijkt, dat het ras A eigenlijk alleen aanbevelenswaardig is. De rassen B en C hadden een voldoende voor gebruikswaarde. Deze beide rassen hebben echter vrij veel omblad en lijken wat minder op ijsbergsla.

3. Teelt bij twee verschillende nachttemperaturen 3.1. Opzet

3.1.1. Ingestelde temperaturen

Kas 1. dagtemperatuur 12 C + lichtverhoging van 4 C nachttemperatuur 4 - 5 C

Kas 2. dagtemperatuur 12 C + lichtverhoging van 4 C o

nachttemperatuur 8 C.

3.1.2. Rassen

In onderstaande tabel 4 staan de rassen, die in deze proef opgenomen waren: Tabel 4.

Code Ras Herkomst Opmerking A B C D E F G H J K L M N O Cristallo Cavallona Fortessa Marmer Thialf V.d. Berg V.d. Berg V.d. Berg Bruinsma Pannevis standaardras

(9)

3 . 1 . 3 . P l a n t l e e f t i j d e n

Deze proef werd uitjevoerd b i j het ras C r i s t a l l o .

Zaaidata

13-10-1978 (te oude planten bij het uitplanten) 20-10-1978 (iets te oude planten bij het uitplanten) 23-10-1978 (normale plantleeftijd)

25-10-1978 (jonge plant bij het uitplanten) 27-10-1978 ( te jonge plant bij het uitplanten)

De zaaidata 20/10 tot en met 27/10 lagen in beide kassen in 2 herhalingen. De zaaidatum 13/10 kwam in elk van beide kassen eenmaal voor.

3.1.4. Teeltmaatregelen.

Rassenproeven gezaaid: 23-10-1978 in 5 cm pot. Gehele proef geplant: 15-12-1978

Plantdichtheid: 13,3 planten per m2 Oogst: kas 1 : 22-3-1979

kas 2 : 27-3-1979 Ziektenbestrijding:

Kas 1 moest ontsmet worden met methylbormide. De bestrijding van aanslag en luis zijn identiek uitgevoerd, zoals bij de hiervoor beschreven proef.

3.2. Resultaten

3.2.1. Resultaten Rassen en nachttemperatuur.

(10)

• p X! O co • H JC & 3 <1) 4J fj< CO o o M O . * rH O en • P A : 4J O) C J2 -H M 4J x: o •H c S eu eu a en a O W M U JÄ es O rH • P •P c eu m c > co es o co vo es o en oo en e» oo en eo o co o es vo en o in vo M H (0 > dp M C C <U

roan

> a

o

r H U > »H CS < -H 4J x: o VD es o en en es 0) M es c eu

- a

en a

a o

M O u M / * A : O •P 3 eu O u o o vo o o vo in in in es es o o o o oo en es vo r-- vo -* en rn o m oo en en o in r-en o c\ o\ en oo en vo o es vo o o in o es co en in en en en CJ> es oo e» es oo en vo rH en co en es en vo oo es vo en en o rH o o en o o\ es rH *a* *3* ^ o in o in VO 1« o o vo •sr o en rH in o r-rH in o o o o in o en in en o m en o r» en o o o o VT> es >* en a\ en •«* «* ej\ es m oo vr> vo es es 00 CS vo CS oo _es [-» es vo es o es es es <T> VO _{o\ o\} O en in oo es es o o o CS CS -a1 r- r- •** o o 00 *tf en •** o vo o in o o o es en o\ es o es in in vo < m u es o r~ en rH o o en o es in o o\ es in in es o r» e» rH O VO in o 00 •^" VO o oo VO es o VO vo o r-en es o f » o en es es es m es r-cs es o CS 00 rH O o r- o o es rH rH O O O O in cs oo o o r- en en CS rH rH rH o o o 0 0 O CS •>* o o rH CS rH o o CO VO rH < * O o en o o es o en vo o o» in vo o r-vo VO o t'-es in o in en in o o O CS r- en vo vo in vo o vo o 00 rH V O O o in vo o in m o o o o o en in o ej> in vo cs r~ in o •^r in «* in vo W fa O K M « 2 C O Cn C •rH rH x: u CU X ! c O) M CU •a rö rH +1 <4H CU • H CO 3 H O C • H

