Proefstation voor de Groenten- en Fruitteelt onder Glas, Naaldwijk
Onderzoek naar overzadiging aan CaSOfj; in persextrakten
door: S.S. de Bes P.A. van Dijk
Intern rapport nr.: 757 Naaldwijk, december 1976
'
Errata "bij Intern Rapport nr. i 757
"Onderzoek naar oververzadiging aan CaSO^ in persextrakten".
door t S.S. de Bes P.A. van D*jk
pag. 2 » 15e regel te lezen als 1 van 0° C tot 40°C.
pag. 20 t formule 1 luidt t I « 0.0165 E.C. - 0.002
pag, 25 » formule 5 B luidt t KMgSO^ « ^[Mg] - y^ ^[sO^] - x - y^-- f Mg. f SQ^
y
Inhoud: Inleiding Proefopzet Onderzoek materiaal extraktbereiding analysemethodieken Resultaten Diskussie Samenvatting Literatuur Bijlagen 1 t/m 6 pagina 1
2
3
3
3
k 517
31
32
33 t/m k2INLEIDING:
Naar aanleiding van een door Ir. van den Ende in 196.5 uitgevoerd onderzoek in 85 grondmonsters, is door Ir. van Beek, Landbouw Scheikunde te Wageningen, berekend dat een deel van deze grond monsters een oververzadiging aan calciumsulfaat in persextrak-ten vertoonde. Op verzoek van Ir. van den Ende is door het re-searchlaboratorium een onderzoek ingesteld, teneinde deze over verzadiging aan te tonen. In dit verslag worden zowel de gevolg de methode alsmede de verkregen resultaten vermeld.
PROEFOPZET:
Van een vijftal grondmonsters, rijk aan gips, werden persextrak-ten bereid. Het verkregen extrakt werd in acht porties verdeeld, teneinde de volgende behandelingen te kunnen toepassen:
letterkode slaat op het bewaren van het extrakt. kode A: bewaren bij kamertemperatuur.
kode B: bewaren bij konstant ca. *f°C, waarbij voor de analyses submonsters van het extrakt dienen te worden genomen, kode C: bewaren bij ca. *f°C, waarbij voor de analyses het
gehele extrakt steeds op kamertemperatuur wordt ge bracht met behulp van een thermostaatbad.
De letterkode wijst op een onderzoek naar de temperatuursin-vloed, hetgeen mogelijk extra informatie kan verschaffen indien er sprake is van oververzadiging, omdat de oplosbaarheid van CaSO^.SI^O ? temperatuur afhankelijk is, de oplosbaarheid neemt
O O *1 )
toe van 0 C tot ca. k C en daarboven weer af. Dean Cijferkode slaat op de behandeling van de extrakten. kode 1: geen verdere behandeling.
kode 2: toevoeging van 100 mg GaSO^^H^O per 75 ml extrakt. kode 3: als kode 1, echter alvorens te analyseren wordt eerst
het gehele extrakt gecentrifugeerd, (derhalve bij be handeling B niet uitgevoerd).
In de aldus verkregen acht behandelingen werden, over een periode van 70 dagen, met gevarieerde tussenpozen de volgende analyses verricht:
C a e n S O o m d e e v e n t u e l e o v e r v e r z a d i g i n g t e k u n n e n a a n t o n e n , een eerste vereiste.
E.C., omdat eventuele reakties in het extrakt direkt via het geleidingsvermogen tot uitdrukking kunnen komen, maar vooral als hulpparameter voor de toetsing aan het op-losbaarheidsprodukt. (ionensterkte).
Mg; Ca + Mgals kontroleanalyses op de Ca-bepaling.
Uit een eventueel verloop van vooral Ca- en SO/j-gehalten zal de toetsing aan het oplosbaarheidsprodukt door middel van be rekeningen moeten- plaatsvinden. Parallel aan het onderzoek in de
persextrakten, werd een zelfbereide standaardoplossing ^geanaly seerd om een schatting van de bepalingsfouten te verkrijgen.
ONDERZOEK:
Het onderzoek is begin september aangevangen en half december afgesloten. Hoewel niet kontinu aan dit projekt is gewerkt, is op gezette tijden door diverse analisten tegelijkertijd geanaly seerd omdat volgens een strak tijdschema diende te worden gewerkt. Daar niet alle monsters op één dag konden worden geperst, moest één tijdsfaktor over drie dagen worden uitgestreken, hetgeen in zijn totaliteit een behoorlijke belasting van het researchlabora torium betekende met in totaal ongeveer 98 mandagen.
Materiaal:
Als uitgangsmateriaal voor het onderzoek zijn vijf kasgrondmon-sters verzameld op verschillende bedrijven. In bijlage 1 zijn naast de herkomst en de grondsoort van de monsters tevens het A-cijfer en organische stofgehalte vermeld. De monsters zijn na binnen komst wat bevochtigd en tweemaal mechanisch gemengd. Na mengen zijn ze weggezet in een koelcel van ^f°C.
Extraktbereiding:
Van het in de grond aanwezige vocht is 12l % afgetapt door middel van persen. Geperst is in porties van 50 of 100 ml vocht afhanke lijk van het A-cijfer. De hiervoor benodigde hoeveelheden grond (tabel 1) zijn afgewogen, na 2k uur staan bij kamertemperatuur, in een droge nylondoek verpakt en in een perskorf geplaatst. Het geheel is langzaam onder druk gezet totdat het vocht afvloeide. In totaal is van elk monster 600 ml vocht afgetapt. Het verkre gen persextrakt is na centrifugeren, gedurende 10 minuten bij 8OOO toeren per minuut, gehomogeniseerd en in 8 porties van 75 ml verdeeld en bewaard in polyethyleenflesjes van 100 ml
volgens eerder genoemde kondities (zie proefopzet). De extrakt bereiding is weliswaar in enkelvoud gebeurd maar wel in 6 of 12 frakties, zodat eventuele kleine afwijkingen onmiddelijk na samenvoeging van de frakties zijn gèëlimineerd.
h
-monster
y A-cijfer bij 12-5- % persen. grond voor 600 ml vocht voor 100 ml idem
1 31,1 2023^ g 3372 g
2 35,9 18170 g 3028 g
3 ^8,7 1^636 g 2^3 g
h 38,9 17139 g 2856 g
3 20,if 28329 g ^722 g
tabel 1 : Gebruikte gewichtsh.oeveelh.eden veldvochtige grond voor de bereiding van persextrakten.
