Chemische bestrijding van graanziekten : interprovinciale proeven 1980 : serie 669 en serie 675

(1)

Proefstation voor de Akkerbouw Plantenziektenkundige Dienst en de Groenteteelt in de volle grond Wageningen

Lelystad ! CHEMISCHE BESTRIJDING VAN GRAANZIEKTEN INTERPROVINCIALE PROEVEN 1980 Serie 669 en Serie 675

door: Ir. Th. de Bruin W. van Schaik

Plantenziektenkundige Dienst.

Ir. R.W. Stubbs H. Vecht

Instituut voor Plantenziekten-kundig Onderzoek.

(2)

INHOUDSOPGAVE

Biz. I. Inleiding

Groeiseizoen

Ontwikkeling van ziekten en plagen Waarnemingen

II. Serie 669 - Chemische bestrijding van blad- en aarziekten Klei-_en_zavelgrondagroefogzet_669-2_en_2

Resultaten Prof. v. Bemmelenhoeve

Resultaten Proefboerderij "Wijnandsrade" Resultaten Proefboerderij "Rusthoeve"

Overzicht gemiddelde opbrengsten en rendementen Conclusie

Zand-_en_dalgrondi_groefoDzet_669-2_en_2

Resultaten Proefboerderij "De Kooyenburg" Resultaten Proefboerderij "A.G. Mulderhoeve" Resultaten Proefboerderij "Vredepeel" Afrijping

Overzicht gemiddelde opbrengsten en rendementen Conclusie

Samenvatting_en_slotconclusie_Serie_669 26

III. Serie 675 - Chemische bestrijding van gele roest op 27 t/m 31 wintertarwe

Proefopzet 675-1 en 2 27

Ziekteverloop 28 Resultaten Prof. v. Bemmelenhoeve 28,29

Resultaten Proefboerderij "De Kandelaar" 29,30 Resultaten Proefboerderij "Rusthoeve" 30,31

Samenvatting en conclusies 31 IV. Meeldauwbestrijding wintergerst 32

3 5 8 11 17 20 1 1 1,2 2 t/m 3,4 t/m t/m t/m 14 15 16 t/m t/m 23 23 24 25 26 7 10 13 19 22

(3)

I. INLEIDING

Ook in 1980 werden in samenwerking met de afdeling "Onderzoek in de Regio's" van het PAGV en de afd. Mycologie en Bacteriologie van het IPO weer een

aantal graanproeven uitgevoerd op diverse proefboerderij en verspreid over Nederland. Het voornaamste onderwerp in deze proeven was het onderzoek naar de mogelijkheden van chemische bestrijding van blad- en aarziekten in win-tertarwe (serie 669).

Daarnaast werd aandacht besteed aan de bestrijdingsmogelijkheden van gele roest in wintertarwe (zie 675) en de bestrijding van meeldauw in winter-gerst.

HET GROEISEIZOEN

Het groeiseizoen 1980 kan met recht een seizoen van uitersten worden ge-noemd.

De wintergranen maakten na een gunstige overwintering in het voorjaar een goede start. Algemeen kon in het veld een goed gewas met voldoende planten per m^ worden waargenomen. Door een langdurige droge periode tot half juni ontstond echter vooral op de lichte gronden plaatselijk droogteschade. Een schade die soms zo ernstig was, dat van herstel geen sprake meer kon zijn. Ondanks de droogte kwam de wintertarwe normaal rond 15-18 juni in bloei. Op dat moment kwam ook de zo gewenste neerslag. De regen was aan-vankelijk bijzonder gunstig voor de ontwikkeling van het gewas; toen de regenperiode echter voortduurde begon de toestand zorgelijk te worden. Door de overvloedige regenval en het koude weer werd na de bloei de ont-wikkeling van de wintertarwe wat vertraagd. Het melkrijpe stadium duurde tot circa 25 juli. Rond 20 juli klaarde het weer gelukkig op en werden de temperaturen hoger. Het zonnige warme weer van eind juli/begin augustus zorgde voor een snelle afrijping, vaak zelfs wat versneld. Vooral het

grote verschil in temperatuur heeft hoogstwaarschijnlijk een wat opbrenst-drukkend effect gehad.

Algemeen kon vlot worden geoogst met gemiddeld redelijke tot goede op-brengsten voor de wintertarwe.

DE ONTWIKKELING VAN ZIEKTEN EN PLAGEN

Ook betreffende de ontwikkeling van ziekten en plagen is 1980 een bijzon-der seizoen geweest. In het voorjaar kwam in de wintertarwe algemeen Septoria tritici voor. Dit vormde echter geen belemmering voor de ontwik-keling van de planten. Op wintergerst kwam vrij algemeen meeldauw voor. Voetziekten werden weinig waargenomen. In twee proeven kwam circa 15% Fusarium, waaronder de sneeuwschimmel (Gerlachia nivalis) op de voet voor. In de proeven was bestrijding niet noodzakelijk. Ook in de praktijk werd slechts incidenteel een voetziekte bestrijding uitgevoerd.

Tijdens het verdere groeiseizoen bleef het gewas tot begin juli uitzon-derlijk gezond. Meeldauw kwam slechts in geringe mate voor. Septoria beperkte zich tot lichte aantasting onder aan de plant.

Omstreeks de bloei waren de bovenste 3 bladlagen nog geheel gezond. Tijdens de lange regenperiode veranderde de situatie echter. Begin juli kon vrij algemeen een begin van Fusarium-aantasting in de aar worden waar-genomen. Ook kafjesbruin (Septoria nodorum) was op dat moment al te vinden. In de gerst kwam ook Botrytis cinerea als aaraantasting voor. Tijdens de laatste waarnemingsronde omstreeks 20 juli kwam in alle proeven algemeen

(4)

Septoria voor, zowel op het blad als in de aar.De Fusarium-aantasting bleef binnen redelijke grenzen. Een uitzondering hierop vormt het Groningse teelt-gebied ' t Oldambt" waar vooral de sneeuwschimmel desastreus toesloeg. Eind juli ontwikkelde zich plaatselijk nog wat bruine roest (Puccinia recondita). De aantasting kwam niet op een schadelijk niveau. Gele roest werd zeer plaatselijk waargenomen, eveneens niet op een schadelijk niveau. Insekten kwamen dit jaar vrij algemeen voor. Omstreeks de bloei moest met uitzondering van het Noord-oosten vrijwel landelijk een luisbestrijding worden uitgevoerd omdat de grote graanluis in grote getale aanwezig was. Plaatselijk werd schade door het graanhaantje (Lema cyanella) en de graan-mineervlieg (Hydropota griseola) waargenomen. Een enkele keer in zodanige mate dat ons inziens een bestrijding gerechtvaardigd zou zijn. Het is

zaak om de ontwikkeling van deze insektenpopulaties in de toekomst te volgen, opdat onaangename verrassingen kunnen worden voorkomen.

WAARNEMINGEN

Goede waarnemingen zijn essentieel om proefresultaten op juiste wijze te kunnen interpreteren.

Dit seizoen werd voor de interprovinciale proeven gestart met een nieuw waarnemingssysteem. Genoemd systeem werd op het IPO ontwikkeld door de heren Ubels en Van der Vliet en is omschreven in IPO-mededeling nr. 798. Door uitvoering van deze systematische waarnemingen verspeid over het sei-zoen kan een vrij gedetailleerd overzicht worden verkregen van de gezond-heidstoestand van wintertarwe vanaf begin uitstoeling tot de afrijpings-periode. Omdat de verkregen gegevens met behulp van een cijfercode worden vastgelegd kunnen ze ook met een computer worden verwerkt.

Een groot voordeel is ook dat waarnemingen van verschillende waarnemers kunnen worden vergeleken. Om genoemd systeem in de praktijk te introdu-ceren werd door de heren Ubels en Van der Vliet een groepje waarnemers van

diverse instituten tijdens het afgelopen seizoen geïnstrueerd en begeleid. Onze ervaringen met deze wijze van waarnemen en verwerken zijn bijzonder gunstig geweest. Het bleek mogelijk om op deze wijze als onderdeel van het PD-werkpakket een serie van 12 proeven met 360 veldjes vrij nauwkeu-rig te volgen gedurende het gehele groeiseizoen.