a

o

u CU •o c (0 > •p x: o • H eu en 4J <u x : co • r l CU

-o

e

CU rH <-\ •H -G O 10 u CU > • • H •P

x:

o

•rl S e»

m

a

o

M .* O -P •P CU

c

c - H • P Si O • H r H

S

CU C CU > CU en (U en T3 VI O &

c

o

a

& u M es c ro > +J x: o •rl S CU

g

1 - p 4J HH eo O 4J 3 M CQ

(11)

si •H 2£ 3 4J en to Dl M O O H u o .* rH \ O D> .p ^ •p .C O •H S

s

o 1-1 C M (U M & U O 4J 0) CS C rH > MH (0 C 0) M a. M u (0 > IH CS (0 rH H 4J Si Ü •H C s a) en u Ol O M O U H CS O rH D C u to XI > H O oo vo in cs er» •># 00 in oo 00 oo o rH • < * 00 00 ro CM <T\ oo 00 cs œ rH o o •* ^ rH 00 • * VO 0\ O ro ro ro o ro vo ro » _ro ** 00 o _•^ vo _ro o _«* 00 •>* o o o co •** H r- es in ^* ^ ^f o o o o in r-<r> o •<* ^ t ^j» ^31 « o o o vo o in r» m r-•* es «* o o o o ^ in co in in I1 <c m M o in o in o ro es « o m r*- in es o vo o in o in vo o o o in oo ro •>* in o o r~ r» es in m in o o o o en o ro in o oo ro oo ^ *3* ^j1 ^ o r-co in « o CS o tn vo o vo o o rH O o rH O o co CS o o o in vo cs vo -* vo o o o ro 00 ro ro •<* r» H rH rH o co O • > * VO rH o vo 00 o CS « o in oo vo o CT> 00 in o o in rH in m vo in o co rH VO o O o VO o vo o o o in vo o ro r-o r-o r-o ro cs oo rH O CS vo vo r~ o o oo ro er» es vo co « o o co co - * • * * vo co o o in o o in o o vo m vo o o o er« rH r-vo in o r-en o co vo o o CS rH in r-o r-o r-o r- vo o r» -3" r-rH r-rH r-rH O o o o o o r- co en co r~ o r~ cs vo r» vo r» o o o o t-~ o\ m r~ in r- in cs vo in vo r-~ pa U W fa O M M « 2 G O) Ol c •iH H ta si u o si Q) TJ C (U rH rH •H Si U m u M M H C •H -U si o o EH G a o u c > Si o •H s 0) Ol & S-l

(12)

c eu co 10 ta M CU - O • H 0) j a c •H c c CU a a er c CU t n c o 1-1 5j (0 CU c CU CU en ia c CU ü M o ro iH co o o oo o\ \o ro o O O G O i H O C V I r - r H O ^ r H O O c N O o o r - O i - i c N r H vo co r^ o o n <d« vo P I o T r o o o i n o c N r H c n o m r H o o CO U W fa U K _«

(13)