Analysemethodieken:
In de extrakten zijn de volgende analyses verricht: •
Geleidingsvermogen: met behulp van geleidbaarheidsmeter van Radio meter, type CDM 3 (voorschrift bijlage 2). Calcium: met behulp van atoomabsorptie spektrofotometer van Varian
Techtron, type 1280 (voorschrift bijlage 3)« t "
-Sulfaat: gravimetrisch als bariumsulfaat (voorschrift bijlage h) , Magnesium: met behulp van atoomabsorptie spektrofotometer van
Varian Techtron, type 1280 (voorschrift bijlage 5).
Calcium+Hagnesium: titrimetrisch met EDTA (voorschrift bijlage 6). Behalve bij de Ca- en Mg-bepaling is in enkelvoud geanalyseerd. Voor de Ca- en Mg-bepaling zijn de verdunningen in duplo bereid.
5 -RESULTATEN:
De gedetailleerde resultaten zijn als volgt gegeven, in tabel 2 alle E.C.-resultaten in mStcm"^ bij 25°C. in tabel 3 alle Ca-resultaten in meq.^1
in tabel h alle SO^-resultaten in me^.l"'' in tabel 5 alle Mg-resultaten in meq.l.-1 in tabel 6 alle Ca+Mg-resultaten in meg.l,-""''
in tabel 7 alle waarnemingen, gemiddelden, standaardafwijkingen en variatiekoëfficienten van de standaardoplossing teneinde via de bepalingsfouten tot interpretatie van de resultaten te kunnen komen,
in tabel 8 indien voor alle monsters de temperatuursinvloed wordt geëlimineerd, kan voor aantoning van oververzadiging worden volstaan met de gemiddelden van de behandelin gen met en zonder gipstoevoeging per monster voor de bepalingen E.C.; Ca, SOj^ en Mg.
De in tabel 8 gegeven resultaten zijn verwerkt in de figuren 1A, B en C.
O in *r~ • ON -3* • O V 11.6 • c^ 13.2 OJ IA • O OO • 00 vo • ON -4" • O • O-1 1 ooi • 1 OJI T 1 1 OJ ON • ON OJ • ON -4* • O r --4" « V--4" • tN 1 1 -4" 1 • 1 fAl T- 1 1 VO IA t O r~ ON -4" rA • ON LA • O s -IA • V" *--d-• VO 1 1 • 1 fA 1 r" 1 |_ • VO"J -3-• O OJ O bO Ö •rl O • ON oo • ON vo • s -s O • l>-1 Ol • 1 KM v- 1 • öü O • O T— l^v O bO Ö •H 1—I <D >0 Ö CÖ fA . ON VO t *-O VO • V - v--4" • O-1 VO 1 • 1 IAI v~ 1 O IA • O r-oO OJ O 60 Ö *H OJ • ON -3r • O •*— -4" • s - *-CM • o-IA 1 • 1 fA 1 r* 1 1 4" rA • O OJ O bO Ö •rl oo • oo co • ON OJ • V
o
t CN-ONI • 1 OJI 1 -4* ON • ON l^v O bO Ö •H 1—I <D >0 Ö CÖ OJ • ON VO • O r-fA • V-IA • 1>-IAI • 1 f A l r-1 1 OO IA • O V -4- *-O n3 ö CÖ rCj oo • OO vo • ON -3" • O CO • vo OJ 1 • 1 OJ 1 1 vo IA • ON <D •ö Ö CÖ vo • oo CM • LA • O vo • OOI • 1 v- 1 1 vo rA • ON l^v O bO Ö •H 1—I <D >0 Ö CÖ OO • OO [N • ON -4" • O r~ CO • vo OJI • 1 OJI e 1 1 OO IA • ON tN 0) OO • OO ON • ON vo • O O • O-1 -4" 1 • 1 OJ 1 v~ 1 1 4" • ON CD vo • co vo • ON oo • O V -ON • VO 1 CVJ1 • 1 OJI T" 1 1 OJ vo • ON 0) 'co • OO OO • ON VO • O r -ON • vo 1 J-1 • t OJ 1 v- 1 1 O IN • ON fA LA • oo oo • ON ON • O ON • vo -3- 1 • 1 OJ 1 r 1 1 O • ON c^-• oo vo • ON ÖN • O s -O • -OJI • 1 (Ml V 1 OO vo • ON vo t oo CO • ON CO • O O • l>-VOI • 1 OJ 1 r- 1 VO tN • ON 00 OO O-• ON • ON OO • O O • t>-O- « • 1 OJ 1 r~ 1 h OJ oo • ON vo • oo ON • ON O O-• O • o-VO 1 • I OJI r- 1 1 vo IN-• ON vo • OO O • O < r~ [>-• O T"o