Dit laatste bleek erg waardevol omdat de meeste ziekten en plagen zich pas aan het eind van het seizoen manifesteerden.

De in dit verslag opgenomen overzichten zijn afgeleid van de tijdens deze waarnemingen verkregen gegevens.

(5)

-II. Serie 669. CHEMISCHE BESTRIJDING VAN BLAD- EN AARZIEKTEN OP VJINTERTARWE Deze serie bestaat uit 2 typen proeven, namelijk

669-1 - Een vergelijking van diverse chemische middelen.

669-2 - Een proef gericht op aarbescherming tijdens en na de bloei met of zonder voorafgaande vroege meeldauwbestrijding.

Voor deze serie werden voor de teelt op klei- en zavelgrond en voor de

teelt op zand- en dalgrond aparte schema's gemaakt, teneinde zoveel moge-lijk aansluiting bij de praktijk te vinden.

De proeven werden uitgevoerd door de volgende proefboerderijen: A. Klei- en zavelgrond

- Prof. Dr. J.M. van Bemmelenhoeve, Wieringerwerf. - Proefboerderij "Wijnandsrade" te Wijnandsrade. - Proefboerderij "Rusthoeve" te Colijnsplaat. B. Zand- en dalgrond

- A.G. Mulderhoeve te Emmercompascuum. - Proefboerderij "De Kooyenburg" te Rolde.

- Proefboerderij "Vredepeel" te Vredepeel-Venray.

Alle proeven werden opgezet als blokkenproef met 4 herhalingen en veldjes van circa 50 m^ opp.

A. KLEI- en ZAVELGROND

1 •

--2ÊË22---iÊ.--^2zï

- Vergelijking van de gebruikswaarde van in

de handel zijnde chemische middelen voor bestrijding van blad- en aarziekten in wintertarwe. Behandelingstij dstip F 9 à 10 = Z.C.K. 39-46 F 10.5/F 10.5.1. Z.C.K. 58-61 -Obj. A C E B D F S 0 Middelen triadimefon(Bayleton) + maneb triadimefon+captafol(Bayleton CF) triadimefon+carbendazim (Bayleton BM) + maneb

triadimefon (Bayleton) + maneb triadimefon+captafol (Bayleton CF) triadimefon+carbendazim (Bayleton BM) + maneb

carbendazim + maneb (Bavistin M72) Onbehandeld Dosering/ha 0,5 kg + 2 kg 2 kg 1 kg + 2 kg 0,5 kg + 2 kg 2 kg 1 kg + 2 kg 3 kg 4

(6)

-2 • 3-E-2£i:-2-25Êt_serie_669--2 - Onderzoek naar de noodzaak en mogelijkheden van aarbescherming door middel van gewas-bespuitingen bij wintertarwe, al dan niet in combinatie met een meeldauwbestrijding vroeg in het seizoen.

Behandelingstijdstip F 7 à 8 = Z.C.K. 32-37 F 9 à 10 = Z.C.K. 39-46 F 10.5/10.5.1 = Z.C.K. 58-61 -Obj. A C E B D F C D E F G H 0 Middel triadimefon (Bayleton) triadimefon triadimefon triadimefon + maneb triadimefon + maneb triadimefon + maneb triadimefon + maneb triadimefon + maneb carbendazim+maneb (Bavistin M72) carbendazim + maneb triadimefon + maneb carbendazim + maneb onbehandeld Dosering/ha 0,5 kg 0,5 kg 0,5 kg 0,5 kg + 2 kg 0,5 kg + 2 kg 0,5 kg + 2 kg 0,5 kg + 2 kg 0,5 kg + 2 kg 3 kg 3 kg 0,5 kg + 2 kg 3 kg -- 5

(7)

Prof. Dr. J.M. van Bemmelenhoeve - Ras Nautica

Gewasontwikkeling

Aanvankelijk ontwikkelde het gewas zich voorspoedig. Tijdens de langdurige droge periode bleken in het proefperceel echter zandbanen voor te komen, waarvan er enkele door de proef liepen. Het gevolg was een wat onregelmatige

stand van het gewas. Getracht is om de standverschillen tussen de diverse veldjes cijfermatig vast te leggen. Hierdoor kon worden bereikt dat rede-lijk betrouwbare gegevens werden verkregen van 3 qua stand te vergerede-lijken veldjes per object.

Ziekteontwikkeling

In het voorjaar kwam in geringe mate Septoria tritici op de planten voor. Begin mei werd een voetziektenaantasting van 15,5% vastgesteld. De aantas-ting bestond voor circa 50% uit Fusarium spp. en voor 50% uit oogvlekken-ziekte (Pseudocercosporella herpotrichoides).

Door het ontbreken van een bestrijdingsmogelijkheid voor Fusarium spp. werd besloten om geen voetziektenbestrijding uit te voeren.

Op 17 juni werd de eerste waarneming aan het staande gewas uitgevoerd. Het gewasstadium was F 10.5.1 (ZCK 61). Verschillen tussen de diverse objecten konden niet worden waargenomen. Het gewas was zeer gezond. Sporadisch werd een meeldauwvlekje gevonden in de veldjes die het laatst behandeld waren

(F 10.5.1). De D-waarde (= het % dood opp.) van de verschillende bladlagen was gemiddeld: Vladblad - ca. 3% 2 blad - ca. 4% 3e blad - ca. 7% 4e blad - ca. 25% 5e blad - ca. 70%.

Op de eerste 3 bladlagen werd deze D-waarde voor ongeveer 50% veroorzaakt door schade van het graanhaantje en vooral ook de graanmineervlieg. Tijdens deze waarneming werd vastgesteld dat op circa 40% van de halmen grote

graanluis (Sitobion avenae) voorkwam. Geadviseerd werd om een bestrijding uit te voeren, hetgeen enkele dagen later ook is gebeurd.

De tweede waarneming op het staande gewas werd op 11 juli uitgevoerd tij-dens gewasstadium F 11.1 (ZCK 75). De resultaten van de ziektewaarnemingen zijn vermeld in het hiernavolgende overzicht.

Tevens zijn hierbij de oogstgegevens opgenomen.

Uit waarnemingen van de staf van de proefboerderij bleek dat na 11 juli het % kafjesbruin nog belangrijk is toegenomen. Hierbij ontstonden grotere verschillen tussen de diverse objecten.

(8)

eu > Ol o e CU 4) • cd i - i > t-i 01 4-1 e • CU 4-1 O x! o o M O Pu > e &*? • H r -4-1 ^ " - 1 3 - M M X X l O) 0) • 6 0 (-1 4-1 4-1 Cd x • i-l - - O 3 M O ^ > « O 3 6 ^ CO - i - I N r - 4-1 O CO -l—l • 6 0 - M — C X — CU M C e x <u m Pu g • M O B cd cd M 0) t-l • - I X ) 6 0 3 —i co 0) p i CU X ) - M M X ) CO T - l M M E X e cu o • i - I 6 0 -i-I e s CU CU CU e -o M M i - i cd C CU cd cd VJ S > M. o M M ^ X X O U X ! • H T-i e N N CU t-l M N CU CU -i-I > > 3 O O O 1 1 1 .. — ₁ C ^ x X CU • H CU e n £ CU 6 0 i—l CU M S-l O M 1 o o o M CO 6 0 e CU u X Pu o i • r - l CU t-l • t-l 6 0 e T - l 1—1 CU S-l CU t-l cd ^^ 6 0 ^ X I Ö cd M co -o cd I - I X CU -* x i cd i—i X cu e n X ) cd i—i X <D -• l X ) cd ,—i X 6 0 cd 1—1 > u cd < Q CO X a CN o en • a\ <t — r~-CN • 0 0 c X O • 0 0 o i n