• H M «J x: c ta > c • i -• H N •P Xi ta <o g 01 D -P f - 1 01 ai 4-1 01 X I to c u It! CO S 10 JC - H D l-l X) a> ai x> c m > .u X i u • H N S-l 0) > O • co ai XJ (0 EH 2 W O 2 M W « w s P i o M d l M XI S-l 10 CO s co j * • r i D S-i XI a> U M a> XJ 0 u c 0) 0) cr> h . X i C0 H •i 0 -P (0 S * en <o r H to c (0 co U] •P a> • H 4J 0 4-1 en • H c • H a> s % 4J C (0 .* l-l ai X ! c 0 a) XI a) o _{D i} * »•^ _C a> 4J o r H CQ a> Cn C ai a Û4 o M Xi ai r H r-4. co • — 73 C en <o c u • H g a i M 0 0 o > u a x s 0 u co xi -u ai d l - r i XJ d l 4-1 0 0 Ü> -P XI ai 0 D> X) a> o D i < ». - P c ta . M >-i a> XI c 0 ai c o X i u CO ». XI m i - t o g O H «J D i 0 C * k •P C (0 Xi 14 ai XJ c 0 • (0 C 03 ai to 4 J a i O 4-> H VJ co 0 ai CM D i (0 X3 - - I ai ta O Di ai XI - 14-1 —. H c ai ai N 4-> -P o ai H XJ (0 ai ai a i a > i C -P di Q, 10 a . 3 O D1 M -iE *-c ai ai i H ai H D i (0 O — g 0 D> XJ C • r i «• g X! >-i C O eu > U & f f s-. O . * u XI di X I M ai -M 0 ai D> - H ai XI c ai O X I i - i o > ai XI c ai o XI r H 0 > CQ 1 4-> (0 s w D> CO •H to C (0 (0 to •P ai • H ». XI (0 r - l X) g o rH (0

£

c % 4-1 c m Xi M dl X I c o c dl •P o r H to ai D l XI 0 0 D l ^ ^-^ c ai 4-1 0 r H tfl ai D i c ai a a. 0 14 .* dl r-l r-{ ta • -— XI c D i ta C 14 • H D i g O 14 O O 14 > XI a O rH S-l d l Xi 0) > ai X I T - l ai - H o u D l > ai XI c ai o XI t-t o > dl XJ c d l 0 XI f < 0 > u •* X I c <0 u D i O O t-l X) r H ai ai > ^ D i ra r-{ 10 C 10 (0 r-{ ai ai > * XI m . r H X) g O 4-1 (0 S ». 4-> C (0 A : t-i di XJ c 0 ai XI ai O D i M. ^_>. C d l 4-> O •-I • to c ai tu Di ai D l c o _{ai g} Qi 0 a x : 0 S-l X I xi a) O d l D i t - \ . H - r i (TJ - H ^ 14 > D i C -• r i T 3 g <a U <-{ O XJ > & r H O di 14 (11 M D i d l r H XI (0

S 8

1 Di C 4J X i Ü dl <-{ to 4-1 X! Ü 0) r H to Q D l U dl * ,—, XJ H 3 d) g to dl D> D l dl S c dl a a o u X f-{ (0 4-> c ta (0 * — • D i (C <~\ (0 C (0 rtj H dl dl > • _X) - C 4-1 (0 C U 5 c? M O d l S-l XJ XI c O to 4-1 ai 01 -O - H S-l dl -XJ D i D C O nJ X i > U g to O ai D» C (0 M > 14 d i 4-> 4-> O to O S4 - D i D l c •-< • H (0

gg

1 0 c > a -O XI S4 (0 JÄ <-< Xi dl g 4-1 O x : O r H ai ai <-i ai to > 4-) x : u ai r H (0 4J x : o tu r-i 10 W 4-1 (0 S ^ D> «J r H tfl C (0 . ( 0 10 4-1 ai • H ^ XJ (0 r H XJ g 0 <-t nj

y

C «h D l C (0 > g 0 c (0 > 4J O o • 14 4-1 D i C (0 • n . * • H S-l S4 01 > X5 c •> o ^-^ _{c ai} ai Di 4-> - H O V4 <-i ai t0 4-1 di nj D l M D l c ai -a ^ a o O XJ u M 01 X I oi u *-i (0 rH X ! (0 — C • r i D l C C dl • H C g C S-l - H O x> > a * O XI u c Jrf (0 14 dl D i XJ o dl 0 O s-i 0 1 XJ D i • r ) 4-> (0 g 4-1 D I X ; • H U 4-1 d l ta <-i g <o &4 D i (0 r H to c (0 (0 10 4J ai • r i ^ XJ c ta S-l

i?

