De prijzen van krachtvoeder, varkensvlees en rundvlees in de laatste 20 jaar

(1)

LANDBOUW-ECONOMISCH INSTITUUT

DEN HAAG (Schev.) - VAN STOLKWEG 29 - TELEF. 55.23.50 - GIRO 41.22.35

N o t a No 58 DE PRIJZEN VAN KllâCÏITVOEDER, VARKENSVLEES EN .RUNDVLEES

I N DE LAATSTE 20 JAAR

Li,

1rs

SAMENVATTING

A

JI9UOTMBEK o ^~ - , ^

^m^

1. Hot doel van deze nota. ia de beantwoording van de volgende vragen;

a. Hoe was de verhouding tussen de prijs van varkensvoeder on van varkensvlees sedert I9I8

b. Hoe ontwikkelde zich in dezelfde periode de verhouding tussen de varkensvleesprijs en de rundvleesprijs,

2. Voor beantwoording van hot onder a. genoemde werd gebruik gemaakt van gegevens van enige coöperatieve aan- en vorkoopvorenigingen en van onige slachterijen en vloeswarenfabrioken, die allen in het Oosten dos lands gelegen zijn* Deze gegevens hebben betrekking op varkonsvlees-en vooderprijzvarkonsvlees-en over de periode 1929-1940«

Voor de na-oorlogse jaren word uitgegaan van de geldende richtprijzen voor varkensvlees en van de A.V.A.noteringen, vermeerderd met bijkomende kosten voor de voederrniddelen. Voor een zestal voedermiddelen werd per kwartaal de verhouding, van de prijs tot de varkensvleesprijs berekend. Dit gebeurde eveneens voor een tweetal mengsels.

3. Voor enkele perioden wordt in onderstaand staatje het rekenkundig ge-middelde van do kwartaalverhoudingen gegeven voor een aantal voeder-middelen. —r -Maismeel Gerstemeel Roggemeel Tarwegrint Cooosmeel Soyaméel Diermeel Eiwitarm mengsel Eiwitrijk mengsel periode 1 J-:l.i'29 tot 1 Juli'30 9,8 10,1 10,3 13,3

7,8

7,6

4,1

10,0 7_,8_. periode 1 Juli'31 tot 1 Juli'32

3,7 1

5,4

6,4

6,8

4,5

2 5

6,2

A,±_

periode 1 Jan.'33 tut 1 Jan.'37

7,5

6,9

8,2

7,5

5,9

6,2

3,9

7,3

652 L..._ .-?--- ... periode 1 Jan.'37 tot 1 Jan.'39 r 8,2 H

7,2

7,7

8,4

6,8

7,3

•5,2

7,6

_ Ji.2 _

periode

I948

8,0

8,2

8,8

14,3

8,0

7,7

5,5

8,5

8,2

2 G

kwartaal

I95O

6,8

7,4

12,9

7,0

6,6

3,6

7,2

6,4 .

Do laatste kolom geeft de verhouding bij 'een varkensvleesprijs van f,1,85

en bij de geprojecteerde prijzen voor importvoeders.

:7

711

(2)

2

-fl^

4» Bij interpretatie van deze verhoudingscijfers, dient ermede rekening gehouden te worden dat het verschil tussen de vleesprijs en de voeder-kosten de vergoeding vormt voor alle overige voeder-kosten + het ondernemers-loon.

Indien een rentabiliteitsvergelijking met behulp van doze gegevens, beoogd wordt5 dan zouden de veranderingen in de "overige" kosten in de beschouwing moeten worden betrokken. Dit zou volledigo •kostprij&'bs-rekeningen voor de verschillende jaren vereisen.

5. Ter beantwoording van de tweede vraag werden de marktnoteringen van Rotterdam van varkens en van slachtvee vergeleken. De rundvleesprijs

(per kg gesl. gew.) bleek in de vooroorlogse jaren meest 10 à 20$ boven de varkensvleesprijs te liggen. In 1926 en 1929 lagen deze prijzen

evenwel gemiddeld op hetzelfde niveau, terwijl in de jaren 1931 t/m 1934 het verschil in prijs, ten gunste van de rundvleesprijs, veel groter was. In de jaren 47 't/ra 49 bedroeg de rundvleesprijs +_ 87$ van de

varkensvleesprijs.

1s-Gravenhage, 14 December 1949 De adj. Directeur,

Samengesteld door

Ir C.M.Hupkes

I... c o

(3)

Inhoud

Wz.

Inleiding 1 De varkensprijzen 5

De voederprijzen 7 De verhouding varkensvleesprijs - voederprijs 10

De relatie tussen de producentenprijzen van rundvlees .o en varjkensvlees

(4)

Iota No 58,

DE PRIJZEN VAN KRACHTVOEDER, VARKENSVLEES EN RUNDVLEES IN DE LAATSTE 20 JAAR,

Inleiding«

De vraagstukken op liet gebied van de afzet van landbouwproducten en de noodzaak -sot stellingname in deze, waren voor de Stichting voor, de Landbouw aanleiding om het L.E.I» te verzoeken een onderzoek in te stellen, gericht op beantwoording van de volgende vragen:

1» Hoe was de relatie tussen de prijs van varkensvoeder en de prijs van varkensvlees sedert 19l8i .

2c Hoe ontwikkelde zich in dezelfde periode dé verhouding tussen de

varkensvleesprijs en de rundvleesprijs,.

De beide hier gestelde vragen kunnen uiteraard los van elkaar worden "beschouwd, In de hier geboden no ca is aan de eerstgenoemde vraag de

meeste aandacht besteed, daar de rentabiliteit van de varkenshouderij bij deze vraag het nauwst betrokken is»

Vooral sedert de varkensproductie zich na 1920 voor een belangrijk deel op export ging richten, is ze voor het landbouwbedrijf in een groot deel van ons land een economische factor van betekenis geworden. Sindsdien is deze bedrijfstak echter tevens aan zeer sterke schommelingen onderhevig geweest, tengevolge van wisselwerking tussen de prijs enerzijds en de grootte van de varkenssts.pel, dus het aanbod, anderzijds. De prijsnoteringen voor vette var-kens van de jaren na 1920 vertonen tot 1932 enige hoge toppen (in 1926 en 1929)

en daartussen een diepe inzinking. Hoewel in die jaren regelmatige inventari-saties van de varkensstapel ontbreken, wijzen de aanbodcijfers erop, dat een hoge vleesprijs telkens weer werd gevolgd door een sterke uitbreiding van het aantal opgelegde varkens, waardoor na enige tijd het vergrote aanbod de prij-zen weer deed dalen,

In 1932 daalden de prijzen tot een dusdanig laag peil, dat het bestaan van vele landbouwers 'ernstig werd bedreigd* De Overheid meende toen te moeten ingrijpen en zodanige maatregelen te moeten treffen dat een te gronde gaan van de varkensteelt werd voorkomen. Er kwam een toeslag op de export, maar daarbij een beperking van de teelt«,

Na 1934 beïnvloedden deze crisismaatregelen het verloop van de

varkens-prijzen, zodat het in het hiervoorgaande bedoelde verhandelet duidelijk aan-wijsbaar meer isc

Na de sterke inkrimping tijdens de oorlogsjaren en ook nog daarna, vindt thans weer een geleidelijke uitbreiding van de varkensstapel plaats« Een eigen-lijke teeltbeperking'beçtaafe niet, doch de rantsoenering van geïmporteerd voe-der werkt v/el enigszins als zodanig,. Werd voor 1940 de prijs van de varkens

(5)

- ,2. - •

bepaald door de gegeven marktsituatie (na 1934 in zekere mate beinvloed door de crisismaatregelen van de Overheid), thans stelt de Regering na overleg met de Stichting voor de Landbouw oon richtprijs vast,

•• • 'Tijdens een der besprekingen naar aanleiding van deze prijsvaststelling werd de veronderstelling geuit, dat de verhouding tussen de voeder- en de varkensvleesprijzen thans 1 op 6 à 7 zou bedragen, terwijl voor de oorlog een verhouding van 1- op 5 als gewenst zou worden beschouwd« Voorts, en dit betreft dus het tweede punt van bovenstaande vraagstelling, lagen voor 1940 de prijzen van varkensvlees op een lager niveau dan die van rundvlees, terwijl in de na-oorlogse jaren deze verhouding omgekeerd was. Sedert 1 Nov. '49 is echter de

oude toeätand weer hersteld.

Aan een besohouwing over de prijsverhouding van vlees en voeder dienen enkele opmerkingen van algemene aard vooraf te gaan.. Allereerst is het nodig de vraagstelling te concretiseren, om de keuze van het uitgangsmateriaal te motiveren,

Dit houdt beantwoording in van een drietal vragen nl» a) van welke varkensvleesprijs dient uitgegaan'te worden b) welke voederprijzen moeten als basis gebruikt worden

o) wat omvat het begrip "varkensvoeder"0

ad a. De prijs die de boer ontvangt bij aflevering van zijn varkens,

dus de netto producentenprijs, is als basis voor de vleeaprijzen het meest aanvaardbaar. Of deze uitgedrukt wordt per kg geslacht gewicht dan t/ol por kg le-vend gewicht, doet weinig terzake^ Dat de gebruikte prijzenreeksen uitgedrukt zijn per kg geslacht gewioht is gevolg van hot toevallig beschikbare materiaal (de keuze hiervan wordt ter plaatse nader toegelicht ) .

ad b en o. Bij de netto-producentenprijs van vlees behoort de prijs van voe-dermiddelan loco-boerderij, daar aldus hot vraagstuk van de rentabiliteit van de varkenshouderij het dichtst wordt benaderd».