s 1

i Q m co x tó S Q CNI <r m co -x i

* 1

s ! i T Q ! < r j CO X Pi g p M M fa CO i—i cu X ) X I • M S CO o • I- 5) X o + <r + + + CN X 0) c cd e + s o CM CU E • H X I cd • M t-l M O — ~~--~ C ^ fa < i n o 0 0 • o i n i n o r^ 0 0 • -a-o en • r^-O i n 0 0 — + + + i n + <r <r + + + CN X CU c cd E + ß 0 CM 0) E • H X I cd • H t-l M •—' • U-) • O .—i pq r ^ o r ^ • ^~ m m . — i m • o r~-r^. O m c X — + + + -et-e n i n + + CN i - l O CM cd M Pu cd u + _PI o CM CU e • 1-1 X ) cd • H l-l M o — ""--. CTN o r ^ o r ^ • .—i u n e n .—' o\ • o 1^-0 1^-0 o m o> — + + CO e n en + + + ^~ i—i o CM cd M Pu ed o + ₃ O CM 01 E • M X ) cd • M M M <—' • m • o — Q <r o en • o i n o < — i v X • I-» v X 0 0 o m o CN CN en en <|-+ + CN 1 ed X I PI CU X t J cd o + _{3 X} O CU ' M S eu cd E E • M X) + cd •M_{M - M} e M N O — "---^ C^ fa i n o r-~. • O m r~-o e ^ • m v X en • r~ O m en — + + + <r + e n i n + + + CN 1 C CU X t-i cd o + X CU e c O ed ' M E CU E + • M x i E Cd - M • M N S-i ed 4-1 X ) ~~ • m • o -— fa <r o <r • o m o — r~-• r^-cD m > 0 0 m c X m CN + + + <r + + e n X + + CN X CU PI cd E + _E • M N cd X I pi cu X t-l cd o ^~ • m • o — co o o en • 0 0 <r o o 0 0 • ^~ cO 0 0 m r-0 r-0 CN en + CN v D + + + e n + _ ± _ + 0 0 + + + exj X ) i—I CU X I c cd X CU X 3 O 1 o — m —• r~- cN • • en m II II m o\ CK CTi > > ^-^ i—i CU s • M X O CO s S .-i cu cd cu ed C M co O M , • - i • M O i-H • Cd E e eu M i - * 3 - M g CO > • M 'S E CU S-l X I • - M • O • CU c d c d Ë X c o M S P u M - M 3 CJ - M 3 Pu c o t - j - M c o M C U e d O • H O S-l 4-1 > , 3 X ) C U M Cd t-l M - M i—1 X ) fî-S O P u c o c d M 3 c U O — M C U 3 S O M C U O . , 0 0 2 f a N C Q M S Q v Il II II II II II II II II c o X U W h N W P i S O +

(9)

O) > Ol o X c O) O) . ^ _ca i—i > S-i O) ft ft o 03 i—1 X • w • o 1 S-i 03 4 - i CU X ! C 03 > C 0 1 u • G 4 - i CU X o o o o u > ft • t - i — 4-1 ' i - i 3 XI M X I Cl) • CU 1-1 4-1 M 03 X 4-1 — O • H 0 0 O =3 M > O C £-? o o T - i r » r » 4-1 O Cfl •!—) . Ö O - i - l — C X — 0) ß 41 CO CU Cu s 4-1 o g 03 oS 4-1 QJ U H U M 3 r - l o) o) C CU X t * H U X I en . H 4-) oo a x C 01 u • H 6 0 - r - l S ? O l CU CU C x l » M , - 1 o) C O) 0 ) cd U S > U O 4-1 4-1 ^ d X X O e j x l • I - I - H Ö N N O l U U N CU CU • H > > 3 O O Q 1 1 1 C N 1 CT. ^o v O 0 1 • r - l u CU co i CU 0 0 1—1 CU U u o 1 o o o -~ 4-1 en M C CU u X ft o . H 0 ) u u ta (3 • H i—1 0 1 M O l V-i 03 \ . ₆₀ -* X ) Ö 03 4-1 C/3 X l 0 ) H - O CU X ) 03 i—l X CU co X l o) i—i X 0 ) C N X l 03 i—l X 0 0 cd 1—1 > 1-1 cd < O Ui X Pd s o co -q tó S n co X tó S O co X Pi S O M si Pu co r - l 0 ) 1 3 X I • r 4 2 co o • 1 - ) X O C N o — * X • O m o o ^-co • 0 0 L O 0 0 • l O m m 0 0 .—. C N + co + + co m + + + <r ö o 4 - 1 CU e • r - l -o cd • H S-l 4-1 0 0 -— r-Pu < O o — en • CT. -* C N O ,—, m • CT. m r^ O m ^_, i — i C N + co co m + + + m X I CU ö cd e + Ö o 14-1 0 ) e • r - l -d cd • H r 4 4-1 O —. --^ C T p q <r o , — i er. • < — i m m .—• r — . 1 • v D v X r^-m m v X C N + •<r + co <r + + < f X 0 1 fi cd e + C Ö 0 o I H 4-4 0 1 CU e ß • r-l - H X l X ) cc) cd • r - l - H ï - l u 4-1 4-1 ^ - i co - - - m r-O — o . — • o 1 — 1 C N • O m C N .—• -—« • O 1 - ^ r~-o m r-~ + m n <r + + + C N X X CU CU Ö c cd cd s e + + c c O 0 4 - 1 4 - 1 0 1 O) ß 0 • H - r - l X I T 3 cd o3 • r - l - r - l u u 4-J 4-1 O — -^ •~-. m CTi O — o 0 0 o r—• C ^ • ro m — • i — i m o r~-o m 0 0 + + en en m + + en X 0 ) e ca 0 + e 0 0 - r - l 4-4 N o) cd 0 XI - r - l e X ) CU cd x • H S-l S-l O) 4-1 o — i - - - . i n r^ O — w m o • — i co • C N i n C N .—. C O • o r^-0 r^-0 • ^D O m m + C O C O m + + — <r X 0 ) ö ca 0 + _c 0 4-4 0 1 0 • r - l X ) ca • r - i M 4-1 O ~\ C ^ Pu X CU Ö ca 0 + 0 • H N cd X I C CU X M cd o — m • o — m o • — i i n • C N m <r —• .—• 0 0 • \ D O 0 0 • v X m m co • — i — • + + co + co m + + + C O X 01 e cd 0 + e o 4 - 1 CU 0 • r - l X ) ca • H U 4-1 . — i •n • o — o C N O r — r^ • o i n V D o < — i v D • •—" v X 0 0 • ^D m i n o •—' C N + -~ co + C O m + + <r X 0 ) c ca 0 + e • H N ca X ) Ö CU X r J ca u - — • m • o — PÖ o o • — • 0 0 • O N <r o o — -<r • 0 0 m co • r^ o r» 0 0 C N C N -— ^^ m + + + co + 0 0 + + + co X I 1—1 CU X I e ca X O) X e o i o — . CTi m m m r~-II il m OÏ CT. <y* > > • 0 3 • r-l XJ ca 4-1 en • r - l CU O u o II co o S S r - 4 CU 0 0 • r - l X o U3 > 3 0 ) O l c en • i—i CJ i—1 C 0) ' ^ Ü ~*~s 0 • r - l ca 0 x • r 4 3 U U - r - l en O M 4-1 4-1 03 V4 ft en ca  CU u • O - C U oi P S ft • H 3 ft 4-1 eu o ) o ^ e x i r-4 - H •—1 X I B^? 4-1 3 cu O — O M CU O , / II II II II II -9. _ s tó 2 o +

(10)

Proefboerderij Wijnandsrade - Ras Okapi

Gewasontwikkeling

Mede dankzij de vrij regelmatige en voldoende neerslag in Zuid-Limburg (ook in het voorjaar) ontwikkelde zich op dit proefveld een goed en ook regel-matig wintertarwegewas.

Ziekteontwikkeling

Het idee dat Zuid-Limburg een gebied is waar graanziekten, vooral meel-dauw, zich gemakkelijk ontwikkelen ging dit jaar niet op.

In het voorjaar ontwikkelde zich wat Septoria tritici op de jonge planten. Ook meeldauw kwam al gauw tot ontwikkeling.

Op 9 mei werd per scheut gemiddeld 4% meeldauw waargenomen.

Voor voetziekte werd een gemiddelde aantasting van 12% Fusarium spp. vast-gesteld. Uit deze Fusarium spp. werd onder andere Gerlachia nivalis gede-termineerd. Voor zover waarneembaar heeft deze voetziekte-aantasting geen invloed op de verdere ontwikkeling van het gewas gehad.