0 S-l X I 4J ta S •*, 4-> C (0 JÜ u 01 X I c o dl > o 14 D" d l X I S-l dl X ) D O x : o co 01 D i J* S-l 01 4J CO ». D i c • H g S-l O > a 0 S-l X. 01 4-1 x : o 01 <-( _m 4-> X i u ai H co 4-> x : o ai r H CO O • c 01 ai

S

1 u dl 4-> 01 x : D i M Ol <*. XJ (0 r H

i

_o 4-1 (0 s ». XI C ftj S4 D l

8

M XJ r-^ 01 ai > •» D i ta H (0 c ta ta r-i ta

S

1 c •> D i C • r i g S-l O > a o u .* 4-1 x : u ai r-1 CO 4-> Xi U dl r H CO U 01 01 N 4-> x : u ai <-{ ta S-l ai 01 N ta »• XI c ta S-l D i

8

S-l XI r-{ 01 ai > • n • r i S-l > *. D l ta r-\ co c (0 ta 4J et) s ^ 4-1 C ta ^ S-l ai XJ c O c ai 4-> 0 r H Ul 01 D l XJ ai o D l .* • r - l • r i r H ai X) ai S4 *. XI rO r H XI g O 4-> rtj S •* D> C • H • g XI s-l m O rH > XI a o •-* S-l d l a di D i 01 D l r-f • H 01 4J J£ ta c g ai 4J D i x : - H O 4-> 01 nj H g to D i • H 4-> ta E h i • c 01 ai

£

g 0 x : X I <ii o _{D i} • n • H M > *. XJ C <0 14 D> O 0 u XI c dl dl D i *. D i C • r i g S4 O > a 0 S-l JÄ 4-1 d l g 4-> C • H D l dl XJ »• XI m r-i XJ g O f-i ta

S

1 g V . c 01 a a o S-l J£ dl XJ C dl D> C • H S-l a co c eu a o c «u d i D" D i • H 4-1 (0 g » 1 Cil XJ 01 S-l * 4-1 C ta M S-l 01 Xî c o 0) XJ u 01 x> D O x : u co ai D l 4-1 (C s •«. XJ c (0 S-l

S

1 0 S4 XI 4J nj S W XJ rd rH XI r-l ai d) D" t-H fO D> 0 C * XI nj r-\ XJ g 0 H nj

SJ

n c (0 - x: D l S.) c ai • r | - Q g C s-i 0 0 > c a ai O 4J s-i o M H co ai ai - U D i x : O J * 01 - r - i r H - H CO H 4 J X i S4 Ü di ai ai H N tfl • u X i SH O tu ai d l r-l N to tl • 4-1 C (0 .* S-l  XJ c o ai XJ M ai X) D 0 X i U CQ 01 D l •P CO S «• XJ c (0 S-l

y

o S-l XJ c ai ai en *. D i ta r H CO C rO CO c ai ai D i *. X! 10 r H X) g 0 r-\ CO

£

c *. D l C • H g S-l 0 > a o 14 J * dl 4-1 x : o d l r H CO S-l dl 01 N •P x : u ai H co S-l eu ai N 4J x : o ai r-i co S-l 01 ai N S c <o > c ai 0 S4 D i CO • n • H S4 D> ». D l C CO > g 0 c fO > 4->

8

u D i W XI (0 r H O ë • 0 D i ta H r H d l CO ai c > co co • n • r i r-\ u ta

> g,

~ C c ai --P XI 0 c H (0 CO S-l dl D l D i 0 0 C S4 dl XJ a a to 0 -P S-l d l M - H 01 -r-\ Xi H C 10 (0 .* 10 S4 c ai • n X J • r i C X! 0 • — • * ai D> D i C - H •H S4 g ai S-l 4 J 0 m > S4 a Di 0 S4 r-{ it. ta D i 01 0 J* C • n • H «• r H 14 dl D XJ dl d l <-{ U Xi D i • H 4-> CÖ g D l • H -P CO g z dl XJ S4 co x : « i XJ c CO S-l D l O O S4 XI CO • p dl •rA w 4-1 C CO .* S-l 0) XJ c 0 ai D l • H S4 dl •p CO 14 D> •* XJ ta H XJ g o <-t ta D i o c ^ XJ <H • r i S r-\ ta D i o c;