In de laatste kostprijscalculatie van varkensvlees door het L.E,I.-(rapport 81) kan geconstateerd worden, dat do voederkosten het belangrijkste kostenelement vormen»

Kostprijs en voederkosten van varkens.

bij mesten tot 60 kg lev. gewicht

ii I» ii g g tl il n ti i» » ^ 2 5 " " • " ii ii it 1AQ ir i! . n . baoonvarkens Kostprijs per varken 89,80 124,40 168,80 189,70 122,80 Kostprijs -biggenprijs 60,8C 95,40 139,80 160,70 93,80 Voeder-kosten 44,80 75,45 113,30 131,30 74,60 Voederkoster in fo

van

mestkosten

74$

81$ 82$ 711<

(6)

- 3

Het percentage dat de voederkosten vormen van de totale mestkosten (kosten zonder big) bedraagt ongeveer 8Qfo? dit percentage "blijkt enigszins te variëren met hét mestgewicht. De kostprijselementen die, behalve het voeder, invloed op de rentabiliteit van het varkensmesten uitoefenen vormen tesamen . 20.^ van de totale mestkosten. Beschouwt men dus alleen de voederkosten t.o.v. de prijs van varkensvlees,, met het doel om op grond daarvan zich een oordeel te vormen over de ontwikkeling van de rentabiliteit, dan veronderstelt men een onveranderlijke invloed van deze overige kostenelementen. Deze veronder-stelling zal over het algemeen zeker niet juist zijn, zodat men bij de inter-pretatie van de prijsverhoudingen Voeder-vlees hiermede rekening dient te houden. De "overige mestkosten blijken voor 40/° uit loonkosten te bestaan. Deze loonkosten spelen bij de beoordeling van de rentabiliteit een minder grote rol daar op de familiebedrijven deze post een inkomenbestanddeel van de boer vormt. Ditzelfde geldt trouwens ook voor de vaste koston voor huisvesting, althans bij een bestaand bedrijf. Wat nog overblijft bestaat uit variabele kosten als kosten voor veearts, verlichting en waardering van risico. In de totale kostprijs van een varken (1e kolom van voorgaande tabel) is ook de kostprijs van een big ad f. 29? — berekend. Deze laatste valt ook weer uiteen in voederkosten + overige kosten.

De totale voederpost is te splitsen in krachtvoer, ruwvoer en melkpro-ducten. Hiervan is het krachtvoer onder alle omstandigheden de belangrijkste post, doc.h 'de verhouding'ia niet constant, maar afhankelijk van de

voeder-metho'de... . . .

'. Bij vergelijkin'g van voor- en naoorlogse jaren moet geconstateerd worden

dat in de practijk'déze verhouding gewijzigd is in de richting'van meer ruw-yoedergebruik bij het mesten (aardappeT.en, bieten, knollen) als gevolg van.de

onvoldoende krachtvoervborziening. "

Wij beperken ons in deze nota tot krachtvoederprijzen, iets dat in de

vraagstelling blijkbaar ook verondersteld wordt. Bovendien levert vergelijking van ruwvoeder en melkproducten grote moeilijkheden op door de naar tijd en

vooral ook naar plaats sterk fluctuerende prijzen en het ontbreken van regel-matige en representatieve noteringen hiervan,. -Het krachtvoer neemt na de oorlog, hoewel nog een zeer belangrijke, gemiddeld toch een minder dominerende plaats in de totale kosten in dan in de vooroorlogse jaren. Uit -de.berekeningen die in rapport 81 zijn gemaakt voor verschillende voedermethodes, blijkt dat de totale voederkosten weinig verschillen indien uitsluitend krachtvoer of indien veel aangekocht .ruwvoer gebruikt wordt. Bij de huidige beperking van de kraoht-voederimport- mag men ook verwachten dat bijv. de prijs van voeraardappelen zich gaat richten naar-, de krachtvoederpri jzen,,, iets dat een der doelstellingen vormt van de huidige regeringspolitiek. De stelling dat het prijspeil van de kracht-voeders in hoge mate bepalend is voor de rentabiliteit van de varkensvleespro-ductie is op grond hiervan zeker aanvaardbaar.

Van de krachtvoedermiddelen die als varkens'mesivoer van.betekenis geacht kunnen worden noemen we s mais, gerst, rogge, haver, graanafvalleny cocosmoel,

soyameel, diermeel en vismeel. De prijzen van deze enkelvoudige voedérmiddelen zullen de basis moeten vormen van de vergelijking over een reeks van jaren.

(7)

4

-Noteringen van mengvoeders zijn, door de voortdurende wijziging in samen-stelling en daarmede in vcodorwaarde van deze voeders^ongeschikt voor het opstellen van prijsreokson voor een groot aantal jaren. Ook al zou de

samen-stelling hij iedere notering bekend zijn? dan nog zijn de verschillen in

voederwaarde niet zodanig nauwkeurig te waardoren dat vergelijkbare prijzen voor verschillende jaren verkregen kunnen worden»

(8)

5

-De varkenshouderij werd voorheen gekenmerkt door sterke fluctuaties zo-wel in omvang van de stapel als in opbrengstprijzen, dat er een nauw verband

tussen varkensstapel en prijzen "bestond ligt uiteraard voor de hand. Zelfs heeft men een min of meer regelmatig conjunctuur-verloop menen te constaterez ni. iedere 3 jaar een hoogte- en een dieptepunt.

Centen levend 110 . 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 per kg qewicht Aantal slachtingen voor binnenland per kwartaal in 1000-tall en prijs vette varkens Rotterdam

aantal slachtingen 1500

M

,....£...-r— ; ! / \ I2D0

hoo

1923 1924 1925 1926 1927 1928 1929 1930 1931 1932 1933 1934 1935 1936 1937 1930 1939 Z i e b i j l a g e T a b e l I «

Tussen 1923 on 1932 is dit inderdaad het geval, doch na 1932 valt van een periode van 3 jaar niet veel meer te ontdekken, mogelijk onder invloed van de crisismaatregelen. Wel blijft het verloop zeer onregelmatig, doch de

toppen en dalen volgen sneller op elkaar. Indien men de grillige lijn tussen I932 en I94O door een meer vloeiende vervangen denkt, dan blijkt een geleide-lijke stijging van de prijzen tot 1940.

In de curve is met een stippellijn het aantal slachtingen voor het bin-nenland aangegeven.

Hoewel deze inarktnoteringen zeker niet aan hoge eisen van nauwkeurigheid voldoen, kan men het verloop der cijfers representatief achten voor Z-Holland» Het zwaartepunt van de varkensmesterij (vooral van vleesvarkens voor

indus-triële verwerking) ligt in de zandstreken, m,nf, in de provincies Overijssel,

Gelderland en Noord-Brabant, blijkens onderstaand staatje, waarvan de gegevens afkomstig zijn van de Mei-inventarisatie 1949' Ter vergelijking zijn ook de overeenkomstige cijfers van 1930 opgenomen.

(9)

~ 6 jGron Ingen l r:.oBland Drenthe Overi.issol Gelderland [Utrecijt

L - , . , ,

IK» H o.ul a n d

b-Holland

S e e l a n d if--B ra-bant Ti n b u r g 1949" a a n t a l varken;: 57,Q00 1 0 5 , 0 0 0 15;: , 0 0 0 29I»0G0 6 4 , 0 0 0 5 2 . 0 0 0 I5Ö.OOO 3 8 . 0 0 0 I97.OOO 1 2 4 , 0 0 0 a a n t a l varkon? l o t , i J o d e r l a u d l 1,299-.000 /ó van t o t a a l . 4?4 8-1 D, 5 4 , » 1 2 , ~ 2 , 9 1 5 , 2 9 , 5

.oo,-«

p o j 1 0 0 i i a o u l t u u r g r o r u

55

93 89 26 67 60 85 54 f •••—-•—• •~~-'———'-1930 a a n t a l v a r k e n s 6 8 , 0 0 0 1 3 4 . OOü 133*000 2 2 8 . 0 0 0 448. ,000 1 5 0 . 0 0 0 103., 000 3 2 8 , 0 0 0 4 7 , 0 0 0 216,, 000 1 6 2 , 0 0 0 70 van t o t a a l 3 , 4 6?6 0,6 1 1 , 3 2 2 , 2 7?4 5 , 1 1 6 , 3 2 . 3 1 0 , 7 8 , 1 2 . 0 1 8 , 0 0 0 T l O O , -. ! _-. • • ' ~ — ' — — — - — - - - — — — — a a n t a l v a r k o n ? p o r 100 na c u l t u u r g r o n d

34

50 90 105 109 157 53 133 32

6?