• IN INI • 1 OJI T- 1 O OO • ON O (N 1 -4-• O -4* • r-o • l>-îA 1 • 1 rA 1 r- 1 • . -J-. ON NS • ^r* UN • vo OUI • 1 OJI r- 1 1 CTN -4" *-rA • ON LA • O r~ LA • -d" • D-IA 1 • 1 1 T- 1 1 -3--4-• O OJ O • ON c^ • ON LA • V— r-• ONI OJI • 1 T" 1 1 -4" O • O V -oo OJ FP 60 Ö •H H O Ö CÖ & <D rQ OJ • ON -4" • O *— IA • v~ r-OJ • O-1 -4* 1 • 1 rA 1 1 -d-• O cq b0 G •H rH <D CÖ O rO OO • OO OO • CT\ -d" • r-r -ON • vo I" ONI • 1 OJ 1 v 1 1 vo ON • ON -4" r-FP 60 Ö •H H O Ö CÖ & <D rQ ON • OO vo • ON -=t • O K~ cv • vo OJ 1 • 1 C\j 1 r" 1 vo IA • ON cq b0 G •H rH <D CÖ O rO vo • OO OJ • ON vo • O V-* IA • vo Ol • 1 OJI v~ 1 1 oo IA • ON 1N FP 60 Ö •H H O Ö CÖ & <D rQ VO • OO OO • ON OO • O ON • vo 1 IA 1 • 1 OJ 1 r- 1 1 OJ o-• ON cq b0 G •H rH <D CÖ O rO IA • OO -4-. ON vo • O CO • VO 1 oi • 1 OJI 1 VO -4" • ON fA vo • oo vo • ON IN • O ON • vo 4 1 • 1 OJ 1 v- 1 1 VO t ON VO • OO vo • ON co • O ON • vo -4:1 • 1 OJI r* 1 t vo vo • ON OJ vo ff OO ON • ON vo • O V -ON • VO VO 1 • 1 OJ 1 T~ 1 i OJ O-• ON vo • OO ON • ON vo t O s - O-• O-• vo CM • j OJI. r 1 O CN-• ON O o-r~ • ON -4* • O c\i • *— r -OJ • o-1 fA 1 • 1 K>> 1 T~ 1 -4" «c OO • OO vo • ON rO • -V— O • o-O-I • 1 OJI r* 1 OJ oo • ON OJ • ON lA • O VO t T- OJ • tN —r OJI fÂi V- 1 "-T IA • O CT\ -4" OJ • ON -3" • O r--3" • -4-• o-IA ! • 1 rA 1 r- 1 CO 8 V-O • ON OO • ON' 1 l>-• v* 1 • 1 ïAI r- 1.
rA • ON vo • O IA • -4" • IN voi fÂ' v 1 OO c5 bO Ö •H •H OO OJ OJ • on 4" • O IA • r~ OJ • o--4" 1 • 1 IA 1 r- 1 1 -4"; V O • ON vo • ON -4" • T" Vo
o-• ON| • t OJI r- 1 1 CO ON • ON OJ • ON IA • O -4" • OJ • tN -4-1 • 1 fAl V- 1 1 -4" T~ <D U O rû •P •4" OO O-• oo • ON VO • O *— oo • vo 4 1 • 1 CVJ 1 r- 1 1 vo vo • ON vo • OO OJ • ON vo • O r~ vo • vo Ol • t OJI r" 1 S • ON OO • oo vo • ON VO • O V CO • VO -4-1 • t OJI v- 1 1 -d-vo • ON CÖ -p X <D CÖ ö bO CÖ 'Ö <1)T
• 0-< t>-• CO ON • ON o-• O r~ O • IA 1 1 • 1 OJ 1 v~ 1 VO IN-• ON < OJ IA • OO -3" • ON OO • TO -OO • vo 1 c- 1 •.1 OJI r- 1 OJ tA • ON «a! vo • oo ON • [>-• O ON • vo 1 -4" 1 • 1 OJI v- 1 VO VO • ON CÖ -p X <D CÖ ö bO CÖ 'Ö <1)T
rA •H to rH 0 'Ü Ö CÖ vo • oo VO t ON CO • O v~ • -3" 1 • 1 OJ 1 T 1 O CN • ON bQ Ö •H rH <D 'Ö Ö CÖ & <D IA • oo IA ON ON • O v-O • [>-Ol 1 OJI 1 CO LA • ON bO Ö •H 1—1 CD Ti Ö CÖ A CD ^3 O-• oo co • ON ON • O V" O « IN OJ 1 • 1 OJ 1 V-1 OJ tN • ON CÖ -p X <D CÖ ö bO CÖ 'Ö <1)T
CM to •H rH 0 'Ü Ö CÖ oo vo • O O • s -o-• O t— OO • vo t>- 1 • 1 OJ 1 r* 1 VO O-• ON bQ Ö •H rH <D 'Ö Ö CÖ & <D vo • OO oo • ON O-• O OO • vo vol • 1 OJI r" 1 O O-• ON bO Ö •H 1—1 CD Ti Ö CÖ A CD ^3 vo • oo ON • ON [N-- « O ON • VO tNI • 1 OJI v- 1 VO tN • ON CÖ -p X <D CÖ ö bO CÖ 'Ö <1)T
v~ oo • oo O • O T~ ON • O T -O • O-VO 1 • 1 OJ 1 r* 1 j VO OO • ON bQ Ö •H rH <D 'Ö Ö CÖ & <D VO • OO O • O r-ON • O r~ O • [>-VO 1 • 1 OJI v* 1 OJ OO * ON bO Ö •H 1—1 CD Ti Ö CÖ A CD ^3 oo • oo O • O *-ON • O O • IN VOI • 1 OJI v- 1 VO co • ON jc9q.suou r- OJ rA -d" LA 1 S *- OJ -4" LA 1 a r~ OJ fA -4" IA. 1 s - 6 O O IA oj •o •rl I a O ». to s ö •H Ö © bO Ö a> 'Ö 5 6 © & <D CO u <D > •rl •n <D •ZS •o •H Ö 0) bO Ö •rl a 4> Ö CÖ ctf & CD I—I S > Ö 0) +> cö -P I—I 0 CQ V 1 O <D « OJ I—I 0 rQ CÖ -p60 Ö •H "Ö •H O SH a> X> -p M CÖ U -P « a> cö ö bO CÖ •Ö ar ö