H*

10 > g o c (O . > -P O o u e n ' »» D i C • H g S-l O > a o u Xi to XJ d l r-i O O D i X ! 4-1 en x : • H u 4-1 ai CO rH g co 4-1 en x : •H u •P ai CO r-l g co o

(14)

z H CM O 0) x> ia EH 0 M •a 10 (0 s (0 • H 3 kl X I a> o M a) -a o o «y • H c • H 4-1 O vi 0 rH O 01 C > c 0 e o j * vi o o > en «3 i-l Ol C 10 (0 •M C (0 0 T I c o 0 TJ 0 o Cn c (U • P o 01 (U o> c 0 a o • U TI je C (0 0 M

S

1 (0 O TS C W • H 4J 6 0 H - H O > -D J TD O (0 Vi H . * X I g 0 O TS 0 -U O <0 en S TS 0 O en TS (U O en (0 Cn <0 rH W C (0 (0 M 4J 0 TJ ro H

1

(0 C 4J C <0 u 0) TS C O C 0 4J O i H (0 (U en • a 0 o en c 0 4-1 o 0) 0 en c (U o. Vt (U rH r-l (0 • — c 0 Cn d)

•S g

1 u O O x j > a -O TD J A 0) •o 0 o en-a tu TJ c 0 o TD r-H O > 0 -a c 0 o -a o > m en <o H w c (0 <0 > • n •ri > TD (0 (0

g

1 c 4-1 C (0 M 0 TS C O C 0 4J o (0 c r9 (0 > (0 O (0 (0 cn (U cn 0 T I 'O

S

Cn 0) N 4-1 d) Ä W 4-1 d) Cn (0 p C D1 d> CU -O U T S o c 0 (0 o u (0 T I 1-) en ai c 0 vi «• O —. > (0 a c o -H u -P .* o 0 d) "D H d) O O 01 C n - ^ d) •D C d) O TD O > (U •a c o TJ o > u <0 • H c • H 4-1 O S-l <1J rH U W Cn (0 rH 01 c (0 (0 (0

g

1 c X ) (0 rH XI

S

4-1 (0 4-1 c (0 d) TD C O 0 TJ d) O en c  en -c -a •H c e <o 1-1 u O en > O Q. O O u Vi TJ je rH dl d) •O d) (U > O d) Cn 4-1 4-1 x: u tu X ! o ai rH ta -M o o u en (0 en o c • a (0 H xi 0 d) > en vi d> en (0 rH ta c (0 <o d) a) > M 10 4J rH M X I en di C dl ••H en S u -u O (0 > s o vi dl 4J x: u ai r H w 4J x: o ai 4J x : u eu « en 10 r-\ oi c • (0 - u . (0 c (0 H J * . ia u en di O T ! c c o • a a» io en rH xi - r i Vl 0 4J (0 rH VI io en

g

1

.

c c ai •* c en c c -H «o XJ >

S

c (0 H > o X I -u O dl O T> u u Cn (0 x: • n - H •« U T3 > C (0 •• Vi c S1 ai o •P M 0 T> M r-{ di ai en ai c d> Ja d) 10 rH - H rH C (0 - H — 4J O en u C dl 6 o )-l co O > -u a ai o e u T) C ai io T) XI

S

u dl en > 4-1 en x: •H u 4J dl (0 rH e w Cn • H 4J (0 s frl • Cn (0 rH W C (0 (0 H (0

S

1 c * t TS C (0 M

S

1 o _u T ) 4-1 (0 S * i 4-1 C <a J«S u ai •a c O ai > 0 u en ai TS U ai TS D O x: u 10 dl en JC u ai 4-1 ta +* Cn C - H e S-l O > D J o l-l x: ai 4-1 x; o ai rH 01 4-1 X ! o ai H w 4J x; o ai r-i 01 o * c ai ai