112 89

Bovengenoemde 3 provincies hebbon j-t de helft van het totaal aantal

varkens in Kouorland. Daarnaast hoeft ook Z-ïïolland een varkensstapel van . betekenis, die rolaticf echter kleiner is dan 1930»

Van eon drietal vloeswarenfabrieken in hot Oosten van het land kon wor-den beschikt, over de wekelijkse noteringen van de door dei'-e fabrieken gekochte varkens, op 'verspreide markten door het gehele Oosten en Zuiden van ons land.

Geaien de boven aangegeven spreiding van do varkensstapel en de betrouwbare indruk van dit materiaal, (de gegevens der verschillende fabrieken bleken zeer goed overeen te stemmen), werden deze noteringen als basis gebruikt voor het opstellen van een prijsreeks van varkensvlees in kwartaal--gemiddelden, uitdrukt per kg geslacht gewicht. De handel koopt nl. bij voorkeur per kg

ge-slacht gewicht, en slechts deze notering word ononderbroken vastgelegd, In bepaalde perioden bestond er variatie in deze noteringen naar gewichtsklassen« Ondersxaando tabel geeft kwartaal--gemiddelden van de noteringen per kg geslacht gew* voor de gewicht skiasse 80 - 120 kg„

^..^köï-:^pri_jj3_ ï^or kg ^geslacht gj^idcht _met_ index y?enu_ 193,7/.! 3j^j=_10ûJ

I927 1928 1929 1

JLo

kw-J2e kw.,

[3© kw,

Lie kWj

prijs | Index \ prijs I index j prijs j index

1930 'Oxl^ 'index I93] prijs ündex

f,0,76 112? jo

?

65 1104 ! 0 , 8 5 ( 1 3 6 ' 0,9l5i 147 0,49 i 79

0g/5 | 120 0/77 i 124 ;0,83 ! i'33 ! 1,02'i 165 0/72 • 11-5 |ol8o j 128 ! 0,9} ! 149 19'32 nis il prijs j i n d e x 0,29

D,73'|117 | l > 0 2 i l Ó 4 ü

y

e.Tl,- 130 |0,43j 70 10,27

0,7:^ 116 10,51^! 8 2 |o,35 I 56

\59

!

95 10,38-1 62 |0

?

35

5

i 57

• 0 0 0« 0 1933 __ Drijs 35

5

37

40

,45

inde

57

59

65

72 1934 1935 1936 19"; 7 Dr.us

ti

0»39

:

M 63

0

:

.35 1 56

3a kw

c

i 0,35 î 56

lie i.w0 !?e '--:;x lex |p.njs

iO,39

5

iiE.d?x: j •o.rrjs _{Index prijs 'index}

1 0 ^ , ' icw;. u „.•>,• j 59 10,49 66 "i Q 0?4 2rl 61 O/',? , 31 0; .\SP\ N 0,48^1 7t 53 8d O -.;• 6 8 j 109 69:* 11?. IQ^.8 ₁₉₃₉ 1940 pr.;js ;inder jpi\gs I i n d e ^ 0 , 6 8 ! 109 O\6J; 98 0\6& 105 0 , 5 9 ! 9 4 0,535! 86 0 , 5 5 § 99 0?6 4 ? ' 103 0? 6Sl>i 110 prils 0}65 0 * 6 6 indcï

TÔ8

106 7 1 1

(10)

_ 7

-Zetten we deze reeks voort, afziende van de abnormale omstandigheden tijdens de oorlogsjaren, dar. moeten we ons baseren op de vastgestelde richt-prijzen voor varkensvlees,

I e kw*

2 e kw«

3e kw.

4e kw«

1946 { 1947

p r i j s j index j p r i j s

..,

1,87

index

1948

p r i j s i i n d e x

1 :

- ! 1,85 297 ! 2,05J 329

300 f 1,85

300 j 1,85

1,86 j 299 I 2,05

^ j _ _ , ' ,

297

2

?

0 5 | 329

2,05) 329

329 j 2 , 0 5 | 329

1949 ! 1950

p r i j s i n d e x ' p r i j s

2,05

index

1 !

329 l 1,88 ; 302

329 j 1,85

329 !

2,02 j 324 |

297

De glijdende schaal voor de varkensprijs, die tussen 1 November 1949 en 1 Februari 1950 zal gelden, is hierin verwerkt. Deze prijzen gelden voor baconvarkensj de prijs voor zwaardere varkens zal zich hiernaar moeten rich-ten.

De Voederprijzenv

In noteringen van verschillende voeders treft men zeer veel variatie aan, ten aanzien van de leveringscondities e»d. waardoor het opstellen van

goed vergelijkbare prijzenreeksen grote bezwaren ondervindt. De hier gebruikte noteringen zijn ontleend aan 14-daagse prijsopgaven van enke*.• coöperaties, eveneens in het Oosten van het land. Het betreft hier prijzen van enkelvoudige voedermiddel en loco-boerderij. In vroegere studies werd veelal de prijs van mais als richtsnoer aanvaard voor het prijsverloop van "het" voeder. Hoewel maïs, vooral vóóV 1940, een belangrijk bestanddeel van mestvoeder voor varkens vormde, is deze basis toch wel zeer smal. Echter de mengvoeders leveren, zo-als eerder reeds is aangegeven,, ook geen bruikbare basis. Het vastleggen van het prijsverloop van de belangrijkste enkelvoudige voedermiddelen is do op-lossing die het meest voldoet,,

Op de volgende bladzijde zijn van een aantal enkelvoudige voedermiddelen de prijzen per 100 kg vermeld, met daarnaast de indexcijfers op basis van het gemiddelde van de jaren 1937/'38.

(11)

8

-PRIJS VAN VERSCHILLENDE ENKELVOUDIGE VOEDERMIDDELEN (LOCO-BOERDERIJ) MET INDEXCIJFERS OP BASIS 1937/'38,

; : 11929 i i : ; 1 9 3 0 i 1 I1931 j i ! i :1932 i 1 !

J1933

1 i ; i 1934 1935 1936 1937 "1938 1939 I e kw. 2e " 3e " 4e " I e kw. 2e " 3o " 4e » I e kw. 2e " 3e » 40 » I e kw. 2e " 3e " 4e » I e kw. 2e » ?e " 4e '• I e kw, 2e » 3e » 4e " I e kvvo 2e » 3© " 4e » I e kw. 2e " 3e » 4e " I e kw. 2e » 3e " 4e » 16. kw» 2Q » 3e » 4e " I e kw. 2e " 3e » 4a " 1 Mai e-j meel j Prijs | index [ i 111,96 ! 157 \10,96 ! 144 ! 1 0 , 9 1 1 I 4 I ! 9 , 9 1 | 130 | i > 8 , 2 0 1 108 i 8 , 9 7 ! 118 I 8 , 3 6 ; 110 1 6 , 3 1 ; 83 j ; ! 5 , 3 6 1 71 ! 5 , 8 3 1 77 i 4 , 6 9 ; 62 i 4 , 4 4 i 58 ! ; 4 , 6 4 1 61 4 , 7 6 | 63 4 , 4 9 4 , 1 8 4 , 0 6 4 , 1 0 4 , 1 8 i 5,16 5,56 5 , 4 0 5 , 8 8 5 , 7 3 5,59 5,37 4 , 9 4 5 , 4 3 5 , 4 4 5 , 7 4 6 , 4 6 7 , 2 0 7 , 6 3 7 , 3 9 7,19 7 , 3 6 7 , 3 5 7 , 7 2 7 , 8 1 8 , 3 4 8 , 8 7 8 , 6 6 59 55 53 - 54 55 68 73 71 77 75 74 71 65 71 72 76 85 9 5 100 97 95 97 97 102 103 110 117 114 Ger s t - ! Rog meel j mee jPrijs 1 2 , 5 8 1 2 , 3 3 1 1 , 6 8 9 , 9 2 8,67 8 , 4 2 7 , 4 2 5 , 8 3 5,72 6 , 7 7 6 , 6 7 6 , 2 5 6 , 5 8 6,96 5 , 9 3 5,16 4 , 9 0 4 , 7 2 5*05 5,22 5,39 5 , 5 8 6 , 7 0 7 , 0 2 6 , 4 0 5,77 . 5 , 7 7 6 , 0 5 6 , 0 5 6 , 3 7 6 , 8 3 8 , 7 0 9 , 4 2 9 , 4 4 8 , 9 3 8 , 5 7 8 , 5 8 8 , 6 2 8 , 4 4 8 , 7 5 9 , 0 1 9 y 04 : index iPrijs ! 142 l i l , 9 4 ;139 ;1 3 2 [ 112 ! 98 ; 9 5 : 8 4 ; 66 ! 65 1 77 : 75