Op 9 juni, F 10.1 of ZCK 51, werd de 1 waarneming aan het staande gewas uitgevoerd. Hierbij bleek dat de meeldauwontwikkeling zeer gering was. Op het 3 en 4e blad kwam hier en daar een meeldauwpokje voor. In totaal

echter gemiddeld minder dan 1%. Verschillen tussen de objecten konden niet worden gemeten. Overige bladziekten waren niet aanwezig; dus een zeer ge-zond gewas. Tijdens deze waarneming werd wel een luisbezetting op circa 30% van de halmen waargenomen (mengpopulatie van grote graanluis en roos-grasluis).

Rond 15 juni werd een luisbestrijding met Pirimor uitgevoerd (0,25 kg/ha). Dit was voldoende om het gewas gedurende het verdere seizoen practisch vrij van luizen te houden.

Op 22 juli werd de 2 waarneming aan het staande gewas uitgevoerd. Hierbij bleek dat in de aar Septoria nodorum zich flink had ontwikkeld. De

Fusarium-aantasting bleef beperkt tot enkele procenten.

De ontwikkeling van aantasting op het blad bleef over het algemeen beperkt. Onderstaande overzichten geven een indruk van de resultaten van deze laatste waarneming.

(11)

-CD o cd U en ra p cd c • A i cd i—1 > l-i CD ex ex o X ) ca 1 - 1 x w o 1 u cd cd 4-1 0) Ä c cd > 01 4-J C 4-1 ai x o o o o y> > ex s-s • H —. 4-1 -T-, A i - H 3 X S-l X> 0) • CD t-l 4-1 M Bi £ 4J ~ - , CJ • H ÖC 0 3 ^ ! > O ß B ^ o o - H r ^ • i — i r - 4-1 O en *f—i • 0 0 - i - l CM C ^ 1 CM 01 n e C X I u o 4-> 4-1 A i x: x O U X I • H - H C N N 0) S-l t-l N O) O) T-l > > 3 O O O 1 1 1 • — i 1 o> x> \D 0) • H t-l Ol CO

8

M i—l 0) t-i t-l O A i 1 o o o — 4-1 en M C 0) t-i X ex o i—i 0) t-i t-i 0 0 G •r-4 , i—1 Ol t-l Ol l-l cd - • — ÖD A i x t Ö cd 4-1 CO X J cd 1—1 X i O) X ) cd i—i X Ol CO x t cd r - l X CD CM X ) cd . - I X cd i - i > t-i cd <; ,— 0 X X • i -X c r <_ X C O W X pi S o CO X PS S P CO Ü X a CO

ê

X o pq CNl Pu c o -) c o o t — < a\ • c o -tf — o a i • 0 0 x> o o X > m X> CM + + m + + + et -en < f r~-X 0) C cd 0 + Ci o 14-4 01 e • 1-1 X I cd • H t-l 4-1 O ^~ - • — a \ fa < m o . — i r^ • < t ~tf < f O CM • i — i r ^ O O m X > v X CM c o + X > — CM <r o — X O) ö cd B + Ö o M-4 01 B • H X ) cd • H t-l 4-1 — • m • o • — > pa m o i — i 0 0 • < ï <r a^ o m • <r r ^ o o m v X c ^ c o + <r + + + x> —' CN CO L. ° ° 1—1 O M-l cd 4-1 ex cd o + e o "4-4 0) 0 • H X ) cd • H t-l 4-1 O • — > - - • ^ o > fa u 0 0 o 1 — > . — 1 • X ) <r 0 0 o r^ • c o r~-O O O 0 0 X ) — CO + — m + + ^~ o CM CO CO O —' i—1 O 14-1 cd 4-1 ex cd CJ + fa C o o M-4 C o i 0 0 4-1 -i-I Ol X ) i - i cd > T H cd u M 4-1 1 — • • m • o — o CT> O i— x> • ^o -<r 0 0 o x> • c o r ~ o o m m x> CM + ^ f + + + x> — CM c o r-^ 1 C eu X t-i cd a + X 01 C C 0 cd m g 0) S + • H X) 0 cd - H • H N t-i cd 4-J X ) O 1 — • ---^ CJï t u w m o — 0 0 • -* <r <D o m • CM 1^-O O O r^-O — CM + <r + + 0 0 — CM CO CM — 1 C 01 X t-l cd • o + X 0) C c o cd 14-1 0 01 0 + • H X I 0 Cd - H •r-l N t-i cd 4-1 X J .—• • m • O ~ f n 1 1 0 0 O o • CO 1-^ i n vO 0 0 CM i n a\ , , ^r -* X 0) C cd 0 + ₀ • H N cd X ) Cl 0) X t-l cd o - — i • i n • o r—< CO o o 1—1 r ^ • CM <r o o < t • 0 0 \D O O O r^-o> CM + + <r + + + X ) — CM c o 0 0 X I 1—1 Ol X I C cd x; 01 X c o 1 o c o • r-» M • • CO 2 i Il II m c^ a> o> > > • B 3 • H X ) cd 4-1 en • H eu 0 t-i C J II co o ^ 1-4 O) g g • 1-1 X I CJ en !s 3 eu Ol C en • i—i U i - l Cl 01 •H s <*s g • H cd 0 X • H 3 CJ t-i -r-l en O U 4-1 • u cd U pu en cd 0) 3 S CO fa N ] Il II II c o fa CNJ - 9 • r-4 cd cd 4-1 o 4-1 A i cd 4-1 i—1 en > eu U • O • 0) en t-i S Cl, • H 3 CX 4J o) cd o >. C x) t-4 - H i—1 X ) 6-S 4-1 3 01 O — O t-4 01 O w W p q S Q V Il II II II II X cq « 2 P +

(12)

Ol x i cd s-i cn T3 fi 0) fi • M rt • - I > S-i Ol o. o T j 03 I—1 W a 1 u 03 n3 4-1 CD - d fi 03 > G 0) 4-1 • fi - U 0) 43 o o o o S-i > a. r^s. fi r-•H — 4-1 • ! - ) ^ - H 3 43 S-i 1 3 0 ) • 0 ) S-l 4-1 M « £ 4-1 - - ~ Ü • H M O 2 *• > O C 6-S 0 0 T l N ^ - t r-^ 4-) O en • i - i • 0 0 - H CM fi 4 3 CM 0) fi 4 3 01 CD P , Ë 4-1 O g 03 03 4-1 0) S-l •-H T3 0 0 3 i - l en ai fi O l T I ) - H S-l T 3 0 ) T H 4 J OC S 43 fi O l CJ • r - l 0 0 - r 4 e s ai oi a) fi T3 00 S J r H 03 C 0) 03 03 S-i S > U o 4-1 4-1 , Ü 43 43 Ü CJ 1 3 • H - H C N N 0 1 S-l S-l N 0 1 0 ) - H > > 3 o o o 1 1 1 • • CM 1 c^ ^D •~D QJ • H S-i OJ CO