S

1 l-l ai 4-1 ai x: en S-l ai w TJ (0 rH X I e 0 4-1 (0 ? *. TJ C (0 l-l

S

1 0 l-l TJ rH ai ai > *> en (0 rH m C (0 (0 H a> ai > u ai ai N «. en c • H e u O > D i O >-i j * ai 4-1 X ! o di r-t W 4J x: o ai r-l w u d) ai N 4-> x: o ai rH 01 S-l ai a» N «

8

1 o M TJ ai ai > •rt l-l > en (0 rH W C (0 (0 4-1 10 4J c (0 JÄ M d) TS C O c ai 4-1 o rH 01 ai en TS d) O en TJ ai u TJ (0 rH X I e o 4-1 (0 s • TJ - (0 en r-{ C X I • r i 6 H i-i ai o ai > en a. o •-{ u ai C ai ai 4J x: -o TJ ai c r H (0 oi u en • H 4-1 (0 e en • H 4-1 (0 e c ai ai

g"

a

x; TS 01 o en l-l > T ) c 10 l-l en 0 o l-l TI 4-1 (0 s T ! <0 rH X I

S

(0 en o c c dl D i D i O Vi 01 T ! C 0 en c • H S-l D i co c 0 & c 0 0 en D> - H 4-1 (0 e » 4-1 c (0 A ; IH 0 TJ C O 0 TJ l-l 0 TJ D O XJ O 01 0 en 4-1 10 TJ C (0 U

S

1 o l-l TJ

S

1 c TJ (0 0 0 Cn (0

g

1 c TJ 10 O • 4-1 rH C <0 (0 M C 0 T3 «• C en o c -H c e 0 U 4-J O o > H D i 01 O 0 i-i en J£ M 0 - n 4J - H X ! --I O 0 0 TJ H 0 01 s-i c?' 4J X ! O 0 S-l 0 0 N 4J x; o 0 S-l 0 0 N en m •-i 01 C (0 (0 01 4-1 0 TS (0 c en c • H e M O > & S-l je 0 4-1 x: o 0 4J x; o 0 r H 01 l-l 0 0 N 4-1 x; o 0 u 0 0 N l-l en 01 • n ••H u en en c (0 >

a

c (0 > 4-1 o o i-i TJ • co en rH (0 X I rH

g

> 10 • H C S-l > -TJ - c - » (0 C l-i

s g"

o o r-i U 01 T I 0 Cn rH (0 C en 0 o D i C D i o -l-l 4J J< c (0 0 je •-t u rH 0 (0 TJ c (0 c • H X ) 0 en ~-- l-l 0 e n 4-1 C (0 • H l-l 6 en l-l O r-l > (0

**g* g**

1 l-i c 0 l-l je 3 • n 0 - H rH rH j<: 0 TJ C 0 <0 IH > en - H 4J (0 s •rH 4J (0 e TJ c (0 u

g

1 o SH TS 4-1 (0 s 4-1 c m je u 0 TJ c o 0 en •ri SH 0 4-1 (0 l-l en TJ 10 (0 en o c TJ 10 en o c cn c <0

1

c 10 > 4-1 o o VI en en c •rH e VI O > D i • O -H vi O je x i 0 0 TJ TI 0 Vi O <0 cnx; 4-1 x: ü 0 Cn • H 4J 10 e 4J x: u 0 rH 01 en •H 4-1 (0 S

(15)