1

71

• 74 i 79 ! 67 ; 58 ' 55 ! 53 ! 57 59 61 63 76 79 72 65 65 68 68 72 77 98 107 107 101 97 97 98 9 5 99 102 102 1 1 . 9 6 1 0 , 7 1 9 , 5 9 8 , 0 1 7 , 5 7 6 , 7 6 5.96 5,19 5 , 6 1 5,29 5 , 7 6 5 , 8 8 5,99 4 , 6 3 4 , 5 1 4 , 3 6 4 , 3 7 4 , 4 0 4 , 5 1 4 , 7 1 4 , 6 0 5 , 4 5 5 , 3 0 5 , 5 4 5 , 2 5 4 , 8 2 4 , 8 1 5,36 5 , 9 5 5,97 7 , 1 4 8,59 9 , 2 5 8 , 2 5 8 , 1 6 8 , 1 4 7 , 9 3 8 , 1 1 6 , 8 0 7 , 1 5 7 , 5 0 g e 1 T a r w e -1 index 147 g r i n t Prijs [index . . . _ | . „ . . - _ . 9,501 I 2 7 1 147 |8,84! 118 131 118 98 93 . 8 3 73 64 69 65 71 72 73 57 55 53 54 54 55 58 56 67 65 68 64 59 59 66 73 73, 88 105 113 101 100 100 97 100 83 88 92 1 7,84! 105 7 , 6 6 102 6,40! 85 5,94! 79 5 , 6 2 75 5 , 1 6 5,76 5 , 6 0 5 , 2 4 5,30 5,32 Cocos-me e l S o y a -! meel Prijs j i n l e x P r y s jindex 1 4 , 0 0 ! 153 1 3 , 3 6 1 2 , 5 4 1 2 , 6 0 1 1 , 2 6 1 0 , 46 9 , 9 4 69 | 9 , 3 4 i 77 75 70 71 71 5,66 75 4 , 6 8 4 , 6 1 4 , 4 0 4 , 2 2 4 , 1 8 4 , 7 2 5 , 6 3 5 , 1 0 5 , 7 8 6 , 0 6 5 , 7 8 62 61 59 56 56 63 75 68 77 81 77 5 , 6 0 75 5 , 3 l ! 71 6 , 0 0 6 , 0 8 5 , 8 3 ,6,22 7,39 8 , 0 6 7 , 4 3 7 , 0 3 7 , 4 0 7 , 6 4 7,49 7 , 5 6 7 , 4 1 7 , 8 8 7 , 7 8 80 81 78 8 3 99 1 0 7 ' 99 94 99 102 100 101 99 105 104

i

8,86 8 , 9 4 8 , 4 6 8 , 0 0 7 , 5 2 7,67 7 , 3 4 7 , 4 1 7 , 3 0 6 , 9 7 6 , 8 6 6 , 6 4 6 , 5 2 5 , 9 5 7 , 0 1 7 , 3 5 7 , 3 5 7 , 0 2 6 , 5 5 6 , 8 4 6 , 7 8 6 , 7 2 7,52 8 , 4 5 8-92 9 , 4 9 9 , 2 4 9 , 3 8 9 , 3 0 9 , 1 4 9 , 1 1 8 , 7 9 8 , 7 7 8 , 9 1 146 137 137 123 114 108 102 97 97 92 87 82 84 80 81 80 76 75 72 71 65 76 80 •80 77 71 75 74 73 82 92 97 103 101 102 101 100 99 96 96 91 1 4 , 8 3 ! 173 1 3 , 7 6 | 160 1 3 , 5 8 H 5 8 1 3 , 5 0 ! 157 1 1 , 5 0 ! 1 3 4 1 0 , 2 3 9 , 1 7 9 , 1 0 t 9 , 1 7 9 , 2 5 8 , 4 2 7 , 7 5 7 , 5 0 7 , 6 2 7 , 1 0 7 , 1 5 6 , 9 8 6 , 2 8 6 , 3 0 119 107 106 107 108 98 90 87 89 83 83 81 73 73 6 , 1 5 72 6 , 8 6 6 , 1 4 6 , 3 6 6 , 7 0 6 , 3 5 5 , 8 3 5 , 8 6 6 , 5 9 7 , 1 4 6 , 9 3 7 , 4 7 8 , 3 0 8 , 5 1 8 , 6 3 8 , 8 6 8 , 9 2 8 , 5 8 8 , 3 7 8 , 5 2 8 , 3 1 8 , 6 2 8 , 6 8 CO 71 74 78 74 68 68 •77 83 •81 87 97 99 1 100 ! 103 ! 104 ! 100 • 97 99 97 100 101 1 JDiermeel j 6 4 a ^ o i w i t Prijs indoe 2 2 , 5 5 ! 18'5 2 2 j 0 6 22, 06 !2 250 6 181 . 181 181 2 2 . 5 5 1 1 8 5 2 3 , 0 4 189 2 2 , 1 6 - 1 8 2 23,16' 190 2 1 , 5 0 177 2 i , o o | 173 1 7 , 9 0 1 4 , 5 0 1 2 , 3 4 1 1 , 2 1 1 0 , 9 6 1 2 , 1 7 147 119 101 92 90: 100 11,051 91; 10,04i 83; 1 0 , 9 2 1 0 , 6 5 90} 88; i 1 0 , 7 6 | 8 8 10,70] 88 9,941 82 9 , 8 8 81 9 , 4 6 | 78 8,93i 73' 9 , 3 7 1 0 , 9 6 1 1 , 2 0 1 0 , 6 9 1 0 , 7 3 1 4 , 2 1 1 4 , 4 5 1 3 , 4 3 1 2 , 5 0 1 1 , 8 3 1 1 , 5 0 1 1 , 2 1 1 1 , 0 6 1 1 , 3 0 1 1 , 2 2 1 1 , 7 1 77 90 92 88 88 117! 119 110 103 97

95J

92» 91!

1

92! 9S\ i | 711«

(12)

9 -Ha 1946 werden goon enkelvoudige voedormiddolcn meer aan do-boer

gele-verd, zodat ook geen prijsnöteringon tot stand kwamen die'

1

-voor voortzetting

van deze prijzenreoks voor de na-oorlogse jaren gebruikt konden worden. Deze

naoorlogse prijzen voor enkelvoudige voodormiddolon moeten daarom

benaderd worden. Als basis voor do volgende tabel hebben gediend de prijzen

die voor import-voeders gelden af A.V.A,-pakhuis. Dit zijn dus. de prijzen voor

mangvoederfabrikanten c ^ u die deze importvoeders kunnen betrekken van het. .

Aankoopbureau voor Akkerbouwproducten, Daar do prijzen«van de binnenlandse

granen thans buiten iedere controle liggen zijn deze niet in do beschouwing

betrokken. Dczo gegevens kunnen dus dienen voor beoordeling van het prijspeil

van geïmporteerde voeders. De A.V.A.-noteringen zijn vastgelegd tot

•medio 1950 °n do regering heeft uitdrukkelijk toezegging gedaan dat deze

prijzen gehandhaafd zullen blijven. Do in do tabel opgenomen berekende .

prijzen van enkelvoudige.voeders loco-boerderij zijn de A.V.A.noteringen

vermeerderd met vrachtkosten naar Overijssel (f o,40 per 100 k g ) , maalkosten

(f 0,60 per 100 kg) en

ïl

vcrenigingsbemooiïng"(lO$). Deze gegevens zijn. uit

de opgaven van directeuren van de betreffende coöperaties on dienen als

een benadering te worden beschouwd.

Na-oorlogse prijzen van voedermiddclen franco bóorderij

(indoxbasis gom. 1937/'38).

1947

1948

1949

1950

3o

4e

1e

2o

3e

4e

1e

2e

3e

4e

1e

2e

kw.

fa?.

kw.

Mai si

p r i j s

100 kg

25,47

25,69

26,13

25,11

25,03

25,69

26,35

25,30

25,85

26,51

27,17

neol

index

335

338

344

330

329

338

347

333

340

349

358 Gerstemeel j

i index!

p n j 100 k£ - — —

23,27

23,49

23,93

22,91

22,83

23,49

24,15

23,10

23,65

24,31

24,97

Roggemeel

p r i l s ! ~

100 kgl

._(-_

Cocosmeel

1947

IO48

1949

1950

p r i j s

100 kg

3e

4e

1e

2c

3e

4e

1e

2o

3e

4e

Ie

2 e

kw.

kw.'

kw.

kw«

kw.

kwf

kw.

25,42

25,78

26,52

26,51

26,5'!

26,51

indox

4 Soyafoj ! P r i j s |100 kg

277 ! 277

| 277

277 ! 281

| 289

I 289

! 289

j 289

! 289

|25,97

^25,97

126,70

i 28 917

128,17

J28,16

128,16

|28,16

128,16

263

266

271

259 ; 258

266

273 : 261

! 268

i 275

I 232

l

i indox

302 '

•302

302

311

328

328 23,27.

23,27

23,49

23/9-3

22,91

22,83

23,49

24,15

23,10

23,65

24,31

24,97

index!

"286"!"

286 i

28c! !

294 |

281 j

280 !

288 i

296 \

283 !

290 j

298 i

306 !

Tarwogrint

p r T j s " ! ^ " '

100 k g ;

L X 14,31 14,31 14,31 14,31 .14,31 14,31 14,31 14,31 14,31 14,31 14,31 14,31 T

irmcol

p r i j s

100 kg!

36,91 i

36,91 !

36,91 i

36,91 r

36,91 i

39,28 ;

40,46 |

40,46 !

51,28 j

51,28 !

51,28 i

indox

~.„l

304

323

333

422

191

711.