i

01 oc r - 4 0) S-l S-i 0 ^ 1 o o o — 4-1 en 00 c ai S-l 43 p-o • i—1 Ol S-l • S-l 00 0 •r-l 1—1 0) u 0) S-l cd •^_ 00 ^ X I fi cti 4 J CO T ) 03 ,—1 43 01 <r x i oi 1—1 43 0) co T3 ai i—i 4 3 O l C N - d 03 i—l 43 00 cd 1 - 4 > S-l cd < o CO 43 Pi g o CO 43 pi S O CO 43 Pi S O co 43 tó s Q pa NI pu co r-H Ci) T3 T3 • H S W o . • i ~ i 43 O u ~ l o . — • • CM ~* -* o o • CM 1 ^ c 0) CD o o — \£> V D co C O + o — + CM O ~-c o 4-4 0) e • r - l -a cd •1-1 S-l 4-1 00 —-_ _r^ ta < r^ o^ r^ • C N 3 -C ^ O r^ • i n r-~. 13 C cd 4-1 CO o o o vO i n C M + + CO + + + ^D ~ + co o — fi o 14-4 01 s • H T 3 cd • r - l S-l 4-1 O • — • ~-^ O N ta eq . — i o i—• i n • <r <r p ^ o o • < f r~-1 U 0) > O o o >£> r^-— co 00 — + C N c^ 43 CU fi cd e + fi fi o o M-l L H 0) 0) e e •H - H 13 T3 Cd Cd • r - l - H S-l S-l 4-1 4-1 -~ oo • - - ~ L D r-~ O [ H — O C O o — o • m -* O ^~ C M • v£> r^ A •H 4= Ü en O O vO m v£> C M + CO + + + „ — CO r^ 43 43 0) 0) fi fi cd cd e e + + s e o o U-t M-4 CU 0 ) e e • i - I - r - l -O T3 cd cd • r - l T - l S J S-I 4-1 4-1 O — . — 1 • — u~i a - i . o Pu — Q m o ' — • C O • ^ D <r o\ o cc • m r^-fi 01 i - i o o o r^-00 co co + + 00 — + C O C O ~-43 0) c cd e + e e O - H I M N 01 cd g 13 • H C T 3 O l Cd 4 3 • r - l U s-i cd 4-1 CJ . — i -~~. m r^ O ta — w i r^ —^ CO • <— 00 o o m m o + + + C O + cy> + C O r^-43 r^-43 0) 0) C fi cd cd s e + + fi e O - H m N o) cd e T3 •H C T3 Ol 03 43 • H S-l S-i 03 4-1 O o — --. m a> . o ta — ta 1 vO O r^-• co r^-O O m M3 c^ C M + -—• C O + + 00 '-" •—• C O a^ 43 0) C cd e + s 0 4 - 1 0 ) B • H T3 cd • H H 4-1 .—i m • o —. o i t , - — i — • • i ^ r^. O O m m v£> CM + co + m — CM 00 43 CU fi cd 0 + S • H N o) T3 C eu 43 S-l cd o — m • o — 33 O O —-1 ™ • o-^r o o ~* • ON ^o o o i n i n vo CM co + 00 "* + C O r — —* T3 1—1 CU T3 C cd 43 01 43 fi O 1 O C M • m PO • • i n Z Il il i n ON o> <J* > > • e 3 • r - l T3 cd 4-1 C/l • r - l 0) O S-l O II CO CJ 10 -• ^^ 1—1 01 S E • i - I 43 CJ CO s 3 r - l ai cd oi cd C 4-1 en O 4-1 • r-4 . 4 - ^ g 0) s-i • H . O - 0 ) cd 0 43 en SJ S p . • H 3 ü - H fi o . S-4 - H en 4-1 O) cd O O M 4-1 > , fi 13 4J cd r-4 Si ' r i H T ) K 0 . c n c d 4 - i 3 a l O — o j s s o s - i a i o w C O t a N l p q P Q S n » II II II II II II II II 43 tn h M w BÏ s; P +

(13)

11

-Proefboerderij Rusthoeve - Ras Donata

Gewasontwikkeling

Het kortstroras Donata ontwikkelde zich op "Rusthoeve" tot een goed en regelmatig gewas. De droogte tot half juni had geen nadelige gevolgen voor het gewas. Aan het eind van het groeiseizoen tradt plekgewijs enige lege-ring op. Dit had geen waarneembare invloed op de proefresultaten.

Ziekteontwikkeling

Bij de waarnemingen op het jonge gewas werd in het voorjaar algemeen Septo-ria spp. aangetroffen. De aantasting bedroeg gemiddeld circa 2-3% per scheut. De voetziektewaarneming op 9 mei leverde 16% besmetting op, voorna-melijk veroorzaakt door Fusarium spp., waaronder Gerlachia nivalis. Op dit tijdstip werd ook vrij veel bladbeschadiging door wind en hagel waargenomen. Op 13 juni, tijdens groeistadium F 10.4 (= ZCK 57) werd de eerste

waarne-ming op het staande gewas uitgevoerd. Ook in deze proef werd een zeer ge-zond gewas aangetroffen. Onder in het gewas bevond zich wat Septoria; vanaf het derde blad konden geen ziekten worden waargenomen en schommelde de D-waarde rond 2 à 3%, dus te verwaarlozen.

Luizen kwamen algemeen en in grote aantallen voor. Ongeveer 70% van de halmen was bezet met een mengpopulatie van grote graanluis en roos-gras-luis. Hiertegen is op 14 juni een bespuiting met Pirimor uitgevoerd. Op 17 juli werd de tweede en ook laatste waarneming op het staande gewas uitgevoerd. Het groeistadium was op dat moment F 11.1 (= ZCK 80).

Het bleek dat in de aar een ernstige Fusarium-aantasting had ontwikkeld. De aantasting werd veroorzaakt door voornamelijk Fusarium culmorum en Gerlachia nivalis.

Uit op de bladeren aanwezige vlekken werd steeds Septoria tritici gede-termineerd.

Onderstaande overzichten vermelden de resultaten van de ziektewaarnemingen d.d. 17 juli 1980.

(14)

-eu > o 43 4-1 (O

S

3

i-H > u (U P. o« o T j ca 1 cfl cfl 4-1 (U 42 fi cfl > (3 O) 4-1 fi CU o o u p . ß • H ß CU > CU M CU 0 0 „ o 0 0 • r^ O • r^ •—• ß CU 4-1 Cfl 4J c H 3 co CU u co 61) ß • H Fi CU ß u cfl cfl 3 ß « > 4-1 42 O • H N U eu > o • 4-> 42 CJ O > R~8 r-— •»—> • H 4 3 eu Vl cO 6 0 A i ß • H ß CU 4J en 0 0 ß CU 1-1 4 3 fi. O CU 1 3 • - I CU T 3 T 3 •i-I • 4-1 ja u 0 > *« t^~ ~m ••—> • H 4 3 4-1 B 42 CU oo CU T J ß cri > 4-1 42 o • H N U CU > ü O • H ! ï CU oo i—< CU 1-1 u 0 A i TD ß CU N •r-l 3 Q I cu • H u CU co

i

0 0 1—1 0) u 0 A i 1 O o o 4J en 0 0 ß CU u 4 3 P. o i—I CU u • oo ß •i-i , i—i CU u CU u cfl —*. _oo A i cfl co T 3 cfl i - I 4 3 CU -* 1 3 cO i - i 4 3 CU c o co i—i 4 3 CU CN 1 3 cO i - i 4 3 0 0 -cfl r-4 > t-l Cfl <! O t o 4 3 « S Q C/1 4 2 erf S O e n 4 3 cm s a en 4 3 cm s Q PQ tsl t u co i-H CU 1 3 1 3 •r-l S co o • i — ) 4 3 O c o o cr> v o r o CN O •—• vO r--0 r--0 O O CO -* v u -* + + -d-+ r o CSI 0 0 ~~ 4 3 eu ß Cfl B + ß o m eu S • H " d cfl • i-l M 4-1 O ~— —.. <3"\ Pu <

1

CN1 O LO \ D r o o o CSI -* r-~ u n r~-O O o LO OO u-i + e n O CN m —• 4 3 eu fi cfl B + ß o U-l CU S • H X ) cfl • H (-1 4-1 _ • m

d

•*~ « v u o i n r~-r o r o o u n \o r-~ r o 0 0 O o v D -* u n v u + + r o e o CM 0 0 —* i - i O e « cfl 4-1 a. Cfl Ü + fi o 4-1 eu B •r-l TJ Cfl • H M 4-1 O i — i -^ CJS pH CJ> CO o 0 0 vT> CO vO O r^ 0 0 r~~ c o 0 0 O o LO u n 0 0 CO + CO LO —• CTN r - l O M-l cfl 4J D . cfl O + fi O ew CU S • H T J Cfl •i-l M 4J ^. • LO

d

^^ P c o O CT\ vD CO CO O 0 0 v£> r-~ 0 0 O O _ m v D <r + + r o + c o CSI 0 0 ~~ 1 C eu 4 3 U Cfl O + 4 3 CU ß ß O cfl 4-1 B eu B + • H T3 S Cfl -r-l • H N U cfl 4-1 T 3 O —• ~^ C7N PK Pd O C3S u n c o .—. O vO -* r--0 r--0 r-~ O o v D <r m -* + + CO o CM m •—• 1 fi eu 4 3 S-l cfl o + 4 3 CU c c O cfl u-i B CU B + • H T3 B Cfl . H • i-l N U cfl 4-1 " Ü _ • m