0) j a «J H •P X! u co • H ^ S 3 0) -U en w O o u o 0 Cn •P JÄ •P Cl) C C "H M -P x: o c tu Cn O i Cu O O M u o •P •P ro > C C O) 10 D< H > Cu o H n > VM e s C 4 J CU x : Cu o Cu • H o 3 I J eu ^ en CM O H •P 3 C M m m > m -M «a • r i m m tsi i n oo i n i n co co CO oo m co co oo vo co co c i C M c i « o <N O O O O i n rH CM i n • * o vo vo in in * f o o o o m o CM co CM v o oo CT» > * < j ^ n K 00 vo CM CM CM in rH CM rH CM vo o o V O o o o o vo co r- i n H i n oo CM H rH rH o co m rH o o rH CM O CM •3" rH O O o» o CM ro o co i n vo o o o en en in in T co vo in in o o ro o co r~ in oo o \ ro O O TT ro r» oo m •>* o rH O CM ro _CM _CMin c Cu Cu O i-i .*: c ro > c n> rH 0. 0) • o c (0 > c CU * J X ! ü • H Cl) rj A : O o c c cu CU £ 1 (0 En •P x : o co • H JÄ S 3 (U 4-> en in Cu O o u o J*C r H \ O Cn 4J a •P a> C C - H M •P x: o • H c S <ü cu Cu Di Cu a O o u JA o • p •p (0 13 CM CM CT» ro o ro in ro Cf» oo o CM 0 0 er» co ff» _CO o o o o o • H O CM O O r-~ co ^ r> er» « T •«3" i n » * ^ o o o o m o CM <a" t - r~ *3* ^ *J* •* o ro O» co rH rH O CM in in rH vo co rH 00 VO CM CO C G VH CM < rH H G 4 J CU x : Cu o Cu • n O S M eu a. Cn CM O rH •P 3 C u a m > 4J (O • o • H ra Iti NI O VO o C M O CM O O C M CM O vo oo o o 00 00 CM O VO 00 CM O CM O O CM VO •*!• i n rH H o o o o o r - CM CO VO CM r - er» r— in o vo in vo in vo o o o o r~ i n CM oo m r - iH CM vo i n vo vo o o o o o co o oo i n r~ rH CM CM CM CM C 0) Cn C (0 X! u CU X! 0) •O G x : o co M CU > c tv 1-1 x: o • H eu en <u X ! co • r i 4J x : o • r i tu en % u O •P •P <u G 4J (U K en c • r i -P X! Ü • H rH

g

G (U > eu en eu en -P -a u o c 0) Cu & M CM G (tf > •P X ! Ü • r i S eu en o - P • P eu c > u-i (0 o 3 >-i m

(16)

14 • o» •H rH (ü j a «J H w (0 « H -P (0 •Ü • H (0 m tS) en « M VO I 00 f»1 o o o o o n o n in r» i-l d <N OJ (M

(17)

15 3.3. Discussie en conclusie

Doordat een van de kassen ontsmet moest worden met methylbromide, was het nauwe-lijks mogelijk een vergelijking tussen de twee kassen te maken. De ijsbergsla groeide in de ontsmette kas zeer weelderig, waardoor de invloed van de lagere nachttemperatuur kleiner bleek, dan de invloed van de ontsmetting.

De gebruikswaarde van de rassen geeft dezelfde tendens weer als bij de eerste proef.

Bij de plantleeftijden proef was geen interaktie tussen de zaaidatum en mate van opengaan van de kroppen. Mogelijk dat door de invloed van methylbromide het per-centage opengesprongen kroppen in de ontsmette kas wat hoger lag.

(18)

16 Bijlage 1.

Proefschema rassenonderzoek vroege planting,

1 ••• G J 5 10 K 15

!

i

K B \ H i 9 14 i D F ! 3 8 E 2 A L C 7 H 6 A 13 J 12 F 1 1 D 20 E 19 C 18 G 17 B 16

A

1 poot + 3 m \ / N <-h kap + 1,50 m

Herhaling 1 = veld 1 tot en met 10 Herhaling II = veld 11 tot en met 20

(19)

Bijlage 2.

Proefschema teelt bij 2 verschillende nachttemperaturen.

17 3/4 poot \

[

\

/ 27/10 4 20/10 3 25/10 2 23/10 1 i i H i > > ' M 11 0 10 A 9 G 8 H 7 C 6 E 5 • • -18 17 16 15 14 13 12 N L J F K D B 25 24 23 22 21 20 i 19 C H N E J M 0 BP 32 B 31 G 30 L 29 A 28 D 27 F 26 37 1 3 / 1° 23/10 36 27/10 35 20/10 34 25/10 33

Herhaling I = veld 1 tot en met 18 Herhaling II = veld 19 tot en met 37 Buitenproef Cristallo