(13)

10 -™ _ X ^ k o u d i n g jfjirkensy'! eesprijs - voederprijs

Op grond van de" voorgaande cijfers kan thans voor iedere periode de vei-houding berekend worden tussen de prijzen van 1 kg varkensvlees en van 1 kg voeder.

Voor mais geeft de volgende grafiek deze verhouding aan sedert 1929.

Verhouding Verhouding: È i A I S t i E E L

1 k) varkensvlees (geslacht gewicht) 1 kg maismeel

m

u....

... u

l --*•* 11 t > ? SL-* s 7 ; 6| 5h 3r

^ I I A A

_{Gemiddelde 193//»38} r ~ " v . r

Ml \ ï \ I \ f

^\

\ l g » " ' 1 9 3 b I 9 3 Ï " "T932 1933 1934 "1935 1~935 I937' ' 1938"" 1939"'"" """ ~~ " 1947 "l9tó"'"Î9W "*19SD

Zie bijlage Tabel II.

-Het grillige verloop van deze lijn wijst op sterke schommelingen in de rentabiliteit van het varkensmesten met maismeel. Thans ligt de rentabiliteit beneden het gemiddelde van de jaren 37/38, mede tengevolge van de recente

daling van de varkensprijs.

In vroegere publicaties werd bij,vergelijking van het kostenpeil van vlees en voeder veelal uitsluitend de maisprijs als maatstaf voor de voeder-prijzeri gebruikt. Dat dit misleidend kan zijn moge het verloop van de

(14)

Vorhqdiry' 3 E R S T « E E L Vophouding: 1 kg gerstmeel

8 t.

/ \ Gemiddelde 1937/'38 \ w

r

, 1

<t i _ _ s

\ ?

• i > |' 2 |_. 1

1 L

' 1929 Î930 l ' i f 'T932 1933 '~'l934 " 1935 1936 iÖijT 1938 " 1939 ' ...1 „i . . , ) — ...j....,,.__ 1947 1948 1949 1950 Zie bijlage Tabel II

Hier zien we een ander beeld. De verhouding blijkt.bij gerst in de jaren '47/'49 belangrijk gunstiger te liggen dan in de jaren '37-'38. In 1937/'33 bedroeg de verhouding voor mais gemiddeld 8,2 en voor gerst 7j2. In het Ie kwartaal van

I95O daarentegen 7,1 resp. 7» 7? dus juist omgekeerd. Het verschil in voederv/aar-de tussen gerst en maïs kan noch het'één, nóch het anvoederv/aar-der verklarend

We geven hier ook voor de overige voedermiddelen, die in de tabel op blz. 8 zijn opgenomen, deze curve v/cer.

7 U R O G G E M E E L

'K

\

1 \

Verhouding:

1 kg varkensvlees (geslacht gewicht) 1 kg roggemeel }

I \

i t

I |

i-—'\—

\ /

/

-\ V

- I _I h

i\

! S ••y y / \

f s

••••••••-••••-•• •- 'Gsm. 1937/-'38 V 3 L '. ...I ... . J. [,,,...„ ...J J , . ..,,.,,1. .,.,,..,.., ,' . ..,...! ,._„_ J . „..,.!.... I.. 1929 1930 1931 1932 1933 1934 1935 19,36 1937 1938 1939

Zie b i j l a g e Tab e.' II»

7 1 1

-J I !, ...,.,-J...,™.„„...

(15)

1350 1 2 1350 -Verhouding

I*

i-13 j - „ ! /\

4-1V

T A R W E G R I N T Verhoudingi

1 kg varkensvlees (geslacht gewicht) 1 kg tarwegrint

x |

11L; i'i 10 f L 91

A;

il

X / 1

/ \

f-t

f \

Tv-

T

-V V"

Gemiddelde 1937/'38 ?$-\ ' \ ,

w

Ti

V

' t

V

— j IV

1i-s J ™ u „..,!.. J _ J _ _i L. 1929 1930 1931 1932 1933 1934 1935 :19.36 1937 1938 1939 Z i e b i j l a g e Tabel I I . 1947 1948 1949 1950 Verhouding 9w C 0 C 0 S f,1 E £ L Verhouding:

1 kg varkensvlees (geslacht gewicht) 1 kg cocosmeel

AA

f

-r~v

/ • - w / \ „ . .

£\,

x^^

T' "xiizr

- "Gemiddelde 1937/'38H 6^

l

i

y\ /

\ i

V J ... -\ » _V \ /

il

" 19a" 1930 ~~w"*

J

lm~

L

'

j

m

L

lm

J

~l^m~

J

~ 1937""'~m Tos'

1947 '

J

m

u

'im

1950

Zie b i j l a g e Tabel I I .

(16)

13 Verhouding o i S 0 Y A 11 E E L

7 W-V

\ A

\ i\

. J JL / !

/4

A

"-vJ

V

\ /

-v/~

..L ™ J -Verhouding:

1 kg varkensvlees (geslacht gewicht) ,s\~^ 1 kg aoyameel

v

1929 1930 1931 1932 1933 1934 1935 1935 1937 1938 1939 z i e ' b i j l a g e t a b e l I I .._! 1947 1948 1949 1950 Verhouding

' I

! 6 t

5 r

3 s-2 L \ D I E R M E E L

W

r\

Verhouding:

1 kg varkensvlees (geslacht gewicht) 1 kg diermeel ƒ '' \ Gemiddelde 1937/'38

7" " V

/ v /

V

-f

"X;-Ï929~ 1930 " 1931 1932 1933 1934 1935 1936 1937 1938 1939 1947 1948 1949 1950 z i e b i j l a g e t a b e l I I 7 1 1 .

(17)

14

-Ten aanzien van roggemeel, cocosmeel en soyameel kan geconstateerd worden dat de prijsverhouding t.o.v. varkensvlees in 1948 en '49 iets gunstiger lag dan in de jaren '37/'38» Voor cocosmeel is dit bij de geprojecteerde prijzen in de Ie helft van 1950 nog het geval, roggemeel en soyameel komen er echter beneden te liggen. Tarwegrint is na de oorlog in vergelijking met de jaren ' voor 1940 zeer goedkoop geworden. De curve voor diermeel daarentegen toont dat de rentabiliteit van het gebruik van diermeel (vooral tengevolge van de recente prijsstijging van dierlijke eiwitvoeders) veel ongunstiger is komen te liggen. De verhouding was eveneens on.smriül±%. ~ In 1931 en. 19.3.2 doordat "toen de prijs van diermeel niet evenredig daalde met de overige- voederprijzen.

Bij beoordeling van deze gegevens treedt de noodzaak naar voren om dit gedifferentieerde beeld tarnen te vatten. Dit is in absolute zin niet mogelijk» Om de prijs van "het varkensvoeder" uit te drukken in één cijfer zou men

moeten kunnen beschikken over een wegin^scoef'fieiënt voor ieder voedermiddel, welke afhankelijk zou moeten zijn va» de mate waarin dit voedermiddel voor -het varkeasmoaten woydt gebr»iKt. Dat is echter niet vast te stellen. De be-"telcenis van een bepaaldvoedermiddel is voor iedere periode niet gelijk tenge-volge van de substitutiemogelijkheid van verschillende voedermiddelen t.o.v. elkaar (maïs t.o.v, gerst, diermeel t.o.v. vismeel enz.). Daardoor zullen bij prijsveranderingen verschuivingen optrelen. Of de boer op kleine veranderin-gen snel zal reageren bij het gebimik van enkelvoudige voeders valt te betwij-felen, de mengvoederindustrie doet dit echter wel degelijk.

Hoe het ook zij, met cocosmeel en diermeel alleen kan men geen varkens mesten, terwijl granen anderzijds eiwitaanvulling behoeven. Men'moet dus tot zekere voedermengsels komen en van deze mengsels is het eveneens mogelijk het-zelfde verhoudingsverloop aan te geven als hie.rvóór van enkelvoudige voeder-middelen.

Ben tweetal, betrekkelijk willekeurig gekozen mengsels zijn in de volgen-de curven uitgewerkt.

(18)

1 5 -Vérhouding 11 L

10 L I

•ir

8

il

5 L ï 3 2 1-H E N G S E L I

I u

-+-V-I Î / \

i

l_

\ i

u

\ Verhouding:

I kg varkensvlees (geslacht gewicht) 1 kg mengsel I | \ \f\ , 4 _ / _ -V ..V... • •^/ ""V J L i

iadddâsklSïï/iaa.