Î
o IN ON 4" OO oj fA oj o o-o\ 4-OO OJ fA OJ O in ON 4" OO OJ fA OJ o to ä •H rH 03 tl Ö CÖ ^3 <D X> PQ bO Ö •H rH <Ü •VS A 0) X> h0 Ö •rl iH <D Ti Ö cö Xi (ü X jsq.suora O r- ON o V-• V-• V-• V-• V-• o oj vo o co VO VO 4" LA ON 4" VO O 4-O 4-OJ LA 4-ON 4-ON VÛ VO 4" 4" ON lf\ N ON N VO • • • • • O 1^ N r ON U3 vx) 4- IA ON 4" OJ O ON î • • î • O IA O oj OO VO VO IA IA ON OO ON ON CO -4* • • • • • ON OJ IN r- VO IA VO -t IA ON O O IN T" -3" O OJ [V-VO [V-VO IA IA ON ON ON N ^ IA r IA VO ON VO VO 4" -t IN ON V- VO ON V-• V-• V-• V-• OJ VO ON ON VO -4" -4- ON O- IA VO T- O • • • • o OO fA LA ON CO IA VO -4" -4" ON l\l f- N î • • ON 4-, N IA VO 4" °. £ OJ o IA v-OJ VO FA LA -4-• -4-• -4-• -4-• o r- OJ !>- (\J O VO VO 4* IA T-^3= CÖ vo0"\ Q" • î • * • ON tA O- r- co LA VO -4" LA ON O N N co • • • • • r IA «"* ON ON VO VO LA -4- ON -4" LA -4" fA O-• î • • • OJ -4", VO OO OO VO VO -4" -4" ON O CO ON O O IN O ON VO VO -4" LA ON r- o CO IN VO • • • • • ON OJ [N co CO IA VO -4* -4" ON CN 4" 4" 4" ON • • • • • ON JA IN OJ OO IA VO -4" IA ON OJ O VO O • • • • • O fA ON OJ ON VO VO -4" LA ON -4- ON ON ON ON ON tA LA VO 4 VO OJ OO IA ON fA LA • • OJ OJ VO VO IA IA ^ ON r- o -4" LA r-O Vr-O -4" r-ON fA VO VO î 3 IN ON o -4" -4" r-O . «I • OJ IN VO VO fA OO VO OO oo oj oo 4 IA ON fA VO -FT fA VO 4" vo LA VO oo fA VO LA VO ON fA VO fA VO •4-VD ~öö~ • 4* VO 4" vo LA VO 4" vo VO fA VO OJ • fA VO -4-vo oo • 4" vo •4-vo or LA vo tA -4-vo ON IA vo OJ l-A -4" IA OJ O 60 Ö •H r-\ CD TS Sh CÖ XI CD X> OJ pq to ö •rl H <ü H Ö CÖ <D XI OJ bO Ö •H i—I 0) Ö cö & 0) X O IN OJ IA IA -4" IA IN 4" 1A 4-4-4- OO LA ~?= (N Ö K3 CC • • • • fA VO LA CVJ IA IA 4- 4" 4- co IA CN VO O ÖO • • • • • IA O oo oo LA LA LA 4" 4" oo oo tA OJ CM r • • • • • VO fA OO O ON LA IA 4" IA oo ON OJ O IN IN VO IN OO LA LA 4" O OO LA oo IN ON O VO IA • • # • • O ON ON v 4" VO IA 4- LA ON 4" O VO LA OO • • • • • O fA VO O IN VO VO 4" LA ON VO OJ vo co rA 4-4 - 4-4 - 4-4 - 0 0 O VO laa
fA vo 4- OJ ia LA 4" 4- 4" OO CO OO ON VO 4" • • • • • fA ON O- CN- LA IA 4" 4" 4* 00 "co—CK—os—ra—or • • • • • LA OJ ON ON ON IA LA 4- 4- OO 15 IN 00 3= <35 • • • I I VO IN 00 o OJ tA. LA 4" LA ON OO fA 00 v- O O ON 4" VQ VO LA 4" ON O 4* OO VO OO fA VO VO 4" 4" ON LA OO VO IN O fA VO LA LA 4- 4 - 4 - 0 0 ON 4: vo 4" fA vo LA IN 4" "<r- ON • • fA VO 4- 00 00 fA tA 4" IN CO LA 4" O OO IN LA 4" OO OO tA ON ON IN-IN LA 4" ON 4" 4" ON CO OO IN VO 4" VO LA VO 4" IN LA LA 4- O 00 LA CO 00 00—fA CA fA O OO ON VO LA 4" 4" ON ON .4-LA OJ ON fA .4-LA OJ v-VO v-VO 4" VO LA ON VO OJ IA • • OJ CN-VO CN-VO 00 co ON fA • IA LA "TV • 4-LA TC" • IN LA LA ON tA IA • O VO IA vo fA vo ~nr • 4-IA ON VO tA -=r-• ON IA VO OJ fA VO fA vo f?Y • vo tA CO LA OO tA ON LA "VO" <\J VO IN fA vo r ai IA 4- IA |E fA O M ä •H iH a> tj ä cö Xi a> ^2 1 1 1 1 1 4-1 IN 0 ON fA < 1 ON • • 0 • Ail • O fA IN O Ol 4" VO vo 4" LA r 1 1 vo O LA • vo U LNI 4" 9 • • • 1 • fA LA ON INI fA