d

— Pu -tf O r-~ c o —• O ^_ u n r -L n 0 0 o o _ u n 0 0 \D + + CO + CO CM u n ~~ 4 3 CU C cfl B + S • H N Cfl • o C CU 4 3 U cfl o , , • u n o ~-eo o o r~-u n c o O O c o s f r ^ 0 0 o O u n u n u n _ o _ i c o + u n CSI O CM T 3 1-1 CU -O C cO 4 2 CU 4 3 C O 1 O v o r ^ <7\ \D • • II II u n ess CTv ex\ > > - 12 co cfl 4-1 O Ai B 3 • H T J Cfl 4-1 en • H CU o 1-1 a p . en cfl • H M O 4-1 a, eu P . P . en fcl 3 • H S-l cfl en 3 eu Ë g • H 42 O en 4-1 U cfl S • • en ;s • H 3 4-1 Cfl î**a U r H 4-1 eu o eu 4-1 en eu _O u cu c • 1-1 3 M i—t > U eu Q . p . o T l 0 0 • M ! —' \/ U e n h N W S W O Il il il II II II il il u oo x> U m f u N f Q S H i O +

(15)

eu > eu o X 4J CO 3 Pi • A i cd I - I > M CU P« O X 5 CU i - i i l • o* o 1 u cd cd x ai X p cd > e 4-1 • P 4-1 ai X o o o o M > cx e-s P r-• H — l d ••-> X oo ai 0 ) M M cd » 00 O A i 0 0 • p r~^ *H o • P r » a) — 4-1 en . P 0 0 4-1 D C A 4-1 a) o <fl H o 4-1 X I > . - I p . p o 6-e en r^ eu a) — M X I en i—i • ' — ) 0 0 OJ - H P X i X • M X I 6 "rf ti > M o 4 J 4 J ^ X X U O T 3 • i - i - M P N N 0 J S-J S-i tSI 0) eu -M > > p O O Q 1 1 1 " " C N 1 c^ X O eu • H M eu S eu 0 0 i - i 0 ) M i - i O A i 1 O o o 4-1 en 00 ß eu H X Cu O C X I cd i - H X 0) X I cd i - i X ai co X3 cd i—i X OJ CN1 X I t d i—i X 0 0 cd i—i > u cd J > . — i O o> <r co C M o m X r-« o o ~— CJ> C O O + X CM + C O + o C M + 0 0 , , Ö O 14-1 CU S • r-i X I cd • H u 4-1 0 0 ""— r~-P - i < 0 0 O 0 0 X C O C M O en X r~ o o ^^ C O <r X L O — + C O + o C N L O X CU p cd e + p 0 L M eu e • H X I cd • H w 4-1 O — - • ~"--. C3-* f n p q X O C N X C O < î O , — i 0 0 r~-O O • — • <r C O L/0 -* — C O L O — L O X eu P cd e + p p 0 o L M L M eu eu e e • M - H X I X ) cd cd • H - M M M 4-) 4-1 • — ' oo • -~-~ u O r--o f n —' U 0 0 O 0 0 X C O C O o — i f - ~ r~-o o —• <t C O X L O —' + C O o C M C O X X ai ai P P cd cd e e + + P p o o m C4-I CU CU e e • H - M X I X) cd cd • H - H M M X 4-1 o — •—• • - - . " 0 o . o J i , _ Q 0 0 o 0 \ X co o 0 0 L O r^ o o ^^ X co X co C O L O — C O X CU p cd e + P s O - M L M N eu cd e x) • H P X I CU co x • H W M Cd 4-1 O '—' 0 0 • - ~ - L O t ~ -o f i l — « co o L O L O co < f o o 0 0 r -C T . co 0 0 + C O — + C O + o C M L O ™ ^ X X eu CU P P cd cd e e + + P 6 O - H L M N eu cd S ' O • H p X I CU cd x • M M M Cd X CJ O — 1 — 1 • \ LO e j \ . O fe — [=H ^^ O L O <r C O C M o C M X r--O O ^ M co -* 0 0 L O C M C O 0 0 — X ~~ X CU p cd e + P o L M 0 ) 0 • M X I cd • M M X ^~ • L O • o • — 1 C J 0 0 o o> X C O co o < t r^ r^ o o * — 4 O -* C T i + X — + co + C O C M X • — • X CU p cd S + a • M CM cd X ) p eu X M cd CJ -~ • L O • O — M O o C N -<r co o o o L O r -o o —.• C O <* 0 0 + r^ — + co + 0 0 C M C O C M X J i—1 CU X I p cd X CU X p O 1 o 13 -p q PQ 3 Z II II L O O S C T i O v > > , — l cd cd X o X en A i • i—i . c d Ë P . C U CU X r - l p Cu P-, É en > • H en en g eu M X) -M • . o eu c d c d ß x i c n l ä H p i , X - H p O - H p o . e n f - i - M c n x c d e U O • H 0 U U ^ X I P C U X Cd M M i - I . M X ) o p . c n c d x e u 3 o M C U P & O c U M O U c n h N f C I S M Q Il II II II II II II II CO X U o i l u N t H S l ^ O V

(16)

14

-Grafisch overzicht van de relatieve opbrengstcijfers van serie 669-1 en 2, gemid-deld over 3 uitgevoerde proeven op klei- of zavelgrond.

669-1 100 = 6817 kt 115 -114 113. 112 1 11 110 109 108 107 106 105 104 103 102 101 100 + 100 \ \ \ + 330 + 260 30 \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ + 120 \ \ \ \ \ \ - 9 \ \ \ \ + 140 \ \ \ \ \ 70

\

+ 360 + 190 + 30 \ \ \ \ \

T

\ \ 669-2 100 = 6760 kg. + 540 \ + 90 \ \ \ + 230 \ + 200 \

Netto rendement in kg tarwe à 40 ct/kg, naar beneden afgerond op 10-tallen kg, na aftrek van middelenkosten en rij schade a 100 kg tarwe.

(17)

15

-Conclusies

669-1: - Het verschil in opbrengst tussen de 2 toepassingstijdstippen is gering en wisselend.

- Het middel Bayleton CF (triadimefon + captafol) maakte een goede indruk, waarbij in één van de proeven de bestrijding van Fusarium spp. in de aar opviel. (Rusthoeve).

669-2: - Een vroege bespuiting met triadimefon in een gewas met geringe meeldauwaantasting heeft geen opbrengstverhogend effekt. - Een dubbele fungiciden-toepassing in zowel stadium F 9/10 als

F 10.5.1 gaf de hoogste opbrengsten.(v. Bemmelenhoeve en Wijnandsrade) - De invloed van de gebruikte fungiciden op de diverse ziekten was

gering. Het aantastingsniveau was^met uitzondering van Fusarium-aantasting in één proef(vrij laag.

Algemeen

- In de meeste gevallen hadden de behandelingen een positief rendement. - Het hoogste rendement werd behaald met 2 bespuitingen, te weten tijdens

F 9/10 en F 10.5.1.

- Bij afwezigheid van Septoria spp. waren de rendementen van alle behande-lingen negatief.

(18)

-B . ZAND- en DALGROND

1. Proefopzet serie 669-1 Vergelijking van de gebruikswaarde van in de handel zijnde chemische middelen voor bestrij-ding van blad- en aarziekten in wintertarwe.

Behandelingstijdstip F 9 à 10 ZCK 39-46 F 10.5 à F 10.5.1 ZCK 58-61 -Obj. A B C D E F A B C D E F 0 Middelen triadimefon+maneb (Bayleton) triadimefon+maneb triadimefon+captafol(Bayleton CF) triadimefon+maneb triadimefon+maneb triadimefon+carbendazim (Bayleton BM) + maneb

tri ad ime f on+maneb

triadimefon+captafol triadimefon+captafol carbendazim+maneb (Bavistin M72) triadimefon+carbendazim+maneb triadimefon+carbendazim+maneb Onbehandeld Dosering/ha 0,5 kg + 2 kg 0,5 kg + 2 kg 2 kg 0,5 kg + 2 kg 0,5 kg + 2 kg 1 kg + 2 kg 0,5 kg + 2 kg 2 kg 2 kg 3 kg 1 kg + 2 kg 1 kg + 2 kg

---2Ë-2H-Ë--aÈï.i- 669-2: Onderzoek naar de noodzaak en mogelijkheden van

aarbescherming door middel van gewasbespuitingen bij wintertarwe; al dan niet in combinatie met een meeldauwbestrijding vroeg in het seizoen.