Samenstelling mengsel; 32 delen maismeel 30è * gwstmeel 32 " roggemeel $ " coccsmoel W —,_^ j \

r

„,i u i_, t l_ 1929 1930 1931 1932 1933 1934 1935 1935 1937 1938 1939 1947 1940 1949 1950 Z i e b i j l a g e T a b e l I I I . Verhouding

11 t

E N G S E L I I Verhouding:

**-*-**

A

~~fr ' ^ T

-1 kg varkensvlees (geslacht gewicht) 1 kg mengsel I I .Gemiddelde 1937/'38 ...1. -, L L ,..!... 1929 1930 1931 1932 1933 1934 1935 1936 193? 1938 1939 Z i e b i j l a g e T a b e l I I I « Samenstelling mengsel: 19 dolen roggemeel 22 " maismool 22 " diermeol 25 " tarwegrint 11 n ""cócosmüel" \ - \ — i \

wi~

'm

' "m" m$r

711

(19)

16

-Het eerste is een eiwitarm mengsel en wel een C.L.O,mengsel met weglating van enkele bestanddelen zoals gedroogd gras en mineralen, waarvan geen voor-oorlogse noteringen beschikbaar zijn. Het tweede is een eiwitrijk mengsel dat in samenstelling overeen komt met de samenstelling van DA meel (baconmeel) eveneens met weglating van bovengenoemde bestanddelen. De prijzen van deze mengsels zijn berekend op basis van de prijzen der samenstellende enkelvoudige voedermiddelen. Ten opzichte van 1937/'3ö lag voor beide mengsels do verhouding in 1948 duidelijk gunstiger. Voor de geprojecteerde prijzen van varkensvlees en importvoeders komt voor beide mengsels in 1950 <ie verhouding evenwel iets ongunstiger te liggen dan gemiddeld in 1937/*38*

Om de relatie tussen voeder- en vleesprijzen aan te geven kan men inplaata van de verhouding tussen deze beide grootheden, ook berekenen het verschil tussen de prijs van 1 kg vlees en de prijs van een hoeveelheid voeder die nodig is voor de productie van 1 kg vle^s.

De hoeveelheid voeder, benodigd voor 'I kg gewichtstoename van mestvarkens

komt gemiddeld neer op 4 voeaereenhed.cn. Werken we dit bijv. uit voor mengsel I (hot eiwitarme mengsel) dan kan men deze hoeveelheid op 4 kg stellen. Daar de

prijzen op geslacht gewicht betrekking hebben, moeten Y/e deze prijzen vergelijken met de prijs van 5 kg meel (rekening houdend met een inslachtingspercentage van 2<#).

Dit verschil per kwartaal uitzettend wordt de volgende curve verkregen.

eenten Verschil tussen prijs van 1 kg varkensvlees (geslacht gewicht) on 5 kg mengsel I»

A

. / ' • -

r

v

\ /

\ j

vA

V

y i X~. i J-J. 1 ~L 1 t I ,.J —...U-1929 1930 1931 ^-1932 1933 1934 1935 1936 1937 1938 1939 Z i e b i j l a g e t a b e l V

/ V \ A

— } . 1947 1940 1949 1950 711

(20)

- 17

Deze voorstalling die vroeger meermalen gebruikt werd, kan misleidend zijn indien niet voldoende rekening gehouden wordt met veranderingen in het algemene prijspeil. Indien gesteld mag worden dat met 5 kg van dit mengsel gemiddeld

1 kg vlees met been geproduceerd kan worden, dan is de boven aangegeven marge de vergoeding voor alle overige kosten en tevens voor ondernemersloon. De "overige" kosten zijn vanzelfsprekend in de naoorlogse jaren eveneens sterk gestegen. Voor de jaren '37/'38 bedroeg de marge gemiddeld 21 cent, voor 1948 gemiddeld 84 cent en bij de geprojecteerde prijzen van 1950s 56 cent. Voor 1948 en 195° is deze marge dus-resp. 4 x en 2-£ x zo groot als in 1937/138.

Om tot een juiste interpretatie van deze cijfers te komen zou men het verloop van deze "overige" kosten en de invloed van de prijs van de big eveneens nader moeten vaststellen. Dit zou evenwel moeten voeren tot een volledige kostprijsberekening van varkensvlees in de diverse jaren, iets waarvoor thans niet voldoende gegevens beschikbaar zijn. In een eventueel uit te brengen nieuw kostprijsrapport zou dit nader onder ogen gezien kunnen worden.

(21)

18

-DE RELATIE TUSSEH -DE f'KOOuJENTmffiïJZEN VAh RUNDVLEES EM VARKENSVLEES „

Bij vrije prijsvorming 'bleek in vroeger« jaren vrijwel steeds een prijs-verschil te bestaan tussen rundvlees en varkensvlees, in die zin? dat het rundvlees hoger in prijs was. Als oorzaak hiervan kunnen alleen waarderings-verschillen van de consument genoemd worden.

De kunstmatige prijsvorming gedurende de eerste naoorlogse jaren hadden evenwel een tegengestelde verhouding tengevolge 3 de varkensvleesprijs kwam toen hoven de rundvleesprijs te liggen. De waardering van de consument v/as als prijsbepalende factor geheel uitgeschakeld«

Met ingang van 6 November 1949 werd de vrije prijsvorming gedeeltelijk hersteld door opheffing van de vlüósdistributic en daarmede van de overname-markten voor slachtvee. De varkensvloosprijs voor de consument eohter bleef

en is ook thans nog gefixeerd hetgeen ook invloed uitoefenen zal op de rund-vleesprijzen. De uit de consumentenprijzen resulterende producentenprijzen worden door subsidies beïnvloed. Na 6 November was er alleen een subsidie op varkensvlees, welke echter op 5 December weer is verdv/enen. De oorspronkelijk vastgestelde consumentenprijs van varkensvlees wordt daardoor met het bedrag van de subsidie verhoogd. Men mag verwachtan, dat de rundvleesprijzen daardoor ook zullen stijgen.

Om een indruk te geven van de verhouding tussen rundvee- en varkensprijzen sedert 1923 werden in bijgaande grafiek kwartaalgemiddelden weergegeven van de noteringen van vette koeien (1e kwaliteit) en van varkens (1e kwaliteit) te Hotterdam.

Het vinden van een aansluiting van de naoorlogse prijzen bij deze reeksen levert moeilijkheden op. Een directe aansluiting is niet te geven in verband met het verschil in kwaliteitsaanduiding. Voor varkens werden daarom de geldende richtprijzen aangehouden. Voor koeien de prijzen die voor de A 1 klasse werden betaald, omgerekend op geslacht gewicht. Deze laatste prijs komt ongeveer met het gemiddelde van de AA en A-klasse overeen. De aanduiding"1e kwaliteit" werd voorheen gebruikt voor prima jonge slachtdieren en had betrekking op de vlees-kwaliteit, terwijl de schaal voor de overnamemarkten gebaseerd was op de in-slachtingspercentages,. Een AA-koe is een zeer vette, oudere koe, die v<5ó*r de oorlog niet als "1e kwaliteit" zou worden beschouwd en omgekeerd. Zou een "1e kwaliteit" slachtdier niet in AA doch lager worden opgenomen, doordat het inslachtingspercentage groter is dan van een zeer vet ouder dier. De A 1-prijs als voortzetting van de 1e kwaliteit prijsreeks moet als een compromis worden beschouwd.

(22)

19 -y i o ï c n CD en -: -* i r a

;5

CD i t o ï O l ' u n

IS

> .S? 53 en S-<".,-+-• -t-> l o.,.c oü CD ' - " GO M C <f— • *-* i — • - - C-J " S Q . o > , O G > CvJ ™ l CD o> T~— CD CO T— j CD r -s— i o t o *— , O LT) Y— :• CM : CD •• c o \ m ; CD ; co ! CD ! CO y c o i C D j co Î C D î - * î c o i e n * CO i cr> -| t O D •: O J l cy) CO ! CM i CD ; C M .' CD ; c o : C M ' CD : ir> ! CM ! CD i CM i CD H .£> ta -p <D bo cö i - t • r - j •H , o 0) • H tSJ

(23)

- 20

DE VERHOUDING TUSSEN DE PRIJS VAN 1 KG RUNDVLEES

(GESL.

G M . Ie KWALITEIT)

EI VAU 1 KG VARKENSVLEES (GESL. GEW. 1e KWALITEIT).

Jaar

1923

24

25

26 2?

28 2°

30

31

32

33

34 35'

36

37

38

39

47

48

49 1e kw.

97

121

120

100

112

119

108

109

171

195

149

126

120

104

110

106

116

95

86

88 2e kw.

113

147

116

101

121

124

95

124

196

226

140

144

118

132

122

117

125

95

86

88 3e kw.

122

100

99

121

111

94

143

162

186

127

154

96

126

108

106

114

91

82

82 4e kw.

111

105

98

103

121 IO4

102

153

145

168

118

143

85

109

95

109

92

82

84

Gerne

111

124

109

101

119

115

100

132

169

194

134

142

105

118

109

110

112

91

84

86 In de meeste jaren blijken de producentenprijzen van rundvlees 10 à 20% hoger

te zijn dan die van varkensvlees (uitgedrukt per kg geslacht gewicht). Afwijkend

zijn de jaren 1926 en 1929 met vrijwel geen verschil tussen varkensvlees- en

rundvleesprijs (in sommige kwartalen van 1929 zelfs een lagere rundvleesprijs)

en voorts ook de jaren 1930 t/m 1934 niet een veel groter verschil (enkele

kwartalen zelfs een dubbel zo hoge rundvleesprijs). De varkensvleesprijzen

waren tussen 1930 en 1934 uitzonderlijk laag. De naoorlogse jaren tonen een

omgekeerde verhouding s in 1948 en 1949 lag de rundvleesprijs gemiddeld 15$>

heneden de varkensvleesprijs„

(24)

Bijlgge Tabel I, AANTAL SLACHTINGEN VAN VARKENS VOOR EST.BINNENLAND.