VO vo 4- 4" ONI 1 vo 00 V û os Vól (N • • • • • 1 • 0 fA IN OJ ONI 4" vo vo 4* LA ON| vo IA C\J • • fA • OO 001 V • • 1 • 0 IA 00 4" OOI IA vo vo 4" LA ONI 1 VO 00 LA IN OJ LAI LA • • • • • 1 • 0 fA IN OJ OOI 4" vo vo 4- LA ONI 1 vo fA • fA • ON ON LAI 00 • • • 1 • T— fA IN r- ON| 4-vo 4-vo 4" 1A ONI I vo V 0 IA IA VOI ON • 0 • • • 1 • OJ rA vo ON OOI fA vo vo 4- 4" ON| vo -J bO E3 •H H <1) f3 cö Xi ai IN OJ • • • O tAI • • 1 • ON fA LA ON 00 1 fA LA vo 4- 4" ONI vo V-• • vo • IN • Q' ON 01 • r- tA IN OJ 01 4-vo 4-vo 4- LA V- 1 vo 4-• OJ O ON OJ 1 ON • • • • 1 • 0 fA ON s- Ol 4-vo 4-vo 4" IA Ol vo o vo "Ö ON o (A IN VO 4" r^T LA 00 VO 4-ON LA 4" IN VO 4- IA OJ OJ vo VO 4-l>- 00 1 I5T O l I 4-vo I 01 • I 001 ONI I 4-vo OJ oO • • v- v~ OO 1 CÖ • • • 1 • 4- ON O CO 1 4-VO vo 4" LA ON| 1 vo T-• Al 4" 00 ONI ON • • • •sf 1 • OJ 4- (N 0 01 LA vo vo 4" UN r 1 1- VO O tA CO VO CO I • • I OJ OOI tA ONI h ON LA vo OJ rA 4- LA la - 7 1 I—I • Xrt a> S <D 60 •rl f—I O tJ 3 Xi <0 Xi <0 ta u <0 > •H TJ CD T3 •rj •rl X> fi a> bO p! •H S 0) d ä cö ? <D i—l 3'3
> a 4) +> CÖ +> ca (U m CÖ o <D n fA rH X> as +>O O-CXD CM OJ O o-OO OJ 4-*"• OJ 60 Ö •H TS •H <D U <D rQ -P O ctf U -P X O ctf Ö h0 ctf t3 <D
T
o OO OJ 4* OJ ON ON VO O- VO • • • • • oo IA o ON [>-1^ VO 1T\ -t J -60 Ö •H I—I CD TS a cd Xi CD rQ VO o- OJ T- V" • • • • • OS OJ C\J vo n Vû IA IA 4-VO -d- vo OO ON -4" O r- oo IA vo m m 4-ON N N 0\ r • • • > • • OS OJ OO ON VO VO 4" 4" 4-VO -4" ON 4-VO fA t • » * t ON OJ O r- VO Vû lf\ 1T\ 4-I I I OO IA • I 4"«
60 Ö •rl r—I CD t* ÖM
CD & OJ o O ON VO • • • • • ON OJ T- o IA (A U) m 1A 4-ON J- 4-ON 4-ON O CV 4" fA VO IA 1A 4-O O OO OO OJ IA OJ ON O OJ -4" VO -4" -4" 4" N CO IA co O O OJ O OJ -4- vo LA 4" 4" T" ON VO [>-OJ VO VO IA • • O VO IA 4--4" LA IA 4--4" ON ON r-IA vo IA IA 4* O r- IA co 4* • • ON 4* IA VO CK OJ IA • • • T- V ON IA IA 4* 60 Ö •H rH <U "Ö Ö Ctf & (U o j oo o co O OJ -4- vo 4" 4" 4" OO ON IA oo 1>- ON ON VO ON V-IA VO 4" LA 4" ON v" VO VQ ON ON ON -d" OO V-IA VO IA IA 4" V- OJ 4" O LA tA • O IA ON • O IA LA • ON 4" OJ • O LA ON 4" O • O LA ON oo 4" oO • ON 4" C^ • ON 4* 4" • v LA OJ • ON 4" O IA ON • ON 4" OJ o 60 Ö •H rH (1) •Ö Ö cö o OJ m 60 S •H H 0) ti a ctf Si O ,a oj oJ 60 Ö •H rH O 'Ö G ctf 0) rQ OJ OO OJ o LA • • • • • OJ VO r- IA ON IA 4" IA 4" OJ 4" OO • • 4" oo fA 4-CO ON VO 4" IA 4" tA OJ OJ oo t • • • i 4" rA O ON -d" IA IA IA 4- IA l>- OJ O- O o-• o-• o-• o-• o-• O- IA oo o VO rA LA 4" LA IA vo oo o oj ir\ • • • • • CO O f" r Kl tA vo LA LA 4" I I LA vo • • 4" r-IA 4" r- fA OJ VO O t • • * t 4" CO OJ OO O (A 4" LA 4* fA OJ VO OJ l>-4" l>-4" fA LA LA 4- IA ON VO Tn 35 OS vo v-vo 4" fA LA 4" 4" fA ON O- ON O ON (N- CN ON CO . v-IA VO O O rA LA LA 4" O-4" 1 4- CO" • • IA LA 4" IA VO fA IA (M ON 4-• 4-• • • o- vo LA rA 4- LA 4- IA VO OO 4* OO IA LA fA IA IA IA VO N LA 4" IA LA fA t>- tN LA O- OJ IA LA CO OO 4" 4" LA IA 4" fA (M 4" N co O IA vo O v OJ LA LA 4-OJ • ON IA ON • O LA ON • 4" 4" LA • O 4" 4" 4" C"-• LA 4" ON 4" VO • OJ 4" CM 9 TD~ • LA 4* ON 4-coJ?