Behandelingstij dstip F 7 à 8 ZCK 32-37 F 9 à 10 ZCK 39-46 F 10.5 à F 10.5.1 ZCK 58-61 -Obj. A B C A B C D E B C D E 0 Middelen triadimefon (Bayleton) triadimefon triadimefon triadimefon + maneb triadimefon + maneb triadimefon + maneb triadimefon + maneb triadimefon + maneb triadimefon + maneb carbendazim+maneb (Bavistin M72) triadimefon + maneb carbendazim + maneb Onbehandeld Dosering/ha 0,5 kg 0,5 kg 0,5 kg 0,5 kg + 2 kg 0,5 kg + 2 kg 0,5 kg + 2 kg 0,5 kg + 2 kg 0,5 kg + 2 kg 0,5 kg + 2 kg 3 kg 0,5 kg + 2 kg 3 kg 17

(19)

17

-Proefboerderij "De Kooyenburg" te Rolde - Ras Okapi

Gewas ontwikke1i ng

Dat de ontwikkeling van een tarwegewas op zandgrond niet altijd gemakkelijk verloopt, bleek ook dit jaar weer. Eind mei/begin juni was er een merkbaar watertekort en liep de stand van het gewas snel achteruit.

Hoewel na het begin van de regenperiode een snel herstel optrad, waren de 4 en de 5 bladlaag voor een groot deel verdord.

De totale gewasontwikkeling was redelijk met in de proef enkele onregel-matigheden ontstaan door droogteschade. Deze verschillen zijn vastgelegd in standcijfers. De gemiddelde stand per object liep niet ver uiteen, zodat de opbrengstcijfers met elkaar vergeleken kunnen worden.

Ziekteontwikkeling

In het voorjaar werd enige aantasting door Septoria tritici waargenomen ter-wijl in mei ook meeldauw wat naar voren kwam. In beide gevallen ging het om zodanig lage aantastingspercentages, dat geen schade aan het gewas werd be-rokkend.

Op 19 juni werd de eerste waarneming aan het staande gewas uitgevoerd (F 10.5.2). Algemeen kwam onder in het gewas wat meeldauw voor, zowel op het blad als op de stengel. (Aantastingspercentage 1 à 2%).

Ook Septoria spp. was op het 4 en 5 blad aanwezig. Op de bovenste 3 blad-lagen en in de aar konden vrijwel geen ziekten worden waargenomen. Bij de 2 waarneming op 24 juli bleek deze situatie drastisch veranderd.

De hiernavolgende overzichten geven de waarnemingsresultaten van die waar-neming.

Septoria bleek zowel in de aar als op het blad volop aanwezig.

Een duidelijk effect van de diverse behandelingen was waarneembaar. Dit kwam ook in de oogst duidelijk tot uiting.

Luizen

Gedurende het hele seizoen werden slechts sporadisch luizen waargenomen; een bestrijding was dan ook niet nodig.

(20)

-S-t 3 X Ö 0) >> O o t*5 A i cd i—i > l-i CU o. ft o X I cd 1 cd cd • u CU x 3 m > 3 0) j - i s Cl) o o t-i ft 3 • H 3 CU > 01 M CU ö ü * o oo • I-— o <r CN 3 CU 4-1 ca 4-1 r - i 3 en CU M co ou e • H H QJ c u cd cd S 3 et) > 4-) 4 = U • H N M eu > o • 4-1 X CJ O > F>e r ^ — • i — ) • I-I X « S-i cd M A i 3 • H 3 CU 4-1 on 3 CU t-i x a o CU X ) •—i CU T 3 •n • I-I H CD h l ) (1) ' O 3 cd > 4-1 X O • I-I N U CU > O t 4-1 X O o > 6-« r ^ . — i *r~l •i-I X 4-1 X O • I-I s CU oo i - i a> ) J (-1 o A i X l 3 CU N • H 3 O I I I ON !-l QJ C O 0 0 • - I CU u S-i o I o o o 6 0 e CU M X ft o CU l-l 0 0 AS X ) s cd 4-1 X I cd CU X l cd cu en X l cd X ) cd I—I X bO cd cd X cd Q X a X I X o M h CU T3 Xl c o o X o O oo V-J-o o o o 0 0 o m CTi u-i oo O O O 0 0 O m 0 0 o o o o ON CN x> O o o X X QJ CU c 3 cd cd E e + + c e o o 14-1 H - l cu cu E e • H - H T3 X l cd cd • H -r-l M S-l 4-) 4-1 O — o> • o tu — o «+-I X cd cd cd QJ CU e B • H - H -a -o cd cd • I-I - H u u o — en • o fr — er, o c r i m 0 0 O O m oo m CN — o m oo o o o oo o •4-1 cd 4-1 ft cd o c o m QJ E • I-I -o cd • H U o — •—. m en • o h - r , X x CU QJ S 3 cd cd Ö e + + 3 S O - i - l 4-1 N cu cd e xi • H 3 X I CU cd x • H t-l M cd 4-1 u l Ö X CU CU x c M cd cd E o + + a c o o m 14-1 cu cu e e •i-I - H X I X I co cd • I - I - I - I o — en • o O — --- m CTi . O J Ä _ = _ W I c QJ X (-1 cd CJ e o QJ e • H X i cd • •-I u X CU a cd O fe O o m o o CN i n o o o o - l i m CN CN o o m o as o\ > > m ^ 3 CO ("O m 0 0 CN 0) X I e cd X QJ X S O cd cd A i e ft ft o) 0 ft ft s • H « co E X I - H cd cd S X J-l o =) o en U) 4-1 cd CU t - l 4-1 > , t ) C 4-1 Cd (-1 M r - l -r-l ft cn cd 4-1 cu 3 3 !3 O cu 0 QJ U ft ft O W ( K N f f l 2 « II II II II II II II II CO X O W [ n N S 2 » J Q

(21)

u 3 x e O) o o ca i—i > S-i QJ o. a o 1 3 cd 1 SM cd cö u QJ X Ö cö > C 01 4-1 . e + j 01 X Ü o o O SM > ft _6^5 Ö r-> • i-i — Ö " - 1 0) - H > X I CU 0 0 0) CU VM M cö -"-^ « M ) O A ! OD • a r-~ - H O • C <r eu C M 4-1 en e M QJ c 4-1 QJ CÖ M 4-1 fl i - I C M 3 0 0) 0) Ol SM 1 3 CO r H bO 0) e T 3 • H 1 3 e -H eu e C QJ )-J Ù0 cö CÖ QJ 5 -o e c cd cd > > 4-1 4J X X CJ CJ •rM - H N N t-i SM QJ QJ > > O O • 4-1 X CJ o > &*s r-^ r—• ' I " 1 T M X 4-1 X CJ •H 13 Cl) M i—i QJ SM M O M 1 3 C QJ N r-l 3 O CT\ X U QJ co § M r-H QJ M SM O A i 1 O o o 4-1 co bO C <D SM x PU o r-4 QJ >M e • H i - I 0) (-1 QJ U cd 6 2 C cd 4-1 CO 1 3 cd i—i Q) 1 3 cd i—i X i QJ o") X I cd 1—1 X QJ CN 1 3 cd r-M X M cö i—i > U cö < P co X P i S P CO X S P co