Jaren I929 1930 1931 I932 1933 1934 1935 I936 1937 1938 1939 Ie | 2e kwartaal j kwartaal 3e 4e kwartaal kwartaal

308 »860

286.857 420.OI5

530,209

388.447

355.584 316,142

285.321

326.769

261.879

331.527

246.676

267.634

394.577

500.025

346.460

333.007 279-238

281.834

303.249

256.624 288,080

! 242.638

| 314.047

j 433.647

1 403.611

319.916

344.156

278.925

343.882 275*780

262uI64

283.982

313.013

418.659 556,301

431.703

353.502

380.272

292.140

395.438

294.956 B48.162

312.910 PRIJZEN VETTE VARKENS TE ROTTERDAM PER KG LEVEND GEWICHT IN GLD.

J a r e n

I923

I924

I925

1926

I927

I928

1929

I93O

1931

1932

1933

1934

1935

1936

1937

1938

1939

Ie kwartaal 0,97 0,76 0,77 0,90 0,65 0,65 0,74 0,78 0,45 0,30 0,31 0,37 0,36 0,36 0,47 0,57 0,49 2e | 3e | 4e kwartaal I kwartaal kwartaal

0,86 0,63 0,79 0,85' 0,65 0,66 0,86 0,69 0,39 0,25 0,32 0,33 0,35 0,33 0,48 0,52 0,47 0,79 0,80 0,95 0,78 0,67 0,73 0,89 0,64 0,45 0,29 0,35 0,31 0,40 0,38 0,57 o,55 0,54 0,85 0,88 0,96 0,72 0,65 0,75 0,83 0,54 0,41 0,30 0,39 0,32 0,43 0,43 0,63 0,52 0,66 ïioE.I.

7;/ï

(25)

B i j l a g e

VERHOUDING 1 KG VAEKEITSVLEES (GESLACHT GEWICHT) M VERSCHILLENDE ENKELVOUDIGE VOEDEEMIDDELEU

T a b e l I I iJaar met K w a r t a a l 'I929 I93O I 9 3 I I932 1933 Î1934 1935 1936 11937 il938 1939 1 2 3 4 Maïs-meel 7 . 1 9 . 4 9»3 9 . 5 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3

.A.

1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 _4_ j . 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 11947 1 2 3

h

'1948 ₂1 3 4 1949 1950 "T,.-s;t':7'Ti'.'" 1 2 3 4 1 2 3 4 1 1 . 5 9 »O 8 . 7 8 . 9 9 . 0 7 . 5 11 »O ...8.-8_ 6 . 4 8 . 6 9 0 . 8 , 3 . 8 . 0 8 „6 q ^ 8 »3 7 «O 5^8 6 . 4 6 . 8 7 . 0 8 . 8 9 . 0 7 . 8 6.7 6*9 6c.v 6 , 6 7 . 5 9 «4 9 . 3 9 - 3 8 . 0 8,2 7 , 1 6 „5 G e r s t - ' Rogge, m e e l l'meel 7 »7 9 . 8 9 . 9 9 . 8 10 »9 9 . 7 1 0 . 0 .10-3 8 »4 6 , 4 7*7 _ 6 . 0 _ 4 . 4 3 . 7 5 . 9 7..0_ 7,2 7.7. O '7 O« 7«1 6 . 2 5*2

il?..

< -1 Üo J 7,0 7-7 8 . 3 7 . 1 3 . 5 9 . 6 9 , 7 i 1 1 . 4 : i c „ 7 ! 1 0 . 7 i 9.9 T a r w e -8 . 9 I I . 5 1 3 / 1 1 2 . 1 Oooos-j Scya-rceel ! meel 7.3 7«3 7 . 9 7 . 9 8 , 2 8 . 2 8o0 7 , 8 8 . 1 7 . 9 7 . 1 6 . 3 9 . 4 7 . 8 3.6

AA

4 . 8 4*5 7 , 6 8.0_ 8 , 0 8 . 5 9 . 2 1 0 , 0 14-3 13.6 1 2 , 9 1 1 , 4 8 . 5 7 . 8 9 . 7 . . J . i2. 5 . 4 4 . 8 7 . 5 7*8 8 , 3 7 . 6 6 . 4

7 *°

7 . 2 7 , 3 9«3 10,2 6 o 6 . 5 8.0 o . b 7 . 4 6,9 8 , 0 8.8 9.7 9«.5 6 . 9 6*9 6 c l 6 o 1 6 . 9 7 . 3 8 . 5 8 . 2 ( •> 1

5--5

5 »9

1,6

3.2

8.0

7.3 6.1 [ •

6,0 |

O 0 0 « C i

8.5 j

8.4 !

7.8 !

7 «9 6 . 8 6 . 0 6»1 8.0 8,7 7 . 6 7 . 5 o , / 7 - 1 6*6 6 , 5 7*5 9 . 7 9 »3 . _ „ _ . 8 . 3 6 . 6 8.-0 6,9 7 , 2 7*9

AA.

8 . 7 8 . 6 8 , 9 9^0_ 8.7 o c U t- J 8 . 9 8 . 6 7 n t » 1 7.4 8 . 0 8_JÖ_ 8.7 8 . 6 8 . 9 9 . 0 12 S 3 4 . 3 I 4 . 3 I 4 . 3 I 4 . 3 1 4 . 3 b ./ 8 , 5 8 . 9 8 . 5 7.7 7,4 1 4 . 3 1<*3 1 4 - 3 14 c 1 1"-1 12 o 9 6 . 1 7«6 8„2 7-4 8 . 1 7 , 7 7«3 6 , 3 4 . 9 6 . 0

AA.

3 . 5 4 . 3 4^9 5.7 7 . 4 7 . 5 6 . 9 8 . 0 7 . 9 7-9 6»5 5 . 3 4 . 7 6 . 0 4*9 Di e r -me e l 3 . 8 4 . 6 4 . 6 4 »2 4 . 1 3 . 5 3 , 3 2.5 2,3 O 1 C. m _L 2 . 8 2 . 6 3*8 3 . 5 4 . 9 5 . 0 4 . 8 5 . 3 5*9 6 „3 6 . 0 5 . 9 5 , 0 5 . 0 5 . 0 5 . 9 6 . 4 7 . 3 2.3 2o4 3.2

.IA

3 . 2 3 , 7 3 . 7 4 . 2 5-7 5*7 5-5 5.5 3.6 ~> » 3 3 , 5 3 . 7 5 . 4 6.9 o . J 5 . 8 6 , 3 7 . 0 7.7 7.4 4 . 2 4 . 6 4 . 8 4 . 5 ..8 6 . 0 5 . 6 5/r) 5-9 3 »8 3<6 4 . 1 3 . 4 5=8 5 . 8 7 . 4 7 . 4 7 o 6 . 8 7 . 1 O . / 6 , 3 6 . 1 6 . 4 7«7 7-7 3 . 6 4 . 1 5 . 4 5 . 8 7 . 9 7 «6 7 «.6 7 . 1 5-9 5 . 5 5-9 5 . 2 6 . 3 6 , 5 4 . 9 4 . 8 7 . 3 8 , 1 7 . 1 7 * 9 4 . 9

**5 *ï**

8 . 1 8 , 0 7 . 7 -7 «9 7 . 9 7*7 7 . 3 5=5 5 . 5 5 . 5 5 . 5 <*7 <7 ! / » 1

7/7 i

7.7 1

7.6 :

7,3

**7*3**

7.3

7.2

5.1

5.0

5.0 3 »9

f * J 7 * 0 6 . 7 6,6 3 . 6 3 . 6

(26)

B i j l a g e T a b e l I I PRIJS PER 100 KG VAN DE MENGSELS I EET I I

EN DE VERHOUDING VAN 1 KG VARKENSVLEES (GESUCHT GEWICHT) EN DEZE 2 GEMENGDE VÖEDERMIDDELEN

f J a a r 1929 I93O 1931 I932 1933 1934 1935 1936 k w a r t . 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 ! 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 Meng P r i j s 100 k,'i 1 1 , 7 9 1 1 , 1 3 1 0 , 8 0 9 , 7 3 8 , 1 6 8 , 3 3 7 , 6 7 6 , 2 7 5 , 6 9 6 , 2 7 5 , 6 9 5 , 6 1 5 , 8 6 6 , 3 5 5 , 2 8 4 , 8 7 4 , 7 0 4,62. 4 , 7 8 5 , 2 0 5 , 2 8 5 , 2 0 6 , 1 0 6 , 0 2 6 , 0 2 5 , 7 7 5,36 5 , 5 3 5 , 7 7 6 , 1 0 6 , 5 2 7 , 8 3 s o l I | v e r -ijhou&._ 7 , 2 9 , 1 9 , 5 9 , 5 1 1 , 2 9 , 7 9 , 4 9 , 4 8 , 6 6,9 9 , 0 6 , 8 4 , 9 4 , 2 6,6 7 , 4 7 , 4 7 , 9 8 , 5 8 , 6 7 , 4 6,6 5 , 7 6 , 1 6,6 7 , 1 8 , 4 8 , 9 7 , 5 6 , 4 6 , 8 6 , 3 Môn.^8 e P r i j s ..A9JLkiL 1 3 , 9 8 13,27 12,82 1 2 , 2 0 1 1 , 1 3 1 1 , 0 4 10,77 1 0 , 0 6 9 , 5 3 9 , 4 4 8 , 2 8 7 , 4 8 6 , 8 6 7 , 0 3 6 , 3 2 6 , 4 1 6 , 1 4 5 , 7 0 5 , 8 8 6 , 2 3 6 , 5 0 6 , 2 3 6,77 6,68 6,59 6 , 4 1 6 , 2 3 6 , 9 4 6 , 9 4 7 , 0 3 7 , 3 0 8 , 9 9 ^ j n VQT- . houd» 6 , 1 737 8 , 0 7 , 7 8 , 3 7 , 4 •6,8 5 , 9 5 , 2 4 , 6 6 , 2 5 , 1 4 , 2 3 , 8 5,6 5 , 7 5 , 7 6 , 5 6 , 9 7 , 3 6 , 1 5 , 6 5 , 2 5 , 6 6 , 1 6 , 5 7 , 3 7 , 1 6 , 2 5 , 6 6 , 1 5 , 5 Lc. E «I < 7 I I