oo • LA 4* LA • 4-VO • oo 4* IA O 60 Ci •rl H d> •zi Ö ctf X! CD On vo rA 4-oo ia IA vo 4- O LA LA J-rAl • I i>-i 4-1 ON OJ • • ON OJ IA vo vo vo • • V K-LA K-LA [>- OO 4* t>-VO IA IA VO LA LA O VO VO oo ON O OJ 4" VO 4" LA OO v-VO 0s- O ON OJ IA VO LA IA O fA 60 Ö *rl rH CD Tj Ö ctf a) ;Q ' 't^11 "UJ 4* vo OJ 4-LA 4-LA 4" 4" OJ OJ ON tA fA VO OJ v-LA LA t- fA vo O ON irs tA vo oj o LA LA co VO IA ON o 4" vo OJ 4" 4" D- ON VO OO LA ON ON IA VO o o LA LA VO ON ON ON OO V-fA vo LA LA v- OJ ON • O LA —r COI • i CM 4" I I VO o LA —r oo i • i O-l 4*1 LA • O LA oj i oo • I • IA1 ON 4* I 4" J VO I • I • VOI O 4-1 LA -an • i VOI I 4" I VOI vo • I • VOI O 4-1 LA oo I • I CN-I 4* I JL LA I VO l>-l 4" I f-ON 4* I • I IAI 4" I 1-O LA 4-1 ON • I • 4-1 OS 4" I 4" I fc? 0) a •rl rf (D bO rH (D T3 rCÎ © & ''*• (0 ra u a> t» •H a> •O •H & a <o 60 n •H a (D dä
cö <w H H cd a <0 •p aS -P CQ a> ca a> a rH CD Ctf -P asq-sixora v- oj rA 4- la I s oj rA 4- la |s T- OJ IA 4- IA I S- 9
r —r-
—-O OJ O- vo OJ Ol • -4" c- VO tA VO -4" IA V- O CM ON| IA
• • • • î • • • • • • • • • • • • 1 0
vo CT\ tA LA vol o y— CM y- OJ 1 VO O tA LA VO O VO O -4" LA VOI o 1 CM T~ CM CM r- CM CM CM CM r- CM 1 1 CM CT\ v- VO 1A IA [>-l O- tA IA O- VO O oo -4" OO O D- oo i ON -4" • • • • • 1 • • • • • • • * • • • • i • vo ON IA VO LAI O <r- Y~ OJ OJ 1 VO ON IA VO VO O VO ON VO VO LAI O „i__ OJ r- r- CM CM CM V— V CM OJI I CM OO OJ r- O co Y— OJI vo • • • • • 1 • r- O O- tA T-• • • • • VO • CM o LA IA -d-l o-• • • •i o 1 • VO O •4" LA [>l o V OJ OJ Y~ CM 1 vo O J- IA o- O vo o -4* LA O-l o 1 CM v- OJ OJ ^— CM CM V- CM CM V- OJI 1~ CM Y- 1 CM IA 1
-4" v- O -4" Y— ON O O-l CO • • • • • 1 • O LA • • O oo O • [N O -4" ^4" OJ OJ ONI oo
• • • • • • • • 1 • 60 VO O -4" IA I>-l O 60 VO o -4- -4" oo O 60 vo O -4" LA o-l O ö r- OJ OJ OJI CM Ö T~ CM CM V OJ OJ d V CM CM OJI OJ •H 1 •H 1 1—1 OJ LA oo Y- [>-l LA rH OJ OO VO fA -4" i—1 IA O LA ON 0OI IA a> • • • • • 1 • © • • • • • • O • • • • • 1 • 'd VO ON -4", IA VOI O Ti vo ON -4* LA VO O tj VO O -4" -4" VOI O ö r- x— OJ y- OJ 1 OJ ti T- CM r- OJ CM Ö r- CM OJ AU OJ Xi a\ O- IA CM .4-1 tA xi r- CM OJ vo -4~ xi OO vo Y-l LA fA © • • m • • 1 • <D • • • • • • <D • • • • • 1 • £> tA ON -4* IA VOI O XI VO ON -4" IA vo O X> LA ON -4" LA O-l O r- Y- CM Y- OJI i CM r- r- OJ V CM CM V Y~ CM Y- OJI 1 OJ OJ OO OO O OJ Ol O ON O -4" CM On oó VO Ô •rrcr "CD OJ • • • • • 1 • • • • » • • • • • • • i • LA ON tA -4" [>-l O y~ Y LA O tA -4" o- O LA ON OJ -4" vol ON - CM OJI CM CM CM CM OJ v- r- CM y- OJI Y-O oo r- VOI O VO fA ON O • • • • 1 • • • • o- 1 O fA tA VOI OJ OJ 1 1 O tA LA vo 1 "r" OJ 1 CM OJ v- CM XT' ON VO -4" VOI O- V O- O IA ON VO ON • • • • • 1 • • • • • 0 • -4" VO ON IA VO 1AI O y- Y vo ON LA vo LA o - CM r- OJ 1 1 CM r- V OJ r- CM OJ ON r- OO VO fAI O- O ON O- V O LA oo • • • • • 1 • • • • • • • OJ IA O -4" IA O-l O Y vo ON -4" IA o- O - OJ OJ v~ OJ 1 CM V V- CM v- CM OJ LA OJ vo O OJ 1 -4" OJ OO O- o vo -4- • • • • • 1 • • • • • • • t— VO o tA IA OOI O Y VO O tA -4* OO O - (M CM r- OJ 1 CM r- CM CM ^— Al CM CM m tA ON CM tAI -4" pq CM O- fA CM ON LA • • • • • 1 • • • • • • • O- 60 vo ON -4" IA VOI O 60 VO ON -4" LA VO O ö *- C— OJ t— OJI CM ö v- Y- CM CM CM rH O O CO -4* • 0 • • ONI -4" • t • iH a> ON VO -4" CM OO -4" m • • • • • fA h3 vo ON -4" LA VOI O t( LA ON -4" IA VO O s y- y~ CM v- OJ 1 CM ö ai r- V CM OJ OJ A Ö ö TA tA "Tai fA Js O- oo OJ O o *— <D • • • • • i • a) • • • t • • OJ rQ VO O -4" -4" VO 