ü

IS p co X S P CQ N I PM co Midde l CO • t — l X o o ^r m 0 0 o o en CTN I — CN VD 0 0 „ + , , X QJ Cl cd s + o o <4-l 4 M QJ QJ s a •r-l - H 1 3 1 3 cd cd •1-4 - H >M 1-1 4-1 4-1 _o 0 0 — PM PM < 1 o 0 0 co CN LH 0 0 o o i n < ï <r ^o m 0 0 ^~ + -* x x QJ QJ a e cd CÖ e e + + e e e O O O m M-i M-i 0) QJ QJ 0 e 0 • H - H -i-I 1 3 1 3 1 3 CÖ CÖ CÖ •r-l -r-l - H r-l r-l S-l 4 - 1 4 - 1 4 - 1 O ~ - ^ ---. m o &M PM — M ! O 1 ( T i CN 0 0 i n 0 0 O o m CN r~-m CN v X + C-O X X CU QJ CÖ cd e 0 + + C (3 0 O O - H M-l M-l N QJ QJ cd 0 0 13 • H -r-4 Ö 1 3 1 3 QJ cd cö X •r-l T-l rM r-l r-4 Cd 4-1 4-1 O O — ~~^ -~- m o PM PM — O ^ 3 O O 00 r^ m 0 0 o o o 0 0 m CN m CT> -* i n + v X X X QJ QJ e c c d CÖ 0 0 + + o o 14-1 4 M QJ QJ 0 0 •rM T - l 1 3 1 3 cd cd •rM T-l rM U 4-1 4-1 O — --- m a> • o Pu — P co O 0 0 v O i n 0 0 o o o 0 0 — ... O O m o o m 0 0 r ^ O o o m i n — i CN i n O") VO + + ^ t -X -X QJ 0) e c cd cd 0 0 + + Ö 0 O T - l m N QJ cd e i 3 • H Ö 1 3 QJ cd x • H SM rM Cd 4-1 O o — ---. m o PM — PJ l _— CN + 0 0 1 3 i—l QJ 1 3 C cd X QJ X Ö O 1 O 0 0 0 0 < * i n m r^ il il m o\ > > 19 -o 4-1 M a 3 • H 1 3 cd 4-J en •I-l 01 ü I M a CM cn cd T - l U O 4-1 IX QJ &. a en 0 3 T M SM cd en 3 QJ Ö § T M X O en • u SM cd > • en T - l 4-1 • rs 3 cd > M 3 SM 4-1 O r-4 QJ QJ 4J en Q) O U 0) C T - l n SM i—i > SM 0) CM CM O D e-s o — o \ / O e n h M p a 2 n o Il II II II II II II II II en .n U e n l n N f d 2 ( i : p +

(22)

20

A.G. Mulderhoeve - Emmercompascuum - Ras Okapi

Gewasontwikkeling

Ondanks stofstormen ontwikkelde zich in dit gebied een goed gewas winter-tarwe. Door het vochthoudend vermogen van de grond was steeds voldoende water voorhanden voor een ongestoorde groei.

De oogst viel echter wat tegen, rond 5000 kg/ha.

De reden hiervoor ligt zeker niet in de gewasontwikkeling, maar meer in de sfeer van bodemvruchtbaarheid. Dit is merkbaar aan het 1000-korrelge-wicht wat voor een ras als Okapi aan de lage kant is.

Ziekteontwikkeling

In het voorjaar kwam in geringe mate Septoria spp. en meeldauw voor. Beide schimmels bleven tot juli op een laag aantastingsniveau.

Na de lange regenperiode kwam in de aar en ook op het blad Septoria spp. sterk naar voren. Het hiernavolgende overzicht geeft de resultaten van de laatste waarneming op 24 juli. (Gewasstadium F 10.5.2).

Luizen

Gedurende het gehele seizoen bleef het gewas practisch vrij van luizen zodat geen luisbestrijding hoefde te worden uitgevoerd.

(23)

-oi > O) O -3 u O) T3 i—l 3 S * M cd r - l > S-i CD o. d l o X ) cd i—i er • o i M n) cd • u Ol 42 q cd > S 0) 4-1 . 3 4J 0) - G U U O O U > p . e~« 3 t - . • H — s - - - i 0 ) - H > X 0 ) 6 0 0 1 0 ) i-l ao nj - 6 0 o .M 0 0 • e o • r i - * • 01 CM 4-1 03 3 6 0 4-1 u m u CT) U O 4-1 X I > i - l O . 3 O 6-? 03 r -0 ) -0 1 — S-i X ! 03 i—1 ' t — ) 0 0 0 ) • r-l • i - l X I g - r i 4-1 o» e x C 0) o VJ O Ù - H cd ^ cd o i OJ S X ) 0 0 i - i C C OJ cd n ) i-i > > M o 4-1 4-1 ^ , X X O U X I • H - H C N N OJ U S-l N 0 ) OJ - H > > 3 O O Q 1 1 1 ** 1 CTi O ^ O OJ • H u 0) co § 6 0 r - l 0 ) S-4 I-l 0 1 O o o 4-J 03 6 0 ö 0) M X i O n 4 C X l CD i—l X I O) <r x l cd 1-4 X i Q) T 3 cd i—i X i 0 1 CN X I cd 1—1 X X ) cd i—i > i-i cd < i— 0 X X S cr C X c r—1 0) ( J • U 6 0 C • H . r - 4 0) M 0) (-1 cd ^~ _{6 0} 0 3 cd - i O CO X P i s o co X rt g o co X P r i s o CO X PÄ S O M N I ta CO 4 -) on .—. -^ v X r^-en r^ CN LTl • o-, ^r i n 0 0 o o v O < f VO en CN en CM CN O — + CM 0 0 X X 01 CD C 3 to cd E e + + C 3 O O m 4 - 1 O) 0 ) s g • r i - H X ) X ) ca co • H ' r - l M V4 4-1 4-1 O — LT) O N . O ta — <t r--— - - 4 O o \ en ô en o • en un en 0 0 o o en -d-m >X r -en <y* C M 0 0 + CM Ô " • r - l O 4-1 x cd Ol 4-1 3 O. cd cd e o + + 3 S o o LW 4-1 0 ) Ol e g • H - r - l X I X ) cd cd • r - l - l - l r 4 r 4 4-1 4-> O — - - » L O C T I • O f i , — p q o > — 1 1 — 1 r^ 0 0 en ô en o • en i n un 0 0 o o 0 0 -3-i n — 7 ~ . C M 0 0 C M v O + CM ~* r - l O 4-1 cd 4-1 & cd o + S 0 4-1 0) g • r - l X I cd • H M 4-1 O — ~--~ '-T> ON . O Pu — U d -— r r ON r^ en —. en 0 0 • o m 0 0 ö o en <r o o CM <r en en en — 1 + en —. — X X 0) eu 3 3 cd cd g e + + 3 S O - H 4-1 N oi cd 6 x i • r i 3 X I 0 ) cd x • r i 1-1 s-t cd 4-1 O o — ~~- m r^ • o p., — Q < f — »-^ o> r~-en 0 0 CM 0 0 CT\ -* m 0 0 x 0) 3 cd S + 3 O 4-1 01 Ö • H X J cd • H t-l 4-1 O "^-^ <J> ta O o vT> < t v X m CN m 0 0 en m + en m 1 3 01 X U cd o + x Ol 3 3 o cd 4-1 g Ol S + • r i x i e Cd - r i • r i N u cd 4-1 X ) —~ m • o — w CN —. _ en r-. e*"i m CM o ON < f 0 0 o o en < t r -O CM en r -' -' en • n + en O N 1 3 0) X U cd u + x 01 3 3 o cd 4-1 g 01 g + • r i X I g cd T - i • r i N >-i cd 4-1 X I o — -~- m CT> . O ta — ta O O K _ en en en o o CJN 0 0 en 0 0 o o 1 _ > o o m 0 0 m en ^ o en en + en r^ r s l X I r - 4 O l X ) 3 cd X O) X S O 1 O 21 -CT\ 0 0 en m • • m r~ II II i n o \ CJN O N > > ,—i cd cd 4J o 4-1 03 , Ü • • i—1 . c d Ë ft P . J ) 4-1 r H 3 Çu Çu E oi > • r i 0 1 O l g Ol V i X ) - H . • O 0 ) c d c d g x i c n l ä t - i a . 4J - H 3 O - H 3 CX 0 1 l - l T H 0 1 4 - I C d ( U O • r i O U 4-1 > , X ) 3 0 1 4 - 1 Cd I-l H r i . r i t ) N O f t U B l U l l l d O -M 0 1 3 3 0 0 I S - I O V / O 0 1 h N ( B 2 « O V Il II II II II II II II II CO x ü o i h N i a S a i Q +