(27)

Bijlage Tabel IV VERSCHIL TUSSEN 1 KG VARKENSVLEES EN 5 KG VOEDER (MENGSEL i)

! ü a a r I929 k w a r t j Prijs 1 kg \ v a r k . v l . 1930 1931 1932 I933 I 9 3 4 1935 1936 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 x 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 0 , 8 5 1,02 1,03 0 , 9 3 0 , 9 2 0 , 8 1 0 , 7 3 0,59 0 , 4 9 . 0 , 4 4 0 , 5 1 0 , 3 8 0 , 2 9 0,27 0 , 3 5 0 , 3 6 0,35 0,37 0 , 4 1 0 , 4 5 0 , 3 9 0 , 3 5 0 , 3 5 0,37 0 , 4 0 0 , 4 1 0 , 4 5 0,49 0 , 4 3 0,39 0 , 4 4 0 , 4 9 Prijs 'j kg m e n g s e l 0 , 5 9 0 , 5 6 0 , 5 6 0 , 4 9 ' 0 , 4 1 0 , 4 1 0 , 3 9 0 , 3 1 0 , 2 9 Q , 3 1 0 , 2 9 0 , 2 8 0 , 2 9 ' 0 , 3 1 0 , 2 6 0 , 2 4 0 , 2 4 0 , 2 3 0 , 2 4 0 , 2 6 0 , 2 6 0 , 2 6 0 , 3 0 0 , 3 0 0 , 3 0 0 , 2 9 ! 0 , 2 6 I 0 , 2 8 ! i 0 , 2 9 0 , 3 0 C,33 0 , 3 9 Versch.1 0 , 2 6 0 , 4 6 0 , 4 7 0.,44 0 , 5 1 0 , 4 0 0 , 3 4 1 ! 0,28 0 , 2 0 0 , 1 3 0 , 2 2 0 , 1 0 0 , 0 0 0 , 0 4 0 , 0 9 0 , 1 2 0 , 1 1 0 , 1 4 0 , 1 7 0 , 1 9 0 , 1 3 0 , 0 9 0 , 0 5 0,07 0 ,

o,

0 , 0,

o,

0, 10 J^CL 19 21 1'! 09 11 j a a r 1937 k,vartai Prijs 1 kg j v a r k t v l . 11938 I1939 11947 1948 1949 1950 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 0 , 5 2 0 , 5 6 0 , 6 8 0 , 6 9 0,68 0 , 6 2 0 , 6 5 0,59 0 , 5 5 0 , 5 6 Prijs 5 k g ; m e n g s e l ' 0,44 0,44 0 , 4 1 : 0 , 4 1 0 , 4 0 0 , 4 1 0 , 4 0 0 , 4 0 0,42 0,42 V e r s c h i l 0 , 0 8 0 , 1 2 0,27 0 , 2 8 0 , 2 8 0 , 2 1 0 , 2 5 0 , 1 9 0 , 1 3 0 , 1 4 4 -1,85 2,05 2,05 2 , 0 5 2 , 0 5 2 , 0 5 2 , 0 5 2,05 2,05 2 , 0 2 1,88 1,85 -_ 1,20 1,20 i e u « 1,24 1,19 1,19 1 , 2 1 1,25 1,20 1,23 1,26 1,29 -0 , 6 5 0 , 8 5 0 , 8 4 0 , 8 1 0 , 8 6 0 , 8 6 0 , 8 4 0 , 8 0 0 , 8 5 0 , 7 9 0 , 6 2 0 , 5 6 -0 , 1 -0 7 1 1

(28)

B i j l a g e , T a b e l V. VARKENS E I EülïDVSEPR IJZEN IN G LD PEE KG GESLACHT GEWICHT,

l e KMLITEIT TE ROTTERDAM J a a r -j. j i_. 3 «•- .1. 9 •) A • • I 9 2 4 - I 2 3 A I 9 2 5 - I 2 3 4 1 9 2 6 - I 0 J 4 1 9 2 7 - I 2. 3 4 19 2 8 - 1 2 3 4 1 9 2 9 - I 2 3 4 1 9 3 0 - I : 2 ! 3 Varkens 1,21 1 , 0 75 0 , 9 9 1,06 0 , 9 5 0 , 7 9 IjOO 1,10 0,96 0?9 9 1,19 1,20 1 , 1 25 1,06 0 , 9 75 0 , 9 0 0 , 8 1 0 , 8 1 0 , 8 4 0 , 8 1 0 , 8 1 0 , 8 25 0 , 9 1 0 , 9 4

°>

92r

1 , 0 7 ' 1,11 1,04 o , 9 75 0 , 8 6 0 , 8 0 0 , 6 75 Rundvee 1,18 1,22 1,21 1,18 1,15 1,16 j 1,22 [ -L j, J.O \ J a a r • I 9 3 I - I 2

a

4 1 9 3 2 - 1 2 3 4 1,15 ! i 1 9 3 3 - 1 1,15 1,19 1,18 1,13 1,07 0,97 0 , 9 3 0 , 9 1 0,98 1,02 0,98 0 , 9 6 1,02 1,01 2 3 .4 . 1 9 3 4 - 1 2 | 3 4 1 9 3 5 - 1 2 1 ; 3 4 | 1936-1 i ! 2 1 0 , 9 8 1,00 1,02 ! 1,04 j 3 4 I 9 3 7 - I 2 3 1,05 4 1,06 1938-1 1,07 2 1,14 ! 3 1,03 | 4 Varkens 0 , 5 5 0 , 4 9 0,55 0 , 5 1 0 , 3 75 0 , 3 1 0,36 0 , 3 75 0,39 0 , 4 0 0 , 4 4 0 , 4 9 0 , 4 6 0 , 4 1 0 , 3 9 0 , 4 0 0 , 4 5 0 , 4 4 0 , 5 0 0 , 5 4 0 , 4 5 0 , 4 1 0 , 4 7 ^ 0 , 5 4 0 , 5 9 0 , 6 0 0 , 7 1 0 , 7 9 0 , 7 1 . 0 , 6 5 0 , 6 9 0 , 6 5 - -j Rundvee : __ i J a a r : t 0 , 9 4 i \' 1 9 3 9 - 1 0 , 9 6 : | 2 : | 0 , 8 9 | j 3 0 , 7 4 | 4 0 , 7 3 j | I 9 4 0 - I 0 , 7 0 ! i 0,67 0 , 6 3 0 , 5 8 0,56 0,56 0 , 5 3 0 , 5 8 0,59 0 , 6 0 2 3 4 1 9 4 6 - I 2 3 4 1 9 4 7 - I 2 0,57 | 3 4 0 , 5 4 j l 1 9 4 8 - 1 0 , 5 2 i ! 2

0,48 I ! 3

0 , 4 6 j j 4 0,47 1 1 9 4 9 - I 0 , 5 4 0 , 6 0 0,5.9 0 , 6 5 0 , 7 3 0 , 7 7 0 , 7 5 0 , 7 5 0 , 7 6 0 , 7 3 0 , 7 1 ! 2 3 4 1 9 5 0 - I 2 3 4 i 'Varkens | 0 , 6 1 ! 0 , 5 9 ! 0 , 6 75 1 _ 1 0 , 8 29 1 ; 0 , 7 9 0 , 7 75 0 , 8 0 _ 0 , 8 _ 5 _ 1 1 1,87 1,87 1,86 1 , 8 5 1 , 8 5 1 , 8 5 2 , 0 5 2 , 0 5 2 , 0 5 2 , 0 5 2 , 0 5 2 , 0 5 2 , 0 5 2 , 0 5 2 , 0 2 1 , 8 8 1,85 -'Rundvee 0 , 7 1 0 , 7 4 0 , 7 7 0 , 7 6 0 , 8 2 0 , 8 2 0 , 9 3 | 1 1 1 1

i

1 , 6 1 1,75 1,66 1,76 1 , 7 5 1,68 1,68 1,76 1,76 1,68 1,69 1,80 1,80 1,69 1,69 --" -T ~' -T -! j o £J » i . » 7 1 1