1 O r- OJ CM V OJI rQ IA ON -4" -4" o- O 1 —: K~ CM r r CM r C\| CM -nj" "CT VU 'oo i -4"" -nr "T-" ~m~ -sr-trr-"tsr O • • • • i • • • • • • • • • • • • 1 • o- VO o tA LA VOI O y~ CM CM V CM 1 CM VO O -4" LA vo V CM CM v— CM O CM vo O tA IA O-l o CM OJ v- OJ 1 1 CV) o\ Y- -4" VO t^ D-l oo CM LA LA CM IA OO IA OO O- vo O-l OO o\ • • • • • 1 • • • • • • • • • • • • 1 • -4" vo ON VO VO LAI O Y- V OJ T~ • OJ 1 OJ VO ON VD VO LA V O VO ON LA vo LAI o - v~ CM OJ CM V- CM V- CM 1 0J ON OO OJ CM OJ 1 LA CO O- Sc OJ OJ VO ON o O- -4" O-l o-OO OJ • • t • • 1 • • • • • • • • • • • • 1 t IA ON -4" LA IN-I O y~ Y LA ON HA LA O- O LA o -4". LA O-l o - CM V OJ 1 L.. CM v- r- CM v~ OJ OJ ç— CM OJ OJ 1 CM tA r- y- r- CO 1 O- VO VO O OO OO LA CM tA O OJ 1 OO -4" • • • • • 1 • • • • • • • • • • • • 1 • V vo O -4" Y~ OJ CM IA O-l O OJ 1 OJ VO O -4" r- OJ OJ v- CM LA o- o OJ VO O -4" LA co 1 o OJ CM y- OJI CM — —cmrso—ö— "2F" . ôo" "ïv OJ "
tA * fA on" "co," o" 1AI IA
o- • • • • • 1 • ru • • • » • • tA • • • • • 1 • VO ON -4" T~ OJ LA VO 1 o < va ON -4" OJ 1 OJ V- OJ v- OJ LA VO o OJ «: vo ON -41 LA VO 1 o 60 Ö r- V OJ y- OJ 1 OJ ö ON -4" VO LA VOI -4" ö LA vo IA CM o- tA 60 Ö o- O OO -4" O-l LA fA •rl • • • • m 1 • •H • • • • • • •r-l • • • • • 1 • fA H OJ LA ON v~ "T~ -4" LA VO 1 O rH LA ON -4* LA vo O (H IA O -4" LA vol o CM OJ 1 CM 0) v- ^— CM "T- CM OJ 0) v- CM CM Y- OJ 1 OJ TS 1 ä TS ö OÖ Y- ""ÖN -4" OO 1 VO ä O V ON LA -4" CO a oo f- s- tA Ol ON OJ cd • • • • • 1 • S • • • • • • cd • • • • • 1 • xi IA O -4" IA VOI O xi VO O -4" LA O- o xi LA O LA LA oo i o © r- OJ CM v- OUI CM <D V CM OJ OJ OJ <D CM OJ Y OJI X> ——! î . XI • rû 1 j0q.suora vo ON • î • • o irs ir\ vo C\J OJ Y~ OJ o OJ oj tA -4- la le O vo O to N 4-• I • • O IA lf\ \Q OJ OJ v- OJ OO • O OJ r (\l 1^ 4- IA |E VO ON • • O IA OJ CM • I • • I m voi T- OJI I O OJ v- OJ IA J- IT\ Is I ft H W <D s •rl Ö 0) 60 Ö •H H 0 'Ö S Xi <D X* © CO h <D > •rl •Ö •8 •ro •H X> a © 60 Ö •rl
a
CDu
ctf>
Q> iH H cd S > ö (U +> cd +> ra © u ! 60 S © Q tA rH <D XI Cd -P- 10 oo CM rA OJ oo OJ rA OJ OO OJ -3" Lf\ r-• r-• r-• CM IT\ lf\ CO CO O-CO oo rA VO V-o 60 Pi •H H <U «Ö A3 <D A3 IN IN IN T- IN -d" oo oo IN : ON rA N VO v-rA CM ~3n LA VO • • • O IN rA OO OO IN "ÔJ ÎA • • • ON VO 4-O- OO D-M oo rA VO V-T K - s g oo rA VO IN O VO • • t On VO rA O- OO IN tA -=f • O oo ia VO CN IA V-• V-• V-• O IA 1A OO OO N T~5T O rA 1>-
V-«
bO S3 •H rH a) A3 a) A3 IS- 00 "JT • • • O VO IA OO OO IN rA J: • oj ON rA VO T-v- in rA oo oo o-oo eu • ia oo rA vo v-CMIN -d" oo on 1A [N OO IA IN (N VO ë IA V~ CM N ON 4" O LA rA oo O OO OO CV VO rA on rA IA CO V» IA LA O OO CO O- O- s— rA vo OJ vo ON tA • • • • tA r IN -t rA oo OO o- vo VO O s-• s-• s-• O in rA oo oo o-O on • V* on rA vo v-bO s3 a> *ri ö CÖ A3 0 A3 —IN-' " AJ -d""" • • • oo vo rA N CO N a co rA VO T~ oo ia -d- cm ON VO in oo rA in oo rA VO v-i £
( Ô • • ON VO IN CO id- J- rA iA in VO IA IN o v-oo oo rA 9 ON OO £N OO oo • IN 0O VO • CN co IA • oo oo "73V • oo co VO oo oo rA • o-co !N 00 ON OO co rA ON OO rA • oo oo ~SF~ • IN OO VO IN OO "TT" in OO CM O bO Pi •H rH <D •tf S3 ctf A3 (D A3 CM PQ bO Ö •H iH 0 T S S3 (Ö A3 a> A3 2! bO S3 •H H <D •X3 S3 Cti A3 0 A3 ON ON VO OJ -d* v IN IS LA -d" £N VO IN ON VO O O- OO IN IN ? ts -d" IN CM IN VO r-ITi ON d VO OO o IN oo -d" IN OJ if IS- VO r--d- in -3-O -3-OJ oo oo rA is-is- vo $ OJ (S- v-• v-• ON -d-IN CO VO ON OJ • • oo rA cs- cm IS- VO V-IS- O SV -d- CM IS- IN -d" IA IS- vo -d- VO IN IA VO IS IS- IN rw -d- oo oj IS- vo -d" O • • oo CM IN oo On CM IN • • -T fA oo Oj CS- vo VO O VO is- rA O- oo rA is-is- vo CM vo • • on -d-CS- oo vo vo • • IS- (N VO OJ On CM CO ON oCf • • • • • IN v- VO -d" On IN IS- IS- VO v-ON J-• • IA IS-CM IS-CM V-• V-• Oj LA VO CM IN- VO v-CM ON • • OO CO IS-VO IS-VO Q • • o3 rA vo cm IN VO T-Tvl £a ~"3F
c m c m • • • • -zf O. v- -d- O- OJ O- CO (N» VO T-IA -4" • • ON tA [N OO IA ON rA * DÎ -d" IN IN VO OJ EN OO LA CO LA IN CO -d-IN O IA OO O oo OO • rA oo OJ • IA OO VO oo VO OO Tzr • O oo ON fA CO LA OO LA CO OJ CO rA CO ON rA oo ON -d -oo LA VO CO rA O bO £ •H rH d) "Ö Ö CÖ A3 0) A3 LA • OO VO • LA CO IN • LA IN O • v-£N r~ cJi (AI r-1 ON • OO OO G\ • T" OO T~ • oo oo tA • LA IN VO • O IN «i tAI 1 ON • ON CO ON • T" OO rA • IN co r-• -d" IN LA • oo VOM
rAi V- i O • ON OO 2 * 6 L ON • VO CO CO • rA IN lA • ON VO 9! rAi V- 1 ON • (N OO V-• O oo -d" • LA OO O • -d-IN OO • IN VO 3! IAI T-l IA • IN OO bO Ö "H rH (U fCi S3 CÖ A3 <d A3 OJ IA LA O OO OO IN IN CM 1T\ ON d t* IN -d" OO CO IN VO ON ft CO ON VO IA • • • vo IA CO OO IN vo IA tA IS- LA ON CN OO IN vo vo rA is-IN IA -d- ON ON (N OO IN VO LA fA IN VO ON IN v- -d" -d* • • • vo IA IN OO N VO rAi • I Ol . s. , >^f-r—0V • I r-1 co rAi oo V- I r rA rAi on r-1 oo JL -d:ï FT rAi • fAI oo T - l C O IN rAl co X I a H • O* <0 s ä •H ä to bO S3 •H rH <D •n Ü A3 <D A3 (D IQ U O > •H •Ö <D tS •r~3 •H A3 Ö <D bO a •rl S <D ai O rH •d ö <0 -p rö -p CQ a> u I 60 S + cd O <D O VO H O A3 CÖ -P jaq.suora T (\J (A -t la 1 s T- CM rA -d- LA I s CM IA -d- la IS1 1 -Omschrijving E. C . mS.cm-1 Ca meq .1" -1 SOif meg-l-l Mg me.q.1" 1 Ca+Mg meq.1-1 Waarnemingen 9.40;9.40;9«40 48.96 48.02 47.45;45.05 24_.89; 25.09 74.77575.61 waaruit S is 9.^0;9.30;9.25 48.00 48.94 43.88;44.74 2 2 . 8 0 ;23.07 75.36;74.92 berekend 9.10;9.15;9.30 ^7.3^ 48.26 45.42;45.42 24.45;23-53 75.12;74.87 9-20;9,15;9,10 47.26 48.81 44.39;43.19 24.19;25.54 77.27;76.63 8.90;9.05;9.30 49.OI 48.18 47.48;45.76 25.01 ; 2 4 . 2 7 76.97577.47 9 . 6 0 ; 9 . 9 0 ; 9 . 6 5 47.51 47.51 45.42;45.25 24.48;24.60 77.12;76.38 9. 8 0 ; 9. 8 0 ; 9. 8 0 47.48 49.48 45.05;44.05 24.92;24.88 7 5 . 3 4 ; 7 6 . 4 3 45.48 5 0 . 2 0 46.76 24.56;24.35 4 7 . 8 9 46.72 25.83;25.83 46.14 47.89 25-67;25-59 J 52.16 53.01 25.83;26.20 46.41 47.26 25.30;25.17 44.33 45.76 24.60;24.15 46.78 44.54 24.85;25.84 45.14 46.72 26.20 ; 24.12 48.18 24.02 aantal waarne mingen N 21 31 15 31 14 gemiddelde m 9.38 47.72 45.29 24.83 76.02
standdaardaf-wijking S O.28 1.9 1.2 O.85 0 . 9 8
variatiekoëffi-cient v.c. 3.0# 4.0# 2.7% 3.4# 1.3%
3 S 0.84 5.7 3.6 2.55 2.94
tabel 7- Bepalingsfouten van de bij het onderzoek gebruikte methodieken, door her haalde metingen in één en dezelfde standaardoplossing.
oo LA OJ O oo O o ON OJ ON OO [>- vo o • t • • t • • • t • • • • • • r\. oo ON *— r^ OJ LA vo OO rA IA OJ VO CM CM OJ V LA -3_ -4- -4" OO rA -3" IA -4" rA O co vo r~ O OJ ON vo oo ON ON • t • t • • t • • • I 1 1 1 1 -4" ON ON V* tA vo CM lf\ 60 fi r- r- LA -3" -d" -j" oo •rl UN IN fA O •ÜN- LA iO Ü OJ ON CM r- o oo • • • • • t • • • « • • • • • CM •H CO ON O i^. OU LA ON CO oo vo -3" OO -4" O- V" <D V" LA •4- -4" -=t OO rA -d" LA -4" rA •—s <D vo OJ VO vo ON OO OO rA !>- [>- CO -4" -d- rA OJ -4- • • • • • • • • • • • • • • • O r- -P • OO ON o vo OJ vo v~ ON ON oo -cf fA OJ oo vo X o T~ LA LA -d" -d- CO -j n IA LA J" rA • »« cti • CÖ r ) OJ w LA LA o- OO V- O LA -=t v- LA O w rA *- v- co r-PQ -P • • • t • • • • • • • • • % • PQ
